Makarios richt zich op Amerika en EEG Beroep op de Kroon moet blijven PZC/opinie en achtergrond S COSMETICA EN VEILIGHEID WRONG MAN Wedgwood Zet dit eens heel overmoedig op uw verlanglijstje. MOERMAN Walstr. 94 - Vlissingen iDoor een onzer verslaggevers) Smeer het maar in je haar', is een raad die w aarschijnlijk heel vaak al te lichtvaardig gegeven w ordt. Het is best mogelijk dat je van allerlei smeer seltjes 'krullen krijgt', maar heel wat spullen, bedoeld om het haar of op het gezicht te smeren, zijn mogelijk heel wat minder onschadelijk dan men tot nu toe op gezag van de fabrikant heeft aangenomen. Cosmetica is de verzamelnaam voor al die smeerseltjes en kleurmakertjes waarde moderne vrouw niet buiten schijnt te kunnen Ieder vrouw moet een olie hebben tegen de droogterimpeltjes, waardoor je er weer een stuk jonger uitziet. Een reinigingswatertje, dat veel beter is dan water en zeep - neem de proef met het watje maar. Een lippenstift die geen kusvlekken op het boord van een minnaar achterlaat, iets om op de oogharen te smeren meteen handig borsteltje er bij. Kortom een hele verzameling potjes en flesjs en doosjes voor de dag en voor de nacht- Het ene spul is nog mooier verpakt dan het andere. De prijzen variëren zodanig dat de vrouw met de dikke portemonnee een heel ander middel kan kopen dan de moeder met de smalle beurs. Op de verpakkingen worden de fraaiste beloften gedaan - en wordt soms ook nog wel eens iets over de inhoud verteld. In een haarlak zitten, althans volgens de mededeling op de bus. 'polypeptiden'. Wie weet wat dat zijn mag het zeggen maar het is onwaarschijnlijk dat je het kunt eten. Gelukkig houdt de overheid een oogje in het zeil De keuringsdienst van waren in Enschede is zelfs speciaal belast met het controleren van al die schoonheidsmiddelen en aanverwante artikelen. Een van de wetenschappers bij die keuringsdienst is drs. D. H. Liem. Hij promoveerde vrijdag 10 december tot doctor in de landbouwwetenschappn aan de landbouwhogeschool in Wa- geningen op een proefschrift over cosmetica en de taak van de wetgever. Vraagtekens Drs. Lièm zet duidelijk vraagtekens bij de veiligheid van allerlei dingen die door heel wat vrouw en dagelijks op de huid gesmeerd worden. Het is hem gebleken dat er nogal wat min of meer giftige stoffen verwerkt worden. Bijna iedere vrouw weet wel dat niet iedereen elke willekeurige crème of poeder kan gebruiken. Sommige vrouwen krijgen - als ze het verkeerde middel gebruiken - last van huidklachten. Dat wordt dan meestal toege schreven aan een 'gevoelige' huid. Dat is echter maar ten dele waar. Die huid is in die gevallen gevoeliger voor bepaalde stoffen in die cosmetica dan de huid van andere vrouwen. Voor geen van allen is dat spul dan echt 'onge vaarlijk'. Het is, volgens drs. Liem, nodig dat men zich weer eens gaat bezinnen op wat er eigenlijk aan de hand is. Het is volgens hem ook noodzakelijk dat de overheid eisen gaat stellen, waardoor de veiligheid van het gebruik van die schoonheidsmiddelen zoveel mogelijk gewaarborgd wordt. Vooral de verbe tering van de techniek, waardoor er steeds nieuwe produkten op de markt komen, maakt een dergelijke veiligheidseis noodzakelijk. 