PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MEVROUW SOUMOKIL EN ARTS
TAN BEMIDDELAARS TREIN
Politieke crisis
België afgewend
Vliegtuig verongelukt
tijdens demonstratie
Verontwaardiging over uitstel van
nieuwbouw ziekenhuis 'De Bevelanden
Kapers steken vlag uit en spuiten brandblussers leeg
Cuba wil Amerikaanse
gevangenen vrijlaten
Zoon voor
Rudi Carrell
j fiantlijn
Drankloos Pagina 3
220e jaargang no. 224
Zaterdag 4 juni 1977
vhzdrzwze (Ocys/S/ ÏI?
Lanoe Delft Promenade 111 - Middelburg
Ware klasse verloochent zich niet
oocöcöoaxrxxcccr
(Van onze verslaggevers)
DEN HAAG-ASSEN - De kapers van de trein bij Glimmen en de regering zijn het eens geworden
over de vraag wie als bemiddelaars gaan optreden. De keus is gevallen op mevrouw Soumokil en de
medicus dr. H. Tan. Deze twee bemiddelaars hebben al contact gehad met de kapers. Vanmiddag zal
opnieuw met de Zuidmolukse extremisten worden gepraat.
Justitievoorlichter Van LeeuwenVvilde niet zeggen of de twee bemiddelaars zijn aangewezen door
de kapers dan wel de regering. Mevrouw Soumokil bemiddelde ook al bij de kaping van de trein bij
Wijster. Zij is de weduwe van dr. Chris Soumokil, de eerste president van de Zuidmolukse repu
bliek, die in 1966 in Djakarta werd geëxecuteerd.
Mevrouw Soumokil
brief
G.s. van Zeeland dringen er in een
brief aan Den Uyl op aan om nog dit
jaar te beginnen met de bouw van de
vaste oeververbinding.
PAGINA 3
niet mee
PAGINA 7
inbraak
haring
De naam van mevrouw Soumokil circu
leerde al eerder als een van de mogelijke
bemiddelaars, die van dr. Tan niet. Hij is
huisarts in Assen geweest, en is thans
bezig zich te specialiseren als longarts.
Dr. Tan is tot 1973 als minister van so
ciale zaken en volksgezondheid lid ge
weest van de zogenaamde Zuidmolukse
regering in ballingschap.
De president van de Zuidmolukse repu
bliek. ir. H Manusama, zei desgevraagd
erg blij te zijn met de twee bemidde
laars. „Het lijkt mij een hele goede
keus", aldus Manusama. die erop wees
dat vooral mevrouw Soumokil een aan
zienlijk gezag heeft in Zuidmolukse
kringen
Kapers en gijzelaars in de trein en de
bezetters van de school in Bovensmilde
met hun vier gijzelaars hebben gistera
vond weer eten gehad, 's Ochtends werd
ook voedsel naar de trein gebracht,
maar ging het voedseltransport naar de
school niet door. De Zuidmolukse kleu
terleidster die normaal voor het trans
port zorgt, moest werken, en de overval
lers weigerden een andere „serveerster"
De gekaapte trein is gistermiddag ver
sierd met een vlag van de RMS. Het
rood, wit, groen en blauw van de vlag
wapperde voorop de neus van de Inter
city. Waarom de vlag werd opgehangen
is niet helemaal duidelijk. Sommigen
veronderstellen dat dat gedaan is om
dat de kaping vanaf gistermiddag 12 uur
langer duurt dan die bij Wijster. Dat
„record" was 267 uur. De vlag is gistera
vond gestreken, maai- de stok ls blijven
staan.
