CRISISCENTRUM: SITUATIE
ROND GIJZELING ERNSTIGER
Den Uyl niet 'keihard'
bij begin formatiepoging
minikrant
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Schouwen-Duiveland zoekt mogelijkheden
voor verpleeg accommodatie bejaarden
RAVAGE BIJ
ONTPLOFFING
IN GRONINGEN
EG-onderzoek naar
premieregelingen
Grimmige sfeer in woonoorden Zuidmolukkers
vandaag
Franse staker
na beschieting
overleden
Spoorlijn in
Rhodesië
opgeblazen
Voor de deur
pagina 2
220e jaargang no. 226
Dinsdag 7 juni 1977
fn de PZC de SPECIALE ADVERTEI
jon, actle<
ZONDER
NTJE-
GRONINGEN (ANP) - Bij een ontploffing in de fabriek van Philips voor
huishoudelijke apparaten in Groningen is naar schatting voor enige hon
derdduizenden guldens schade aangericht. Zes personen werden licht ge
wond. Een gewonde verblijft voor observatie nog in het ziekenhuis maar
kan vandaag waarschijnlijk naar huis.
De ontploffing, maandagmiddag om kwart voor vier. had plaats in een fa
briekshal. die als gieterij diende Hier werden onder meer de onderstukken
gemaaktvoorstrijkijzers. De explosie ontstond mogelijk als gevolgvan moei
lijkheden met een afzuiginstallatie. De (stofi explosie ging met zo'n sterke
luchtcfruk gepaard dat een van de gevels van de hal werd omgeslagen. Elders
in het bedrijf was veel glasschade. In de hal werkten op het moment van de
explosie ongeveer twaalf mensen.
BRUSSEL (ANP) - De Europese commissie is een onderzoeksprocedure begonnen
naar twee Nederlandse nationale regelingen: de reeds bestaande investerings
premieregeling en het wetsontwerp inzake de investeringsrekening. De commis
sie in Brussel vermoedt dat deze regelingen strijdig zijn met het verdrag inzake de
Europese Economische Gemeenschap.
Het beginnen van deze procedure wil voorlopig nog niet veel meer zeggen dan dat
eerst uitvoerige inlichtingen aan de Nederlandse regering gevraagd zullen worden,
De procedure die de commissie nu heeft ingeleid berust op artikel 93 van het
EEG-verdrag. Dat artikel zegt dat als een nationale steunmaatregel niet verenig
baar is met de gemeenschappelijke markt, de Europese commissie de lidstaat kan
opleggen de maatregel ongedaan te maken.
De investeringspremleregeling is in Nederland van kracht sinds 1975 en ze opende
de mogelijkheid tot het geven van investeringspremies in de provincies Groningen.
Friesland. Drenthe. Overijssel en Limburg. Later is de regeling ook van toepassing
verklaard op ontwikkelingskemen zoals Almelo. Hengelo, Enschede. Zwolle. Kam
pen. Doetinchem. Nijmegen. DEen Bosch. Helmond. Cuyk. Oss. Uden. Tilburg.
Bergen op op Zoom. Venray. Goes. Vlissingen. Temeuzen en Twente.
ASSEN-DEN HAAG - Maandag zijn er rond de twee gijzelingen in Drente geen ontwikkelingen
geweest. Naarmate het langer duurt eer er van enige positieve ontwikkeling sprake is wordt de
situatie alleen maar ernstiger. Dit heeft een woordvoerder vap het crisiscentrum in Den Haag
maandagavond meegedeeld. Maandag hebben de vijf betrokken ministers uitvoerig overleg ge
pleegd over de vraag of een tweede contact tussen mevrouw Soumokil. dr. Tan en de treinkapers
zinvol is. Tot nu toe zijn er geen aan wijzigingen dat dat het geval is, aldus de woordvoerder. Over
nieuwe contactpersonen wordt momenteel niet gesproken.
In de Zuidmolukse woonoorden hangt
een grimmige sfeer. Het Zuidmolukse
PAGINA 2
woonwagen
Een Belgische woonwagenbewoner
heeft xljn wagen voor de ingang van het
Temeuzense stadhuis geparkeerd.
PAGINA 3
Juncties
Frans Andriessen heeft toch topfuncties
binnnen het CDA gekregen.
