ES
J
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Negentig doden
bij treinramp
VREDESTEIN WIL
160 MAN ONTSLAAN
Regering nu overtuigd dat beslissing
oeververbinding dit jaar moet vallen
kleintjes
Geen sociaal plan beschikbaar
Voorlopig nog geen
onafhankelijkheids-
datum Antillen
vandaag
Joegoslavische
premier Bijedic
verongelukt
Brief van Boersma aan kamer:
ONGEHUWDE VROUWEN
GEEN AOW VOOR ZE 65 ZIJN
Dijk vert raging
pagina II
220 jaargang no. 15
Woensdag 19 januari 1977
kunt u ook
telefonisch opgeven.
Zie pag. 3 voor telefoonnummers
SYDNEY (REUTER) - De treinramp bij de Australische
stad Sydney heelt waarschijnlijk aan ongeveer 90 men
sen het leven gekost. Bij dit ernstigste treinongeluk uit
de Australische geschiedenis zijn zeker 80 gewonden ge
vallen, van wie er enkelen in levensgevaar verkeren.
Dinsdagavond waren pas 21 lijken geborgen, maar voor
de 60 a 70 mensen die nog onder de massa's verwrongen
staal en versplinterd hout beklemd zitten, is geen hoop
meer.
Uitgeputte reddingsploegen proberen bij het licht van
felle schijnwerpers de zwaar verminkte lichamen uit de
wrakstukken te bevrijden.
De ochtend-forensentrein van Mount Victoria naar Syd
ney raakte dinsdagochtend bij het station Granville in
een bocht van de rails en ramde de dteunpilaar van een
viaduzt Brokstukken beton van het viaduct en de weg
verpletterden de 40 jaar oude houten wagens Drie auto's
tuimelden van de weg af op de trein. Een auto bleef met de
achterwielen aan de rand van de brug hangen,
twee mannen die te hulp schoten bonden de auto met de
touwen vast, waarna de inzittenden zich in veiligheid
konden brengen.
Metzware hijskranen wordt geprobeerd de brokken beton
van de wagons te lichten, die onder het enorme gewicht
als lucifersdoosjes zijn versplinterd.
Zwaargewonden werden met helicopters overgebracht
naar eerste-hulpposten. Artsen moesten ter plaatse am
putaties verrichten om mensen uit de ravage te bevrijden.
Somnuge slachtoffers, die uren moesten wachten op hun
bevrijding, kregen intussen zuurstof toegediend. Na een
oproep meldden zicg duizenden mensen als bloeddonor.
Dinsdagavond rapporteerde de politie dat alle nog in
leven zijnde waarschijnlijk uit de wrakstukken gered
waren. Het was niet bekend hoeveel mensen er nog onder
de vernielde trein lagen.
De regering van de staat New South Wales en het minis
terie van vervoer zullen een onderzoek instellen naar de
toedracht van het ongeluk. De treinbestuurder heeft het
ongeluk overleefd, hoewel de diesel-locomotief gekan
teld is.
Verbrokkelende
eenheid
Nederlandse bisschop
pen komen dit jaar niet met
een gezamenlijke vastenbrief,
zo valt af te leiden uit een ter
loopse mededeling in het pas
verschenen informatiebulle
tin van de RK-kerkprovincie. Daarin
wordt namelijk met nadruk een herder
lijk schrijven aangekondigd over het
katholiek onderwijs, aan welk stuk
'lange maanden' is gewerkt. Aan deze
aankondiging is als detail toegevoegd
dat de bisschoppen hun vastenbrief
ditmaal individueel zullen uitgeven. Nu
is de laatste jaren wel eerder een vas
tenbrief niet verschenen, maar dan
kwam er een gezamenlijk schrijven bij
voorbeeld ter gelegenheid van advent of
Pasen. Endatgebeurtthansevenmin; in
hetzelfde bericht wordt namelijk ook
meegedeeld dat de bisschoppen afzien
van hun voornemen om dit j aar een brief
voor Pinksteren te laten verschijnen. We
hebben naar de achtergronden van deze
mededelingen geïnformeerd en daarbij
bleek ons dat hier niet zozeer sprake is
van een weloverwogen besluitvorming
dan wel van de omstandigheid dat het
de bisschoppenconferentie in haar hui
dige samenstelling toch wel moeite kost
om een gezamenlijke pastorale bood
schap te laten horen. De vroegere -onder
kardinaal Alfrink zo opvallende - eens
gezindheid is kennelijk in de huidige
omstandigheden niet of slechts ten dele
tot stand te brengen. Vandaar ditmaal
geen gezamenlijke vasten- en evenmin
een pinksterbrief.
