J
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VOLGENDE WEEK KAMERDEBAT
OVER RAPPORT GIJZELINGEN
'Heldenbegrafenis'
zes Molukse kapers
CDA wil gelijk
ministersposten
aantal
als PvdA
Vervoer veerdiensten in Zeeland zal
in de komende jaren ernstig stagneren
kleintjes
Den Uylin verklaring: „elk uitzicht op overreding kapers weggevallen"
Alcohol in verkeer
pagina 13
220e jaargang no. 233
Woensdag 15 juni 1977
kunt u ook
telefonisch opgeven.
Zi.e aag. 3 voor telefoonnummers
DEN HAAG - De Tweede Kamer zal volgende week donderdag een uitvoerig debat houden over het
rapport dat de regering gisteren heeft toegezegd. De kamercommissie die zich speciaal met het
Zuidmolukse probleem bezighoudt, komt vandaag bijeen om te bezien of een deel van het debat
welicht pas na de zomervakantie gehouden moet worden. CDA en WD hebben er een voorkeur voor
om volgende week alleen de feitelijke toedracht van de gijzelingen en het beleid van politie en
justitie te bespreken en pas later de politieke gevolgen op lange termijn.
De kamercommissie zal waarschijnlijk zegde rapport het antwoord op deze
besluiten dat de kamerleden die dat wil- vragen nog kunnen verwerken. Zo wil de
len de komende dagen nog nadere WD'er Koning opheldering over de
schriftelijke vragen kunnen stellen aan vraag of de Zuidmolukse acties niet tij
de regering over de afloop van de gtjze- dig voorkomen hadden kunnen worden,
llngen. De regering zou dan in het toege- terwijl de PSP'er Van der Lek vraagte
kens plaatst bij het gebruik van geweld
bij het beëindigen van de acties
DEN HAAG - De regering heeft dinsdagmiddag in de tweede kamer een verklaring
afgelegd naar aanleiding van de recente gijzelingen. Tijdens deze kamerzitting
werd enkele ogenblikken stilte in acht genomen ter nagedachtenis aan de slachtof
fers. Op de foto v.l.n.r. de ministers Van Agt, Den Uyl en De Gaay Fortman
De Zwitserse brigade-generaal bui
ten dienst Jean-Louis Jeanmaire, is
dinsdag in staat van beschuldiging ge
steld wegens het verstrekken van ge
heime documenten aan de Sowjet-Unie
in de jaren tussen 1962 en 1975.
Jeanmaire. die vroeger aan het hoofd
stond van de dienst ter bescherming
tegen luchtaanvallen, kan maximaal 20
jaar gevangenisstraf krijgen wanneer hij
schuldig wordt bevonden.
geen redding
éance van betaling kan Alga niet
aanpassing
gevecht
Opinie: Oper
liaanse politi
PAGINA 7
doelwit
Aagtekerke drie weken 'doelwit' v
onderzoek ter voorkoming van
typhus
PAGINA 9
erkend
Ing A Boone aan slot van ca
Zwakte wegen op Walcheren me
autokeuring
Meerderheid i:
ring door gars
PAGINA 15
keuze
Twaalf pro-
zonder polit
PAGINA 17
zeilweek
de Oosterschelde en de Noordzee
schuifdeuren
Een leuk Indisch feestje tussen de
schuifdeuren, radio- en televisiepro
gramma's. strip
groei
I Rotterdam verwacht sterke groei var
het goederenvervoer beurs - financiën
Verklaring
Premier Den Uyl verklaarde dinsdag
aan het begin van de zitting van de
Tweede Kamer:
..Het eerste woord dat ik namens de re
gering spreek, is een woord van meele
ven en deernis met de familieleden van
de beide gegijzelden die als gevolg van
de gruwelijke gijzeling zijn omgekomen.
Ik ben mij voorts bewust dat ik deze
verklaring afleg op het moment waarop
de begrafenis plaatsvindt van zes jonge
Zuidmolukse mensen, die zich schuldig
hebben gemaakt aan deze daad. Ook
naar hun ouders en familieleden gaan
onze gedachten uit.
