PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DODEN NAAR SCHIPHOL
Kabinet terug
Demissionair kabinet neemt geen besluit
over pijlerdam en vaste oeververbinding
LAATSTE WOORDE
Voice-recorders worden in VS beluisterd
BREZJNEV
VERWIERP
VOORSTEL
CARTER
•>sn-
MELKPRIJS
OMHOOG
IN PERIODE TOT VERKIEZINGEN IN MEI
Beeldkrant
pagina 17
Hebt u milieuklachten?
Bel dan 01100-14444 (voor de Bevelanden,
Schouwen-Duiveland en Walcheren) of
provincie zeeland q1150-4444. (voor Zeeuwsch-Vlaanderen).
MADRID (DPAl - De Spaanse dagbladen 'Ya' en 'ABC' brach
ten woensdag loat zij noemden, de tekst zoals die staat op de
toonbanden van de verkeerstoren van Santa Cruz op Tenerife
met de gesprekken tussen de toren en de verongelukte jumbo
jets van KLM en Panam.
De laatste zinnen van die gesprekken waren als volgt: KLM:
„Wij zijn gereed voor de start".
Verkeerstoren: Blijft u op uw positie - Panam, heeft u de
startbaan verlaten?".
Panam: „Neen".
Verkeerstoren: „Verlaat u hem en deel mee als de baan vrij
is".
Op dat moment moet, volgens de luchthavendirectie, de
KLM-machine zonder uiteindelijke startpermissie zijn ge
start.
Lange rijen doodkisten op het vliegveld
(Van onze verslaggevers)
TENERIFE-AMSTELVEEN - De stoffelijke overschotten van de zondag bij de vliegramp op Tene
rife omgekomen passagiers van de KLM-Boeing De Rijn zullen vrijdagnacht in Nederland arrive
ren. Op Schiphol is een hangar als rouwcentrum ingericht, waar de lijken zullen worden opgeb
aard.
220e jaargang no. 71
Donderdag 31 maart 1977
Omdat het vliegveld Los Rodeos maar
gedeeltelijk voor het vliegverkeer is
opengesteld, worden de stoffelijke res
ten per boot van Tenerife naar Las Pal-
mas overgebracht. Vandaar verzorgt
een KLM-toestel het transport naar
Schiphol.
Het is tot nog toe niet gelukt alle 248
Nederlandse slachtoffers te identifice
ren. Tussen de wrakstukken van het
KLIYÏ-vIiegtuig werd woensdagmorgen
nog een lijk aangetroffen. De dossiers
met de beschrijving van alle stoffelijke
overschotten zijn woensdagavond naar
PAGINA 2
dam
In april begint, het wegbaggeren van de
ringdijken bij de Brouwersdam.
PAGINA 3
getuige
Een verdwenen getuige- in de
moordzaak-Kenncdy is in Amerika
dood aangetroffen.
PAGINA 7
academie
De pedagogische academie in Middel
burg hield een politieke dag
PAGINA 13
gevangen
De Israëlische autoriteiten houden
sinds januari een groep terroristen ge
vangen na een verijdelde aanslag op een
El-Al vliegtuig.
PAGINA 15
kampioenschap
Het Nederlandse damkampicoschap
begon voor Harm Wiersma zonder ver
rassingen
PAGINA 17
beeldbuis
Omroep en pers strijden om de
'beeldbuis-krant'
PAGINA 19
eenvoudig
Barbara Dickson vindt eenvoudige
nummers het best. Radio-en televisie
programma's; strip
PAGINA 21
kernfusie
Weer geen beslissing over een EEG-
kemfusie-project. Beurs-önancïèn-
Nederland overgevlogen. Op Schiphol
zullen die gegevens - verzameld door
een team rijkspolitiemensen, Spaanse
medische studenten en vier'Neder
landse tandartsen - worden vergeleken
met de informatie die de nabestaanden
aan het crisiscentrum hebben ver
strekt. Luitenant J. Oostebroek, die het
politieteam leidt, meende dat in enkele
gevallen de uiteindelijke identificatie
niet plaats zal kunnen vinden.