Rond acht uur vrijdagavond hebben de
Zuidmolukkers in de trein drie brand-
blusapparaten leeg gespoten. Volgens
justitiewoordvoerder Van Leeuwen de
den de kapers dat vermoedelijk uit 'pure
verveling' Hetschuim uitde apparaten
leek vanuit de verte op een rookwolk,
wat even het vermoeden deed ontstaan
dat er brand was in de trein
Opvang
Wanneer het opvangprogramma voor
de 105 kinderen van de openbare lagere
school In Bovensmilde van start gaat.
staat nog niet helemaal vast. Dat zou
aanvankelijk maandag zijn. maar de
Dokter Tan
MINISTERS TOCHBEEDIGD
podio
Middelburgs
i delen bij
PAGINA 13
langste
Gijzeling betel
i dagen van hui
I" PAGINA 25
monsterrit
I PAGINA 27
beheer
Gevato-personeel wil het bedrijf in eigen
I beheer overnemen, beurs; financiën.
I economie
PAGINA 17
kerncentrales
Waar komen de kerncentrales'
j' PAGINA 18
steden
Dr. Philip Handler in komende de
cennia 3.500 nieuwe steden van een
i' miljoen mensen nodig.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL - De politieke crisis in Bel
gië is even snel en onverwacht als ze
uitbrak tot een einde gekomen: vrij
dagmiddag, precies een etmaal na de
weigering van vier Franstalige
christen-democratische ministers van
de PSC de eed af te leggen, werden de 23
ministers en zeven staatssecretarissen
van het tweede kabinet-Tindemans
door koning Boudewijn beëdigd.
Het Belgische staatshoofd gaf de PSC
(Parti Social Cretien) wel een standje
voor een politiek incident zoals nog niet
eerder bij een Belgische regeringsfor
matie was voorgekomen. Ik wil vergeten
wat de kroon getroffen kan hebben, al
dus koning Boudewijn, die het gebeurde
ongunstig voor de staatsinstellingen
noemde. De PSC toonde zich tevreden
met. de concessies die andere regerings
partijen alsnog hadden gedaan.
De vier PSC-ministers <van defensie, so-
donderdag zelf al de hun aangeboden
post in het kabinet aanvaard toen ze in
opdracht van hun partijbestuur weiger
den de eed af te leggen. Formateur en
oud-premier Tindemans bood direct
zijn ontslag aan, maar dat werd door
koning Boudewijn geweigerd.
De nieuwe regering-Tindemans - een
coalitie van Vlaamse en Franstalige
christen-democraten en socialisten
ouders vinden dat „de daarbij i
kelijk geachte rust voor de kinderen nog
onvoldoende is gegarandeerd"
De ouders zijn het met elkaar eens over
de inhoud van het programma. Dit pro
gramma zal hoofdzakelijk bestaan uit
expressieve bezigheden. Onzekerheid
bestaat nog over de Molukse kinderen.
De ouders zeggen dat er geen mogelijk
heden zijn „deze kinderen in het opvan
gprogramma mee te nemen"
Bedreigd
Drie leden van de RMS zijn door mili
tante Molukse groeperingen uit Boven
smilde en Assen met de dood bedreigd.
Het gaat om president Manusama,
vise-premier Lokollo en de minister
van binnenlandse zaken, de heer J. Latu
Mahina. Ook Otto Matulessi, voorzitter
van de jongerenorganisatie Vrije
Zuidmolukse Jongeren is bedreigd.
Woordvoerder Lokollo van het Molukse
crisiscentrum in Capeile aan de IJssel
heeft gezegd de bedreigingen serieus te
nemen. „Maar gezien de eigen belangen
en verantwoordelijkheden wordt geen
aanklacht ingediend", aldus Lokollo.
Het viertal is te verstaan gegeven niet
naar Assen of Bovensmilde te komen en
zich niet te bemoeien met de gijzellngs-
kwestles Uit voorzorg is het hoofdbu-
VOLGENDE WEEK
BESLUIT OVER
STEUN PRIJS
COMPENSATIE
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Het kabinet zal volgende
week beslissen of de overheid een bij
drage zal geven in de prijscompensatie,
die op 1 juli moet worden uitbetaald.
De werkgevers hebben om zo'n bij
drage gevraagd, omdat de prijzen in de
eerste helft van dit jaar 0,7 procent
meer zijn gestegen dan was geraamd.
