PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT BETREKKINGEN MET TSJECHOSLO W AKI JE OP 'DIEPTEPUNT' Billiton sluit in Arnhem Omvang bepalend doorstroomopening Oosterschelde voor zoete of zoute Grevelingen de krant van zeeland Husak weigert gesprek met Van der Stoel BESLOTEN OVERLEG KAMER EN MINISTER OVER DE STAKINGEN vandaag Open gesprek Shell mislukt Pak koffie dit jaar mogelijk 1,50 duurder 220e jaargang no. 47 Donderdag 3 maart 1977 1Van onze speciale verslaggever PRAAG-SCHIPHOL - De diplomatieke botsing waarin het officieel bezoek van minister mr. Max van der Stoel aan Tsjechoslowakije is uitgelopen vond woensdag zijn hoogtepunt toen de Tsjechos- lowaakse president Gustav Husak weigerde mr. Van der Stoel te ontvangen. Tijdens een onverwacht gesprek onder vier ogen, op de hotelkamer van mr. Van der Stoel, moest de Tsjechoslowaakse minister van buitenlandse zaken Bohuslav Chnoupek zijn collega meedelen dat president Husak het „onder deze omstandigheden beter vond de ontmoeting met mr. Van der Stoel, waar hij erg naar had uitgezien, niet te laten doorgaan". President Husak was tot dat besluit gekomen op grond van de verslagen die de internationale persbureaus hebben gebracht van de ontmoeting tussen mr. Van der Stoel en prof. Jan Patocka, woordvoerder van de Tsjechoslowaakse protestbeweging Charta '77. zegd dan dat hij zich wenst te houden aan de grondwet en de wetten van Tsje choslowakije. dergelijke gevolgen Mr. Van der Stoel had minister Chnou pek in krachtige bewoordingen laten weten dit afzeggen van het bezoek op te vatten als een onvriendelijk gebaar. „Ik heb Chnoupek gezegd dat er waar schijnlijk geen precedent te vinden is voor het niet doorgaan van een dergelijk bezoek, dat officieel al is aangekon digd", vertelde mr. Van der Stoel na af loop van zijn gesprek met de Tsjechos lowaakse minister. „Ik heb er echter bij gezegd, dat dit mijns inziens niet hoeft te leiden tot een verbreken van de diplomatieke betrek kingen. Chnoupek antwoordde daarop dat mijn ontmoeting met prof. Patocka wat hem betrof ook niet hoefde te leiden tot verbreking van de betrekkingen. Ik heb hem verder nog gezegd, dat het mij vreemd voorkwam dat een ontmoeting van mij met een Tsjechoslowaaks staatsburger, die niets anders heeft ge- boos PAGINA 3 boter integratie Zeeland is a! integratie va PAGINA 9 dam De eerstf leg van d PAGINA landschap CRM wil onderhoudsvergoedingegn verstrekken voor het beheer van lands chaps-elementen. PAGINA 14 loop Zaterdag vindt de tiende prestatieloop van Dynamo plaats in fraai natuurge bied. ondergang hiswa De federatie van kunstenaars is fel tegen de Toneelnota van van minister Van Doorn, bezorgd De free-lance musici zijn bezorgd over hun werkgelegenheid; Radio- en televi sieprogramma's; strip. PAGINA 23 winst De CSM verwacht geen hogere winst in het lopende boekjaar; Beurs - financiën - economie. Tv-zendtijd Tijdens het laatste gesprek met Chnoupek had mr. Van der Stoel nog geïnformeerd hoe het stond met de eventuele uitwisseling van t v-zendtijd: Van der Stoel tien minuten voor de Tsjechoslowaakse tv, Chnoupek tien minuten voor de NOS. Chnoupek had geantwoord, dat het hem, onder deze omstandigheden, beter leek van het aanbod af te zien. Zo verliep het slot van het officieel be zoek van mr. Van der Stoel aan Tsje choslowakije al even stormachtig als de eerste twee dagen. Bij het afscheid, op het vliegveld van Praag, zei minister Chnoupek desgevraagd dat volgens hem de verhoudingen tussen zijn land en Nederland niet zijn geschaad door het bezoek. 