lx
„Problemen niet met di
gebalde vuist oplossen"
ie
Wat vragen wij in 1977
voor een ziektekostenverzekering
aan het gemiddeld gezin?
AANTAL VERKEERSDODEN IS IN
ZEELAND NAUWELIJKS GESTEGEN
„Afrikanen zijn waarschijnlijk
stukken gelukkiger dan wij
PZC/.
VRIJDAG 31 DECEMBER 1976
DIRECTEUR WASSERIJKARREMAN OVER KLACHTEN:
provincie
ADVERTENTIE i
Voor een uitgebreide verzekering tegen de
kosten van ziekenhuis en specialist vraagt
Het Zilveren Kruis per maand vanaf:
3e klas
2e klas
1 volwassene
fl. 51,-
fl. 69,-
1 kind
n. 25,50
gezin van
2 volwassenen
en 2 kinderen
fl. 153,-
fl. 189,-
eigen risiko
fl. 200,-per
per jaar
geen
gezin
Voor verzekeringen mei een eigen risico van
fl. 1.000 - of meer per jaar worden aan
trekkelijke kortingen gegeven.
Stichting Het Zilveren Kruis
Ziektekostenverzekering
Stuur de bon op. zonder postzegel, naar
Antwoordnummer 1 in Noordwijk of bel j
01719 - 193 31 voor alle informatie en een I
offerte op maat.
Naam
Adres
Woonplaats Tel.
Aantal vÖKv. Leeftijd
Aantal kinderen tot 16 jaar
Aantal kinderen van 16 tot
27 jaar studerend of invalide
Klasse 3 2
V
I
Uw financiële pijnstiller
„VERHUIZING ZIE
IK NIET ZITTEN"
TERNEUZEN - „Als ik een hinderwet
vergunning krijg met voorwaarden,
waaraan iTfinancieel niet kan voldoen,
dan kan het bedrijf wel inpakken", zegt
directeur A. Karreman van de gelijk
namige wasserij aan de Axelsestraat in
Terneuzen. Op een hinderwetzitting
werden deze week talrijke bezwaren
ingediend tegen Karreman's bedrijf. De
directeur reageert er tamelijk gelaten
op. „We hebben al veel gedaan om over
last te beperken, maar zo'n bedrijf geeft
natuurlijk altijd enige hinder. M'n
vrouw heeft er wel eens een beetje last
van, maar ze klaagt niet, want ze moet
er van eten, dat is het verschil".
De verhuizing waarop door ettelijke
klagers is aangedrongen ziet de heer
Karreman nog niet zitten. Hij heeft wel
eens bij de gemeente aangeklopt, maar
het overleg bleek vruchteloos. Naar
mate de wasserij wordt uitgebreid en
gemoderniseerd, wordt een overplaat
sing duurder. „Ik wil wel verhuizen,
maar het kan niet zonder financiële
steun en de gemeente heeft me verteld
datmennietkan helpen". Helemaal van
harte zou hij het bedrijfsgebouw aan de
Axelsestraat trouwens niet verlaten.
„Er kleven bezwaren aan een bedrijf
binnen de bebouwde kom. Maar wat
krijgje als je er alles weghaalt. Dan trekt
iedereen 's morgens naar een industrie
eiland en hou je dode woonwijke over.
terwijl de mens en zijn werk toch bij el
kaar horen. We moeten uiteraard probe
ren de overlast zoveel mogelijk te be
perken en in vrede met. de buurt zien te
leven. Dergelijke problemen oplossen
met de gebalde vuist, dat gaat niet.
Daar komt nog bij dat ik een verant-
woordelijkheid heb voor het personeel
(35 man)". De heer Karreman wijst er
ook op dat er in de eerste jaren dat de
wasserij (gestart in 19601 in de Axelse
straat draaide, zelden klachten kwa
men. terwijl er zich wel vergelijkbare
problemen voordeden: de instelling van
de buurt is veranderd.
