ya
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DODEN KAPERS
GEEN EXECUTIE
Drie doden Soweto
CEC AD VISEERT DEN UYL:
IEDEREEN OP DE NULLIJN
'Open huis' bij opening kantoor
milieu-onderzoek van Deltadienst
Van Agt: aarzeling over zoekactie wapens
Gedrang op arbeidsmarkt is onderschat
NIEUW GEBOUW OP INDUSTRIEGEBIED IN MIDDELBURG
220e jaargang no. 141
Vrijdag 24 juni 1977
algemene zeeuwse
VOOR VEILIG VERZEKEREN
MOUTKAAi MIDOELBOBG TELEFOON 10 IIOI 18000'
(Van onze parlementaire redactiei
DEN HAAG - Minister Van Agt van justitie staat huiverig itvoeren van massale huiszoekingen naar
illegale wapens in Zuidmolukse woongemeenschappen. Dergelijke huiszoekingen in het verleden
rijn geen succes geweest, maar hebben wel veel commotie teweeg gebracht. Minister Van Agt zei dit
donderdagavond in de tweede kamer tijdens de discussie over het regeringsbeleid tijdens de
gijzelingen in De Punt en Bovensmilde. Vanuit de tweede kamer was door diverse woordvoerders
gevraagd om scherp op te treden tegen het illegale wapenbezit bij de Zuidmolukkers.
Volgens minister Van Agt werkt de ver
ontwaardiging over eerdere massale
huiszoekingen (zoals in Vaassen) nu nog
steeds na en ook in de tweede kamer
hebben dergelijke actie» nooit veel bij
val ondervonden. Van Agt stelde dat op
treden tegen afzonderlijke huizen
waarin men vermoedt dat wapens aan
wezig zijn, zeer moeilijk is, door de vele
verbindingen tussen de huizen in die
Molukse woongemeenschappen. Een
dergelijke actie vereist gewoon een
massaal optreden.
Van Agt wilde aan zijn aarzeling echter
niet de conclusie verbinden dat wapen
zoekacties nu maar achterwege moeten
blijven Dat kan in de toekomst zeker
nodig zijn. Hij verwachtte weinig effect
van een verhoging van de surveillance
door de politie in de Molukse wijken. Hij
was daar niet optimistisch over. Wel
kondigde hij mede namens zijn college
van defensie aan dat een betere bewa
king zal worden ingesteld op de grote
wapendepots in ons land. Feit is dat een
van de wapens die door de kapers in de
trein in De Punt werd gebruikt, afkom
stig is van een wapendiefstal uit een le-
gerdepot.
geleidelijk
Het hoofd van innchtingswerken van de
Deltadienst vindt dat nieuwe zeer gelei
delijk moeten worden ontwikkeld.
aftreden
Dr De Kort t
de Ziekenfon
PAGINA 4
zuid-afrika
lederlanders
lier, of kerer
PAGINA 7
feesten
PAGINA 13
beleid
Het VNO verwacht premiestijgingen als
gevolg van een falend ombuiglngsbe-
lijid.
PAGINA 15
zekerheid
pipo
Nieuwe avonturen van Pipo In Noorwe-
gen; Radio- en televisieprogramma's;
Strip.
teleurstellend
Volgens de minister van justitie was
het doel van dc aanval op de kaaptrein
in De Punt in eerste instantie te be
werkstelligen dat de kapers gescheiden
zouden worden van de gegijzelden. De
kapers hadden zware wapens en er
moest tot elke prijs vermeden worden
dat zij zich daarmee onder de passa
giers zouden begeven. Van Agt ont
kende ten stelligste dat de beschieting
die aan de aanval door de mariniers
voorafging, bedoeld was om de kapers
bewust te doden. Men aanvaardde dit
wel als een risico van de actie. Volgens
Van Agt is door de mariniers die de
trein binnendrongen geen schot gelost
op kapers die niet zelf al schoten. Het
feit dat drie van de treinkapers in leven
zijn gebleven, bewijst dat niet gescho
ten is om de kapers zonder meer uit te
schakelen.
