PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
NOG GEEN KEUS
BEMIDDELAARS
Vorming kabinet in België op valreep mislukt
„Beloodsing district Scheldemond moet
doelmatiger georganiseerd worden"
Treinkapers schieten op tv-mast
vandaag
Dissidenten
vragen om
amnesty
Scheveningen 54
won haringrace
Twee pagina 2
220e jaargang no. 223
Vrijdag 3 juni 1977
PSC TREKT ZICH KORT VOOR BEËDIGING MINISTERS TERUG
BRUSSEL - De vorming van een
nieuwe Belgische regering is don
derdag op de valreep mislukt. Oud
premier Leo Tindemans bood zijn
ontslag aan als kabinetsformateur
nadat de vier Waalse christen
democraten die een ministerspost
hadden aanvaard, van hun partij
geen toestemming kregen de eed af
te leggen. De christen-democraten
vinden dat hun te weinig „zware"
portefeuilles waren toebedeeld.
Koning Boudewijn hield de ontsla
gaanvraag van Tindemans in be
raad. maar het zag er donderdaga
vond niet naar uit dat op korte ter
mijn een oplossing zou worden ge
vonden voor wat de Belgische oud
premier een ernstige politieke crisis
noemde Tindemans. die zes weken
lang heeft onderhandeld over de
vorming van een nieuw kabinet,
sprak van een „constitutioneel moei
lijke situatie"
Volgens kenners van de Belgische
politiek is het nog niet eerder ge
beurd dat een partij zijn
kandidaat-ministers geen toestem
ming gaf de gebruikelijke eed af te
leggen nadat de samenstelling van
het kabinet al officieel was bekend
gemaakt. De beslissing van de lei
ding van de Waalse christen
democraten (PSC) werd in Brussel
gezien als een affront tegenover ko
ning Boudewijn en formateur Tin
demans
In een verklaring zei de P8C er niet
mee te kunnen instemmen dat haar
ministers geen deel zouden hebben
aan de belangrijkste taken voor de
nieuwe regering, het economisch
herstel en de hervorming van de
staatsinstellingen
Wel zei de PSC-leiding volledig ach
ter het ontwerp regeringspro
gramma te staan, zowel op sociaal-
economisch gebied als wat betreft
het moeizaam tot stand gekomen
akkoord over de eerste stappen naar
een federale staatsstructuur van
België
In het kabinet van 23 ministers en 7
staatssecretarissen waren vier mi
nistersposten aan de PSC voorbe
houden Het ging om defensie, so
ciale zaken. Franse onderwijszaken
en landbouw en middenstandsza
ken. Vooral oud-minister van arbeid
en tewerkstelling Califice zou zijn
portefeuille van sociale zaken te licht
vinden Daarbij speelt ook een rol dat
de post van, arbeid naar een Waalse
socialist zou gaan
Het tweede kabinet-Tindemans.
zoals al bekend gemaakt door het
koninklijk paleis, bestond uit de coa
litie van Vlaamse en Waalse
christen-democraten en socialisten,
alsmede twee taaipartijen- de
Vlaamse Volks Unie en het FDF. de
partij van de franstalige Brusselaars.
Het zou voor het eerst zyn dat deze
twee kleine partijen, die elk twee mi
nistersposten was toebedeeld, aan
een regering zouden deelnemen
Behalve Tindemans zou de (Vlaam
se» Christelijke Volks Party (CVPi,
die de grote winnaar was van de al
gemene verkiezingen van 17 april,
nog zes ministers leveren Achtsocia-
listen (vijf franstalige en drie Vlamin
gen i zouden het kabinet wat de mi
nisters betreft, completeren, afgezien
dus van de vier PSC-bewindslieden.
die hun benoeming persoonlijk al
hadden aanvaard Behalve de post
arbeid zouden de socialisten ook
economische zaken, buitenlandse
zaken en openbare werken krijgen
De CVP zou de minister van finan
ciën leveren, alsmede de staatssecre
taris voor de begroting
LEO TINDEMANS
DEN HAAG-ASSEN - De regering is gisteren verder gegaan met haar pogingen nieuwe bemidde
laars te zoeken die met de Zuidmolukse kapers van de trein bij Glimmen en de bezetters van de
school in Bovensmilde kunnen praten. Enige Zuidmolukkers hebben zich als bemiddelaar aange
meld, maar de regering heeft daaruit nog geen keuze gedaan. Beide partijen hebben namen ge
noemd, niemand is afgewezen maar er is nog niemand aangewezen, zo werd gezegd.
