PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT EEG WIL 'EIGEN LAND' VOOR PALESTIJNSE VOLK Scherpe kritiek Vaticaan op wijding door Lefêbvre Plan werktijdverkorting voor ruim 400 werknemers van Philips in Terneuzen de krant van zeeland Nieuwe Midden-Oostenverklaring op Europese top Uranium VS naar India ENGELAND VERBIEDT DE HARINGVANGST vandaag Schrijver Hildebrand overleden Brood maandag nog niet duurder Nederlanders en hun vrije tijd pagina 13 220e jaargang no. 146 Donderdag 30 juni 1977 De Nederlandse premier oefende tijdens het beraad kritiek op de Europese commissie, het „dagelijks bestuur" van de Europese gemeenschap. De commis- Van ome correspondent) LONDEN - Bij een vredesregeling tussen Israël en de Arabieren „zou rekening moeten worden gehouden met de behoefte aan een eigen land voor het Palestijnse volk". Dit is het belangrijkste nieuwe element in een verklaring over het Midden-Oosten waarin de Europese Negen woensdag sie blijft achter bij de aanpak van indus triesectoren die te lijden hebben onder structurele overcapaciteit en onder sterke concurrentie van landen buiten de gemeenschap. Voor de aanpak van deze problemen is Nederland bereid ex tra geld bij te dragen, aldus Den UyL een dringend beroep op Israël en de Arabische partij deden spoedig in een „constructieve en realistische geest" deel te nemen aan vredesonderhandelingen. De verklaring die werd uitgegeven na afloop van het topberaad van de rege ringsleiders van de negen EEG-landen loopt in belangrijke mate parallel aan de oproep die de Amerikaanse president Carter dinsdag tot de betrokken par tijen in het Midden-Oosten richtte. Het Is voor het eerst dat de Europese Negen spreken over een „eigen land" voor de Palestijnen. Tot nu toe spraken de Ne gen over ..territoriale expressie van de Palestijnse identiteit". De term „eigen land voor de Palestij nen. waarover de Negen in hun Midden-Oostenverklaring spreken, werd het eerst gebruikt door de Ameri kaanse regering („home land"). In Was hington werd gesproken van de nood zaak van een eigen land voor de Pales tijnen Minister Van der Stoel (buitenlandse zaken» noemde de verklaring van de Ne gen iets specifieker dan de jongste Ame rikaanse stellingname. Hij wees erop dat de Midden-Oosten-verklaring van de Negen een samenvatting is van de standpunten die de EEG-landen de af gelopen jaren met betrekking tot het conflict In het Midden-Oosten hebben Ingenomen. Erkenning De Nederlandse bewindsman wees op de duidelijk uitgesproken onderlinge besmeurd uitkleding moord gebaar Rubriek 'HoortrZtet-8chrijft' Ame- muiden en het gebaar van de heer van Kleverskerke sluiting Directie Heineken beraadt zich over de sluiting van de Am stel brouwerij zege Joop Zoetemelk begeert meer dan ooit de zege in de Tour de France PAGINA 15 gewoon Betty Stove over Wlmbledon-finale tegen Virginia Wade. Voor mij is het ge woon dc volgende wedstrijd PAGINA 17 repelsteeltje Oerard Cox komt in oktober met de Repelsteeltje-show; radio- en televisie programma's. strip derde wereld Nederlanders en Zweden besteden het meeste geld aan de derde wereld, beurs- financiCn-economie werkloosheid een hardnekkig karakter heeft („de cijfers verstijven") en dat er „verzadigingen in de vraag" bestaan. De notie, dat een selectief beleid ge voerd moet worden, wint veld, aldus Den üyl. KOLLUM (ANP) - De bekende kinder en jongensboekenschrijver A. D. Hil debrand is woensdagavond op 70- jarige leeftijd in het Friese Kollum overleden Hildebrand maakte naam met Bolke de Beer, waarover hij meer dan twintig boeken schreef. samenhang in de concessies die van Is raël en van de ..Arabische partij" wor den gevraagd. ..In het kader van een algemene regeling, aldus de verkla ring, moet Israël bereid zijn de legi tieme rechten van het Palestijnse volk te erkennen: ook moet de Arabische partij bereid zijn het recht van Israël te erkennen om in vrede te leven binnen veilige en erkende grenzen De Negen zeggen voorts dat alle partijen zich dienen te onthouden van verkla ringen of maatregelen die een belemme