Volgens Van Agt zijn'bij de beschieting
door de scherpschutters vier van de Mo-
lukkers in de trein direct gedood. Van
een van de Molukkers is het nog met
zeker of hij gedood is door kogels van
bulten de trein of in de trein, en een ka
per is gedood omdat hij vanuit de trein
op de naderende mariniers schoot en
daama door een marinier werd uitge
schakeld.
Volgens Van Agt heeft het vuurgevecht
in de trein zelf geen slachtoffers geéist
onder de kapers. Hij ontkende ook ten
stelligste dat een of enkele kapers door
een regen van kogels zou zijn getroffen.
Volgens de Molukkers zelf zouden de
kapers die in de kop van de trein door
de beschieting werden gedood, door
vele tientallen kogels zijn getroffen.
De aanvalsactie waartoe op vrijdag 10
juni bevolen werd, was volgens minister
Van Agt nodig omdat 'de wederpartij
onaanspreekbaar was'. Volgens de mi
nister zat in de onderhandelingen tus
sen het beleidscentrum in Assen en de
kapers in de trein geen enkele beweging
meer. „De zaak zat muurvast". Volgens
de minister was er sprake van een on
verzettelijkheid bij de kapers alsmede
intimidaties. De regering had volgens
Van Agt reden om aan te nemen dat die
intimidaties zich op korte termijn ook
tegen de gegijzelden in de trein zouden
gaan richten.
Van Agt zei dat ook de regering uiter
aard gemerkt heeft dat de gegijzelden
er na afloop van de gijzelingen, volgens
een eerste indruk, niet slecht aan toe
waren. Van Agt zei dat dat in de eerste
periode na een dergelijke gebeurtenis
logisch geacht mag worden. Hij ant
woordde dit op kritische vragen uit de
kamer als zouden de gegijzelden een
langer voortdurèn van de kaping nog
wel hebben kunnen volhouden, waar
door het gebruik van geweld niet direct
noodzakelijk was geweest. Maar vol
gens Van Agt wist de regering dat voor
enkele gegijzelden een verhoogd me
disch risico bestond, een risico dat als
ernstig moest worden beschouwd.
Van Agt stelde^dat er bii de terroristen
Van Agt ontkende de berichten als zou
zich in april van dit jaar al eerder In Bo
vensmilde een 'gijzeling" hebben voor
gedaan Volgens Van Agt hebben toen
slechts vier 12-jarige jongens enige bal
dadigheden in de school gepleegd en
een onderwijzeres bedreigd. „Gezien de
leeftijd van deze jongens kan dat moei
lijk als een gijzeling worden aange
merkt". aldus Van Agt.
Tijdens het deebat dat tot in de nachte
lijke uren duurde gaven, naast premier
Den Uyl ook minister van binnenlandse
zaken De Gaay Fortman, minister van
erm Van Doom en minister van buiten
landse zaken Van der Stoel toelichting
op het regeringsbeleid rond de ka
pingszaken.
(zie ook pagina 3)
JOHANNESBURG - In het zwarte woonoord Soweto bij Jonan-
nesburg zijn donderdag drie mensen gedood bij botsingen tussen
betogers en politie. Een zwarte jongen werd doodgeschoten en
twee zwaar gewond door de politie. Twee kinderen kwamen in
hun woning om het leven, doordat een vrachtwagen, die met
stenen bekogeld werd, van de weg afreed en het huis van de
kinderen ramde.
derdag dat de Amerikaanse regering
druk uitoefent op Zuid-Afrika om het
principe 'een man-een stem' in te voe
ren.
Foto- politie, gewapend met machine
pistolen. geweren entraangasgranaten
werd tegen de betogers ingezet.
