PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT PRIJSSTIJGING VAN 1,7 PCT. IN APRIL FIKSE TEGENVALLER Uitslag onderzoek oesterziekte pleit voor grootste opening Oosterscheldedam PZC ZUID-AFRIKA: BEZOEK VAN YOUNG KOMT ONGELEGEN Grote winst voor D'66 en verlies CDA Jaarraming van zes naar zes en een half procent Getuige in proces Meuten Na uitlatingen Amerikaan: Griepfcthat Pagina 3 220e jaargang no. 102 Zaterdag 7 mei 1977 OXXXXJUOJUX /Van onze redactie economie 1 DEN HAAG - De prijsstijgingen van dit voorjaar zullen een onaangenaam en tegenvallend effect veroorzaken op de prijsstijgingen van het gehele jaar en ook op de stijging van de loonsom in het gehele jaar 1977. Doordat de stijging van de huren nu in het indexcijfer is verwerkt, de koffieprijzen voor een opwaartse druk zorgden en de kledingprijzen aanmerkelijk zijn gestegen, is de prijsstij ging in april op 1,7 procent gekomen. Het ministerie van economische zaken noemt dit een tegen- datdejaarraming van hetCentraal Plan Bureau, die aanvankelijk op 6 procent werd gesteld, nu niet meer geheel klopt. Deze raming zal, voorzover men nu kan zien, dicht in de buurt van de 6,5 procent komen. je tegenvallers, 0,8 procent in maart en dus 1,7 procent in april, maken dat de stijging van het prijsindexcijfer in de pe riode oktober '76-'77, die van belang is voorde prijscompensatie in de lonen per 1 Juli van dit jaar, aanzienlijk hoger uit komt dan was geraamd. Het Centraal Plan Bureau had voor deze prijscom pensatie 2,7 geraamd, maar er wordt nu eenstijgingspeil van 3,3 procent bereikt. Dit betekent in plaats van een ge raamde loonstijging van 7.5 procent over dit jaar een loonstijging van 7.8 procent. Het prijsindexcijfer steeg tussen medio maarten medio april van 178,4 tot 181,4. Dit kwam met name door de verwerking van de huurprijsstijging <0,6 procent) en doordat de kledingprijzen met 0,5 pro cent opliepen. De koffieprijzen (waar onder begrepen het kopje koffie ..bui tenshuis") en de medische verzorging, waaronder met name de ziekenhuisver- pleging. waren ieder goed voor 0.2 pro cent van de totale stijging Wat de kleding betreft, tekent het CBS aan dat de maartindex nog gedeeltelijk op het winterpakket en gedeeltelijk op het. zomerpakket betrekking had. ter wijl voor de index van april de winter- kleding geheel buiten beschouwing blijft. Deze pakketwisseling veroorzaakte een g van de totaalindex van 0.3 pro- olie Gemeenschappelijke regeling voor olie- vervuiling stranden. uranium De verdwenen urnnlumlading was eerst bestemd voor Marokko aanklacht zwendelaar ontslag drastisch spurt Priem klopt Maertens in de spurt, van de tiende etappe van de Ronde van Spanje winst trimclub De lotgevallen van een damestrimclub angst Angst voor kernenergie en consumptie-gedrag; Stemmen uit de kerken. Ter overdenking waardig Op campagne met WD-lijsttrekker Wiegel agressief, maar waardig spoken hout Dedoe-het-zelverwerkigi cent. De resterende 0,4 procent van de prijsstijgingen constateerde het CBS onder meer voor fruit, margarine, melk en melkprodukten, autorijlessen, da mesweekbladen, vakantie in binnen- en buitenland en tweedehands auto's. Dalingen Er werden ook enkele prijsdalingen genoteerd, die hadden slechts een in vloed op het totaal van 0,2 procent. Vooral de indexcijfers voor aardappe len, verse groenten en eieren gingen omlaag. Het zogenaamde geschoonde prijsindexcijfer, dat van belang is voor de prijscompensatie in de lonen, steeg van midden maart tot midden april ook met 1,7. Sedert oktober steeg dit index cijfer met 3,3 procent. Gunstig is wei dat de vergelijking van de zogenaamde voortschrijdende twaalf- maandsgemiddelden met die van een jaar daarvoor laat zien dat het tempo van de prijsstijgingen nog steeds een da lende tendens vertoont Dit tempo is tussen mei '76 en april '77 8.2 procent, terwijl het tussen april '76 en maart '77 8.4 procent bedroeg. De vergelijkende gemiddelden tussen april van dit jaar met april vorig jaar laai een stijgings tempo van 6.8 zien, terwijl tussen maart '76 en maart dit jaar nog een vergelij kend verschil van 7.2 was te zien. Ook dit gemiddelde