FORMATEUR DEN UYL WIL EEN
KABINET MET PvdA-CDA-D'66
Kapers van de trein wijzen
twee bemiddelaars af
Gemeenteraad Sint-Philipsland:
'import' niet langer welkom
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
België heeft
nieuwe regering
de krant
van zeeland
Den Uyl: „Ik acht mezelf niet kansloos9 9
vandaag
Vandaag eerste
nieuwe haring
naar afslag
GEEN WONINGEN MEER VOOR NIET FLIPLANDERS
Palestijnen:
Israëliërs in
Zuid-Libanon
Per sigaret paqina s
5/i minuut
220e jaargang no. 222
Donderdag 2 juni 1977
Woensdagmorgen ontving de koningin
op paleis Huis ten Bosch de fraktielei-
ders van de kleine partijen i.v.m. de ko
mende kabinetsformatie. Foto. de ko
ningin arriveert met haar hondje Sarah
op paleis Huis ten Bosch.
PAOENA 2
overschot
actie
PAGINA 4
proef
stoppen
Pastoor E vi
na vijftig Jaaj
PAGINA 9
lager
Stijging va
houden dai
PAGINA 13
trein
PAGINA 16
zingen
Han Dunk Muziek verandert, maar de
mensen blijven zingen, radio- en televi
sieprogramma's: strip
PAGINA 17
verbetering
DEN HAAG - PvdA-lijsttrekker Den Uyl gaat in de komende weken proberen een nieuwe, progres
sieve regering te vormen waaraan PvdA, CDA en D'66 zouden moeten meedoen. Den Uyl maakte dat
woensdag bekend nadat koningin Juliana hem als kabinetsformateur had aangesteld. Den Uyl
hoopt voor deze (eerste) formatiepoging vijf tot zes weken nodig te hebben. „Ik acht mezelf niet
kansloos", aldus Den Uyl woensdag.
De koningin heeft met haar aanwijzing van Den Uyl als formateur de adviezen opgevolgd die
vrijwel alle fractieleiders uit de nieuwe Tweede Kamer haar hebben gegeven. De heer Terlouw
(D'66) en mevrouw Beckers (PPR) waren voorstander van het benoemen van een informateur, die
kan proberen de programmatische verschillen tussen PvdA en CDA te overbruggen, alvorens Den
Uyl aan het formeren gaat.
De minister-president gaf woensdag op
een persconferentie toe, dat hij door zijn
directe benoeming tot formateur risi
co's loopt Volgens Den Uyl is geen en
kele formateur, die direct na de verkie
zingen werd benoemd, er sinds de laat
ste oorlog in geslaagd direct een rege
ring te vormen. „Ik maak me dan ook
geen illusies dat het een simpele zaak
zal zijn", aldus Den Uyl. „Ik ben me van
die risico's bewust".
Den Uyl zei te streven naar de vorming
van een progressief kabinet dat kan re
kenen op de steun van een meerderheid
van de Tweede Kamer. „Het land is ge
diend met een parlementair meerder
heidskabinet", zo zei de demissionaire
premier. „Een stabiele regering is ge
wenst en mogelijk op grond van de ver
kiezingsuitslag".
Den Uyl heeft zich voor de komende
formatieweken vier doelen gesteld.
Eerst moet er een regeringsprogramma
komen, dan wordt gewerkt aan de poli
tieke samenstelling van het kabinet, de
keuze van de definitieve minister
president en de politieke aard van de te
kiezen bewindslieden.
Gijzelingen
Zijn eerste werk zal zijn „het op een rijtje
zetten" van alle gegevens Dat werk, en
de gijzelingen in Drenthe, weerhouden
Den Uyl ervan om vóór maandag aan
staande aan zijn gesprekken me t tal van
politici te beginnen Nadat hij allerlei
mensen gehoord heeft, gaat de premier
beginnen met het „schetsen van een re
geringsprogramma". Daarbij worden
uiteraard ook de vier bekende hervor
mingsvoorstellen betrokken. Over één
viel het
In tegenstelling tot de wensen van het
CDA wil Den Uyl toch D'66, dat bij de
verkiezingen van zes naar acht kamer-
Die uitslag wijst er volgens Den Uyl op
dat de kiezer een voortzetting van het daarvan - de grondpolitiek
progressieve beleid wenst. „Aan de ver- eerste kabinet-Den Uyl.