Over de contacten tussen de autoritei
ten en de Zuidmolukse extremisten zei
het beleidscentrum gistel-middag dat
dicht
vervanger
Aantjes toch vervanger van Van Agt in
CDA-fractle
verhuizen
Het kringbureau van het Rode Kruis
Zeeland gaat verhuizen.
PAGINA 13
washandje
De opvang van de gijzelaars is tot op het
washandje geregeld
PAGINA 19
vier
Als Meeuwen niet degradeert spelen
komend seizoen vier Zeeuwse ploegen in
zelfde tweede klas
PAGINA 21
veiliger
De Nederlandse dagbladpers bevindt
zich nu In veiliger
Onancien-c
die door „volstrekte windstilte" worden
gekenmerkt. Intussen vlogen de mari
niers in het veld rond de gekaapte trem
de kogels om de oren. Zij liggen in de
buurt van de trem verdekt opgesteld, en
zijn gisteren diverse malen door de ka
pers onder vuur genomen.
De kapers schoten ook op een zendmast
van de PTT die sinds gistermorgen bij
de trein staat opgesteld. Boven in die
mast zijn tv-camera's aangebracht. Met
die camera's kan de politie de westkant
van de gekaapte trein in het oog hou
den.
Laterwerd de treinkapers verteld dat zij
zich niet over de mast hoeven op te win
den, en dat deze niet zal worden verwij
derd. De kapers hadden geëist dat de
zendmast zou worden afgebroken
Bijbel
Verder is gisteren zowel naar de trein
als naar de school opnieuw eten en
drinken gebracht. Bij het pakket voor
de trein zat een bijbel die een particu
lier liet brengen voor de zeven maan
den zwangere mevrouw Ellenbroek-
Prinsen.
Bij de trein is opnieuw schoongemaakt
Enkele gijzelaars ruimden met harken
en schoppen de afval in en rond de trein
op. Onderwijl werden zij in de gaten ge
houden door drie Zuidmolukkers die op
de trein waren geklommen.
Vrije Zuidmolukse jongeren uit Assen.
Bovensmilde. Heer. Eist Hatert. Ge
nnep en Tiel hebben de regering een
nieuw communique toegezonden. Een
eerste brief van deze ionseren aan de
MOSKOU (DPA/AFP) - Ruim 50 dissi
denten in de Sowjet-L'nie. onder wie de
natuurkundige Andrcj Sacharow en
ex-generaal Pjotr Grigorenko. hebben
in een open brief aan het politburo van
de communistische partij en aan de op
perste sowjet aangedrongen op een 'al
gemene amnestie' ter gelegenheid van
de invoering van de nieuwe grondwet.
Volgens indieners van de open brie! is
het in alle landen gebruikelijk dat be
langrijke gebeurtenissen, als invoering
van een nieuwe grondwet, vergezeld
gaan van een ruime amnestie voor met
name politieke gevangenen.
regering verwekte grote woede onder
het Nederlandse volk. vooral omdat er
zinsneden in voorkwamen als. „Wij
hebben 60 mensenlevens te bieden
In hun tweede brief zeggen de jonge
Zuidmolukkers dat hun eerdere brief
verkeerd is uitgelegd. „Wij hebben ge
tracht om de personen van het Neder
landse beleids- en crisiscentrum een in
dicatie te geven, waai-een mogelijke op
lossing te vinden is voor het behoud van
(60) mensenlevens", aldus het commu
nique.
Geladenheid"
De jongeren zijn kwaad op minister
Van Agt De minister „speelt in op de
emoties van mensen, waardoor de ge
ladenheid onder de bevolking wordt
vergroot", aldus de briefschrijvers. Zij
geloven verder dat Van Agt de pers sys
tematisch opzet tegen de Zuidmolukse
jongeren en dat hij de Zuidmolukkers
de toegang tot de media onthoudt. Ze
trekken de conclusie daaruit dat het
beleid van de minister is gericht op het
verdoezelen van de realiteit van het
Molukse vraagstuk.