'Diepe kloof Mr. Van der Stoel legde er de nadruk op, dat er een diepe kloof gaapt tussen lan den, zoals Nederland, die menen dat de slotakte van de Veiligheidsconferentie volledig dient te worden toegepast, in clusief de passages over de mensen rechten, en die landen, in Oost-Europa, die menen dat elke opmerking daar over een inmenging is in de binnen landse aangelegenheden van een ander land. Deze kloof werpt volgens mr. Van dei- Stoel een schaduw op de komende con ferentie van Belgrado, waar zal worden gesproken over de uitvoering van de slo takte van Helsinki en over een even tueel voortbouwen daarop. Toch dient, aldus mr. Van der Stoel, de krit ische dia loog tussen Oost en West te worden voortgezet. In antwoord op een vraag, of zijn op treden in Praag gevolgen zal hebben voor het beleid van de autoriteiten al daar, antwoordde mr. Van der Stoel: „De Tsjechen hebben de laatste tijd al les gedaan om in de internationale, ge meenschap een stuk respectabiliteit terug te winnen, dat verloren was ge gaan na de gebeurtenissen van 1968 (toen een Russische inval in het land de 'Praagse lente' verstoorde en uiteinde lijk leidde tot de afzetting van Dubcek en de zijnen als leiders van de commu nistische partij en van de regering - red.). Ik geloof dat men niet ongevoelig is voor de repercussies van deze zaak in het buitenland. Ik ben er. meen ik. wel in geslaagd de Tsjechen in te scherpen hoe ernstig deze zaak (van de mensen rechten) in het Westen wordt opgeno men en wat voor consequenties dit al les kan hebben voor de conferentie in Belgrado". Volgens diplomatieke kringen kunnen de gebeurtenissen tijdens het bezoek van Van der Stoel aan Praag en de acti viteiten van de groep journalisten die hem vergezelden (16 journalisten, ter wijl er normaal in Praag slechts acht- tot tien westerse journalisten geaccredi teerd zijn) gevolgen hebben voor de po sitie van minister Chnoupek. De minis ter zou, tegen de zin van de volgelingen van de 'harde lijn' in Praag het bezoek van Van der Stoel hebben doorgedre ven, omdat hij er mogelijkheden in zag voor prestigewinst van Tsjechoslowa kije in het Westen. Nu dat wat anders is uitgepakt, zouden er voor Chnoupek problemen kunnen ontstaan. Onder moeilijke omstandigheden maakte onze redacteur Fred Sanders deze opname van het gesprek tussen minister Van der Stoel en Potocka op een hotelkamer. Midden woord voerder Breman van buitenlandse zaken. UTRECHT - De directie van Billiton heeft besloten het Ioodbedrijf in Ara- hem te sluiten. Aanvankelijk zou dit deel van het bedrijf op 1 april worden overgeplaatst naar Budel. Als gevolg van 'een algemeen verlangen' heeft de directie besloten tot een vervroegde sluiting over te gaan. De omwonenden zouden vanavond een vergadering houden over het voorstel van de Vereniging Voorkomen is Beter om een kort geding aan te spannen tegen de gemeente Arnhem. Op maan dagavond 21 maart zal de raadscom missie voor volksgezondheid in Arnhem het rapport bespreken dat prof. Zielhuis over de vergiftiging vervaardigd. Hoe wel de inhoud van dit rapport slechts in kleine kring bekend is wordt het al door velen als 'vernietigend voor het bedrijf Billiton' genoemd. Provinciale Staten van Gelderland vinden dat onverwijld een uitgebreid medisch onderzoek moet worden ge houden onder alle twee-, drie-, vier-, vijf- en zesjarigen, wonend in de omge ving van Billiton in Arnhem. DEN HAAG (ANP) - Volgende week donderdag gaat de tweede- kamercom missie voor sociale zaken met minister Boersma praten over de recente stakingen en alles wat daarmee verband houdt. De bewindsman kreeg het verzoek voorafgaande aan het overleg verslag uit te brengen van de ont wikkelingen van het arbeidsvoorwaardenbeleid in de laatste weken. Het overleg tussen de minister en de kamercommissie vindt plaats in een besloten vergadering. Het- 'open' gesprek over een nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst voor 6.500 werkemeners van Shell-Pemis en Shell-Moerdijk is mislukt. Na ruim een dag vergaderen ziin de beide onderhandelingsdelegaties woensdagavond uiteen gegaan. De vakbonden konden iet akkoord gaan met het aanbod van Shell, zo deelde een woordvoerder van het bedrijf mee. dit aanbod omvatte een arbeidscontract van vijftien maanden met als ingangsdatum 1 januari 1977, waarbij op de gebruikelijke data (1 april. 