ring kunnen vormen voor het streven naar vrede In verband hiermee wordt erop gewezen dat president Carter zijn Midden-Oosten-verklaring uitgaf na het aantreden van de regering-Begin in Is raël. Premier Begin wijst territoriale concessies aan de Arabieren af De Negen zeggen te menen dat de vre desonderhandelingen met spoed moe ten worden hervat. Zij blijven bereid een bijdrage te leveren tot het zoeken van een regeling. Ook willen ze een aandeel nemen in garanties in het kader van de Verenigde Naties. Nederland wil deel nemen aan een VN-vredesmacht. zei Van der Stoel desgevraagd, maar het hangt uiteraard mede van de partijen af hoe die macht eruit zal zien. Economie De regeringsleiders van de Europese Negen besteedden woensdag de meeste aandacht aan de verslechterende eco nomische situatie in de gemeenschap. Premier Den Uyl constateerde na af loop. dat algemeen werd erkend dat de VEILIGHEIDSRAAD: GEEN MILITAIREN NAAR MOZAMBIQUE NEW YORK (UPI) - Afrikaanse en wes terse leden van de veiligheidsraad der Verenigde Naties zijn het woensdaga vond eens geworden over een compromis-resolutie inzake de door Mozambique gevraagde steun ter ver- steviging van zijn defensie tegen Rho- desische invallen. Engeland en Frankrijk hadden bezwaar gemaakt tegen een eerder voorstel waarin werd aangedrongen op onmid dellijke en omvangrijke praktische hulp aan Mozambique Volgens deze landen zou dit uitgelegd kunnen worden als een uitnodiging aan andere landen troepen te zenden. In de geamendeerde versie werd na lang beraad deze angel uit de resolutie getrokken door 'praktische hulp' te vervangen door 'materiële hulp' Volgens de Britse vertegenwoor diger. Ivor Richard, betekent dit dat het zenden van militairen naar Mozambi que door andere landen thans nadruk kelijk is uitgesloten WASHINGTON (UPI) - Ondanks pro testen en tegenargumenten van voor vechters van het milieu heelt de Ame rikaanse commissie van nucleaire re- gularisatie woensdag goedkeuring ge hecht aan de uitvoer van meer dan twee ton uranium als brandstof voor een kernreactor in India. De commissie heeft zich bij haar besluit op hel standpunt gesteld dat India we liswaar het non-proliferatieverdrag niet heeft getekend maar dat de nieuwe In diase regering zich in recente onder- nandelingen met de Verenigde Staten bereid heeft verklaard verbruikte brandstof, die plutonium bevat aan Amerika terug te geven Het gaat om een hoeveelheid van 2507 kg lichtver- njkt uranium dat als brandstof moet dienen voor de Tarapoer-kemcentrale bij Bombay Al maandenlang zijn de Negen on machtig een beslissing te nemen over de plaats waar de JET gevestigd moet worden, in het Westduitse Garching of in het Engelse Culham. De Europese commissie waarschuwde drie weken geleden nog dat een beslissing nodig is omdat 1 jnli contracten met de betrok ken anders aflopen DEN HAAG iANP) - De broodprijs gaat maandag nog met omhoog. Woensdag hebben de bakerijstxeh- ting en minister Lubbers van econo mische zaken in Den Haag daarover een gesprek gehad, dat nog niet is afgerond. Het overleg wordt binnen kort voortgezet, maar niet zo snel, dat het brood maandag al duurder wordt, aldus een woordvoerder van het ministerie van economische za ken. Aanvankelijk lag het in de be doeling van de bakkerijstichting de broodprijs ingaande maandag te verhogen. Terughoudend stelde Den Uyl zich op tegen voorstellen van de Europese commissie om de begroting van het Eu ropese sociale fonds te vergroten en het plan van de commissie zelf geld te gaan lenen Nederland is niet tegen, aldus Den Uyl. maar wil eerst euidelijk aange geven zien hoe deze nieuwe middelen zullen worden besteed. De Europese gemeenschap beschikt al over vol doende financiële instrumenten, alus de Nederlandse regeringsleider. IET De regeringsleiders spraken ook uit voerig over de JET (joint European to rus» het gigantische proefapparaat om te experimenteren met een gecontro leerde kemfusiereactie als mogelijk nieuwe energiebron Nederlandse vissers varen toch uit Hoewel de Nederlandse haringvissers met de