Casino op weg naar bezoekersrecord Grenzen open: toevloed artsen? RIETSUIKER EN ISOMEROSE BENOEMINGEN CARTER ZIJN VAN GROTE BETEKENIS SOLIIMIilDAl SOLIDARiOAD |IJQ7,| ZATERDAG 18 DECEMBER 1976 BTf f uv/opinie en achtergrond 4 Asomerose? Zo af en toe duikt dat welluidende woord tegenwoordig op in de persmedia. Als je het woordenboek (Koenen-en de Vos) naslaat word je niet veel wijzer. Isomerose staat er niet in. wel staat er achter isonieren het volgende nogal raaselachtige zinnetje: scheikundige verbindingen met het zelfde aantal atomen. O. zeg je dan als leek. Het zal wel waar zijn. maar nu weet ik nog niets. Om u uit de droom te helpen: isomerose is de naam ol beter gezegd het handelsmerk dat een Nederlandse industrie gekozen heeft voor een nieuw soort suiker. Suiker in vloeibare vorm vervaarrdigd uit zetmeel en in konkreto voornamelijk uit maïs. Vanaf, ruwweg gezegd, de ontdekking van Amerika omstreeks 150Ü. kent ons werelddeel suiker als zoetstof, als specerij en als lekkernij. Van 1500 tot 1800 was dat uitsluitend de rietsuiker, afkomstig van het suikerriet, een produkt dat alleen tiert in tropische landen Toen echter Napoleon rond 1800 met zijn ambitieuze veroveringen begon, was één van de gevolgen ervan dat Enge land. bedreigd als het zich voelde, de havens van Frankrijk en de door Frank rijk bezette gebieden - waaronder Nederland ging blokkeren Het gevolg daarvan was ondermeer een geweldig suikertekort. In de nood wordt men vindingrijk, en dus werden de Nederlandse boeren gestimuleerd een knolge was te gaan telen dat men in OosUGalicie (Polem allang koesterde De knol len, de bieten bevatten een uiterst genng percentage suiker. Die suiker werd via een ingewikkeld proces van raffinage gewonnen En aldus ontstond in de Nederlanse suikerbietenteelt een produkt dat na afloop van het Napolionti- sche tijdperk een vaste plaats veroverd had op het kontinent en langzaam maai- zeker het suikerriet verdreef. Dat de suikerbietenteelt in Nederland zo'n hoge vlucht heelt genomen, is niet in de laatste plaats te danken aan de telerskwaliteiten van onze akker bouwers. Met behulp van onderzoek en voorlichting en mede dankzij goed zaaizaad is geleidelijk een suikerbiet ontwikkeld met een steeds hoger sui kergehalte Het afvalprodukt dat overblijft na raffinage is bovendien uitste kend veevoer. Aan het einde van de zestiger-jaren ontstond er nogal wat onrust in de akkerbouw dankzij de akti- viteiten van een aktiegroep die de rietsuiker prefereerde en die vond dat onze bietentelers het bijltje maar moes ten neerleggen. Toen het verloop van de markt (suikertekorti een falikant ongelijk bewees, verdween de suikerrietaktie weer als sneeuw voor de zon en verlegden de aktieleiders hun (bijna beroepsmatigei bezigheden weer naar ander terreinen waar ook vreselijk veel onrecht gepleegd werd. En nu de isomerose. de vloeibare suiker. Vormt dit nieuwe produkt een bedrieging voor onze suikerbietenteelt, voor de suikerindustrie en voor de werkgelegenheid? Dat is mogelijk. Suiker in vloeibare vorm is zeer bruikbaar voor vele industrieën - denk maar aan de frisdranken, aan de jam en konfitu- ren en aan hetskala van zuivelprodukten. Het schijnt, bovendien dat vloei bare suiker nogal wat 10 a 15G goedkoper kan zijn dan onze gewone suiker Dat komst echter ondenneer omdat de mals waaruit de isomerose wordt gehaald meteen produktie-restitutie van de E.E.G. bij ons binnenkomt. Met een soort subsidie dus wordt ingevoerd. Een wat vreemde zaak. Natuurlijk is die restitutie destijds niet ingevoerd om de isomeroseproduktie te stimule ren. het resultaat vandaag lijkt daar voor een deel althans wel op. En de Amerikanen maar lachen, die zien hun mais metsubidie de E.E.G. binnenge