PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT LEYL AND-AFFAIRE KLAP VOOR LABOUR Gs Zeeland: grootste In pijlerdam verdient opening de voorkeur Nederlandse wegen op Hemelvaartsdag eivol Young wil boycot blanke Rhodesiërs PESSIMISME IN VS NA ZEGE LIKOED Nixon noemt afluisteren recht president Stemerdink gelast onderzoek naar gang van zaken rond aankoop jeeps Carter roept generaal uit Korea terug Twintig mille buit bij overval op postkantoor ONTWERP- VOORSTEL MET SLAG OM DE ARM Carter beperkt levering wapens 220e jaargang no. 212 Vrijdag 20 mei 1977 AMSTERDAM-SLOTERDIJK - Droog en zonnig weer" luidde het weerbericht voor Hemelvaartsdag en dat was s ochtends al meteen te merken bij het stationnetje Sloterdijk, waar de gegadigden voor Zandvoort met zovelen waren, dat de rij kaartjeskopers zich tot buiten het stationsgebouw uitstrekte... CADIER EN KEER (ANP) - Ne derlandse wegen - zowel de noord- zuid als de oosl-west verbindingen - hebben op liemelsvaartsdag 's och tends eivol gezeten. Bij verschillende grensposten is bui tengewoon veel verkeer verwerkt. Duitsers, maar ook Belgen reden ons land binnen. Omgekeerd was het minder. Volgens een woordvoerdei van de doorlaatpost in Vaals hebben veel Nederlanders het land verlaten om in het buitenland met hun familie een lang weekeinde in dc caravan door te brengen in de Eilel of de Ar dennen. Dezelfde geluiden kwamen van de bekende doorlaatpost Bergh bij Ze venaar. Daar was het in de loop van donderdagmiddag nog niet afgelo pen met de stroom Duitsers die zich op weg begaven naar de randstad I)e strandposten in Zandvoort en Scheveningen noteerden uitzonder lijk veel zonaanbidders op het strand en de terrassen. Met de zwemmers viel het wel mee. Het wa ter is nog te kond. Het naaktstrand in Zandvoort was volgens een woordvoerder van de politie goed bezet. Circa 3000 badgasten hadden hun zwembroekje thuis gelaten. De algemene verkeerscentrale m Driebergen sprak donderdag van 'lang gerekt traag voortbewegend aangesloten verkeer'. 's-Ochtends ontstonden problemen op de brug bij Zaltbommel. Rond Rotterdam wa ren bijzonder veel automobilisten die hun heekomen wensten te zoeken richting Zeeland en Hoek van Hol land Onverwachte drukte ontstond in Cadier en Keer (li waar de tradi tionele Margraten-wandeltocht bijna 20 000 deelnemers trok. De Loosdrechtse plassen hebben op Hemelvaartsdag veel watersport liefhebbers kunnen begroeten Vol gens een woordvoerder van de ma rine in Loosdrecht waren er geen wedstrijden, maar desondanks was het erg druk. vooral met pleziervaar- ders. In Den Helder stonden woensdaga vond lange rijen auto's te wachten bij TESO-veerhaven om naar Texel te worden overgevaren. De wacht tijd was omstreeks half negben woensdagavond tot ongeveer vier uur opgelopen. WASHINGTON - Voormalig president Richard Nixon heeft er wederom blijk van gegeven zich geen schuldig man te voelen. Integendeel, in zijn derde tele visiegesprek met de Brit David Frost zegt Nixon dat een president het recht heeft om politieke oppositiegroepen en tegenstanders op allerlei manieren las tig te vallen. Nixon gaf toe. dat hij soms van een bijna paranoide haat tegenover zijn politieke vijanden bezeten was, doch hield staande dat de publikatie van de Vietnam-documenten vla Daniel Ells- berg en de toenemende anti- oorlogsbeweging in feite een sneller be reiken van een vredesovereenkomst in de weg stonden. In Nixons visie was de befaamde lijst van ..vijanden van het Witte Huis", het infiltreren onder politieke tegenstan ders. het inbreken, het openen van post en afluisteren van telefoons allemaal ge rechtvaardigd. LONDEN - De Britse regering is in grote verlegenheid gebracht door wat nu al bekend staat als het minister Stemerdink van derensie een „Leyland-schandaal". Niet alleen zou de genationaliseerde auto- en motorenfabriek het afgelopen onderzoek gelast naar de gang van za- ff ken rond de aankoop van jeeps van de jaar vijltig miljoen gulden aan steekpenningen hebben uitbetaald, maar de goedkeuring daarvoor Britten voor de Koninklijke Land- zou bovendien gegeven zijn door de regering zelf, in de persoon van de staatssecretaris voor de mac)u Nederland is een grote klant van British LeylandEnige tijd geleden werd industrie, Eric Varley. kasteel rechts tegenwicht Opinie: Schrijverscongres in Sofia, tegenwicht tegen de