Woensdagavond waren op Tenerife nog
niet voldoende loden kisten aanwezig-
om de stoffelijke resten van alle slach
toffers volgens internationale voor
schriften te kunnen vervoeren. De kis
ten moeten worden dichtgelast, een
karwei dat een half uur vergt.
Twee passagiers van de PanAm-Boelng
waarmee het KLM-toestel op die fatale
zondagmiddag in botsing kwam zijn in
de nacht van dinsdag op woensdag over
leden. Het totaal aantal doden is nu ge
stegen tot 573.
Banden
Inmiddels heeft een woordvoerder van
het Spaanse ministerie van luchtvaart
woensdag bevestigd dat de vliegramp
op Tenerife te wijten is aan de KLM.
Gezagvoerder Veldhuyzen van Zanten
heeft, zo is uit de woensdag aan de
Amerikaanse en Nederlandse onder
zoekscommissies vrijgegeven geluids-
t Van onze Haagse redacteuri
DEN HAAG - Hetps uitgesloten dat het
huidige demissicmaire kabinet nog be
slissingen kan nemen ever de Ooster-
schelde (omvang doolstroomopening
pijlerdam) en de Westerschelde (vaste
oeververbinding). Deze verwachting
heeft in politiek Den Haag definitief
postgevat na het debat van woensdag
middag naar aanleiding van de jongste
regeringsverklaring van de demissio
naire minister-president Den Uyl. De
behandeling door de tweede kamer van
het andere Zeeuwse potje op het nu
vrijwel gedoofde Haagse vuur hoort
nog wel tot de mogelijkheden. Dat is de
intrekking van de Wet van 1870 op de
calamitcuze polders. Vanmiddag -
donderdag - wordt daarover tijdens de
regering van de parlementaire werk
zaamheden een besluit genomen. Tot
banden van de verkeerstoren vastges
teld, de start ingezet zonder de uitein
delijke toestemming van de toren te
hebben ontvangen. Zoals wij gisteren
reeds meldden is echter uit de band niet
op te maken wat de reactie van de ver
keerstoren was nadat de KLM-
gezagvoerder zijn start aankondigde.
Zowel de Nederlandse als de Ameri
kaanse delegatie op Los Rodeos hebben
de Spaanse autoriteiten verzocht de
verkeersleiders van het vliegveld te mo
gen ondervragen. Er zijn na het beluis
teren van de banden nog verschillende
vragen opengebleven: waren de op
drachten van de verkeerstoren duidelijk
genoeg, was er sprake van verkeerde ge
volgtrekkingen bij de bemanningen van
de beide toestellen en had het PanAm-
toestel de startbaan moeten verlaten bij
de derde afslag (of diende dat pas bij de
vierde en laatste verbinding van start-
naar taxibaan te gebeuren.
Amerikaanse gezagvoerder Victor
Grubs verklaarde woensdag voor zijn
vertrek naar Amerika zich niet schuldig
te achten aan de botsing. „Ik heb alle
bevelen van de verkeerstoren correct
uitgevoerd", aldus Grubs. Volgens
Spaanse employés van de luchthaven
echter zou Grubs opdracht hebben ge
kregen via de derde verbindingsbaan
(Charlie Three) de startbaan te verlaten
zodat die baan vrij zou zijn voor de start
de verkiezingen op 25 mei resten de
tweede kamer nog zeven vergaderda-
gen.
Als het kabinet Den Uyl-Van Agt niet
over de grondpolitiek was gestruikeld,
dan zouden waarschijnlijk nog voor de
verkiezingen regeringsbesluiten zijn
genomen over de grootte van de door-
stroomopening in de pijlerdam in de
monding van de Oosterschelde en over
de aanleg van de vaste oeververbinding
tussen Kruiningen en Perkpolder,
Voor de voortgang van de werkzaamhe
den in de Oosterschelde zal het uitstel
geen gevolgen hoeven te hebben. De be
slissing zal uiterlijk in het vooijaar van
1978 moeten worden genomen om het
tijdschema niet gevoelig in de wai te
brengen. De besluitvorming houdt
technisch gesproken alleen verband
met het tijdstip waarop de schuiven
van het KLM-toesteL Een veronderstel
ling is dat de verkeersleiding' die op
dracht niet duidelijk genoeg heeft ver
strekt. bijvoorbeeld door niet de term
Charlie Three te gebruiken, waardoor
de Amerikaanse jumbo op de startbaan
doortaxiede naar de volgende afslag.
