PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
GROTE WINST CVP
VAN TINDEMANS
Ontspanning krijgt
hoogste prioriteit
PPR wil niet samen met
CDA in nieuw kabinet
Werkloosheidscijfer in Zeeland (4,2
is nog altijd extreem hoog percentage
de krant
van zeeland
PZC/s,
Liberalen in Vlaanderen verliezers
Oostduitse
synode roept op
tot christelijke
strijdbaarheid
SOCIALISTISCHE TOP IN AMSTERDAM:
KANSEN VAN BELGRADO AANGRIJPEN
BESLISSING GROTE MEERDERHEID CONGRES:
Volgens CIA
in 1985
olietekort
Eend te water-
pagina 2
220e jaargang no. 85
Maandag 18 april 1977
BRUSSEL - De katholieke CVP van de Belgische premier Leo
Tindemans is zondag de grote winnaar geworden van de Belgi
sche verkiezingen. Ook de Waalse christen-democraten boekten
winst. De socialisten, die de regering-Tindemans fel hebben be
streden, gingen maar weinig vooruit. De Vlaamse liberale partij
pVV.de belangrijkste partner van de CVP in de regeringscoalitie,
leed gevoelig verlies.
Dit was het resultaat van de Belgische
verkiezingen toen zondagavond ruim de
helftvandestemmen was geteld Hoede
zetelverdeling er in de Kamer van Afge
vaardigden. de Senaat en de Provincie
raden uitzal zien. was nog nietduidelljk.
Het tellen van de stemmen ging zeer
langzaam. Tien uur na het sluiten van
de stembussen was in Brussel, met zijn
één miljoen inwoners, nog niet de helft
van de uitgebrachte stemmen geteld.
Toen 21.6 procent van de stemmen ge
teld was voorspelde de computer dat de
CVP een winst van 5.6 pet. vergeleken
met 1974 zou makenToen 40 pet van de
stemmen geteld waren was die winst we
liswaar iets achteruitgelopen, maar be
droeg nog steeds 4.11 pet.
Even voor middernacht, in het gehele
land was toen ongeveer de helft van de
stemmen geld De CVP in Vlaanderen
noteerde op dat moment een winst van
4,19 procent vergeleken met 1974. Maar
haar Waalse zusterpartij, de PSC. stond
toen ook op een winst van 3.8 procent.
De computer berekende zondagavond
het verlies van de liberale PW op 3.6
pet De socialisten in Vlaanderen zou
den een winst boeken van 0.9 pet en de
Vlaamse Volksunie zou 0.5 pet teruglo
pen.
De grote verliezer van de verkiezingen
was. zoals trouwens algemeen werd
verwacht, het Rassemblement Wallon
(RW), de linkse Waalse federalistische
partij, die begin maart een regeringscri
sis veroorzaakte die tot vervroegde al
gemene verkiezingen leidde. Het RW
werd meer dan gehalveerd. Daarvan
profiteerden de Waalse christen
democraten iPSC) en de Waalse libera
len rPRLW) in gelijke mate.
De socialisten gingen in Wallonië wel
vooruit, maar minder dan ze hadden
verwacht. In Vlaanderen wisten de so
cialisten zich goed te handhaven. In de
uitslag kan echter niet de door de socia
listen gehoopte afkeuring van het beleid
van de regering-Tindemans worden ge
zien Weliswaar ging de PW van minis
ter van financiën Willy de Clerck achte
ruit. maar daar staat de winst van de
CVP. de grootste regeringspartij, tegen
over.
het derde stnndnordfre
gat, de "Van Kinsbergen'. bij de Schelde
In Vllsslngen te water gelaten.
verdediging
school
woedend
Ajax-aanvoerder Ruud Krol is woedend
op 2ijn medespelers na de nederlaag In
Deventer
Pagina 12
'.orgen
Middelburg ls uil de zorgen door een
spectaculaire zege
PAGINA 13
veilig
Temeuzen is door wanprestatie van
Axel nu veilig in de tweede klas B
Pagina 14
trofee
gevaarlijk
havik
Het succes van dc CVP, die nu veruit de
grootste partij in het Belgische parle
ment is. werd zondagavond goeddeels
verklaard door het zogenaamde
Tindemans-effect: de populariteit van
de Belgische regeringsleider was door
de CVP mede tot Inzet van de verkiezin
gen gemaakt. Tindemans zelf eiste zon
dagavond de eer op met zijn eerste
commentaar: „Politiek is een kwestie
van vertrouwen".
