PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PRIJSSTIJGING IN
1976 WAS 8,8 PCT
CéL
Kabinet blijft buiten
vastgelopen loonfront
Streekziekenhuis 'De Bevelanden' mag
aantal specialismen gaan uitbreiden
Daling van de inflatiegraad ingezet
Besloten viering
Richard krijgt steun
'frontlinie-staten'
Den Uyl: „Redelijk tevreden
'Besuikerd'
pagina 23
220e jaargang no. 6
Zaterdag 8 januari 1977
Damplein 16 - Middelburq
/rare klasse verloochent zich ni
ÖCXXXJÜÜUCOUOÜCOJCÜÜOOO
(Wan onze redactie economie)
DEN HAAG - De gemiddelde prijsstijging is in 1976 op 8,8 procent
gekomen. Daarmee is de stijging inderdaad - zoals verwacht -
beneden de 9 procent gebleven. In 1975 was de stijging nog 10,2
procent. Deskundigen vinden nochtans dat nog steeds niet kan
worden gesproken van een drastische ombuiging, al is de 'ïnfla-
tiegraad' nu dan aan het dalen.
95
Tussen half november en half december
zijn de kosten van levensonderhoud niet
gestegen. Weliswaar werden artikelen
als eieren en koffie duurder, maar daar
stonden dalingen tegenover van de prij
zen voor aardappelen, bloemen, plan
ten. superbenzine en (vooral) winterkle-
ding. (Overigens viel de laatste verho
ging van de koffieprijs buiten de cijfers,
omdat zij pas op 17 december - dus na de
peildatum van 15 december - van
kracht werd).
Premier Den Uyl toonde zich 'redelijk
tevreden' over de jongste prijsindexcij
fers. „Voor het eerst in 7 jaar zijn deze
maand de prijzen niet gestegen, terwijl
verwacht mag worden dat deze ont
wikkeling zich ook de eerste maanden
van dit jaar zal voortzetten", aldus Den
Uyl. Den Uyl verwees naar eerdere
sombere verwachtingen dat het prij-
scijfer dit jaar niet onder de 9 procent
zou kunnen blijven. Dit bracht hem tot
de conclusie dat het anti-inflatieheleid
van de regering duidelijk bezig is te
scoren.
Een onzekere factor voor 1977 blijft de
invloed van de grondstoffenprijzen.
evenals trouwens die van de loonkosten.
fruitteelt
knel
Door de sluiting van Tealtronics in Nij
megen dreigen ook vijf metaalbedrijven
in de knel te komen.
gespannen
bezwaren
De Bond Heemschut heeft bezwaren
tegen de bebouwingsplannen voor het
Middelburgse Geeregebied.
PAGINA 9
toren
PAGINA 11
emoties
Filmer Kees Hin wil de film van zijn
gangbare emoties ontdoen; Winifred
Wagner in Amsterdams theater; Geof-
rey Madge speelt Boulez.
PAGINA 13
welkom
redden
Engelse spoorwegüefiieboers redden lo
comotieven van de sloop Stemmen uit
de kerken; Ter overdenking
spruitjes
Poprubriek, verrassing, verveling en de
smaak van spruitjes; bridge, schaken en
weekeindpuzzel.
PAGINA 23
keetie
Keetie van Oosten-Hagestopt voorlopig
nog niet met wielrennen.
PAGINA 27
slinken
Zeker is dat de huurverhoging van 7
procent per 1 april (over het hele jaar
1977 gerekend) een invloed op de prij
sindex zal hebben van 0.5 a 0.6 procent.
Bovendien moet er rekening mee wor
den gehouden dat de prijzen dit jaar al
met drie procent zullen stijgen als ge
volg van maatregelen die al in 1976 zijn
genomen (de zogenoemde 'overloop').
De Consumentenbond vindt het nood
zakelijk dat er nu geen grote prijsver
hogingen optreden. De bond zal de
ontwikkeling scherp volgen. Hij vindt
dat de overheid het goede voorbeeld
moet geven. Dat is niet het geval, want
enkele (semi-)overheidsbedrijven heb
ben al prijsverhogingen van meer dan
5,3 procent aangekondigd.
