PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ACTIES OP KOMST
BIJ VMF-CONCERN
Politie ontruimt
bezette citru
In Zeeland alleen Schouwen nog niet
opgenomen in regionale brandweerkring
FRANSE HULP ZAIRE IS BLIJK
VAN EUROPESE SOLIDARITEIT
kleintjes
Tegen sluiting van drie bedrijven
Nederlandse
piloot vroeg
of startbaan
al vrij was
PROTEST FRUITTELERS TEGEN IMPORT
Naar huis...
pagina 3
220e jaargang no. 81
Woensdag 13 april 1977
.an ome correspondent
NUNSPEET - Bij alle vestigingen van het metaalconcern VMF zijn acties op komst om de sluiting
van drie bedrijven tegen te houden: de plasticfabriek en de gieterij in Hengelo (550 man) en de
gieterij in Utrecht (250 man). „Alleen als de VMF terugkomt op de vorige week vrijdag genomen
beslissing om de SPPM te sluiten en als eerst over de gieterijen het advies van minister Lubbers
wordt afgewacht, zijn acties te voorkomen", zo verklaarde bestuurder Jan Schermer van de Indus
triebond NW dinsdagmiddag na afloop van de bespreking met 60 bij VMF werkzame kaderleden.
In die vergadering hebben de kaderle- het programma tussen de centrale on- vraag wordt ingediend zullen woens-
dememingsraad en de VMF. „Als de lei
ding de eerder genomen beslissingen
niet terugdraait, zullen donderdag le
denvergaderingen volgen Acties zullen
dan niet uitblijven", aldus Schermer.
De VMF wilde gisteravond nog geen
commentaar leveren op de vakbond
splannen De heer Van de Brink, lid van
de raad van bestuur, verklaarde eerst
het overleg vandaag met de centrale
ondernemingsraad te willen afwachten
Datum
den hun goedkeuring gegeven aan het
beleid dat de Industriebonden NW en
NKV voeren ten aanzien van VMF.
Eventuele acties hebben ook de steun
van de Industriebond CNV. Bestuurder
BasNieuwland verklaarde desgevraagd
één lijn te willen trekken met de Indus
triebonden van NW en NKV
Overleg
Zoals bekend, hebben de bonden afge
lopen vrijdag het overleg met VMF op
geschort. Ze zijn het niet eens met de
voorgenomen sluiting van de SPPM.
„Wij vinden dat de VMF het nieuwe
aanbod van minister Lubbers om de
SPPM te behouden, met beide handen
moet aangrijpen", aldus Schermer.
Lubbers bood vorige week de SPPM
een nieuwe, hogere lening aan van 15
miljoen gulden en verzachtte tegelij
kertijd de eis voor behoud van werk
van drie naar twee jaar. De VMF heeft
echter ook dit aanbod van de hand ge
wezen.
Schermer: „De sluiting van de SPPM
druist ook in tegen het advies van de
centrale ondernemingsraad De VMF-
directie wil de gieterijen gaan sluiten
terwijl hierover zelfs nog geen advies
van de ondernemingsraad is uitge
bracht Daar worden we erg nijdig om"
Voor vandaag staat een bijeenkomst op
Een woordvoerder van VMF ver
klaarde desgevraagd wel, dat het ont
slag van de werknemers van SPPM in
Hengelo op 10 maart is gemeld. Inge
volge de wet collectief ontslag moeten
grotere ontslagen sinds kort minstens
een maand tevoren bij de arbeidsbu
reaus worden aangekondigd.
Over de datum waarop de ontslagaan-
Een oud-medewerker van de Temeu-
zense dienst openbare werken bestem
pelt de klachten over deze dienst als
'stemmingmakerij-.
inkomen
roerig
fusie
PAGINA 9
behoud
Het personeel van
aan het behoud
Rotterdam
PAGINA 10
winnaar
Kikkers Aardenburg werd de grote win
naar van het volleybaltoernooi in Oost
burg
favoriet
Kees Priem handhaaft zich bij de favo
rieten ln de ronde van België
plattelander
De Fnese plattelander Peter Tuinman
speelt de rol van schipperszoon in Tus
sen wal en schip'. Radio- en televisie
programma's. strip.
