PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Tweede kamer wordt ontbonden
DODEN WORDEN NAAR
NEDERLAND GEBRACHT
minikrant
Identificatie bijna onbegonnen werk
CRM willig tegenover beperkte-groei
water- en verblijfsrecreatie Deltagebied
KABINET IN ZIJN GEHEEL DEMISSIONAIR TOT 25 MEI
Boersma:
kabinet
schuldig
220e jaargang no. 69
Dinsdag 29 maart 1977
Elke vrijdag in de PZC de SPECIALE ADVERTENTIE
RUBRIEK voor verenigingen, actiegroepen e.d. voor
advertenties ZONDER WINSTOOGMERK.
i Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De Tweede Kamer wordt ontbonden. Het kabinet-Den Uyl zal
in zijn geheel demissionair blijven tot aan de verkiezingen van 25 mei. De
koningin zal niet eerder een beslissing nemen over de ontslagaanvrage van
de zes CDA-ministers. Hetzelfde geldt voor het ter beschikking stellen van
hun portefeuilles door de tien progressieve ministers.
Dit blijkt uit een communiqué dat het kabinet de koningin maandagavond
heeft verstrekt. De koningin heeft maandagmiddag op paleis Huis ten Bosch
in Den Haag de ontstane situatie besproken met de demissionaire minister
president Den Uyl.
Uit de adviezen die vorige week aan de koningin zijn uitgebracht blijkt vol
gens het communiqué onder meer dat ontbinding van de Tweede Kamer door
die Kamer in overgrote meerderheid wordt gewenst. De koningin heeft
daarom het demissionaire kabinet verzocht tot kamerontbinding over te
gaan. Hiermee wordt voorkomen dat de huidige Tweede Kamer betrokken
zou worden bij de vorming van een nieuw kabinet. Zou de Kamer niet ont
bonden worden, dan blijft de huidige Kamer tot de derde dinsdag in septem
ber in functie. De koningin heeft de ministers en staatssecretarissen verzocht
„al datgene te blijven verrichten dat zij in het belang van het koninkrijk
noodzakelijk achten". De bewindslieden hebben zich hiertoe bereid ver
klaard.
KV'P-fractieleider Andriessen vindt het jammer dat door deze beslissing
van de koningin belangrijke wetsontwerpen, onder meer de wijziging van
de wet op de ondernemingsraden en de wet op de investeringsrekening
(WIR) niet meer door de Kamer behandeld kunnen worden. „Het zou aardig
geweest zijn als de Kamer de WIR nog had kunnen behandelen. Die is van
groot belang voor het bedrijfsleven, maar het is toch de vraag of dat gelukt
was. want we hebben nog maar negen vergaderdagen", aldus Andriessen.
De KVP-leider had liever gezien dat het ontslag van de zes CDA-ministers
was geweigerd. Dan had een tweede kabinet-Den Uyl met een beperkte
opdracht nog enkele belangrijke wetsontwerpen in de Kamer kunnen ver
dedigen.
CHU-fractievoorzitter Kruisinga, die deze week optreedt als fractievoorzitter
van het CDA, noemde de beslissing van de koningin in een eerste reactie zeer
begrijpelijk en aanvaardbaar. „Er bestond in de Tweede Kamer een duide
lijke meerderheid voor deze mogelijkheid".
„Jammer, maar het is de naast beste oplossing". Met deze woorden reageerde
AR-fractieleider Aantjes maandagavond op een CDA-bijeenklomst in Delft
r>r> hot hoclnit von rio knnincrin om hot lcahinot riomiBsionoir to laton aonblii-
ven en tot kamerontbinding over te gaan. Aantjes was nauwelijks verrast
door dit besluit. „Ons voorstel om het kabinet te laten aanblijven met een
beperkte taak. had de instemming nodig van alle regeringspartijen, en dat
heeft het niet gekregen".
PvdA-fractieleider Van Thijn kan instemmen met het nu genomen besluit.
„In de gegeven omstandigheden zat er weinig anders op", zei hij. Staatsrech
telijk is het volgens Van Thijn niet bezwaarlijk dat een demissionair kabinet
de Kamer ontbindt.
D'66-fractieleider Terlouw vindt het onjuist dat een demissionair kabinet de
Kamer ontbindt. „Het is een politieke daad die een staatsrechtelijk gevaar
lijk precedent schept", aldus Terlouw. De D'66-leider adviseerde de koningin
vorige week tot de vorming van een tweede kabinet-Den Uyl-Van Agt met een
beperkte opdracht tot aan de verkiezingen. Tot die opdracht moest volgens
Terlouw ook kamerontbinding behoren.