gaat nog voortdurend omlaag. Maar al met al is het duidelijk Teleurgesteld Loon- en prijsdeskundige Frans Drabbe van de FNV toonde zich vrijda gavond teleurgesteld over het jongste prijsindexcijfer. Volgens hem is het nu zelfs de vraag of de prijsstijging dit jaar binnen de 6.5 procent zal blijven. De prognose die de FNV zelf had gemaakt voor de periode half maart-half april kwam op een stijging van hoogstens 1.3 procent. Dat blijkt nu 1.7 procent te zijn geworden. Drabbe schrijft dat voor een deel toe aan de huurverhogingen die volgens hem aanzienlijk forser zijn uitgevallen dan was voorzien. Wat de prijzen voor kle ding betreft zei hij. dat de „goedkope importen" waarover de Nederlandse in dustrie veelvuldig klaagt, kennelijk niet zo n geweldige invloed hebben Drabbe concludeerde dat het prijsbe leid een zwakke schakel blijft in het to tale economische beleid. De werkne mers hebben in februari gestaakt voor het behoud van de automatische prij scompensatie „Het is maar goed dat die compensatie nu is vastgelegd, anders hadden de werknemers op 1 juli (de da- Slot zie pagina 3 kolom 1 NEWCASTLE-UPON-TYNE - Een breed glimlachende Jimmy Carter heeft vrijdag, links en rechts handen schuddennd, een bezoek gebracht aan de Noordengelse plaats New castle De Amerikaanse president werd er opgewacht door een grote menigte, waaronder tal vasn demon stranten met spandoeken en borden die zijn beleid overwegend goed ge zind waren. Uit de leuzen bleek waardering voor Carters energiepo- litiek en zijn beleid inzake de rechten van de mens Een betoging van 6 000 werknemers teten het verlies van arbeidsplaatsen inde streek was meer gericht tot Car ters gastheer, de Bntse premier Cal- laghan. Voor Carter waren nog strengere veiligheidsmaatregelen getroffen dan gebruikelijk is voor koningin Elizabeth. Op de daken langs de route die Carter volgde stonden scherpschutters, politie en geheime dienst waren alomtegen woordig en zelfs de busdienst op het centrum van Newcastle was een uur voor Carters aankomst stopgezet. Carter is in Engeland voor de eco nomische topconferentie van zeven westerse landen die dit weekend in Londen wordt gehouden. Foto: burgemeesterWhite van New castle overhandigt de Amerikaanse president een oorkonde Het recht om te waarschuwen fin Engeland was koningin Elizabeth deze week onder werp van een tamelijk felle po lemiek; haar werd verweten dat zij zich in het openbaar rechtstreeks met de dage lijkse politiek had beziggehouden Zij mengde zich namelijk in de toch al gela den discussie over de bestuurlijke de centralisatie van haar land. Tijdens een gecombineerde bijeenkomst van lager- enhogerhuisleden brachtzijhetstreven ter sprake van diegenen in Wales en Schotland die aan deze gebieden een verregaande mate van zelfbestuur wil len geven „Ik kan deze verlangens we liswaar begnjpen, maar ik mag niet ver geten dat ik ben gekroond tot koningin van een verenigd koninkrijk." sprak zij waarschuwend Met name de Schotse nationalisten hebben zich tegen deze uitlating afgezet met alle bekende fra sen die in zo'n geval worden gebruikt; de koningin zou slecht geadviseerd zijn, het kabinet zou haar hebben gebruikt om zijn eigen standpunt te lanceren enz. De discussie liep zelfs zo hoog dat offi cieel bekend werd gemaakt dat de ko ningin haar toespraak zelf had geschre ven en dat de premier het stuk wel tevo ren had ingezien, maar zich verder van enig commentaar had onthouden. En dat betekende dat het debat zich diende te beperken tot de vraag: mag de konin gin op deze wijze haar eigen mening ten beste geven? SCHIPHOL- Chavin Kanaan, hoofdre dacteur van het Israëlische dagblad Haaretz, dat vorig jaar juni als eerste de zaak Menten opnieuw in de belangstel ling bracht, is vrijdagavond uit Tel Aviv op Schiphol aangekomen. Kanaan is maandag één van de eerste getuigen in het Menten-proces. Op schiphol was slechts een bevriend Nederlands echt paar ter begroeting aanwezig Kanaan reisde alleen. Kanaan zei desgevraagd geen nieuwe feiten of documenten voor het proces te hebben meegebracht. Als getuige zal ik alle op het proces gestelde vragen beantwoorden, aldus