Van Amerikaanse zijde is gesteld dat
gezagvoerder Grubs terecht doorreed
RIJSWIJK (Z.H.) - De minimum prijs
voor verpakte volle melk gaat binnen
kort met een cent omhoog tot een gul
den per liter. Het bestuur van het pro-
duktschap voor zuivel heeft woensdag
lot deze verhoging besloten.
De verordening moet nu. voordat zij in
kan gaan. nog ministeriële goedkeuring
krijgen.
tussen de pijlers moeten worden be
steld. De pijlers kunnen toch wel wor
den geplaatst.
In Den Haag wordt echter ook ernstig
rekening gehouden met de mogelijk
heid dat de laatste belangrijke beslis
sing over de Oosterschelde deel uit
maakt van de afspraken die de coalitie
partners na de verkiezingen zullen ma
ken by de formatie van het nieuwe ka
binet Van de voorspelling van minister
Westerterp i verkeer en waterstaat) dat
de regering in maart of april over de
doorslroomopening besluit, zal door de
huidige problemen niets terecht kun
nen komen. Hooguit bestaat de kans
dat men op het ministerie van verkeer
en waterstaat besluit het rapport van de
ambtelijke studiegroep over het gat in
de pijlerdam met het advies van de raad
van de waterstaat openbaar te maken.
naar de laatste afslag omdat zijn toe
stel een te scherpe bocht had moeten
maken bij het benutten van 'Charlie
Three'. De Amerikanen hebben tot nog
toe slechts de handelwijze van de
PanAm-gezagvoerder becommenta
rieerd, maar onthouden zich van elke
suggestie over de directe oorzaak van
de ramp.
Pan American wil vooral meer weten
over het zicht tijdens de botsing, dat
circa 300 meter zou hebben bedragen -
de minimaal toegestane afstand. Een
moeilijkheid hierbij is dat de Spaanse
verkeersleiders die hierover uitsluitsel
moeten geven, onder militair gezag
staan, anders dan in de meeste andere
Europese landen en de VS zelf.
Voice-recorders
De voice-recorders uit de cockpits van
de beide toestellen, waarop alle gc-
Slot zie pagina 3 kolom 5
Dit rapport is reeds in deze krant ver
schenen.
Op dit moment ligt bij de demissionaire
bewindsman van verkeer en waterstaat
het advies van de interdepartementale
werkgroep om de tussenoplossing
(14.000 vierkante meter) te kiezen op
grond van financiële en politieke motie
ven. Zonder deze overwegingen zou de
grootste opening (20.000 vierkante me
ter). die tevens het grootste gemiddelde
getij verschil bij Yerseke garandeert, de
voorkeur verdienen. De raad van de wa
terstaat is bezig met de formulering van
zijn advies over het studieresultaat van
de werkgroep, bestaande uit vertegen
woordigers van de betrokken departe
menten
Oeververbinding
Ook de beslissing over de aanleg van de
i Van ome correspondent i
MOSKOU - Sowjet-parti jleider Leonid
Brezjnjev heeft persoonlijk Washing-
tons minister van buitenlandse zaken
Vance meegedeeld, dat de nieuwe Ame
rikaanse strategische (SALT-) voor
stellen voor de Sowjet-leiding onaan
vaardbaar waren. Brezjnjev verscheen
tijdens de laatste ronde van de
Russisch-Amerikaanse onderhande
lingen om dit mee te delen aan Vance,
die vandaag naar Bonn vertrekt. Vance
had eerder aangeboden eventueel lan
ger in de Russische hoofdstad te blij
ven, als dit nuttig zou blijken voor een
vruchtbaar resultaat van de onder
handelingen.