haald worden waardoor bovendien de Europese bietenteelt bekokurreerd wordt. De C.O.P.A (de overkoepeling van de landbouworganisaties in de E.E.G heeft inmiddels al afschaffing van deze dwaas geworden subsidie geéisd, en daaraan vastgekoppeld de eis van een uniform belastingsysteem voor alle zoetstoffen. Op gelijke uitgangsbasis kun je tenminste eerlijk tegen elkaar opboksen. De Raad van Ministers in de E.E.G. heeft inmiddels al positief gereageerd op de eisen van het C.O.P.A Isomerose, ook wel iso-glucose genoemd - gaat een tenn worden die we nog wel vaak zullen horen in de toekomst. Nogmaals, vonnt isomerose een be dreiging voor ons suikerbietenteeld op langere termijn? Persoonlijk acht ik dit zeer wel mogelijk. In theorie kun je zeggen dat het omzetten van zetmeel in suiker ook van een aantal van onze huidige landbouwprodukten kan gebeuren - aardappelen, voedermais, granen De praktijk zou echter wel eens kunnen bewijzen dat geen enkel produkt zo goed en voordelig is voor het genoemde omzettings proces als de Amerikaanse mals. En met de huidige stand van het rassenon- derzoek kunnen wij die mais hier niet of niet goed verbouwen. Reden te over om de komende jaren de oren gespitsten de ogen wijd open te houden en kien te zijn op alle ontwikkelingen die zich aandienen op de isomerose-markt Mr. Gerard W. Smallegange Van ome parlementaire redactie Met ingang van maandag 20 december staan de grenzen van de negen EEG-landen open voor artsen. Volgens Europese richtlijnen moeten de regeringen wederzijds di ploma's en bekwaamheidsei sen van alle medici erkennen. Staat Nederland nu een toe vloed van buitenlandse art sen te wachten? Er zijn aan wijzingen dat de belangstel ling groot is. maar zekerheid over de ontwikkeling kan nog niemand geven. Inmiddels is er wel kritiek op de gevolgen van de maatregel Het zogenaamde vrije verkeer van artsen kan op gang komen krachtens een besluit dat de Europese ministerraad in juni van dit jaar heeft genomen. Behalve het wederzijds erkennen van de artsendiploma's zijn er ook maatstaven voor de opleiding die een arts minimaal moet hebben gevolgd. Hierbij gaat het om een basis opleiding van zes jaar en, voor specialisten, een (bijkomende) volledige dagopleiding aan een universitair of ander erkend cen trum. In kringen van artsenorganisaties valt nogal kritiek ie vernemen. Bijvoorbeeld van de Fransman Pierre Pouyaud. voor - zifter van de sinds 1958 bestaande Eu ropese Specialisten Vereniging Hij zei dezer dagen in Brussel dat de coördina tie met betrekking tot kwesties als het beroepsgeheim, de keuzevrijheid en de zelfstandigheid van de artsen en de vrijheid van voorschrift niet ofte weinig is geregeld in de richtffinen. Op het gebied van de talenkennis is geen enkele beperk!nr geformuleerd. Ook wees Pouyaud erop dat tussen de sociale stelsels in de negen lidstaten nogal verschillen beslaan In beginsel hebben de specialisten er geen bezwaar tegen dat het beroep van arts het eerste vrije beroep zal- word err dat inderdaad vrij in de gehele Europese Gemeen schap kan worden uitaeoefend. De ne gen landen tellen ruim 450.000 artsen Problemen Men ziet echter wel problemen. Een 'volksverhuizing' van artsen lijkt niet op til. Maar er wordt wat zorgelijk tegen aangekeken dat vooral in Enge- and de interesse om in Europa te gaan u-ken De Nederlandse ziekenhuizen hebben vorige week van hun overkoepelend or gaan de Nationale Ziekenhuis Raad een brief ontvangen over deze kwestie Daarin wordt kritiek uitgeoefend op de overheid, die niet de vei eiste maatrege len zou hebben getroffen De wetgeving is niet aangepast, er zijn geen instanties aangewezen die voor erkenning en toe lating van buitenlandse artsen zorgen Evenmin zijn er maatregelen