PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
AKKOORD IN DE BOUW
OVER EEN NIEUWE CAO
Stakers bij 'De Schelde' Vlissingen niet
bereid om de actie nu al op te schorten
de krant
van zeeland
C
Rabin
gekozen
President Amin brengt Britse
regering in verlegenheid
SMITH STELT WIJZIGING
RASSENPOLITIEK VOOR
tet
Bonden schorten acties in metaal op
vandaag
AMALRIK WEGGEHAALD
VOOR HET ELYSEE
j Jjnntlijn
Jongen zwaar
gewond door
stroom
Landbouwgrond voor blank en zwart
„EERST WILLEN WE HOOI OP DN DIEK ZIEN"
REN
Geen schot in
jachtrecht
Pagina 2
20e jaargang no. 41
^Donderdag 24 februari 1977
maL—
Sr
(Van onze correspondent)
iuseeiDEN HAAG - Het loonconflict in de bouw is uit de wereld. Werkgevers en bouwbonden zijn het
at JWgjgtgrayonfl eens geworden over een cao. De bouwvakkers krijgen daarbij 1 procent initieel per 1
:tus! januari, en 0,5 procent per 1 juli. Bovendien gaat de vakantietoeslag met een half procent omhoog
tot acht procent. Prijscompensatie wordt verder toegekend op basis van het Haagse protocol.
Al voordat deze overeenkomst was bereikt, waren de stakingen in de bouw opgeschort. Dat gold
voor de metaal, zodat gisteren over de hele linie nog maar 11.000 man staakten. Dinsdag waren
dat er nog 20.000. Alleen in de havens wordt nu nog op grote schaal gestaakt.
Tot gisteravond laat overlegden werk-
i vo; gevers en bonden over een nieuwe
laai haven'cao- Het overleg werd elf uur 's
avonds afgebroken, en zal vanavond
worden voortgezet. Nadere mededelin
gen werden niet gedaan. Wel maakten
o ti. i de vervoersbonden nog bekend, dat de
8 jj] stakende havenarbeiders vrijdag zullen
3 g.; worden opgeroepen naar het Sparta-
5 g. i stadion te komen,
8-i Debondenkondennietallewerknemers
in de bouwsector even makkelijk berei-
*]J| ken. Meestakende buitenlandse werk-
nemers konden niet in alle gevallen op
tijd worden gewaarschuwd. De radio
tw^ moest uitkomst brengen, 's Middags
werd op Hilversum m in het Spaans.
111 ej Marokkaans en Turks verteld, dat er
'us A niet langer werd gestaakt.
Metaal
Nog by twee metaalbedrijven zullen de
stakingen voorlopig voortduren. On
danks het verzoek van de industriebon-
i den weer aan het werk te gaan met het
j oog op de vandaag beginnende cao
onderhandelingen voor deze sector, zal
bij De Schelde in Vlissingen (3200 man)
en Thomassen en Drijver in Hoogeveen
5-1 (800) ook vandaag nog worden doorge-
0-l( staakt.
De werknemers bij deze bedrijven zullen
vrijdag bekij ken of de resultaten van het
loongesprek aanleiding geven tot het
opschorten van hun acties. Als de sta
kers ook dan nog niet bereid zouden zijn
hun werk te hervatten zullen de bonds-
besturen „zich diepgaand over de dan
ontstane situatie moeten beraden", zo
zei een woordvoeerder van de industrie
bonden.
De werknemers bij Tempress in Hoog-
eveen.(44). Batavus in Heerenveen (640)
en Gazelle in Dieren (550) besloten gis-
geen aanleiding hun thans anderhalve
week durende actie te stoppen.
In het enige bedrijf in de voedingsindus
trie waar werd gestaakt, Meester in Wij-
he. besloten de 450 werknemers gisteren
weer met werken te beginnen. Voor hun
sector - de vleeswarenindustrie - begint
vandaag het zogenaamde „open ge
sprek"
In de havens van Rotterdam en Am
sterdam gingen de stakingen gewoon
teren wel met ingang van vandaag weer door. Bijna 7000 man werkten daar gis-
aan de slag te gaan.