huidige gang van zaken niet ge lukkig zijn. zal men toch gaan vissen. „We gaan echter wel proberen de EEG-ministers op andere gedachten te brengen en dringen er bij de Neder landse overheid op aan om aan deze on zekerheid een einde te maken. We gaan vissen omdat de schepen moeten va ren". aldus de Stichting van de Neder landse Visserll LONDEN (RTR-GPD) - Groot- Brittannië heeft woensdag de haring vangst in zijn deel van de Noordzee waar 60 procent van alle Noord zee haring zwemt, geheel verboden tot het einde van het jaar. Het verbod is ook van toepassing op de eigen vissers en heeft ten doel te voor komen dat de haringstand al te veel achteruit gaat De maatregel is woensdag in het Lager huis meegedeeld door Bruce MUlan mi nister voor Schotland Zij komt niet on verwacht. De EEGm-ministers slaag den er maandag in Brussel niet in tot overeenstemming te komen over een verbod Het zes maanden geleden door de EEG Ingestelde vangstverbod loopt vandaag, donderdag, af. Millan zei dat Engeland op grond van de EEG-regels het recht heeft eenzijdig in te grijpen als de EEG als geheel niet tot De Nederlandse haringvissers varen morgen uit om haring te gaan vangen. „We zullen wel zien wat de Engelsen gaan doen", aldus een woordvoerder van de Stichting van de Nederlandse Visserij in Dën Haag Dit is besloten op een vergadering, die werd gehouden na dat bekend werd dat het visserij-overleg was vastgelopen Aartsbisschop Lefebvre tlinksi tijdensde plechtigheidinde Zwitserse plaats Econe AARTSBISSCHOP NEGEERDE WAARSCHUWING PA US VAT1CAANSTAD/ECONE (AP/REU- TER/UPI/AFP) - Het Vaticaan heeft woensdag in een radioboodschap scherpe krtiek uitgeoefend op de han delswijze van de traditionalistische MADRID - De Spaanse minister president. Adoljo Soare: l - zet zijn hanaze- kening onder een overeenkomst waarin 12 politieke partijen verklaren nauw te zullen samenwerking in een nieuwe partij, de verenigde Democratische Centrumpartij, onder leiding van de premier Verwacht wordt dat Suarez nu snel een (cabinet zal vormen, gebaseerd op de uitslag van de Spaanse verkie zingen aartsbisschop Marcel Lefebvre. On danks de dreiging met excommunica tie zette de aartsbisschop- woensdag toch de wijding van 14 priesters, en het toedienen van het diaconaat aan 22 subdiakens door in het Zwitserse dorpje Econe. „Door deze handelwijze heeft Lefebvre onherstelbaar gebroken met de eenheid van de gemeenschap van de kerk", aldus de radioboodschap. „Ondanks de herhaalde waarschuwin gen van Paus Paulus VI niet door te gaan met deze daad van ongehoor zaamheid tegenover de kerkelijke auto riteiten heeft de aartsbisschop de inwij dingsceremonie toch voltrokken, tegen het kerkelijke voorschrift in dat hem verbied een dergelijke functie uit. te oe fenen". aldus radio Vaticaan. Volgens waarnemers in het Vaticaan komt de radioboodschap overeen met de bood schap die Paus Paulus de aartsbisschop in een persoonlijk schrijven had toege zonden. In de bnef waarschuwde de paus de aartsbisschop dat nieuwe inwijdingen tot gevolg zouden kunnen hebben dat hij bulten de kerkelijke gemeenschap wordt gesloten Monseigneur Lefebvre heeft gezegd dat excommunicatie hem met zou deren want: „Als ik vóór het tweede Vati caanse concilie de mis had opgedragen die we nu hebben, zou ik van ketterij zijn beschuldigd „Wij aarzelen niet op de ingeslagen weg voort te gaan", riep Lefebvre in zijn preek tijdens de priestwijding in Econe VOOR TIJD VAN MINSTENS VIER MAANDEN OORZAAK TE GROTE VOORRAAD TERM t ZEN - üe bedrijLsU-iding van Philips Temeuzen overweegt om voor ruim vierhonderd werknemers (onge veer een derde van liet totale perso neelsbestand) werktijdverkorting aan te vragen. Momenteel wordt het plan hiertoe verder uitgewerkt. Begin au gustus volgt een eerste gesprek tussen Philips en vertegenwoordigers van de industriebonden. De werktijdverkor ting zou begin september in moeten gaan en zeker vier maanden duren. Oorzaak van de mogelijke werktijdvei korting bij Philips Temeuzen >s het feu dat men te kampen heeft mei te grote voorraden In