PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
HARDE ACTIES IN
METAAL VERWACHT
Prijzen in 1977
5,3 pet. omhoog
Havenschap Vlissingen betracht grootst
mogelijke veiligheid hij de gasoverslag
Bod werkgevers voor
vakbonden onaanvaardbaar
RELLEN IN MADRID NA
OPSLUITEN VAN CARILLO
vandaag
k<z,
€i
VVDM ALS KERSTMAN
Politiecordons tegen duizenden betogers
Wilde haren
pagina 11
219e jaargang no. 305
Vrijdag 24 december 1976
Van onze redactie economie)
DEN HA AG - De vakbonden hebben na het eerste loonoverleg voor de nieuwe metaal-cao harde en
langdurige acties aangekondigd, waarbij zoals ze zeiden. Italiaanse en Engelse toestanden niet
uitgesloten moeten worden. Dit kwam nadat de werkgevers met een bod waren gekomen, wat
neerkwam op een loonruimte voor 1977 van 5,5 procent. Hiervan trokken de werkgevers af 1
procent voor de verbetering van de bedrijfswinsten, 1,75 procent voor incidentele loonsverhogin
gen, zoals promoties en 0,75 procent overloop van de f 30,- die per 1 juli 1976 werd uitbetaald. Voor
het gehele jaar, zo rekenden de werkgevers was dan nog slechts 2,25 procent over. Daarbij wilden ze
in geen geval praten over een automatische prijscompensatie.
De vakbondon, dc Industriebonden
NW. NKV. CNV en de Unie BLHP had
den per 1 .januari 1977 gevraagd om 2
procent loonsverhoging, 2.5 procent
prijscompensatie voor de periode
april-oktoher 1976 en het herstel van de
automatische prijscompensatie, wat
volgens berekeningen per 1 juli een
prijscompensatie van 3 procent zou op
leveren.
De werkgevers kwamen bij het eerste
begin van de bijeenkomst met een door
henzelf uitgevoerde enquete. waaruit
bleek, dat de bedrijfsverwachtmgen
veel lager uitkwamen, dan het Centraal
Plan Bureau aanvankelijk had gedacht.
..Om deze desastreuze ontwikkeling
tegen te gaan, zullen we in 1977 een be
gin moeten maken met het herstel van
de bedrijfswinsten, om zo te proberen de
bedrijfstak weer enigszins gezond te
maken", aldus FME-voorzitter A.
Prins.
Werknemersdelegatieleider Wim
Wamsteker zei. dat de FME de bedrijfs
directies op 9 december al een circu-
PAGINA 2
staatsraad
1
lucht
Er is een meerjarenprogramma opge
steld voor bestrijding van de luchtver
ontreiniging
PAGINA 11
huren
PAGINA 13
vrienden
PAGINA 35
kwik
kerst '76
De schoolkrant die niet verscheen
over de treinramp bij Eindeioege ipag.
19i: Echt blij ben ik nooit meergeiveest.
oorlogsherinneringen die blijven ach
tervolgen ipag. 20 en 21zestig jaar ge
leden strompelden Duitse deserteurs
Sluis bmneu ipag 221Onderwijseer*
nieuwmg begint bij de mierenleeuw
ipag 231: Calcutta, het Bethlehem van
onze tijd ipag 24): Rwanda, het armste
land ter wereld ipag. 251: Anton Snel-
ders en zijn postorderbedrijf voor zieken
ipag 26 kerstpuzzel. Jan Frijüng is het
hele jaar door bezig met Kerstmis pag
27): De smokkel van Russische ikonen
duurt geen driejaar meer ipag. 29)i De
ANWB is paraat voor de wintersport,
es gipsvluchteustaan al op het pro
laire had geschreven,
wachting werd uitgesproken, dat het
zeer langdurige en uiterst moeilijke
loononderhandelingen zouden gaan
worden. ..Zoals de zaken er nu voor
staan en als er bij de werkgevers voor
de volgende bijeenkomst op 6 januari
niets verandert, is de hele zaak on
danks onze grote bereidheid tot mati
ging, onhaalbaar. Het hod van de
werkgevers is voor ons volkomen on
aanvaardbaar". zei hij.
