TWINTIG DODEN BIJ RELLEN KAAPSTAD minikrant PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Aanleg nieuw woonwagenkamp Zierikzee dreigt ernstig te worden vertraagd Eerste slachtoffers van het spelen met vuurwerk gevallen Menten voorgeleid aan officier en rechtercommissaris Gevechten tussen werk willigen en betogers Losgeld voor Oriol bij bank vandaag Vuurwerk te vondeling Bijdragebewijs binnenvisserij Velen zagen 'ze vliegen' pagina 11 219e jaargang no. 307 Dinsdag 28 december 1976 Elke vrijdag in de PZC de SPECIALE ADVERTENTIE RUBRIEK voor verenigingen, actiegroepei advertenties ZONDER WINSTOOGMERK. pen e.d. voor ADVOCAAT VERWACHT LANGDURIG VOORONDERZOEK Een dochter met talent KAAPSTAD-Bij bloedige gevechten tussen zwarte bewoners van twee Afrikaanse woongebieden bij Kaapstad, hebben sedert zondag 24 mensen het leven verloren en raakten ca 100 personen gewond. Op de foto een uitgebrande auto met op de achtergrond één van de ongeveer 0 door brand vencoeste woningen. Nog eens 60 onderkomens werden zwaar beschadigd. (Van onze correspondent) KAAPSTAD - Ten minste twintig mensen zijn gedood tijdens bloedige onlusten in de zwarte woonwijken Guguletu en Nyanga bij Kaapstad. Bij gevechten tussen werkwilligen van de stam der Bacas en demonstranten, die tot een algemene staking opriepen, werden bovendien zeker honderd mensen gewond; 81 huizen zijn door brand totaal vernield en 94 beschadigd. Verder werden 14 privé-auto's, die aan zwarten behoorden, in brand gestoken. woordden de bedreigingen met tegen- terreur en zetten talrijke woonhuizen van demonstranten in brand. Generaal Gert Prinsloo. de comman dant van de Zuidafrikaanse politie, noemde de toestand zeer ernstig en vloog maandag van Pretoria naar Kaapstad om daar het bevel over de politle-eenheden over te nemen, die sinds dagen vergeefs proberen de orde te herstellen. Staking Inwoners van de woonwijken Nyanga en Guguletu staan tegenover de werkwilli gen met speren, bijlen, ijzeren staven en zogenaamde knobkerries (een soort knots, die vooral door de Zoeloes wordt gebruikt). De bloedige gevechten heb ben volgens generaal Van der Westhui zen voorzitter van het bestuursorgaan der woonoordenhun oorzaak in het feit dat de militante scholieren cn studen ten de ongehuwde arbeiders willen Loonsverhoging voor Russen MOSKOU (AFP) - Eenendertig miljoen' Russen krijgen in etappes een loons-- verhoging van gemiddeld 18 procent, zo hebben de partij cn regering beslo ten. Het zijn onder anderen de onderwijzers, medici, personeel van gezondheids diensten. van de sociale verzekeringen, van culturele en handelsinstellingen en gemeenteambtenaren. Het uiterste noorden en oosten van het land komen het eerst aan de beurt voor de verhoging, de laatste streken pas in 1980. MADRID (AFP) - De familie van de op 11 december ontvoerde voorzitter van de Spaanse staatsraad, Atonio Maria de Orio y Urquijo, heeft een bedrag van ruim 35 miljoen gulden gedeponeerd bij een Madrileense bank om 'op alle eventualiteiten voor bereid te zijn'. Het blad Diario 16 dat dit meldt zegt dat de autoriteiten eraan twijfelen of de ontvoerders wel bereid zijn Oriol tegen losgeld vrij te laten, In haar jongste communiqué liet de GRAPO. de revolutionaire anti fascistische organisatie die beweert dat de ontvoering haar werk is geweest, we len dat zij Oriol pas dan zal vrijlaten als de regering akkoord gaat met een alge mene amnestie. Honderden inwoners, die vrezen dat de gevechten die zondag begonnen tussen de verschillende groepen nog niet ten einde zijn, vluchten uit de zwarte woonwijken. Waarnemers in de woon buurten noemen de situatie beangsti gend. De rellen begonnen toen jeugdige demonstranten, onder wie ook talrijke vrouwen en meisjes, naar de woon- kwartieren van ongetrouwde arbei ders trokken om deze te dwingen tij dens de kerstdagen te staken. De onge trouwde arbeiders, die meestal in zo genaamde „hostels" wonen, beant- PAGINA 2 kritiek De afdeling Temeuzen van de schip persvereniging 'Schuttevaer' levert