PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOORDVOERDER CHARTA '77
JAN PATOCKA OVERLEDEN
Reorganisatie rijkswaterstaat
Zeeland is medio 1978 gereed
m
Doorbraak van links bij
verkiezingen Frankrijk
VIJFTIEN GEWONDEN BIJ
DEMONSTRATIES TT Al IF,
Van der Stoel: Strijder voor menselijke vrijheden
4 J Amin laat
Amerikanen
en Britten
bewaken
GESPANNEN SFEER
IN BASKENLAND
vandaag
Massale betogingen studenten
Discussie-doelpunt
220e jaargang no. 56
Maandag 14 maart 1977
PZC
DEN HAAG - Prof. dr. Jan Patocka, de bijna 70-jarige Tsjechoslowaakse filosoof en woordvoerder
van de beweging Charta'77, is zondag in een ziekenhuis in Praag overleden. Op dinsdag 1 maart
maakte prof. Patocka gebruik van het officiële bezoek vari minister Van der Stoel aan Praag om met
de Nederlandse minister een kort gesprek te hebben over de doelstellingen van Charta'77. Daarbij
had Patocka er sterk de nadruk op gelegd dat deze beweging, waarvan de aanhangers in Tsjechosije
worden vervolgd, niets in de zin heeft dat in strijd is met de wetten van het land. Charta'77 vraagt
het regime alleen dat het de eigen grondwet, het handvest van de Verenigde Naties, de verdragen
over de mensenrechten en de slotakte van de Europese Veiligheidsconferentie in Helsinki - alle
ondertekend door Tsjechoslowakije - naleeft.
wachten op de minister, hij ging met
open ogen het gevaar tegemoet. „Ik ben
37 jaar hoogleraar geweest, slechts tien
jaar daarvan heb ik kunnen doceren,
mijn beroep kunnen uitoefenen. De eek aan de macht kwamen. Ik heb be-
overige 27 jaar is dat verhinderd, eerst sloten de laatste periode van mijn le
door de nazi's, later door de stalinisten, ven wijden aan deze zaak, de men-
toen weer door de mensen die na Dub- senrechten".
Jan Patocka, woordvoerder van
'Charta '77', die zondagmorgen is over
leden.
Foto NRC Handelsblad - Vincent Ment-
inbraak
Spectaculaire Inbraak bij C
spoed
opgave
Eimert Kruidhof (Tussen wal en schip):
Je neemt wat op je als je 'ja zegt tegen
zeven maanden filmen; radio- en tele
visieprogramma's; strip.
wraak
hebzucht
weg
ex-prof
snelschaken
Ger Ligterink zegevierde ln het open
Zeeuws snelschaakkampioensehap
hoogtepunten
Paula Buysse en Rob Geervliet zorgden
voor hoogtepunten tijdens de Zeeuwse
zwemtitelkamp.
Ongeveer op het moment dat minister
Van der Stoel Praag verliet, woensdag
middag 2 maart, werd prof. Patocka
door leden van de veiligheidspolitie StB
meegenomen voor een langdurig ver- over onrecht
hoor. dat de volgende dag werd voortge- machthebbers
zet. Vervolgens bleek dat deze verheren
- door de professor zelf omschreven als
'zeer onaangenaam' - te veel hadden ge
vergd van zijn wankele gezondheid. Hij
werd met hartklachten in een zieken
huis opgenomen. Afgelopen vrijdag
werd bekend dat prof. Patocka een her
senbloeding had gehad en dat zijn toe
stand ernstig was. Zondag kwam het
nieuws dat hjj was overleden.
Minister Van der Stoel zei zondag 'met
droefenis' te hebben gehoord van de
dood van Jan Patocka. Van der Stoel
omschreef de 69-jarige filosoof als „een
strijder voor de menselijke vrijheden.
Hij zal ongetwijfeld door de vrije wereld
worden herdacht als een man die opge
komen is voor de waarden zoals die zijn
aangegeven in de slotakte van Helsinki
en ook in deze akte zijn onderschreven".
„Charta'77 verliest een van zijn woord
voerders, maar ze hebben er nog meer.
Hun idealen werden niet alleen door Pa
tocka uitgedragen", aldus minister Van
der Stoel.