De regering heeft na de bezetting van de
school in Bovensmilde en de kaping van
de trein bij Onnen voor ogen gestaan het
bevrijden van de gegijzelden en sparen
van hun leven onder inachtneming van
elementaire normen. Zo heeft de rege
ring van het begin af gesteld dat het
meenemen van gegijzelden door de
overvallers, zoals doorhen geëist, niet in
aanmerking komt Toen de vrijlating
van de kinderen in de school in geding
was. heeft de regering gesteld vrije af
tocht van uitsluitend de overvallers te
willen bevorderen, mits het land van be
stemming zou worden genoemd. Dat
laatste is een beslissende voorwaarde,
immers, wordt daarover geen zekerheid
verkregen, dan betekent een zoge
naamde vrije aftocht dat in feite een
vliegtuigbemanning tot gegijzelden
wordt gemaakt. En nooit, hoe hoog de
prijs ook is, mag een regering dat doen.
Een mogelijk land van bestemming is
nooit genoemd, en daarmee kwam die
mogelijkheid te vervallen. De regering
achtte die ook te meer uitgesloten,
naarmate de overvallers in hun dreigin
gen en eisen verhardden. De regering
Slot zie pagina 3 kolom 3)
ASSEN - De omgekomen Zuidmolukse treinkapers zijn in een gemeenschappelijk graf begraven.
ACHTDUIZEND MENSEN BIJ PLECHTIGHEID
De gijzelingen
en daarna
XJit de verklaring van pre-
mier Den Uyl' Sis1*1*0 in de
kamer, over de gijzelingen en
de afloop daarvan, is zonder
Lr~A meer duidelijk geworden
waarom de regering tot een
harde actie moest besluiten. De kapers
hadden laten weten dat er na hun laat
ste gesprek met de beide contactperso
nen geen communicatie meer mogelijk
zou zijn. „Wij hebben slechts twee din
gen voor ogen. óf het vertrek naar het
buitenland óf de dood." zo hadden zij
verklaard En in diezelfde boodschap
werden alle treinreizigers met de dood
bedreigd. Een desperate vastberaden
heid. waar alleen maar een snelle, zij
gewelddadige afwikkeling tegenover
kon worden gesteld.
IN u zijn er inmiddels verklaringen van
treinpassagiers bekend geworden,
waaruit blijkt dat deze gegijzelden een
heel andere indruk van de kapers had
den gekregen. Zij hadden namelijk de
passagiers verzekerd hen niet te zullen
doden. Een opvallende tegenstelling: in
onderhandelingen met de regering
toonden de Zuidmolukkers zich spij
kerhard. waarbij zij niet aarzelden te
dreigen met de dood van de treinreizi
gers In de contacten met deze laatsten
daarentegen toonden zij zich veel mil
der. Dat kan twee dingen betekenen: óf
de Zuidmolukkers meenden wat ze zei
den in de onderhandelingen met de re
gering. in welk geval hun uitlatingen
tegenover de treinpassagiers alleen
maar dienden om hen kalm te houden,
èf ze waren tegenover deze passagiers
eerlijk, doch speelden hoog spel tegen
over de regering Gelet op de macabere
entourage van deze gijzeling, gelet ook
op de bloedige precedenten waarbij
Zuidmolukse jongeren waren betrok
ken (Amsterdam, Wijster), was de rege
ring naar ons gevoel zonder meer ver
plicht de dreigementen van de kapers
serieus te nemen. In
dit opzicht kon geen
enkel risico worden
genomen.
ASSEN - De zes Molukse trein
kapers die zaterdag werden ge
dood bij de bestorming van de
gekaapte trein bij Glimmen,
hebben dinsdag een „heldenbe
grafenis" gekregen.
Ruim achtduizend Molukkers uit het
hele land waren naar Assen gekomen
om de laatste eer te bewijzen aan de vijf
DEN UYL LAAT TERM 'PROGRESSIEF' VALLEN
DEN HAAG - Het CDA doet alleen mee aan een tweede kabinet-
Den Uyl als het evenveel ministerszetels krijgt als de PvdA. Deze
harde eis deponeerde CDA-fractieleider Van Agt dinsdag bij for
mateur Den Uyl. Het CDA wil van Den Uyl eerst zekerheid over
inwilliging van deze eis. Gaat de PvdA niet akkoord of stelt Den
Uyl een beslissing over de zetelverdeling uit, dan is de verantwoor
delijkheid voor het slagen van de formatie geheel voor Den Uyls
rekening, aldus CDA-leider Van Agt.