De FME probeert bepaalde ontwikke
lingen te forceren, door voorzichtig te
verwijzen naar een daling van de sociale
premies. De werkgevers hebben ons
ronduit laten weten, dat handhaving
van de koopkracht voor de laagstbe
taalden niet hun zaak is", zei Leo Ester
van de Industriebond CNV ,,Het bod
van de werkgevers betekent een koop
krachtdaling van maar liefst 4 a 5 pro
cent", zei hij.
Bescheiden
De bonden wezen er op. dat wat zei
vroegen bescheiden afsteekt tegen wat
vakbonden elders in Europa als eis
hebben gesteld. „Als we onze voorstel
len berekenen, komen we aan een stij
ging van 6 procent over 1977". zo werd
gezegd. De werkgevers stelden daar
tegenover, dat het Centraal Plan Bu
reau binnenkort bekend zal maken, dat
de geraamde stijging van de producti
viteit ver beneden de verwachtingen
zal blijven. „Wijzijn van mening, dat de
loonstijging niet boven de stijging van
de produktiviteit mag uitgaan", zo
stelde Prins.
..De werkgevers hebben totaal geen be
grip voor de opstelling van de vakbewe
ging Daarmee hebben we het in onze
eigen achterban al moeilijk genoeg ge
had. Als ik denk aan de manier waarop
men bij de VMF ontslagen moet aan
kondigen en als ik kijk naar wat de
werkgevers elders in de bedrijfstak
doen. dan krijg ik de indruk dat ze wil
len laten zien wie er de baas is", aldus
Wamsteker. die verschrikkelijk veel so
ciale onrust voorspelde.
Wamsteker zei sterk de indruk te heb
ben. dat de werkgevers een soort inves
teringsstaking in de bedrijfstakken na
leven. „Ik kan die bewering niet hard
maken, maar wel weet ik, dat er in de
petro-chemische industrie voor zo'n 2
miljard aan plannen klaar liggen, maar
die plannen komen maar niet uit de
pijplijn", zei hij.
Werkgeversvoorzitter Prins: „We heb
ben in onze opstelling gekozen voor een
duidelijk beeld. We kopen er mets voor
om optimistische verwachtingen te
wekken. Aanvankelijk dacht iedereen
aan een economische opleving in de
tweede helft van dit jaar. maar de con
crete cijfers tonen echter een neer
waartse ontwikkeling aan. Waar niet is.
kan niet worden betaald zei hij.
Afwijking
Leden van de industriebonden NW en
NKV werkzaam bij Hoogovens hebben
woensdag in meerderheid de uitgangs
punten van de Federatie Nederlandse
Vakbeweging voor de cao
onderhandelingen voor 1977 afgewe
zen. Dat betekent dat de in overeen
stemming met die FNV-
uitgangspunten opgestelde voorstellen
voor vernieuwing van de cao bij Hoog
ovens teruggaan naar de beleidsinstan-
ties van de twee industriebonden die
deze voorstellen hebben goedgekeurd.
Delegaties van werkgevers en werkne
mers zijn donderdag in Utrecht onder
handelingen begonnen over een nieuwe
haven-cao. Beide partijen hebben hun
eisen op tafel gelegd en deze toegelicht.
Begin januari zal voor het eerst over
deze eisen worden onderhandeld De
voedingsbonden van de FNV hebben
1977 uitgeroepen lot het jaar van de
waarheid voor de pukbliekrechtelijke
bedrijfsorganisatie in Nederland. De
bonden zeggen niet langer genoegen te
willen nemen met „een fopspeen op het
gebied van de medezeggenschap". Voor
15 december van het volgend jaar moe
ten de werkgevers in de verschillende
bedrijfstakken de bereidheid hebben
uitgesproken om de werknemers
daadwerkelijk invloed te geven op de
investeringen, komen die uitspraken er
niet. dan betekent dat het einde van de
pukliekrechtelijke bedrijfsorganisa
tie. zo stellen dc voedingsbonc
DEN HAAG' ANP) - Een zeven man sterke VVDM-vertegenwoordiging van de
Johan Willem Fnsokazeme te Assen, gehuld in kerstmannetjes-tenue, heefl
donderdagmorgen op het ministerie van defensie in Den Haag 335 declaratie
formulieren aangeboden aan de plaatsvervangend secretaris-generaal
Schaepman. De VVDM wilde met deze aktie nog eens aantonen dat het hui
dige systeenm van huisvesting en voeding onbillijk is.
