PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
GROTE WOEDE OVER
BRIEF MOLUKKERS
Meerderheid fracties voor
Den Uyl als formateur
Accommodatie verblijfsrecreatie
Grevelingen wordt teruggedraaid
RHODFSIF BEZET STAD
MAP AI IN MOZAMBIQUE
Beraad over verzoek om bemiddelaars
vandaag
Opec vreest
rond 1990
een ernstige
energiecrisis
Actie tegen guerrilla
D'66: LICHTE VOORKEUR VOOR INFORMATEUR
GEEN 30.000, MAAR 19.200 SLAAPPLAATSEN RECREANTEN
220e jaargang no. 221
Woensdag 1 juni 1977
sprookjesachtig
De historie van de eeuwenoude Abdij
van Middelburg herleeft in een spel
van stemmen, muziek en licht
Elke woensdag-, donderdag- en
vrijdagavond van 1 juni t/m 2
l
DEN HAAG-ASSEN-GLIMMEN-BOVENSMILDE - Honderden mensen hebben gisteravond hun
woede geuit over een brief die Zuidmolukse jongeren hebben toegestuurd aan de Nederlandse
regering. In die brief zeggen de jongeren verontwaardigd te zijn over de manier waarop de autori
teiten tot dusver c^e gijzelingen in Drenthe hebben behandeld. Er komen zinsneden in voor alsi_
„Onze jongens hebben nu veel te bieden, namelijk 60 mensenlevens".
De telefoon op het ministerie van justi
tie heeft gisteren de hele avond roodg
loeiend gestaan. Allerlei mensen wilden
hun verontwaardiging over de brief, die
door justitie wordt toegeschreven aan
„kleine groepjes Zuidmolukkers", on
der woorden brengen. Een woordvoer
dervan justitie zei gisteren dat een brief
met zulke „infame uitlatingen" als „Wij
hebben 60 mensenlevens te bieden"
geen verder commentaar behoeft.
De brief is ondertekend met „De Vrije
Zuidmolukse jongeren Bovensmilde,
Assen, Bevrijdingsfront RMS Eist, Ha-
tert. Gennep, Heer en Tiel". Het bestuur
van de Vrije Zuidmolukse jongeren, dat
onder leiding staat van Etty Aponno en
Otto Matulesi, staat niet achter de ver
klaring, zo lietmen ons desgevraagd we
ten. Hetbestuurbenadruktdathetgeen
enkele bemoeienis heeft met het ge
schrift. dat ook door enkele publici
teitsmedia is ontvangen.
Hoop
„Eerst werd door u gesteld dat de be
vrijding van de kinderen uw eerste
doel was. Wat uw tweede doel zou zijn,
was toen niet duidelijk, vandaar dat we
toen nog enige hoop hadden op een gun
stige afloop. Nu is echter duidelijk ge
worden, dat het beleid alleen gericht is
op het oplossen van de gijzeling en de
kaping", stelt de brief vast.
De jongeren schrijven dat het bij de gij
zelingszaken om een politieke zaak
gaat, en niet alleen om het vrijlaten van
oplossing
Watersporters willen snelle oplossing
voor de problemen rond de Jachthaven
in Wemeldinge.
Veel CDA-stemmers kozen Aantjes.
PAGINA 4
in touw
ringrijden
Rlngrijden 0[
pen op Walct
%AGINA 9
tekort
Gezondheids
stekort van i
PAGINA 11
brief
VrUe Zuic
open briek
PAGINA 12
rust
Deri
na df
PAGINA 13
zeilen
Van Daelen tweede in Laser-klasse zei
len.
PAGINA 15
beter
Leddy Kosterman' nooit stoppen met
praten over een betere samenleving;
radio- en televisieprogramma's, strip
prijzen
De prijzen van de Amsterdamse huizen
zijn in een eeuw verderUenvoudigd;
beurs financiën - economie
de gevangenen. De brief beschrijft de
bezetters als „politiek zeer goed gemo
tiveerde mensen". De regering wordt
aangeraden de oplossing voor het con
flict in het politieke vlak te zoeken.
„Is het zo dat de politieke en economi
sche betrekkingen met Indonesiboven
het leven van ongeveer 60 mensen
staan?", vragen de Zuidmolukse jonge
ren aan de regering. Verder wordt ge
steld: „Wij zijn ervan overtuigd dat in-
QUITO (RTR) - Omstreeks 1990 zal de
wereld waarschijnlijk in een energie
crisis geraken die veel ernstiger zal zijn
dan die van het begin van de jaren ze
ventig, zo voorspelt de Organisatie van
Olie Exporterende Landen (OPEC). De
olielanden zullen zelf grote energie
verbruikers worden en zullen daardoor
steeds minder olie uit kunnen voeren.