Minister Vance was naar Moskou ge
komen met SALT-voorstellen die afwij
ken van de plannen van ex-president
Ford en oud-minister van buitenlandse
zaken Kissinger. Een van de belangrijke
verschillen is. dat de nieuwe Ameri
kaanse regering geen bevriezing wil van
de Amerikaanse en Russische kemwa-
penarsenalen, maar streeft naar een
forse vermindering daarvan. Aangezien
hierover uitgebreid onderhandeld zal
moeten worden, stelt Washington voor
om intussen het Wladiwostok-akkoord
van 1974 te ratificeren en in wprking te
laten treden, omdat in oktober van dit
jaar het eerste SALT-verdrag (van 1972)
afloopt.
De Amerikaanse regering wil bij een
voorlopige inwerkingtreding van het
Wladiwostok-akkoord de Amerikaanse
Cruise- raket uitsluiten. Partijleider
Brezjnjev deelde Vance mee. dat het
volgens de Sowjet-lediding hier ging
om een onevenwichtig voorstel. Dien
tengevolge werd het Amerikaanse
voorstel afgewezen. Als tegenvoorstel
stelde Brezjnjev voor. het
Wladiwostok-akkoord in zijn oor
spronkelijke vorm in werking te laten
treden.
Minister Vance verklaarde gisterena
vond teleurgesteld te zijn over het feit
dat er geen vooruitgang geboekt was op
het belangrijktste terrein, dat van de
strategische (SALT-) dialoog tussen
beide supermogendheden. Hij ver
klaarde echter met zijn Russische col
lega besloten te hebben om in mei. "er
gens in Europa' de SALT-discussie en
de besprekingen over het midden-
Oosten voort te zetten.
President Carter heeft woensdagavond
tegenover een groep congresleden in het
Witte Huis de door minister Vance ge
voerde besprekingen nuttig genoemd,
ondanks het afwijzen van de Ameri
kaanse voorstellen door de Russen.
vaste oeververbinding over en onder
dc Westerschelde kan een onderwerp
zijn waarover bij de formatie van een
nieuw kabinet afspraken worden ge
maakt. Uit de keren dat de tweede ka
mer met de uitvoering van dit karwei
adhesie heeft betuigd, wordt opge
maakt dat deze beslissing allerminst
onoverkomelijke tegenstellingen zal
oproepen.
De laatste duidelijke uitspraak van de
heer Westerterp over de stand van za
ken met deze vaste verbinding werd
gemaakt tijdens een geïmproviseerde
persconferentie na het bezoek van ge
deputeerde staten van Zeeland aan zijn
ministerie in Den Haag. De bewinds
man bevestigde desgevraagd, dat hij er
zijn best voor zou doen het ondenverp
Slot zie pagina-9 kolom 6)
Geannexeerde
medestrijder
VttO Beethoven is dit jaar in
0°slrDuitslanci de Duitse
Democratische Republiek -
jg-gM alsnog tot communist ver-
klaard. In dit opzicht staan
ideologen-aan-de-macht voot
niets. Als het hun zo uitkomt roepen ze
op tot boekverbrandingen, gooien ze
auteurs in de gevangenis of in een zenu-
winrichtingofzezetten hen hetland uit
Soms heeft dat op langere termijn ironi
sche effecten, want de geschiedenis be
schikt over een langere adem dan de
ideologen van het korte zicht, zoals bij
voorbeeld de historie van het derde rijk
leert. In datduizendj arig rijk van Hitier -
met pijn en moeite haalde het de tien
jaar - durfde men in de beginjaren met
het oog op de wereldopinie niet iedere
schrijver in een concentratiekamp te
stoppen en daarom kregen sommigen
de gelegenheid om naar het buitenland
te trekken. Tot hen behoorden linkse fi
guren als Marcuse en Adomo. weten
schapsmensen die in de Verenigde Sta
ten belangrijke leerstoelen kregen en in
alle vrijheid daar hun theorieën verder
•konden ontwikkelen. Hun opvattingen
kwamen na de oorlog terug in Duitsland
en beïnvloedden er in sterke mate de
jonge studentengeneratie, waardoor
aan de universiteiten onrust en rellen
ontstonden. De extreemste uitloper van
dit studentenverzet was de Bader-
Meinhoffgruppe, die voor de Westduitse
overheid tot een soort trauma werd. Zo
was de cirkel gesloten', de figuren die
Hitier het land uit had gewezen, repa
trieerden in hun denkbeelden en had
den aldus een heftiger en groter invloed
op het Duitse geestesleven dan de
nazi-kliek zelf.