de Israëli sche hoofdredacteur De Nederlandse iustitie voldeed aan zijn verzoek als eer ste of als één van de eerste getuigen te mogen worden gehoord. Op die manier kan ik de rest van 't proces als verslag gever voor mijn krant bijwonen, aldus Kanaan. Hij verklaarde geen persoon lijke wraakgevoelens te koesteren tegen Pieter Menten. Gerechtigheid moet zijn beloop hebben, aldus Kanaan. zaterdag (Van onze correspondent) JOHANNESBURG LONDEN - Met gemengde gevoelens heeft men in Zuidafrikaanse politieke kringen gereageerd op de aan kondiging van de Amerikaanse ambassadeur in de VN Andrew Young om op 20 mei Zuid- Afrika te bezoeken, terwijl minister-president Vorster op dat tijdstip in Wenen bespre kingen met Amerika's vice- president Walter Mondale voert. De Zuidafrikaanse minister van bui tenlandse zaken Pik Bottha heeft de Amerikaanse regering laten weten dat Andrew Young's bezoek „niet gelegen komt. indien het doel van zijn bezoek niet overeenstemt roet de oorspronke lijk opgegeven reden". Young heeft de laatste weken meer en meer laten blij ken dat hij - wellicht met de steun of ten minste goedkeuring van president Jimmy Carter - op een confrontatie- koers met Zuid-Afrika afstuurt. Twee keer heeft hij duidelijk gemaakt dat hij de Zuidafrikaanse regering als onwet tig beschouwt omdat zij volgens hem niet de gehele Zuidafrikaanse bevol king vertegenwoordigt. Volgens minister Botha heeft Andrew Young niet de normale kanalen ge bruikt om de Zuidafrikaanse regering over zijn bezoek te benaderen. Zwarte leiders De nogal felle reactie van Botha is een gevolg van de aankondiging dat And rew Young om in Zuid-Afrika met zwarte leiders te praten en ook een be zoek te brengen aan de vroegere leider van het Pan African Congres. Robert Sobukwe, aan wie huisarrest is gegeven. Politieke kringen in Pretoria en Kaap stad vrezen dat het tot gewelddadige demonstraties voor en tegen Andrew Young zou kunnen komen. Intussen heeft Young laten weten dat hfj ondanks de kritiek van de Zuidafri kaanse regering naar Zuid-Afrika zal gaan. Een woordvoerder van Young wees de verdenking van de hand dat de VN-ambassadeur uit is op een confron tatie met Zuid-Afrika Hij noemde de voorgenomen reis een privé-bezoek met instemming van het ministerie van bui tenlandse zaken. Rhodesië De Britse minister van buitenlandse za ken David Owen en zijn Amerikaanse ambtgenoot Cyrus Vance zijn het vrij dag in Londen volledig eens geworden over de te volgen procedure voor een overdracht van de macht aan een zwarte meerderheid in Rhodesiè. Dit is bekendgemaakt door woordvoerders van beide ministers Bijzonderheden over de procedure wil den de zegslieden niet geven. Deze zul len begin volgende week in Londen en Washington bekendgemaakt worden. Vance heeft later op de dag ook een ontmoeting gehad met de Rhodesische nationalistenleider Joshua Nkomo. Na het gesprek zei Nkomo dat Vance heeft verklaard dat de Verenigde Staten af zien van het samen met Engeland orga niseren van een nieuwe conferentie over een overdracht van de macht in Rhode siè Hodding Carter, de woordvoerder van Vance, ontkende dit later Zaire Zeven westelijke journalisten die vorige maand in de zuidelijke provincie Shaba waren aangehouden, mogen Zaire ver laten De hoogste militaire aanklager, generaal Likulla Balongo. deelde vrij dag op een persconferentie mee dat de betrokkenen die dag nog aan hun res pectieve ambassades zouden worden overgedragen Volgens het tijdschrift 'Economist' in Londen, „staat het nu vast" dat er Cu baanse troepen zijn in zes landen in Af rika. „en misschien in nog drie of vier andere Afrikaanse landen." Volgens het blad zijn er Cubanen in Kongo. Guinee, Guinee-Bissau. Equa toriaal Guinee en Mozambique „Er zijn berichten dat Cubanen ook Rhodesische guerrillastrijders oplei den in Tanzania en er is gewag gemaakt van de aanwezigheid van Cubanen in Somalië, Ethiopië, Libië en in de gele deren van de guerrillastrijders van Po li sar io die in de voormalige Spaanse Sahara vechten tegen Mauretanië en Marokko." aldus 'Economist'. VOLGENS ENQUETE LAGENDIJK: HILVERSUM (ANP/GPD) - D'66 blijft