5000 stoffen Bij een ondeYZoek naar wat er nu in al die schoonheidsmiddelen, waarbij ook shampoos en bruiningsmiddelen horen, voorkomt, zijn ongeveer 5000 verschillende stoffen geteld. Daarbij komen dan nog de 2000 geur- en smaak stoffen. Nu valt over smaak niet te twisten en een verleidelijk geurtje is nooit weg - zelfs al wordt dat laatste soms bereid uit het vocht dat de stinkbunzing uitscheidt. Maar ook deze stoffen zijn niet allemaal ongevaar lijk. Overigens, al zijn er dan 5000 verschillende stoffen die in schoonheidsmidde len gebruikt kunnen worden, het overgrote deel wordt bijna niet gebruikt. De fabrikanten schijnen vooral te kijken welke stoffen het gemakkelijkst te verwerken zijn. Kleurmiddelen Ecu goed voorbeeld zijn de haarkleurmiddelen. Hoewel er volgens de boe ken minstens honderd verschillende stoffen bij gebruikt kunnen worden, vond drs. Liem in 80 monsters slechts elf verschillende stoffen. Van de honderd mogelijke kleurstoffen voor lippenstiften vond drs. Liem er slechts achttien terug. Mogelijke gevaren zijn er ook bij de drijf- en oplosmiddelen in spuitbussen. Hormonen, zonnefilters in middelen om 'veilig' bruin te bakken en middelen om de houdbaarheid van cosmetica te verbeteren kunnen volgens drs. Liem ook gevaren opleveren. Dat het bovendien vaak moeilijk is om 'veilige' stoffen in de produkten terug te vinden bewijst één van de stellingen bij het proefschrift- „Het wettelijk vereiste gehalte aan eidooier in eishampoos kan alleen ter plaatse van de bereiding afdoende worden vastgesteld" De kersverse doctor (promotor was prof. dr. W. Pilnik) spreekt in zijn proef schrift de hoop uit dat nu men weet dat er nogal wat mogelijk voor de gezondheid gevaarlijke stoffen gebruikt worden, de veiligheid van schoon heidsmiddelen belangrijk verbeterd zal worden. De wettelijke voorschrif ten zullen daarvoor wel moeten worden aangepast. (Door Nico Scheepmaker) j U lijkt me wel iemand die zaterda- gavond naar The Wrong Man' hebt i gekeken, een Hitchcock-Jïlm uit 1956 waarvan de maestro met nadruk meldde dat hij op een ware geschie denis was gebaseerd. Dat geloofde ik graag. Ik heb zelden zo'n spanning- loze film gezien. Een brave huisvader werd door persoonsverwisseling aangezien voor een overvaller van banken en comestibleszaken, gear resteerd, voorgeleid, maar nog voor- j dal het tot een veroordeling kwam weer vrijgelaten omdat de op hem ge- lijkende ware misdadiger gepakt Dat dit geen uniek geval in de crimi nele geschiedenis is geweest toonde 1 The Observer de volgende dag aanin een bericht over de 29-jarige Ierse t Londenaar Tommy Naughton, die voor een overval op Mrs. Marise Ed- lin, waarbij voor 6000 pond aan juwe len werd gestolen, tot tien jaar ge vangenisstraf werd veroordeeld, waarvan hij drieëneenhalf jaar heeft uitgezeten. Mrs. Edlin kon als schil deres de goedgelijkende portretten schetsen althans dat dacht men) van de drie overvallers, er werden drie arrestaties verrichteen van hen was Tommy Naughton, die al enkele keren gevangen had gezeten. Blijk baar geen aanbeveling. Alle drie kregen tien jaar gevangenisstraf, hoewel Naughton beweerde op het ogenblik van de overval met twee vrienden in een andere plaats een tweedehands auto die te koop was aangeboden te hebben bezichtigd. Eenmaal in de gevangenis hoorde Naughton van een van de andere twee veroordeelden, dat zij die over val inderdaad gepleegd hadden. Bo vendien noemde die man de derde figuur, in wiens plaats Naughton veroordeeld was. Volgens Naughton is die derde man een verklikker van de politie, die om die reden be schermd moest worden. Hoe het zij, het duurde toch nog geruime tijd voordat Naughton vrij kioam. Het bleek dat mevrouw Edlin de eerste keer een ander in de line-up als de derde dader had aangeioezen, een man die, zoals nu bleek, in het geheel niet op Naughton leek. Ik vond dat de werkelijke dader in de Hitchcock- film ook al minder op Henry Fonda leek dan de meeste deelnemers aan de 'druppel' van Ted de Braak, maar blijkbaar leken Naughton en de man die de overvallen dame in eerste in stantie had