Al met al wordt volgens Terlouw de positie van het parlement verzwakt.
De demissionaire minister-president Den Uyl zal de Tweede Kamer woens
dagmiddageen toelichting geven op de beslissing van koningin Juliana. Het
zal dan de eerste keer zijn dat de Kamer weer bijeenkomt sinds het ontstaan
van de crisis, vorige week dinsdag.
Van onze speciale verslaggevers)
TENERIFE - De Nederlandse slachtoffers van de vliegramp op Tenerife, zondagmiddag met de
KLM-Jumbo 'Rijn', worden gebalsemd en zullen, gekist in lood, per schip naar Las Palmas worden
overgebracht. Vandaar worden zij, mogelijk al woensdag maar waarschijnlijk enkele dagen later,
naar Nederland vervoerd.
PAGINA 3
ontevreden
Minister Van der Stee begon bij voor
baat ontevreden aan het EEG-gesprek
over de landbouwprijzen.
PAGINA 4
weg
De plannen voor de verdubbeling van de
Vlissingseweg tussen Souburg en Mid
delburg zijn gereed.
krijgsmacht
De krijgsmacht staat te ver van de
maatschappij af. aldus het eindrapport
van de stuurgroep die de verhouding mi
litairburger heelt onderzocht.
PAGINA 11
titel
PAGINA 13
invoerrechten
De identificatie van de slachtoffers is
„by'na onbegonnen werk", aldus func
tionarissen van KLM.en rijkspolitie op
Tenerife. Pas maandagavond laat kon
den zij een begin maken met hun lugu
bere werk. terwijl tussen de geblakerde
resten van de gebotste Jumbo
vliegtuigen op de startbaan nog steeds
resten van slachtoffers werden aange
troffen. Zo deerlijk zijn de doden ver
minkt, dat op een tiental na de Neder
landse ploeg niet dan met de grootste
moeite de namen van de doden kon
vaststellen.
De Spaanse autoriteiten hopen al over
enkele dagen de precieze oorzaak te
weten van de botsing tussen de KLM-
machine en een Jumbo van de Ameri
kaanse maatschappij PanAm. De ramp
kostte aan in totaal 5G7 inzittenden het
leven. Van het Nederlandse toestel
kwamen alle 249 inzittenden om, 225
Nederlandse en 10 buitenlandse passa
giers. alsmede de 14 bemanningsleden.
In de verklaring die maandagmiddag
werd afgelegd, zei de gouverneur van de
Canarische Eilanden. Oyarzadal, dat de
autoriteiten, zodra dat mogelijk is, alle
gegevens zullen vrijgeven. Een Neder
landse commissie, bestaande uit amb
tenaren van de Rijks Luchtvaart Dienst
en specialisten van rijkspolitie en KLM.
-is maandagmorgen uit Nederland op
Tenerife aangekomen en neemt als
waarnemer deel aan het Spaanse onder
zoek. Er zijn ook Amerikaanse deskun
digen bij. Het onderzoek wordt geleid
door de Spaanse minister van lucht
vaart. Iribame Garay.
Dc- meeste doden zijn gevallen in de
Boeing-747 van Pan American: 318.
Voorts waren uit dat toestel 15 mensen
ernstig en 42 licht gewond. Voor de le
vens van zes gewonden wordt gevreesd.
Vijftien Amerikanen hebben de ramp
met slechts builen, schrammen en wat
lichte brandwonden overleefd. Zij wa
ren merendeels uit het vliegtuig gebla
zen. Van velen bleven familieleden in de
vuurzee achter.
Minister Iribame Gara.v heeft ontkend
dat de sinds augustus vorig jaar gehou
den stiptheidsactie van het Spaanse
luehtvaartpersoneel enig verband
houdt met het ongeluk op Tenerife. De
voorzitter van het college van Spaanse
iuchtvaariingenieurs. Eugenio Lalle-
mand. heeft vorig jaar de veiligheids-
op de vliegvelden Madrid.
Barcelona, Mallorca en Santa Cruz de
Tenerife scherp veroordeeld.
De Spaanse directeur-generaal van de
nationale vliegvelden verklaarde
maandag dat deze kritiek niet geheel
gerechtvaardigd was. omdat elk jaar
technische verbeteringen worden aan
gebracht.