in de lift zitten: de partij van Terlouw nadert de tien procent. Aldus blijkt uit een enquête die Bureau Lagendijk in opdracht van de AVRO heeft gehouden ten behoeve van het radioprogramma Delta van aanstaande zondagmiddag. D'66 krijgt de voorkeur van 9,4 procent van de ondervraagden, tijdens het on derzoek in maart van dit jaar gaf zeven procent van de ondervraagden zijn stem aan deze partij, in januari was dat vier procent. De PvdA komt bij de jongste AVRO-Lagendijk onderzoek met 32 .procent van de stemmen uit de bus tegen 30.6 in maart en 31,2 in januari. Het CDA trok 26.9 procent (27,4 en 33.2 procent» en daalde dus in de belangstel ling van de mensen, die door Lagendijk werden gevraagd, op welke partij zij op 25 mei zullen stemmen Voor de VVD bedraagt 't percentage thans 18.3 pro cent (19.4 en 17.41 Om 'n inzicht te krij gen in het gedrag van de zogenaamde 'zwevende kiezers' luidde een van de vragen uit dit onderzoek; „is 't hele maal zeker dat u ook op deze partij zult stemmen of twijfelt u nog?" Van alle on dervraagden blijkt er 22 procent nog twijfels te hebben (in maart 26 procent. In Januari 23 procent). Uit het dertiende tweewekelijkse ver- kiezingsonderzoek dat de Nederlandse Stichting voor de Statistiek heeft ver richt, is gebleken dat de stemmenverde ling ten opzichte van het vorige onder zoek weinig is veranderd. De progressieve drie (PvdA. PPR en D'66) blijven op 45 procent van de stemmen staan. HetCDAiséén procent teruggelopen naar 30 procent. De VVD is de schijnbare winst die direct na de kabinetscrisis werd geboekt, vrijwel ge heel kwijt geraakt en Is van 20 procent via 17 nu op 16 procent gekomen Het NSS-onderzoek, dat eind april werd gehouden, is overigens het laatste ineen reeks, omdat de onderzoekers het minder Juist vinden om vlak voor de verkiezingen nog onderzoeksuitkom sten te publiceren. DELTA-INSTITUUT HYDROBIOLOGISCH ONDERZOEK: NAAR AANLEIDING FRANSE GEGEVENS YERSEKE-Het Delta-instituut voor Imlrobiologisch onderzoek heeft in een brief aan dc Zeeuwse milieuraad en de staten van Zeeland ervoor gepleit te bevorderen, dat in de stormvloedke ring in de Oosterschelde de grootste doorstróomopening wordt gekozen. Directeur dr E.K. Duursma wijst iii zijn schrijven op een onderzoek naar dc pa rasitische „Aber"-ziekte onder oesters in Frankrijk, die niet optreedt op de Oosterschelde, maar de Bretonse oev terciiltuur voor negentig procent heeft vernietigd. Daarbij haalt dr Duursma hel door de heer P van Banning van het rijksinsti tuut voor visserijonderzoek verrichte Franse .onderzoek aan en stelt ..Op ba sis van Franse gegevens is geconclu deerd, dal onder omstandigheden van een variabel zoutgehalte en geringe stromingen de parasiet zich kan ver meerderen, terwijl dit bij een constant zoutgehalte en een goed stromingsbeeld niet of weinig voorkomt" Dr Duursma wijst erop. dat de onderzoeker stelt, dut er ondanks biologische vraagpunten de mogelijkheid is om de Nederlandse oes- tercultuur te handhaven als de condi ties In de Oosterschelde niet of nauwe lijks veranderen". Dr Duursma „Ik geloof, dat de kwestie van bijzonder gewicht is. daar met de oestercultuur grote belangen gemoeid zijn. vooral m de toekomst Een zo hoog mogelijk en stabiel zoutgehalte en een stromingsbeeld, dat de huidige situatie zoveel mogelijk benadert, lijkt de min ste garantie die. op basis van de huidige gegevens is vereist." Hij acht dit een duidelijk argument voor de grootste doorstcoomopemng in de pijlerdam en voor voorzieningen bij het Zoommeer en dc Schelde-Rijnverbinding. waarbij geen of zo weinig mogelijk zoet water tn de Oosterschelde wordt geloosd. In dit verband noemt de brief ook de geplande verbetering van de vaarwegen in zuldwestrNederland De toename van tonnages per schip m de binnenvaart Er brengt volgens hem het risico van gro tere catastrofes mee „en het zijn op de Oosterschelde vooral de oester-en mos selcultuur. die door het vrijkomen van gevaarlijke ladingen gedeeltelijk of ge heel kunnen worden aangetast" Naar zijn mening is het alleen mogelijk de schelpdierencultures hiervan te vrij waren als de grotere eenheden