om gega digde medici uit andere landen in te lichten over de opzet van de Neder landse gezondheidszorg, noch zijn er ei sen eesleld ten aanzien van de taal. De NZR zei in deze brief zich hierover nader te zullen ve:staan met staatsse cretaris Hendriks 'volksgezondheid) De ziekenhuizen worden aangeraden solliciterende buitenlandse artsen eerst te venvijzen naar het ministerie van volksgezondheid alvorens zij in sollici tatieprocedures zouden kunnen mee doen. Xiet juist Bij het ministerie werden de NZR- bezwaren als niet juist bestempeld. De erkenning en toelating van buiten landse artsen is wel degelijk aan voor schriften onderworpen. Al jaren be staan daartoe speciale commissies, apart voor artsen en tandartsen. In die commissies, waarvan de werking is ge grond op de wet uitoefening genees kunst van 1865. hebben naast artsen (hoogleraren) vertegenwoordigers van de hoofdinspectie der volksgezondheid zitting. De adviezen van deze commissies aan de bewindsman zijn bijna bindend- In de toekomst zullen ook de aanvragen van artsen uit andere EEG-landen langs deze instantie moeten blijven gaan. Al leen geldt dan voor die artsen niet meer de beperkte verblijfsduur imeestal een halfjaar tot een jaar), die in het alge meen voor buitenlandse medici wordt gesteld. Het gaat in vele gevallen im mers om een speciaal project of om bij scholing 'artsen uit ontwikkelingslan den. die ook weer moeten terugkeren) Typerend is nu dat het aantal artsen aan wie de volledige bevoegdheid weid verleend om in ons land de geneeskunde te beoefenen, teruggelopen is In 1973 waren het ei 75. in 1974 68 en in 1975 slechts 50 Lang niet alle aanvragen werden ingewilligd voor medici, en evenmin voor tandartsen ivan de 22 in 1975 tot dusver 131. Volgens het onlangs verschenen jaarverslag van de hoofdin spectie volksgezondheid zou zelfs een verdere daling te verwachten zijn. Daarbij gaat het om het veiligstellen van opleidingsplaatsen voor specialis ten, waarvoor van Nederlandse kant een flinke wachtlijst bestaat Afremmen? Van de zijde van het ministerie wordt erop gewezen dat de commissies wel degelijk regulerend kunnen optreden. Tot de eisen die worden gesteld, be hoort ook die van het zich redelijk in de Nederlandse taal kunnen uitdrukken. Men wil niet het risico lopen dat een arts als gevolg van communicatiesto ringen fouten maakt, met alle even tuele gevolgen van dien. Omdat die problemen voor Vlamingen niet be staan. vormen Belgische artsen het grootste deel van degenen die bevoegd werden verklaard. Vermoedelijk zal de commissie er nu wel rekening mee gaan houden da t voor art sen uit de EEG de mgangsmogelijkheid wat vrijer is geworden Maar mogelijk zal zij toch ook moeten letten op het afremmingsbeieid ten aanzien van de specialismen in de ziekenhuizen, waar toe staatssecretaris Hendriks zich van wege de noodzakelijke kostenbeperking uï tie gezondheidszorg gedwongen ziet Niettemin zijn er flinke tekorten aan specialisten vooral röntgenologen en anesthesisten. Tegelijkertijd echter* zo stipt het ministerie aan neemt de 'pro- duktie van eigen artsen sterk toe. Naar schatting zal ons land in 1980 ongeveer 24 000 medici tellen en in 1990 ongeveer 32.000. Bij een te verwachten bevolking van 14 a 15 miljoen is dat achtereenvol gens 1.5 en 1 a rts per 1000 inwoners t spe cialisten inbegrepen). Verder dan VS Overigens kan ook het ministerie van volksgezondheid geen enkele aanwij zing geven over de ontwikkeling van het aantal buitenlandse artsen in ons land. Een deskundige als prof. C. L. C. va» Nieuwenhuijzen (cardioloog), voorzitter van het Centraal College voor de erkenning en registratie van specialisten en lid van de wettelijke •toelatingscommissie', kan dat even min. Hij