De aftredende regering-Tindemans zal
vanmorgen, maandag, bijeenkomen
waama de premier het ontslag van zijn
ploeg aan koning Boudewijn zal aan
bieden. Dan begint het moeizame werk
van het formeren van ee nieuwe reee-
OOST-BERLIJN (REUTER) - Oost
duitse kerkelijke leiders hebben zon
dag opgeroepen tot een nieuwe christe
lijke strijdbaarheid in het licht van
atheistische ideologische druk van de
staat, aftiemend kerkbezoek en een
dringend tekort aan zielzorgers op het
platteland.
De oproep aan de Oostduitsechnstenen
om opnieuw vuur tc leggen in hun ge
loofsbeleving werd gedaan op een bij
eenkomst van de synode Berlijn Bran
denburg van de Oostduitse protes
tantsekerk Ernamenruim 100 kerklei
ders uit gemeenten in Oost-Berlijn en
omstreken aan deel
Op de synode is een rapport ter sprake
gekomen waarin staat dat de staat
voordurend tegen de gelovige discrimi
neert. vooral op het terrein van het on
derwijs
Aan de ene kant. aldus dit raport, wordt
beloofd dat jongerennlet achtergesteld
zullen worden vanwege hun geloofso-
vertuiging.maar aan de andere kant zijn
vrees en spanning ontstaan uit de dui
delijk waarneembare intenslficatie van
ideologische arbeid in rijksonderwijsin
stellingen"
De problemen die jonge gelovigen in de
officieel als atheltisch aangemerkt DDR
ontmoeten, zijn onderwerp van inten
sieve discussie in de kerk sinds de zelfs-
verbranding in augustus van het vorig
jaar van een doninee die op deze specta
culaire wijze wilde protesteren tegen het
stille offensief van de staat tegen de
christelijke jeugd.
ring. In Brussel is men uiterst voorzich
tig met het doen van voorspellingen,
maar aangenomen wordt dat een
rooms-rode coalitie voorlopig de beste
kans maakt, ondanks het feit dat de
winst van de socialisten, na drie jaar op
positie met vaak felle persoonlijke aan
vallen op Tindemans, niet indrukwek
kend is
CDA-lijsttrekker Van Agt heeft premier
Tindemans zondagavond in een felicita
tietelegram alvast laten weten dat „het
CDA het goede voorbeeld van de CVP
op 25 mei zal volgen" Van Agt oor
deelde de uitslag als „een groot verkie
zingsresultaat" Ook het bestuur van de
Nederlandse equipe van christen
democraten in het Europese parlement
heeft zondag de Belgische CVP telegra
fisch gelukgewenst met „deze geweldige
verkiezingsuitslag Het door Kruisinga.
De Boer en Kleisterlee ondertekende
telegram is gezonden aan premier tin
demans en de voorzitter van de CVP,
Martens
i het afgelopen weekeinde In Amsterdam gehouden tweedaagse conferentie van Europese
I.n.r Y AUon. J Callaghan. J U. den Uyl en Willy Brandt.
De Verenigde Staten hebben gewei
gerd visa te verstrekken aan de leden
van een Russische vakbondsdelegatie,
die door een bond van de vakcentrale
AFL-CIO was uitgenodigd volgende
week deel te nemen aan een bijeen
komst van stakende havenarbeiders in
Seattle
Populariteit
Van Agt na val
kabinet gedaald
HILVERSUM - De populariteit van
CDA-lijsttrekker Van Agt is na de
kabinetscrisis duidelijk gedaald.