De werkgevers willen een overheids
bijdrage om de kosten van deze extra-
prijsstijging op te vangen.
Minister-president Den Uyl zei vrijdag
op zijn wekelijkse persconferentie, dat
er nog geen definitieve beslissing over
overheidssteun is genomen.
reau van politie in Assen extra beveiligd
met prikkeldraad
Welzijnswerkers
Acht Zuidmolukse welzijnswerkers die
volgens eigen zeggen enkele duizenden
Zuidmolukkers vertegenwoordigen
hebben de gijzelingsacties in Boven
smilde en Glimmen afgekeurd. In een
donderdagnacht uitgegeven verklaring
verwijten ze de Nederlandse regering
een gebrek aan aandacht voor hun za
ken.
Volgens de acht ls „vooral aan de poli
tieke vragen nauwelijks recht gedaan".
Maar. zo voegen zij daaraan toe „even
min kunnen wij verhullen, dat de Zuid
molukse leiding en de diverse Invloed
rijke Zuidmolukse organisaties hebben
verzuimd duidelijke uitspraken te doen
die wellicht naar beide zijden aanzet
hadden kunnen geven tot een meer
doelgerichte beleidsontwikkeling"
Het overleg vanuit de trein met het cri
siscentrum in Assen wordt steeds door
dezelfde persoon gevoerd Bekend is dat
het steeds dezelfde kaDer is die de hoorn
opneemt en de contacten onderhoudt.
Bovendien wordt er kennelijk nauwe
lijks overleg gepleegd, want de kaper
aan de telefoon geeft meestal direct
antwoord.
Dit is een totaal andere situatie dan
destijds bij de kaping in Wijster. Toen
werd namelijk na het telefonisch con
tact vaak vergaderd in de trein. Uit
deze feiten zou de conclusie kunnen
worden getrokken dat slechts één ka
per de totale leiding in de trein heeft.
BREMEN DP A i - De Nederlandse
tv-presentator in Duitse dienst Rudi
Carrell is vnjdag vader van een zoon
geworden De boreling heet Alexan
der. Carrell heeft twee dochters bij
zijn eerste vrouw
UITWISSELING DIPLOMATEN
Cordon sanitaire
in St.-Philipsland
VïIjV De raad van Sint Philips-
l&P5¥v| 'anc* deze week enkele
besluiten genomen die tot
doel hebben de 'import' van
vreemdelingen in deze ge
meente te beperken. Zozalhet
gemeentebestuur de gebruikelijke ga
rantie voor geldleningen bij de aankoop
van woningen alleen geven aan inwo
ners of oud-inwoners van Sint Philips-
land alsmede aan diegenen die econo
misch aan deze gemeente zijn gebon
den. Voorts zijn er richtlijnen opgesteld
voor een beperkend huurbeleid en ver
der zal de gemeente geen bouwgrond
meer verkopen aan vreemdelingen-
Deze besluiten kwamen tot stand om
dat de SGP-meerderheid in de raad dat
wenste; deze groepering wil voorkomen
dat het karakter van de gemeente wordt
aangetast door vreemdelingen met an
dere levensbeschouwingen en opvat
tingen dan zij zelf huldigt Dergelijke
maatregelen doen denken aan een 'cor
don sanitaire'; met deze uitdrukking
werd oorspronkelijk de isolatielijn be
doeld waarmee een gebied tegen be
smettelijke ziekten werd afgeschermd,
maar later - na de eerste wereldoorlog -
werden er de neutrale Oosteuropese
staten mee aangeduid tussen Rusland
en de rest van Europa, de lijn waarach
ter men meende het communisme te
kunnen isoleren. Zo gezien vormen de
de besluiten van Sint Philipsland in
derdaad een 'cordon sanitaire', een po
ging om de "wereldgelijkvormigheid'
buiten deze gemeente te houden. Een
poging die naar onze overtuiging op
langere termijn tot mislukking ge
doemd zal zijn.