wees op de belangstelling van de Engelsen en op bestaande tekorten. Van Nieuwenhuijzen acht het niet uit gesloten dat de situatie terugkeert zoals die voor 1914 bestond, waarbij specialis ten in een ander land dan hun geboorte land hun studie afmaken Daarbij werd dan met name gekeken naar de kortste studieduur. Hij noemde ook de moge lijkheid dat aan onze kust in de zomer vakantie tijdelijk Westduitse dokters zouden kunnen werken, gezien de mas sale aanwezigheid van landgenoten. Volgens de hoogleraar-cardioloog is Europa nu verder dan de Verenigde Staten met dit erkenningsbeleid. Hoe wel er in Amerika geen taalbarrières bestaan, kan een arts zich meestal nog niet eens zonder meer in een andere staat vestigen. Een voorsprong dus voor de EEG, maar wel een situatie die tal van betrokkenen niet zonder enige zorg zullen volgen, zo leren ook andere reacties uit de gezondheidszorg. B' Van onze correspondent Henk Kolbi rzezinski, Schulze, Young: gegeven de golf van speculaties die Jimmy Carters kabinetsbenoemingen vergezelt, is hun aan staande verheffing tot ministeriële waardigheid op sleutelposten in de nieuwe regering nauwelijks meer een verrassing. Maar Car ters keuze verraadt hoe hij een kabinet formeert, nauw verweven met voorname adviseurs, waarvan de leden een aanmerkelijk bredere achtergrond hebben dan het vakgebied waarvoor zij worden aangewezen. Carter is kennelijk op zoek naar een team met wat commentator Joseph Kraft betitelde als 'verwisselbare on derdelen'. De president van na 20 ja nuari zal zijn beleid grondvesten op de gezamenlijke produktie van een top groep van uiterst deskundigen die hun strikte werkterrein omgeven weten door een vee! breder politiek landschap, dat vanwege de Amerikaanse positie in de wereldpolitiek nauwelijks een horizon kent. Bigniew Brzezinski, die voorzitter wordt van de nationale veiligheids raad. is een Poolse immigrant, die pas in 1958 Amerikaans staatsburger werd. In 1938 vertrok hij mei zijn ouders uit Polen en kwam via Canada naar de Verenigde Staten. Hij is een man die volgens velen wat intellectuele arro gantie betreft voor Henry Kissinger niet onderdoet', en zijn wordingsge schiedenis vertoont verbazend veel punten van overeenstemming met die van Kissinger: immigrantenzoon en Harvard-academicus. Brzezinski, een bekend commentator ten aanzien van Oost-Wcst-verhoudingen. is 48 en was hoogleraar aan de Columbia Universi teit. Bij zijn introductie heeft hij onmiddel lijk kenbaar gemaakt dat het woord ontspanning naar zijn smaak anders behoort te worden uitgelegd dan Nixon-Ford-Kissinger dat in de afgelo pen acht jaar hebben gedaan: ..Deten te". zei hij. ..moet wederzijds zijn en be grijpelijk. om door het Amerikaanse volk te worden aanvaard Zijn woorden waren tevens de eerste regelrechte aan bevelingen om op het gebied van de Oost-West-verhoudingen de koers te wijzigen Instrument Het is belangwekkend dat Brzezinski zichzelf niet beschouwt als de ontwer per van politiek, maar als een instru ment dat het Carter en de leden van zijn kabinet moet vergemakkelijken om besluiten te nemen, en dan vooral de aanslaande minister van buitenlandse zaken Cyrus Vance. Charles Schulze <52) die voorzitter wordt van de economische adviesraad was onder Johnson directeur voor de begroting en is een voorstander van zuinige overheidsuitgaven als dat mo gelijk is. Zijn raadgevingen zullen er voor moeten zorgen dat de Ameri kaanse economische politiek geplaatst wordt in het ruimere kader van de we reldpolitiek Andrew Young 1441 is de eerste neger die uit het zuiden van de Verenigde Staten in het congres werd gekozen Zijn aan staande benoeming tot ambassadeur van de Verenigde Staten bij de Ver enigde Naties komt op een tijdstip