Ovengens vinden zowel de Consumen
tenbond als Konsumenten Kontakt een
prijsstijging van bijna 9 procent nog
veel te hoog, al wordt met tevredenheid
geconstateerd dat de stijging in de laat
ste maanden van 1976 niet veel meer
dan 1,5 procent heeft bedragen. Gecon
stateerd kan wel worden dat de uit
komst van vorig jaar dicht bij de laatste
regeringsprognose zat- 8,75 procent.
Maar het jaar was begonnen met voor
spellingen van 7.5 procent jaargemid
delde en 6 procent niveaustijging
De FNV en het CNV vinden het een
'gunstige ontwikkeling' dat de prijzen
in de afgelopen maand gelijk zijn ge
bleven. De vakcentrales constateren
dat het tempo waarin de prijzen om
hoog gaan. afneemt. De afgelopen jaren
stegen de prijzen tussen half november
en half december nog met gemiddeld
0.4 procent.
Na het ook al meevallende cijfer voor
november is nu bij de FNV de hoop ver
sterkt dat er sprake is van een meer de
finitieve ombuiging in neerwaartse rich
ting. Dat is ook nodig, zo zei de FNV-
woordvoerder. als we in 1977 met de
prijsstijging onder de zes procent willen
blijven. Hij noemde deze gematigde
prijsbeweging noodzakelijk voor een
meer evenwichtige economische ont
wikkeling.
Secretaris H. van der Meulen van het
CNV sprak over 'een goede start' voor
1977. Toch moet er volgens hem nog heel
wat gebeuren, wil de jongste prognose -
een prijsstijging in 1977 van 5 3 procent-
kunnen worden waargemaakt. De prij
scompensaties die op 1 juli worden ge
geven. zijn gebaseerd op de prijsstijging
in de periode oktober-april. In dit ver
band merkte de heer Van der Meulen op.
dat de prijzen in 1975 tussen half okto
ber en half december met 0.7 procent
omhoog zijn gegaan, terwijl de stijging
over dezelfde periode in 1976 blijkens de
laatste cijfers 0.2 procent is geweest. Hij
noemde het erg belangrijk dat de over
heid nu ook zelf ten aanzien van haar
eigen tarieven de grootst mogelijke ma
tiging gaat betrachten.
Over het hele jaar 1976 zijn de prijzen of
tarieven van agrarische produkten en
vis (12 procent), huren (12 procent),
overheidsdiensten (11,6 proeent) en
particuliere dienstverlening 12,1 pro
cent) het sterkst gestegen. De kosten
voor medische verzorging stegen met
9.7 procent, terwijl de produkten uit
voornamelijk agrarische grondstoffen
(7.1 procent) en overige industrile pro
dukten (5.8 procentl duidelijk achter
bleven bij de gemiddelde prijsstijgin
gen. De kerstbomen bleken de laatste
kerst 20 procent duurder dan eind 1975.
Van 218.000
naar 212.000
WERKLOOSHEID
WEER GEDAALD
'Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De werkloosheid is in de
cember opnieuw gedaald. Het voor het
seizoen gecorrigeerde cijfer liep in de
cember terug van 218.000 tot 212.000.
Absoluut gezien steeg de werkloosheid
echter, vergeleken met eind november,
met 11.000 tot 217.000.
Premier Den Uyl toonde zich vrijdag na
afloop van het kabinetsberaad duidelijk
verheugd over deze vierde achtereen
volgende maandelijkse daling. „Het is
nog te vroeg om hosannah te roepen,
maar de daling sinds augustus is té aan
houdend om alleen aan het toeval toe te
schrijven", aldus Den Uyl
Den Uyl sprak van een unieke ontwikke
ling. omdat overal elders in West-
Europa de werkloosheid de laatste
maanden juist vrij sterk toeneemt. De
premier maande wel aan tot voorzich
tigheid omdat bijvoorbeeld de orderpo
sitie van het bedrijfsleven weinig reden
tot optimisme geeft. De komende
maanden zouden dan ook best weer een
stijging van de werkloosheid te zien
kunnen geven, zo meende hij. Verheu
gend noemde Den Uyl het echter dat
met name de jeugdwerkloosheid con
stant een dalende lijn vertoont.