De crisis kan vermeden of tenminste
uitgesteld worden, zo stelt de OPEC in
de jongste aflevering van haar maand-
bulletin, wanneer er grote oliereserves
dien de regering een politieke stelling-
name ten opzichte van de Vrije repu
bliek der Zuid-Molukken inneemt, wat
BULGAARSE LEIDER
IN MOSKOU
ONDERSCHEIDEN
IVan ome correspondent)
MOSKOU - De tweedaagse besprekin
gen tussen dg Bulgaarse leider Zji wkov
en zijn Sowjet-gasthëren zijn dinsdag
geëindigd met het verlenen van hoge
onderscheidingen aan de gast uit Sofia.
Zji wkov kreeg de Lenin-ordcen de titel
van „held van de Sowjet-Unie" met
bijbehorende gouden speld. Volgens
het Sowjet-persbureau Tass werden
deze onderscheidingen verleend voor
Zjiwkovs aandeel in de ontwikkeling
van de samenwerking tussen de volke
ren van Bulgarije en de Sowjet-Unie.
Volgens politieke waarnemers vormde
dit eerbetoon ook een demonstratie van
steun van de Moskouse leiders voor To-
dor Zjiwkov, die kortgeleden in een zui
veringsactie zijn naaste medewerker
Boris Velchev aan de kant schoof. Tij
dens een soortgelijke operatie werd vo
rige week in Moskou Sowjet-president
Podgorni verwijderd uit het Poütburo
van de communistische partij. Podgorni
\s nergens verschenen tijdens het be
zoek van de Bulgaarse leider die ook
staatshoofd is.
Zjiwkov en zijn Sowjetrcollega Leonid
deze ook mag zijn. de onderhandelingen
over een snelle afloop direct op gang
kunnen komen".
Bemiddelaars
De regering beraadde zich gisteravond
Iaat nog steeds over het verzoek om
bemiddelaars, dat de Zuidmolukse be
zetters hebben gedaan. Er is hun giste
ravond enkele malen gevraagd om deze
wens „verder te verduidelijken". Elf
uur gisterochtend werd bekend dat de
bezetters en kapers willen praten.
Daarvoor hadden zij elk verzoek tot
bemiddeling afgewezen.
Wie als bemiddel aars zullen optreden, is
nog niet bekend. Volgens een woord-
(Slot zie pagina 11 kolom?)
ASSEN - Namens de Zuidmolukse Jongeren uit Bovensmilde, Assen en omgeving
en namens liet bevrijdingsfront RMS werd dinsdagmiddag een open brief aan de
Nederlandse regering voorgelezen door twee leden van de Zuidmolukse gemeen
schap uit Assen. De namen van deze twee leden werden met opzet niet vrijgegeven.
SALISBURY - Rhodesische troepen Volgens generaal Walls waren de Rho-
hebben de stad Mapai in Mozambique desiërs tot nog toe niet in gevecht ge-
bezet op 75 kilometer van de Rhodi
weest met Mozambikaanse troepen. Als
worden ontdekt en er nieuwe energie-, Brezjnjev hebben gesproken over bila-
bronnen worden aangeboord. Om te be- terale kwesties en verder over de aan
reiken dat dit gebeurt moet hetgebruik staande conferentie van Belgrado. Vol-
van olie onaantrekkeüjk worden ge- gens het persbureau Tass is er ook ge
maakt door de olieprijzen hoog te hou-( praat over „ontwikkelingen in het we-
c'en- reldcommunisme".
sche grens en zullen daar voorlopig zich een confrontatie zou voordoen zou-
blijven. Generaal Peter Walls, bevel
hebber van de Rhodesische strijd
krachten, heeft dinsdag op een perscon
ferentie meegedeeld dat zijn strijd
krachten die zondag mozambique wa
ren binnengetrokken, maandagoch
tend vroeg Mapai hadden veroverd. Zij
zullen in Mozambique 'tot de terroris
ten in het gebied zijn geëlimineerd'.
Generaal Walls zei dat zijn troepen zich
pas zullen terugtrekken als zij hun mis
sie hebben voltooid.
