PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Prijzen in vijf maanden
al met 3,6 pet omhoog
GESPREK MISLUKT
Noodweer teisterde
delen van Nederland
GUSTO- WERF (1070 MAN)
VOLGEND JAAR DICHT
Zeeuwse staten kiezen unaniem voor de
grootste opening in deOosterscheldedam
xcóooccocaxra"
Contactman waarschuwt voor burgeroorlog
Te weinig vraag naar off-shore-produkten
Bezoek van
Kaoenda
eenvoudig
PROVINCIE MOET BETROKKEN WORDEN BIJ BEHEER
De Kost(er) ging
Vóór de baat
pagina 11
220e jaargang no. 230
Zaterdag 11 juni 1977
Lange Delft Promenade 111 - Middelburg
Ook 's maandagsmiddags geopend
Van onze redactie economie)
DEN HAAG - De prijzen zijn in de eerste vijf maanden van dit jaar al met 3.7
procent gestegen. Naar de mening van deskundigen is dit al een hoog getal,
geziende prognose van 6,5 procent prijsstijging in het gehele jaar 1977. Het
is echter nog te vroeg om te zeggen dat de voorspelling niet meer houdbaar
is.
Eerder moest de aanvankelijke prognose, dat de prijzen dit jaar met 6 procent
zouden stijgen, ai worden verlaten. Dat moest gebeuren nadat de prijzen in
maart en april met 1.7 procent bleken te zijn gestegen.
De stijging van de prijzen tussen half april en half mei bedroeg 0.5 procent, een
toeneming die volgens het ministerie van economische zaken "niet tegenvalt'.
De stijging is echter hoger dan over dezelfde periode van vorig jaar, toen 0.4
procentwerd genoteerd. De prijsindex in punten steeg van 181.4 tot 182.3; half
december was de index 175,8 (als uitgangspunt worden de prijzen van 1969
gebruikt, die worden dan op 100 gesteld)
Stijgingen werden vooral genoteerd voor koffie en voorts voor melk en melk-
produkten, chocolade, margarine, koek en gebak, nieuwe auto's, bloemen en
planten. Dalingen werden voor een deel veroorzaakt door aardappelen. Gun
stig lijkt wel dat de zogenaamde inflatiegraad nog steeds daalt: de stijging
over de laatste twaalf maanden liep van 8.2 terug tot 8.0 procent (december
nog 8,9 procent).
Premier Den Uyl zei vrijdagavond dat gesproken mag worden van een be
scheiden stijging van de prijzen. Weliswaar is de 0.5 procent wat te hoog, maar
aangezien 0,3 procent daarvan veroorzaakt wordt door de koffie „waar wij als
regering niets aan kunnen doen"), was Den Uyl niet pessimistisch over de
prijsontwikkeling.
(Van onze verslaggevers)
ASSEN - De twee contactper
sonen in de gijzelingsaffaires in
Drente waarschuwen voor een
burgeroorlog tussen blank en
bruin in Nederland 'waarvan
de gevolgen niet te overzien
zijn'. Een escalatie in De Punt,
waar jonge Zuidmolukkers
ruim vijftig mensen gegijzeld
houden, zou tot een dergelijke
burgeroorlog kunnen leiden,
aldus de contactpersonen me-
spoedgesprek
links
n centrum-linkse
water
Rjkswaterstaat vindt de kwaliteit van
het opper- vlaktewater in Zeeland
weinig ideaal.
speelbal
De regering gebruikt de gijzelaars als
speelbal.zeggen de Zuidmolukse jonge
ren in een nieuwe brief.
PAGINA 14
overdracht
slim
investeren
De Nedlloyd Groep investeert in twee
Jaar tijd F 1,05 miljard-. Beurs-
flnanciën-economie
onafhankelijkheid
De Nederlandse Antillen gaan de onaf-
hankelijkheidskweslie bij de statenver
kiezingen uit de weg.
gezond
preventief
Werken aan de preventie van hart- er
vaatziekten. Letter- kundige kroniek:
vrouw Soumokil en dr. Tan ïn
een verklaring die vrijdaga
vond in Assen door dokter Tan
werd voorgelezen.