PAGINA B
geweldig
Volgens kamervoorzitter Vondeling
heeft de tweede kamer een geweldig
stuk werk vemchL
PAGINA 11
spelregels
Nieuwe spelregels maken het waterpolo
beweeglijker en dus interessanter.aldus
Giny Arentshost.
PAGINA 12
crisis
Hank Onrust vindt dat het amusement
in de wereld duidelijk een crtsis
doormaakt. Radio- en televisiepro
gramma's, Strip.
PAGINA 13
geslaagd
Het bod van Nationale Nederlanden op
een bedrijf ln de VS Is geslaagd;Beurs-
financiën economie
crisiscentrum in Cape lie aan de IJssel.
dat intensieve contacten onderhoudt
met de kampen en woonoorden, maakt
zich daarover ernstige zorgen. Men
vreest dat de situatie in de kampen uit
de hand zal lopen.
De grimmige sfeer is een gevolg van de
verklaring die minister Van Agt voor
de NOS-televisie heeft afgelegd. Van
Agt zei dat de „positie in ons land van
vele, zeer vele, allermeest goedwil
lende Zuidmolukkers heel moeilijk
wordt door de gijzelingsacties in Bo-
vensmilde en in Glimmen. Voor de hele
Zuidmolukse gemeenschap wordt dit
kwestieus", aldus Van Agt.
De president van de RMS. ir. Manusa-
ma, noemde de uitlatingen van Van Agt
maandag "weinig tactvol' en 'onver
standig'. De regering probeert op deze
manier, aldus Manusama, druk op ons
uit te oefenen om de actie in de trein en
de school zo snel mogelijk te beëindigen,
terwijl wij al het mogelijke doen om de
zaak tot een goede afloop te brengen.
Volgens Manusama had Van Agt zich
beter rechtstreeks tot het Zuidmolukse
crisiscentrum kunnen wenden.
Hoewel een woordvoerder van het mi-
REIMS (AFP, REUTER) - Een van de
drie mannen, Pierre Maitre, die zondag
voor een glasfabriek in Reims werden
neergeschoten is maandagmorgen in
het ziekenhuis overleden, Zij maakten
deel uit van een groep stakers die stond
te posten voor de fabriek. Deze werd
beschoten door een aantal mannen.
Vier van de aanvallers zijn maanda
gochtend in staat van beschuldiging ge
steld wegens poging tot moord nadat zij
hadden toegegeven aan de aanslag te
hebben deelgenomen. Maandagoch
tend vroeg zou in verband hiermee een
vijfde man zijn aangehouden.
NU GEEN PLAATS
VOOR PSYCHISCH
GESTOORDE
BEJAARDEN
ZIERIKZEE - De Comeliastichting in
Zierikzee heeft bij de inspectie voor de
volksgezondheid toestemming ge
vraagd voor de uitbreiding van het te
Zierikzee gevestigde verpleegtehuis
met ongeveer dertig bedden voor psy
chisch gestoorde bejaarden. De Come
liastichting heeft op het ogenblik vie
renzestig plaatsen voor somatische pa-
tiénten; de psychisch gestoorde patiën
ten zijn tot nu toe voornamelijk aan
gewezen op huizen op de Bevelanden.
Met deze plannen sluit de r.k. Come
liastichting. die al geruime tijd bezig is
om bestuurlijk op algemenere basis te
gaan werken, aan bij de conclusies van
nisterie van justitie benadrukte dat de
opmerking van Van Agt moet worden
gezien als een „vaststelling, een consta
tering van wat er onder het Nederlandse
volk leeft, en geen persoonlijke mening
is", va t men de woorden van de minister
in de kampen op als een 'chantagemid
del'. Goedingelichte Molukse kringen
zeggen dat de verklaring van Van Agt
ertoe heeft geleid dat de Zuidmolukkers
de commissies geestelijke gezond
heidszorg, gehandicapten en langdu
rige zieken van provinciale raad voor
de volksgezondheid, die donderdag 9
juni vergaderen.
Aan de orde komt dan het voorstel van
beide commissies om te gaan bestude
ren of Schouwen-Duiveland geen eigen
verpleeghuisaccommodatlezou moeten
hebben De plannen om samen met St.
Phllipsland en Tholen centraal op
Schouwen-Duiveland een verpleeghuis
te suchten zijn voor wat deze commis
sies betreft van de baan Met name Tho
len blijkt daar niet voor te voelen.