LECH- Vrijdag vierden koningin Ju
liana en prins Bemhard hun 40-jarig
huwelijksjubileum in de besloten fa
miliekring. Prinses Irene en prins
Carlos waren vrijdagmorgei* nog
niet aangekomen in Lech. Terwijl
koningin en pris zich lieten fotogra
feren voor het hotel waar zij logeren,
bekogelden de kinderen van Beatrix
en Claus de fotografen met sneeuw
ballen. Na het poseren verdwenen
koningin en prins weer in het hotel,
terwijl de prinsen ski-les kregen
Lech is door de jaarlijkse bezoeken
van de koninklijk familie een be
roemde plaats geworden waar ook
Oostenrijkse regeringsleden vaak
komen. De Oostenrijkse kanselier
Kreisky brengt op dit moment zijn
vakantie in hetzelfde Oostenrijkse
plaatsje door.
F'Foto: de koningin beantwoordt het
'vuur' van de fotografen.)
DEN UYL: „GEEN ENKEL WETTELIJK INSTRUMENT"
SALISBURY - In de straten van de Rhodesische hoofdstad Salisbury demonstre
ren blanken met borden waarop het heengaan van premier Smith wordt geëist.
ONAFHANKELIJKHEID RHODESIE
DAR ES SALAAM (REUTER/UPI) - President Nyerere van Tanzania steunt de
voorstellen voor een actieve rol van Engeland tijdens de overgangsperiode naar
onafhankelijkheid in Rhodesie. Ook verzekerde Nyerere dat 'de gewapende be-
vrijdingsstrijd zal ophouden zodra in Zimbabwe een meerderheidsregering is
gevormd.
De president gaf deze verklaring na een gesprek met Ivor Richard, de Britse
voorzitter van de Rhodesiu-eonrerentie.
Een soortgelijke steun kreeg Richard donderdag al van de Mozambikaanse presi
dent Samora Machel
Het ziet er naar uit dat alle 'frontlinie-staten' steun geven aan het. idee van een
Britse gouverneurgeneraal in Salisbury die het overgangsproces naar een onafhan
kelijk Zimbabwe in goede banen zou moeten leiden. Maar Ian Smith blijft zich
hiertegen met kracht verzetten, en houdt vast aan het oorspronkelijke 'Kissinger-
pakket'.
Richard is vrijdagavond in Kenia aangekomen waar hij het weekeinde uitrust, en
tevens president Jomo Ken.vatta inlicht over de stand van zaken.
Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Het kabinet is niet van plan op dit moment in
te grijpen in de vastgelopen loononderhandelingen tussen
werkgevers en werknemers. Het is niet ondenkbaar dat het
toch alsnog tot een initiatief van minister Boersma komt.
maar. zo zei Den Uyl op zijn wekelijkse persconferentie, er
bestaat nu eenmaal geen enkel wettelijk instrument voor.
„Het kabinet kan alleen zijn politieke en morele gezag ge
bruiken om te proberen partijen te overtuigen", aldus Deu
Uyl.
Den Uyl verwees naar het eerdere standpunt van zowel werk
gevers. werknemers als tweede kamer, dat de loononderhan
delingen ditmaal volledig aan de betrokken partijen moeten
worden overgelaten. „De consequentie is dat werkgevers en
werknemers dan eerst hun verantwoordelijkheid waarma
ken. Het is niet zo dat de regeringzodra de onderhandelingen
stokken of een conflict uitbreekt, gaat hollen om een oplos
sing te vinden. Daarvoor heeft men te goed geweten wat de
gevolgen waren, toen men vroeg om herstel van de eigen
verantwoordelijkheid aldus Den Uyl.
Den Uyl erkende wel dat een langdurige verstoring van de
verhoudingen tussen werkgevers en werknemers zeer nadelig
kan zijn voor de economie ..De regering blijft daarom at
tent". zo zei hij.
Arbitrage
Voorzitter Wim Kok van de Federatie Nederlandse Vakbe
weging (FNV) ziet niet zoveel in het voorstel van prof. dr. W.
Albeda om via een bindende arbitrage op landelijk niveau
tot een oplossing te komen van het loonconflict.