Ee,
UTRECHT (ANP) - De nieuwe
directie van Vredestein wil -
voedsel
aanpassing
hachelijk
Opinie: Nare
land is een h
PAGINA 9
kwetsbaar
De waterfabri
neuzen is kwe
PAGINA II
onteigening
Minister Westerterp overweegt grond
e onteigenen ten behoeve van de dijk-
•crzwaringen langs de Qosterschelde
muziek
kritisch
rs maar meer tc
Willem Nijholt vindt dat het publiek
best wat kritischer mag worden, radio-
en televisieprogramma's, strips
vooruitlopend op een totaal
plan voor een reorganisatie
van het concern - op korte ter
mijn ongeveer 160 werknemers
ontslaan. Het gaat hierbij om
ontslagen bij de vestigingen in
Heveadorp, Maastricht, Loos
duinen en Doetinchem. De
vakbonden hebben dinsdag
tijdens het concern-overleg
met de directie in Loosduinen
te horen gekregen, dat er geen
sociaal plan van toepassing
kan zijn. De bonden zijn daar
over verontwaardigd en zij
vinden dat in strijd met eerder
gemaakte afspraken.
In een na afloop van het overleg door de
vakbonden en de directie gezamenlijk
uitgegeven verklaring, staat, dat de di
rectie ondanks de bezwaren van de
bonden heeft gemeend de 160 toch te
moeten aanmelden bij de arbeidsbu
reaus.
De vakbonden willen nu het overleg per
vestiging over die ontslagen opschor
ten, totdat meer duidelijkheid is ver
kregen over het met van toepassing zijn
van een sociaal plan. Zij willen onder
meer met de raad van commissarissen
van Vredestein en het ministerie van
economische zaken gaan praten
Volgens bestuurder Wil de Jong van de
Unie BLHP kwam de mededeling, dat er
geen sociaal plan beschikbaar is, als een
donderslag bij heldere hemel. Immers -
zo verklaarde hij - in 1975 is met de toe
nmalige leiding van Vredestein over
eenstemming bereikt over een sociaal
plan dat loopt van 1975 tot en met 1981.
En ook toen de Nederlandse staal 49 pet
van de aandelen overnam zijn de bon
den er altijd van uit gegaan dat een so
ciaal plan gehanteerd zou worden bij
ontslagen. Daarover werd namelijk ook
gesproken in de intentieverklaring.
Volgens De Jong heeft de directie van
Vredestein de rechtsgeldigheid van het
indertijd afgesloten plan betwist De
bonden zijn het daar niet mee eens,
maar ook al zou dat plan juridisch niet
meer kloppen, dan vinden zij, dat er
morele gronden zijn voor een sociaal
plan.
Volgens de bonden heeft ook minister
Lubbers (economische zaken) nooit la
ten blijken, dat er geen sociaal plan zou
zijn. Zij hebben de directie van Vredes
tein dan ook gevraagd om te wachten
met de melding. De directie is daar niet
op ingegaan.
Tijdens het dinsdag gehouden overleg is
verder meegedeeld, dat binnenkort een
situatieschets van de bandenfabriek in
Enschede gereed komt. De schets zal
met de bonden op 27 januari a.s. worden
besproken. De directie heeft hierbij het
voorbehoud gemaakt, dat rekening
moet worden gehouden met de af
vloeiing van een aantal personeelsle
den. Om hoeveel mensen het gaat, kon
men nog niet vertellen.
i Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Een datum voor de onafhankelijkheid van de Ne
derlandse Antillen zal voorlopig nog niet worden vastgesteld.
Ook tijdens het bezoek van de Antilliaanse premier Evertsz, 24
januari, zal de onafhankelijkheidsdatum niet ter sprake komen.
Dit zei minister mr. De Gaay Fortman (Antilliaanse zaken) dins
dagavond bij de behandeling van zijn begroting in de tweede
kamer.
Premier Evertsz komt met de Nederlandse regering praten over verschillende poli
tieke kwesties in het Caraibisch gebied, met name de problemen over de verdeling
van het continentaal plat tussen de Antillen en Venuzuela.