Chemie
In de chemische sector is het aantal be
drijven, waar wordt gestaakt, met één
uitgebreid, zodat het totaal nu op twee
komt. Het werk werd gisteren neerge
legd bij Synres-Almoco in Hoek van
Holland (440), omdat geen overeen
stemming kon worden bereikt over een
bedrijfs-cao. Nieuwe voorstellen van
de directie van Cyanamid in Rotter
dam (200) waren voor de stakers daar
teren niet, ondanks het gesprek tussen
werkgevers en de vervoersbonden. dat
gistermiddag in Rotterdam van start
ging. De bonden hebben wel toegezegd
dat, zolang dit gesprek duurt, de stakin
gen in de havens niet zullen worden uit
gebreid.
Philips
Het cao-overleg bij Philips in Eindho
ven is gistermiddag geschorst tot dins
dagochtend aanstaande. Dc vakbonds
delegaties en Philips geven beiden hun
eigen uitleg aan artikel 4 van het zoge
naamde Haagse protocol, waarin staat
dat „het gebruikelijk systeem" van
prijscompensatie zal worden toege
past. Philips gaat daarbij uit van de re
ferentieperiode oktober tot en met
maart, de bonden willen dat het bedrijf
uitgaat van de periode november tot en
met april. Die periode werd door Phi
lips gehanteerd vanaf het moment dat
de prijscompensatie werd ingevoerd.
De bonden maken hiervan een punt.
omdat van het verschillend hanteren
van perioden andere uitkomsten het
gevolg zijn. Philips zal nu eerst op cen
traal niveau met het VNO over deze
zaak praten.
Ook bij Shell zal volgende week het
loongesprek worden voortgezet. Van
het eerste overleg, dat gisteren plaats
vond. zijn geen resultaten bekendge
maakt. Bij Shell gaat het om een cao
voor 6500 man.
Tabak-
Het Groningse bedrijf Theodorus Nie-
meyer heeft de vakbonden voor een ge
sprek op dinsdag uitgenodigd. De raad
van bestuur van dit bedrijf heeft laten
weten dat de loonsverbeteringen
maximaal twee procent zullen kunnen
bedragen. Dat kan dankzij de omzet
stijgingen van enige sigaretten- en ta
baksmerken, aldus Niemeyer.
Een principe-overeenstemming over
een nieuwe cao is gisteren bereikt bij
Bruynzeel BV in Zaandam (3500). De
bouw- en houtbonden en Bruynzeel
hebben elkaar onder meer gevonden op
een ruimte voor verbetering van de ar
beidsvoorwaarden van 1.6 procent.
Over de immateriële kanten van de cao
voor Bruynzeel zal nog verder worden
gepraat.
Ook de samenwerkende bonden van
omroeppersoneel hebben een akkoord
bereikt. De NOS is bereid gebleken
naast de automatische prijscompensa
tie een arbeidsvoorwaardenverbete-
ring van ongeveer twee procent toe te
zeggen. Die twee procent is dan ver
deeld over reële loonsverhoging, ver
betering vakantietoeslag en een struc
turele aanpassing van de salarisscha
len.
Van het begin van het carnaval in Rio
de Janeiro op zaterdag tot dinsdag zijn
er 114 doden gevallen.
Er moesten 11.578 mensen in ziekenhui
zen worden opgenomen als gevolg van
ongelukken van verschillende aard en
vechtpartijen.
TEL AVIV - Shimon Peres applaudis
seerde woensdagavond nadat premier
Rabin zijn verkiezingstoespraak tot het
Israëlisch parlement had uitgesproken.
Premier Yitzhak Rabin is woensdaga
vond op de conventie van de Israëli
sche arbeiderspartij gekozen als kan
didaat voor het premierschap bij de in
mei plaatsvindende parlementsver
kiezingen.
De officiële uitslag luidt: 1445 stemmen
voor Rabin, 1404 voor Peres en 16 ont
houdingen.
opvangcentrum
H. J. Zeevalking
heeft in Middelburg meegedeeld dat
Kinderzorg en Jeugd en Gezin samen
werken aan een plan voor een crisisop
vangcentrum.