De
(Van onze correspondent)
WASHINGTON - De Verenigde Staten
en Cuba hebben vrijdag een belang
rijke stap gedaan op de weg naar nor
malisering van de betrekkingen: voor
de eerste maal in zestien jaar zullen di
plomaten worden uitgewisseld. Deze
vertegenwoordigers worden voorals
nog ondergebracht bij bevriende am
bassades (de Zwitserse in Havana en de
Tsjechische in Washington) en hun be
noeming betekent allerminst een for
mele erkenning, maar het is blijkbaar
zo dat wederzijds de behoefte bestaat
aan de instelling van een overlegka-
naal op middelhoog niveau.
In Havana is tevens bekend gemaakt
dat Cuba tien van de dertig Amerikanen
zal vrijlaten die in Cubaanse gevange
nissen worden vastgehouden, voorna
melijk vanwege misbruik van verdo
vende middelen Zeven hunner zitten
vast voor politieke vergrijpen, maar
geen van deze gevangenen behoort tot
degenen die zullen worden losgelaten.
De Verenigde Staten hebben hun di
plomatieke betrekkingen met Cuba
verbroken op 3 januari 1961. Een herstel
van de gewone relatie tussen landen zal
echter niet zonder grote weerstand in
Amerika zelf kunnen verlopen.
Robert Dole, Fords kandidaat voor het
republikeinse vice-presidentschap bij
de jongste presidentsverkiezingen,
heeft al aangekondigd dat hij in de Se
naat volgende week een resolutie gaat
voorstellen die tegen diplomatieke er
kenning van Cuba en herstel van ge
wone handelsbetrekkingen is gericht.
alsmede twee taaipartijen, de Vlaamse
Volksunie en het Brusselse FDF - werd
niet uitgebreid noch gewijzigd- De PSC
zal. zo deelde PSC-voorzitter Gramma
mee. worden betrokken bij de hei-vor
ming van de staatsinstellingen en het
bestuur van Brussel Op belde gebieden
hebben de PSC-ministers geen directe
bevoegdheden.
De „coup de theatre" van de Franstalige
christen-democraten wordt verklaard
met het hevige ongenoegen dat hun par
tij, die zeker niet van bescheiden gedrag
kan worden beschuldigd, nu zowel in
Brussel als in Wallonië duidelijk op het
tweede plan is geraakt, In de Belgische
hoofdstad heeft het FDF het duidelijk
voor het zeggen In het Waalse landsge
deelte zijn de socialisten het sterkst In
het derde Belgische „gewest" Vlaande
ren overheerste de Christelijke Volk
spartij (CVP) van premier Tindemans
De Vlaamse liberale PVV, dc verliezers
van de verkiezingen van 17 april, ver
oordeelde het PSC-optreden als ver
bijsterend omdat de koning nu in liet
politieke spel was betrokken. De
Vlaamse kranten hadden vrijdag geen
goed woord voor het optreden van de
PSC: arrogant, verwend en agressief
waren de trefwoorden. De „Gazet van
Antwerpen" schreef in haar opwin
ding: „We beleven 'historische momen
ten' waarover het nageslacht zich in be
ledigende termen zal uitlaten".
i Vu n onze verslaggever
PARIJS - Het vrijdag op de Parijse luchtvaarttentoonstel
ling in Bourget verongelukte Amerikaanse aanvalsvlieg-
tuig A-I0 van Fairchild zou na afloop van de show een be
zoek brengen aan de basis Gilze-Rijen in Nederland.
Voor de ogen van duizenden toeschouwers, onder wie de
vrouw van de verongelukte vlieger. Howard Sam Nelson,
maakte de tweemotoiige A-10 een zogenaamde loop. een
koprol, maar op te geringe hoogte. Het vliegtuig raakte het
gras met zijn staart, die afbrak, waarna het vliegtuig onmid
dellijk viam vatte. Vervolgens braken de vieugels af en werd
de cockpit van de romp gerukt, die een vijfhonderd meter
vanaf de staart belandde
De wrakstukken waren al goeddeels uitgebrand toen de
brandweerauto s arriveerden en schuim en water begonnen
te spuiten. Uit het cockpitwrak werd de vlieger nog levend
gehaald, maar hij overleed enkele minuten later in de heli
kopter die hem naar een ziekenhuis bracht.