Lawaai
Voor enkele klachten kan hij begrip
opbrengen, maar het merendeel be
schouwt hij als uit de lucht gegrepen.
Over de lawaaihinder zegt de heer Kar
reman dat die aanzienlijk is terugged
rongen door het hier en daar plaatsen
van geluidsdempers. Hij geeft toe dat
de wasmachines dot tot voor kort wer
den gebruikt nogal luidruchtig waren.
„Dat waren Engelse machines. Die had
den we voor een ton ekochten er voor 40
mille aan verspijkerd. Dat hielp alle
maal niets. TNO en Engelse monteurs
konden het euvel niet verhelpen. We
moesten ze weg doen, dat was alleszins
redelijk. Nu hebben we nieuwe machi
nes. Die leveren helemaal geen proble
men op"
De radio in de wasserij stond te hard
aan. beweerden omwonenden. „Soms
misschien" reageert Karreman. „maar
dat is geen werkelijk probleem. Je kunt
het verhelpen door aan de knop te
draaien. 's-Avonds staat-ie heel weinig
aan. En als men nog last heeft., laat men
er dan een telfoontje aan wagen, want
zelf horen we dat ding nog amper
De wasserij-directeur zegt dat hij bij het
gebruik van ventilatoren en compresso
ren zoveel mogelijk geluidsisolatie wil
'toepassen. „Als er nieuwe compressoren
nodig zijn, dan zoek ik echt de markt al
naar geruïsarme vervanging'
Ventilatoren produceren niet. alleen la
waai. maar blazen bolgens een aantal
omwonenden ook textielproppen weg,
die in tuintjes en op daken terecht ko
men. Karreman. „Ja. zo nu en dan ko
men er uit een pijp draden stof. geen
proppen We zoeken naar een oplossing.
Er is zelfs een kleine subsidie toegewe
zen en een commissie is er mee bezig.
Het is volgens ons niet zo'n ernstig pro-
Nieu wjaarsfesti val
Youth for Christ
in de HoogteGoes
GOES - Zaterdag 8 januari houdt Youth
for Christ, regio Zeeland, in 'De Hoogte'
in Goes-Zuid een nieuwjaarsfestival.
Aan dit festival werken moe de klem-
theatergroep 'Op Vrije Voeten' van
Youth for Christ-Nederland en het koor-
en combo 'Ichthus' uit Goes. Spreker is
ds B. Carp uit Antwerpen. Het thema
van het festival is 'De zin van het leven'.
Het festival is zowel voor ouderen als
jongeren toegankelijk en begint om
20.00 uur
bleem, maar erg moeilijk op te lossen"
De heer Karreman ontkent de door
sommigen te berde gebrachte nachte
lijke hinder: „We draaien 's nachts
nooit. Ze zouden misschien eens iets
kunnen horen als we reparaties moeten
venichten; maar dat is dan ook alles".
Bezwaren
Water in de brandgang als gevolg van
slechte dakgoten en nieuwbouw die
licht wegneemt, bestempelt hij als ge
zochte bezwaren, die weinig voorstellen.
Dat geldt ook voor de opslag van chemi
caliën. „Ik begrijp niet goed. Door de
nieuwbouw ligt er de laatste tijd wel
eens iets open. Kinderen schijnen eens
met lege vaten te hebben gespeeld
Straaks is alles overdekt en dan zijn er
geen problemen meer. Normaal staan
die spullen trouwens toch al achter slot
en grendel en ze zijn bovendien onge
vaarlijk".
Anders is het met. de stank- en roe to ver-
A. Karreman inz'n wasserij, verhuizing
zonder Steun onmogelijk'.
last. Karreman stookt olie en geeft toe,
datroetoverlastkan optreden als er iets
mis gaat met de installatie. „Maar die
storingen zijn gelukkig beperkt, dus het
valt nogal mee".