Belgrado- bijeenkomst. sport oud beker onmogelijk Juventus won de fin voetbal onmogelijk. ongelijk Joost de Ridder bewees ui Zoulelande het ongelijk van de technische klassieker fraai kindjes Liselore Gerritsen wil alleen "geschre venkindjes, radio- en televisiepro gramma's, strip optimistisch Nog geen twee weken geleden beleed minister-president, James Callaghan te zamen met zijn collega's die voor de topconferentie naar Londen waren ge komen, dat hij volledig instemde met het voorstel van de Amerikaanse presi dent Jimmy Carter om gezamenlijk een eind te maken aan de corruptie in de internationale zakenwereld. Gisteren kon Callaghan in het parlement alleen maar beloven dat er een onderzoek zou worden ingesteld. Het Leyland-schandaal werd in de pu bliciteit gebracht door het dagblad de Daily Mail. dat volgens zijn hoofdredac teur dé hand had weten te leggen op een groot aantal compromitterende docu menten Daaruit zou blijken dat Ley land voor het komende jaar niet minder dan 100 miljoen gulden had uitgetrok ken voor het omkopen van sleutelfigu ren in het buitenland om zijn orderpor tefeuille te spekken met grote contrac ten. Zoals in de Lockheed-affaire is in dit geval ook sprake van geheime bankre keningen in Zwitserland, met name een bank in Lausanne, die het smeergeld f)ji/ipr-rnpk van Leyland moest doorbetalen, van geheimzinnige agenten en enorme commissies. Ook zou een deel van deze clandestiene fondsen in de zakken van Leyland-functionarissen zelf terecht zijn gekomen. Het bezwarendste document waar de Daily Mail de hand op zou hebben ge legd. is een brief van Lord Ryder, voor zitter van de Nationale Ondernemings raad. die het toezicht heeft op de gena tionaliseerde bedrijven, aan Leylands topdirecteur Alex Park. Daarin zou Ry der geschreven hebben dat de staatsse cretaris voor de industrie, Varley. zijn stilzwijgende toestemming zou hebben gegeven voor het aanwenden van de „speciale rekeningsregeling". Daarmee werd het geheime steekpenningsfonds bedoeld. De brief werd in oktober verle den jaar geschreverj. dus ruim nadat de Lockheed-affaire zijn ruineuze rol had gespeeld. Staatssecretaris Varley, Lord Ryder en Leyland zelf hebben ontkend iets van het bestaan van de brief af te weten, zelfs dat hij geschreven zou zijn. Varley zei dat hij nergens zijn stilzwijgende toe stemming voor had gegeven en ook niets met Lord Ryder had besproken ten aanzien van smeergelden Leyland kon het origineel van de brief, zelfs geen kopie ervan, niet in zijn archieven vin den, zelfs geen kopie ei-van Onmiddellijk na het bekend worden van het steekpenningenschandaal rond de Britse British Leyland-fabrieken heeft WASHINGTON (RTR) - President Car ter heeft donderdag de terugroeping gelast van een topofficier bij de Ameri kaanse troepen in Zuid-Korea, die kri tiek had geleverd op het voornemen van de regering-Carter deze troepen te rug te trekken. Het Witte Huis deelde mee dat generaal-majoor John Singlaub, staf chef op het Amerikaanse militaire hoofdkwartier in Seoel, bevel heeft ge kregen zich bij de president te melden. De generaal had in een intervieuw met de Washington Post gezegd dat het plan van Carterom binnen de komendejaren alle Amerikaanse troepen uit Zuid- Korea terug te trekken tol een oorlog van dit land met Noord-Korea zal lei den. CHAUFFEURS STARTEN ACTIE VOOR STAKERS IN WESTLAND SCHIEDAM (ANP) - Op initiatief van een aantal Schiedainsc en Vlaardingse vrachtwagenchauffeurs is donderdag een inzamelingsactie gestart, uil soli dariteit met de ongeveer 200 stakende vrachtdrijvers uil hel Westland. De actie die wordt gevoerd onder het motto 'chauffeurs voorchauffeurs', richt zich tot alle vrachtwagenchauffeurs in het land. In een oproep wordt de staking in het Westland m het belang genoemd van alle chauffeurs De vervoersbonden hebben het werk van de Westlandse chauffeurs besmet verklaard. Maar aan leiding van berichten, dat een West landse ondernemer pogingen in het werk stelde om een bepaald transport via de Nederlandse spoorwegen te laten verlopen, hebben de bonden een ge richte oproep gedaan aan de werkne mers bij NS, om geen goederen mt het Westland te vervoeren contract afgesloten voor de levering van maar liefst 2600 Landrover-jeeps voor de landmacht Minister Stemer dink zou juist volgende week bij de Ne derlandse vestiging van het Britse staatsautobedrijf de