PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VERDERE UITSTOOT
ARBEIDSKRACHTEN
Politie maakt eind aan
optreden Glimmerveen
Gemeenschappelijk havenbeleid
voor het Westerscheldebekken
Centraal Plan Bureau: vooruitzichten zijn
voor veel bedrijfstakken niet 'florissant9
DEN UYL: UITLATINGEN
NVU WEERZINWEKKEND
'La Pasionaria'
terug in Spanje
BELGISCHE DIRECTEUR-GENERAAL STEDEBOUW:
Sport-thais
pagina 15
220ejaargang no.208
Zaterdag 14 mei 1977
uannmnmumx'
DEN HAAG (ANP) - Het deel van de bedrijfsinkomsten dat voor
de lonen moet worden bestemd blijft vooral in industrie en land
bouw hoog.
In deze situatie ligt een sterke stimulans tot voortgaande kosten
besparing besloten, die zeer waarschijnlijk tot een verdere uit
stoot van arbeid zal leiden.
Het centraal planbureau (CPB) zegt dit
in zijn analyse van de ontwikkeling dei
bedrijfstakken in het centraal econo
misch plan 1977 Daarbij, aldus het
CPB. is vooral de toestand in de indus
trie zorgelijk, gelet op de omvang van de
daar aanweaige werkgelegenheid en het
feit, dat een voortgezet winstherstel een
verdere vermindering van de werkgele
genheid wel kan afremmen, maar niet
kan verhinderen
Van de bedrijfstakken, waarvan de
winstmarge zich in 1977 op een laag
peil zal bevinden, noemt het CPB in het
bijzonder de textiel- en kledingindus
trie, de papier- en grafische industrie,
de basismetaalindustrie, de trans
portmiddelenindustrie. de handel, de
zeevaart, de luchtvaart en de overige
dienstverlenende bedrijfstakken. Re
latief gunstig is de situatie daarente
gen in de dranken- en tabaksprodukte-
nindustrie, de chemische industrie, de
elektrotechnische industrie, de olieraf-
fïnage, de delfstoffenwinning en het
bank- en verzekeringswezen.
Het CPB verwacht, dat in 1977 de kos-
tenstijgingin het bedrijfsleven matigzal
zijnen ongeveer een hall procent zal lig
gen onder de gemiddelde toeneming in
de jaren 1968/73. De arbeidskostenstij-
luchthaven
ging is dit jaar in het algemeen aan de
matige kant. dit als gevolg van een ver
minderde nominale loonstijging en een
verdergaand produktiviteitsherstel In
de textielindustrie, waarvan de toe
stand overigens precair blijft, zal zelfs
een daling optreden. Ook zal zich een
daling voordoen in de chemische indus
trie en de elektrotechnische industne.
De produktiviteitsherstel is de arbeids
kostenstijging in de landbouw eveneens
zeer gering, evenals in de volgende be
drijfstakken: kleding, schoenen, me-
taalprodukten, machinebouw, papier
en grafische industne. De belangrijkste
uitzondering wordt gevormd door de
transportmiddelenindustrie (scheeps
bouw enz.), waar, door het bestaan van
een arbeidsoverschot, de arbeidspro
dukti viteitsstijging zeer klein is en dien
tengevolge de toeneming van de ar
beidskosten groot.
De totale kostenstijging (arbeidskos
ten. invoerskosten enz.) zal in 1977 on
geveer 4.5 procent bedragen tegen on
geveer 7 procent in 1976. 10 procent in
1975 en 18 procent in 1974
In alle bedrijfstakken is een geringere
groei te venvachten dan in 1976, be
halve in de bedrijfstakken veehouderij,
houtindustrie, bouwmaterialen, me-
taalprodukten en machinebouw. Dc
fwakke positie van de Nederlandse in
dustrie wordt grotendeels door buiten
landse invloeden bepaald.
Behalve op de buitenlandse markten
ondervindt de Nederlandse industrie op
de binnenlandse markt steeds meer
concurrentie vanuit het buitenland
Men koopt steeds meer buitenlands fa
brikaat. o.m. omdat dat goedkoper is.
De Nederlandse industrie verkeert in
een zeer kwetsbare positie en een krach
tig herstel ligt nog niet in het verschiet.