In de door enkele gesuggereerde bouw
van een hogere schoorsteen ziet hij
weinig heil „Mensen dichtbij krijgen
wat minder last, maar de roet wordt
waarschijnlijk meer verspreid, door de
hele buurt".Een gasbrander is volgens
Karreman de oplossing „Maar dat is een
zware, economischniet rendabele in
vestering. Op het ogenblik is het ge
woon niet mogelijk",
Zijn conclusie: „Praktisch alle aange
voerde problemen zijn technisch op
losbaar". Overleg" met de buurt? Nou
nee, dat lijkt me voor mezelf weinig
zinvol. Het is "het beste dat dit via de
gemeente loopt".
(Slot van pup. I)
materiële schade. Vorig jaar werden
daar 422 aanrijdingen aangegeven.
Spreiding
Hetaantal ongelukken metdodelijke af
loop op de Zeeuwse wegen in 1976 was -
voor zover nu bekend - als volgt ge
spreid:
Zeeuwsch-Vlaanderen (28): Aardenburg
1, Eede 1; Schoondïjke 1: Oostburg 2.
Zuiddorpe l; Biervliet 1. Philippine 1:
Giften
SINT-ANN ALAND - Bij de gerefor
meerde gemeente van Sint-Aimaland
kwamen twee giften van duizend gulden
binnen
Hoek 3; Terneuzen 5: Sluiskil 2; Sas van
Gent 1; Axel 2; Westdorpe 2; Koewacht
2; Hulst 1; Walsoorden 1: Terhole 1;
Zuid-Beveland (18): Borssele 2; 's-
Heerenhoek 2; 's-Heer-
Hendnkskïnderen 1: Goes 3; Kloetinge
1; Kapelle-Biezelinge 5; Wemeldinge 2;
Yerseke 1; Hansweert 1:
Walcheren (12): Vlissingen3: Middel
burg 2; Nieuwland 4; Koudekerke 1:
Westkapelle 1: Domburg 1;
Noord-Beveland (2i: Wissenkerke 1,
Kortigene l:
Tholen (4); Tholen 3: Sint-Maartensdijk
1:
Scliouwen-Duiveland (10): Bmimsse
iGrevelïngendam) 1: Oosteriand 4: Zïe-
rikzee 1: Schuddebeurs 2: Kerkwerve 1:
Burgh 1.
WIES EN MARIE SCHIEMAN UIT AXEL BLAZEN
EVEN UIT VAN TWINTIG JAAR ONTWIKKELINGSWERK
ECHTPAAR ZEI OP
Z'N VEERTIGSTE
LUXE BESTAAN
VAARWEL
AXEL Tegen je veertigste je goede
baan, je leuke huis en je familie
vaarwel te zeggen om in Zambia
ontwikkelingswerk te gaan doen,
waar je wel iets, maar niet veel
vanaf weet. Die moed hadden Wies
Schieman en Marie Schieman-van
Staal uit Axel twintig jaar geleden.
Het was helemaal hun plan niet om
naar Afrika te gaan, maar op aan
dringen van een vriend informeerde
Wies naar een betrekking overzee,
met de bedoeling dat die vriend
eventueel zou solliciteren. Het
kwam er echter al gauw op neer dat
de Schiemannen zo enthousiast
raakten, dat ze zelf hun boeltje pak
ten en vertrokken met een driejarig
contract op zak.
In hun nieuwe woonplaats Ma-za-
buka (80 mijl ten zuiden van Lusaka)
aangekomen merkten ze al gauw dat.
hun tienjarige zoon naar een inter
naat zou moeten om onderwijs te
kunnen volgen. Dat was wel een
tegenvaller. Zelf zeggen ze er nu van-
„Als we dat vooraf geweien hadden
waren we niet gegaan. Welke ouders
zouden het leuk vinden hun enige
zoon op tienjarige leeftijd het huis uil
te zien gaan? Maar ja, we zaten nu
eenmaal in het schuitje
Het eerste jaar in Zambia was trou
wens het moeilijkste. Marie had wel
terug willen kruipen. Hun huis was
nog niet-klaar. Zesliepen in het pak
huis van een boer tussen de balen
kunstmest en zaaizaad. Ook onge
dierte was in grote getale aanwezig.