Voorts zei de minister dat de Nederlandse regering bij de toekenning van ontwikke
lingsgelden aan de Nederlandse Antillen sinds 1973 een hardere lijn heeft gevolgd
dan voordien.
Vonge kabinetten zijn wel eens te soepel geweest tegenover de Antillen en projec
tenhebben goedgekeurd die de Antillianen ook best zelf hadden kunnen betalen.
fimtlijn
BELGRADO - De Joegoslavische pre
mier Djemal Bijedic is dinsdag samen
met zeven anderen omgekomen toen
het straalvliegtuigje waarin zij zaten
neerstortte in een zware sneeuwstorm.
Het ongeluk deed zich voor in bergach
tig gebied in de buurt van Kresevo,
Midden-Joegoslavië. De 59-jarige Bij
edic is in totaal vijf jaar premier ge
weest. Bijedic had op Batajnica presi
dent Tito uitgeleide gedaan bij diens
vertrek naar het Libische Tripoli.
Het was dinsdagavond nog niet bekend
of maarschalk Tito zijn negen-daagse
bezoek aan Libië en Egypte zou onder
breken vanwege Bijedics dood. Aan
staande vrijdag zal de premier met
staatseer begraven worden.
DEN HAAG-Dc regering wil ongehuwde vrouwenniet voor
ze 65 jaar zijn een aow-uitkering geven. Ook is ze. zo blijkt
uit het regeringsstandpunt met betrekking tot het rapport
Verbetering levensomstandigheden oudere ongehuwde
vrouw uit maart 1973. tegenstander van een bijzondere rege
ling via de bijstandswet die het mogelijk maakt dat oudere
ongehuwde vrouwen voor hun 65e stoppen met werken.
Minister Boersma van sociale zaken zegt in een brief aan de
tweede kamer dat de regering evenmin instemt met het ge
bruik maken van de ziektewet of de wet op de arbeidsonge
schiktheid om het de ongehuwde vrouw makkelijker te ma
ken voor de pensioengerechtigde leeftijd haar werkkring te
verlaten. Het te voeren beleid moet volgens de regering zo
veel mogelijk gericht zijn op de afzonderlijke problemen zelf
van de individuele personen, tot welke groep ze ook horen.
Daardoor wordt, aldus de brief van minister Boersma.
voorkomen dat vrouwen in het algemeen het stempel opge
drukt zouden krijgen een weinig weerbare groep te zijn en
daardoor bijvoorbeeld als arbeidskracht een te groot risico
zouden vormen. De minister voert verder aan dat de pro
blemen van ongehuwde oudere vrouwen onderling sterk
verschillen en veel van die problemen niet alleen bij oudere
vrouwen voorkomen. De verlichting van de arbeid van ou
dere ongehuwde vrouwen is, zo zegt minister Boersma. nog
onderwerp van studie.
Het rapport, waarop de brief een reactie is, bevat een aanbe
veling om meer bedrijfsgeneeskundige zorg mogelijk te ma
ken. De werkgroep die het rapport schreef wil dat samenwer
king tussen bedrijfs- en verzekeringsgeneeskundigen wordt
bevorderd. Verder moet gekeken worden of taakaanpassing
van individuele arbeidskrachten mogelijk is. Minister
Boersma wijst zelf op een systeem van 'aanpassingsteams'
dat in Zweden wordt ontwikkeld
Van belang voor de ongehuwde vrouw die haar ouders ver
zorgt is volgens minister Boersma een regeling die minister
van justitie Van Agt overweegt over 'uitgesteld loon'.
Daarmee wordt bedoeld dat bij overlijden van de ouders het
kind dat ze heeft verzorgd en dal geen passende beloning
heeft gekregen, een extra bedrag krijgt boven hetgeen dat ze
als erfgenaam al krijgt.
len opvallende ontwikkeling. Met
name sinds de tweede wereldoorlog
spraken de Nederlandse bisschoppen
als één ondeelbare eenheid, hetgeen het
aanzien van de RK-Kerk in Nederland
en ook daarbuiten in niet geringe mate
versterkte In november 1967 kreeg het
bisschopscollege de status van 'bis
schoppenconferentie' en als zodanig
sprak het steeds
weer namens de
RK-Kerk in Neder
land. Naar het
woord van dr. W.