Dit blijkt uit een onderzoek van de
tv-actualiteitenrubriek van de
NCRV.Hier en Nu", waarvan het re
sultaat zaterdagavond werd be
kendgemaakt.
Op de vraag wie er na de verkiezin
gen minister-president moet worden
antwoordde ongeveer tien dagen na
het uitbreken van de crisis 20 procent
Van Agt: 39 procent koos voor PvdA-
lijsttrekker Den Uyl.
In november vorig jaar lagen de
beide lijsttrekkers nog vrijwel gelijk:
Den Uyl 31 procent. Van Agt 29.
Sinds november is Den Uyls popula
riteit duidelijk gestegen: in decem
ber kreeg hij 32 procent, in Januari 34
en in februari 39 Van Agt kreeg in
deze periode achtereenvolgens 28.29
en 25 procent.
AMSTERDAM - Sociaal
democratische regeringsleiders, mi
nisters en partijleiders moeten op de
Veiligheidsconferentie die half juni in
Belgrado begint de kans grijpen om de
ontspanning tussen Oost en West te be
vorderen. Tot die conclusie kwamen de
leiders van 24 sociaal-democratische
partijen zondag aan het slot van een
tweedaagse conferentie in Amsterdam.
De kwestie van de mensenrechten en de
kritiek die men in het Westen heeft op
de schending van de mensenrechten in
Oost-Europa dient in Belgrado wel aan
de orde te worden gesteld, maar mag
geen breekpunt opleveren, waardoor
de ontspanning zou kunnen worden ge
schaad. zo meenden de socialistische
leiders verder.
De Nederlandse minister mr Max van
der Stoel zei in dit verband na afloop
van de conlerentle: „We moeten niet
zeggen: als we niet voor honderd pro
cent genoegdoening krijgen op het punt
van de mensenrechten dan breken we
de conferentie af We moeten het ge- De Israëlische vlce-premler Yigal Allon.
sprek voortzetten wiens aanwezigheid de voornaamste
Intussen bleek tijdens de conferentie In reden was voor de zware veiligheids-
Amsterdam. dat er tussen de verschil- maatregelen, wees eveneens op het feit
lende sociaal-democratische partijen dat ontspanning niet alleen in Europa,
duidelijke accentverschillen zijn in de maar over de hele wereld moet worden
benadering van Belgrado. De bijeen- nagestreefd.
komst in het zwaar beveilgde Amster- Op Initiatief van de Nederlandse dele-
damse Marriott Hotel, op uitnodiging gatie. die werd geleid door premier Joop
van de PvdA, was juist belegd om over den Uyl en minister Van der Stoel, werd
die accentverschillen te praten. Met besloten dat gestreefd zal worden naar
name de Oostenrijkse Bondskanselier de Instelling van een permanente werk-
Bruno Kreisky en zijn Westduitse col- groep van de Socialistische Intematio-
lega Helmut Schmidt legden veel meer nale, die de problemen rond de sprei-
nadruk op de andere aspecten van de ding van technologische kennis en ma-
verhoudingen tussen Oost en West. terialen op het terrein van de kemener-
zoals economische samenwerking, dan gie gaat bespreken. Minister Van der
op de problematiek van de mensenrech- stoel zei hierover onder meer „Ik vind
ten. waarvoor vooral de Nederlanders het bijzonder belangrijk dat hierover ln
aandacht vroegen. socialistische kring beraad komt".
Zoals bekend heeft de PvdA (en vooral
Onenteheld heerste er bij de socialist!- M de ppR, het morimk met de
sche leiders over een voorstel van de we,ecrtng van de westduits? regerins-
F*aTOe vertegenwoordiger, de voorma- sehmldt uit de kemleverantles aa?
lige presidentskandidaat. Gaston Defer- Brazilië bepaalde gevoelige onderdelen
re Deze wilde dat de socialisten ln een
te schrappen.