De contactpersonen zien vooralsnog
niets in verdere bemiddelingspogingen,
waarbij komt dat dr. Tan kennelijk niet
langer wordt vertrouwd door de Moluk-
kers in de trein, gezien het feit dat hij bij
(Slot zie pagina 13 kolom 2)
De twee Zuidmolukse contactpersonen dr. Tan, links, en mevrouw Sou mókll lezen
hun verklaring voor de pers voor.
DEN HAAG - Onweer en windstoten
hebben vrijdag tegen het ciud van de
middag aanzienlijke schade aangericht
in vooral het zuiden en oosten van Ne
derland. Bomen werden ontworteld,
daken vernield en heren der raakte het
wegen- treinverkeer in de war. In Del-
den tussen Zutphen en Hengelo viel een
boom over het spoorwegstation en
blokkeerde de spoorbaan.
Tussen Utrecht en Den Bosch was het
treinverkeer aanzienlijk beperkt. Bij de
ROTTERDAM (ANP) - De kans is zeer groot dat de Gusto Werf in Schiedam,
onderdeel van IHC Holland, over ongeveer een jaar wordt gesloten. Dit heeft de
raad van bestunr van IHC vrijdag meegedeeld op een persbijeenkomst. Op de werf
werken 1070 man. Volgens president-directeur D. H. L. Smit, is er geen kans op
nieuwe orders voor Gusto. Dit doordat er nog maar heel weinig vraag is naar
offshore-materieel, waar de werf in is gespecialiseerd, en doordat de Japanse
concurrentie dezelfde produkten aanbiedt op de wereldmarkt tegen prijzen, die
ongeveer de helft lager liggen. Alleen de vijftig a honderd man, die in dienst zijn
bij de ingenieursbureaus van Gusto, kunnen, aldus de heer Smit, redelijk zeker
zijn van hun baan. Er is namelijk nog wel vraag naar de 'know-how' van Gusto.
IHC-Holland zal zijn mening over de positie van de werf meedelen aan de beleids
commissie scheepsbouw. Deze commissie, waarin vertegenwoordigd zijn werkge
vers. werknemers en de overheid, zal uiteindelijk besluiten of Gusto Schiedam
dichtgaat. De eindconclusie van de commissie wordt nog dit najaar verwacht. Dan
zal pas bekend worden wat er voor de mensen, die eventueel moeten afvloeien, kan
worden gedaan.
IHC-voorzitter Smit verklaarde alvast dat er nauwelijks of geen mogelijkheden zijn
een aantal mensen onder te brengen bij andere IHC-bedrijven. De IHC-werven Smit
(Kinderdijk), Verschure (Amsterdam), De Klop (Sliedrecht) zijn voornamelijk ge
specialiseerd in de bouw van baggerschepen, 'waar nog net voldoende werk voor is'.
Bij Gusto staalbouw (Slikkerveer en Geleen), dat afhankelijk is van off-shore-orders
en toelevering aan andere IHC-werven, moet de personeelssterkte met 150 a 200
mgn worden ingekrompen. Bij het gehele IHC-concern werken nu nog zo'n 4400
man
De toekomstverwachtingen voor de off-shore-markt ontleent IHC mede aan een
rapport van het adviesbureau McKinsey, dat onlangs is gereedgekomen. In het
rapport, dat werd geschreven voor De Groot Zwi jndrecht, IHC en Rijn - Schelde -
Verolme, wordt gesteld dat tot in het begin van de tachtiger jaren de vraag naar
off-shore-producten gering zal zijn.
De mogelijkheden voor zogenaamde vaste constructies (bijvoorbeeld productie-
platforms) zijn relatief wat gunstiger dan voor drijvende constructies, (bijv. boot
schepen en drijvende boor-eilanden). Volgens de heer Smit van IHC zijn er nu in de
wereld 53 booreilanden zonder werk.
Op grond van het MCKinsey-rapport concluderen de drie ondernemingen, dat het
geen zin heeft de off-shore-activiteiten. zoals door minister Lubbers (economische
zaken) was aanbevolen te onderzoeken, te bundelen in een nieuwe vennootschap.
Anderzijds menen de drie wel. dat de huidige marktomstandigheden een selectief
beleid, gericht op specialisatie, en een slagvaardige opstelling vereisen. Daarom
hebben zij besloten te streven 'naar andere vormen van samenwerking op deelge
bieden. maar ook in ruimer verband naar een meer project-gerichte aanpak, zoals
voor Tnmkey-projecten (kant en klare installaties!'