Goddijn - destijds
adviseur van het episcopaat - bevor
derde met name kardinaal Alfrink „in
verband met het heil van de gelovigen
en het aanzien van bisschoppen en kerk
een gelijkgerichte praktijk in de zeven
afzonderlijke bisdommen." Hij slaagde
daarin wonderwel. Met grote regelmaat
verschenen pastorale brieven, waarvan
er enkele een brede aandacht kregen.
Vooral was dat het geval met de vasten
brief 1973 over het thema 'welvaart, ver
antwoordelijkheid en versobering', een
stuk waar nog steeds vraag naar is. Op
het moment van verschijnen echter
hadden zich al enkele opvallende muta
ties in de bisschoppenconferentie voor
gedaan, die de handhaving van een
hechte eenheid er niet eenvoudiger op
maakte. Op 30 december 1970 was name
lijk monseigneur A. Simonis tot bis
schop van Rotterdam benoemd en op 22
januari 1972 monseigneur J. Gijsen tot
bisschop van Roermond. Beide benoe
mingen werden als een veroordeling
door Rome van de beleidslijn der Neder
landse bisschoppen beschouwd. Inmid
dels is kardinaal Alfrink teruggetreden
en als voorzitter van de bisschoppen
conferentie opgevolgd door kardinaal
Willebrands. De symptomen van een
kennelijk verbrokkelende eenheid in
het bisschopscollege komen thans
steeds duidelijker naar buiten.
De
MINISTER WESTERTERP IN EERSTE KAMER:
plan
Werkgevers en bonden rijn het eens o>
hetplan voorde herstructurering van
scheepswerven, beurs; financiën; e
I nomie,
TIJDENS DEZE
REGEERPERIODE
i Van ome Haagse redacteuri
DEN HAAG - Na minister Westerterp
(verkeer en waterstaat) is nu ook de
rest van de regering ervan overtuigd,
dat nog dit jaar het besluit valt dat met
de aanleg van de vaste oeververbin
ding Westerschelde kan worden be
gonnen. Binnenkort zal de formele
tracé-vaststelling plaatsvinden
(Kruiningen- Perkpolder). Intussen kan
het provinciaal bestuur van Zeeland
hel voorstel tegemoet zien om de uit
voering over zeven jaar te spreiden in
plaats van de vijf waarvan altijd
sprake is geweest. Minister Westerterp
heeft dat dinsdag bekendgemaakt in de
eerste kamer, waar de behandeling van
zijn begrotingen 1977 aan de orde was.
Het feit, dat nu de hele regering de wens
van Westerterp om dit jaar tot de aanleg
te besluiten heeft overgenomen, bete
kent dat minister Duisenberg (finan
ciën) geen bezwaar meer heeft tegen het
beroep op de kapitaalmarkt dat de
bouwers van de vaste verbinding zullen
moeten doen. Duisenberg heeft dat be
roep geruime tijd onaanvaardbaar ge
vonden in verband met de slechte eco
nomische situatie van het land en de
daaruit voortvloeiende financiële pro
blemen waarvoor de regering zich ge
steld zag. Overleg tussen de twee be
trokken ministeries heeft er nu toe ge
leid dat Duisenberg op zijn standpunt
teruggekomen is. mits over de bouw van
de brug-tunnelcombinatie twee jaar
langer wordt gedaan dan oorspronkelijk
in het voornemen lag. Deze verder
gaande spreiding van de bouwactivitei
ten is gunstiger op grond van
financieel-technische overwegingen.
Volgens ingewijden in politiek Den
Haag zijn de mededelingen van minister
Westerterp alleszins uit te leggen als po
sitief voor de voorstanders van de tot
standkoming van de brug-tunnel. De
bewindsman heeft bedoeld, dat de rege
ring ernaar streeft de beslissing nog in
de huidige regeerperiode te nemen. Dat
wil zeggen voor de verkiezingen op 25
mei. Mocht de beslissing op die datum
nog niet zijn genomen, dan is het hui
dige kabinet van oordeel dat het demis
sionaire kabinet- Den Uyl het moet
doen. hoewel men deze laatste moge
lijkheid als een uiterste beschouwt. De
huidige regering is ervan doordrongen,
dat men het Zeeland met kan aandoen
de beslissing over de aanleg over te la
ten aan een hieuw kabinet, zo weten
deze zelfde ingewijden.