1 oktober en 31 maart 1978) volledige, zij het geschoonde, prijscompensatie zou worden gegeven. Daar naast was Shell bereid een initiële loonsverhoging te geven van 1.7 procent en de dertig gulden van de loonmaatregel van de regering per 1 april van dit j aar te verwerken in de loonschalen. op het materiële vlak geleid. Over de immateriële zaken wordt op 15 maart verder overlegd. De 65.000 Philips-werkenemrskrijgen per 1 januari 1977 een prijscompensatie van drie procen t met een minimum van 600.-. Op 1 juli en 31 december zullen opnieuw prijscompensatie volgen, vermoedelijk van resp. 3.4 en 2.8 procent. Bovendien hebben de vakbonden een initiële loonsverhoging op 1 j anuari van een half procent bedongen, met een minimum van honderd gulden. De va kantietoeslag stijgt van 7.5 naar 8 procent (minimum 1.740.-) Ook andere uitkeringen, zoals de eindejaarsuitkering en hindertoeslag, wor den omgerekend in procenten 0,4 procent hoger Ziekenhuispersoneel Philips De cao-onderhandelingen bij Philips hebben na bijna zestien uur vergade ren - onderbroken door een tiental schorsingen - tot een overeenstemming In het college voor arbeidszaken (KOAZ), het overlegorgaan van de zieken huisraad en de organisaties van werknemers in het ziekenhuiswezen, is woensdag overeenstemming bereikt over een salarisverhoging voor het ziekenhuispersoneel van 3,d procent. Deze verhoging krijgt een terugwer kende kracht tot 1 januari 1977 cn ze wordt bij wijze van voorschot verleend 'ter nadere verrekening' (via een nacalculatie) in de loop van dit jaar. Uitgaande van een prijscompensatie van 2,5 procent, komt de verhoging met 3.5 procent neer op één procent, reëel'. In het ziekenhuiswezen geldt echter een ander systeem dan in het bedrijfsleven. Daar wordt een soort trend gevolgd, waaraan de salarissen achteraf worden aangepast. UTRECHT - Er moet rekening mee worden gehouden dat de prijs van een pak koffie (nu f 4,64 per half pond) in de loop van dit jaar nog met ongeveer f 1,50 zal stijgen als gevolg van de als maar oplopende prijzen van de ruwe koffie op de wereldmarkt. „Als voor de ene prijsverhoging goed keuring is verkregen, moeten voor de volgende de onderhandelingen met het ministerie van economische alweer worden geopend", aldus een woord voerder van Douwe Egberts in Utrecht. Cijfers die als maatstaf voor de prijs van koffie kunnen worden gehanteerd, laten zien dat de inkoopprijs op de wereld markt sinds eind november vorig jaar. waarop thans de winkelprijs van de kof fie is gebaseerd, sindsdien alweer met bijna 30 procent zijn gestegen. „Daar van uitgaande kan in de loop van dit jaar een stijging met nog ongeveer f 1.50 per pak roodmerk worden verwacht", aldus de woordvoerder van Douwe Eg berts. „Uiteraard zal dat niet in één keer worden doorgevoerd maar in fasen. Om streeks maart-april is een eerste verho ging te venvachten". Douwe Egberts wil tijdstip en grootte van de verhoging van de koffieprijs niet concretiseren, „om het overleg niet te doorkruisen en paniekreacties in de vorm van hamsterwoede te voorko- Standwerkers concours §B ijna niet te geloven: in op- dracht van het kabinet doet PTT voor het eerst sinds j aren iets vnendeüjks met haar ta rieven. Een ontroerende geste, maar bij nader inzien doet ze wel denken aan een ouderwetse stand werker op de markt; „Een kwartje 't stuk. vooruit neem mee: drie voor een gulden" Zo gaat een telefoonabonne ment met ingang van de eerste april met een gulden per maand omlaag, een ver mindering om de vlag bij uit te steken. Ja, ja. Datzelfde abonnement is pas twee maanden geleden twee gulden duurder geworden. Het hele lijstje van PTT blijkt er zo uit te zien: de briefport zou met ingang van 1 juli aanstaande van vijfenvijftig naar zestig cent gaan, maar voorlopig mag nu deze verhoging achterwege blijven, in ieder geval tot 1978. Is dat niet een aardige regeerme- thode? Eerst verhogingen aankondigen om enige tijd later vriendelijk mee te delen dat ze tijdelijk niet zullen door