Patocka was aanvankelijk de minst be
kende van de drie woordvoerders van
Charta'77. De beide anderen, de oudr
ministers Jiri Hajek en Frantisec Krie
gel, politici die het stalinisme in Tsje
choslowakije hadden overleefd en had
den meegewerkt aan de Praagse Lente
van 1968, waren in binnen- en buiten
land meer bekend.
Patocka, zo vertelde hij ons kort voor
zijn gesprek met minister Van der
Stoel, was in de Charta-beweging te
rechtgekomen uit verontwaardiging
•illekeur waarmee de
n Tsjechoslowakije
menen zich te moeten verdedigen tegen
vermeende anti-socialistische invloe
den. Met name het optreden tegen jon
gelui die belangstelling toonden voor
popmuziek was bij hem in het ver
keerde keelgat geschoten: er waren ge
vangenisstraffen gevallen van één tot
anderhalf jaar. „Als pedagoog kon ik
me daar niet mee verenigen", vertelde
prof. Patocka ons. De brief die hij over
deze zaak schreef aan het bewind was
voor Patocka zijn eerste stap in de
Tsjechoslowaakse protestbeweging.
Hij was zich ervan bewust dat zijn han
delwijze hem in conflict zou brengen
met het bewind. Ook al deed en doet de
groep Charta'77 niets dat in strijd is met
de wetten van Tsjechoslowakije, er be;
staat in dat land een grondwetsartikel
dat stelt dat de Communistische Partij
het laatste beslissende woord heeft inde
beoordeling van wat politiek goed en
kwaad is. Op grond van dat artikel kan
iedereen die zich in het openbaar keert
tegen handelingen die plaatsvinden on
der verantwoordelijkheid van het re
gime ervan worden beschuldigd staats
gevaarlijke activiteiten te bedrijven.
Prof. Patocka wist dat alles, ook toen hij
zich zo krachtig in de schijnwerpers en
in het vizier van de veiligheidspolitie
zette, door een bezoek te brengen aan
minister Van der Stoel.
Maar, zoals hij ons vertelde, tijdens het
'0-2*
Dank zij radio
na 8 dagen in
Boekarest gered
BOEKAREST (DPA) - Acht dagen
na de zware aardbeving is zaterdag
in de Roemeense hoofdstad Boeka
rest een vrouw nog levend uit de
puinhopen van een ingestorte wo
ning geborgen. Volgens het Roe
meense persbureau Agerpres ging
het om een 58-jarige vrouw die nog
volledig bij bewustzijn was toen ze
door de reddingsploegen werd be
vrijd. Na een eerste medische be
handeling ter plaatse is ze naar een
ziekenuis overgebracht.
Mogelijk is een transistorradio haar
redding geworden, zo verneemt men
in Boekarest. De vrouw had het toe
stel stevig in haar handen geklemd
toen de reddingsploegen haar aan
troffen. Via de radio kon zij de
reddings- en opruimingswerkzaam
heden voortdurend volgen wat haar
steeds weer nieuwe moed gaf vol te
houden.
ROME - Gehelmd en met doeken voor het gezicht staan studenten in Rome arm in arm
ROME (UPI/RTR/AFP) - In vele Ita
liaanse steden is het zaterdag tot bloe
dige botsingen gekomen tussen demon
strerende studenten en politie. Vijftien
mensen, onder wie tien politiemannen
l Van onze correspondent
PARIJS - De eerste uitslagen van de
gemeenteraadsverkiezingen die
zondagavond in Frankrijk plaats
vonden, wijzen op een doorbraak
van de oppositie van links. Voor
zichtige prognoses wijzen uit dat de
socialisten - met in hun kielzog de
communisten, met wie zij zich heb
ben geassocieerd - meer dan 53 pro
cent van de gemeenteraden in han
den zouden hebben gekregen.
Terwijl in Parijs aller ogen zich had
den gericht op de strijd tussen de
beide kandidaten uit het regerings
kamp, zag het ernaar uit dat oud
premier Chirac het zou winnen van
minister van industrie d'Ornano. de
kandidaat van president Giscard
d'Estaing.
Terwijl het hier gaat om een eerste
ronde van de verkiezingen, die vol
gende week zondag in een tweede
ronde hun definitieve afsluiting zul
len vinden, is vastgesteld dat de so
cialisten nu waarschijnlijk de sprong
over de 50 procent-lijn zullen hebben
gehaald. Deze gang van zaken wordt
van groot belang geacht met het oog
op de parlementaire verkiezingen,
die volgend jaar zullen worden ge
houden.