Op het ministerie van justitie waren gis
teravond nog niet veel reacties binnen
gekomen op deze tweede brief Een
woordvoerder zei het positief te beoor
delen dat de jongeren opheldering heb
ben gegeven, dat men de nadruk legt op
de menselijke kant en dat men nu zegt
dat passagiers en kinderen vrij moeten
Het Indonesische ministerie van buiten
landse zaken in Djakarta nee tl inmid
dels ook gereageerd op de eerste fcnef
van de Zuidmolukse jongeren, waarin
onder meer werd aangedrongen op ver
breken van de banden tussen Nederland
en Indonesië Het ministerie vindt dat
de betrekkingen tussen beide landen
„avonturiers van de zogeheten Zuidmo
lukse republiek" geheel niet aangaan,
en noemde de brief „geen verder com
mentaar waard".
School
De kinderen die in de lagere school in
Bovensmilde gegijzeld hebben gezeten,
gaan maandag weer voor haive dagen
naar school. ZIJ zullen vooralsnog wor
den ondergebracht in de christelijke la
gere school
De 15 Molukse leerlingen van de nog be
zette openbare lagere school blijven
voorlopig thuis. Dat is voor hun eigen
bestwil beter, aldus ouders en deskun
digen. Volgens een delegatie van de ou
ders zullen de kinderen die gegijzeld zijn
geweest, niet meer teruggaan naar het
gebouw dat bezet wordt gehouden.
Volgens de delegatie van de ouders zijn
de gevolgen van de gijzeling voor de
kinderen „op het eerste gezicht" mee
gevallen, al hebben sommige kinderen
en hun ouders nog wel moeilijkheden
met de nasleep ervan.
Prinses Margriet heeft gistermiddag
een bezoek van twee uur aan verschil
lende Rode-Kruisposten in Drenthe ge
bracht. De prinses, die lid is van het
dagelijks bestuur van het Nederlandse
Rode Kruis, bezocht posten in de om
geving van de trein, in Bovensmilde en
bij het medisch coördinatiecentrum in
Assen.
fzie ook pagina 13»
Vragen uit
onmacht
Waarom gebeurt er nlete
rond de trein9 Het is een vraag
die steeds luider wordt ge
steld. een vraag uit onmacht
Die onmacht is verklaarbaar
men weet dat ruim vijftig
mensen nu al bijna veertien dagen in
een kleine ruimte zijn opgesloten, be
dreigd door wapengeweld dat wordt ge
hanteerd door een groep fanatici. Men
beseft hoe slecht de toestand in die trein
moet zija hoe triest de situatie voor de
gegijzelden. En daarom. „Waarom ge
beurt er niets?" Er is toch een speciale
eenheid beschikbaar, getraind voor
dergelijke gevallen? Waarom wordt
geen opdracht gegeven om de gijzelaars
in de trein te ontzetten? Zo kan het toch
niet langer doorgaan9 Het zijn opmer
kingen - en er zijn er veel meer van ge
lijke aard - die de laatste dagen meer en
meer worden gehoord. Doet het beleids
centrum dan niets?We hebben deze
vragen voorgelegd aan een functionaris
die nauwkeurig op de hoogte is van de
gang van zaken in het Haagse beleids
centrum. Zijn reactie. „We begrijpen
deze reacties, we horen ze ook. dagelijks
zelfs, maar helaas, ze zijn niet door
dacht Het kan echt met anders."
Bi,
Jimtlijn
GLIMMEN - Donderdagmiddag heeft, de PTT ten behoeve van de politiepost in een
wetland, niet ver van de trein, een zendmast geplaatst Dat wekte de woede op van
de kapers die er een paarmaal op schoten. De apparatuur werd gedeeltelijk defect
maar niemand raakte gewond.
GLIMMEN - Donderdagmorgen hebben
trein wat rommel opgeruimd dat langs d
schep lopen hier dne mannen langs het
enige passagiers en drie kapers aan de
e rails lag. Gewapend met bezems en een
rijtuig
DEN HAAG (ANP) - De Sch.
54 'Franzisca' van W. van der
Zwan en Zn. B.V. heeft don
derdagmorgen de haringrace
gewonnen. Het schip meerde
om acht uur in de thuishaven
Scheveningen met aan boord
835 emmertjes van vijf kg en
38 pakken niewe haring
Kort voor half negen volgde de Sch.