Toen het huis eenmaal klaar was
ging het beter Wies werkte als land-
bouwwerktuigkundige aan de Kafue
fiats een bevloeiingsprojekt aan de
oevers van de Kafuenvier. Marie
probeerde de vrouwen iets te leren
over babyverzorging en hygiëne (de
kindersterfte was erg hoog». Heldoor
haar opgerichte: huishoudschooltje
werd later gesubsidieerd door het
Engelse gouvernement. Het contact
met de bevolking was goed Men
probeerde elkaar wederzijds te be
grijpen en wat. van elkaar te leren. De
blanken konden veel leren van de
kennis van planten en kruiden van
de inlandse bevolking. Doordat je
geïsoleerd zat was je op elkaar aan
gewezen en je had veel meer tijd voor
elkaar.
Daarmee hebben Wies en Marie hier
nogal moeite. „De mensen leven hier
zo gejaagd en oppervlakkig langs el
kaar heen. Men heeft geen tijd en
aandacht voor elkaar In dat opzicht
kunnen wij wat leren van de onont
wikkelde mensen in de binnenlanden
van Afrika. Daar had je een groep
mensen om je heen. blank zowel als
zwart, die met elkaar meeleefde in
alle omstandigheden. De mensen
genieten er veel meer. Het klimaat
zal daar ook wel een rol bij spelen.
Zorgen kent men niet. Alleen door
ziekte of een sterfgeval raakt men
van de wijs. Hoe harder het gejam
mer, des te groter het verdriet, maar
zodra de begrafenis achter de rug is
zetten ze het van zich af.
„Hun simpele levensinstelling gaat.
ervan uit dat Allah het wel zo gewild
zal hebben. Onder elkaar kent de
zwarte bevolking wel discriminatie.
Iemand met een baan op kantoor
kijkt neer op een landarbeider Een
radio en een pen zijn statussymbo
len, waarmee ze zich graag behan
gen. Hun kleding worst tentoonge
steld aan touwtjes op het erf, zodat
iedereen kan zien wat ze bezitten
Meer dan een vrouw
De meeste mannen hebben meer dan
één vrouw. De eerste vrouw voelt
zich vereerd als haar man er een
tweede bij neemt. Zij kan dan orders
uitdelen en het rustiger aan gaan
doen. Wies vertelt bijvoorbeeld: „Op
een gegeven moment had ik de lei
ding bij het transport, waar we in
continudienst werken.
Een inlandse vrouw kwam vragen of
haar man dienst had. Na mijn ont
kennend antwoord toonde ze zich
zeer verheugd. Wat bleek namelijk?
het was haar beurt om bij haar man
te slapen. Dat is voor de vrouwen een
hele eer en dat houden ze ook goed
bij-
Na negen jaar Zambia ging het gezin
Schieman naar Tunesië in dienst van
de Direktie Internationale Techni
sche Hulp Daar werd een internaat
opgericht voor jongens die een volle
dige 'landbouwopleiding kregen. Tu
nesië was in die tijd volop bezig met
het inkopen van melkvee (van de
firma Dekker uit Axel), met honder
den tegelijk. Dejongens moesten dus
alles leren, van hoe je een koe melkt
en verzorgt tot het opsporen van de
fecten aan landbouwmachines. In
die rijd begon men aan de kust al met
de bouw van toeristenhotels, maar
op landbouwkundig gebied was men
even onderontwikkeld als in Zambia
Vanuit Tunesië gingen Wies en Marie
naar Senegal. Hun zoon was inmid
dels al voor verdere scholing in Ne
derland. Van het projekt in Senegal
zeggen ze zeil: dat dit voor hen ont
wikkelingswerk was m de puurste,
vorm De bevolking was arm, in lom
pen gekleed en voor bijna 100 pro
cent werkloos. Na vier j aar was er een
behoorlijke welvaart De kinderen
liepen gekleed evenals de volwassen
en er was werk.