Dc meeste bedrijfstakken (behalve zui
vel. papier en grafische industrie) zijn
bezig het binnenlandse marktaandeel
te verliezen Buitengewoon groot is het
positieverlies van de kleding- en textie
lindustrie. Samenvattend zegt het CPB.
dat voor vele bedrijfstakken 1977 met
florissant z?) zijn
ARNHEM- Tijdens de eerste openbare vergadering sinds 1974 van de Nederlandse
Volks Unie is het vanavond in Arnhem tot ernstige ongeregeldheden gekomen De
vergadering is door de politie ontbonden. Foto: na uit de zaal verwijderd te zijn.
gaat voorzitter Glimmerveen aan de voorkant van het gebouw weer naar binnen
Buiten drukken demonstranten borden tegen de ramen.
MADRID (UPI) - Dolores Ibarruri.
voorzitster van de Spaanse communis
tische partij (PCE). is vrijdagavond na
een Russische ballingschap van 38 jaar
in haar land teruggekeerd.
Het toestel van Aeroflot dat de 81-
jarige 'La Pasionaria' (de passiebloem)
uit Moskou huiswaarts bracht landde
klokslag 20.00 uur op de luchthaven
van Madrid.
Als de vrouw die het repblikeinse leger
in de Spaanse burgeroorlog de leus 'No
pasaran' (ze. de Franco-gezinde solda
ten. komen er met door) meegaf is Dolo
res Ibarruri in haar land een levende le
gende geworden.
Toen in 1936 de burgeroorlog uitbrak
hield 'La Pasionaria' radiotoespraken
waann zij de tegenstanders van de la
tere dictator motiveerde met het strijd
bare 'beter op je benen te sterven dan op
je knieén verder te leven'
De streng katholiek opgevoede dochter
van een mijnwerker uit Baskenland was
toen al een van de communistische kop
stukken.
STINKBOM, VECHTPARTIJEN IN ARNHEM
i Van onze verslaggeveri
ARNHEM - De Arnhemse politie heeft vrijdagavond een verkiezingsbijeenkomst
van de Nederlandse Volksunie (NVU) ontbonden. Dat gebeurde toen tien minuten
na aanvang enkele leden van de ordedienst van lijsttrekker Joop Glimmerveen
een man met de wapenstok uit de vergadering wilden zetten.
Uit protest tegen het betoog van vice- had een vermoedelijk uit Suriname af-
DOLORES IBARRURI
voorzitter Hagenbeek, gericht tegen
nietrNederlanders, gooide de man een
stinkbom in de zaal, Er ontstond een
vechtpartij, waarbij de Arnhemse poli
tie onmiddellijk ingreep. Zowel de man
die de stinkbom gooide als de leden van
de ordedienst van de NVU werden door
de politie meegenomen
Volgens inspecteur Wilsink, op wiens
last dc vergadering in hotel Carnegie
werd ontbonden, zijn enkele leden van
de Nederlandse Volksunie gearres
teerd, omdat zij in het bezit waren van
wapenstokken.
Even voor het gooien van de stinkbom
meuten
PAGINA 4
visitekaart
komstige Nederlander pinda's naar de
NVU-bestuursleden gegooid. Na dit in
cident ontstond tumult onder de ruim
honderd aanwezigen, die leuzen riepen
als 'geen fascisten in ons land' en 'nu
verbod voor de Nederlandse Volksunie'.
Een groot aantal aanwezigen wist van
alles de zaal binnen te smokkelen: to
maten, traangasbommen, stinkbom
men en wapenstokken.
Wraak
De overgrote meerderheid der aanwe
zigen behoorde niet tot de aanhang van
de Nederlandse Volksunie. Zij waren
aftreden
motorsport
Toprijdersvan de motorsport starten in
Oostkapelle voor de kampioenswed
strijden
DEN HAAG - Het openbaar ministerie in aAmsterdam is bezig met een
strafrechterlijk onderzoek naar de gedragingen van de Nederlandse Volks
Unie de laatste tijd. Een woordvoerder van het ministerie van justitie heeft
dit vrijdagavond meegedeeld. Vrijdagavond na het kabinetsberaad noemde
Den Uyl de uitlatingen van de Nederlandse Voks Unie in haar verkiezings
uitzending voor de radio van vrijdagavond 'atuitend, weerzinwekkend en
zelfs walgelijk".
Den U.vl had vrijdagavond op zijn wekelijkse persconferentie al gezegd, dat de
justitiële acties mogelijk komen. In zijneerder op de dag gehouden vergader
ing besteedde de ministerraad aandacht aan recente uitlatingen van de NVU
..De uitingen van de NVU zijn walgelijk", aldus premier Den Uyl Wie de
radiouitzending van de NVU gehoord heeft, twijfelt daaraan niet De premici
vindt de verkiezingsleus van de NVU. dat er een blank Nederland moet ko
men. weerzinwekkend.