Foto: Het vliegtuig vat vlam na de startbaan te hebben ge
raakt.
De 'Hollandse Nieuwe' hoeft niet te
verdwijnen
PAGINA 20
verhuizen
n het ls heel wat
I PAGINA 21
duiken
Het water discussieert niet. sports
duikers over hun hobby
weg werpprin cipe
MINISTERIE WIL PLANNEN MET ZES JAAR VERTRAGEN
ZIEKENHUISBESTUUR
EN DIRECTIE: „DIT
IS VOLSTREKT
ONBEGRIJPELIJK"
GOES - De directie en het bestuur van
het streekziekenhuis 'De Bevelanden'
in Goes zijn uiterst verontwaardigd
over een brief van het ministerie van
volksgezondheid en milieuhygiëne
waaruit blijkt dat mogelijk pas in 1983
gestart mag worden met dc uitbreiding
bouw van het ziekenhuis
Bevclandcn-noord (het vroegere 'Be-
rgzicht't. De directie en het bestuur
hadden er vast op gerekend dat eind
van dit jaar al inet de realisering van de
plannen begonnen zou kunnen worden.
Dc directie en het ziekenhuis bestuur
beraden zich momenteel over de stap
pen die zij kunnen ondernenjgn. om de
plannen toch zo snel mogelijk te kun
nen uitvoeren. Zo wordt overwogen om
de gemeenten op de Bevelanden te vra
gen druk uit te oefenen op het ministe
rie. Ook zullen de directie en het be
stuur hot ministerie van volksgezond
heid en milieuhygiëne om opheldering
vragen.
Officieel zijn de directie en het zieken
huisbestuur nog niet op de hoogte ge
steld van de plannen van het ministerie
om de uitbreiding en vernieuwbouw van
het ziekenhuis in Goes met een jaar of
zes uit te stellen De nieuwe visie van de
staatssecretaris blijkt alleen uit een
brief aan gedeputeerde staten van Zee
land waarin terloops wordt opgemerkt,
dat 'naar het zich laat aanzien eerst
tegen 1983 met de bouw van het zieken
huis De Bevelanden' een aanvang kan
worden gemaakt Een andere motiva
tie ontbreekt. In een eerste en voorlo
pige reactie verklaarden de heren M.
Loevevoorzitten. P. de Bondt (secreta-
risi. A. Th. van Waarden ladjunct-
directeur verpleegkundige» en J W.
Hartman (directeur algemene zakeni
'verschrikkelijk geschrokken' te zijn. Zij
noemen het 'uiterst onhoffelijk' van de
staatssecretaris, dat hij in een eerder
stadium-begin 1975-het licht op groen
heeft gezet, en nu laat weten dat het
vermoedelijk tot 1983 kan duren voor
dat de uitvoering van de plannen ter
hand kan worden genomen." Dat is op
z'n zachtst gezegd erg vreemd
De woordvoerders van de directie en
het ziekenhuisbestuur vinden het vol
strekt onbegrijpelijk dat alleen hel col
lege van gedeputeerde staten - en dan
nog zeer summier - op de hoogte is ge
steld van het gewijzigde standpunt van
het ministerie. „Het minste dat men
had kunnen doen. was ook contact met
ons op te nemen. Officieel weten we ei
genlijk nog van niets. Dat is toch wel
een hele rare gang van zaken."