In communistische regiems poogt men
de geschiedenis naar eigen hand te zet
ten. Historische feiten en invloeden
worden naar de behoeften van het mo
ment weggeredeneerd, doodgezwegen
of in de schijnwer
pers gezet. Ludwig
von Beethoven be
hoort op dit ogen
blik tot de laatste
categorie Nog
slechts drie jaar geleden bestempelden
de ideologen van China hem tot een
bourgeois-componist en derhalve niet
waardig om in dit Aziatische land van
de revolutie te worden gespeeld. Hij was
duidelijk een kapitalistenknecht. Maar
in de DDR denkt men daar anders oven
bij nadere bestudering van zowel de ge
schiedenis als het werk van deze com
ponist is daar duidelijk geworden dat
eigenlijk gesproken zou moeten worden
over 'kameraad Ludwig*. De negende
symfonie bijvoorbeeld is een werk met
een duidelijk links-politieke inslag, zo
blijkt uit 'neueste Forschungsergeb-
nisse der marxistischen Musikwissen-
schaft'. de nieuwste onderzoeksresulta
ten van de marxistische muziekweten
schap. Er was de afgelopen maand alle
reden om daarop te wijzen, want zater
dag" was het honderd vijftig jaar geleden
dat Beethoven werd geboren. Weliswaar
speelde zich die gebeurtenis af in Bonn,
dat centrum van de huidige reactie,
maar die stad heeit haar rechten ver
speeld. zo liet premier Willy Stoph van
de DDR weten. Hij wees er op dat in
Bonn de 'ideeën van het humanisme
niets betekenen, daarentegen het onge
breidelde winststreven alles.' Vandaar
dat Oost-Duitsland de grote componist
alsnog heeft geannexeerd. Blijkbaar
wordt elders ook enige zending bedre
ven. wantin Peking is bekend geworden
dat de ban op Beethovens muziek niet
meer zo absoluut hoeft te worden geno
men. Twee delen uit de vijfde symfonie
zijn daar vorige maand uitgevoerd tij
dens een concert, dat door radio en tv
werd uitgezonden.
J_7ergelijke manipulaties van kenne
lijk verbeten ideologen - Beethoven nie
tes, Beethoven welles - duiden op een
krampachtigheid, waarvan de muziek
zelf zich niets aantrekt Waarom laat
men niet een ieder de vrijheid om naar
Beethoven te luisteren zoals hem of
haar dat goeddunkt? Waarom ver
plichte bijgedachten? 'Hij schetste in
zijn muziek de maatschappij van de
toekomst, vrij van uitbuiting en onder
drukking, de maatschappij zoals die nu
onder net socialisme tot stand is geko
men'. aldus premier Willy Stoph. Maar
mag men Beethoven dan niet 'gewoon'
mooi winden? De Amerikaanse roman
figuur Lanny Budd, hoofdpersoon uit
een destijds veelgelezen romanreeks
van Upton Sinclair, had de gewoonte
om woorden te maken op thema's van
bekende muziekwerken. Luisterend
naar Beethovens vioolconcert, gespeeld
tijdens een concert in Parijs in he t begin
van de Hitlertijd door Lanny's vriend,
de joodse violist Hansi Robin, bedenkt
hij dat deze muziek zal blijven klinken
in de harten der mensen ondanks we
reldveroveraars en dictators. En als
het laatste deel van het concert weer
klinkt, vormen de woorden zich bij hem
als vanzelf: 'O kom. wees vrolijk, o kom
wees blijde, kom nu en dans, ja dans met
mij.' Zou men in Oost-Duitsland wel zo
onbezorgd met deze woorden mogen
omspringen? Of zou er een ideologisch-
verantwoorde Invuloefening nodig zijn?
In ieder geval zal Beethoven zelf er niet
lastig over doen. Wat dat betreft is een
geannexeerde medestrijder, die hon
derdvijftig jaar geleden werd geboren,
heel wat makkelijker te hanteren dan
actuele kunstenaars. Wolfgang Bier-
mann bijvoorbeeld.