gaan. Minister Lubbers heeft over deze maatregelen verklaard er grote waarde aan te hechten dat ook de regering tot beteugeling van de inflatie bijdraagt- Da's heel mooi. maar als die bijdrage over de hele linie eenzelfde karakter krijgt als deze recente PTT- tariefmaatregelen, dan zou dat toch te veel op standwerkerspolitiek lijken; eerst flink verhogen, vervolgens er een bedragje afdoen. Een heel andere zaak uit de 'stand werkerssfeer'. In januari constateerde het kabinet een flinke meevaller bij de sociale premies van rond zevenhonderd miljoen gulden. Die meevaller had te maken met de loonstop van vorig jaar. er was berekend dat de totale loonstij ging over 1976 niet meer dan ongeveer een half procent zou bedragen, maar achteraf bleek dat meer te zijn, één tot anderhalf procent Over die stijging is de afgelopen maan den heel wat te doen I geweest. waarbij met name van vak bondszijde kritiek 1 werd uitgeoefend op de werkgevers: zij zouden de loonmaat regelen hebben ontdoken. Nu is de overheid in Nederland de grootste werkgeefster en derhalve is de vraag van belang ofdaar dan welde verwachte half procent werd gehaald. Bij informatie bleek ons dat bij de overheid vrijwel de zelfde percentages uit de bus zijn geko men als bij het particuliere bedrijfsle ven. hier en daar zelfs nog iets hoger. Daarover zweeg echter de regering. Uit het geheelvalt de conclusie te trekken dat de aanvankelijke taxaties niet juist waren; ondanks de loonmaatregelen was er sprake van een flinke stijging, o.m. als gevolg van bijvoorbeeld promo ties en periodieke verhogingen. Dat gold ook voor de overheid. En men mag toch aannemen dat die haar eigen voor schriften pijnlijk nauwkeurig uitvoert De eerste reacties in januari op de be wuste meevaller waren dan ook aller minst doordacht, maar gericht op het ademloos toekijkende en -luisterende publiek op de Nederlandse 'markt". Daar is immers - naar men zegt - een gulden een daalder waard. In dit geval klopte er weinig van. fiantlijn BIJ KLEINE OPENING ZOUT MEER NODIG VERMINDERING NEGATIEF EFFECT OP ZOETWATERLAST BERGEN OP ZOOM - De vraag of de Grevelingen in de verdere toekomst al dan niet zout moet blijven, houdt nauw verband met de omvang van de door stroomopening in de pijlerdam in de monding van de Oosterscheldc. Als voor de 'kleinste' opening wordt geko zen en het gemiddeld getijverschil wordt gereduceerd tot 2,30 meter, dan is het waarschijnlijk nodig de Greve lingen en lozing van dat zoute water op het gdempte getijdebekken van de Oos- terschelde, zal men het negatieve effect van zoet water dat via de sluizen in de Philipsdam op de Oosterschetde komt, kunnen verminderen. I langzamerhand komt de hele poli tieke markt van Nederland in de sfeer van het naderende standwerkerscon cours. de verkiezingen. Voor het publiek een boeiend schouwspel, maar er moet wel worden bedacht dat de deelnemers hun argumentatie niet altijd zorgvuldig toesnijden op de werkelijkheid. De da mes en heren standwerkers richten zich op het publiek en willen daar indruk maken, de kiezersgunst moet worden verworven. We hebben jaren geleden eens een minister horen zeggen dat er geen regering ter wereld was die zich zo weinig van verkiezingen aantrok als die van Nederland. Is dat zo? De recente aankondiging inzake de PTT-tarieven geven in ieder geval aanleiding tot lichte twijfel. Indien de verhoging van bijvoorbeeld het telefoonabonnement begin dit jaar achterwege zou zijn ge bleven of direct op één gulden zou zijn gebracht, dan had dat een serieuzer in druk gemaakt dan de verlaging van de verhoging die nu uit de bus is gekomen. „Beteugeling van de inflatie" noemt minister Lubbers die. Maar waarom dan eerst de teugels vieren? In de Philipsdam met de aanleg waar van nu is begonnen en die tussen Sint- Philipsland en Overflakkee komt te lig gen, komen in eerste instantie twee duwvaartsluizen van 24 bij 280 meter en een jachtsluis van 9 bij 75 meter. Men houdt de mogelijkheid in