Martin Havik werd uiteindelijk winnaar
van de Omloop van de Braakman, nadat
Leo van Vliet was gevallen en Jan Huls-
leswas terum-zei naai'cl.' vierde phint:.
gezamenlijke verklaring hun afkeuring neVonferentie n
zouden uitspreken over de beslissing
d'Estalng Franse vliegtuigen uit te le
nen om Marokkaanse hulptroepen naar
Zaïre te sturen.
Met name de socialistische leiders die
AMERSFOORT - De PPR heeft defini
tief besloten geen zitting te nemen in
een volgend kabinet van PvdA en CDA.
Het PPR-bestuur had voorgesteld om
de deur naar het CDA op een kier te
laten staan, maar het eongres van de
PPR besliste zaterdag met grote meer
derheid dat samenwerking met het
CDA na 25 mei is uitgesloten.
Volgens het PPR-congres is de kans dat
hel CDA na de verkiezingen bereid is
garanties te geven voor een bevredi
gende regeling van de vier hervor
mingsvoorstellen van het kabinet „niet
reëel" Daarom besloot het congres de
bepaling in het strategie-voorstel van
het bestuur te schrappen, dat de PPR
ha ar standpunt over samenwerking met
het CDA pas bekend maakt als de hou
ding van het CDA over de vier wetsont
werpen duidelijk is. Het PPR-bestuur
had deze bepaling opgenomen op uit
drukkelijk verzoek van de PvdA. die op
op het standpunt staat dat er wél met
het CDA geregeerd kan worden, mits er
van CDA-zijde duidelijke toezeggingen
worden gedaan
Lijsttrekker Ria Beckers steunde, in
tegenstelling tot fractievoorzitter Bas
de Gaay Fortman, de anti-CDA-
ultspraak van het congres Zij was het
eens met de opvatting van het congres
dat het strategie-stuk van het bestuur
samenwerking met het CDA in feite uit
sluit. Het heeft naar haar mening
daarom geen zin een bepaling op te ne
men die de deur naar hel CDA toch
openlaat, terwijl de kans dal het CDA de
breuk In het kabinet voor de verkiezin
gen herstelt nihil is. Ria Beckers sprak
haar voorkeur uit voor de vorming van
een progressief kabinet zonder het CDA
Komt zo n kabinet er niet, dan zou de
PvdA en PPR gezamenlijk in de opposi
tie moeten gaan. zo meende zij
De PPR-leiding legde zaterdag een op
zienbarend voorstel op tafei voor het
geval PvdA en CDA wèl besluiten om de
samenwerking na 25 mei voort te zetten
De PPR zal in een dergelijk kabinet
geen zitting nemen, maar wil anderzijds
de PvdA niet in de steek laten
De PPR wil daarom haar kamerzetels
mee laten tellen bij de verdeling van de
ministersposten tussen progressieven
en CDA De kamerzetels van de PPR
zouden dan bij die van de PvdA worden
opgeteld „Het is duidelijk dat de PPR
geen ministers kan leveren aan een
coalitie-kabinet van het type Den Uyl-
Andriessen-Kruïsïnga, maar onze hou
ding tegenover een kabinet met socia
listen is anders dan tegenover een kabi
net van CDA en WD", zo zei Bas de
Gaay Fortman
Onverstandig
De Gaay Forman behoorde tot de kleine
minderheid op het congres die ervoor
pleitte de mogelijkheid van een gesprek
met het CDA na de verkiezingen open te
laten. „Over onze opstelling tegenover
het CDA kan geen twijfel bestaan. Een
normale samenwerking met het CDA is
na de breuk in het kabinet niet meer
mogelijk. Maar als we de bepaling over
een eventueel gesprek met het CDA. hoe
onwaarschijnlijk ook. schrappen, bete
kent dat een gevaar voor de progres
sieve samenwerking', aidus Bas de
Gaay Forman. Hij noemde het onver
en verklaring aan
houding die zij bij de conferentie in
Belgrado zullen aannemen. Bovendien
wijzen de socialistische leiders op de
noodzaak van verkleining van de kloof
regerii^sveranlwoordelijkheid dragen amie rljke ,„sden.