PAGINA 15
inflatie
NEW YORK (UPI) - Kort voor de
luchtrarap op Tenerife heeft een van
de piloten van de Nederlandse
Jumbo een collega in de cockpit ge
vraagd, of de Jumbo van Pan Am al
de startbaan had verlaten, aldus de
New York Times.
Het blad schreef dinsdag dit verno
men te hebben in knngen van de
commissie van onderzoek. Iemand
van de Nederlandse bemanning zou
de vraag bevestigend hebben beantr
woord, zo zou een niet nader ge
noemde bron hebben verklaard. Vol--
gens een andere bron zou het antr
woord echter onverstaanbaar zijn
geweest Een en ander zou gebleken
zijn bij het afluisteren van de band
waarop de gesprekken in de cockpit
van de KLM-Jombo zijn vastgelegd.
dagmorgen mededelingen worden ge
daan na het overleg met de centrale on
dernemingsraad Zoals gemeld, ver
wacht VMF dat de fabriek waar machi
nes voor de kunststofproduktie worden
gemaakt nog jaren verliezen zal lijden
(dit jaar 15 min), reden waarom het
concern de door minister Lubbers aan
geboden achtergestelde lening van 15
min om het bedrijf voort te zetten, niet
aanvaardt.
Het voorgenomen ontslag van de 500
werknemers van de twee gieterijen is op
31 maart gemeld. De raad van bestuur
van de VMF zal dan ook voor 30 april een
besluit nemen over de ontslagaanvra
gen. De centrale ondernemingsraad
moet daarover eerst nog een advies uit
brengen. Dat is de COR vorige week ge
vraagd.
De woordvoerder zei. dat VMF de over-
PHILIP AGEE
MAG NAAR
NEDERLAND
DEN HAAG (ANP) - Philip Agce mag.
zoals iedere Amerikaan, drie maanden
naar Nederland komen op een visum. In
die drie maanden zal een beslissing
worden genomen over zijn verzoek
voor een verblijfsvergunning.
Dit heeft het ministerie van buiten
landse zaken hem onlangs op voor
spraak van het ministerie van justitie
meegedeeld, aldus dinsdag een woord
voerder van justitie
Philip Agee, die in opspraak kwam door
zijn boek over zijn activiteiten voor de
Amerikaanse buitenlandse geheime
dienst (CIA) en de daarop volgende pu
bliciteit, moet binnenkort Engeland,
waar hij op het ogenblik verblijft verla-
tea Dit land vindt dat hij de staatsvei
ligheid m gevaar brengt.
•De eerste minister van Griekenland,
Konstanün G. Karamanhs, zal op 20 en
21 april, op uitnodiging van premier
Den Uyl, een officieel bezoek aan Neder
land brengen. Dit heeft het ministerie
van buitenlandse zaken dinsdag mee
gedeeld.
heid in december 1976 al heeft meege
deeld. dat zc de gieterijen moest slui
ten. Op verzoek van de overheid is toen
de NEHEM (Nederlandse Herstruetu-
reringsmaatschappi.il ingeschakeld. De
NEHEM is tot de conclusie gekomen,
dat het van belang kan zijn om de giete
rij in Utrecht in stand te houden. Maar
dan moet er J 12 min in worden geïn
vesteerd. Bovendien is voor de verlies1
financiering 15 min nodig (over een
periode van drie jaar), terwijl het per
soneelsbestand met 100 man zou
moeceten worden ingekrompen tot
150 man.
ETHIOPIE
BESCHULDIGT
SOEDAN VAN
AANVALLEN
ADDIS ABEBA (REUTER/AFP/UPIl -
De militaire machthebbers in Ethiopië
hebben in een memorandum, voorge
legd aan de organisatie van Afrikaanse
eenheid (OAEl. verklaard dat Soeda-
nese troepen die diep in Ethiopië zijn
doorgedrongen, daar slag leveren met
de Ethiopische regeringstroepen.