De staatssecretaris van onderwijs,
drs. K. de Jong. heeft woensdag bekend
gemaakt dat zijn ministerie 4.5 miljoen
gulden extra beschikbaar wil steUen
voor het dagondenuijs voor volwasse
nen.
MAN VERMOORD IN UTRECHT
UTRECHT - Door ongerust geworden familieleden gewaarschuwde politieman
nen hebben woensdagmorgen tegen twaalf uur de 43-jarige A. M. Maarschalker-
weerd vermoord in zijn woning te Utrecht aangetroffen. De man was op brute
wijze om het leven gebracht. Het lichaam vertoonde een groot aantal door stom
pen en slagen veroorzaakte verwondingen. Enkele ribben waren gebroken.
Dr. Zeldenrust. die gistermiddag sectie op het stoffelijk overschot verrichtte, meent
dat het slachtoffer door wurging om het leven is gebracht. Volgens dr Zeldenrust is
de moord het afgelopen weekeinde gepleegd.
De politie heeft de indruk, dat de woning van het slachtoffer is doorzocht op geld.
Den Uyl tijdens het kamerdebat.
'Van ome parlementaire redactiei
DEN HAAG - Het demissionaire kabinet-Den Uyl zal in de komende weken tot de
verkiezingen een grote terughoudendheid in acht nemen bij het nemen van beslis
singen. Mocht om dringende redenen toch over politiek controversiële zaken een
besluit genomen moeten worden, dan zal het kabinet eerst overleg plegen met de
tweede kamer.
Dat heeft minister-president Den Uyl woensdag in de kamer laten weten.
De ontbinding van de tweede kamer zal plaatsvinden op woensdag 8 juni. waarna
op diezelfde dag de op 25 mei nieuw verkozen kamer in functie zal treden.
Vrijwel alle woordvoerders uit de kamer waren het eens met deze besluiten. Ook
had men nauwelijks moeite met het feit dat een demissionair kabinet de tweede
kamer voor ontbinding voordraagt, al erkende men het ongebruikelijke daarvan.
Alleen de heren Drees <ds'70) en Terlouw id'66) uitten enige kritiek.
Drees vond dat er beter een rompkabinet had kunnen komen, een beperkt, niet-
demissionair kabinet met een volledige taak en bevoegdheid.
Volgens de premier zou een dergelijk kabinet in het zicht van de verkiezingen echter
nauwelijks iets van een eigen beleid kunnen voeren, nog afgezien van de vraag of
zo'n kabinet wel vóór de 25e mei gevormd zou kunnen worden.
Teriouw zag meer staatsrechtelijke problemen, omdat de tweede kamer een de
missionair kabinet immers niet naar huis kan sturen.
Dat laatste gaf Den Uyl toe. maarhij vond de situatie uitzonderlijk genoeg - crisis
twee maanden voor de verkiezingen - om toch tot ontbinding over te gaan.
Benoem
ngen
De tweede kamer zal vanmiddag gaan praten over de vraag welke zaken in de
resterende zeven vergaderdagen tot de verkiezingen nog behandeld kunnen wor
den. WD-fraetie!eider Wiegel benadrukte dat daarbij geen echt belangrijke, poli
tieke zaken meer aan bod mogen komen.
Den Uyl was het daar niet helemaal mee eens. Volgens hem is de moderne formule
ring dat het kabinet 'alles moet verrichten wat het kabinet in het belang van de
samenleving noodzakelijk acht'. Den Uyl wilde dat ruimer interpreteren dan alleen
lopende zaken.
Het kabinet liet de tweede kamer woensdag per brief weten welke spoedeisende
zaken volgens de regering nog wel voor de verkiezingen afgehandeld worden. Het
gaat daarbij onder meer om de wet betreffende de studentenstops (wellicht don
derdag nog in de kamer), de veranderingen in de vakantiegelduitkeringcn voor
aow-, aww- en aaw-ontvangers, de wet uitkering vervolgingsslachtoffers, de wet
verontreiniging oppervlaktewateren en de wet betreffende de uitbreiding van de
visserijzone tot 200 mijl.
WAARSCHIJNLIJK WEL BEHANDELING WET 1870 CALAMITEUZE POLDERS
j fjantlijn