Temeuzen worden onder meer neonverlichting en flitslampjes vervaardigd Enkele weken geleden heeft de bedrijfsleiding de knoop door gehakt Toen viel de beslissing om de plannen voor werktijdverkorting nader uit te werken. Tegelijkertijd werd de ondernemingsraad geïnformeerd, ter wijl het personeel van de plannen ken nis kon nemen middels een schrijven dat op de mededelingenborden werd gepnkt Bedrijfsleider F B A. Bonarius van Phi lips Temeuzen constateerde woens dagmiddag dat de werknemers de mo gelijke werktijdverkorting 'zeker niet als prettig ervaren' Hij voegde er aan toe Maar het is nu eenmaal niet an ders Wanneer Je in de kranten leest van bedrijven, die dichtgaan en waar de mensen op straat komen te slaan, is het duidelijk dat wij naar een veel minder rigoreuze maatregel grijpen" Verwachting De heer Bonarius sprak woensdagmid dag de verwachting uit dat de werk tijdverkorting in elk geval gedurende de laatste vier maanden van het jaar zal gelden. „Maar ik kan natuurlijk niet in een glazen bol kijken en zeggen: het wordt zoveel maanden en zoveel we- tot de ongeveer vierduizend gelovigen die uit geheel West-Europa waren toe gestroomd. Mgr Lefebvre zei dat hij geen deel wen ste uit te maken van een kerk 'vol die ven. wolven en huurlingen' „Wij willen geen deel hebben aan de vernietiging van de kerk", aldus de aartsbisschop met trillende en ernstige stem in zijn preek van 25 minuten. Processie De plechtigheid was om tien uur begon nen met 'n processie van het seminaire naar de zeildoeken tent die als kapel diende De smalle weg naar het seminaire stond vol geparkeerde autobussen en perso nenwagens uit Oostenrijk. Frankrijk, Westr-Duitsland, Italië en Zwitserland. Onder de nieuw gewijde priesters zijn tien Fransen, twee Britten, een Zwitser en een Amerikaan. Fransen, twee Span jaarden. twee Britten, een Australiër en nog een Amerikaan Mgr Lefebvre verbood de nieuw- gewijden te spreken met de pers, die was vertegenwoordigd door ongeveer 100 journalisten, fotografen en televisie commentatoren. De Rooms-Katholieke traditionalisten die vasthouden aan liturgie en leer van vóór het tweede Vaticaanse concilie en daarbij de volgelingen vormen van monseigneur Marcel Lefebvre. zijn voornamelijk te vinden in Frankrijken in enkele andere Westeuropese landen. ken. Het kan best zijn dat het niet bij die vier maanden blijft, maar daarvan gaan we nu nog niet uit", aldus de be drijfsleider van Philips Temeuzen. De kwestie van de werktijdverkorting is, zo stelt de heer Bonarius vast, in een vroeg stadium aan de orde gekomen in verband met de vakanties. Over de praktische uitvoering van de maatregel, die overigens nog via de arbeidsinspec tie bij sociale zaken moet worden aan- t Slot zie pagina 5 kolom 7 Havikken in Israël fD e tekenen wUzen er op d at in de westerse wereld opnieuw de discussie over de staat Is raël op gang komt Dat heelt vooral te maken met de nieuwe Israëlische regering, waarvan sommige leden - in het bijzon der premier Begin en minister Dajan - uitspraken hebben gedaan die de in druk wekken dat Israël niet bereid is tot enige concessie over de westelijke Jor- daanoever. Als reactie daarop heeft Amerika laten weten dat het een derge lijke concessie voorwaarde acht om tot vrede in het midden-oosten te geraken, een verklaring die in Israël hard is aan gekomen. Bij deze en komende discus sies speelt op de achtergrond een vraag mee, die al sinds de vestiging van de staat Israël wordt gesteld, namelijk; kan Israël worden beschouwd als elke andere staat in deze wereld of dient zijn voorgeschiedenis mede in de beschou wing te worden betrokken? Deze voor geschiedenis is op een uiterst complexe manier met de historie van Europa ver bonden. waarbij in het bijzonder een Europees schuldgevoel een rol speelt ten aaicden van de gruwelen die de jo den tijdens het nazisme zijn aanged aan. In het geding is voorts de joodse achter grond van de christelijke religie, ln het bijzonder het geloof dat de joden het uitverkoren volk vormen. Op vele ma nieren inderdaad zijn de historie