Het CDA heeft dinsdag langdurig ver- veel woorden toe dat het CDA hiermee
D'06 in een sleutelpositie brengt tussen
de twee grote broers PvdA en CDA Van
Agt zei het echter op grond van de ver
kiezingsuitslag onaanvaardbaar te vin
den als de PvdA meer zetels zou krijgen
dan het CDA De PvdA zou wellicht ge
zien haar 53 kamerzetels tegen het CDA
49, wellicht op een halve ministerspost
meer aanspraak kunnen maken, maar
dat wordt gecompenseerd doordat de
PvdA de minister-president mag leve
ren. aldus Van Agt
Bestuderen
Premier Den Uyl heeft Van Agt ge
vraagd diens uiteenzetting ..gezien het
belang ervan" vóór vandaag 12 uur
schriftelijk aan hem te doen toekomen.
Den Uyl wil. nu de formatie al vroeg in
het delicate stadium van de zetelverde-
gaderd over de kwestie van de zetel
verdeling en de deelname van D'66 aan
een kabinet van PvdA en CDA. 's Mor
gens vond een eerste gesprek plaats
tussen Van Agt en Den Uyl, dat ge
schorst werd toen Van Agt meedeelde
nader beraad over dit voor het CDA ge
voelige punt op prijs te stellen. In het
begin van de avond maakte Van Agt het
standpunt van het CDA bekend: eerst
zekerheid over een zetelverdeling 7-7-1
(of een gelijkwaardige formule zoals
8-8-1) voordat het gesprek over het re-
geerprogram van start gaat.
Het CDA liet wel de eerder gestelde eis
vallen dat de zetel van D'66. als de PvdA
tenminste wil dat D'66 deelneemt aan
het kabinet, ten koste moet gaan van
het aantal dat de PvdA voor zichzelf
heeft gereserveerd. Van Agt gaf met zo
ling is gekomen, eerst rustig alle con
sequenties van het CDA-standpunt be
studeren. Zijn oorspronkelijke opzet
om eerst over de inhoud van het pro
gram te overleggen en pas daarna over
de zetelverdeling, wordt er we! flink
door in de war gestuurd. Van Agt liet er
dinsdag echter geen twijfel over be
staan dat het CDA aan het programo-
verleg weinig waarde hecht als dit
punt niet is opgehelderd.
Van Agt wilde niet zover gaan om de
zetelverdeling bij voorbaat als breek
punt op te voeren, want zei hij. wij be
zondigen ons niet aan het stellen van
voorwaarden vooraf. De schuld voor het
zo vroeg bekvechten over de zetelverde
ling. wat normaal pas aan het eind van
de formatie pleegt plaats te vinden,
legde hij geheel bij de PvdA. ..die al
vroeg is begonnen met het maken van
sommen", aldus Van Agt
In CDA-kring wordt opgemerkt dat de
nog aanwezige frustratie over de kabi
netsformatie van vier jaar geleden,
waarbij KVP en ARP meteen verdeling
van 10-6 genoegen moesten nemen, ook
een belangrijke rol speelt. Onder geen
beding wil het CDA een herhaling van
die als vernederend ervaren procedure.
Vandaar dat men eerst over de krachts
verhouding in het kabinet uitsluitsel
wil. alvorens dc moeizame onderhande
lingen over het regeerprogram een aan
vang nemen.
De twee andere struikelblokken die Van
Agt in zijn brief van vorige week noem
de. zijn inmiddels van de baan Dat wa
ren het gebruik van het woord ..progres
sief voor het tweede kabinet-Den Uyl
en de volgorde van de onderhandelin
gen. met name de plaats daarin van de
abortuskwestie. Het bezwaar van Van
Agt tegen de betiteling „progressief ka
binet" was. dat dit te veel herinnerde
aan de benaming die de progressieve
partijen PvdA. D'66 en PPR zichzelf
toekennen. Den Uyl heeft nu tot tevre
denheid van het CDA de omschrijving
„progressief of vooruitstrevend" geïn
troduceerd. en zal het woord progressief
dan ook niet meer gebruiken, „althans
niet op de bekende rituele momenten",
zoals Van Agt zei.
Wat betreft de prioriteit voor immate
riële kwesties als abortus heeft Den Uyl
toegezegd, aldus Van Agt, dat deze niet
pas aan het eind van de formatie aan de
orde zullen komen zoals aanvankelijk
de bedoeling was. maar direct na de
sociaal-economische onderwerpen.
Het CDA kan zich hiermee verenigen,
zo deelde Van Agt mee.
jongens en één meisje, die op de be
graafplaats de Boskamp in Assen een
gemeenschappelijk graf kregen.