In Soweto werd een massale betoging
van studenten en scholieren gehouden
die protesteerden tegen de arrestatie
van hun leiders in de negervoorstad van
Johannesburg.
De politie opende het vuur om de tien
duizenden betogers te verspreiden. De
16-jarige Thami Bunge werd dodelijk
door een kogel getroffen, een andere
zwarte scholier werd gewond, honder
dveertig betogèrs werden opgepakt.
De politie gebruikte niet alleen wapens
om de menigte te verspreiden, maar
bediende zich ook van de niesmachinc,
een mengsel van traangas en talkpoe
der om een in het district Phefeni een
grote menigte demonstrerende zwarte
Zuidafrikanen uit elkaar te jagen. Een
groep betogers die een mars hield in de
straten van Johannesburg werd voor
het politiebureau op het John Vorster-
plein en voor het gerechtsgebouw uit
elkaar geslagen met dc wapenstok.
Aan de mars in Soweto namen zo
180.000 scholieren deel.
In Rome zei Oliver Tambo, voorzitter
van het verboden Afrikaanse nationale
congres, dat „al geruime tijd voorberei
dingen worden getroffen voor een gewa
pende strijd" tegen het blanke bewind
in Pretoria.
Minister Vance van buitenlandse zaken
van de Verenigde Staten ontkende don-
Op de laatste vergaderdag voor het
zomerreces is de tweede kamer akkoord
gegaan met de goedkeuring tan de
Brusselse overeenkomst tot recht
streekse verkiezing van leden van het
Europese parlement. De fracties van
CPN. SGP en GPV kregen de aanteke
ning zich tegen dit voorstel te hrbben
uitgesproken
POLITIEMANNEN
OP OVERWEG
VERONGELUKT
GRUBBENVORST (ANP) - De 30-jarige
wachtmeester der rijkspolitie J. G. G.
Schürkens is om het leven gekomen.
Zijn 20-jarige collega Hlnssen van de
groep Bergen in Limburg is kort
daarna in het ziekenhuis te Venlo over
leden. Hun patrouillewagen is donder
dagochtend op een intercity gebotst.
Het ongeluk gebeurde 's ochtends om
half acht op een van van automatische
knipperlichten voorziene overweg in
Grubbenvorst in Limburg
De politiemannen waren op patrouille.
De oorzaak van het ongeluk is nog niet
achterhaald.
Door de botsing kwam een deel van de
bovenleiding naar beneden.
DEN HAAG - Bernardo Federico
Tomas. zoon van prinses Christina
en Jorge Guillermo. is donderdag
middag op paleis Soestdijk gedoopt.
Ds. J. van der Werf bediende de doop.
Hij leidde indertijd samen met pater
B. A. H. M Bot de kerkelijke huwe
lijksbevestiging. De doop geschiedde
n een kleine kring van naaste fami
lie. vertegenwoordigers van de ker-
keraad en peten
Pelen zijn prinses Irene, prins Claus,
me}. Marilyn Ann Mctague en de heer
James Chapin. aldus een mededeling
van de rijksvoorlichtingsdienst.
Op de foto: prinses Christina en haar
man met hun zoon Bernardo.
I Van onze redactie economiei
DEN HAAG - De Centraal Economi
sche Commissie heeft in een lijvig rap
port aan kabinetsformateur Den Uyl
een bijzonder somber sociaal-
economisch beeld voor de eerstko
mende jaren tot 1981 geschetst Uit alle
opsommingen van wat ons boven het
hoofd hangt, is de conclusie gerecht
vaardigd. dat het komende kabinet,
van welke signatuur dan ook. een van
de moeilijkste na-oorlogse perioden te
gemoet gaat. De commissie trekt de
conclusie, dat de omvang van de werk
loosheid de komende jaren het centrale
beleidsvraagstuk zal blijven.