aangewezen, helemaal niet op elkaar. Er was nog iets vreemds. Het alibi dat Naughton had opgegeven bleek noch door de justi tiële autoriteiten, noch door zijn ad vocaten te zijn geverifieerd. De man bij wie hij op de bewuste dag naar die auto had gekeken, bevestigde dit (dat ook zijn vrienden dit eerder al gedaan hadden, had kennelijk weinig gewicht in de schaal gelegd). Iemand die zich voor een kenner uitgeeft, een Duitser dus, heeft be weerd dat de restauratie van de Nachtwacht onoordeelkundig ge schied is. De volgende Duitser staat ongetwijfeld al klaar om mede te de len dat Rembrandt de Nachtwacht onoordeelkundig heeft geschilderd, en de daarop volgende Duitser zal vermoedelijk de Leidse molenaar Van Rhijn de mantel uitvegen, omdat hij Rembrandt onoordeelkundig ter wereld heeft gebracht. Daar trekken we ons dus allemaal niets van aan. Wel is het even interessant te weten dat de buitenlanders bij de informa tiestand van het Rijksmuseum na het bezichtigen van de gerestaureerde Nachtwacht eigenlijk maar één ding willen weten: hoe is het afgelopen met de man die de Nachtwacht met twaalf messteken net niet dodelijk venvondde? Zoals u zich herinnert heeft hij, na korte tijd gevangen te hebben gezeten, zelfmoord gepleegd. Bij het Rijksmuseum wil men het ge3 hele geval echter niet sensationeler maken dan het toch al is, en ant woordt men op zulke vragen dat de dader in een 'mental hospital'zit - in een inrichting dus voor geestelijk ge stoorden. moeten van de Turken komen, want zij onderhandelen vanuit een sterke posi tie. - Denkt u dat de Turkse-Cyprioten hun verworven positie willen opgeven? Velen beweren dat zij in het vroegere Cyprus werden gediscrimineerd. Zij zouden als tweederangs burgers worden behandeld, hun kinderen zouden bij de geboorte niet worden geregistreerd. Makarios: „Ik accepteer deze beschul diging niet. De bewering dat zij geen paspoorten krijgen en dat hun kinderen niet worden ingeschreven bij.de burger lijke stand is niets dan Turkse propa ganda, Ik betwijfel qf ze. in bun nieuwe staat liet beter hebben dan vroeger, ik lees in de Turks-Cyprische pers dat de bevolking kritiek heeft op haar leiders. Ik lees ook dat de Truks-Cyprioten zich achtergesteld voelen bij de Turkse im migranten". Makarios ziet ais de enige en juiste op lossing de hereniging van Cyprus. „We kunnen noch een zelfstandige Turks- Cyprische staat, noch een confederatie accepteren. Een confederatie is een slechte oplossing omdat het gelijk staat met verdeling; zo'n situatie brengt ook economische lasten met zich mee voor de Grieks-Cyprioten, hetgeen opnieuw tot conflicten kan leiden. Een andere moeilijkheid is dat in een confederatie elk van de twee staten op elk gewenst moment de overeenkomst eenzijdig kan opzeggen". - Indien het duidelijk zou worden dat u op een of andere manier een belem mering zou vormen voor de hereni ging van Noord- en Zuid-Cyprus, wat zou u dan doen? Makarios: „Dan ben ik bereid om mij zelf op te offeren". - Op welke manier? Makarios: „Op welke manier dan ook. Indien ik een belemmering zou vor men...". - U zegt indien. Bent u er zeker van dat u geen belemmering vormt op dit ogenblik? President Makarios van Cyprus verwacht heel veel van de pas gekozen Amerikaanse president Jimmy Carter. Toen bekend werd dat Carter werd gekozen gaf Makarios, sinds 1960 president van Cyprus, alle ambtenaren een halve dag vrij. „Afgaande op de uitspraken van Carter, geloof ik, dat zijn nieuwe regering zich constructiever opstelt ten aanzien van het Cyprische probleem", zegt Makarios. Voordat Makarios president werd was hij leider van de Griekse gemeenschap op het eiland. Hij