forse kritiek op het hoofdbestuur. beperking De werf Van der Giessen-De Noord be perkt het miljoencnverlies. verbreding De verbreding van de Ritthemsestraat in Souburg begint dit voorjaar.. dwingen aan de algemene staking deel te nemen. Voorop liepen voor het eerst militante vrouwen en meisjes, die de woningen van de arbeiders aanvielen en probeerden in brand te steken. Vijf van deze verblijven werden door brand ver nield. De spanning tussen de verschillende groepen duurt nu al enkele weken. Reeds in het begin van deze maand kwam het tot de eerste botsingen. De politie moest ingrijpen om werkwilligen te beschermen en opende het vuur op de jeugdige demonstranten. Daarbij wei den twaalf mensen gedood. Sommige van de inwoners van de zwarte woon wijken zochten een toevlucht in de ker ken. Anderen vluchtten naar de gebou wen van het christelijk instituut in hel blanke gebied van Mowbray Kerstviering In de afgelopen weken hadden militante zwarte jongeren geëist dat de. zwarten de kerstvieringen zouden boycotten om hun solidariteit te betuigen met de ca 400 doden die omkwamen bij de vier maanden van felle betogingen tegen de regering die op 16 juni in de Afrikaanse woongebieden bij Johannesburg be gonnen. Zij bedreigden iedereen die toch Kerstmis zou vieren of naar zijn werk zou gaan met mishandeling of de dood. Enkele dagen voor Kerstmis had een politiemacht van meer dan 500 man de woonwijken nog eens doorzocht en op ruiende pamfletten, molotovcocktails en ander brandmateriaal in beslag ge nomen. Twintig personen werden gearresteerd. EINDHOVEN 1ANP1 - Vrijwel de hele partij vuurwerk ter waarde van 2.600 die in de nacht van zondag op maandag uit een winkelmagazijn uit Eindhoven was gestolen is maandag voor de ach terdeur van het hoofdbureau van politie in Eindhoven 'te vondeling' gelegd. De politie vermoedt dat de inbraak is ge pleegd door enkele jeugdige diefjes en dal het vuurwerk us terugbezorgd door de ouders. AMSTERDAM (ANP) - De van oorlogsmisdrijven verdachte Blaricumse miljonair en kunst verzamelaar Pieter N. Menten (78) is maandagmorgen voorge leid aan de Amsterdamse offi cier van justitie, mr. A. F. J. C. Habermehl en daarna aan de rechter-commissaris mr. H. J. W. van Duuren. Deze heeft op vordering van de officier tegen Menten een bevel tot bewaring gegeven, dat zes dagen van kracht is en éénmaal met een gelijke termijn kan worden verlengd. Daarna moet de raadkamer van de rechtbank in de hoofdstad beslissen over de eerste ter mijn van gevangenhouding van dertig dagen. Met dit bevel tot bewaring is in feite Mentens voorlopige hechtenis be gonnen. De voorgeleiding van Menten, waarbij ook de officier aanwezig was. ge schiedde in het kabinet van de rechter commissaris aan de Leidsekade. Dit grenst aan het huis van bewaring aan het Kleinegartmanplantsoen waar Menten is opgesloten. Bij de voorgelei ding was ook Mentens raadsman, mr B. F. J. Simon uit Utrecht aanwezig. De rechter-commissaris heeft Menten een kort verhoor afgenomen. Het verhoor zal de komende dagen worden voortge zet. De voorlopige hechtenis van Menten kan in eerste instantie 102 dagen duren Dan moet de officier van justitie ver dachte gedagvaard hebben voor de zit ting van de bijzondere strafkamer van derechtbank Amsterdam. Mochtechter het gerechtelijk vooronderzoek van de rechtereommissaris nog niet voltooid zijn dan kan de officier de zaak pro forma aanbrengen bij de rechtbank en ter zitting aanhouding der zaak vragen. Mentens raadsman mr. Simon heeft inmiddels als zijn verwachting uitge sproken dat het gerechtelijk vooron derzoek niet binnen deze 102 dagen zal zijn voltooid. Het materiaal in deze zaak is een mer a boire (een overvloed aan werk) - zo zei mr. Simon. AMSTERDAM - Menten is maandag morgen aan de Amsterdamse Officier van Justitie voorgeleid. Zijn verdediger, mr B. J. F. Simon was al vroeg bij het gerechtsgebouw om aanwezig te zijn bij de voorgeleiding. kart jaar PAGINA 13 zege Wiersma is zeker van de zege in het Sui- kerdamtoemooi na