PAGINA 3
botsing
Mentendebat leidt tot botsing tussen
PvdA en Van Agt
PAGINA 4
kritiek
Artsenorganisaties en ziekenfondsen
hebben veel kritiek op wetsontwerpen -
Voorzieningen Gezondheidszorg en Ta
rieven Gezondheidszorg
PAGINA 7
werk
uitzichtloos
PAGINA 13
stilstand
sportrecreatte
De Zeeuwse Sportraad is nauwelijks blij
met 65 mille voor sportrecreaüe:
PAGINA 17
televisie
Scenarioschrijver Paddy Chayefeki:
..Network drukt mijn kritiek op de tele
visie uit"; radio- en televisieprogram
ma's: strip.
PAGINA 19
doeI
De Koninklijke Notariële Broederschap
is van mening dat het wetsontwerp dat
aan gemeenten voorkeur wil geven bij de
verwerving van onroerend goed zijn doel
mist; beurs, financiën,
PARIJS- Andrej Amalrik, de Russische historicus die in ballingschap leeft in
Nederland, is woensdag door de politie weggehaald van hel Élysee, waar hij
in hongerstaking had willengaan omdat president Valery Giscard d'Estaing
hem niet toil ontvangen.
Amalrik had zich voor het presidentiële paleis geïnstaleerd met een bord
waarop stond: „Eist de toepassing van de verklaring van Helsinki"
Amalrik zei dat wat hij had gedaan volledig binnen de perken was gebleven
van wat in vrije landen is toegestaan. „De houding van de politie in Frankrijk
is te vergelijken met. die van de KGB in Moskou, die zelfs voorzichtiger te werk
gaat wanneer er journalisten in de buurt zijn".
Later kon Amalrik weer naar het paleis teruggaan.
Amalrik deelde mee dat hij vervolgens naar West-Duitsland gaat.. Hij zei in
afwachting te zijn van antwoord op zijn telegram aan Bonn waarin hij ver
zoekt om een onderhoud met bondskanselier Helmut Schmidt.
ARRESTA TIES IN KAMPALA
Anne met de pet
§K!amervoorzitter Vondeling
heeft dinsdag tegenover een
aantal fractievoorzitters ver
klaard dat hij aan zijn afwij
zende verklaringen over Zijl
stra als eventuele premier had
moeten toevoegen niet te hebben ge
sproken als kamerpresident, maar als
particulier In de toekomst - zo heeft hij
beloofd zal hij d at duidelij ker aangeven.
En daarmee is dan de kortstondige
affaire-Vondeling uit de wereld.
■Liet blijkt dus een zaak van petten te
wezen: Vondelingmoetzichinhetkader
van zijn toezegging in het vervolg goed
realiseren welke pet hij op heeft, dient
vervolgens nadrukkelijk op die pet te
wijzen en mag dan pas gaan praten.
Formeel is het allemaal keurig, maar is
het tegelijkertijd niet wat al te subtiel?
Iedereen weet (of behoort te weten) dat
Vondeling voorzitter van de tweede
kamer is. dat wil zeggen dat hij een
hoogst belangrijke functie in het parle
mentaire bestel vervult. Zolang hij die
positie bekleedt is het lastig persoon en
functie te scheiden, zeker als hij uit
spraken doet die het staatsbestel raken.
De meningen van de particulier Vonde
ling zijn niet zo bijster interessant, de
opvattingen van het kamerlid Vonde
ling kunnen van belang zijn, maar naar
het betoog van de man die in het cen
trum van het parlementaire leven staat -
Vondeling als kamervoorzitter - moet
wel worden geluisterd. Wordt hem bij
voorbeeld naar zijn opinie gevraagd
over het functioneren van de parlemen
taire democratie en wanneer dat bo
vendien ln het kamergebouw gebeurt,
dan kan hij zich niet meer willekeurig
een particuliere pet aanmeten. De pet
van Anne is niet zo-maar te verwisselen:
van belang is immers vooral waar en
onder welke omstandigheden de drager
ervan spreekt.