Er aren geen burgers in Mapai toen de
Rhodesische troepen binnentrokken.
den de commandanten te velde naar
bevinden handelen. Over de Mozambi
kaanse strijdkrachten zei generaal
Walls nog dat het niet de bedoeling is
oorlog te voeren met het leger van Mo
zambique.
Een woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken in Washington
heft dinsdag gezegd dat de Verenigde
Staten zich ongerust maken over de
zuiveringsactie van een Rhodesische
eenheid In Mozambique en over het ne
gatief effect dat deze kan hebben 'op de
De Nederlandse regering veroordeelt
het Rhodesische optreden tegen Mo
zambique, aldus heeft de woordvoerder
van het ministerie van buitenlandse za
ken dinsdag in Den Haag verklaard.
President Kenneth Kaunda van Zam
bia - een van de vijf zogenaamde fonrt-
lijnstaten in de kwestie Rhodesië zal
voor de gemenebestconferentie in Lon
den een bezoek aan Nederland brengen,
waarschijnlijk van 13 tot 16 juni. Dit
heeft de woordvoerder van het minis
terie van buitenlandse zaken in Den
Haag meegedeeld.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De Tweede-
Kamerfracties van PvdA, CDA en VVD
vinden dat PvdA-lijsttrekker Den Uyl
moet worden aangewezen als forma
teurvooreen nieuw kabinet. D'66 heeft
een lichte voorkeur voor een informa
teur uit de kring van de PvdA. Ditblijkt
uil de adviezen die de voorzitters van
deze kamerfracties dinsdag aan de ko
ningin hebben uitgebracht.
Volgens de PvdA-fractie moet Den Uyl
belast worden met de vorming van een
kabinet dat het vertrouwen geniet van
het parlement. De PvdA-fractie vindt,
dat er zo snel mogelijk een tweede
kabineFDen Uyl tot stand moet komen.
Zo kan het probleem van de werkloos
heid op de best mogelijke wijze worden
opgelost, aldus een PvdA-woordvoerder
dinsdagmiddag. Een informateur vindt
de PvdA-fractie, gezien de verkiezings
uitslag, overbodig.
Grootste
Ook de CDA- en WD-fractie vinden dat
Den Uyl formateur moet worden. Voor
beide fracties geldt daarvoor dat de
PvdA-fractie de grootste in de Tweede
Kamer is geworden en dat de PvdA de
grootste winst heeft geboekt. De zetel
verdeling in het nieuwe kabinet moet,
volgens de CDA-fractie, overeenkom
stig de verkiezingsuitslag zijn. Onder
handelingen tussen de betrokken frac
ties moeten plaatsvinden onder erken
ning van de gelijkwaardigheid van de
programma's. Voor de bestaanszeker
heid van het nieuwe kabinet is het. vol
gens de CDA-fractie. onontbeerlijk dat
een basis van vertrouwen aanwezig Is
tussen de fracties op welker steun het
kabinet zal zijn aangewezen.
WD-fractievoorzitter Wiegel heeft ern
stige twijfels dat een PvdA-CDA-
kabinet snel tot stand zal komen. Het
vertrouwen tussen deze twee partijen is
volgens hem geweldig geschonden. Ook
twijfelt Wiegel aan de stabiliteit van
zo'n regeringscombinatie. Tussen WD
en CDA is volgens hem een grotere sta
biliteit te vinden.
De WD-leider constateerde dat er op
Terlouw begroet Wiegel voor het Huts ten Boscti
grond van de verkiezingsuitslag zowel
een PvdA-CDA- als een cda-WD-
kabinet mogelijk is. Een CDA-WD-
kabinet - met een kleine meerderheid in
het parlement - zal volgens hem ge
steund kunnen worden door de kleine
christelijke partijen SGP en GPV. Ook
houdt hij de deur open naar D'66. „We
hebben in onze verkiezingscampagne
de deur naar D'66 niet dichtgegooid",
aldus Wiegel, die de bereidheid van zijn
partij om regeringsverantwoordelijk
heid te dragen herhaalde. Het is, vol
gens de WD'er. aan D'66 om nu haar
plaats definitief te bepalen.
S amkalden.
D'66-fractieleider Terlouw vindt, dat
een directe formatie-opdracht aan Den
Uyl gerechtvaardigd zou zijn. Maar hij
leeft een lichte voorkeur voor een in-
'ormateur uit PvdA-kring, omdat Den
Uyl te veel partij is in het conflict
.vaarover het kabinet viel, de grondpo-
itiek. Daarom zou, volgens Terlouw,
■en informateur iets kansrijker zijn.