Volgens goedingelichte kringen in Ad
dis Abeba wordt Soedan in het memo
randum ook beschuldigd van tankaan-
vallen op Ethiopische grensstellingen
en het treffen van voorbereidingen voor
een nieuwe inval in Ethiopië'.
ROTTERDAM - Het initiatiefcomité
Import Zuidelijk Halfrond heeft dins
dagochtend de citrusveiling in Rotter
dam korte tijd bezet gehouden om te
protesteren tegen de 'steeds toenemen
de' import van appelen uit landen als
Chili en Zuid-Afrika. Het comité koos
deze veiling als plaats van actie, omdat
daar de appelen verhandeld worden en
om duidelijk te maken dat de impor
teurs van het fruit medeverantwoorde
lijk zijn.
De actie was van korte duur. Toen de
merendeels jonge fruittelers, uit onder
meer Zeeland, anderhalf uur in het ge
bouw waren, besloot de politie in te grij
pen. Met harde hand werden de 200 be
togers uit het veilinggebouw verwij
derd. Daarna mocht een delegatie van
tVan onze correspondent)
PARIJS - De Franse president Giscard d'Estaing heeft dinsdagavond in een tv-
interview verklaard, dat de materiële hulp aan Zaire was verleend nadat de
regering van Zaire daarom had gevraagd. De Franse hulp, aldus Giscard, is ver
leend met het doel twee duidelijke signalen over de wereld uit te zenden. Het eerst
signaal is dat de Franse regering zijn vrienden - en ook die in Afrika - niet in de
steek laat als zij in moeilijkheden komen te verkeren. Het andere signaal is. dat
Europa met Afrika solidair dient te zijn.
Giscard wees met heftigheid de veronderstelling van de hand dat in het conflict in
Zaïre Franse militairen betrokken zouden zyn. Wel herinnerde de president eraan
dat er als gevolg van een overeenkomst die nog door zijn voorganger-president
Pompidou werd gesloten. Frans militair-technisch personeel in Zaire is om hulp te
verlenen bij het in stand houden van het materieel dat volgens ditzelfde contract
door Frankrijk geleverd wordt Wij steunen geen land dat aanvalt, maar een land
dat wordt aangevallen.
4 vont uur
De Franse oppositie heeft de beslissing van Giscard 'strijdig met de grondwet' en
'avonturisme' genoemd. Socialisten en communisten hebben om een spoeddebat
in het parlement over de Franse hulp aan Zaïre gevraagd.
In de Angolese hoofdstad Loeanda heeft de MPLA-regering het Franse optreden
eveneens als verdediging van koloniale belangen gekenschetst. Lucio Lara, lid van
het centraal comité en het politbureau van de MPLA, meende dat het de Fransen
vooral te doen was om de olie van de voormalige enclave Cabinda (dat nu onder
Angolees bestuur staat, maar waar de afscheidingsbeweging FLEC nog immer
actief is)
Ook het Russische persbureau Tass heeft het beschikbaar stellen van Franse
transportvliegtuigen voor het overbrengen van Marokkaanse troepen een inmen
ging in de binnenlandse aangelegenheden van Zaïre' genoemd.
Zowel Moskou als Loeanda ontkennen dat de voormalige gendarmes door Cubanen
zijn getraind of worden aangevoerd- President Moboetoe van Zaïre heeft dit vanaf
het begin van de troebelen verklaard. Zijn regime wordt nu gesteund door Egypte.
Marokko. Soedan. Gabon. Kenia. Frankrijk, de Verenigde Staten en China De
Chinese Volksrepubliek zou Moboetoe dertig ton 'goederen' hebben geschonken
om het hoofd te bieden aan de invasie van het Moskouse 'sociaal-imperialisme'
Volgens in Brussel binnenkomende informatie heeft de strijd rond Kolwezi een
voor Moboetoe gunstige wending genomen dankzij de aankomst van de Marok
kaanse troepen.
vier man weer naar binnen om met de
importeurs te praten.