LONDEN - De Britse regering is in ver
legenheid gebracht over de aankondi
ging van president Idi Amin van Oe
ganda dat hij de bijeenkomst van de
regeringsleiders van de landen van het
Gemenebest in juni, en de daaraan ge
koppelde feestelijkheden rondom het
regeringsjubileum zou bijwonen. In het
parlement zijn stemmen opgegaan hem
als „ongewenste immigrant" de toe
gang tot het koninkrijk te weigeren.
De bijeenkomst van de 35 leiders van
het Gemenebest is doorgaans een strikt
ceremoniële aangelegenheid, met als
traditioneel hoogtepunt de altijd toch
wat onwezenlijke staatsiefoto van de
Britse vorstin omringd door een gezel
schap van in nationale klederdracht ge
stoken personen, die de fictie van
trouwe banden met Engeland als een
sprookje in stand houden.
Er bestaan geen geschreven regels voor
deze bijeenkomsten, ook niet voor het
uitbannen van één van de leden. Aan- Onderzoek
genomen wordt, dat dit alleen kan ge
beuren in uitzonderlijke omstandighe
den, waarbij een overweldigende meer
derheidsopinie zich laat gelden.
len nu hun eigen spel. President Amin
heeft Londen „gewaarschuwd" dat het
de kans loopt door een groot aantal (Af
rikaanse) Gemenebestlanden geboycot
te worden op de bijeenkomst in juni.
Een groter dreigement is, dat hij van
plan is zich te laten vergezellen door een
gezelschap van 250 nog niet om het le
ven gebrachte Oegandezen en dat hij
alle eerbewijzen verlangt die staats
hoofden doorgaans toekomen.
De moord op de Oegandese Anglicaanse
aartsbisschop dr. Loewoem is voor de
Engelsen een aantasting en aanranding
van hun staatsreligie, waarvan de ko
ningin tenslotte het nominale hoofd is.
Hoe kan de vorstin, uit hoofde van deze
functie. Amin ontvangen? Waarom
heeft zij zich wel schriftelijk gekeerd
tegen de Deense filmproducent die in
Engeland een film wilde maken over het
sex-leven van Jezus Christus, en niets
gezegd over de dood van aartsbisschop
Janani Loewoem?
De nieuwe Britse minister van buiten
landse zaken, David Owen, heeft, blijk
baar als tijdelijke maatregelen die Lon
den voorlopig buiten schot moet hou
den. opdracht gegeven aan de Britse de
legatie bij de conferentie van de Ver
enigde Naties over burgerrechten, in
Oeganda een onderzoek in te stellen
naar de omstandigheden rondom de
dood van de aartsbisschop. En premier
Callaghan zei ook bereid te zijn andere
leiders in het Gemenebest „te raadple
gen".
Amin heeft woensdag bekendgemaakt
dat er een plan was parachutisten van
een vliegdekschip over te brengen naar
steden n zijn land om de macht over te
nemen.
Hij zei tegen verslaggevers in Kampala
dat de nieuwe samenzwering tegen zijn
bewind op touw was gezet met de hulp
van de Vewrenigde Staten. Groot Brit-
tannië en Israël.
Amin maakte bekend dat in verban
dmet de samenzwering 16 personen wa
ren gearresteerd.
Volgens het in Dar Es Salaam verschij
nende dagblad 'Daily New' hebben Oe
gandese soldaten de vice-rector en
twee hoge stafleden van de Makerere-
univedrsiteit van Kampala gearres
teerd.