IHC-voorzitter Smit vertelde met nadruk, dat men alle mogelijkheden om Gusto
Schiedam, dat vorig jaar nog een kleine winst opleverde, nog te redden, was
nagegaan. Hij vindt het op de weg liggen van de regering om investeringen door
middel van subsidies mogelijk te maken.
IHC ziet evenmin kans de werf open te houden door verliesgevende orders te
accepteren. „Daar zouden we ondanks steun van de overheid te veel op verliezen'.
Maasbrug tussen Den Bosch en Zalt-
bommel kon door blikseminslag een be
langrijke wissel niet bediend worden.
Volgens eèn meteroloog van h'et KNMI
in De Bilt zijn in het front dat vrijdag
middag over Nederland trok windsto
ten gemeten tot 35 knopen. Hij achtte
het mogelijk dat zich 'hier en daar een
windhoosje' heeft voorgedaan, maar op
de meetstations van het KNMI zijn die
niet geconstateerd.
Verscheidene delen van het noordooste
lijk deel" van de Belgische provincie
Limburg hebben vrijdagmiddag te lij
den gehad van een windhoos. De zwaar
ste schade werd aangericht in Kesse-
nich. Daar rukte een wervelstorm, om
streeks half vier in de middag, de daken
van een tiental huizen. De windhozen
gingen gepaard met zware slagregens.
De windhoos heeft geen ernstige onge
vallen veroorzaakt
Foto: een inwoner van het Limburgse
Spaubeek schept een berg gesneuvelde
dakpannen van zijn stoep
Beslissingen
nu nodig
Gisteravond laat ts komen
vast te staan dat de gijaeMngs-
zaak muurvast zit; de kapers
zijn niet tot rede te brengen, zo
hebben de beide Zuidmolukse
contactpersonen laten weten.
Omgekeerd hebben zij de Nederlandse
regering van 'halstarrigheid' beschul
digd. Is dat een gerechtvaardigd ver
wijt? We geloven van niet. Ishethalstar-
rig wanneer een gouvernement weigert
toe te geven aan eisen die een kleine
groep wenst af te dwingen via illegale
geweldsmiddelen, toegepast op wille
keurige en onschuldige burgers? Het
antwoord moet ontkennend luiden. De
Nederlandse regering heeft andere,
verder- en diepergaande verantwoorde
lijkheden in deze trieste zaak dm
Zuidmolukse leidslieden. Nu hebben de
beide contactpersonen tevens gewaar-
schuwd voor een escalatie, die tot. een
'burgeroorlog' zou kunnen leiden. Dat.
klinkt onheilspellend en angstaanja
gend. Men mag echter niet vergeten dat
hun verklaring tot stand kwam onder
invloed van de omstandigheden; ook
deze Zuidmolukse mensen leven onder
grote druk. Men mag hopen dat hun
waarschuwing vooral in eigen kring zal
worden gehoord en begrepen: provoce
rend optreden bijvoorbeeld zoals dat
zich deze week in Limburg heeft voor
gedaan. leidt van kwaad tot erger,
vooral van kwaad tot onvoorziene reac
ties. Nu is het zaak de hoofden koel te
houden, niet alleen in het beleidscen
trum.
-L oen na de kamerverkiezingen vorige
maand aan CD A-lijsttrekker Van Agt
een reactie werd gevraagd, kon of wilde
hij die niet geven omdat de gijzelingen
hem te sterk opeisten. En in het eige
naardige Van Agt'se jargon sprak hij
toen; „Mijn kop bevindt zich elders."