Op een CDA-verkiezingsbijeenkomst in Utrecht zei DCDA-lijsttrekkcr en
minister van justitie Van Agt dat justitie met liet wetboek van strafrecht in
de hand tegen de Volks Unie van Henk Glimmerveen zal gaan optreden.
..Met dit optreden van de Volksunie zal justitie geen genoegen nemen",
aldus Van Agt. De minister kwalificeerde de inhoud van dc radio-uitzending
van de Nederlandse Volksunieals afschuwelijk. „Dal het in de jaren '70 nog
mogelijk is dat een politieke partij in Nederland dit durft te zeggen, is
onbegrijpelijk", aldus Van Agt.
„Het is onvoorstelbaar, dat men nu nog zulke verfoeilijke denkbeelden durft
te propageren". Van Agt zegt verder dat ..de vrijheid van meningsuiting een
grootgoed is. maar dat zulke vrijheid met voeten kan worden getreden. Dat is
hier het geval. Vrijheid van meningsuiting is best. maar dat betekent nog niet
dat iedereen de vrijheid heeft om zich schuldig te maken aan rassendiscrimi
natie."
dDe tweedekamerleden Kosto en Molleman (beiden pvda) hebben de minis
ter van justitie deze week gevraagd of het mogelijk is een strafvervolging in te
stellen tegen de Nederlandse Volks Unie voor het gebruiken van een i unente
ken dat in oorlogstijd hetsvmbool was van de 23e Waffen Gebirgs Division der
SS
naar hotel Carnegie gekomen na een
oproep om tegen deze vergadering te
komen protesteren. De oproep was uit
gegaan van de stichting Bijstand Bui
tenlandse Werknemers Arnhem, de
Landelijke Contactgroep Verzetsge-
pensioneerden, afdeling Arnhem, de
Stichting voor Belangenbehartiging
van Surinamers en Antillianen in
Gelderland Wan'atti, en de afdeling
Arnhem van de CPN.
„Wij zullen wraak nemen op deze linkse
terreur. Daar kunnen ze op rekenen",
schreeuwde lijsttrekker Glimmerveen,
terwijl de Arnhemse politie nog bezig
was om de orde in de overvolle zaal te
herstellen. Voorafhad Glimmerveen ge
zegd dat hij op zijn minst een onrustige
avond verwachtte.' „In de zaal zitten
flink wat rechercheurs". Vice-voorzitter
Hagenbeek: „En daaronder hebben wij
de meeste aanhang".
De politie heeft Glimmerveen en vice-
voorzitter Hagenbeek tegen een woe
dende menigte in bescherming moeten
nemen. Onder zware politiebescher
ming werden zij afgevoerd naar een ge
reedstaande politieauto, waarbij rake
klappen vielen. Nadat Glimmerveen en
Hagenbeek door de politie via een ach
teruitgang uit Hotel Camegie waren ge
loodst. zochten zij hun toevlucht in een
ander horeca-etablissement in de buurt.
De eigenaar stond hen echter niet toe
daar te blijven.
Inmiddels hadden zich zo n 300 mensen
voor de deur verzameld. Rechercheurs
hielden de toegangsdeur met geweld
dicht. Binnen en op straat speelden zich
heftige taferelen af. Overal braken chao
tische vechtpartijen uit tussen aanhan
gers van Glimmerveen, betogers en po
litie.
Rotzooi
Burgemeester Roeien heeft vrijdaga
vond gezegd bijzonder tevreden te zijn
over de actie van de Arnhemse politie.
„Zoals het gegaan is, zo hoort het", zei
hij. „Glimmerveen heeft royaal de kans
gehad, maar nou is het afgelopen. Ook
Slot zie pagina 3 kolom l
PAGINA 21 JL JL
PAGINA 21
schaatsen
europees
Europees denken is nog niet lot hei on
derwijs doorgedrongen Stemmen uil de
kerken. Ter overdenking.