eerste van die 2600 jeeps officieel in ontvangst komen ne men. Een woordvoerder van het ministerie van defensie zei overigens niet te ver wachten dat de landmacht bij enige on regelmatigheid betrokken is. Volgens de heer Querens. plaatsvervangend hoofd voorlichting van het ministerie van defensie, was daar ook geen aanlei ding toe. „De positie van de Landrover op de markt - twee jaar geleden - sluit dat haa3t uit. Er was geen concurrentie die moest worden voorbijgestreefd". Bovendien is die aankoop destijds van het begin af begeleid door mensen van het Bureau Bijzondere Opdrachten. Dat is een landmachtbureau dat zich bezig houdt met de controle op grote wape naankopen ..Dat bureau controleert niet alleen of goed met het geld wordt omgesprongen, maar ook of zich geen fraude voordoet", aldus de heer Que rens. De ervaringen met het BBO zijn aanlei ding geweest om nu ook bij de lucht macht en de marine dergelijke bureaus in te stellen. Mensen van de BBO's zijn aanwezig by alle gesprekken tussen de fensiepersoneel en het bedrijfsleven. Het initiatief om tot uitbreiding van deze controle over te gaan werd vorig jaar reeds genomen, na het uitkomen van het rapport over de Lockheed- affaire van de commissie-Donner. Ondanks het feit dat men bij defensie niet verwacht da t he t onderzoek naar de Leyland-aankopen iets verkeerds zal opleveren, heeft minister Stemerdink er toch toe besloten. „Ook al ter bescher ming van de betrokken mensen zo zegt men bij defensie. Van dc zijde van de speciale Tweede- Kamercommissie die de gang van za ken bij wapenaankopen onderzoekt, valt vooralsnog geen initiatief in deze zaak te verwachten. Sub- commissievoorzitter mr. K. de Vries (PvdA) wil eerst de resultaten van het onderzoek van Stemerdink afwachten. Indien er een kameronderzoek zou ko men is de commissie-wapenaankopen wel de eerst aangewezene. „Wij doen immers onderzoek naar de procedures rond afgedane zaken", aldus De Vries. „Maar ik voeg daar wel aan toe dat het ons in eerste instantie om de besluit vorming gaat. Wij zijn geen recher cheurs". WENEN - PRemier Vorster ilinksi en vice-president Mondale van de VS irechts) zijn met hun delegaties bespre kingen begonnen in Wenen HEESCH (ANP) - Het postkantoor in Nistelrode (N'-Br.i is woensdagmorgen overvallen. De drie daders wisten te ontkomen met een buit van ongeveer twintig mille. Kantoorhouder Van der Steen werd op zijn stoel vastgebonden, maar wist toch de stil-alarm installatie in werking te stellen. De installatie staal in verbin ding met de tegenover gelegen Rabo bank. Toen de rijkspolitie van Nistel rode arriveerde waren de vogels gevlo gen in een personenauto MONDALE BEGON OVERLEG MET VORSTER IN WENEN MAPUTO - Dc Amerikaanse VN- ainbassadeur Andrew Young heeft donderdag in de Mozambiquaanse hoofdstad Maputo de zwarte Rhode siërs opgeroepen de winkels van blan ken te boycotten. Zo'n actie, met het doel het blanke minderheidsregime te verjagen, is volgens Young even effec tief als een guerrilla-oorlog. „Als elke zwarte burger gedurende dne tot zes maanden niets anders koopt dan voedsel en medicijnen zou dat een effect op het bewind van Smith hebben dat gelijk is aan de gewapende strijd'aldus Young. Hij sprak op een VN-conferentie Dit jaar geen Geneefse vredesconferentie WASHINGTON - De Amerikaanse vre desplannen voor het Midden-Oosten lijken volgens vele politieke waarne mers in de VS nauwelijks meer uit voerbaar en zeker niet op korte ter mijn, na de verkiezingsoverwinning van de voormalige terroristenleider Menahem Begin in Israël. Hoewel president Carter inmiddels heeft laten weten zich geen bijzondere zorgen te maken over het aan de macht komen van de innerlijk verdeelde en uiterst rechtse Likoed-partij blijft het een onmiskenbaar feit dat in Washing ton allerminst rekening werd gehouden met het verdwijnen van de Arbeider spartij uit de regering, die zij sedert het ontstaan van de staat Israël onveran derlijk in handen had. Begins verzekering dat Israël naai vrede snakt heeft de Amerikanen er niet geruster op gestemd, dat hij ontvanke lijk zal zijn voor Carters bedoelingen om via het scheppen van een Palestijns va derland op de bezette westelijke Jor.