Begint dat langzamerhand niet de si
tuatie te worden van vrijwel alle Neder
landers? Weliswaar
lijktheterop alsofin
dit land alles zonder
veel moeite zijn ge
wone gang gaat,
maar in werkelijk
heid is er sprake van een soort verstar
ring: de 'trein' is een deel van het Neder
landse bestaan geworden en het la moei
lijk - en ook onjuist - om zich er aan te
onttrekken. Steeds weer duikt de gijze
lingsaffaire in de gesprekken op. aan ta
fel. In fabrieken, in kantoren, tijdens
vergaderingen, de 'trein' is de stil
staande gezel geworden van tallozen in
dit land Eigenlijk wordt dit woord
'trein' hier te camouflerend gebruikt
het brengt een aantal gebeurtenissen
terug tot een 'voorwerp'. De werkelijk
heid is echter anders. De werkelijkheid
is geen zaak van voorwerpen, maar van
mensen. Wellicht hebben de gijzelaars
de eerste dagen hun situatie met enige
gelatenheid onder ogen gezien, wetende
dat deze gevangenschap wel eens dagen
zou kunnen duren. Inmiddels hebben
zich de dagen aaneengeregen tot bijna
drie weken, drie lange weken in een on
gemakkelijke trein, overgeleverd aan de
willekeur van gewapende ideologiseh-
bepaalde Zuidmolukkers. Voorde gijze
laars moet dit verblijf in de trein lang
zamerhand een geestelijke marteling
zijn geworden, een marteling waarvan
het einde - zo bleek gisteravond - nog
niet in zicht is. Kan dit zo doorgaan?
Jjantlijn'
DEN HAAG (ANP) - Het komend
staatsbezoek van president Kaoenda
van Zambia zal sterk worden vereen
voudigd. Minister-president Den Uyl
heeft vrijdagavond meegedeeld, dat het
bezoek het karakter zal krijgen van een
werkbezoek. De vereenvoudiging houdt
verband met de gijzelingen in Drente.
Alle ceremonieel is uit het programma
geschrapt, zo deelde de premier mee.
He.
EXTRA KOSTEN
NIET DOOR REGIO
LATEN DRAGEN
MIDDELBURG - De provinciale staten
van Zeeland zijn unaniem van mening,
dat in de pijierdam in de monding van
de Oosterscheldc de grootste door-
stroomopening moei worden gemaakt.
De staten schaarden zich in dat opzicht
vrijdag achter de zienswijze van gede
puteerde staten. In de brief aan rege
ring en parlement, waarin gs. duidelijk
maken dat de voorkeur uitgaat naar de
opening van 20.000 vierkante meter zal
op verzoek van de staten aan twee as
pecten bijzondere aandacht worden
besteed:
- met het oog op de vele in het geding
zijnde belangen, moet ervoor gezorgd
worden, dat er een regionale inbreng is
in het beheer van de stovmvloedkering.
- extra kosten, die optreden als gevolg
van de keuze voor de stormvloedkering,
moeten niet ten koste van de regio ko
men
Gedeputeerde mr. J. F. G. Schlinge-
mann legde de wens van de staten, die
na overleg tussen de fractievoorzitters
door de heer G. J. de Jager (cda) werd
geformuleerd zo uit: 'Voor de dam klaar
is, moet worden vastgesteld welke crite
ria moeten worden gehanteerd voor het
heersende peil in de Oosterschelde en
voor het moment waarop tot afsluiting
van de stormvloedkering wordt overge
gaan Wat het beheer als zodanig betreft
heeft de rijkswaterstaat het volledig
vertrouwen dat die dienst de normen zal
uitvoeren'
In de eerste ronde van het debat in de
staten, kwam de heer De Jager met de
mededeling, dat hij wellicht met een
motie zou komen, waarin de voorkeur
voor de grootste opening werd vastge
legd en waarin tevens werd aangedron
gen op de regionale inbreng in het be
heer van de pijierdam. Nadat de com
missaris van de koningin, dr. C. Boer-
tien. had opgemerkt dat het niet zinvol
zou zijn een motie en een voorstel tot het
versturen van een brief met ongeveer
dezelfde inhoud te aanvaarden en na
overleg tussen de fractievoorzitters,
werd besloten de kwestie van het beheer
in de brief van gs aan regering en parle
ment op te nemen.