Nu de Comeliastichting van plan is om
de stcuctuur om te bouwen, ligt het voor
de hand dat allereerst bekeken zal wor
den in hoeverre dit al bestaande ver
pleegtehuis kan worden aangepast
.Daarnaast" aldus burgemeester E.
Baerends van Mlddenschouwen. die
die de acties van het begin af aan heb
ben veroordeeld, zich nu bij eede land
genoten scharen die de acties goedkeu-
rem
Lokollo
RMS-vice-president Lokollo heeft gis
teren in het crisiscentrum in Den Haag
minister Van Agt om opheldering ge
vraagd. In gezelschap van de minister
van binnenlandse zaken van de RMS.
Latumahina, heeft Lokollo ook een on
derhoud gehad met minister Van Doorn
(erm) en staatssecretaris Zeevalking
van justitie. Over de inhoud van de bij
eenkomst zijn geen nadere mededelin
gen gedaan.
In de situatie bij de trein en de school
lijkt gisteren weinig verandering te zijn
opgetreden. De contacten tussen de au-
namens de Vereniging voor Neder
landse gemeenten een van de vertegen
woordigersvan Schouwen-Duiveland in
de Provinciale Raad van de Volksge
zondheid Is, „is gesproken over een sa
menspel met het Rode Krulsziekenhuis
ln Zierikzee. Dit ziekenhuis is erg klein,
zo met het kleinste van Nederland, en
wellicht is het mogelijk om door een
hechtere samenwerking dit ziekenhuis
wat te verstevigen Hierbij spelen echter
allerlei organisaties een roL De plannen
bevinden zich ook nog in een erg prema
tuur stadium", aldus de heer Baerends.
Volgens de door de commissies gehan
teerde norm zou op Schouwen-
Duiveland behoefte zljjn aan 68 plaat
sen voor jaarden en 42 plaatsen voor
psychisch gestoorde bejaarden. De
Comeliastichting, tot nu toe het enige
Verpleegtehuis op het eiland, heeft
plaats voor 64 somatische patiënten.In
de praktijk betekent dit tekort, dat be-
toriteiten in het beleidscentrum in As
sen en de treinkapers is beperkt geble
ven tot huishoudelijke zaken. In de con
tacten met de bezetters van de open
bare lagere school in Bovensmilde zit
geen enkele beweging.
Psychiater dr. Mulder heeft twee vrij
korte telefoongesprekken gevoerd met
de treinkapers. De gegevens van de ge
sprekken. die samen een half uur heb
ben geduurd, zijn doorgegeven aan het
crisiscentrum, aldus justitievoorlich-
ter Van Leeuwen. Hij heeft meegedeeld
dat de gijzelaars in de trein zijn voor
zien van extra spelletjes en handwerk
pakketten.
De twee vrijgelaten vrouwen hadden
daar bij de autoriteiten op aangedron
gen. omdat de verveling ln ernstige
mate toeslaat Tijdens een persconfe
rentie in het Academisch Ziekenhuis te
Jaarden soms in het Rode Krulszieken
huis terecht komen en soms te lang in
het verzorgingstehuis blijven, omdat
men er daar tegenop ziet de patiënten
naar elders over te plaatsen Het ls we
ieens voorgekomen, dat zelfs ruimte ln
het Limburgse Venray moest worden
gezocht voor psychisch gestoorde be
jaarden van Schouwen-Duiveland.
Verpleegtehuis
De heer J. v. d. Berge, voorzitter van het
verzorgingstehuis "In 't Opper" in
Bruinisse en lid van het overkoepelend
orgaan bejaardenwerk Schouwen-
Duiveland. schat dat ongeveer tien
procent van de bewoners van verzor
gingstehuizen eigenlijk zou moeten
worden verpleegd in een verpleegte
huis. Schouwen-Duiveland heeft op het
ogenblik vijf verzorgingstehuizen: "In
't Opper" in Bruinisse met 83 bedden.
"Duinoord" in Haamstede met 102 be-
Groningen heeft mevrouw Brouwer-
Korf mede namens Nelly Ellenbroek-
Prinsen een verklaring voorgelezen,
waarin wordt gezegd dat de lichame
lijke toestand van de gegijzelden in de
trein redelijk goed ia Als gevolg van ge
ringe mogelijkheden tot beweging heb
ben mensen in de trein last van verstop
pingen. Volgens de verklaring hebben
de beide vrijgelaten vrouwen de autori
teiten gevraagd hiermee bij de samen
stelling van de menu's rekening te hou
den. Ze hebben gevraagd om bruin in
plaats van wit brood
Psychische druk
Mevrouw Brouwer zei dat de gegijzelden
bloot staan aan een geweldig grote psy
chische druk. Over het aleemeen wor-
Slot zie pagina 7 kolom 4)
dden, "Borrendamme" in Zierikzee
met 97 bedden, "Irene" in Zierikzee met
36 bedden en "Ons Huis" in Zierikzee
met 28 bedden.