21 'De Hoeker' van rederij Jaczon. De
eerste afslag begon om half negen.
Op dat moment kwam in IJmuiden
juist de VI. 89 'Monica* van rederij
Kwakkelstein le Vlaardingen bin
nen, met 1736 emmertjes van vijf ki
lo. wat ongeveer overeenkomt met
85 kantjes.
De lading van de Sch. 54 bracht in
totaal 90 000 gulden op. Op de Sche-
verungse visafelag weiden de afslag-
prijzen 'goed. maar ietslagerdan was
verwacht' genoemd
Een steekproef bij enkele grote vis
handelaren in Rotterdam wees uit
dat de 'Hollandse Nieuwe donder
dag tussen de 2,90 en de 3.25 kost-
te. De handelaren waren unaniem
van mening dat de kwaliteit buiten
gewoon goed' is. Aanvankelijk werd
verwacht dat de eerste haring 3 a 4
gulden zou gaan kosten. In Amster
dam was de nieuwe haring aanmer
kelijk duurder dan in de andere grote
steden. De prijzen varieerden van
3.50 tot 4.50.
>ij het vaststellen van een beleid in
een gijzelingszaak als deze dient te wor
den uitgegaan van enkele vaste punten.
Zo behoort te worden voorkomen dat
onschuldige slachtoffers worden ge
dood. een opvatting die vermoedelijk
nergens bestrijding zal ondervinden.
Handhaving van deze regel leidt er ech
ter toe dat slechts in uiterste noodzaak
tot geweld kan worden overgegaan.
Niemand kan immers garanderen dat er
in de trein geen slachtoffers vallen zodra
de terroristen aanvallende militairen
signaleren. Misschien gaan ze wel in het
wilde weg schieten op de gijzelaars, wie
zal het zeggen? Mag een beleidsflguur
dat risico nemen? Is hier ruimte voor
een 'God-zegen-de-
greep-methode?
Een tegenvraag is
uiteraard hoe zat
het dan met Sche
veningen. daar werd
wel geweld gebruikt? Antwoord: de si
tuatie daar was niet te vergelijken met
die in en rond de trein. Bij de Punt gaat
het om een object in open veld zonder
enige dekking. Weliswaar kan een aan-
valsoperatie snel worden uitgevoerd,
maar er moet toch altijd mee worden
gerekend dat de terroristen gedurende
enkele minuten de militairen zien aan
komen. Voldoende tijd om onherstel
baar leed te veroorzaken, variërend van
het gebruiken van gijzelaars als dekking
enerzijds tot anderzijds het zonder meer
neerschieten van deze mensen. Een der
gelijke toestand dwingt onvermijdelijk
tot grote terughoudendheid ten aanzien
van het wapengebruik.
Uien tweede uitgangspunt betreft de
rechtsstaat: dient men ter wille van de
gijzelaars zonder meer in te gaan op de
eisen van de Zuidmolukkers9 Dat zou In
dit geval betekenen vrijlating van ge
vangenen. die wegens misdrijven in Ne
derland begaan aan Nederlandse on
derdanen zijn veroordeeld Als men
daartoe zou overgaan, is echter de weg
vrij voor allerlei terroristische activitei-
tea Men kan bijvoorbeeld de vrijlating
van een drughandelaar afdwingen door
hier of daar een gijzeling op touw te zet
ten. Als men het maar handig genoeg
doet. luktdat wel Hetlijktonsduidelijk
dat de eisen van de Zuidmolukkers niet
kunnen worden ingewilligd: Nederland
zou namelijk binnen de kortste tijd een
rechteloos land worden waar illegaal
wapengeweld in staatzou zijn het wettig
gezag een dictaat op te leggen. Zowel dit
uitgangspunt als het eerder genoemde
(terughoudendheid bij wapengebruik)
leiden evenwel als vanzelfsprekend tot
de taktiek die nu wordt toegepast: een
vertragings- en uitputtingsslag, waann
menigmaal moet worden gebalanceerd
op het scherp van de snede. Dat werkt
verlammend, vooral op de buitenwe
reld: het gevoel van machteloosheid
groeit, zo ook de stille woede tegen de
veroorzakers van deze actie. Het zou
echter onjuist zijn om deze gevoelens op
dit ogenblik te richten op diegenen die
de beslissingen moeten nemen. Hun
spanningen zijn vele malen groter dan
van diegenen die geen beleidsverant
woordelijkheid dragen.