Volgens een ooggetuige taxiede de
PanAm-machine zondag dc enige start
en landingsbaan van de luchthaven Los
Rodeos op terwijl het KLM-vliegtuig
een duizend meter had afgelegd om op
te stijgen. De ooggetuige zag hoe de
PanAm-Jumbo een volle draai trachtte
te maken om weer op de taxibaan terug
te komen, weg van de startbaan. Toen
het PanAm-toestel bijna omgekeerd
was, knalden belde machines vrijwel
frontaal op elkaar, vlogen in brand en
explodeerden. De brokstukken, zoals
maandagmiddag nog volop te zien,
kwamen over een afstand van meer dan
1000 meter van elkaar terecht. De
brandweer kon niets meer uitrichten.
De wrakstukken zijn nog nauwelijks te
herkennen als van vliegtuigen afkom
stig.
Er was maandagmiddag nog geen kijk
op de feitelijke oorzaak van de ramp. De
kans dat de KLM-bemannlng ten on
rechte aan de start begon, lijkt niet
groot: het toestel stond aan de kop van
de ene baan die het vliegveld bezit.
Daaruit vloeit voort dat de fout bij de
grondverkeersleiding. de vluchtleiding
of de PanAm-bemanning zou moeten
hebben gelegen De schok- en brandvrije
dozen waarin op banden de gedragingen
van de vliegtuigen alsmede de gesprek
ken tussen de bemanningen en de ver
keersleiding worden vastgelegd, zijn
van beide toestellen gevonden. Zij zul
len de belangrijkste gegevens moeten
verstrekken omtrent de oorzaak van de
botsing.
Los Rodeos is niet uitgerust met een
grondradar. De vliegtuigen zijn alleen
voorzien van een weerradar (die op de
grond niet mag worden gebruikt), zo
dat de bemanningen elkaar in de mist
niet konden waarnemen. Feit is dat de
PanAm-machine ten onrechte de start
baan opreed. De bemanning kan een
stopgebod hebben genegeerd, of er is
Slot zie pagina 3 kolom 6)
Tol aan de
vermetelheid
§Een ramp zoajs die zich in
Tenerife heeft voorgedaan, is
een zo aangrijpende gebeur
tenis dat vrijwel ieder in dit
land zich er direct door aange
sproken voelt. Bij dergelijke
ongelukken houdt trouwens vrijwel de
hele wereld even de adem in: de dood
van honderden mensen op één en het
zelfde ogenblik is een schokkende erva
ring voor allen die er waar dan ook ken
nis van nemen. Op het Nederlandse tv-
scherm verschijnen autoriteiten en des
kundigen, bleek en ontdaan, en betui
gen hun deelneming aan de nabestaan
den. In de huiskamers wordt met ont
zetting naar de tv-beelden uit Tenerife
gekeken, beelden van stukken gebla
kerde machines, de restanten van de
luchtreuzen waarin de velen zijn omge
komen. Meestal hebben we wel de een of
andere relatie met een gebeurtenis als
deze: we denken aan een eigen vliegva
kantie of aan die van mensen uit onze
omgeving, van familie of vrienden. De
dood van zovelen tegelijk ervaart daar
bij een ieder als de hoogst-mogelijke tol
die van de mens voor zijn vermetelheid
wordt geëist
"Vermetel ls de mens inderdaad. Hij
heeft het vliegen zodanig geperfectio
neerd dat het kon uitgroeien tot een
normaal-geacht en geaccepteerd trans
portsysteem. Duizenden en nog eens
duizenden worden dagelijks over alle
plaatsen van de aardbol gevlogen en
niemand vindt het meer vreemd. „Met
een vliegtuig hebben we de rechte lijn
leren kennen," heeft Antoine de Saint
Exupéry - een verkeersvlieger van het
eerste uur - eens geschreven in een van
zijn beroemd geworden luchtvaartver-
halen. „Wij beoordelen de mens op een
kosmische schaal, wij slaan hem gade
door onze patrijspoorten als door we
tenschappelijke instrumenten." Maar
steeds weer zijn er onverwachte mo
menten, waarop dat
'kosmische gebeu
ren' terugvalt in het
onvermijdelijk-men-
selijke: hier of daar
wordt een foute
handeling verricht en op dat moment
slaat de altoos aanwezige dood toe. De
reactie daarop in dit geval is wellicht
nog het beste verwoord door de
minister-president: „Bij het horen van
zo'n bericht valt alles weg en is er alleen
maar meegevoel met het leed dat zove
len van ons thans moeten ondergaan."
Misschien dat de nabestaanden uit dit
algemeen gevoelde meeleven enige
troost kunnen putten.
frontlijn
De kiezer
de baas
J-nzake de kabinetscrisis is een verantr
woord besluit genomen: het kabinet
blijft demissionair in functie en de ka
mer wordt ontbonden. Dat betekent dat
de Nederlandse democratie tot eind mei
op een zacht pitje wordt gezet om
daarna op volle kracht met een kamer in
nieuwe samenstelling aan het werk te
gaan. De eerste opdracht is dan de vor
ming van een nieuw kabinet. Welke
koers daarbij zal worden ingeslagen
hangt voornamelijk af van de kiezers.