Later vertrokken de actievoerende
tuinders naar Den Haag, waar ze een
gesprek hadden met vertegenwoordi
gers van het produktschap voor groen
ten en fruit. Het produktschap kon geen
concrete toezeggingen doen, maar be
loofde binnenkort in het vakblad van de
fruittelers cijfers over de import uit lan
den op het zuidelijk halfrond te zullen
publiceren.
Verder werd gezegd dat invoer in de
EEG en Nederland van appelen van het
zuidelijk halfrond de fruittelers dit jaar
minder schade lijkt te berokkenen dan
vorig jaar
Volgens het comité betekent de grote
import van appelen uit landen op het
zuidelijk halfrond, dat de eigen appe
len te goedkoop moeten worden ver
kocht. „Onze inkomens liggen dan ook
al jaren beneden het minimumloon",
aldus de actievoerders. Volgens hen
staat de werkgelegenheid van 25.000
man in de fruitteelt en nevensectoren
op de tocht.
Het initiatiefcomitëist onder meer: een
totale import van appelen uit het zuide
lijk halfrond over 1977 van 200.000 ton,
een invoerstop voor landen die te veel
appelen in ons land willen invoeren,
strenge controle op kwaliteit en kwanti
teit van het fruit, en Jaarlijkse afspraken
in EEG-verband over de hoeveelheden
in te voeren appelen.
WALCHERENEN 'ZEEUWSCH VLAANDEREN' DOOR MINISTER ERKEND
SUBSIDIE VOOR
UITBOUW VAN
MATERIEEL
VLISSINGEN-ln Zeeland is
Schouwen-Duiveland op hel ogenblik
het enige gebied, dat niet is opgenomen
in een regionale brandweerkring. Voor
de andere regio's in Zeeland is zo'n sa
menwerkingsverband al een feit of in
een zeer ver stadium \-an voorberei
ding. Tholen en Sint-Philipsland heb
ben met het oog op de geografie aan
sluiting gezocht bij dc regionale
brandweerkringen van respectievelijk
Bergen op Zoom en Roosendaal, voor
het Middenzecuwse gebied met de Be-
velanden en Walcheren samen is over
eenstemming bereikt, en de bestaande
brandweerkringen Walcheren en
Zeeuwsch-Vlaan deren hebben deze
maand hun „ministeriele erkenning" in
het staatsblad gekregen.
Die erkenning voor Walcheren en
Zeeuwsch-Vlaanderen betekent vol
gens voorzitter drs Th. J Westerhout
van de Walcherse brandweerkring „een
extra financieel fundament" onder de
samenwerking van de brandweren per
regio Het komt erop neer, dat Walche
ren en ZceuwschVlaanderen in aanzet
voldoen aan de richtlijnen uit Den
Haag. volgens welke rijksbijdragen voor
deze regio's mogelijk zijn De beide re
gionale kringen komen daardoor in
aanmerking voor een rijksbijdrage, die
is van een omvang, dat daardoor de „ex
tra kosten, die verband houden met de
regionalisatie van de brandweer in het
betreffende gebied" worden gedekt
Tussen Schouwen-Duiveland en
Midden-Zeeland zijn in het verleden wel
contacten geweest over de aansluiting
bij het Midden uwse gebied Van
Schouwen-Duiveland uit hebben de
gemeenten ook in de richting van sa
menwerking met Goerce-Overflakkee
gekeken. Burgemeester Th de Meester
van Zlerikzee. voorzitter van de vereni
ging van burgemees ters en secretaris
sen op Schouwen-Duiveland zegt daar
over „Goeree was toen echterjulst be
zig om aansluiting te zoeken naar het
noorden. Die mogelijkheid was daarmee
voor ons van dc baan. Schouwen-
Duiveland is nu met opgenomen in een
officiële brandweerkring, maar er zijn
tussen de verschillende brandweer
korpsen in dc zes gemeenten duidelijke
afspraken over bijstand en hulpverle
ning. Er wordt ook aan gewerkt om het
materiaal zo veel mogelijk op elkaar af
te stemmen
Andere orde
De heer Dc Meester wees erop. dat er in
gemeentelijke kring op Schouwen-
Duiveland geen eenstemmigheid is
over een eventuele aansluiting van het
gebied bij de regionale brandweer
kring Midden-Zeeland.. „Er zijn wel
gemeenten, die in die richting denken,
maar dat is toch een minderheid, heb ik
de indruk.