van groot politiek gewicht vanwege de wij zigingen die zuidelijk Afrika te wachten staan. Hij heeft een belangrijke rol ge speeld bij het verwerven van de over weldigende steun van de zwarte kiezers voor Carter. Bovendien geniet Young aanzien in het buitenland, dat hij paart aan kennis van zaken omtrent het bui tenlands beleid. Hij is de eerste zwarte Amerikaan die een positie op kabinete niveau aanneemt. Een aantal andere prominenten uit de zwarte bevolkings groep heeft geweigerd Kern De 'zware kern' van Carters kabinet is nu op de minister van defensie na com pleet. Zij toont nauwkeurig hoe de nieuwe president niet alleen maar zoekt naar deskundige managers voor zijn ministeries, maar tevens naar CARTER mannen met gevoel voor politiek. Blijkbaar heeft Carter al besloten tot een hardere lijn tegenover het Oost blok dan in de Nixon-Ford-jaren ge bruikelijk was. Het is waarschijnlijk dat de begenadigde onderhandelaar Vance een harde dobber zal krijgen bij het verdedigen van gematigde inzich ten tegenover een politieke en acade mische zwaargewicht als Brzezinski er wellicht straks ook nog Schlesinger. Met Young in de Verenigde Naties-stoel is het vrijwel zeker da t er veranderingen zullen komen in de Amerikaanse Affika-polïtiek. die zich meer zal. richten op steun aan de bevrijdingsbewegingen in door blanke minderheden overheer ste gebieden als Rhodesië en Zuid- Afrika. Een neger als VN-ambassadeur betekent voor Carter in zekere zin een politiek risico, omdat elke schijn van conflict met Young over de te voeren an de politiek Carter rechtstreeks schade doet. iADVERTENTIEI BREZINSKI Een aktie die vraagt om solidari teit Met Lalijnsamerikanen die zichzelf willen bevrijden Van on derdrukking. uitbuiting, misleiding en bevoogding Door vormings werk. organisatie, bewustwording. In buurt-komitees. vakbonden, kerken en volksorgamsaties Zij vragen ons geen hooghartige goedgeefsheid, geen aalmoes uit welvaart. Zij vragen letterlijk mede leven. Daadwerkelijke solidariteit. Profest tegen wanverhou dingen. Een gitt uit een goed hart. Om wille van de gerechtigheid I voor Latijns Amerika GIR01804444 DEIM HAAG (Van onzt H ledewerker Fred Klaver. .et Zandvoorts casino is hard op weg naar een absoluut Europees be zoekersrecord. Op 1 oktober werd het eerste speelhuis in ons land geopend en vóór de komende kerst zal reeds de honderdduizendste bezoeker worden verwelkomd. Indien de toeloop aan houdt wordt met een recordaantal van 350.000 mensen per jaar in het ca sino in de Noordhollandse badplaats rekening gehouden. Afhankelijk van onder meer de be langstelling gedurende de zomer, zal worden bekeken of het Zandvoorts ca sino. gevestigd in het Bouwes- hotelcomplex. nu al moet worden uit gebreid Op het voorterrein van het complex zijn mogelijkheden voor een uitbouw die rechtstreeks met de hui dige casinoruimte kan worden ver bonden Na een wat stroeve start - onervaren personeel werd direct met vaak zeer ervaren spelers geconfronteerd - be gint het eerste legale speelhuis in ons land soepeler te draaien. De nieuwig heid gaat er langzaam af. de wachttij den verdwijnen en de spanningen die als gevolg van de onervarenheid in de nieuwe bedrijfstak veelal heersten, nemen geleidelijk af. Nico de Rooii. directeur van de Natio nale Stichting Casinospelen, is blij dat de rust in het casino, na de eerste tach tig speeldagen eindelijk daar is ..Na tuurlijk hadden we mei kinderziekten te maken. Nederlandse croupiers wer den direct in het diepe gegooid en veel buitenlands veelal speeltechnisch personeel moest aan de nieuwe omge ving wennen Iioop geld In de proefperiode heelt De Rooij een aantal buitenlandse croupiers weg gestuurd. „Er waren bijvoorbeeld en kele Fransen die meenden