kiezingsuitslag wordt alleen door de Vervolgens zal de formateur aaneen sc-
vorming van zo'n progressief kabinet rie onderhandelingen met alle betrok-
rechtgedaan", aldus Den Uyl, die er aan
toevoegde een snelle formatie geboden
te achten. „De vijf-en-een-halve maand
ken partijen beginnen. Den Uyl noemde
deze volgorde in zijn werkwijze „essen
tieel voor mijn succes". Eerst moet,
van de vorige keer is te veel. Ieder moet zei hij, getracht worden de schade van
zich ervan bewustzijn dat spoed gebo- de crisis te herstellen en dient zekerheid
den is. De aard van de problemen
wij voor staan, zoals de werkloosheid,
dringt totspoed". De leider van de PvdA
zei te veronderstellen dat hij na vijf a zes
weken „behoefte zal hebben aan het
verkregen te worden over de v|er her
vormingsvoorstellen. Hij zei daarbij
voor de inhoud van die voorstellen
(naast grondpolitiek ook onderne
mingsraden, Vermogensaanwasdeling
opmaken van een balans". Dat betekent en investeringsrekening) uit te zullen
dat hij medio juli denkt een kabinet
rond te hebben, dan wel zijn forma
tieopdracht zal teruggeven.
gaan van de wetsontwerpen zoals die
voor de val van de regering-Den Uyl
door het kabinet waren Ingediend.
zetels steeg, bij de kabinetsformatie be
trekken. Dat zou van invloed kunnen
zijn op de verhoudingen binnen een
nieuwe regering. De PvdA wilde aan
vankelijk van de zestien ministerspos
ten er acht bezetten en Den Uyl als pre
mier Wordt D'66 in een kabinet opge
nomen. dan zou deze verhouding kun
nen veranderen. Terlouw <D'66i heeft
zelf al gesproken over een zeven-zeven
twee-verhouding, waarbij PvdA en CDA
elk zeven, en D'66 twee zetels zouden
bezetten.
Den Uyl zei woensdag niet uit te sluiten
dat er een herverkaveling van de minis
teries komt Een vermindering van het
aantal ministersposten is mogelijk. De
premier zei te verwachten dat bij het
overleg over de kabinetsvorming ook de
positie van de PPR aan de orde zal wor
den gesteld. Daarbij wordt dan ook het
regeerakkoord betrokken dat PvdA en
PPR voor de verkiezingen met elkaar
sloten.
Den Uyl sloot de mogelij k uit dat de drie
kamerzetels van de PPR zullen worden
gebruikt om de progressieve basis van
het kabinet te versterken, ook al neemt
de PPR zelf niet aan de regering deeL De
radicalen besloten immers een maand
geleden om niet in een kabinet met het
CDA te gaan zitten.
Den Uyl stelde nadrukkelijk de kabi
netsformatie in alle openheid te willen
laten plaatsvinden. Zo worden donder
dag alle adviezen die door de fractielei
ders aan de koningin zijn gegeven open
baar gemaakt Ook zal van elk gesprek
dat de formateur met welke politicus
dan ook tijdens de kabinetsformatie
voert melding worden gemaakt. Den
Uyl is van plan om minstens eenmaal
per week een persconferentie te geven
(Slot zie pagina 3.kolom 5)
SCHEURING IN VOLKSUNIE
BRUSSEL (ANP) - België heeft een
nieuwe regering. De Belgische rege
ringsformateur. de christen-democraat
Leo Tindemans, die onmiddellijk na de
uitslag van de Belgische parlements
verkiezingen op 17 april van koning
Boudewijn een formatieopdracht
kreeg, nadat hij bij die verkiezingen
een grote persoonlijke overwinning
had behaald, heeft woensdag, in de loop
van de avond verklaard dat het gelukt
is een nieuwe regering samen testellen.
De nieuwe Belgische regering is een
coalitie van christen-democraten
(Vlaamse CVP en Waalse PSC), socialis
ten en twee 'taaipartijen', FDF (front
DEN UYL: NOG GEEN DUIDELIJK PERSPECTIEF
van Franssprekenden) en de Vlaamse
Volksunie.