van de blnnenvaart.de Schelde-Rijnverbinding vla het toekomstige afgeslotep Zoom meer nemen met daarbij een verbeterde aansluiting van de Westerschelde. ir ls ooit in Engeland eens een zin neergeschreven, die vaak ook in andere landen wordt geciteerd: „The king can do no wrong." de koning kan geen kwaad doen. Deze uitdrukking is af komstig van een Brits jurist, die zich als eerste in zijn land bezighield metde sys tematische studie van het staatsrecht, de achttiende eeuwer sir William Black- stone In het derde deel van zijn 'com mentaren op de wetten van Engeland' zet hij uiteen dat het Engelse recht geen middelen kent om de koning gerechte lijk te vervolgen voor zijn daden als drager van de kroon: de ministers zijn verantwoordelijk. Dat acht hij een „noodzakelijk en fundamenteel prin cipe van de Engelse constitutie.'' In de negentiende eeuw is zijn regel de poli tieke verhoudingen gaan beheersen: In het parlement werd niet de koning voor de regeringspolitiek verantwoordelijk gesteld, maar uitsluitend ministers. In vroeger eeuwen werd daarvoor een me thode met een omweg gebruikt, de 'impeachment'-procedure, een methode die in de Verenigde Staten uit het En gelse recht ls overgenomen en vooral bekendheid kreeg in de laatste dagen van Nixon. Wanneer enkele eeuwen ge leden het Engelse lagerhuis vond dat de koning er met zijn beleid naastzat, werd hij niet rechtstreeks aangesproken, maar werd zijn minister in staat van be schuldiging gesteld. De aanklacht ging dan naar het hogerhuis dat in een derge lijk geval als rechtbank moest op treden. Later was het voldoende om het ver trouwen in een minister op te zeggen: ongeacht de vraag of hij handelde in op dracht van de koning werd hij aldus ge dwongen om heen te gaan Zo ontstond de beroemde regel die eveneens in Ne derland geldt: „De koning is onschend baar. de ministers zijn verantwoorde lijk." Met andere woorden: ook in dit omstreden geval is koningin Elizabeth H niet aanspreekbaar, maar dient men zich tot de minister-president te richten. Al heeft Callaghan nu haastig laten we ten dat de koningin haar rede zelf had geschreven, toch blijft hij er de verant woordelijke man voor. In de Engelse discussie is deze week nog een ander veelgebruikt citaat opge doken uit de Britse literatuur over staatsrecht, ditmaal van de negen tiende eeuwse auteur Walter BagehoL Hij betoogde Ln de jaren zestig van de vorige eeuw dat de souverein in een par lementaire democratie over drie rech ten beschikt, namelijk het recht om ge consulteerd te worden, het recht om te bemoedigen en het recht om te waar schuwen. Van dit laatste recht nu heeft koningin Elizabeth deze week gebruik gemaakt, zo werd in Engeland betoogd. Weliswaar deed zij dat op een ongebrui kelijke manier, namelijk in het open baar, maar desondanks op een verant woorde plaats: temidden van de geko zen vertegenwoordigers van het volk. Was dat met een uitverkoren plaats voor de souverein van het land om van dit koninklijk recht gebruik te maken? Wanneer men voorts m aanmerking neemt dat de Britse premier nauwkeu rig op de hoogte was van hetgeen de ko ningin zou gaan zeggen, moet men er van uitgaan dat hij het met de bewuste tekst volledig eens was. zo ongeveer is de teneur van diverse beschouwingen. Zou een dergelijke zaak zich in Neder land hebben voorgedaan, zou ook hier een flinke staatsrechtelijke storm zijn opgestoken. Indien echter een land - zoals thans in Engeland het geval is - dreigt te worden verscheurd door ex treem nationalistische bewegingen, dan ls het met alleen een recht van de sou verein om te waarschuwen, maar kan het zelfs diens plicht zijn. Vermoedelijk waren vele Britten het met hun konin gin eens en gaf zij uitdrukking aan een vrees die vnj algemeen is, namelijk dat het Verenigd koninkrijk een bestuur lijke desintegratie tegemoet gaat. Zo beschouwd heeft, de koningin Elizabeth II op een zelfbewuste en sympathieke manier gebruikgemaakt van een onge schreven constitutioneel recht. Daar mee heeft zij tevens aangetoond meer te kunnen zijn dan een ornament.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1977 | | pagina 1