alleen maar even een hoop geld te kunnen verdienen, Men behandelde de spe lers onvriendelijk. Anderen hadden geen vertrouwen in de Nederlandse organisatie. Op dit moment echter hebben we de beschikking over een g. v -Mige groep mensen die zich voor de volle -nderd procent willen in zetten aldif Rooij Zoals had c vergaren va icuvc casino 'iste dagen valsspelers jfcrd door de b pakt zictjes aan dp t der casino het g beweren dat hu 5. maar dat is in le- Twee mensen die ton ispeelpenning - onrechte hun jeton van het winnende getal heeft weggeharkt. Zaken die tot meningsverschillen kunnen leiden. Maar over de gehele linie heerst er een fijne sfeer in de zaal" De lange wachttijden zijn naar het oordeel van De Rooij voorbij. ..In de beginfase moesten alle bezoekers worden geregistreerd Dat kostte tijd. Nu komen veel mensen voor de tweede of derde maal en dan is het tonen van het paspoort of rijbewijs reeds voldoende". De personeelsbegeleiding in het casi nowezen in Nederland is uniek in de wereld Bekend is dat het beroep in het casino een zeer vermoeiende aangele genheid is en tot stress-situaties kan leiden E: worden veel activiteiten op spo: tief en recreatief gebied georgani seerd Fooien jupier i o'n honderd buitenhui- oei ik mij verplicht die goed op te vangen. De casino-organisatie betaalt voor een deel activiteiten ais paardrijden, zwemmen en andere sportmogelijk heden. Er is enorm veel animo voor. Er worden cursussen Nederlands ge houden. er worden weekeindjes voor het personeel verzorgd en we helpen de buitenlanders bij de verhuizing naar ons land in alle opzichten", legt De Rooij uit. De fooi is voor de vele croupiers in de wereld een belangrijk onderdeel van hun inkomen. Aanvankelijk werd van de Nederlandse bezoeker niet a I te veel verwacht wanneer het om een (ge bruikelijke) bijdrage aan de fooienpot gaat ..Maar" zo zegt De Rooij.de in druk is dat de Nederlandse bezoeker niet minder geeft dan het algemeen gemiddelde. Het is een gewoonte dat de speler zijn inzet als fooi geeft wan neer hij een heel nummer wint" 'dat betekent dat wanneer de speler een tientje op nummer, vijf zet. en hel bal letje op vijf komt (uitbetaling 35 maat de inzet) hij zijn tientje voor de fooien- pot afslaat. In het opleidingsinstituut van de na tionale stichting casinospelen worden op dit moment tachtig nieuwe crou piers met het vak bekend gemaakt, Deze mensen zullen voor een deel in het tweede Nederlandseg casino wor den ingezet Het Zuidlimburgse Val kenburg opent in mei volgend jaar zijn deuren. Stimulans De Rooij is een van vechters van het eerste uur en als directeur-binnenland van het Natio naal Bureau voor Toerisme heeft hij altijd uitgeroepen dat casino's het bedrijfsleven zullen stimuleren. Die verwachting lijkt nu al redelijk uit te komen gezien zijn uitspraken: „In Zanclvoort zijn met de komst van het casino twee nieuwe restaurants ver schenen. enkele horecabedrijven hebben uitbreidingsplannen, er ko men drie nieuwe taxi's in de bad plaats en eethuisjes blijven nu langer open. Er zijn al nachten geweest dat alle bedden bezet waren in Zand- voort". Over de opbrengst van de casino's voor de schatkist ide nettowinst gaat naar de staat,) kan De Roojj nog niets zeggen. „Dat is pas na een langere pe riode te overzien. De nieuwigheid is er nu af. Het maakt nogal wat uit of een roulette iZandvoort heeft twaalf tafels - red.zoals in het begin, vijftien maal draait of dertig maal per uur rondgaat We weten niet hoe het casino de ko mende zomer gaat lopen en of we mo gelijk met een terugval te maken gaan krijgen Allemaal zaken die eerst be keken moeten worden alvorens met fi nanciële prognoses te komen".

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 4