De CEC doet Den Uyl een groot aantal
suggesties aan de hand. waardoor de
pijn de komende jaren wat kan worden
verzacht en waardoor een evenwichti
ger economisch draagvlak mogelijk
wordt. Deze voorstellen, zo ze door het
nieuwe kabinet worden overgenomen,
zullen van iedereen, van hoog lot laag.
een offer vragen. Zo wordt in de inko
menssfeer voorgesteld jaarlijks wat te
laten zitten ter bevordering van de
werkgelegenheid, wordt voorgesteld de
sociale uitkeringen los te koppelen van
het wettelijk minimumloon en wordt
opgemerkt, dat de overheid zelf door
een aantal maatregelen meer mensen in
dienst kan nemen.
De sterk stijgende werkloosheid is vol
gens de CEC vooral te wijten aan het
feit. dat steeds meer v
arbeidsproces gaan deelnemen.
De CEC houdt er rekening mee. dat als
niet wordt ingegrepen, het aantal
werklozen in 1981 zal schommelen tus
sen de 250.000 en 300.000. Als een van de
oorzaken van de hoge werkloosheid
noemt de CEC de stijging van het loon-
inkomen. Gezien de lagere groei van
het nationaal inkomen zal volgens de
commissie de loonstijging moete*
worden afgeremd. Ook dit zal dan een
gunstig effect hebben op de werkgele
genheid. evenals de afremming van de
stijging van de loon- en inkomstenbe
lastingen. de sociale premies en de af
remming van de sociale uitkeringen.
De commissie hamert er steeds weer op
dat de koopkracht slechts enigszins op
peil gehouden kan worden door verla
ging van de belastingen en de sociale
premies, wil men inderdaad ernst ma
ken met het terugdringen van de werk
loosheid. Een bijdrage van de overheid
om deze werkloosheid terug te dringen,
zoals de afgelopen jaren is gebeurd mid
dels extra werkgelegenheidsprojecten,
acht de commissie financieel niet haal
baar De rijksschalkist is de kritische
grens van het financieringstekort al ge
naderd. Overschrijding van deze kriti
sche grens zal dan nog meer werkloos-
Slot zie pagina 3 kolom 21
IR. H. ENGEL:
„GASTVRIJE BASIS
VOOR CONTACTEN
MET DE STREEK"
MIDDELBURG-De Deltadienst van
rijkswaterstaat heeft donderdag van
de opening van het nieuwe gebou w van
de afdelingen milieuonderzoek en in
richtingszaken op het Middelburgse
industrieterrein een ^oort „open huis"
gemaakt. Het opemngsceremoniee!
was ingebed tussen zes voordrachten
rond het milieu-onderzoek en de in
richting van de Delta en rond de Oos-
terscheldewerken.Deltadienst bracht
haar werk onder de aandacht vau zo'n
honderdvijftig genodigden, afkomstig
uit sectoren van de (Zeeuwse) samen
leving, die met waterwerken te maken
hebben.
Het hoofd van de Deltadienst, ir H En
gel zag het „ais een bijdrage aan de
goede contacten". „De waterstaatkun
dige verbouwing van de Delta moet
plaatsvinden in goede harmonie tussen
onderzoekers, bouwers, betrokkenen en
geïnteresseerden." zo zei hij. „Dit ge
bouw moet dienen als gastvrije basis,
waarin de interactie met de regio en wat
er speelt wordt gekanaliseerd. Daarom
ben ik ook blij. dat het gebouw ligt in liet
gebied, waar wordt gewerkt aan die ver
bouwing".
Ir Engel opende het nieuwe kantoor
voor de hoofdafdelingen milieu en in
richting „Amestein" door in het plant
soen een boom te planten. Daama werd
de Nederlandse driekleur gehesen en
dook ergens van het terrein een duiker
op: hij bood namens het personeel aan Ir
Engel een vaatje oesters aan „Oesters
uit de Grevelingen. Ze zijn niet ouder
dan vijfjaar, ze dateren van de tijd. na de
afsluiting van de Grevelingen een
voorbeeld van wat in een zoute Greve
lingen mogelijk is." zo lichtte de kik
vorsman toe.