Onderhandelaars van deze vier partijen,
die twee weken aan een stuk bezig ge
weest zijn met onderhandelen, bereik
ten achtereenvolgens overeenstem
ming over een zogeheten communau
tair akkoord (een akkoord over de ge
westvorming in België) en een sociaal-
economisch akkoord. Sinds het begin
van deze week werd tussen vertegen
woordigers van deze vier partijen nog
slechts onderhandeld over de verdeling
van de portefeuilles voor ministers en
staatssecretarissen.
Over de kwestie hoeveel ministers en
hoeveel staatssecretarissen de nieuwe
regering zal tellen wenste formateur
Tindemans woensdagavond nog geen
mededelingen te doen.
De regeringsvorming in België heeft
overigens wel een scheuring teweeg
gebracht in de deelnemende Vlaamse
'Taalpartif in de regering, de Volksu
nieman, Lode Claes, kondigde woens
dag, op een persconferentie, zijn ver
trek uit de partij aan.
Rebellie of
revolutie
§Kabinewfomaleur Den
Uyl heeft kennelijk de PPR
nog niet helemaal als rege
ringspartner afgeschreven, al
wordt er bij deze groepering
zelf duidelijk anders over ge
dacht Althans, men wenstdaar in géén
geval met het CDA in één kabinet te
zitten, zo is nog weer eens bevestigd. In
de afgelopen verkiezingsstrijd heeft de
PPR zich vooral een partij getoond die
niet geneigd was - of beter niet langer
meer geneigd was - om compromissen te
sluiten. Mede daardoor ontstond on
vermijdelijk de indruk dat de radikalen
zich met hun steun en medewerking aan
het kabinet-Den Uyl te sterk in een
grenspositie gemanoeuvreerd voelden:
ze moesten meer over hun kant laten
gaan dan ze zelf wilden. In een dergelijke
situatie wensen zij zich geen tweede
keer te laten brengen: de handen beho
ren schoon te blijven. Een dergelijke
compromisloze houding is op zichzelf
een honorabel uitgangspunt, maar ze
maakt van de bewuste partij wel een
moeilijke, zo niet onmogelijke onder
handelingspartner. zeker in de Neder
landse politieke situatie. Een houding
die overigens past bij de naam van deze
partij: zij wenst radikaal te zijn. In het
moderne spraakgebruik komt het
radikaal-zijn er op neer dat men de ui
terste consequenties van zijn opvattin
gen aanvaardt, hetgeen bij de PPR ln de
huidige situatie betekent dat zij 'nee'
blijft zeggen tegen het CDA als rege
ringspartner.
Wim Kan noSmde de PPR in zijn ou
dejaarsconference van vorig jaar 'de re
bellenclub', een aanduiding die een spe
cifiek Nederlands karakter heeft omdat
iedereen bij deze uitdrukking denkt aan
de in dit land zo befaamde strip 'Sjors
van de rebellenclub'. In deze naamge
ving is echter het woord 'rebel' ont
kracht, het wordt immers gebruikt voor
een clubje al dan
niet aardige jon
gens. In oorsprong
evenwel is het woord
'rebel' even geladen
als bijvoorbeeld de
uitdrukking 'revolutionair' Het bete
kent namelijk 'opstandige' of 'weer
spannige', zoals Van Dale aangeeft. En
dit woordenboek citeert als voorbeeld
een dichtregel van Jan Campert, „o
hart, mijn hart, o bloedrode rebel." In
die betekenis zal vermoedelijk de PPR
toch wel aanspraak willen maken op de
bijnaam 'rebellenclub', in welk geval
echter nog weer eens wordt onder
streept dat de PPR van nature een
moeilijke partner zal blijken in onder
handelingen overeen kabinet. ZIJ voelt
zich immers 'weerspannig' jegens de
huidige maatschappij en wenst op dat
stuk van zaken geen compromissen
meer te sluiten.
Jjcatlijn
Ee,
ASSEN-DEN HAAG - De kapers van de
trein bij Glimmen hebben de twee be
middelaars die de regering had voorge
steld, afgewezen. Eerder hadden de ka
pers zelf twee namen genoemd die voor
de regering onaanvaardbaar waren. De
regering zoekt nu naar bemiddelaars
die voor beide partijen aanvaardbaar
zijn.