zoals Helmut Schmidt en de Bntse „adnlk d k d'
premier James Ca laehan, »eleerden ron,m„nis,|scl>e |ansdet,'ln dc„„
een dergelijke uitspraak, waar de taak heb5en
Franse president ongetwijfeld kwaad
over zou worden, te doen Bovendien
bleek dat de beide Afrikaanse verte
genwoordigers op de Amsterdamse so
cialistische top. premier Seewoosagar
Ramgoolam van Mauritius en de Sene
galese minister Babacar Ba. in de
kwestie-Zaire allereerst een gevaar te
zien omdat (vanuit Angola) buiten
landse troepen Zaire zouden zijn bin
nengetrokken Minister Van der Stoel
zei de kwestie-Zaire „allereerst als een
intern Afrikaanse aangelegenheid" te
zien.
De Britse premier Callaghan richtte in
zyn toespraak, zondagmorgen, een
waarschuwing tot de Sow)et-Unie om
zich niet in het conflict in Zaire of in
andere Afrikaanse problemen te men
gen. „Ontspanning is ondeelbaar", al
dus Callaghan. „Veiligheid en samen
werking in Europa vereisen terughou
dendheid en voorzichtigheid in de poli
tiek en het optreden buiten Europa - in
andere continenten.
A'VVDISTRICTSVOORZITTER J. SCHEPERS IN GOES:
ONGERUST OVER
SPANNINGEN OP
DE BOUWMARKT
GOES - V olgens het district /.eeland
van liet Nederlands Verbond van Vak
verenigingen (NVV) wordt liet werk
loosheidscijfer in Zeeland (4,2 proeent.
tegen een gemiddelde van 5 procent in
Nederland) tc gunstig voorgesteld. Tij
dens een zaterdagmorgen in de "Prins
van Oranje" te Goes gehouden dis
trictsvergadering. zei voorzitter J.
Schepers: „Wij erkennen dat Zeeland,
gezien legen de achtergrond van liet
landelijke cijfer, nog niet zo slecht uit
de bus komt. Maar daardoor dreigt wel
vergeten te worden dat 4.2 procent
werkloosheid altijd nog een extreem
hoog percentage betekent".
Schepers wees erop dat door de
vergelijking van het provinciale gemid
delde met hel landelijk gemiddelde, ook
vergeten dreigt te worden dat er in Zee
land wel degelijk rayons zijn waar de
werkloosheid boven net landelijk ge
middelde ligt. Hij noemde onder andere
de gebieden Oostburg (5.5 procent Zie-
rikzee i5.6 procenti en Tholen (6.5 pro-
centi. „En zelis die cijfers zijn dan nog
geflatteerd, omdat eind maart de sei
zoenwerkloosheid Juist op zijn eind
loopt", aldus de heer Schepers „In de
wintermaanden is de werkloosheid in
die rayons beduidend hoger".