Solgens de fractie van D'66 moet er een
labinet komen dat steunt op de voor-
nalige regeringspartijen, die in de
/erkiezingen hebben gewonnen, PvdA,
IDA en D'66. Als mogelijke kandidaat-
nformateurziet D'66 de pas afgetreden
•urgemeester van Amsterdam, dr.
■amkalden.
Premier Den Uyi verlaat Huis ten
Formatiespel
eerste fase
§H et formatiespel is begon
nen en de eerste lijnen daar
van tekenen zich af In de ad
viezen die gisteren aan de ko
ningin zijn uitgebracht. De
'grote drie' bleken er een
stemmig over te denken: Den Uyl moet
formateur worden. D'66 wijkt van dit
patroon af en wil eerst een Informateur.
De eerste mogelijkheid - een forma-
tieopdracht voor Den Uyl ligt echter het
meest voor de hand: de PvdA heeft vo
rige week de grootste winst behaald bij
de verkiezingen en haar lijsttrekker is
op dit ogenblik de meest aangewezen
man om te pogen een kabinet te vor
men. Afgezien van de verkiezingsresul
taten: Den Uyl kent alle knelpunten
precies en beschikt bovendien over een
groot persoonlijk prestige, zowel in ei
gen partij als daarbuiten Waarom zou
men in zo'n geval de omslachtige weg
nemen van een Informatieperiode? Zou
echter een eventuele poging van Den
Uyl mislukken en zou er aan een andere
combinatie moeten worden gedacht
dan PvdA-CDA. dan heeft wellicht een
informateur enige zin. In de huidige om
standigheden evenwel is daaraan geen
behoefte Den Uyl formateur het is een
keus die vermoedelijk het snelst tot re
sultaten leidt, althans kan leiden.
V»
an groot belang bij een forma tieop-
drachtisaltoosdebijbehorendeformule.
waann de vernoudmg tot de kamer
wordt aangeduid. Zo begon de vorming
van het kabinet-Den Uyl met de op
dracht dat het in voldoende mate over
de steun van de volksvertegenwoordi
ging moest beschikken. Dat was een
formulering, dieruimte gafvoordemerk-
waardige situatie dat het kabinet voor
de PvdA 'parlementair* was en voor
KVP en AR 'extra-parlementair', d.w.z.
niet gebonden aan afspraken met deze
twee fracties. Indien nu de koningin zou
menen op grond van de haar uitge
brachte adviezen dat er een parlemen
tair kabinet moet komen, dan gebruikt
zij vermoedelijk de formule met de uit-
drukking 'vruchtbare samenwerking".
Er wordt dan opdracht verstrekt een
kabinet te vormen dat zal mogen reke
nen op 'een vruchtbare samenwerking
met de volksvertegenwoordiging.' In
de huidige situatie is er alle reden om
deze formule te verwachten: gelet op de
moeilijkheden van de vorige periode -
die niemand herhaald wil zien - maar
vooral gelet op de verkiezingsuitslag,
lijkt een immers de vorming van een
parlementair PvdA-CDA-kabinet voor
de hand liggend. Overigens is dat geen
eenvoudige klus. In de eerste plaats die
nen beide groepen het eens te worden
over de befaamde vier hervormings
voorstellen en vervolgens over de abor
tuskwestie. Ondanks bittere verwijten
over en weer tijdens dc verkiezingsstrijd
met name over de grondpolitiek, gelo
ven we niet dat de vier voorstellen het
voornaamste struikelblok zullen vor
men. Men komt daar wel uit, ook al zal
het niet eenvoudig zijn. De abortus
evenwel lijkt ons een veel moeilijker
punt. vooral als het
CDA er van uitgaat
dat Van Agtop justi
tie moet blijven.
Deze zaak zou zowel
de programmati
sche als de personele kant van de kabi
netsformatie nadelig kunnen beïnvloe
den.