i laats en omstan
digheden bepalen de
pet. In Oliver Twist
van Charles Dickens
komt een aardige
scène voor met een rechter, die een
toevallige getuige - de oude heer Brown-
low - onheus bejegent. Waarop deze in
formeert „naar de naam van de magi
straat die onder bescherming van de
rechtbank een respectabel persoon no
deloos beledigt." De strekking is duide
lijk: een rechter kan zich niet alles per
mitteren, met name niet omdat hij een
bepaald ambt uitoefent: van hem wordt
behoedzaamheid verlangd. Een soort
gelijke behoedzaamheid wordt ook van
de kamervoorzitter gevraagd. Als deze
'magistraat' - laten we dat woord voor
de drager van dit ambt ook eens gebrui
ken - ln het kamergebouw wordt geïn
terviewd door journalisten van de tv-
rubriek Den Haag-vandaagen hethalve
land zit mee te luisteren, dan heeft het
voor hem weinig zin te suggereren dat
hij slechts als particulier spreekt. Die
particulier bestaat namelijk op dat
ogenblik niet: de kamervoorzitter be
vindt zich op dat moment zo niet onder
bescherming dan toch wel binnen de
onmiskenbare invloedsfeer van zijn
voorzittersstoel. Zolang hij daarin zetelt
figuurlijk gesproken - heeft hij onver
mijdelijk een zeer bepaalde pet op. Die
van voorzitter van de tweede kamer der
sta ten-generaal.
Zowel Engeland als president Amin spe-
BREDA (ANP) - De negenjarige Ri
chard Lambregts uit de Elsstraat in
Breda, heeft woensdagmiddag ernstig
brandwonden opgelopen toen hij in een
transformatorstation van de Neder
landse Spoorwegen nabij zijn woning
in aanraking kwam met een draad
w aarop tienduizend volt stroom stond.
Het slachtoffer is naar het Ignatiuszie-
kenhuis in Breda gebracht en later
naar het Sophia Kinderziekenhuis in
Rotterdam.
Volgens verklaringen van andere kinde
ren is de jongen onder een hoog hek
doorgekropen en vervolgens aan de
binnenkant tegen het gaas omhoog ge
klommen. Daarbij is hij m aanraking
gekomen met een isolator en op een be
tonnen platform gevallen. De Bredase
brandweer heeft de jongen daar bevrijd.
SALISBURY (RTR/UPI) - Premier Ian
Smith van Rhodesië heeft woensdag
wijziging van de rassenpolitiek voor
gesteld als onderdeel van zijn poging
om een 'interne' regeling voor een
meerderheidsbewind met 'gematigde'
zwarte leiders in Rhodesië tot stand te
brengen als een akkoord met de door
zwart Afrika erkende nationalistische
leiders niet mogelijk is.
In een toespraak tot het parlement
stelde hij een wijziging voor van de
landverdelingswet die Rhodesië ruw
weg gelijkelijk verdeelt tussen de
275.000 blanken en de zesmiljoen zwar
ten. De voorstellen zullen vervat zijn in
een later in te dienen wetsontwerp. Zij
houden onder meer in: Landbouwgrond
op het (blanke) Europese platteland en
in het aan zwarten toegewezen gebied
kan beschikbaar worden gesteld aan ie
der die het land produküef kan maken,
ongeacht huidskleur. „Als er een risico
voor de veiligheid optreedt zal gehan
deld worden in overeenstemming met
de bepalingen van de noodtoestand".
Industrie- en handelsgebied in zaken
districten kan door ieder bewoond, ge
pacht en gekocht worden Maar voor
"handen in Afrikaanse dorpen en Euro
pese woongebieden zullen beperkende
bepalingen van kracht blijven".
Alle beperkingen voor hotels en derge
lijke instellingen waar drank geserveerd
wordt, zullen opgeheven worden. Vol
gens de huidige bepalingen mogen de
zwarten in de meeste gevallen niet na
zeven uur 's avonds drinken in blanke
gebieden. Smith maakte verder bekend
dat rassenbeperkingen voor particu
liere scholen en ziekenhuizen zouden
worden opgeheven. Op staatsinstellin-
Woongebieden
ADVIES VAN DE
INDUSTRIEBONDEN
KREEG VRIJWEL
GEEN STEUN
VLISSINGEN - De stakers bij 'De
Schelde' in Vlissingen gaan in ieder ge
val deze week nog door met hun actie.