CENTRAAL PLANBUREAU:
UTRECHT (ANP) - Op het mi
nisterie van economische za
ken gaat men er op het ogenblik
van uit, dat de loonkosten vol
gend jaar met 6 en de prijzen
met 5,3 procent zullen stijgen.
In de macro-economische ver
kenningen van het centraal
planbureau (CP) werd dit na
jaar nog uitgegaan van een
loonkostenstijging van 8 a 8,5
procent en een prijsstijging
van 6,5 procent.
uu unui.kciii van net centraal planbu
reau. drs. C A. van den Beid. zei desge
vraagd. dat de prijsstijging voor vol
gend hjaar nu inderdaad op 5.3 procent
wordt geraamd. Hij zei. dat dit louter
een gevolg is van een sterke waardestij
ging van de gulden, waardoor de in
voerprijzen minder sterk stijgen en
daarmee ook het totale prijsniveau. Dit
is volgens hem de enige factor, die een
rol speelt, bij het 'bijstellen' van de prog
noses. Er is bijvoorbeeld rut van uitge
gaan. dat bij de komende loononder
handelingen geen volledige of helemaal
geen prijscompensatie wordt overeen
gekomen. De loonkostenstijging in 1977
blijft volgens de heer Van den Beid ook
een vrij dubieuze zaak: „Daar zitten we
nog een beetje op te studeren".
'ROOIE REUZEN'
DRINGEN DOOR
TOT NAVO
HOOFD
KWARTIER
BRUNSSUM (ANP) - Zich uitgevend
voor journalisten hebben twee leden
van de Limburgse actiegroep Rooie
Reuzen, onder wie de leider Dirk de
Vroome donderdag kans gezien om
door te dringen in het NAVO
hoofdkwartier Afcent in Brunssum.
De pséudo-joumalisten Interviewden
enkele kolonels en een generaal over de
manier waarop zij kerstmis vierenHet
interview werd door De Vroome aange
grepen om in het gebouw van Afcent-
NAVO-pamfletten achter te laten, die in
het Chinees waren opgesteld.
De pamfletten bevatten een verwijt dat
kwaadwillige lieden groot onheil kun
nen aanrichten door onder een vals
voorwendsel door te dringen tot
atoomwapenopslagplaatsen. „Dat dit
kan", aldus De Vroome. „hebben wij
bewezen door met namaak-perskaarten
toegang te krijgen tot stafofficieren van
Afcent.
Profeet als
staatsraad
§Het kabinet beeft gisteren
besloten om ETI-directeur
Verburg voor te dragen voor
benoeming tot lid van de raad
van state. En dat houdt in dat
met ingang van het. komende
jaar een opvallende en spirituele figuur
uit de Zeeuwse samenleving verdwijnt,
een man die mede vorm heeft gegeven
aan het Zeeland van na 1953. We noe
men met opzet een 'foutief jaartal. Ver
burg was weliswaar vijf jaar eerder reeds
benoemd tot directeur van het ETI.