Zij zijn in de komende twee maanden
weer belangrijk en naar hun gunst zal
geducht wordengedongen. Een aardig
tafereel: wervend trekken de politici
door het land om te onderzoeken of ze
nog een achterban hebben en zo ja of ze
er niet van zijn vervreemd Misschien
kennen ze elkaar nog wel. de kiezers en
de gekozenen. In de verte doen deze ge
beurtenissen denken aan de roerende
verhalen van bejaarde emigranten, die
na vele, vele jaren uiteen ver land naar
hun geboortegrond terugkeren om er
een oud familielid in de armen te sluiten.
Dit keer is er sprake van een andere re
latie: 'Kamerlid omhelst vroegere baas:
de kiezer.' Hoe dichtte vele jaren gele
den Geerten Gossaert ook weer over de
moeder van de teruggekeerde zoon? Zij.
vond „voor zoveel vreugde geen tranen
meer." Er staan ontroerende maanden
voor de deur.
'BELANGEN NA TUUR- EN LANDSCHAPSBEHOUD MOEGEN NIET IN GEDRANG KOMEN'
PAGINA 12
mishandeld
De KRO zendl vanavond ee
t ai re over hel centrum vo
delde' vrouwen uit. radio-
programma's strip.
documcn-
ir mishasv
1 televisie-
„REKENING
HOUDEN MET
BEVOLKING"
i Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - Het ministerie
van erm wil in het Deltagebied
een beperkte groei toestaan
van de water- en verblijfsre
creatie. Bij de ontwikkeling
van jachthavens moeten ver
enigingen, stichtingen en par
ticulieren gelijke kansen krij
gen en in de gebieden waar in
het toeristenseizoen veel bui
tenlanders komen, moet ook
rekening worden gehouden
met de eigen bevolking. Dit
blijkt uit dc structuurvisie
openluchtrecreatie, die maan
dag naar de tweede kamer is
gestuurd.
Dc beperkte groei is volgens de visie al
leen aanvaardbaar als de belangen van
natuur- en landschapsbehoud zich daar
niet tegen verzetten en als ook de eigen
belangen van de watersport niet worden
geschaad- In bepaalde gebieden van het
land bestaat nauwelijks ruimte meer
om de accommodatie uit te breiden en
op die plaatsen zijn de belangrijkste
knelpunten van de watersport duidelijk
voelbaar Ze hebben onder meer te ma
ken met de snelle groei van het boten-
bestand. het vrijwel gelijkblijvende of
slechts voor geringe uitbreiding vatbare
bevaarbare waterareaal, het vol raken
van bepaalde gebieden en een verander
ing van de mentaliteit van de water
sporters. waardoor het plezier en de
vrijheid die op het water werden erva
ren. in het gedrang komen. Andere pro
blemen houden verband met het be
perkte incasseringsvermogen van de
natuur en het. landschap en met de mi
lieuzorg. In het Deltagebied spelen deze
factoren (nog) geen doorslaggevende
rol. zo hebben de samenstellers van de
structuurvisie vastgesteld.
Bij het toekomstige beleid voor de jach
thavens moet volgens de visie worden
gestreefd naar vier dingen:
het tot stand brengen van meer jach
thavens in plaats van één grote, zo
dat de verscheidenheid van aanbod
kan ontstaan:
Slot zie pagina 4 kolom 2)
(Van onze parlementaire redactie)
DORDRECHT - Minister Boersma
vindt dat het hele kabinet schuld
draagt aan de vorige week uitge
broken kabinetscrisis om de grond-
politiek. Volgens Boersma is het on
juist dat het CDA eenzijdig 'de zaak
heeft doen barsten'.
Wel gaf Boersma toe dat het tv-
optreden van minister Van Agt de
oplossing van de crisis ernstig heeft
bemoeilijkt. „Toen zijn de stoppen
doorgeslagen en bleek de zaak niet
meer oplosbaar", aldus Boersma.
Boersma zei een en ander op een
CDA-bijeenkomst in Dordrecht Het
was zijn eerste publieke reactie op
het conflict over de grondpoiitiek.
Boersma toonde zich solidair met
zijn CDA-collega's uit het kabinet,
maar stak toch ook zijn kritiek op het
optreden van minister Van Agt niet
onder stoelen of banken.