heeft altijd geijverd voor aansluiting van Cyprus bij Grie kenland (Enosis). Na de onafhankelijk heid heeft hetEnosis-streven, hoewel de regering er zich niet achter heeft ge steld. meermalen geleid tot botsingen met de Turks-Cyprioten, die 20 procent van de totale bevolking uitmaakt. De staatsgreep in juli 1974, beraamd door Griekse officieren van de Grieks-Cyprische nationale garde in samenwerking met het kolonelsbe wind in Athene, verdeelde het Cypri sche volk in twee onverzoenlijke par tijen. De coup mislukte, maar was wel aanleiding tot een grootscheepse inva sie van de Turkse troepen, die in het noorden 40 procent van het eiland be zette. Makarios vluchtte, maar keerde later weer terug. De Turks-Cyprioten riepen de onafhankelijke Turkse feder ale staat van Cyprus uit en kozen Raul Dentash als hun president. Makarios heeft behalve op Carter en diens minister van buitenlandse zaken, Cyrus Vance, de man die een grote rol heeft gespeeld in de Cyprische kwestie, zijn hoop gevestigd op de EEG. „Wij ho pen dat zowel Amerika als de EEG hun diensten zullen aanbieden voor een vreedzame en rechtvaardige oplossing van ons probleem. Ik geloof werkelijk dat deze machten Turkije kunnen beïn vloeden". aldus Makarios. De gebaarde aartsbisschop gelooft niet dat men de Grieks-Cyprioten onbuig zaamheid kan verwijten. Concessies Makarios: „Ik vorm een belemmering, niet voor de hereniging van de twee de len Cyprus, maar voor een oplossing die tegen de belangen van niet alleen de Grieks-Cyprioten in gaat, maar ook van de Turks-Cyprioten". - Waarom legen de belangen van de Turks-Cyprioten? Makarios: „Ik begrijp dat aan de Turkse kant de voorkeur uitgaat naar Grieks-Cyprioten die zich hebben neergelegd bij de huidige toestand, die 7.o realistisch zijn dat zij de feitelijke situatie accepteren, ook al is die ge schapen door geweld. Voor deze wijze •Van oplossing vorm ik natuurlijk een belemmering". Min linister Gruijters lruimtelijke or dening) loopt met plannen rond om het beroep op de kroon bij een be stemmingsplanprocedure onmoge lijk te maken. Dit acht ik een ernstige aantasting van de rechtsbescherming die burgers genieten. Nog niet zo lang geleden hebben we terecht de moge lijkheden van rechtsbescherming uitgebreid door de invoering van de wet administratieve rechtspraak overheidsbeschikkingen. Wat Gruij ters voorstelt, lijkt een beetje op het gezegde: met de ene hand terugnemen wat de andere hand gegeven heeft. Waar draait het allemaal om? In de wet op de ruimtelijke ordening krijgt de gemeente de opdracht om voor haar gebied dat niet tot een be bouwde kom behoort, een bestem mingsplan vast te stellen. Om tot zo'n vaststelling te komen, moet een pro cedure ontwikkeld worden: de be stemmingsplanprocedure Dit bete kent dat de plannen eerst een zekere tijd ter inzage moeten worden gelegd. Mensen kunnen bezwaren maken tegen de plannen. De gemeente gaat hiermee al dan niet rekening houden bij de verdere ontwikkeling van het plan (de 'definitieve vaststelling'). Zij die vinden dat de gemeente niet vol doende rekening heeft gehouden met hun bezwarenkunnen in een volgende fase van de procedure bezwaren indie nen bij gedeputeerde staten. De vol gende en laatste stap die genomen kan worden, is een gang naar de kroon. De wet op de ruimtelijke ordening zegt met zoveel woorden dat wie zich tijdig met bezwaren tot de gemeenteraad en gedeputeerde staten heeft gewend 'bij ons beroep kan instellen' (art. 29). Het woordje 'ons' houdt een verwijzing in naar wat wij de 'kroon' (koning plus ministers) noemen. De politiek ver antwoordelijke man in dit geval is de minister van ruimtelijke