'Flikkerlicht'
Iu een eerste reactie zei het eersle-
kamerlid en tul van g.s.-Zeeland
Schlingemann de berichten van Wes-
terlerp te beschouwen als groen licht:
„Het groene licht flikkert nu weliswaar
nog een beetje, maar ik heb nu toch
sterk de indruk dat het nog een kwestie
is van even het lampje goed aan
draaien. Er moeten nog een paar dingen
gebeuren, maar als iedereen daaraan
meewerkt en zijn best doet, dan komen
we er wel uit".
Desgevraagd verklaarde de gedepu
teerde zijn instemmende woorden
vooral te baseren op de mededelingen
van de minister over de overwonnen fi
nanciële bezwaren en over de vaststel
ling van het tracé, die binnenkort te
.cï-.'.ou L>. Op de viaag of de veet-
diensten van de Westerschelde niet in
de problemen zullen komen wanneer de
aanleg van de vaste oeververbinding
niet vijf maar zeven jaar in beslag zal
nemen antwoorde Schlingemann: „De
situatie rond de veren moet nauwkeurig
bezien worden Een nauwgezette afwe
ging van factoren zal nodig zijn". Zoals
gemeld, zal minister Westerterp op 15
februari met het provinciaal bestuur
van Zeeland overleg plegen over de
vaste oeververbinding en de toekomst
van de veerdiensten.
In de senaat werd dinsdag ln de eerste
termijn met name ook door de woord
voerders van het CDA en de PvdA aan
gedrongen op een spoedige beslissing
over de vaste Westerscheldeverbinding.
De enige tegenstander die zich opwierp
was C. Th. A. van Waterschoot, afge
vaardigde van de PPR. Hij bracht onder
meer naar voren, dat de internationale
verkeersfunctie die men de vaste ver
binding altijd heeft toegedacht naar zijn
mening is komen te vervallen. Hij sprak
verder van 'een verbinding dwars door
(Slot zie pagina 6 kolom O
e historicus van de RK-Kerk in Ne
derland - wijlen professor L. J. Rogier
van de Nijmeegse universiteit - wees er
destijds in zijn studie over de herleving
van het katholicisme in Nederland op
dat de bisschoppen in de eerste periode
na het herstel van de hiërarchie 1853)
'slechts bij hoge uitzondering' een ge
zamenlijke herderlijke brief publiceer
den, dit in tegenstelling tot de huidige
praktijk, zo voegde hij er aan toe. Zijn
verklaring: „Blijkbaar was het dioce
sane particularisme toen nog vrijwat
sterker dan tegenwoordig, nu de
migratie-neigingen der bevolking het
land veel meer tot een eenheid hebben
gemaakt en de bisschoppen zich daar
aan meer en meer aangepast hebben. De
Nederlandse katechismus en de alge
mene vastenbrieven zijn er de bewijzen
van." Kennelijk keert thans de Neder
landse RK-kerkprovincie terug tot dit
negentiende eeuwse 'diocesane particu
larisme'. de opvatting dat iedere bis
schop al dan niet in overleg met Rome
maar moet vaststellen wat voor zijn
kudde de juiste lijn is. De verschillen
van inzicht binnen het bisschoppencol
lege over de priesteropleiding zijn er een
voorbeeld van dat deze lijnen heel ver
schillend kunnen lopen. Rogier wees er
destijds op dat in het tijdvak 1853-1880
slechts één belangrijke gezamenlijke
brief is geschreven, namelijk het onder
wijsmandement van 1868. Ook in dit op
zicht zijn de oude tijden weerom: de
brief waarover de bisschoppen het
thans wel eens zijn gaat over het katho
liek onderwijs en zal op dertien februari
aanstaande verschijnen. Maar een ge
zamenlijke vastenbrief en een stuk voor
Pinksteren (waarvoor het thema al was;
vastgesteld) zijn kennelijk niet meer
mogelijk. Worden in Nederland de wij
zers van de r.k.-kiok steeds verder te
ruggedraaid?
De oudste zoon van de nieuwe Ame
rikaanse president Jimmy Carter is in
1970 ontslagen uit de Amerikaanse ma
rine omdat hij met vrienden marihuana
had gerookt. Het wedervaren van Jack
Carter tijdens zijn marine-opleiding is
dinsdag onthuld door de journalist Jack
Anderson, en bevestigd door een leger-
woordvoerder.