Waarom de door de kapers genoemde
mensen niet in aanmerking komen, kon
justitievoorlichter Van Leeuwen niet
zeggen. Even wist hij waarom de ka
pers de door het crisiscentrum voorge
stelde personen voor bemiddeling wei
gerden. Welke vier mensen in totaal
voor bemiddeling zijn gevraagd wordt
geheim gehouden. „In het belang van
de betrokkenen zullen wij geen enkele
naam bekend maken", aldus Van
Leeuwen, die wel kwijt wilde dat het
vier mannen betrof.
Er is nog geen duidelijk perspectief op
vrijlating van de gegijzelden. Wel is
sprake van een onverminderd ernstige
situatie. Dit zei premier Den Uyl woens
dagavond in het televisiejoumaaL
Drs. Den Uyl herinnerde er aan dat er
niet de treinkapers tot dusver zonder re
sultaat is gesproken over bemiddelaars.
Ook woensdagavond is er nog een ge
sprek gevoerd over tussenpersonen
maar dit leidde niet tot overeenstem
ming, aldus Den Uyl.
De gesprekken met de trein woensdag
werden opnieuw gevoerd door psychia
ter Mulder. Volgens dr Mulder hadden
de laatste gesprekken een rustig ver
loop. Eerder op de middag, toen bleek geweest, waarin dr. Mulder de kapers vijf over half twee kwam vanuit de trein
dat de kapers van plan waren een flauw- verweet de gezondheidstoestand van de een telefoontje met de mededeling
gevallen gijzelaar in de trein te houden, gegijzelden ernstig te verwaarlozen. „stuur een ambulance, over tien minu-
was dat anders. Volgens justitie is er Twee uur lang leek het er woensdag- ten bel ik terug"
tussen de Molukkers in de trein en dr middag op dat de kapers één of twee
Mulder een heftige woordenwisseling zieke gijzelaars vrij zouden laten. Om (Slot zie pagina 13 kolom 7)
GLIMMEN - De lorne met brancard
van de treinpassagiers die onwel was geworden wordt in gereedheid gebracht.
DEN HAAG (ANP) - De Nederlandse
haringvloot, dinsdag 31 mei uitge
varen. woensdag 1 juni in de Noord
zee aan het vissen gegaan, heeft haar
eerste vangsten al gedaan. Woens
dagmiddag waren al drie schepen
met de eerste nieuwe maatjes op
weg naar Nederland. Vanmorgen
(donderdagmorgen) worden ze hier
verwacht.
Naar Scheveningen varen de Sch 54
'Franzisca', met 50 a 60 kantjes en de
Sch 21 'De Hoekeri met 120 kantjes.
In een kantje zitten 800 tot 1.000 ha
ringen. De Sch. 54 wordt tussen ze
ven en negen uur vanmorgen ver
wacht Het is mogelijk dat de eerste
afslag dan al om een uur of negen
wordt gehouden. DeSch21 komt wat
later, mogelijk om een uur of elf. De
Sch 54 is van rederij W. van der Z wan.
de Sch 21 van rederij Jaczon te Sche
veningen.
De VI89 'Monica' van rederij Kwak-
kelstein uit Vlaardingen wordt van
ochtend tussen 7 30 en 8 uur in de
vissershaven van IJmuiden ver
wacht met ruim 1700 emmertjes, dat
is ongeveer 85 of 86 kantjes, diepge
vroren haring. Deze vangst zal tussen
8.30 en 9 uur worden verkocht op de
afslag in Vlaardingen.
SGP-FRACTIE
WIL KARAKTER
BESCHERMEN
SINT-PHILIPSLAND - Niet-inwoners
van Sint-Philipsland zull.en voortaan
niet of nauwelijks meer in aanmerking
komen voor een woning in deze ge
meente. De gemeente Sint-Philipsland
gaat een bouw- en huisvestingsbeleid
voeren, dat erop gericht is 'import' uit
de gemeente te weren. De raad
schaarde zich woensdagavond achter
de uitgangspunten, die het college van
b. en w. voor het toekomstige bouw- en
huisvestingsbeleid heeft uitgestippeld.