onderzoek
PAGINA 27
actie
PLEIDOOI VOOR
BOVENNATIONAAL
OVERLEGORGAAN
MIDDELBURG - Rond de Wes-
terschelde moet een gemeen
schappelijk havenbeleid «or
den gevoerd. Er moet worden
gestreefd naar een consolidatie
binnen de vier maritieme po
len: Antwerpen. Gentse en
Zeeuwse Kanaalzone, het Sloe-
gebied en Zeebrugge. die allen
nog over een aanzienlijke ter
reinreserve beschikken. Ver
dere spreiding van de zeeha
venindustrieterreinen rond de
Westerschelde moet van de
hand worden gewezen. Dat zej
de heer Philippe van den Borre,
directeur generaal van het be
stuur van de stedebouw en de
ruimtelijke ordening van het
ministerie van openbare wer
ken te Brussel vrijdag in een in
leiding die hij hield tijdens het
symposion, dat het departe
ment Zeeland van de Maat
schappij voor Nijverheid en
Handel in Middelburg organi
seerde.
De heer Van den Borre: „Uitgaande van
het feit dat de havens van het Wester
scheldebekken zich duidelijk als een
'bedrijf beschouwen en daarmee andere
havens als concurrenten, moge worden
gesteld dat het belang van het Wester
scheldebekken als een geheel door een
te ver gaande concurrentie kan worden
benadeeld De heer Van den Borre
achtte het van groot belang dat wordt
gezocht naar samenwerking, specialisa
tie onderlinge complementariteit' en
differentiate Deze zullen evenwel
slechts verw ezenlijkt kunnen worden in
het kader van een bovennationaal over
legorgaan voor het Westerscheldebek
ken waann door de hierbij betrokken
bestuursniveaus wordt deelgenomen
Dit orgaan zou daarbij moeten streven
naar een zo duidelijk mogelijke bepa
ling van functie en positie van iedere
haven", zei de heer Borre
De directeur-generaal van het bestuur
van de stedebouw gaf m zijn inleiding
een beschrijving van de situatie en de
verw achtingen voor de vijf aan Neder
land grenzende Belgische gewesten en
kwam tot de slotsom, dat bij het formu
leren van een visie vanuit België op de
toekomst van Zeeland drie uitgangs
punten voor ogen moeten staan
- Zeeland maakt integraal deel uit van
net Deltagebied waarvan de Vlaamse
gewesten het zuidelijk deel vormen met
een hoge bevolkingsdichtheid en een in
tern net van ruimtelijke structurerende
infrastructuurelementen
venfunktie. Aangezien het. hier gaat om
aanzienlijke ontwikkelingspotenties
die elders zeerschaarszijn. is hetlogisch
dat de haven- en havenindustnefunctie
minstens geconsolideerd worden en dat
deze zo mogelijk verder worden uitge
bouwd.
- het voorkomen van grootschalige na
tuurgebieden en infonr.alienjke cul
tuurlandschappen die hoofdzakelijk
bestaan uit polders met kreken en
beekdalen en het geheel van het getij
demilieu en de aanzienlijke buiten
dijkse natuurgebieden, gevormd door
de Oosrersciielde en de Westerschelde
De heer Van den Borfe gaf aan. dat Bel-
gié als basiselementen voor het beleid
ziet, dat huisvesting en aanvullende uit
rusting geconcentreerd moet worden in
Op zoek naar
nieuwe grenzen
ty Da Middelburgse advocaal
A| mr.J J. van der Weel wees ei
jfl gisteren tijdens het sympo
r\ sion van het jubilerende Nij-
3 verheid en handel op dat ei
ten aanzien van Zeeuwse ont
wikkelingen sprake is van een genera
tieverschijnsel. Zijn betoog hield vooral
een waarschuwing tn tegen de gevolgen
van een voortschrijdende verstedelij
king in Zeeland, maar hij wrist eenzijdig
heid te vermijden Van der Weel plaatste
de na- en voordelen en de voor- en nade
len van allerlei ontwikkelingen tegen
over elkaar. daarbij steeds weer op zoek
naar de juiste grens. Doelend op deze
ontwikkelingen verzuchtte hij: ..Het le
ven is ingewikkeld Moet ik er op wrijzen
dat Zeeland er ook iets van kreeg: ver
jonging en opheffing uit een diep ge
voeld isolement? We proeven hier een
generatieverschil: het zijn zaken die
jongeren onder ons vanzelfsprekend
vinden, maar waar de ouderen voor
hebben gevochten." Een juiste ken
schetsing. Situaties van vandaag - ook
in het Zeeuwse - kunnen slechts worden
begrepen wanneer men ze beschouwt in
de stroom van feiten en gebeurtenissen,
die samen de geschiedenis vormen, in
dit geval die van na de tweede wereld
oorlog.