de remise van con current Jansen, PAGINA 15 jubileum duur Gelijke vakantiereizen zijn bij verschil lende touroperators niet even duur. zo blijkt, uit een onderzoek; beurs - finan- (Van onze correspondent) DEN HAAG - De eerste slachtoffers van het spelen met vuurwerk zijn gevallen. Eén week voor het grote knalgeweld losbarst zijn al enkele kinderen met oogletsel in zieken huizen opgenomen. In Dordrecht raakte een 15-jarige jongen ernstig gewond toen een eigen gemaakt bommetje ontplofte. Met brand- Maandag begon de verkoop van vuurwerk officieel. Deze kleine jongens konden niet tot ouderjaarsavond wachten en probeerden alvast wat van hun pas gekochte vuurwerk Geen ongevaarlijk experiment, want het ^publiek' staat te dichtbij ener wordt een lucifer gebruikt. wonden aan gezicht, handen en buik moest de knaap in een ziekenhuis worden opgenomen. Iedere jaarwisseling weer slaan de rotjes, voetzoekers en donderslagen genadeloos toe. Voor de ziekenhui zen en oogklinieken in ons land wordt het zo langzamerhand een ver trouwd beeld om in de laatste week van hel. jaar de vinirwerkwonden te helen En in vrijwel alle gevallen moet geconstateerd worden dat de ongevallen aan het eigen falen moe ten worden toegeschreven. Hoewel al het vuurwerk van een deugdelijke gebruiksaanwijzing is voorzien blijken met name vele jon geren nog steeds het grote gevaar te negeren Rotjes worden in de hand gehouden, vuurwerk wordt met een veel te grote vlam ontstoken of de projectielen worden in een groep mensen gegooid. Allemaal zaken die tot grote ongelukken kunnen leiden Vaak ook worden de fabrieksveilige donderslagen uit elkaar gepeuterd met gevolg.dat de eigen probeersels ineens wél gevaarlijk kunnen zijn. K. Chr. Hoekstein. adjunct-directeur van vuurwerkfabriek Kat in Leiden, zegt dat de meeste ongevallen „door eigen schuld'' ontstaan. Hij zegt: „Het vuurwerk dat in Nederland op de markt wordt gebracht is absoluut veilig. Maar je kunt een rotje nog zo veilig maken, wanneer je echter dat ding in een metalen buis stopt en aansteekt, kunnen de ergste onge lukken gebeuren" „En het vuurwerk moet goed opge borgen worden. Als het vuurwerk open en bloot uit de hroekzak hangt kan één vonk voldoende zijn om een explosie te veroorzaken. Veel onge vallen worden voorkomen wanneer de lont met een sigaret wordt aange stoken. Oogletsels komen nogal eens voor doordat een grote lucifervlam de lont als het ware overslaat en di rect het stuk vuurwerk laat ontplof fen". Miljoenen guldens Ook dit jaar zal weer voor miljoenen guldens de lucht ingeschoten wor den. Er worden bedragen van rond 25 miljoen gulden genoemd. In ver gelijking met vorig jaar heeft Kat een lichte omzetstijging beleefd. Het knalwerk wordt nog steeds het best verkocht. „Maar er is een verschui ving naar het sierwerk, zoals vuur pijlen, te bespeuren. Je kunt zeggen dat de smaak van het publiek aan het verfijnen is", laat Hoekstein we ten. Overigens komt het merendeel van het vuurwerk dat in Nederland ver kocht wordt uit China HUIDIGE KAMP MOET IN 1978 ONTRUIMD WORDEN NIEUWE KAMP IS MOGELIJK NIET OP TIJD KLAAR GOES - Er dreigen grote problemen te ontstaan rond de plannen om in Zierik zee een nieuw woonwagenkamp aan te leggen. Het huidige woonwagenkamp aan De Val (bij de Zeelandbrug) zal op korte termijn moeten verdwijnen in verband met de dijkverzwaring. In de loop van 1978 zal met de verzwarings werkzaamheden begonnen worden. 