De gevolgen in het regeringskamp
zullen niet uitblijven wanneer de
door president Giscard aan de dijk
gezette premier Chirac, die zich uit
geroepen heeft tot de leider van een
gaullistisch reveil, het van minister
d'Ornano wint. Men zal dan wel ver
plicht zijn zich aaneen te sluiten om
volgend jaar de strijd tegen 'links' in
een gesloten front te kunnen aanbin
den. Dit zou betekenen dat president
Giscard zich meer aan de wensen van
gaullistenleider Chirac, de man die
hij niet langer als premier wenste, ge
legen zal moeten laten liggen.
Wat de communisten van George
Marchais betreft, zag het er zonda
ga vond niet naar uit dat zij opzienba
rende winsten zouden hebben ge
boekt. Dit lag ook in de verwachting,
daar men aannam dat de beweging
zich zou voortzetten die al bij tussen
tijdse verkiezingen vorig jaar was in
gezet. Iets anders is, dat de winnende
socialisten en hun leider Francois
Mitterrand zich in een 'gemeen
schappelijk program' met de com
munisten hebben verbonden, nadat
zij zich welbewust hadden losge
maakt van de politieke partijen van
het midden.
Dit betekent dat in een aantal plaat
sen communisten en socialisten met
een gezamenlijke lijst zijn uitgeko
men. In de gevallen waar op deze
gemeenschappelijke lijsten een
communist als lijstaanvoerder was
opgenomen, kan het gebeuren dat
een communist in een aantal Franse
plaatsen tot burgemeester zal wor
den benoemd, louter en alleen op de
golven van een zuiver socialistisch
succes.
raakten ernstig gewond. In Turijn
werd een lid van de anti-terreur-
eenheid gedood door drie onbekende
mannen. De politie vermoedt echter
dat het hier gaat om een wraakexecu-
tie.
Het ministerie van binnenlandse zaken
heeft besloten alle openbare manifes
taties in Rome tot nader order te ver
bieden.
'De politie in de hoofdstad heeft zondag
in alle vroegte uitvoerig gezocht naar
wapens die tijdens het weekeinde uit
een wapenwinkel waren gestolen. Hon
derden studenten werden uit autobus
sen van het openbaar vervoer en parti
culiere auto's gehaald. Zij werden tegen
de muren in het historische centrum
van Rome geplaatst waar zij gefoulleerd
werden.
Teintallen studenten werden met de
handen boven het hoofd voor ondervra
ging naar het hoofdbureau van politie
'pvergebracht.
Volgens de politie zijn er meer dan 100
.arrestaties verricht.
De minister van binnenlandse zaken,
Francesco Cossiga, verklaarde dat het
kwaadaardige geweld met voorbe
dachte rade was gepleegd.
Paus Paulus; zojuist hersteld van in
fluenza. verscheen zondagochtend op
het balkon van de Sint Pieter. vanwaar
hij tot de ca. 4000 aanwezigen op het
Sint Pietersplein zei dat geweld geen
vooruitgang en wraak geen gerechtig
heid is.
In Bologna kwam het zondagavond tot
nieuwe botsingen tussen betogers en de
politie. Dat gebeurde nadat de politie de
universiteit van de stad met pantser
voertuigen had bezet.
De betogers gooiden benzinebommen
en de politie antwoordde met traangas.
Teinduizenden studenten uit geheel Ita-
lië trokken zaterdag door de straten van
Home en andere grote Italiaanse steden
uit-protest tegen het doodschieten van
LONDEN (RTR) - De Oegandese rege
ring heeft haar functionarissen in het
hele land opdracht gegeven Britse en
Amerikaanse inwoners onder bewa
king te stellen, aldus heeft Radio Oe
ganda zondag meegedeeld.
Een woordvoerder van het ministerie
van provinciaal bestuur zei dat deze
Britten en Amerikanen verantwoorde
lijk geacht worden voor het verzenden
van valse berichten over Oeganda naar
hun landen van herkomst.