Toen donderdag zowel in de metaalsector ais in de bouwni j-
verneid de cao-onaerhandelingen muurvast liepen zei prof.
Albeda - onafhankelijk voorzitter van het cao-overleg in de
bouw - dat alleen een arbitragecommissie van onafhanke
lijke deskundigen uitkomst zou kunnen bieden. Werkgevers
en werknemers zouden zich bij een bindend advies van de
commissie neer moeten leggen, meent prof. Albeda.
FNV-voorzitter Kok heeft ernstige bezwaren, niet alleen om
principiële reden acht hij arbitrage onjuist, ook ziet hij niet
goed in hoe de arbritagecommissie de kloof die er tussen
partijen op materieel en immaterieel gebied gaapt zou moe
ten overbruggen. Vooral bij immateriële zaken als meer me
dezeggenschap m de onderneming is het een kwestie van
alles of niets en krijgen of de werkgevers of de werknemers
hun zin maar is een compromis onmogelijk zo zei Kok vrijdag.
De werkgeversdelegatie bij de onderlingen over de grafische
cao voor 1977 (plus minus 50.000 werknemers) heeft vrijdag
tijdens de eerste onderhandelingsvergadering de automati
sche prijscompensatie van de hand gewezen. De grafische
bonden hadden deze eis in overeenstemming met het gecoör
dineerd arbeidsvoorwaardenbeleid van de FNV. eind vorig
jaar op tafel gelégd. De grafische werkgevers stellen voor
jaarlijks aan de hand van de prognoses over de beschikbare
ruimte het percentage arbeidsvoorwaarden verbetering te
bepalen. De algemene Nederlandse Grafische Bond deelde
dit vrijdag mee.
De eerste confrontatie op het terrein van loonoverleg in de
detailhandel tussen de Decom-bonden (NW-bond Mercu-
rius, dienstenbond NKV en christelijke bedrtjfsbond HBV)
en het Ahold-concern (Albert Heijn, Simon. Miro) vrijdag
gevoerd, is afgebroken. De gesprekken worden op vrijdag 21
januari voortgezet, aldus een woordvoerder namens de De-
com.
MET UROIOOG EN REVALIDA TIE—ARTS
VERSTERKING
VAN BESTAANDE
SPECIALISMEN
GOES - Het bestuur van het
streekziekenhuis 'De Bevelan
den' te Goes heeft van staatsse
cretaris J. P. M. Hendriks van
volksgezondheid en milieuhy
giëne toestemming gekregen
om het aantal bestaande spe
cialismen uit te breiden. Het
gaat om de aanstelling van een
uroloog en een revalidatie-arts.
De uroloog zal ongeveer half
1977 met de werkzaamheden
beginnen; de revalidatie-arts
(de eerste die aan een Zeeuws
ziekenhuis verbonden wordt)
begint rond maart '77.
Het ziekenhuisbestuur is bijzonder ver
heugd over het 'groene licht' van de
staatssecretaris, Voorzitter M. Loeve
wijst erop dat de toestemmmg om de
specialismen uit te mogen breiden ook
bijzonder snel afkwam: in de tweede
helft van vong jaar ging het verzoek de
due uit en binnen enkele maanden
kwam het instemmende antwoord van
de heer Hendriks. De heer Loeve stelt
dat het bestuur met name over het aan
trekken van de uroloog blij is. „Het was
eigenlijk een kwaal dat we die nog niet
hadden. We vonden al jarenlang dat we
de urologie in Goes misten", zegt hij.
Naast het uitbreiden van het aantal
specialismen, werkt het ziekenhuisbes
tuur ook aan versterking van de be
staande specialismen. Zo gaat het aan
tal chirurgen van twee naar drie. het
aantal anaesthesisten van één naar
twee. het aantal röntgenologen van
twee naar drie en het aantal neurologen
van één naar twee. Volgens de heet
Loeve zijn er verder plannen om die ver
sterking in de toekomst verder door te
voeren. Gedacht wordt onder meer aan
een tweede oogarts en een tweede orto-
pedisch chirurg Voorzitter Loeve. „Het
is niet goed dat een specialist alleen in
een ziekenhuis werkt. Hij is dan veel te
kwetsbaar en daardoor wordt ook de
patiént kwetsbaar. Daarom zullen we
niet schromen voor versterking te zor
gen. Onze bestuursfilosofie is; de pa
tiënt uit de regio moet zoveel mogelijk
in die regio geholpen kunnen worden".