reserve om een derde duwvaartsluis en een tweede jachtensluis te maken. De sluizen wor den voorzien van een zout- zoetbestrijdingsmiddel. waarbij reke ning wordt gehouden met het feit dat aan de zoute kant een getijdebeweging gehandhaafd blijft Daardoor moet een uitgebreid systeem worden gekozen dan voor de Kreekraksluizen. Ir J. C. Huis in 't Veld, medewerker van de afdeling wa terbouwkundige werken oost van de rijkswaterstaat, stelt dat via de duw vaartsluizen ondanks het zout- zoetbestrijdingssysteem acht kubieke meter zoet water per seconde per sluis op het gedempte geijdebekken terecht komt. Voordejachtsluisisdateen halve kubieke meter per seconde. Die belas ting van zoet water vanaf het Krammer zal een negatief effect hebben op het mi lieu in het Oosterscheldebekken. Het ef fect is groter naarmate de doorstroom opening in de pijlerdam en dus het ge middeld getijverschil op de Ooster schelde kleiner is. Naar de mening van de heer Huis in 't Veld is de zoetbelas- ting vanaf het Kramer via de Philipss- luizen op de Oosterschelde door middel van een aantal technische voorzienin gen. te halveren. Het zoete water moet dan worden teruggewonnen. Hij wijst er echter op. dat het negatieve effect van het zoute water belangrijk kan worden teruggedrongen door via de Grevelingendam zout water van de Grevelingen op het gedempt getijde bekken te brengen. Bij het zout houden van de Grevelingen zal het toch nood zakelijk zijn een doorspoeling in het meer toe te passen via aan de westkant een sluis in de Brouwersdam en aan de oostkant een sluis in de Grevelingen dam. De lozing van het zoute Grevelin- genwater op de Oosterschelde kan posi tief werken voor het milieu. De beslis sing over het al dan niet zout houden van de Grevelingen hoeft niet op korte termijn te worden genomen. Voorde uitvoering van de werken aan de Phi lipsdam maakt het geen verschil welke doorstroomopening er in de pijlerdam. ■arise da. rn Het tracé vopr de Philipsdam ligt wat het noordelijk gedeelte betreft vrijwe vast. Voor het zuidelijke stuk is nog geen definitieve keuze gemaakt. De studie daarover is nog niet afgerond. De teneur is echter dat een lange dam zal worden aangelegd, die zoveel moge lijk oostelijk op Sint-Philipsland aan sluit. Dat tracé is naar schatting acht (Zie ook pagina 9) miljoen gulden duurder dan een zo kort mogelijk traject, waarbij het aansluit- punt van de compartimenteringsdam vrijwel nood-zuid zou lopen op het midden van Sint-Philipslan zou aan sluiten. De langere dam biedt echter verschil lende voordelen: er hoeven veel minder kavels landbouwgrond te worden door sneden voor de aansluitende wegen en de schorren aan de noordkant van Sint-Philipsland - ongeveer 80 hectare - kunnen behouden blijven. Een bijko mend aspect is dat - als bij Sint- Philipsland een elektriciteitscentrale zou worden gebouwd - betere mogelijk heden zouden bestaan voor het maken van een koelwatercircuit rond het ei land. Eurocommunisten bijeen in Madrid Van onze correspondent) MADRID - De voorzitter van de Franse communistische partij Georges Mar- chais heeft woensdag uitdrukkelijk verklaard dat de samenkomst met San tiago Carrillo, secretaris-generaal van de Spaanse CP en diens Italiaanse col lega Enrico Berlinguer slechts bedoeld is als steun voor de legalisering van de Spaanse communistische partij. Mar- chais zei na zijn aankomst in Madrid tegen de talloze verslaggevers, dat niet gedacht hoeft te worden aan een 'Euro- communistisch manifest' of een 'kri tiek aan het adres van andere partijen' als resultaat van deze eerste ontmee- ting van de top der Zuideuropese com munistische partijen. Marchais loofde de Spaanse communis ten voor hun strijd tegen het Franco- fascisme: „Geen party heeft zoveel of fers gebracht voor de vrijheid", zei hy op het Madrileense vliegveld. De drie partijbonzen vergaderen in het Madrileense hotel Melia Castilla.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1977 | | pagina 1