Dc
JAAR VERSLAG ALGEMENE REKENKAMER:
MINISTER WIL
SCHELDETRAKTAAT
MET BELGIE NIET
AANTASTEN
iVan onze Haagse redacteur
PEN HAAG - De Algemene Rekenka
mer vindt dat de beloodsing van sche
pen door hei Belgische en Nederlandse
Loodswezen in het district Schelde
mond binnen de beslaande structuur
verder doelmatiger georganiseerd
moet worden. Het liefst zou de Kamer
zien dat een studiecommissie met Bel
gische en Nederlandse deskundigen
zou worden ingesteld voor een diep
gaand onderzoek naar de mogelijkhe
den om op de Westerschelde le komen
tot een gezamenlijke Belgisch-
Nederlandse loodsdienst. die beide
landen de nodig geachte waarborgen
biedt.
De minister van defensie verzet zich
echter fel tegen de instelling van zo n
commissie. Hij wil de ..openbreking
voorkomen van het Scheldetrac'.aat. de
overeenkomst tussen Nederland en
België op grond waarvan beide landen
de beloodsing in het district uitvoeren
De Rekenkamer toont begrip voor de
argumenten die de bewindsman daarbij
aanvoert en pleit daarom voor doelma
tigheid in het kader van het huidige be-
loodsingsregime
De minister van defensie Is het met de
Algemene Rekenkamer eens dat uit het
feil dat de beloodsing in de monding van
de Westerschelde door Nederland en
België wordt uitgevoerd een zekere on
doelmatigheid voortkomt Hij vindt dat
dit nadeel moet worden aanvaard tegen
de achtergrond van andere, grotere Ne
derlandse belangen. Niettemin staat hij
welwillend tegenover het streven naar
een verdere integratie van de loodsdien-
sten De kwestie ..houdt zijn volle aan
dacht en hij is van oordeel dat de voor
bereidingen thuishoren in de Perma
nente Commissie van Toezicht op de
Scheldevaart
Drs H Peschar de voorzitter van de Al
gemene Rekenkamer, hoopt dat vanuit
de Tweede Kamer op korte termijn nog
eens aandacht zal worden gevraagd
voor de ondoelmatigheid, waarvan bij
de loodsdiensten in het district Schel
demond sprake is. Hij zou het op prijs
stellen, als in alle openheid zou blijken
op welke gronden de minister precies
het samengaan van de Belgische en Ne
derlandse loodsdienst wil tegenhouden.
Dc zwaarder wegende Nederlandse be
langen. die volgens de bewindsman
Slot zie pagina 7 kolom 2)
'e hele gang van zaken maakt even
wel één ding bijzonder duidelijk: deze
uitputtingsslag wordt uitgevochten op
de ruggen van de mensen die in de trein
worden gegijzeld Voor de buitenstaan
der is het moeilijk om de omvang van
deze 'geestelijke schade' te begrijpen.
Onze collega Vaders van het Nieuws
blad van het Noorden - hij zat in de trein
van Wyster - schreef deze week „De
man of vrouw die zo n trein ingaat is een
andere dan de man of vrouw die de trein
uitkomt. Hij of zij is erg met zichzelf be
zig. hij is bezig geweest met zijn eigen
dood. een aantal zekerheden 2ijn vragen
geworden Zijn omgeving heeft het
moeilijk met hem. Het is geen pretje om
ex-gijzelaar te zijn. Het is nog mintier
leuk om er echtgenoot, echtgenote,
moeder of vader van te zijn.'' Daaraan
hoeft weinig te worden toegevoegd: op
de mensen in de trein en op hun belang,
nu en straks, behoort het accent te wor
den gelegd.
De militaire regenng van Argentinië
gaat 25.000 werknemers by de spoorwe
gen ontslaan om het financiële tekort bij
dit staatsbedrijf te bestrijden dat een
verlies van circa 250 intyoen gulden per
dag zou lijden.