Alle wegen in de buurt van de begraaf
plaats waren door de politie afgezet. De
ordedienst van de Zuidmolukkers
zorgde er voor dat de indrukwekkende
stoet in goede banen werd geleid. Er de
den zich geen incidenten voor.
Op hetzelfde ogenblik dat de begrafeni
splechtigheid werd gehouden, legde
premier Den Uyl in de Tweede Kamer
een verklaring af waarin hij namens de
regering „een woord van medeleven en
deernis" uitsprak metde familieden van
de beide gegijzelden, de 20-jarige Ans
Monsjou uit Groningen en de 40-Jarigc
M van Baarsel uit Eist, die als gevolg
van de gruwelijke gijzeling zijn omge
komen
„Ik ben mij er voorts van bewust dat ik
deze verklaring afleg op het moment
waarop de begrafenis plaatsvindt van
zes jonge Zuidmolukse mensen, die zich
schuldig hebben gemaakt aan deze
daad. Ook naar hun ouders en familie
leden gaan onze gedachten uit", aldus
Den Uyl.
Grimmig
Aan de begrafenisplechtigheid van de
zes gedode Molukkers is dinsdagoch
tend een rouwdienst voorafgegaan in de
Evangelisch Molukse kerk in het hartje
van de Molukse wijk in Assen. Alle Mo
lukse leiders waren aanwezig. De dienst
werd in een grimmige sfeer gehouden.
Het was vrijwel onmogelijk om de Mo
lukse wijk binnen te dringen, die scherp
werd bewaakt door leden van de Mo
lukse ordediensten- Toen om elf uur
dinsdagmorgen de dienst begon, was de
wijk hermetisch afgesloten, Meer dan
8000 Molukkers uit alle delen van het
land waren toen in de Assense wijk ver
zameld.
De groen-wit-rode en blauwe vlag van
de RMS waaide halfstok uit alle huizen.
Groepjes in het zwart, geklede jongeren
praatten op zachte toon metelkaar Het
was opvallend hoe ze zich afzonderden
van de ouderen. Veel oudere vrouwen
hepen in de traditionele Molukse kle-
Slot zie pagina 3 kolom 5)-
BESLISSING OEVER VERBINDING KOMT TE LAA T
WACHTTIJDEN
ZULLEN STEEDS
TOENEMEN
MIDDELBURG - liet vervoer via de
veerdiensten Vlissingen-Breskens en
Kruiningcn-Perkpolder krijgt in de
komende jaren hoe dan ook te inaken
met ernstige stagnaties. Dat zegt de
heer J. Stenvert, lid van gedeputeerde
staten en belast met het functioneren
van de bootdiensten. Volgens de heer
Stenvert zal ook als nu onmiddellijk
een beslissing zou worden genomen
over de aanleg van een vaste oeverver
binding over en onder de Wester-
schelde niet te vermijden zijn, dat er
opstoppingen ontstaan.
Uit een binnenkort te publiceren stu
die van de provinciale waterstaat, de
rijkswaterstaat en de Provinciale
Stoombootdiensten (PSD) valt op te
maken, dat de beslissing in feite te laat
komt en dat emsuge stagnaties in het
vervoer met meer zijn te voorkomen.