De heer De Jager maakte duidelijk, dat
de CDA-fractie in de staten voor de
grootste doorstroomopening kiest,
maar hij maakte daarbij wel enkele
kanttekeningen. Hij merkte op. dat over
de waterstaatkundige gevolgen voor
het achterliggende gebied weinig gege
vens voorhanden zijn en hij zei:., Welk
systeem men ook kiest, deze aspecten
zullen bekeken moeten worden. Ik zeg
dit niet alleen uit veiligheidsoverwegin
gen. maar om tevens nadrukkelijk vast
te stellen, dal de financiële gevolgen van
waterstaatkundige perikelen zoals aan
tasting van de vooroevers en stroom-
schuringen nimmer ten laste mogen
komen van het achterliggende gebied,
maar gezien moeten worden als een uit
vloeisel van de genomen regeringsbes
lissing inzake de Oosterschelde-
afsluiting. Over het beheer van de
stormvloedkering zei de heer De Jager,
dat daann een samenhang moet zijn,
zoals die ook bestaat bij het beheer van
de dijken rijk. provincie en water
schappen zouden de betrokkenen moe
ten zijn en de rijkswaterstaat en de pro
vinciale waterstaat zouden samen met
de beheerders van de eerste waterkerin
gen in het gebied verantwoordelijk
moeten zijn voor de beslissing of de
stormvloedkering wordt afgesloten.
De heer G. van der Meijden ging namens
de VVD-fractie ook in op het beheer van
de kering. Hij wilde weten of de provin
cie inspraak en medebeslissmgsbe-
voegdheid knjgt over het afsluiting van
de schuiven in de dam, waarbij hij be
nadrukte. dat goed overleg noodzake
lijk is. De heer Van der Meijden stelde
verder, dat nader inzicht moet worden
verkregen in de stroomsnelheden ach
ter de dam. Hij ging ook in op de kosten
en zei, dat de extra kosten voor de
grootste opening niet tot gevolg moeten
hebben, dat elders in Zeeland op werken
wordt beknibbeld, waarbij hij onder
meer dacht aan het kanaal door Zuid-
Beveland, de gedeeltelijke dijksverho-
ging en de beviliging van het Wester-
scheldebekken. Over de keuze voor de
opening zelf zei de heer Van der Meii-
den:..
Als we nu toch enkele miljarden
meer uitgeven en als de rijksoverheid
voor deze zaak die miljarden overheeft,
dan kunnen we beter alle voordelen van
zo'n dam incasseren dan dat we het ri
sico lopen het voor niets uit te geven.
Slot zie pagina 14 kolom 5
Let, antwoord is 'nee'. Nu gisteravond
onverbloemd is komen vast te staan
dat de treinkaping nog geen milimeter
dichter bij een oplossing is gekomen, zal
de regering tot handelen moeten over
gaan. De keuze van de middelen - varië
rend van 'toegeven' tot 'ingrijpen' - be
hoort tot de zwaarstrmogelijke beslis
singen waarvoor een regering ooit kan
worden gesteld. Er zal echtereen besluit
moeten worden genomen. Deze hel mag
voor de gijzelaars niet langer voortdu
ren: de regering zal nu een keus moeten
doen. Over de juistheid van haar beslis
sing - hoe zij ook moge uitvallen - kan en
moet later worden gesproken, zodra
namelijk ook de buitenwereld over alle
gegevens beschikt. Het parlement zal
dan over het beleid als geheel een oor
deel moeten vellen, waarbij overigens
ook enkele andere punten aan de orde
moeten komen. Bijvoorbeeld de vraag:
had dit drama niet voorkomen kunnen
worden? Eerst en vooral echter dienen
nu maatregelen te worden genomen
waardoor de gijzelaars uit de trein ko
men. Drie weken ls te lang, al te lang.
Nachtwake voor
mensenrechten
DEN HAAG - Bij de ambassade van
Tsjechoslowakije in Den Haag zal in de
nacht van dinsdag op woensdag een
demonstratieve nachtwake worden
gehouden door het Nederlandse comité
Charta 77. Het comité gaat dit doen om
nog eens te benadrukken dat in Tsje
choslowakije de mensenrechten wor
den geschonden.
Volgens het comité is het- bij de Tsje-
choslowaken slecht gesteld met de na
leving van de afspraken die omtrent de
ten van Helsinki wordt van woensdag af
gesproken in de Joegoslavische hoofd
stad Belgrado.
In Tsjechoslowakije zou nog de*
maand een begin worden gemaakt met
een proces tegen zes ondertekenaars
van Charta 77. een manifest van Tsje-
choslowaakse dissidenten Inzake de
rechten van de mens