Het projekt - het kweken van groen te
en fruit voorde export - opgezet door
een Califomische maatschappij met
een commenncieel doel. is nu prak
tisch geheel in Senegalese handen.
Alleen de supervisie berust nog bij
blanken
Mentaliteit
Het moeilijke is echter, dat je de
mentaliteit van de mensen zou moe
ten veranderen. Het is geen onwil
dat ze niet harder werken dan nodig
is om eten te hebben, het zit er ge
woon niet in.
Overigens zijn Wies en Marie wel van
mening, dat het beeld dat wij hier
door alle nieuwsmedia van Zwart Af
rika voorgeschoteld krijgen nogal
negatief en vertekend is. De bevol
king is gelukkig, waarschijnlijk veel
gelukkiger dan wij hier in ons luxe
wereldje. Toch willen ze graag wat
proeven van de westerse welvaart,
waar wij ze mee in aanraking ge-
brachthebben. De mensen zijn veelal
wel niet ontwikkeld, maar erg intelli
gent en zeer leergierig. Vaak hebben
ze een talenknobbel.
De conclusie na twintig jaar werken
in diverse delen van Afrika: „Als je
begint denk je een paar jaar nodig te
hebben om de bevolking zover te
krijgen dat ze 'normaal' werken en
leven, maar nu vraagje je af waar het
eind is? Er is steeds meer te doen."
Wies en Marie Schieman logeren nog
tot half maai't bij familie in Axel.
Daarna vertrekken ze met nog onbe
kende bestemming.
Op de foto: Wies en Marie Schieman
na twintig jaar ontwikkelingswerk
even uitblazen in Axel.
Burghf f Kerkwerve-,
Schuddebeurs ff
Zienkzee, f t Bruin isse
tttf Oosteriand
Domburg" Wissenkerke f
^^fj^tgene^t~^ J 5t. Maartensdijk
Westkapelle
t Middelburg ff Sv Wemeldinge ff -77io/en-fff
Koudekerken 'sH.Hendriksk fff Goes f Yerseke
Nieuwland f Kloetinge
ftt tttXjf f^Kapelle-Btezehnge
Vlissingen -^'sHeerenhoek f Hansweert^
Borssele. ff
f Walsoorden
f Schoondïjke
tt Oostburg f Bierv'l'iet
f Aardenburg v ffSluiskr
t Eede Westdorpe iZuiddCpe'
.Sas van Gent f'cVft Koewacht
Bril opzetten bij
afsteken vuurwerk
Ieder jaar tegen Oud en Nieuw lezen we
de waarschuwingen om voorzichtig met
vuurwerk om te gaan
Tijdens en na de feestdagen horen we
van de ongelukken, die met dit gevaar
lijk tuig. weer gebeurd zijn. Het betreft
dan veelal oogletsel.
Wat ik niet begrijp is. dat men niet beter
advies geeft, om het vuurwerk op een
betrekkelijk veilige manier te on tsteken
en oogletsel te voorkomen,
Versta wel, ik zeg betrekkelijk veilig, 100
veilig zal het niet gaan.
Mijn advies is om bij het afsteken van
vuurwerk een bril te dragen, dit geldt
ook voor de omstanders
Ouder": zet uw kinderen bij het ontste
ken van vuurwerk een bril op1 Op deze
manier zijn de ogen tenminste be
schermd.
Men moet de verkoop van vuurwerk ei
genlijk koppelen aan het verkopen van
een eenvoudige veiligheidsbril. Kosten
5.80.
A. de Kleijn, Koninginnelaan 36,
Middelburg.