van Europa en die van Israël met elkaar ver bonden. de Romeinen, de kruistochten, de pogroms, het antisemitisme, het zio nisme. de verklaring van Balfour. Suez, Auschwitz en Jeruzalem, het heeft alle maal met elkaar te maken. Het ls een complex dat de discussie over de staat Israël voortdurend beinvloedt: kritiek op Israël wordt vaak beschouwd als een vorm van antisemitisme. Den kernvraag in deze problematiek luidt; kan.de staat Israël worden losge zien van het Jodendom? Het debat daarover ont brandde al spoedig na de stichting van deze staat, waarbij er in eerste instantie sprake was van een intern-joodse discussie. Figuren met grote namen mengden zich in het ge sprek, zoals Arthur Koestier en Isaac Deutscher en in Nederland professor S. Kleerekoper Koestier, zelf eens voor vechter van het zionisme, kwam tot een rationele conclusie: nu de staat Israël eenmaal is gevestigd, behoort de jood een keus te maken, hij kan naar Israël en zijn leven zonder reserve aan die staat wijden, hij kan ook in het land blijven waar hij altijd heeft gewoond, nu echter zonder enige terughoudendheid of ge spleten loyaliteit. Koestier beschouwde de zending van de 'wandelende Jood' voltooid. „De rook van de gaskamer» hangt weliswaar nog boven Europa, toch moet er een eind komen aan elke kruisweg." schreef hij al in 1949 In het verlengde van deze (overigens zowel ln als builen het Jodendom fel aangeval len» theorie ligt de opvatting, dat er evenmin redenen zijn het optreden van de staat Israël in het midden-oosten an ders te beoordelen dan van welke an dere staat in dat gebied Dat klinkt plausibel, maar deze theorie is pas dan acceptabel indien aan Arabische kant dezelfde rationaliteit wordt toegepast. Met andere woorden; de Arabische we reld dient de staat Israël volledig en zonder voorbehoud te erkennen en be hoort zijn grenzen te eerbiedigen, ze be hoort voorts m te zien dat dè oorlogs toestand met Israël niet alleen moet worden beëindigd, maar dat men in vrede en vriendschap naast elkaar moet leven. Clover zal het inderdaad moeten ko men. maar dat vergt aan beide zijden wijsheid, overleg en vooral ook conces sies De verkiezingsuitslag in Israël heeftechterde 'havikken in dit land een grotere invloed dan voorheen gegeven, een invloed die tot uiting komt in de recente scherpe uitspraken over de wes telijke Jordaanoever. Daardoor is het gevaar allerminst denkbeeldig dat vre desonderhandelingen bij voorbaat al tot mislukken zijn gedoemd. En dat zou fataal zijn, niet alleen voor het midden oosten, maar voor de hele wereld; Israël is immers nog altijd een kruispunt van continenten en machten. Deze omstan digheid maakt de verantwoordelijkheid van de Israëlische regering aanzienlijk groter dan wanneer ze alleen met de et- gen nationale veiligheid zou hebben te maken. Tegen die achtergrond be schouwd is het begrijpelijk dat de Ame rikaanse regering niet nalaat druk op Israël uit te oefenen, teneinde met name de onverzoenüjken m dit land tot mati ging te brengen. Zo gezien lijkt het zin vol de situatie van Israël zo rationeel mogelijk te beschouwen, zo mogelijk ook los van de complexe voorgeschie denis zoals die hier werd aangeduid. Dat zal geen geringe opgave zij a Zonder twijfel zal in de komende discussie over de veiligheid ln het midden-oosten me nigmaal een gepassioneerd beroep wor den gedaan op emoties, die diep snijden in he t denken ook van vele Europeanen Maar de verwevenheid van Israël met Europa's historie mag en kan geen re den zijn om de houding van de huidige Israëlische regeringzondereni ge kntiek te aanvaarden De houding van dit gou vernement behoort zakelijk te worden beoordeeld- Kritiek op een extreme houding betekent in dit geval geenszins dat men anülsraél zou zijn. laat staan antisemitisch. De Directeur-generaal van het Loodswezen, Schout-blJ-nacht G van der Graaf, zal in het najaar zijn functie overdragen aan J. J. Valk. Dit heeft mi nister Stemderdink van Defensie woensdagmiddag meegedeeld

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1977 | | pagina 1