Wij vrezen, dat zo'n regeling
problemen oproept ten aanzien van de
vrijwillige commandanten. Boven
dien: problemen in bijvoorbeeld het
Sloegebied zijn van een heel andere
orde dan de brandweerproblematiek
op Schouwen-Duiveland. Wij zouden
op Schouwen een deel van de kosten
voor dat gebied moeten dragen. Wij
hebben een aantal jaren geleden de
brandweerinspectie in Breda gekregen
als het erom gaat problemen op te los
sen. die van regionale betekenis zijn.
De regionale brandweerkringen lopen
daar nu min of meer tussendoor. Dat
klinkt allemaal wat tegenhouderig.
maar we moeten wel kijken naar hel
soort regio's, dat zou moeten samen-
De klok der
democratie?
§De legalisering van de
communistische partij ln
Spanje betekent dat de
Spaanse burgeroorlog ten
langen leste toch is geëindigd.
Wanneer was ook weer het be
gin? Veertig, vijftig jaar geleden? Het
lijkt ver achter ons, maar eigenlijk is het
nog pas gisteren of eergisteren In 1931
werd Spanje een republiek na het wan
beheer van Primo de Rivera, een ver
nieuwing die geen oplossing bracht voor
het land. Talloze problemen bleven on
verminderd hun veelal kwalijke Invloed
uitoefenen: de Baskische en Catalaanse
kwesties, de verhouding tussen kerk en
staat en vooral ook de felle sociale
spanningen. Herhaaldelijk braken rel
len en opstanden uit, met name de 'rode
oktober' van 1934 werd berucht, vooral
door de meedogenloze manier waarop
deze bewegingen werden onderdrukt In
1936 won het "Volksfront" - een samen
gaan van socialisten en communisten -
de verkiezingen, maar ook toen bleven
de spanningen bestaan In datzelfde
jaar 1936. op de achttiende Juli. kwamen
delen van het leger onder Emilio Mola
en Francisco Franco ln opstand en
vanafdat ogenblik wasde Spaanse bur-
geroorlog een vaststaand feit Aanvan
kelijk hoopten leidende figuren van Eu
ropa dat deze oorlog zich 'slechts' als
een lokaal conflict zou ontwikkelen,
maar de omstandigheden in het oude
werelddeel maakten dat onmogelijk.
Hitler. Mussolini en Stalin begonnen
hun oorlog op Spaanse bodem en daar
door werd dit land - naar het woord van
een Nederlands historicus - _de bloedige
arena, waarin een verschrikkelijke ideo
logische oorlog werd uitgevochten, als
een voorspel van de nog duivelser alge
mene slachting, die eerlang Europa en
de wereld zou bezoedelen
v-zommunisten en andere anti
fascisten vochten m deze Spaanse bur
geroorlog in interna
tionale brigades. In
de organisatie daar
van bezaten com
munistische func
tionarissen de sleu
telposities. Onder hen bevonden zich
mannen, die later in en na de tweede
wereldoorlog in hun partijen een be
langrijke rol zouden spelen: Josef Broz
oftewel Tito. Togliati, Thorez, om er en
kelen te noemen. Er waren echter ook
veel Spanje-strijders, die niet tot het or
thodoxe communistend om behoorden,
maar wie het vooral ging om de strijd
tegen het fascisme. „Spanje werd de
ontmoetingsplaats voor internationale
bohémiens van links." aldus Arthur
Koestier. „Bloomsbury (een aanduiding
vooreen kunstenaarsgroep, die in Enge
land grote invloed uitoefende) en
Greenwich Village (het kunstenaars-
kwartier van New York) gingen op revo
lutionaire excursie." Schrijvers en dich
ters uit vrijwel alle Europese landen
trokken naar Sparye. George Orwell.