Ee,
Jen diep gevoeld isolement In de ne
gentiende eeuw was het een onderdeel
van het Zeeuwse denken geworden, een
weten dat men voortdurend achterbleef
bij ontwikkelingen die elders wel moge
lijk waren. De uittocht van vele Zeeu
wen gedurende vele generaties leidde
tot een haast fatalistisch besef dat een
redelijk bestaan in eigen gewest niet
voor een ieder was weggelegd. Een besel
dat naar het oordeel van sommigen deel
ging uitmaken van het Zeeuwse volks
karakter. Dit fatalisme leek zijn vol
strekte rechtvaardiging te krijgen in de
jaren na de tweede wereldoorlog. Weet
men het nog? West
Zeeuwsch-Vlaanderen
verwoest, zo ook
Walcheren en bo
vendien onder water
gezet, de bestaans
mogelijkheden tot een dieptepunt ge
daald. mede omdat allerlei bedrijven
wegtrokken naar andere landsdelen. En
toen het herstel voorzichtig op gang was
gekomen, kwam daar de ramp over-
heen. In de tweede helft van de jaren
vijftig was er echter een groep Zeeuwen,
die wegen wist aan te geven om het tra
ditioneel geworden isolement te door
breken. In die dagen ontstond de sfeer
van wat Van der Weel gisteren noemde
'veijonging en opheffing'. Het was meer
dan een doorbreking van het isolement,
het was de afrekening meteen fatalisme
dat een onderdeel van het Zeeuwse be
staan was geworden.
fianf/ijn
D„
tijd ligt nu achter ons, zo ver zelfs
dat naar het oordeel van Van der Weel
over een 'generatieverschil' kan worden
gesproken. Thans zijn de Zeeuwse over
heden. mede onder de invloed van een
algemene herijking van waarden en op
vattingen. in voortdurende discussie
met bevolkingsgroepen op zoek naai
nieuwe grenzen Een moeilijk en vaak
moeizaam werk. dat aan allerlei beper
kingen onderhevig is. Wat kan een over
heid anders doen dan - we citeren Van
der Weel - „een beleid formuleren, wik
kend en wegend, gevend en nemend, no
ta's. structuurschetsen, structuur
schema's, streek-, structuur- en be
stemmingsplannen producerend, met
planologische kernbeslissingen, goede
beslissingen, verkeerde beslissingen of-
niet zelden - uitstel van beslissingen?"
Toch beginnen zich daarin de nieuwe
grenzen vaag af te tekenen Men herkent
ze in de discussies over de ruimtelijke
ordening in de Zeeuwse staten, men ziet
ze in de debatten over de recreatiemoge
lijkheden van dit gewest, ja, in het hele
huidige beleidsproces waann met val
len en opstaan wordt gepoogd de plaats
voor nu en straks aan te geven van Zee
land. land tussen de randsteden'. Overi
gens zijn ook de huidige discussies
generatie-gebonden: het is onvermijde
lijk dat een komend geslacht, oordelend
op grond van dan ten dienste staande
gegevens, andere grenzen nodig acht.
Van der Weel wees er nog op dat bij het
zoeken naar meuwe verhoudingen con
flictsituaties ontstaan. waarbij zowel de
overheid - in diverse verschijningsvor
men - als de burger zijn betrokken. Dat
zal er In de toekomst zeker niet minder
op worden. De bevoegdheden - dat wil
zeggen: de grenzen - van de overheid
worden steeds ruimer, terwijl die van de
individuele burger meer en meer wor
den ingeperkt Een verschijnsel waar
van de kwalijke kanten al werden her
kend in de periode, waarin tweehonderd
Jaar geleden de Maatschappij voor nij
verheid en handel werd opgericht On
geveer tn die zelfde tijd schreef namelijk
Immanuel Kant: „De beste regerings
vorm Is niet die waaronder het gemak
kelijk is te leven, maar waarin de burger
zich het beste van zijn recht weet verze
kerd Een goed woord voor een gewest
waarin nieuwe grenzen - ook tussen
overheid en burger - worden verkend en
vastgelegd.
zwaartepunt
zeehü- 'Slot zie pagina 7kolom 2i
YOUNG NAAR
JOHANNESBURG
KAAPSTAD (AFP) - De Zuidafrikaanse
regering is ermee akkoord gegaan da»
Andrew Young, ambassadeur van de
VS bij de Verenigde Naties op 212 of 32
mei een 'niet-officieel' bezoek aan Jo
hannesburg brengt