Hij zei dat. zolang de BBC valse verkla
ringen over Oeganda aflegt de regering
in Kampala druk zal uitoefenen op de
Britse en Amerikaanse ingezetenen om
de bronnen van dergelijke valse inlich
tingen bekend te maken,
een linkse student, vrijdag in Bologna, De woordvoerder had het zondag voor
tijdens botsingen met de politie. In namelijk over het 'valse' BBC-bencht
Rome en het eveneens door communis- over een Oegandese piloot die in Lon
ten gelelde Bologna richtten de demon- den zou ziJ'n-
stranten zaterdag barricaden op en be- Dat zou de 28-jarige Charles Balidawa
kogelden de politie met molotov- zijn, die metzijn vliegtuiginjanuari met
cocktails. In beide steden staken zij ook Britse toeristen aan boord een noodlan-
restaurants in brand. ding maakte in Soedan.
De Romeinse politie vuurde honderden Het blad News of the World meldde zon-,
traangasgranaten af. toen meer dan dag dat Balidawa asiel had gevraagd.
30.000 demonstranten probeerden het Twee van zijn vrienden zouden gemar-
hoofdkwartiervandechristendemocra- teld zijn en een derde door marteling
tische partij te bestormen. Volgens de gedood
politie werden vier agenten gewond Het Britse ministerie van binnenlandse
door kogels, afgevuurd vanuit de me
nigte.
Tevoren waren al vele afzonderlijke ge
vechten gevoerd langs de 5 km lange
protestroute, en de knallen van explo
derende traangasgranaten werden ver
gezeld van het staccato-geluid van pis
toolschoten, afgevuurd door zowel poli
tie als demonstranten.
Protestmarsen en incidenten werden
zaterdag ook gemeld vanuit Napels,
Florence, Palermo en Padua, Turijn en
Milaan.
zaken maakte zondag bekend dat het
geen aanvraag om politiek asiel van Ba
lidawa heeft ontvangen, maar dat hij in
Schotland twee maanden een opleiding
volgt.
Premier James Callaghan van Groot-
Brittannié heeft zaterdag op een pers
conferentie in Ottawa gezegd dat presi
dent Idi Amin de gemenebestconferen
tie die in juni in Londen wordt gehou
den, om der wille van de publiciteit wil
bijwonen. Groot-Brittannië kan hem
daar niet van afhouden.
MADRID - SAN SEBASTIAN
(UPI/DPA) - De al vijf dagen voortdu
rende onrustige situatie in Spaans
Baskenland heeft zich zondag door de
moord op een politieman gevaarlijk
toegespitst.
In de industriestad Mondragon. 40 km
ten zuidwesten van San Sebastian,
openden twee onbekenden in de och
tend het vuur op een politievoertuig van
de para-militaire politie, de Guardia Ci
vil. Daarbij werd de 21-jarige Constan-
PROBLEEM HUISVESTING GECONCENTREERDE DIENST IN EEN GEBOUW NU IN STUDIE
ONGEVEER 150 MAN
BIJ REORGANISATIE
MIDDELBURG-De hoofdingnïeur-
directeur van de rijkswaterstaat in
Zeeland, ir. O. Boom verwacht dat de
reorganisatie van de rijkswaterstaat in
de provincie medio volgend jaar klaar
zal kunnen zijn. Op dit moment is hel
probleem van de huisvesting voor een
geconcentreerde dienst in een gebouw-
in studie, aarbij gaat het om twee mo
gelijkheden: nieuwbouw of huisves
ting in een bestaand gebouw, in welk
verband - aldus ir Boom - met name
wordt gedacht aan een combinatie met
het kadaster in een flatcomplex in
Middelburg-Zuid.
Bij reorganisatie van de rijkswaterstaat
in Zeeland zijn ongeveer honderdvijftig
man betrokken Het komt erop neer. dat
de arrondissementen Vlissingen. Goes
en Terneuzen zullen worden opgeheven.
„De kantoren worden bij elkaar ge
voegd, samen met de directie Zeeland",
aldus ir. Boom. „De rest - en dat is nog
altijd het grootste deel van het perso
neel. ongeveer vierhonderd vijftig man -
blijft ter plekke werken.
Het sterkst spelen de problemen rond
de reorganisatie in Zeeuwsch-
Vlaanderen. Een deel van het personeel
van rijkswaterstaat-zal naar Middel
burg moeten worden overgeplaatsts.
Ir Boom; „Er is intussen een paar keer
overleg over de zaak geweest. Het tech
nisch personeel in ZeeuwschVlaande-
ren. dat bij de voorbereiding van werken
betrokken is zou daar kunnen blijven.