De districisvoorzuter besteedde uit
voerig aandacht aan de grotere vraag
naar Ummerbeden en metselaars in Zee
land in die beroepsgroepen was de
vraag naar personeel zo n 10 lot 20 maal
groter dan het aanbod (dat wil zeggen
het aantal werklozeni. De heer Sche
pers. „Wij kunnen ons hierbij niet hele
maal aan de indruk onttrekken, dat de
Zeeuwse aannemers bezig zijn om zich
in'te dekken tegen een gebrek aan ge
schoolde bouwvakkers, dat zou kunnen
ontstaan als de Oosterscheldewerken
en de bouw van de vaste oeververbin
ding goed van start gaan". De districts
voorzitter herinnerde eraan dat de
bouwbonden van NVV en NKV deze
zaak al midden vorig jaar aangekaart
hebben bij de Zeeuwse raad voor de ar
beidsmarkt. „Er zijn een aantal verga
deringen hieraan gewijd, maar Jammer
genoeg moeten wij vaststellen dat de
Zeeuwse raad nog niet tot concrete
voorstellen heeft kunnen komen. Vast
gesteld is. dat beide werken van een zo
danig belang zijn, dat door gezamen
lijke inspanning ervoor gezorgd
worden dat die werken doorgang kun
nen vinden, zonder dat dit tot een be
duidende verstoring van de situatie op
de Zeeuwse arbeidsmarkt behoeft te
leiden", betoogde de heer Schepers. „De
werkloosheid onder bouwvakkers is zo
groot, dat het naar onze mening vanuit
nationaal oogpunt niet alleen gewenst,
maar zelfs noodzakelijk ls. dat deze
grote werken zo snel mogelijk worden
'meepakt"
De NVV-dislrictsvoorzltter gal toe dat
er wel enkele maatregelen nodig zijn,
om de verstoringen op de arbeidsmarkt
te voorkomen. Hij opperde als moge
lijkheid onder meer bijscholing van
bouwvakkers.
„Wij hebben ook gesuggereerd dat er
voor de Oosterscnelde werken een cen
trale personeelsdienst in het leven ge
roepen moet worden. Op die manier
moet het immers mogelijk zijn om de
mensen die voor dit werk aangetrokken
worden, een dienstverband te bieden
voor een langere periode, wat de bereid
heid om aan scholing deel tc nemen na
tuurlijk vergroot", meende de heer
Schepers. „Ook het regelen van de ar
beidsvoorwaarden kan dan beter ge
schieden Tot. nu toe merken wij weinig
van een bereidheid om op onze sugges
ties in te gaan. Wij zijn bepaald teleur
gesteld over de gegevens, die ten aan
zien van de behoefte aan personeel zijn
verstrekt. Wij zijn ook teleurgesteld
over hel ieit dat de gewestelijke ar
beidsbureaus en netdistnctbureau voor
de arbeidsvoorziening de neigmg heb-
Slot zie pagina 4 kolom 2)
WASHINGTON (Reuter/DPAl- Al in
1985 zal de vraag naar olie groter
zijn dan het aanbod, als gevolg van
de tekorten zal de prijs per barrel
(vati. nu ongeveer 12 dollar, dan zijn
erdrievoudigd. Tot die conclusie
komt een rapport van de Ameri
kaanse inlichtingendienst CIA, op
basis van gegevens van de oliemaat
schappijen. zo meldt de Washington
Post zaterdag. Het CIA-rapport is
'vertrouwelijk'.
President Jimmy Carter heeft de af
gelopen dagen wel melding gemaakt
van het bestaan van het CIA-
rapport. waarvan hij de conclusies
'verontrustend' noemde. Carter zal
vanavond (maandag) ln een televi
sierede zijn energiebeleid uiteenzet
ten. Verwacht wordt dat hij maatre
gelen voor energiebesparing zal af
kondigen. een flinke verhoging van
de benzineaccijns, een extra belas
ting op benzineverslindende grote
luxe auto's en een verhoging van de
accijns op ruwe olie.
Vrijdag verklaarde Carter op
persconferentie dat blijkens het
CIA-rapport eerdere schattingen
over de wereldreserves aan olie veel
te rooskleurig zijn. In 1985 zou de
olleproduktle een plek van 06 mil-
|oen vaten per dag bereiken, waama
een daling zou inzetten. Het verbruik
schatten de oliemaatschappijen
tegen 1985 op 65 a 67 miljoen vaten
per dag.
Ralph Nader, bekend voorvechter
van consumentenbelangen, zei
terdag dat de olliemaatschappijen
er belang bij hebben de reserves
laag te schatten om de prijzen hoog
tc kunnen houden. Het CIA-rapport
is niet betrouwbaarder dan
bronnen (de oliemaatschappijen)
zijn, en die hebben belang bij prij
sopdrijving. zo merkte hij op.