Het voorstel van b. en w„ dat gistera
vond ter discussie stond, was een uit
vloeisel van een initiatiefvoorstel dat
de fractie van de SGPenige tijd geleden
had ingediend. De SGP. die met vier
zetels de meerderheid heeft, vindt dat
het karakter van Sint-Philipsland ge
vaar loopt, als niet voorkomen wordt
dat er teveel 'vreemdelingen' in de ge
meente komen wonen.
De raadsleden gingen woensdagavond
nauwelijks nog op de hele kwestie in. Zij
hadden hun kruit al verschoten bij de
behandeling van het initiatief-voorstel
van de SGP in Januari van dit jaar. De
raadsleden C. van Strien (protestants
christeiyke groepering). C. den Brabaer
i party voor algemene belangen) en we
thouder A. A. Rijstenbil verzetten zich
toen met klem tegen de plannen van de
SGP Maar gezien de verhouding ln de
raad haalde dat niets uit. B.enw kregen
de opdracht het initiatief-voorstel uit te
werken en met een aantal richtüjnen op
tafel te komen.
Het fiat, dat de raad gisteravond aan het
voorstel gaf, betekent dat in in Sint-
Philipsland alleen inwoners, oud-
inwoners en economisch-gebondenen
een woning mogen kopen of huren. Ook
bezitters van eigen woningen moeten
zich aan deze regeling houden. De ge-
Slot zie pagina 4 kolom 6)
i en kleine dertig jaar geleden speelde
zich in Frankrijk een felle polemiek af,
waaraan leidende intellectuelen van dat
land deelnamen, onder wie Jean-Paul
Sartre en Albert Camus. In dit debat
verzette Sartre zich scherp tegen Ca
mus, hij voelde zich op en top revolutio
nair en zag in Camus hoogstens een 're
bel'. Revolutionairen willen de wereld
veranderen, zo betoogde hy, voor hen is
de revolutie een haast bovenzinnelijk
gebeuren, waarin met één slag een
nieuwe wereld en een nieuwe toekomst
worden geboren. De rebel daarentegen
verzet zich slechts en laat daardoor de
gevestigde orde intact. Sartre meende
dat de rebel tengevolge daarvan een
slecht geweten heeft, een schuldgevoel:
„Hoe meer hy immers de bestaande
orde aanvalt, hoe sterker hy haar heime
lijk eerbiedigt" Het hjkt er op alsof de
PPR in een soortgelijke discussie ls ge
raakt. waarbu zij uiteindelijk de Sar-
triaanse kant heeft gekozen. Haar me
dewerking aan het kabinet-Den Uyl
heeft haar - tengevolge van de kabinets
crisis - een soort schuldgevoel gegeven
en daarvan wil zij zich losmaken.
Daarom kennelijk wenst zy radikaal te
zijn zonder concessies, ja zelfs revolu
tionair. Zo balanceert zij tussen 'rebel
lie' en 'revolutie', lussen het meedoen
aan een regering in een parlementaire
democratie met alle compromissen
vandien en het radicaal-zyn zonder re
geringsverantwoordelijkheid Zo geaen
doet zij er maar beter aan om deze ver
antwoordelijkheid aan anderen over te
laten. Den Uyl zal het by zyn informa
tiewerk vermoedeiyk snel gewaar wor
den: de PPR is niet meer dezelfde als die
van het kabinet-Den Uyl, zy is verder
geradikaliseerd en daardoor van rege
ringspartner getuigenispartij gewor
den
BEIROET (REUTER/UPI) - Ongeveer
duizend Israëlische militairen hebben
woensdagavond vroeg vanuit de be
zette Syrische hoogvlakte van Golan
een inval gedaan in het zuiden van Li
banon en daarbij Kfar Sjoeba. op 5 km
over de grens, bestormd. Dit heeft een
woordvoerder van het militante,
volksfront voor de bevrijding van Pa
lestina' woensdagmiddag in Beiroet
bekendgemaakt.
In welingelichte Israëlische militaire
kringen in Tel Avlv werd dit bencht ech
ter met klem tegengesproken. Men
noemde daar de toestand aan de be
trokken grens volkomen kalm.