Op die manier proberen we er uit te ko
men." De situatie in Goes ligt naar de
mening van de heer Boom minder inge
wikkeld, omdat.de afstand tussen Goes
en Middelburg minder problemen geeft
dan die tussen Terneuzen en Middel
burg. Hij wijst erop. dat bijvoorbeeld de
studiedienst in Vlissingen. de haven-
kringen en werktuigkundige diensten
buiten de reorganisatie vallen. Wel
wordt de personeelsafdeling in dd geco-
noentreerde De concentratie van rijks-
watersiaatsdïensten op één plaats in
Zeeland maakt onderdeel uit van een
landelijke reorganisatie van de dienst,
waarbij de arrondissementen worden
opgeheven. Opzet is om effecienter te
kunnen Werken bij met name de voor
bereiding van projecten. De voorkeur
gaat uit naar vestiging in de provincie
hoofdsteden met het oog op de veelvul
dige contacten, die rijkswaterstaat
heeft met provinciale besturen en dien
sten. Op het centrale kantoor komen
enkele gespecialiseerde afdelingen,
zoals financiële zaken, beheer en onder
houd. infrastructurele werken, landin
richting en milieu. Zoals gemeld heeft
met name de gemeente Goes zich de af
gelopen paar jaar verzet tegen het ver
trek van een aantal diensten van rijks
waterstaat, die in de gemeente waren
gehuisvest. Minister Westerterp heelt
echter laten weten, dat de concentratie
van waterstaatsdiensten in Middelburg
noodzakelijk is.
Zeeland hoort tot de laatste provincies,
waar de reorganisatie van de rijkswa
terstaat wordt uitgevoerd. In andere
provincies Is de operatie al achter de
rug. Dat geldt onder meer voor Noord-
Brabant, Zuid- en Noord-Holland en de
provincie, waar ir. Bopom als
hoofdingenieur-directeur vandaan
komt. Limburg. Daar is de reorganisatie
in 1973 voltooid Dat Zeeland laat aan
de beurt is, heeft - aldus ir Boom - te
maken met twee factoren. In de eerste
plaats was er de wisseling van
hoofdingenieur-directeur en bovendien
was het gewenst om - voor er kon wor
den begonnen met de verplaatsing van
diensten en mensen - zekerheid te heb
ben over de vraag wat er met de Ooster-
schelde zou gebeuren.
tino Gomez gedood. Twee collega's
werden gewond, van wie een er ernstig
aan toe is.
In San Sebastian namen rond tien-
duizmd demonstranten onder het
schreeuwen van Tang leve het vrije Bas
kenland' bezit van het sportstadion
waar Europees ïndoor-atletiek-
kampioenschappen aan de gang waren.
Deze moesten tijdelijk worden onder
broken.
Zjj stelden hun eisen, onder meer vrijla
ting van alle politieke gevangenen in
het Baskisch. Spaans. Engels en Duits.
„Wij treden op omdat twee van onze
vrijheidsstrijders door de politie werdne
gedood
Inmiddels waren welf bussen en jeeps
vol leden van de oproerpolitie bij het
stadion gearriveerd, van wiel velen ge
wapend waren met machinepistolen. Na
uitvoerige onderhandelingen trok de
politie zich tenslotte terug en werden de
demonstranten naar buiten geleid door
de Nederlandse voorzitter van de
I.A A S. (Internationale Amateur Atle
tiek Federatie». A. Paulen, en de voorzit
ter van de Europese afdeling daarvan,
de Brit Arthur Gold.
Het steeds aangroeiende aantal beto
gers marcheerde toen nog op naar het
plaatselijke hoofdkwartier van de
Guardia CiviL Zjj voerden een Baski-
sche vlag mee en zongen het Baskische
volkslied en leuzen.
In Madrid verspreidde de politie een
paar honderd demonstranten bij een
vrouwengevangenis. De betogers eisten
de vrijlating van alle politieke gevange
nen.
De Spaanse politie heeft zondagavond
bekendgemaakt dat zij zes mensen
heeft gearresteerd in verband met de
moord van 24 januari op vijf commu
nistische advocaten in Madrid. Het zijn
vijf mannen en een vrouw. Twee van
hen worden direct verantwoordelijk
geacht voor de aanval met automati
sche wapens.