X en aanzien van de personele samen
stelling is voorts van belang in hoeverre
een PvdA-CDA-kabinet alleen uit be
windslieden van deze twee partijen zal
bestaan. De PPR kan buiten beschou
wing blijven, zij heeft zichzelf buiten
spel gezel, maar wel is in dit verband de
vraag interessantof D'66 moet meerege-
ren. We geloven niet dat daar veel kans
op is, althans voor zover het om minis
ters gaat. Met de formule acht-acht-pl us
van de PvdA is makkelijk een lijst van
bewindslieden uit de beide grote par
tijensamen testellen en dan nog blijven
er geschikte kandidaten over: het ge
drang is al begonnen. Wie moet een
plaats afstaan aan D'66? Datzal hooguit
kunnen gebeuren In de sfeer van één of
twee staatssecretarissen, maar een mi
nisterspost zit er naar onze mening voor
D'66 op dit ogenblik niet in. Met deze
notities lopen we overigens op de werke
lijke formatie vooruit: zover als we het
hier hebben geschetst is het nog lang
niet Eerst moet er een opdracht komen
en pai dan begint het 'echte' spel. Dat
neemt niet weg dat nu toch al de lijnen
en patronen zichtbaar worden van de
eerste fase En zij gaan in de nchting van
een parlementair kabinet van PvdA en
CDA.
fiant/ijn
MINISTERRAAD
ACHTER NIEUWE
SCHETS VOOR
DE INRICHTING
i Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - De provincie Zeeland en
deSchouwsegemeenten aan het Greve-
lingenbekken zullen hun plannen voor
de vestiging van accommodatie voor
de verblijfsrecreatie aan de Grevelin
gen belangrijk moeten terugdraaien.
Dat is een gevolg van de instemming
waarmee de ministerraad kortgeleden
de inrichting van het bekken heeft be
groet, zoals die in grote trekken wordt
voorgesteld in de Nieuwe Inrichtings-
schets Grevelingenbekken uit 1975.
Deze schets is in feite de aanpassing
van dc veranderde inzichten en legt
daarom meer nadruk op het natuurbe
houd en minder op de recreatie dan de
vroegere inrïchlingsschets uit 1967.
In de schets waar de bewindsploeg ln
Den Haag zich achter heeft gezet, wordt
voor de periode 1977 tot 1985 uitgegaan
van net tot stand brengen van 19.200
slaapplaatsen aan de kant van
Schouwen-Duiveland Aan land moeten
die wordei^ gevonden in recreatiewo
ningen en op campings 114 000 plaat
sen); op het water in afgemeerde recrea-
tievaamrigen (5200 plaatseni.
Hei provinciale plan. dat moet worden
bijgesteld. is het streekplan
Schouwen-Duiveland Daarin wordt
uitgegaan van 30000 nieuwe slaap
plaatsen voor recreanten. De Schouwse
gemeenten, die in hun bestemmings
plannen van nog meer uitbreidingszin
ten behoeve van de recreatie getuigen,
gaan uit van de totstandkoming van
32.600 slaapplaatsen aan de Grevelin
gen.
Bij de cijfers van de provincie en van de
gemeenten moet voor een scherp beeld
evenwel worden aangetekend, dat ze
bedoeld zijn vooreen langere periode, te
weten tot 1990. Dat is dan meteen de
eerste reden waarom ze aanzienlijk ho-
gerllggen De tweede reden is. dat ze zijn
opgesteld toen men de recreatie een
aanmerkelijk grotere rol in het Greve
lingenbekken had toebedacht dan
tegenwoordig - door de veranderde In
zichten die duidelijk in het voordeel van
het natuurbehoud zijn uitgevallen - het
geval is.
De regering heeft de nieuwe inrichtlngs-
schets aanvaard als richtsnoer voor de
ontwikkeling van het bekken op mid
dellange termijn. Ze heeft daarbij op de
tails wat kanttekeningen gemaakt. Zo
voelt de regering met name met voor de
tamelijk belangrijke ontwikkeling van
de oevers bij Bruinisse en Zonnemaire.
Slot zie pagina 7 kolom 2)
GEEN UITSTEL
VOOR MITCHELL
EN HALDEMAN
WASHINGTON (RTR) - Het Ameri
kaanse hooggerechtshof heeft din«lag
geweigerd de gevangenisstraffen van
oud-moinister van justitie John Mit
chell en oud-stafchef van het Witte
Huis Bob Haldeman uit te stellen.
Op 23 mei had het hof al een verzoek
voor het opnieuw ln overweging riemen
van hun vonnissen, van 30 maanden tot
acht jaren, afgewezen.
De S.U. heeft haar ambassadeur ln
Soedan. Fellx Fedotov, teruggeroepen,
zo is dinsdag van de zijde van het minis
terie van buitenlandse zaken vernomen.
Leden van de ambassade ln Khartoen
hebben dat bevestigd zonder er verder
nader op in te gaan.