In zijn openingswoord tot de genodig
den maakte ir A.C. de Gaaeij, hoofd van
de afdelingen milieu en inrichting van
de Deltadienst duidelijk, dat men de
opening van het gebouw ook had gezien
„als een mogelijkheid om opening van
zaken" te geven. In een inleiding over de
rijkswaterstaat in dienst van de maat-
schappij onderstreepte ir Engel, dat de
waterstaat onderzoekingen doet en
maatregelen, en dat de bbestuurdera
beslissen. „Vanouds stond bij het bou
wen de economie en de doelmatigheid
voorop. Sinds de zestiger jaren wordt in
toenemende mate rekening gehouden
met de wensen van de maatschappij,
zoals die kunnen worden uitgedrukt m
maatschappelijke, culturele en natuur
wetenschappelijke jvaarden.Hij wees
erop. dat de adviezen van het milieu
onderzoek worden geïntegreerd ln alle
ontwerpen van de Deltadienst en dat
Juist terwiUe van een zo goed mogelijk
samenspel deze vijf jaytr geleden opge
richte dienst met de bestaande afdelin
gen inrichting en waterhuishouding
werd samengevoegd.
Acht miljoen
Vóór „Amestein" officieel werd
geopend, droeg directeur ir A. Kooij-
mans van de regionale directie van de
rijksgebouwendienst het kantoor over
aan de Deltadienst. Hij liet weten, dat
de eerste gedachten uitgingen naar een
Slot zie pagina 2 kolom lj
Vreemde winkel
in Den Haag
§De wegen van bnwlndslie-
den zijn vaak wonderlijk,
soms al te wonderlijk. Giste
ren meldde deze krant dat mi
nister Duisenberg niet op de
hoogte zei te zijn van onder
handelingen tussen zijn ministerie en
dat van verkeer en waterstaat over een
wijziging in de financiering van de vaste
oeververbinding Westerschelde. De be
windsman deed deze mededeling des
gevraagd aan onze Haagse redacteur,
deze week tijdens een kamerzitting. Een
aantal ministers vervult namelijk in I
deze interim-periode een dubbelrol: ze
zijn zowel bewindsman als lid van de
kamer. Af en toe kan men ze zelfs aan
treffen op de nederige banken van de
kamer en drentelen ze wat rond in ver
gaderzaal en omgeving. Daar zijn ze ook
wat makkelijker toegankelijk dan op
hun departement: geen voorlichtings
ambtenaren, geen waakzame secreta
ressen. Achter het bekende gordijn trof
onze man de minister van financiën in
zijn dubbelrol en vroeg hem daar naar
de aloude financieringskwestie. Ieder
een in politiek Zeeland en in politiek
Den Haag ging er namelijk tot gisteren
van uit dat die financiering binnenkort
rond zou komen en daarom vroeg onze
Haagse redacteur argeloos wat nadere
informatie. De bouwtijd van de verbin
ding is namelijk verlengd van vijf tot
zeven jaar, zodat een beroep op de kapi
taalmarkt wat makkelijker is komen te
liggea Maar wat zei nu de minister van
financiën? Hij voelt er nog steeds niets
voor om dat beroep toe te staan: „Mijn
standpunt is nog njpt veranderd." En
over het overleg met verkeer en water
staat: „Mij is daarvan niets bekend."