ordening. Al vorens de kroon een beslissing neemt, vraagt zij advies aan de raad van state. Het advies van deze raad wordt in de meeste gevallen opgevolgd Redding Deze procesgang is voor menig na tuurgebied de redding geweest. Had den burgers niet zo standvastig ge bruik gemaakt van de rechtsbe- schermïngsmiddelen, dan was zo'n gebied opgeofferd aan autosnelwe gen, bungalowparken of hele stads wijken. Dit zit de minister van ruim telijke ordening niet lekker. Daarom wil hij van het zogeheten 'kroon- beroep' af. Natuurlijk zegt hij dit niet op deze wijze hardop. Hij gebruikt andere, ogenschijnlijk heel redelijke argumenten om van de beroepsmoge lijkheid af te komen. Enkele van die argumenten wil ik doorlichten. Het beroep op de kroon zou een slag vaardig gemeentebleid in de weg staan. Minister Gruijters heeft zich daarover door vele gemeenten laten voorlichten. Ik denk dat hij hoofdzake lijk heeft geluisterd naar mensen die in zijn straatje praatten, onder wie vooral wethouders en topambtenaren, Mijn ervaring als gemeenteraadslid van een middelgrote gemeente heeft mij iets anders geleerd. Om een bestemmingsplan te maken, heeft een dienst openbare werken, die voor zo'n plan voorbereidende werk zaamheden verricht, in de meeste ge vallen te weinig mankracht. Als een maal een plan ter inzage is gelegd, heeft niemand nog behoefte er nog veel in te wijzigen. Bezwaren van in grijpende aard worden dientengevolge genegeerd Wel op zulke bezwaren in gaan. zou betekenen dat een geheel ander plan op tafel moet komen. Nu stelt Gruijters voor de inspraakproce dure rond de planontwikkeling beter op te zetten. Dit is op zich niet zo'n gek idee Het zal echter geen resultaat voor de bezwaren makende burger opleve ren! Het hele gemeenteraadsgebeuren voltrekt zich namelijk als een politiek van 'het voldongen feit'. Als gemeenteraadslid kun je je daar nog enigszins tegen verweren, maar op het niveau van de burger-niet- raadslid zijn deze verweringsmoge- lijkheden uiterst gering. Het in- spreekrecht, de participatie waar over Gruyters het heeft, zal daarom een speeltuig en een fopspeen blijken te zijn, Het fs een speeltuig omdat Gruijters hoopt dat de participatie 'enige bevrediging zal schenken'. Het is een fopspeen omdat mensen wel mogen deelnemen, maar niet mogen meebeslissen. Het recht, en in dit geval ons proces recht in brede zin, zal om bovenge noemde positie van de burger aan hem een aanvullende bescherming moeten bieden tegen de manipulatieve en au toritaire handelingen van de overheid. En in dit geval de gemeentelijke over heid als het om bestemmingsplannen Dit voert mij tot het tweede belang rijke (schijn-)argument van Gruijters om van het kroon-beroep af te komen. Hiervoor wil ik nagaan wat het bete kent als Gruijters in een interview met een dagblad zegt: De raad van state is geen democratisch orgaan. Welke betekenis kunnen wij hechten aan zo'n uitspraak? Of anders: wat kunnen wij onder een 'democratisch orgaan' verstaan? De term 'democratisch orgaan' kan ten minste drie betekenissen hebben. Ten eerste kan er mee bedoeld zijn dat het orgaan democratisch is gekozen. Ten tweede kan er mee bedoeld zijn dat het orgaan democratisch werkt. Ten derde kan gekeken worden naar het produkt dat een orgaan oplevert (een advies of een beslissing). Wat verstaan we onder 'democratisch gekozen'? Moet het orgaan direct ge kozen zijn. zoals dc gemeenteraad? Of mag het ook getrapt ('indirect') geko zen zijn, zoals de eerste kamer? En wat als het door de kroon en werknemers- en werkgeversorganisaties wordt sa mengesteld, zoals de Sociaal Econo mische Raad (SER)? Indien voor 'de mocratisch' geldt 