01 de woonwagenbewoners tegen die tijd kunnen verhuizen naar het nieuwe kamp is de grote vraag. Tegen de plan nen voor het nieuwe woonwagenkamp zijn een paar bezwaren ingediend. Het is beslist niet uitgesloten, dat enkele indieners van die bezwaarschriften hun belangen lot voor de Kroon zullen verdedigen. En dat is een procedure, die minstens twee jaar kan gaan duren. Het nieuwe Zierikzeese woonwagencen trum 10 standplaatsen) is gepland aan de Klerkweg. Het ministerie van erm is met die plaats akkoord gegaan: het ligt gunstig ten opzichte van Zierikzee en ook de verbinding tussen het kamp en de stad is goed. Er zijn echter drie be zwaarschriften tegen de plannen bin nengekomen. De eigenaar van een stuk grond aan de Klerkweg vreest, dat de waarde van z'n land door de aanwezig heid van een woonwagenkamp aanzien lijk zal dalen. Een landbouwer die het stuk land heeft gepacht, is ook in het geweer gekomen. Hij huldigt het standpunt, dat de plan nen een ernstige belemmering kunnen vormen voor de gebruiksmogelijkheden van de grond. Het derde bezwaarschrift is afkomstig van een Duitser, die in de buurt van het toekomstige kamp een tweede woning heeft. De Duitservoelter weinig voor om woonwagenbewoners als buren te krijgen. Bovendien voert hij aan, dat uitvoering van de plannen een aantasting betekent van het land- schapsschoon. De gemeenteraad van Zierikzee heeft de bezwaarschriften een paar weken gele den ongegrond verklaard. De indieners van de bezwaarschriften kunnen nu naar gedeputeerde staten stappen. Als ze ook daar bakzeil halen, blijft nog al tijd de weg naar Kroon open De kans dat het zover komt, is zeker niet denk beeldig. Volgens de betrokken land bouwer zit het er dik in. dat hij tot de Kroon zal doorvechten. De raadsman van de Duitser verklaarde desgevraagd, dat he t zeer zeker niet uitgesloten is. dat ook hij een beroepschrift bij de Kroon zal indienen, als gedeputeerde staten niet gevoelig zijn voor z'n argumenten. Dat zou betekenen, dat de realisering van de plannen ernstig vertraagd wordt Het kamp kan dan nooit op tijd klaar zijn. In dat geval moet er naar een tijde lijke oplossing gezocht worden. Een op lossing. die men nog niet bij de hand heeft. Half november al, voorspelde se cretaris en coördinator L. Menheere van het woonwagenschap Midden- en Noord-Zeeland, dat er in Zierikzee een 'lijdensweg' afgelegd zal moeten wor den. voordat het nieuwe centrum in ge bruik genomen kan worden. De toe stand op het huidige kamp aan De Val is weinig ideaal te noemen. Secretaris en coördinator Menheere bestempelde toen de si tuatie op het Zierikzeese kamp als 'treurig'. Uok zijn er problemen rond de realise ring van een nieuw kamp in Bruinisse. Dat kamp (vijf tot zes standplaatsen) is gepland in de Stoofpolder. Er zijn moeilijkheden gerezen rond de grond verwerving. De eigeneresse van een lap grond in de Stoofpolder wil alleen tot verkoop overgaan, als het woonwagen fjantlbn eïT rinses Christina heeft za terdag een oud-Nederlands kerstlied gezongen ter inlei ding van de kerstboodschap, die haar moeder via de radio uitsprak. Voor Nederland een vrij uniek gebeuren: een in hetopenbaar musicerend lid van het koninklijk huis. De Oranjes hebben namelijk in de loop der tijden de reputatie verworven - te- recht of ten onrechte - niet erg muzikaal te zijn. Zo is er een beroemd verhaal over een ontvangst ten hove van Robert Schumann en zijn vrouw Clara Schumann-Wieck tijdens een bezoek van dit echtpaar aan Nederland in 1853. Clara gaf een recital, maar de bezoekers waren zo lawaaierig dat ze er maar mee ophield. Prins Frederik. de oom van ko ning Willem IIL onderhield zich niette min minzaam met de pianiste, waarna hij zich tot haar man wendde met de vriendelijke vraag: „Bent u ook muzi kaal?" Schumann, die kort daarvoor de eerste uitvoering van zijn vierde symfo nie in Düsseldorf had gedirigeerd, knikte welwillend: jawel, hij was ook muzikaal. Toen het kunstenaarsecht paar het paleis verliet, moest het door de sneeuw baggeren, want de paleisbe dienden wensten zich niet om de 'muzi kanten' te bekommeren. Men ziet: in ruim honderd jaar is er heel wat veran derd. Toch maakt ook in deze tijd nog een optreden als dat van prinses Christina op sommigen een ongewone indruk, vooral zo'n eerste keer. Vermoedelijk wordt voor een groot deel deze 'onge woonte' bepaald door argwanende vra gen als: „Moet dat nou zo nodig?" En: „Kan dat niet beter aan professionele krachten worden overgelaten?" Wel licht dat daarbij ook de herinnering een rol speelt aan het pianisten-optreden van mr. Pieter van Vollenhoven