Verlenging van de bouwtijd van de oe
ververbinding van vijf jaar tot zeven
jaar. een verlenging, waarmee gedepu
teerde staten van Zeeland akkoord zijn
gegaan, geeft daarbij nog een extra c
gunstige factor", aldusde heer Stenvert,
Hij wijst erop. dat het provinciaal be
stuur suids 1969 regelmatig gevraagd
heeft om toestemming voor de bouw
van nieuwe boten of in ieder geval om
medewerking voor liet treffen van voor
bereidingen van die nieuwbouw. De
heer Stenvert Die verzoeken zijn
steeds afgewezen In de penode tussen
1971 en 1974 is door de openstelling van
de grote weg bij Breda, doordat het au
tobezit wat achterbleef bij de oorspron
kelijke en door de energiecrisis een ze
kere stabilisatie opgetreden in het ver
keersaanbod bij de veren. Maar vanaf
1974 is er toch weer een regelmatige
groei waar te nemen. Doordat geen
nieuwe boten zijn gebouwd en niet aan
de oeververbinding Is begonnen, komen
we in de komende jaren met grote pro
blemen te zitten Een moeilijkheid, waar
we mee komen te zitten is ook de vraag
of je een dubbeldekker naar Vlisslngen
moet halen. Je loopt de kans, datje dan
in de winter vanwege het geringe aan
bod metzo ri dubbeldekkeruurdiensten
mplaats van half-uurdiensten moet
gaan varen en verder betekent het nor
male aanbod van verkeer, dat van de
fiantkjn
dubbeldekker komt een zeer grote,
schoksgewijze belasting van de wegen
ln Zeeuwsch-Vlaanderen. Een moge
lijkheid is ook. dat we de boten van de
beide diensten gaan uitwisselen Een
oplossing hebben we op dit moment nog
niet"
Hele jaar door
Volgens de studie van de provinciale
waterstaat, de rijkswaterstaat en de
PSD zullen, ook als de vaste oeverver
binding wordt aangelegd, tussen 1981
i Slot zie pagina 8 kolom 5)
Jji meer dan één
opzicht is deze gijzeling een zaak van
tegenstellingen, tot in de afwikkeling
toe In de dagen vóór de actie werd Ne
derland uitvoerig ingelicht over alle
voorzieningen die in de sector hulpver
lening waren getroffen, vooral met be
trekking tot de psychische bijstand
Daarbij werd meermalen verzekerd dat
men veel had geleerd van Wijster. vooral
op het stuk van de nazorg Toen echter
de passagiers waren bevrijd, bleek dat
vrijwel allen onmiddellijk naar huis wil--
den. de opvang hoefde voor de meesten
niet lang te functioneren. Dat betekent
overigens niet dat deze mensen in de
toekomst geen behoefte aan nazorg zul
len hebben en het betekent evenmin dat
deze uitgebreide voorzorgsmaatregelen
niet nodig waren. Niettemin was sprake
van een zekere tegenstelling tussen deze
maatregelen en de uitgebreide bericht
geving daarover enerzijds en anderzijds
de wijze waarop er tenslotte gebruik van
werd gemaakt. Twee corrigerende dp-
merkingen in dit opzicht: niemand kon
tevoren weten dat de passagiers nog zo
monter waren dat zij direct naar huis
konden vertrekken, terwijl ten aanzien
van de berichtgeving moet worden be
dacht dat het zware accent dat daarin
aan deze voorbereidingen was gegeven,
vooral ook te maken had met het ont
breken van ander nieuws In zo'n situa
tie wordt vaak aandacht besteed aan
ontwikkelingen die anders weinig of
geen attentiewaarde hebben. Toch ont
staan door dit alles scheefgetrokken
verhoudingen
Scheefgetrokken verhoudingen ook ln
ander opzicht In het dagelijkse leven
zijn er vele tienduizenden, die door het
dal van een groot verdriet of onhoud
bare spanningen moeten zonder dat zij
kunnen terugvallen op professionele
hulpverleners. Soms komt iemand te
staan voor het onverwachte verlies van
iemand met wie hij of zij zich hecht ver
bonden wist, soms ook zijn het spannin
gen bijvoorbeeld door een ernstige ziek
te, door een breuk in de verhouding met
een ander, spanningen ook eenvoudig
omdat men geen werk kan krijgen. In al
die gevallen staat er zelden een voortref
felijk georganiseerd team van een aca
demisch ziekenhuis gereed om te zorgen
voor de hulp en de bijstand die op dat
ogenblik nodig zijn. Deze bijstand was
er gelukkig we! voor de gegijzelden en
moest er ook zijn. De meesten gingen
echter direct naar huis. wellicht omdat
ze daar de beste opvang vonden. Mis
schien is dat een vingerwijzing voor het
geval men mensen ontmoet, die geen
gijzeling achter de rug hebben, maar die
desondanks hun moeilijkheden maar
nauwelijks de baas kunnen zij hebben
eerst en vooral de hulp nodig van men
sen op wie zij kunnen rekenen.
VNO wil voorlopige
lastenverlichting
DEN HAAG (ANP)-Het VNO staat een
voorlopige lastenverlichting voor voor
bedrijven, waar de werkgelegenheid
"op srherp staat', in afwachting van het
najaarsoverleg over het arbeidsvoor
waardenbeleid in 1978.
Dat zou de concurrentiepositie op de
binnenlandse en op de exportmarkt ten
goede komen. Dat staat In het blad van
het Verbond van Nederlandse Onder-
nemuigen (VNOj 'De Onderneming" var.
deze week. Het VNO betreurt het ern
stig. dat minister Lubbers van economi
sche zaken slechts toestemming heeft
gegeven voor een doorberekening in de
pnjzen van 0.7 procent