maar de problematiek uit die eerste pe
riode is met vergelijkbaar met de uitd a-
gingen die na de ramp van 1953 aan Zee-
land werden gesteld. In de formulering
van de Zeeuwse antwoorden op deze
uitdagingen heeft Verburg een belang
rijk aandeel gehad. Als directeur van
het Economisch Technologisch Insti
tuut - een belangrijk adviesorgaan van
zowel overheid als van het bedrijfsleven
m Zeeland - toonde hij zich een inventief
man. van wie vele ideeén uitgingen, die
even zovele stimulansen inhielden voor
het beleid. Bovendien zorgde Verburger
voor dat het Zeeuwse licht niet onder de
korenmaat werd gezet: hij hield talloze
inleidingen in het hele land over
Zeeuwse problemen en verlangens. In
de jaren vijftig en zestig kon in dit land
geen congres over regionale economie of
zeehavenontwikkeling worden gehou
den of Verburg hoorde wel tot de inlei
ders. En altijd weer zag hij kans om zijn
gedrevenheid voorwathij als het belang
van Zeeland zag een wetenschappelijke
onderbouw te geven. Als publicist
vormt hij een hoofdstuk apart. Van zijn
hand verschenen vele tientallen artike
len in uiteenlopende tijdschriften: er
zijn maar weinig Zeeuwen aan te wijzen,
die zoveel woorden aan het papier heb
ben toevertrouwd als deze ETI-
directeur. Zijn onvermoeid werken voor
het Zeeuws Tijdschrift - een van zijn
geesteskinderen - moet met name wor
den genoemd: alleen al in de eerste
twintig jaargangen
schreef hij voor dit
periodiek rond de
zeventig artikelen.
Jjmtlijn
Een opschrift op een muur in Madrid waarin de vrijlating r
Santiago Caritlo wordt gecist
•i communistenleider
MADRID (l'I'ii - Dc rellenpolitie \an Madrid is donderda
gavond met rubbenkogcls en rookgranaten in aktie geko
men tegen duizenden demonstranten die dc vrijlating eisen
van Santiago Carillo. De Spaanse communistenleider,
woensdag door de oiitie aangehouden, is donderdag op last
van de rechter van instructie opgesloten in de hruchte Ca-
rabanchel gevangenis.
Binnen enkele dagen zal de rechter van instructie meedelen
welke stappen zullen worden ondernomen legen de 62-
jarige secretairs-generaal van de PCE, dc Spaanse commu
nistische partij.
De protesten legen Carillo's gevangenneming begonnen in
het hartje van Madrid en verbreidden zich razendsnel door de
hele binnenstad. Duizenden betogers, merendeels jongeren,
trachtten zich in groepen aaneen te sluiten onder het roepen
van 'Carillo vrij'.
Anderhalf uur na hei op gang komen van de eerste straatak-
ties. probeerden de Madnleense betogers nog steeds door de
politiecordons heen te breken naar het stadsknooppunt
Puerta del Sol Aan het plein staat het hoofdbureau van de
nationale veiligheidsdienst, waar Carillo onmiddellijk na zijn
arrestatie werd verhoord
Het opdringen van de demonstranten werd door de politie
telkens beantwoord met nieuwe salvo's pijnlijke rubberko
gels en benauwende rook
In het noordelijk Asturische kolenbekken kwamen donder
dag de eerste industriële akties tegen Carillo's arrestatie op
gang. Honderden mijnwerkers organiseerden er korte pro
teststakingen.
Carillo verbleef al sinds februari illegaal in Spanje. Op 10
december dook hij spectaculair op uit de 'ondergrondse',
toen hij in een persconferentie meedeelde dat de PCE zich bij
de komende verkiezingen kandidaat zou stellen - in weerwil
van het feit dat zij nog steeds verboden is
Premier Adolfo Suarez zat donderdagavond een speciale
kabinetsbijeenkomst voor. Na afloop daarvan - over de re
sultaten werd niets meegedeeld - had de premier een onder
houd met twee vooraanstaande oppositiefiguren - socialis
tenleider Tierno Galvan en de Catalaanse sociaal
democraat Jordi Pujol.