Geneesheer-directeur dr. G. T. Lie be
nadrukt dat door uitbreiding en ver
sterking van het aantal specialismen
ook de mogelijkheden op medisch ge
bied groter worden. „Als het enigszins
kan. mogen de mensen die we kunnen
helpen, niet aan onze deur voorbij
gaan". aldus dokter Lie.
V ooiiici i-ucvt vertelt dat het zieken
huisbestuur al geruime tijd bezig is met
de uitbreiding en versterking van het
aantal specialismen, „Het is onze taak
om zo optimaal mogelijke omstandig
heden te vestigen op het gebied van de
gezondheidszorg, in het belang van de
patiént. We moeten de regio een zo goed
mogelijk pakket aanbieden", betoogt
de heer Loeve. Hij onderstreept dat het
aanbod van patiënten dat een beroep
doet op de specialisten van het zieken
huis door een serie oorzaken steeds
meer toeneemt. „We moeten daar als
ziekenhuis op inspelen en op voorbereid
zijn", meent voorzitter Loeve. „Dat
tijdsbeeld van mondige mensen, die
Veertig jaar
licht en donker
tï^oningïn en prins hebben
gisteren hun veertigjarig hu
welijksfeest gevierd zoals vele
echtparen in Nederland dat
doen: in de kring van de eigen
familie. Veertig jaar is eigen
lijk een merkwaardig jubileum. ofliever
het is merkwaardig dat er meer aan
dacht aan wordt besteed dan aan een
'gewoon' lustrum. Vijfentwintig, vijftig,
zij vormen min of meer begrijpelijke
aanleidingen voor vieringen, zilver en
goud. een kwart- en een halve eeuw.
maar strikt genomen past veertig niet in
deze rij. Heeft dat getal soms te maken
met de omstandigheid dat in vroeger
tijden een gouden bruiloft slechts voor
betrekkelijk weinigen was weggelegd?
In die dagen was de gemiddelde leeftijd
aanzienlijk lager dan tegenwoordig:
voor velen was de veertigjarige bruiloft
een na veel moeite en zorg bereikte
grenspaal. Misschien ook dat in som
mige bevolkingsgroepen de parallel
meespeelde met de lange uittocht van
Israel uit Egypte: veertig jaar duurde
het voordat dit volk het land der be
stemming had bereikt In protestants-
christelijke kring werd bij een veertigja
rige bruiloft nog wel eens een «andtekst
aangeboden, waarin aan deze parallel
werd herinnerd. Hoe dan ook. de traditie
wil dat er aan een veertigjarig huwelijks
feest meer dan gewone aandacht wordt
besteed, ook al blijft de viering beperkt
tot de familiekring.
Vw
Jjantlijn
ijftien jaar geleden werd het zilveren
huwelijksfeest van het koninklijk paar
een nationale gebeurtenis: het gezin van
Soestdijk reisde de provinciale hoofd
steden af voor het bijwonen van een
reeks manifestaties. Ontwikkelingen
met name uit he t afgelopen j aar hebben
echter koningin en prins er mede toe ge
noopt te verzoeken ditmaal geen feeste
lijkheden ie organiseren Een begrijpe
lijk verzoek. Dat neemt niet- weg dat in
deze dagen in Neder
land toch nog wel
wordt teruggedacht
aan die zevende ja
nuari 1937. de
trouwdag van prin
ses Juliana. Uit publikaties van die pe
riode komt een moeilijk te analyseren
sfeer naar voren, er was sprake van een
opvallende uitbundigheid, opvallend
vooral omdat deze uitbundigheid al
lerminst te rijmen viel met de economi
sche situatie en evenmin met de inter
nationale spanningen van dat moment.