'direct gekozen'dan houdt dit in dat de eerste kamer en de SER ondemocratische organen zijn. Een orgaan als de minister, bijvoor beeld de minister van ruimtelijke or dening, is dan evenmin een democra tisch orgaan, omdat dit ook niet geko zen wordt. Met andere woorden, de pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet. Wanneer we kijken naar het element van gekozen zijn', dan moeten we dus vaststellen dat in onze Nederlandse 'democratie' vele nlet-democratische organen zijn ondergebracht. Autoritair Het kan zijn dat Gruijters bedoeld heeft dat de werkwijze van het orgaan democratisch moet zijn. Met zo'n ge bruik komt de term 'democratisch' te staan tegenover de term 'autoritair'. Een beslissing noem ik autoritair als deze tenminste zonder behoorlijke procesgang van hoor en wederhoor is genomen cn wanneer de beslissing zonder opgaaf van argumenten een feit is. Van de afdeling geschillen van bestuur, een afdeling van de raad van state die zich belast met het opstellen van het advies aan de kroon, moet in dit geval worden gezegd dat zij niet autoritair is. De minister kan echter heel duidelijk wél op zo'n 'autoritai re' manier een beslissing nemen. Mi nister Gruijters zal zichzelf als or gaan niet ondemocratisch noemen, waaruit ik moet opmaken dat hij niet de werkwijze van een orgaan heeft gekritiseerd. Het derde punt dat Gruijters in zijn beschouwing kan hebben betrokken om uit te maken of een orgaan demo cratisch is. is het verschillend produkt dat een orgaan oplevert (een advies of een beslissing). Geconstateerd moet worden dat in ons staatsbestel ver schillende organen een dubbelfunctie hebben. De SER heeft naast een ver ordenende bevoegheid óók een advi serende taak Als een orgaan om dit feit niet democrat isch wordt genoemd, dan zal de SER als een niet- democratisch orgaan verder door het leven gaan. De raad van state heeft ook zo'n dubbelfunctie. Enerzijds ad viseert hij, maar anderzijds neemt hij als afdeling rechtspraak ook beslis singen De raad van state is in dit op zicht dan net zo ondemocratisch als de SER. Ik denk dat weinigen een derge lijke opvatting totde hunne zullen wil len maken. Ik evenmin. Heren Daarom meen ik dat Gruijters uit sluitend de wijze van samenstelling van het orgaan op het oog heeft gehad. Immers, nadat hij heeft geconsta teerd dat de raad van state geen de mocratisch orgaan is, zegt hij: „Het is een college van heren die nu mis schien een beslissing nemen(.„), maar morgen zitten er misschien ande- ren(...)". Maar dan zijn alle organen die door politieke mensen (dus organen die op basis van verkiezingen worden sa mengesteld) worden bevolkt ondemo cratisch. Want wat is er vergankelijker dan de politiek? De positie van een minister is daarin nog de meest wan kele. Vandaag is Gruijters nog op zijn post. en morgen moet hij die post ver laten omdat een motie van wantrou wen tegen hem (of het kabinet) een meerderheid krijgt, Dit maaktde wijze van argumenteren door Gruijters ta melijk zwak. Ik kan dan ook niet anders besluiten dan ervoor te pleiten, in het belang van ons aller verworven recht op rechtsbescherming, dat ook in de be stemmingsplanprocedure het kroon-beroep gehandhaafd blijft. Het gaat bij rechtsbescherming immers om de beteugeling van de Leviathan, de naam van de veelkoppig draak in' het Oude Testament en ook de naam voor de autoritaire staat van de En gelse staatsfilosoof Hobbes. Vandaag wordt het bestuurlijk stelsel van deze Leviathan door de ene politieke fi guur bezet, en morgen door de ander. Juist daarom is rechtsbescherming geen overbodige luxe.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 4