Zowel de heer Van den Berge, als de
heer Baerends zijn van mening, dat in
de verzorgingstehuizen zal moeten
worden gezocht naar een tussenvorm
tussen de voormalige taak van het ver
zorgingstehuis en dat van het verpleeg
tehuis. De heer Baerends: ,,De verzor
gingstehuizen zullen zich moeten reali
seren, dat ze in de richting gaan van
bewoners die meer hulp nodig zullen
hebben.. Volgens het nieuwe opname-
beleid moet men hulpbehoevend zijn
om in het verzorgingstehuis opgeno
men te kunnen w orden. Er zal dan ook
wat gaan veranderen: er zal meer ver
pleegkundige opvang nodig zijn. Een
aantal patiënten echter zal naar een
verpleegtehuis moeten omdat ze niet in
(Slot zie pagina 4 kolom 21
Een vermoeid ogendk premier Den Uyl
arriveert bij het crisiscentrum in Den
Haag.
KAPINGEN
BEDREIGEN
TT-ASSEN
ASSEN (ANP) - Als de kapingen in
De Punt en Bovensmilde nog veet
langer duren, is de kans groot dat de
TT van Assen dit jaar niet doorgaat.
De organisatie van het motorsporte
venement. dat voor zaterdag 25 juni
op de agenda staat, is m grote mate
afhankelijk van de rijkspolitie en het
rode kruis. De beschikbaarheid van
deze mensen is door de kapingen een
groot vraagteken geworden Tevens
zijn de hotels in de omgeving van As
sen niet of nauwelijks te bereiken
De organisatoren van de TT. die
maandag een bespreking hadden,
werken voorlopig volgens plan nor
maal door. Mochten de kapingen nog
enkele dagen voortduren, dan zal er
opnieuw worden beraadslaagd.
BANKOVERVAL
IN NIJMEGEN
nijmegen )anp> - Twee jongemannen
hebben maandagochtend een overval
gepleegd op een bijkantoor van de Ra
bobank aan de Fuchsiastraat in Nijme
gen..
Onder bedreiging van vermoedelijk
vuurwapens sprong een van de mannen
over de balie en deed een greep in de
brandkast. Het tweetal ging er op
bromfietsen vandoor met een bnir van
f 18.000. aldus de politie van Nijmegen.
SALISBURY (REUTER, DPA)- Zwarte
geurrillastrijders hebben zondaga
vond de belangrijkste spoorlijn tnssea
Salisbury en Bulawayo, de op één na
grootste stad van Rhodesië, opgebla
zen.
Ineen maandag in Salisbury uitgegeven
communiqué wordt gezegd dat er op bat
tijdstip van de aanslag die op rond 140
kilometer ten zuidwesten van dt Rho-
desische hoofdstad, werd gepleegd,
geen treinverkeer ln het gebied was. Er
zijn geen slachtoffers gevallen. De ex
plosieven waren op een spoorbrug go-
plaatst
De nationalistische leider dominee
Ndabaningi Sithole wil na twee wil na
twee jaar ballingschap terugkeren naar
Rhodesië. Hij kun niet zeggen op welke
dag hij naar Rhodesië zal gaan. Kenne
lijk wil hij eerst afwachten hoe de Rho-
desische autoriteiten op zijn aankondi
ging reageren. Sithole heeft in Rhodesië
tien jaar lang gevangen gezeten en er
loopt nog een zaak tegen hem.
De liga van Rode Kruisverenigingen in
Genëve heeft maandag aangedrongen
op bijdragen voor hulp aan de midden-
Afrikaanse republiek Rwanda. In het
noorden van dat land lijden ruim
100.000 mensen aan ernstige ondervoe
ding als gevolg van misoogsten. In an
dere streken heeft zware regenval veel
huizen verwoest, en grote schade aange
richt onder de veestapel. Het Rode
Kruis vraagt om medicijnen en kinder
kleding. en geld om voedsel te kopen.