DIRECTEUR J. VAN KONIJNENBURG TIJDENS PERSCONFERENTIE:
„J. M. BANN1NK
AANSPRAKELIJK
VOOR AANTAL
MISVERSTANDEN"
VLISSINGEN - Het Havenschap Vlis
singen betracht - voor zover dat op zijn
terrein ligt - de grootst mogelijke vei
ligheid bij het overslaan van vloeibaar
gas. Er is bij de incidenten die zich met
de gastankers 'Hugh Shield' en 'Ny-
liammer' in dc haven van Vlissingen-
Oost hebben voorgedaan niet met de
veiligheid gesold', al zijn er wel onvol
komenheden geweest. Dat betoogde
havenschapsdirecteur J. van Konij
nenburg donderdagmorgen tijdens de
persconferentie in het kantoor van het
havenschap. Hij constateerde dal be
paalde kritiek, gepubliceerd in ecu
aantal bladen had geleid tol 'misver
standen' en 'frustraties'.
Hij stelde de Vlissingse rijksloods. I M.
Bannink. voorzitter van de vereniging
voor Milieuhygiëne Zeeland en hoofd
redacteur van het vakblad 'De Neder
landse Loods', voor een groot deel hier
voor aansprakelijk.
De heer Bannink. die ook ter persconfe
rentie was genodigd, verweerde zich
daar heftig tegen In een verklaring,
voorgelzen aan het slot van de perscon
ferentie zei de heer Bannink te hopen
dat er door ai dit gekrakeel' meer aan
dacht besleed zai worden 'aan de veilig
heid van allen die op enigerlei wijze bij
transport, overslag en opslag van vloei
baar gas in Vlissmgen-Oost zijn betrok
ken
Directeur Van Konijnenburg gaf eerst
een opsomming van alle wet ten en reg
lementen waarmee men te maken krijgt
bij het transport en opslaan van vloei
baar gas: dat zijn de wet gevaarlijke
stoffen, het reglement gevaarlijke stof
fen. bijlagen en beschikkingen rege
lende het vervoer van die stoffen over
land en op de binnenwateren. Voorts de
schepenwet, het schepenbesluit 1965,
het handboek gevaarlijke stoffen, die -
het vervoer vanuil zee een bepaalde ha
ven regelen. en de stuwadoorswet en het
eiligheidsbesluit. tankschepen. Instan
ties als de rijkspolitie te water, de
scheepvaartinspectie, de inspectie ha
venarbeid. het korps controleurs ge
vaarlijke stoffen, alsmede onafhanke
lijke partucuüere bureaus houden toe
zicht en oefenen controle uit. Het ha
venschap heeft hierbij een coördine
rende taak.
„In de gevallen van de tankers Hugh
Shield' en 'Nyhammer' waren al die be
trokken instanties ingelicht, zelfs de
brandweer, alhoewel dit laatste geen
verplichting is." Ook had het haven
schap nog een aantal aanvullende
maatregelen getroffen zoals zwaardere
bewaking met radio-verbinding, het be
schikbaar hebben van een evacuatie
boot. het waarschuwen van gasdeskun-
digen. verklaringen van de schepen om
trent laden en lossen, extra sleepboot
hulp en een veiligheids-controlelijst,
deelde de heer Van Konijnenburg mee.
Hugh Shield
De havcnschaosdirecteur ging toen na
der in op de bijzonderheden omtrent
liet incident dat zich op 25 oktober 1976
met de tanker Hugh Shield voordeed.
Volgens de heer Van Konijnenburg
werd er toen het gas butadiene overge
laden in twee bakken, bediend door de
diuwboot Etna.
doen." aldus de heer Van Konijnenburg.
Er ging een bericht de wereld in waarin
sprake was van gebroken slangen, een
scheef liggend schip, en gebroken
meerdraden. De heer Bannink. die het
bericht via Vlissingen Radio opving
schreef namens de VMZ een brief over
de veiligheid in Vlissingen-Oost aan het
college van b. en w. van Vlissingen: een
brief, die niet direct bij het havenschap,
maar wel m afschrift bij de pers terecht
kwam en bij 'In rode cirkels' van de
Vara-radio. Een blad bracht de kop
'Sloe aan ramp ontsnapt'.