Wat is dat voor een rare winkebin Den
Haag
De verklaring van Duisenberg staat
namelijk in schrille tegenstelling tot
wat zijn ambtgenoot Westerterp in ja
nuari van dit jaar aan de eerste kamer
meedeelde. Bij de
behandeling van de
waterstaatsbegroting
kwamen vanzelf
sprekend ook weer
vragen naar voren
over de vaste oeververbinding. Ter wille
van de duidelijkheid en de volledigheid
citeren we hier letterlijk de handelingen
van de eerste kamer Op 18 januari 1977
zei Westerterp het volgende
..ln de openbare commissievergade
ring van de tweede kamer heb ik op IS
oktober 1976 verklaard: 'Ik ben er
echter van overtuigd dat in 1977 een
beslissing over het tijdstip van aanleg
definitief zal worden genomen.'
Thans kan ik na overleg met de mi
nister van financiën meedelen, dat de
verklaring alsvolgt kan worden ver
staan de regering is er vast van over
tuigd dat in 1977 een beslissing over
het. tijdstip van aanleg definitief zal
worden genomen. Vooruitlopend
daarop zal ik dezer dagen het tracé
van de vaste oeververbinding for
meel vaststellen. Tevens zal ik het
provinciaal bestuur van Zeeland uit
nodigen voor overleg over de vraag of
de aanleg van de vaste oeververbin
ding over zeven jaar tn plaats van
over vijfjaar kan worden gespreid,
hetgeen de financiermgsproblema-
tiek zou verlichten
Naar ons gevoel duidelijke taaL Er staat
dat Westerterp sprak 'na overleg met de
minister van financiën.' We nemen aan
dat hij dat niet uit zijn duim zoog: het
beleid dat na die verklaring volgde, had
namelijk definitieve trekken. Met an
dere woorden Westerterp handelde
aLsof hij duidelijke afspraken met de
minister van financiën had gemaakt
Jjsrtlipi
Dai
'at laatste - een definitief beleid - kan
eveneens makkelijk aan de hand van de
stukken en de gebeurtenissen worden
aangetoond. Zo zond Westerterp kortna
zijn verklaring ln de eerste kamer een
brief aan de voorzitter van de tweede
kamer met de mededeling dat hij het
tracé voor de verbinding en voor de aan
sluitende wegvakken had vastgesteld.
Die briefis gedateerd op 20jxnuari 1977
Een citaat uit dit stuk
de regering onderkent het belang
en de betekenis van de vaste oever
verbinding, in het bijzonder ter over
brugging van de feitelijke en psycho
logische scheiding tussen
Zeeuwsch-Vlaanderen en de rest van
Nederland, die door de bestaande
verbindingen niet ofdoende kan wor
den opgeheven. Ik kan hieraan toe
voegen dat ik tijdens de behandeling
van de begroting van mijn mmisterit
m de eerste kamer op 13 Januari j.l
heb meegedeeld, dal de regering er
vast van overtuigd is dat in 1977 een
beslissing zal worden genomen over
het tijdstip van aanleg van de VOW.
Op 15 februari van dit jaar besprak mi
nister Westerterp deze zaak met gede
puteerde staten van Zeeland, waarna
een gezamenlijke persconferentie werd
gegegeven. Westerterp verklaarde bij
die gelegenheid dat hij het project ala
geheel (inclusief de uitgebreide bouw
tijd) op korte termijn aan de minister
raad zou voorleggen. En het provinciaal
bestuur toonde zich bij monde van de
commissaris der koningin, ar. C. Boer-
tien, ingenomen met de stand van za
ken. Gedeputeerden hadden er alle be
grip voor dat uiteen oogpunt van finan
cieringvooreen langere bouwtijd moest
worden gekozen. „Binnen het college
waren we het er al spoedig over eens,"
aldus de commissaris. En nu - vier
maanden later - zegt de minister van fi
nanciën: „Mij is daarvan niets bekend."
Een dergelijke gang van zaken is met
bevorderlijk om het vertrouwen van de
burger in zijn overheid te versterken, in
tegendeel. Het gedrag van de bewinds
lieden is uiterst vreemd Bewindslieder-
lljkzo gezegd Er zal opheldering dienen
te komen.