enige jaren geleden tij dens een oudejaars- tv-show van Seth Gaaikema: een vriendelijk spelende pianist zoals er met groot gemak twaalf in een dozijn gaan. We willen niet verhelen zelf ook met iets van deze argwaan te hebben geluisterd. Maar welk een verrassing: deze dochter van de koningin bleek een zangeres met een uitstekende voordracht, een musi- ciénne met zodanige stemmiddelen dat een recensent zonder twijfel zou hebben genoteerd: „Wij zullen nog graag meer van haar horen." En deze constatering leidt tegelijkertijd tot de wat droeve conclusie- eigenlijk jammer dat deze zangeres tevens een prinses van Oranje-Nassau is. Haar plaats, haar af stamming. haar jeugd, het zal er altijd weer worden bij gehaald als ze in het openbaar zou optreden. Dat is uiterst onbillijk en betekent voor haar een handicap van de eerste orde. Ze kan er overigens niets aan doen: het is een soort onvolwassenheid van de samenle ving. Jammer. Als niemand had gewe ten wie aan het begin van de 'konin klijke kerstboodschap' een oud kerst lied heeft gezongen, dan zou zonder twij fel hier of daar een radioman of een im presario verrast hebben gezegd: „Laat eens uitzoeken wie die zangeres was. Een meisje met talent." In de naoorlogse jaren is er tn deze we reld nog een staatshoofd geweest die een dochter als zangeres had: president Harry S. Truman van de Verenigde Sta ten. in 1950 gaf zij een concert, waarover de muziekcriticus Paul Hume van de Washington Post een hard oordeel vel de: „Zij is niet in staat met professionele allure te zingen, ze heeft vrijwel geen communicatie met de muziek die zij uitvoert" Truman was ziedend. Hij schreef Hume een brief op poten: „U benteen gefrustreerd man. die zelf nooit succes heeft gehad, een man met vier maagzweren die alle vier actief zijn." Hume publiceerde deze brief, maar Truman was er niet van onder de in druk. Hij had - zei hij - de Washington Post-criticus niet als presi dent van de Verenigde Staten geschre ven, maar als Harry S. Truman, „de va der van Margaret en de man van Bessie Wallace." Zijn adviseurs waren diep ongelukkig: Truman had het presidentr schap omlaag gehaald, hij had boven dit soort zaken moeten staan, vonden ze. Maar het Witte Huis werd in de dagen daama overstroomd met brieven, voor namelijk van moeders die de grootste lof voor Truman hadden. „Onze mannen hadden precies zo moeten reageren als onze dochters in het geding waren ge weest," was de algemene teneur. De ko ningin hoeft geen brieven aan recensen ten te schrijven, wan t haar doch ter geeft geen concerten in het openbaar. Als dochter Christina dat wel zou doen. zouden brieven vermoedelijk evenmin nodig zijn: zij heeft kennelijk talent en duidelijk ook een goede opleiding ach ter de rug. schap het totale perceel van 2.6 hectare koopt. Het schap voelt daar niets voor. omdat er voor het nieuwe kamp ln Bruinisse een stuk grond van slechts 1 hectare no dig is. Als op de eis van de eigenaresse zou worden ingegaan, betekent dit dat één standplaats in het kampje van Bruinisse 100.000 gulden gaat kosten. De rijksnorm is echter 50.000 gulden per standplaats. Een oplossing zou bereikt kunnen worden, door het aantal stand plaatsen van het toekomstige kamp uit te breiden tot tien. Maar daar heeft het gemeentebestuur van Bruinisse wil niet verder gaan dan zes standplaatsen. Voorzitter J. P Lindenbergh van de gemeenschappelijke regeling woonwa gencentrum Midden- en Noord-Zeeland verwacht echter, dat er voor de moei lijkheden in Bruinisse spoedig een op lossing te vinden is. „Er is een licnt- fSlol zie pagina 4 kolom 3) DEN HAAG (ANP) - Minister Van der Stee van landbouw en visserij heeft de bijdragen ter verbetering van de binnenvisserij voor het vis- seizoen 1 juni 1977 - 31 mei 1978 vast gesteld op: ƒ4 voor het vissen met een 'gewone hengel': ƒ6 voor de kleine visakte: 12 voor de grote vi- sakte. De totale kosten van deze visdocu- menten komen hiermee op respec tievelijk 5. 11 en 33.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 1