Onzorgvuldig
De heer Van Konijnenburg stelde nad
rukkelijk dat de slagzij geen 35 graden,
maar slechts elf graden was geweest
Slangen zijn niet afgebroken, maar af-
Iemand ging over de radio zenuwachtig (Slot zie pagina 7 kolom 2j
JL wee 'Verburg-ideeén' willen we hier
in herinnering roepen, namelijk een ge
dachte om een vaste verbinding te ma
ken tussen Schouwen-Duiveland en
Noord-Beveland en een denkbeeld over
een vaste verbinding door of over de
Westerschelde. Toen vrijwel nog nie
mand aan de reéle mogelijkheid dacht
dat een brug over de Oosterschelde kon
worden gebouwd, zat Verburg al te re
kenen over de kosten van een verkeers-
dam tussen Schouwen en Noord-
Beveland. De resultaten van deze bere
kening publiceerde hij in oktober 1954
in het blad Economisch-Statistische
Berichten. Technici begonnen daarop
eveneens over dit idee na te denken -
met name de toenmalige hoofdinge
nieur (later hoofdingenieur-directeur)
van de provinciale waterstaat ir. J. G.
Snip - met als gevolg dat gedeputeerde
staten van Zeeland in 1960 een princi
pieel besluit namen om de voorberei
ding ter hand te nemen voor de bouw
van een brug over de Oosterschelde.
Verburg kwam in 1958 ook nog met een
studie voor de dag, waarin hij aan
toonde dat een vervroegde bouw van de
Haringvlietbrug via tolheffing mogelijk
zou zijn, een beschouwing die er mede
toe leidde dat. het rijk toestemming gaf
tot deze vervroegde bouw. In die zelfde
periode vroeg hij zich tijdens een bij
eenkomst in Breskens af of wellicht een
hangbrug over de Westerschelde tot de
technische mogelijkheden behoorde.
Deze gedachte werd destijds met enig
hoongelach begroet, maar toch was het
denkbeeld niet zo vreemd. Weliswaar
heeft de uiteindelijke vormgeving van
deze verbinding in het brug-tunnelplan
zoals dat nu ter tafel ligt. technisch ge
sproken weinig met een hangbrug te
maken, maar dat is niet zo belangrijk.
Niet technische mensen komen soms
met allerlei op het eerste gezicht en ge-
hoorvreemde denkbeelden, terwijl hun
grondgedachte achteraf toch blijkt aan
te spreken. In dit opzicht is de schei
dende ETI-directeur in Zeeland me
nigmaal een inspirerende factor ge
weest, In 1966 publiceerde hij een boek
onder de titel 'Nederland in de Europese
ruimte': met een variant op deze titel
kan men zeggen dat Verburg er in woord
en geschrift toe heeft bijgedragen dat
Zeeland een eigen rol kon spelen in de
Nederlandse ruimte.
JL hans vertrekt Verburg - althans in
ambtelijke zin - uit de provincie waarin
hij is geboren en waarvoor liij heeft ge
werkt. Zijn loopbaan in het Zeeuwse
heeft langer geduurd dan menigeen in
dit gewest en daarbuiten meende dat
liet geval zou zijn. Enkele malen werden
hem in het verleden belangrijke posten
aangeboden, zowel in de sfeer van de
universiteit als van het beleid. Maar de
Zeeuwse klei plakt, zo ervoer ook deze
ETI-directeur. Nu is dan toch het mo
ment van vertrek gekomen: allen die
Verburg kennen en waarderen, zullen
hem zonder terughouding het beste
toewensen in zijn nieuwe functie. Een
Zeeuws profeet in dat eerbiedwaardige
college, dat sinds 1531 een even eer
biedwaardige naam draagt: de raad van
state. Staatsraad Verburg: het is nog
even wennen, maar het lukt beslist.
Van donderdag 23 december af is het
mogelijk, de pachtprijs van landbouw
grond met ten hoogste 40.- per jaar te
verhogen, ingeval op het verpachte
land ruilverkavelingslasten rusten. Dit
is bij algemene maatregel van bestuur
geregeld. Zo heeft het ministerie van
landbouw en visserij donderdag mee
gedeeld.