ROMP VAN MAN
OP STRAND
GEVONDEN
ROTTERDAM (ANP» - F.en «trandex-
ploilant heeft maandag onder de vloed
lijn van het strand in Hoek van Holland
een lijk zonder hoofd gevonden. Het
stoffelijk overschot had evenmin ar
men en benen. Het was een man. Er sai
sectie op het stoffelijk overschot wor
den verricht
(Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - Kabinetsformateur Den Uyl is maandag zijn formatiewerk begon
nen. Uit de eerste gesprekken die hij heeft gevoerd met waarnemend PvdA-
fractieleider Ed van Thijn en CDA-fractievoorzitter Van Agt is duidelijk gewor
den dat Den Uyl de socialistische eisen over de vier zogenaamde hervormings
voorstellen in het begin van de formatie nog niet keihard op tafel heeft w illen
leggen.
Den Uyl en Van Thijn zijn het er maandagmiddag over eens geworden dat de
formateur ln zijn eerste contacten met de christen-democraten eerst moet proberen
de vertrouwensbasis, die door de val van het kabinet-Den Uyl heeft geleden, te
herstellen Den Uyl zal trachten de mening van het CDA te pellen over de vier
hervormingsvoorstellen (grondpolitiek, ondernemingsraden, vermogensaanwas-
deling en investeringen) in relatie tot het algehele sociaal-economische beleid
Dat betekent dat Den Uyl niet direct de vier voorstellen als harde eisen aan het
CDA zal voorleggen. Van Thijn heeft zich in het gesprek met Den Uyl eens ver
klaard met deze aanpak. De waarnemend fractieleider verklaarde wel dat het
CDA spoedig klaarheid zal moeten geven over de vraag hoe zij zich opstelt tegen
over de verdere afhandeling van de vier voorstellen, welke door de kabinetscrisis
is gestagneerd.
Voor de socialisten mag in de formatie best eerst over het sociaal-economische
beleid gepraat worden alvorens er overeenstemming is over de vier voorstellen.
Maar volgens Van Thijn zal de besluitvorming - de aanname van de voorstellen in
het parlement - maatgevend blijven. Die toezegging moet het CDA aan de socialis
ten doen. aldus de harde eis van de PvdA
CDA-lijstttekker Van Agt liet maandagavond echter voor zijn gesprek met Den
Uyl weten dat hij geen enkele voorwaarde vooraf zal accepteren. „De PvdA heeft
een aantal programmapunten die zij belangrijk vindt. Wel, die hebben wij ook.
Het is hooguit een kwestie van techniek in welke volgorde die behandeld zullen
w orden. Maar er is zeker geen sprake van een rangorde". Van Agt maakte daarmee
duidelijk dat punten als de abortus en de defensie-inspanning voor het CDA zeker
zo zwaar zullen gelden als de vier hervormingsvoorstellen voor de PvdA.
Den Uyl heeft zich maandag in zijn gesprekken overigens nog niet begeven in
programmatische onderhandelingen. Deze eerste gespreksronde is vooralsnog
oriënterend. In volgende fasen zal daar dieper op worden ingegaan. Pas als overeen
stemming is bereikt over de programmapunten zal formateur Den Uyl zich met de
verdeling en de bezetting van de ministersposten gaan bezighouden.
Vandaag zet Den Uyl zijn gesprekken voort. Vanochtend ontvangt hij om tien uur
fractieleider Terlouw van D'66, daarna directeur Zijlstra van de Nederlandsche
Bank, voorzitter De Pous van de sociaal-economische raad en prof. C. van den
Beid, de directeur van het Centraal Planbureau.
Het Algemeen Verbond Bouwnijverheid (AVBB) waarin de werkgeversorganisaties
in de bouw zijn verenigd, heeft kabinetsformateur Den Uyl verzocht bij de beleids
bepaling rekening te willen houden met belangrijke wensen, problemen en aanbe
velingen van het uitvoerend bouwbedrijf.
Wijzend op de grote discrepantie tussen de geregistreerde arbeidsreserve in de
bouw en de vraag naar vakbekwame bouwvakarbeiders, meent het vebond. dat de
overheid een verhoging van de arbeidsmobiliteit met kracht moeten bevorderen,
waarin ook het stimuleren van de migratie moet worden betrokken.
CORNELIASTICHTING IN ZIERIKZEE WIL UITBREIDEN