Kerstherberg 1976
Middelburg
Het iszondagavond achtuur. De deuren
van de kerstherberg, die vrijdagavond
om zeven uur open gingen, worden ge
sloten Er is nog véél te doen, véél op te
ruimen door de talrijke vrijwilligers en
vrijwilligsters, die, zichzelf wegcijferend,
dagen en nachten hun beste beentje
hebben voorgezet om jong en oud, die ei
enige verpozing zochten, in een'wereld
van onvrede, gezelligheid en vermaak te
bieden.
Daarin zich vooral gesteund wetend
door kerkelijke zowel als andere instan
ties én vooral ook zakenmensen die al
lerlei gratis beschikbaar stelden. Ook
mag niet onvermeld blijven wat de ou
deren eerste kerstmiddag werd gebo
den, Enige aloude kerstliederen, gezon
gen door het gereformeerd kerkkoor
onder leiding van haar dirigent, de heer
Tissink.. Voordracht, een quiz, bingo,
het spel géén ja of géén nee, geleid door
mevrouw Ineke Timmerman, die zich
welhaast als een tweede Mies Bouwman
ontpopte. Daarna nog film enz.
Hulde wordt speciaal ook gebracht aan
dp stuwende krachten achter dit gebeu
ren: de heren Ad de Werk, Ruud Tim
merman en Dick van Anbeek. Kortom,
op deze kerstherberg, die voor de ze
vende maal in het dienstencentrum T
Schuttershof gehouden werd. kan met
tevredenheid en dankbaarheid worden
teruggeblikt
C J Hamelink Middelburg
Belgen voor
politierechter
In uw editie van 24 december 1976 trof ik
op blz. 7 het bericht aan. dat twee Bel
gen door de politierechter te Middel-
buig zijn beboet wegens diefstal van
mosselen
Als uw verslaggever zich niet heeft ver
gist, of de betreffende Belgen duidelijk
iets met de handel in patates frites te
maken hebben, is naar mijn smaak de
terzake dienende vertegenwoordiger
van het openbaar ministerie zijn boekje
toch wel ver te buiten gegaan. Deze
houdt de twee Belgen voor: „U moet
maar liever bij frites blijven".
Hoet duur hef antwoord van verdach
ten. „U moet maar liever bij de dag
vaarding blijven, en ons niet tot onder
werp maken van uw Hollandse, door
gaans niet zeer geestige Belgenmop
pen" hen te slaan zou zijn gekomen, laat
zich slechts raden - doch gepast zou dit
weerwoord zeker zijn geweest. Niet alle
buitenlanders weten tenslotte dat
'grapjes' van het openbaar ministerie
ten koste van verdachten hier te lande
geaccepteerd gemeengoed zijn.
G. van Dijk Middelburg
Oproep voor
marine-reünie
Aan alle ex-Marine Etablissement en
Marine Luchtvaart dienst Politie Amb
tenaren van het voormalig NecL Indië,
die tijdens de periode voor de Marine
Etablissement mei 1936, de Marine
Luchtvaart dienst juni 1938 tot en met
mei 1950. toen de missie werd overge
dragen aan de Indonesische regering.
Tevens hun nabestaanden.
Willen zij hun namen en adressen zo
spoedig mogelijk bekend maken aan: de
heer J. E. Claproth wonende te Leiden,
Peppelrode no. 9 telef. no. 071-12407,
hetzij schriftelijk of telefonisch,
Hij is van plan na ruim dertig jaar een
feestelijke reünie te organiseren, en wel
in hetwesten des lands. Congresgebouw
Churchilllaan 10 te 's-Gravenhage, of
Amicitia Westeinde 15 te 's-
Gravenhage, bij voldoende deelname.
Hierna zou u allen het volledig pro
gramma worden toegezonden.
De organisator, J. E. Claproth.
Nieuwe expositie in
kunstenaarscentrum
MIDDELBURG - Zaterdagmiddag 8
januari wordt in het Zeeuws Kunste
naarscentrum in de Lange Noordstraat
een tentoonstelling geopend van werk
van William Verstraeten en Bob Pingen.
De expositie zal tot; en met 3 februari te
zien zijn.