volgens de directie en het ziekenhuis
bestuur is hei onverantwoord om de
verbouwing en uitbreiding van het zie-
(Slot zie pagina 7 kolom 31
uitdrukking 'wereldgelijkvormig
heid' lijkt ons de belangrijkste sleutel
tot deze - naar ons gevoel in meer dan
éénopzichtonjuiste - besluitvorming. In
het voortreffelijke boek van dr. C. van de
Ketterij 'De weg in woorden' over het
piëtistisch woord
gebruik in Neder
land na 1900 - een
onmisbare studie
voor de kennis van
het geestesleven
binnen de groep waartoe ook de SGP
behoort - komt een paragraaf voor over
'de zuigkracht der wereld'. In dat on
derdeel heeft dr Van de Ketterij een
reeks citaten bijeengebracht, die aan
geven hoe in piëtistische kring over we
reldgelijkvormigheid wordt gedacht Ze
zjjn voor de hier aan de orde zijnde be
sluitvorming naar ons gevoel verhelder
end We hebben er enkele overgeschre
ven. „De wereld trekt de jongelingen en
jongedochters, het opkomend geslacht
naarde tenten der goddeloosheid en der
ijdelheid," aldus 'Uit den schat des
woords', een prekenbundel. Een tweede
voorbeeld: „De kerke des Heeren heeft
te allen tijde te strijden tegen wereldge
lijkvormigheid," een citaat uit het ker
kelijk weekblad De Saambinder. In die
zelfde geest spreken en handelen de
SGP-raadsleden van Sint Philipsland.
Zij weten zich geroepen om de zuiver
heid van de leer en die van hun gemeen
schap te bewaren en wijken daarvan
niet af. niet ter linker noch ter rechter
zijde. Zij menen oprecht dat hun be
sluitvorming dient tot 'eer van God en
tot heil van de mens.'
LJ it vastgesteld zijnde moet tegelij
kertijd worden geconstateerd - het is
een droeve constatering -dat met diege
nen die deze opvattingen huldigen, geen
werkelijk gesprek mogelijk is. geen dia
loog met althans enig begrip voor el-
kaars standpunt Dat is in Sint Philips
land duidelijk gebleken: wat er ook van
de kant der oppositie werd en wordt ge
zegd. het had en heelt geen effect De
raadsmeerderheid liet merken dat zij
onaantastbare zekerheden aan haar
kant had. een hechte muur van princi
pes waartegen alle redelijk-klinkende
argumenten van andersdenkenden
moesten stuklopen. In het denken van
de SGP-raadsleden schemert vermoe
delijk het ideaal der theocratie: zij wil
len van Sint Philipsland een Calvijns
Genève maken naar het model van het
oud- testamcntische Israël. Op enigszins
langere termijn echter zal dat onmoge
lijk blijken. Afgezien van de vraag ol
deze raadsbesluiten de toetsing door
hogere instanties kunnen doorstaan -
dal zal de komende maanden wel duide
lijk worden - zal men in Sint Philipsland
tot de ontdekking komen dat bepaalde
ontwikkelingen niet zijn te stuiten en in
geen geval sulhouden bij de Slaakdam.
welke beslissingen de raad ook moge
nemen. In dit verband nog een citaat,
ditmaal uit het boek dat Anne van dei
Meiden onder de titel 'Welzalig is het
volk' schreef. In dit met kennis van za
ken geschreven werk concludeert deze
auteur onder meer „De verwereldlij
king neemt toe. Ook de sport ruktop: ik
schat dat het nog een jaar of vijf zal du
ren. maar dan heelt ook het 'Reformato
risch Dagblad' zijn sportpagina
probleem. Zo zullen óe zaken opschui
ven. Polarisatie en afbrokkeling wisse
len elkaar al. Jongere generaties, waar
van een deel ook universitair geschoold
is. zullen kritische vrager, gaan stellen
die al eerder in de Christelijk Gerefor
meerde Kerken en de Gereformeerde
Bond zijn gesteld." Dat is dan dc zeker
heid der oppositie* het 'cordon sanitai
re' van Sint Philipsland zal niet blijvend
De regenng van de Amerikaanse pre
sident Carter heeft besloten zich uit te
spreken tegen de verkoop van 110 ge
vechtsvliegtuigen van het type 'A7 Cor-
salF aan Pakistan, zo is donderdag uit
regeringskimgen ln Washington ver
nomen