Wellicht werden verloving en huwelijk
van de prinses onbewust aangegrepen
als een soort alibi om in nationaal ver
band de misère en de spanningen korte
tijd te ontvluchten. Misère was er te over
in die dagen: in 1936 - het verlovingsjaar
van de pnnses - telde Nederland bijna
415.000 werklozen. Aan internationale
moeilijkheden was evenmin gebrek:
Hitiers brallende toespraken bedreig
den de vrede in Europa en er was sprake
van een algemeen gevoelde oorlogs
dreiging. Nationaal wasersprakevaneen
trieste verdeeldheid, het aantal poli
tieke partijen was groter dan ooit en bo
vendien werd met zorg gesproken over
het voortbestaan van de monarchie: het
huis van Oranje bestond tussen 1934 en
1946 uit slechts twee vrouwen, koningin
Wilhelmina en prinses Juliana. In deze
sfeer kregen de verloving en het daarop
volgende huwelijk van de prinses een
bijzonder accent. Deze evenementen
maakten een 'ontsnapping' mogelijk uit
de weinig florissante alledaagse werke
lijkheid, terwijl bovendien - zoals een
auteur uit die dagen schreef - „de ge
beurtenissen in het buitenland hetbesef
begonnen te wekken dat de monarchie
grote hechtheid kon geven aan de de
mocratische staat."
Dal
eerder naar de arts gaan en sneller ver
wezen worden geeft een druk op het
poli-krilinisch gebeuren. Als je daarin
goed wilt voorzien, dan moet je zorgen
dat de basis-specialismen aanwezig zijn
en daarnaast ook zoveel mogelijk sub
specialismen".
Geneesheer-directeur Lie vindt dat het
zieknhuis 'De Bevelanden' na de uit
breiding en versterking een uitstekend
pakket aan de patiënten kan aanbie
den. „We hebben eigenlijk alle specia
lismen die nodig zijn in huis. Voor ans is
dat voorlopig wel voldoende", zegt de
heer Lie. „Wel gaan we na of er in de
toekomst nog een kaakchiruig kan ko
men, eventueel in samenwerking met
andere Zeeuwse ziekenhuizen". Voor
zitter Loeve maakt duidelijk dat het
ziekenhuisbestuur er in dat kader naar
streeft om contact met de andere zie-
Slot zie pagina 9 kolom 2)
'at alles speelde zich veertig jaar ge
leden af Sindsdien is er veel gebeurd,
zowel in het Nederlandse volksbestaan
als in het gezin van prinses, later konin
gin Juliana. Dikwijls waren de lotgeval
len van dit land nauw verweven met die
van het echtpaar dat gisteren zijn veer
tigjarig huwelijksfeest vierde. De oorlog
behoorde tot die lotgevallen, zo ook in
zekere zin de spanningen van het afge
lopen jaar. Daarnaast waren er moei
lijkheden van uiteenlopende aard in de
gezinssfeer: zorgen en verdriet na de ge
boorte van de jongste dochter, moei
lijkheden ook rond het huwelijk van de
tweede, een patroon van licht en don
ker. Tegen de achtergrond daarvan is
het verheugend voor koningin en prins
dat zij dit veertigjarig huwelijksfeest in
een goede gezondheid konden vieren
temidden van een grote schaar van kin
deren en kleinkinderen. De foto's van
deze viering staan in gelukkige tegen
stelling tot die van de jaren dertig: toen
slechts twee vrouwen in het wit, een ko
ningin cn een prinses, op dat ogenblik
de enige nazaten van Willem Frederik,
de koning aan wie volgens het tiende
artikel van de grondwet „de kroon der
Nederlanden is en blijft opgedragen om
door hem en zijn wettige nakomelingen
te worden bezeten." Het wordt stil om
Oranje, schreef men toendertijd. Dat is
heel anders geworden.
De regering van Brazilië heeft een zeer
omstreden besluit herzien dat dreigde
missionarissen en zendelingen die on
der de indianenstammen werkzaam
zijn, uit te wijzen.
Een bekendmaking van vorige week
van minister van binnenlandse zaken
Mauricio Rangel Reis, dat de indianen
binnen tien jaar 'geïntegreerd' zouden
worden vernietigende, belooftde 'Funai'
(de nationale indianenstichting van de
regering.) ook, dat de culturele integri
teit van de stammen zou worden geres
pecteerd