Pas als vandaag - donderdag - bij de
hervatting van de cao
onderhandelingen in de metaalsector
blijkt dat er- zoals werd gezegd - „hooi
op d'n diek komt' is men bereid vrijdag
opnieuw te praten over de vraag of de
staking bij het Vlissingse bedrijf moet
worden opgeschort. Massaal gingen
woensdagmorgen tijdens een verga
dering in de sporthal bijna twaalfhon
derd handen de lucht in op het voorstel
van het actiecomité eerst af te wachten
'of Prins van de FME werkelijk bereid
is te gaan praten en z'n gezicht te ver
liezen."
De 'dringende vraag" van de in
dustriebonden FNV om nu de staking
op te schorten en het 'normale cao-
overleg tot stand te brengen," kreeg
slechts van een enkeling steun.
Als donderdagmiddag en -avond de re
sultaten van de eerste etappe van het
hervatte cao-overleg in de metaal ach
ter de rug is. Willen de stakers van 'De
Schelde' zich opnieuw beraden. Daartoe
is voor vrijdagmorgen - half elf - een
vergadering uitgeschreven. De actie-
bijeenkomst werd aan het eind van de
morgen woensdag gevolgd door een
massale demonstratieve tocht door een
deel van de stad. Meer dan duizend sta
kende Scheldewerknemers trokken
door de straten naar de poorten van het
bedrijf, om daar rond twaalf uur de
werkwilligen metgejuich. boe-geroep en
handgeklap op te wachten.
In de zeer druk bezette sporthal 'Bas-
kenburg' formuleerde districtsbestuur
der H. Bijvank van de industriebond
NVV het advies van de bonden tot op
schorting van de acties: „Sinds vorige
week vrijdag is er iets veranderd. De
werkgevers stellen geen voorwaarden
vooraf meer om het cao-overleg te be
ginnen: ze verwachten weL dat ze zon
der druk van de staking kunnen onder
handelen. De bonden willen aan de
werkgevers niet de gelegenheid geven
om hen met de vinger na te wijzen als
degene, die om-weet-ik-welke-reden de
sfeer van dat overleg bedorven hebben.
Dank zij de eerste stakingsweek ging
het VNO overstag met haar onverbid-
dellijk nee: dank zij de tweede stakings
golf begreep de metaalwerkersvereni
ging FME. dat je stakers niet kunt
dwingen. Die dwang, dat pistool op de
borst van de stakers is verdwenen. De
bonden geloven, dat u door uw ja eraan
meewerkt, dat de komende cao-
Slot zie pagina 7 kolom 4)
Er zullen verder geen aanbevelingen
worden gedaan om de rassenscheiding
in woongebieden op te heffen. „De over
gang naarpluraliteitop datgebied moet
geleidelijk en niet haastig geschieden".
Hij merkte echter op dat de landverde
lingswet de vorming van multiraciale
gebieden toestaat en vroeg de plaatse
lijke autoriteiten gereed te zijn om de
regering te adviseren waar multiraciale
gebieden gevestigd moeten worden. Hij
zei verder dat voor staatsziekenhuizen
en medische instellingen rassenschei
dingen gehandhaafd zal worden maar
dat particuliere instellingen vrij zullen
zijn toe te laten wie zij willen.
Smith gaf te kennen dat hij hoopte bis
schop Abel Muzorewa, leider van de Af
rikaanse Nationale Raad. er toe te be
wegen deel te nemen aan de pogingen
om een interne regeling te bereiken na
de mislukking van de Geneefee confe
rentie over Rhodesië. Smith acht het
patriottisch front onder leiding van
Joshua Nkomo en Robert Mugabe, dat
de steun heeft van zwart-Afrika, ver
antwoordelijk voor de mislukking.
Muzorewa's beweging herhaalde
woensdag haar eis inzake een referen
dum op basis van een-man-een-stem om
te beslissen wie de grootste steun onder
de zwarte bevolking heeft. De V.S.,
GrootrBrittanrüë en de zwarte nationa
listische leiders verzetten zich tegen het
plan voor een interne regeling.
De commissie voor buitenlandse be
trekkingen van de Amerikaanse senaat
heeft dinsdag een wetsontwerp aanv-
chroom naar de Verenigde Staten ver
aard dat de invoer
biedt.
fan Rbodesisch