Julian Bell. Ernest Hemingway. Jef
Last, om er enkelen te noemen De eer
ste buitenlandse vrijwilliger die in
Spanje sneuvelde was de Engelse com
muniste Felicia Browne, een schilderes
Hun gedachten werden scherp ver
woord door het motto dat Hemingway
koos voor zijn befaamde roman over de
burgeroorlog "Voor wie de klok luidt'
Hij ontleende dit motto aan de zes
tiende eeuwse schrijver John Donne:
de dood van ieder mens verkleint ook
mij. want ik behoor tot de mensheid.
Vraag daarom nooit voor wie de klok
luidt: zij luidt voor u."
fiantlijn
Op
werken en het praktisch nut, dat een
gebied als Schouwen-Duiveland daar
van heeft." Burgemeester Th. J Weste-
thout van Vlisslngen (voorzitter van de
kring Walcheren) en se burgemeester M.
Somers van Hontenisse (secretaris van
de Zeeuwsvlaamse kring) lieten zich po
sitief uitover de erkenning van de beide
brandweerkringen door de minister Zij
wezen erop, dat er in het verleden - be
halve samenwerking bij de brand be
strijding - met name veel in regionaal
verband is gedaan aan de brandpreven
tie. „Een zaak." zoals de heer Somers
formuleerde „die vaak niet zo nadruk
kelijk naar buiten komt. maar die van
bijzonder grote betekenis is Hij ver
klaarde. dat de subsidiering de moge
lijkheden ln Zeeuwsch-Vlaanderen ver
groot om In knngverband moderne
communicatiemiddelen aan te schaften,
terwijl het ook de aanstelling van een
Slot zie pagina 6 kolom 2i
'p 1 april 1939 werden de vijandelijk
heden gestaakt: de republikeinen gaven
zich aan Franco over. Diegenen die zich
welbewust tegenover hem hadden ge
steld, moesten óf vluchten óf konden re
kenen op zware straffen. Na de Ameri
kaanse burgeroorlog in de vorige eeuw
hadde leider van de winnende partij -
president Lincoln- zijn landgenoten van
noord en zuid opgeroepen om met boos
aardig Jegens elkaar te zijn, maar om
elkaar m naastenliefde te benaderen.
Een dergelijk woord kwam echter
Franco niet over de lippen. integendeeL
H. L. Matthews, een Amerikaans Journa
list die de Spaanse burgeroorlog van
nabij meemaakte en er een boek over
schreef (het verscheen onlangs in het
Nederlands), stelt dat Franco en zijn
volgelingen hun tegenstanders als 'mis
dadigers' beschouwden. Zij hadden
immers gevochten voor het commu
nisme. het socialisme, het liberalisme en
zelfs voor de democratie. De zeer gods
dienstige Franco had geen enkel gewe
tensbezwaar tegen het uitoefenen van
een meedogenloos 'recht' in plaats van
genade en vergeving. Vele duizenden
werden gevangen gezet en vele duizen
den ook geëxecuteerd. Matthews
noemde zijn boek 'Half Spanje stierf,
een titel ontleend aan de Spanjaard Ma
rino José de Larra die in het begin van
de negentiende eeuw dit grafschrift voor
zijn land schreef: „Hier ligt de helft van
Spanje: gestorven door de handen van
de andere helft." Nu de communistische
partij weer is toegelaten ziet heter naar
uit dat de Spaanse burgeroorlog inder
daad definitief is geëindigd. Zullen de
overgeblevenen van alle partijen en de
nieuwe generatie zich mei plkaar weten
te verzoenen? De ontwikkeling na
Franco's dood gaat in ieder geval opval
lend snel: betekent dat nu dat ln Spanje
de klok eindelijk voor een moderne de
mocratie kan lulden? En zullen de
communisten -maar vooral ook de
kleine, van hen afgescheiden groepen en
groepjes - zich aan de regels van het de
mocratisch spel houden0 Europa kijkt
met belangstelling. Ja met ingehouder
adem toe.