- daanoever en het formeren van verde digbare grenzen via gedemilitariseerde zones en teruggave van het grootste stuk van de in 1967 veroverde gebieded de voorwaarden te creëren die vrede moeten mogelijk maken. De voormalige commandant van de Ir- goen Zwei Leumi. wordt beschouwd als een vooral langs primitieve lynen den kende ideoloog, die vermoedelijk ten onder zal gaan aan de confrontatie tus sen de slagzinnen die hem aan de macht hielpen en de complexe werkelijkheid (Slot zie pagina 3 kolom 1) over zuidelijk Ahika die bijgewoond wordt door delegaties van 86 landen en zwarte bevrijdingsbewegingen. Vorster-Mondale Yourig waarschuwde dat de Verenigde Staten „bereid zijn nieuwe maatregelen te nemen" als er niet snel gewerkt wordt aan de totstandkoming van een zwarte meerderheidsregering Vrijdag komen in Wenen de Amerikaanse vice- president Mondale en de Zuidafri- kaanse premier Vorster weer bij elkaar na donderdag zes en een half uur met elkaar te hebben gesproken. Beiden spraken af niets bekend te maken over de besprekingen zolang het gesprek nog aan de gang is. De standpunten van Mondale en Vorster zijn bekend. Voor zijn vertrek naar Wenen zei de Zuïdafri- kaanse premier dat hij geen „orders van de Amerikanen zou aannemen". En Mondale heeft, toen hij in Lissabon was. gezegd dat het van vitaal belang is dat Zuid-Afrika zijn apartheidspolitiek op geeft. Mondale heeft gedurende zijn ontmoeting met Vorster voortdurend telefonisch overleg gevoerd met presi dent Carter. Naar verluidt zou Vorster ten aanzien van Namibië met nieuwe voorstellen komen. Vorster wordt vergezeld van zijn minister van buitenlandse zaken Roelof Botha, terwijl Mondale terzijde wordt gestaan door een zwarte Ameri kaanse diplomaat. De Weense politie heeft strenge veiligheidsmaatregelen genomen in verband met deze ontmoe ting. ALS DAT TE DUUR IS NAAR TUSSENOPLOSSING MIDDELBURG - Gedeputeerde staten van Zeeland menen, dat de pijlerdam in de monding van de Oosterschelde voorzien moet w orden van de grootste doorlaatopcning. Het college laat flat weten in een ontwerp-voorstel aan de provinciale staten. Bij de grootste ope ning wordt het gemiddeld getij verschil met tien procent gereduceerd. In hel voorstel houden gs een slag om de arm. Zij merken op dat de waterstaatkun dige consequenties van de keus voor de grote opening niet duideli jk nadeliger mogen zijn dan die an de keuze voor de tussenoplossing, waarbij een doorlaal- opening van 14.000 vierkante meter zou worden gemaakt. De grootste opening is ongeveer 20.000 vierkante meter. In hun ontwerp-voorstel geven gs verder aan, dat, -als de grootste opening te duur wordt geacht- voor de tussenoplossing moet worden gekozen, die 'hoewel min der duidelijk toch voldoende waarbor gen lijkt te bieden voor het behoud van liet huidige milieu en de schelpdiercul tuur in de Oosterschelde' By een keuze voor de tussenoplossing zou het gemid deld getijverschil met circa 23 procent worden gereduceerd. In hun ontwerp-voorstel aan de provin ciale staten merken gs op. dat de klein ste doorlaatopening-11 500 vierkante meter met een reductie van het gemid deld getijverschil van ongeveer 35 procent- dient te worden afgewezen. omdat daaraan teveel risico's zijn ver bonden. Verder zet het college uiteen, dat het voor de veiligheid voor het ach terliggende gebied geen verschil maakt voor welke doorlaatopening wordt ge kozen Gs zetten uiteen, dat, de grootste doorlaatopening de grootste mate van zekerheid biedt voor het voortbestaan Slot zie pagina 9 kolom 2) WASHINGTON (UPI) - President Car ter heeft donderdag bekendgemaakt dat de Verenigde Staten alleen nog maar conventionele wapens aan an dere landen zullen leveren als zij nodig zijn voor de Amerikaanse nationale veiligheid of de veiligheid van 'onze naaste vrienden'. zin een beleidsverklaring zei de presi dent dat toekomstige wapenv^rkopen. behalve in 'buitengewone omstandig heden' beperktzuilen worden tot Japan, Australië en leden van de NAVO. Vol gens Carter zullen de Verenigde Staten trouw blijven aan hun verdragsver plichtingen en zullen zij hun 'historische verantwoordelijkheid' ter verzekering van de veiligheid van Israël nakomen. De president zei dat de beperking bin dend zal zijn 'tenzij buitengewone om standigheden een presidentiële uitzon dering nodig maken, of wanneer ik con- cludeerd dat met ons bevriende landen geavanceerde wapens nodig hebben te neinde een regionaal evenwicht te be-

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1977 | | pagina 1