PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ONTVOERING KORT
VOOR REFERENDUM
Benzinelekkend schip veroorzaakt
staat van alarm op \V esterschelde
CDA maakt geen buiging
naar links of naar rechts
MENTEN ONTKENT MOORDEN
Voorzitter Spaanse staatsraad Oriol gekidnapt
P20ÖRI
„Massagraven afkomstig van Russen'
CD U-CSU
toch samen
Trainer
buitenspel
pagina 13
219e jaargang - no. 295
Maandag 13 december 1976
t Van onze correspondent)
BARCELONA - De ontvoering van de conservatieve voorzitter
van de Spaanse staatsraad, Antonio Maria de Oriol y Urquijo,
heeft, aan de vooravond van het referendum over de nieuwe ge-
politie nam de beweringen van de
1-oktobergroep aanvankelijk niet se
rieus en zocht de schuldigen in ETA-
kringen.
Noch de ETA. noch andere extremisten
van links of rechts hebben enig belang
democratiseerde Spaanse grondwet, gezorgd voor een plotse-j bij een ordelijke overgang naar
linge verhoging van de spanning. Voorstanders van het nog zo
breekbare proces van democratisering dat in Spanje na de dood
van Franco is ingezet, houden hun hart vast voor een krachtii
reactie van de machtige rechtse krachten in het land.
Oriol, een Franco-aanhanger van het
eerste uur, lid van een van de rijkste
families in Spaans Baskenland, werd
zaterdag door vijf gewapende mannen
ontvoerd. Het viertal liep het kantoor
van Oriol in Madrid binnen, dwong de
aanwezigen, onder wie Oriols zoon. op
de grond te gaan liggen en voerde de
63-jarige voorzitter van de staatsraad
De linksextreme 'antifascistische ver
zetsgroep eerste oktober" (Grapo). heeft
zondag het bewijs geleverd, dat zij Oriol
heeft ontvoerd.
I Naar de politie in Madrid heeft meege-
j deeld, heeft Grapo het blad 'El Pais' een
I brief gestuurd van het slachtoffer, die
volgens de familie in het handschrift
van Oriol is geschreven
Volgens de politie staat nu vast. dat een
uit vijf personen bestaande groep de 63-
jarige voormalige minister van justitie
uitzijn kantoor ontvoerd heeft en dat de
ontvoerders leden zijn van de Grapo.
De Grapo is de gewapende arm van de
•gereconstrueerde' communistische
partij, die zich van de partij onder lei
ding van Santiago Carrillos heeft afge
splitst. Reeds zaterdag had de Grapo in
anonieme telefoontjes verklaard, Oriol
ontvoerd te hebben. Zij had de vrïjla-
afspraken
PAGINA 3
klassen
Verkleiding van de kleuterklassen leidt
volgens minister Van Kemenade tot ex
tra werkgelegenheid voor 600 leidsters.
acties
middelmaat
schitterend
Een schitterend spelend Middelburg
speelde zich in Schijndel naar een over
winning.
gelukkig
punten
Marathon paJ
punten tegen
PAGINA 13
kansloos
Temeuzense Boys kan een hoofdrol wel
vergeten na de kansloze 3-0 nederlaag
tegen Serooskerke.
PAGINA 14
kampioen
vooruitstrevende regering in Spanje.
Iedere stap in die richting in de afgelo
pen maanden werd steevast begeleid
door nieuwe gewelddaden als pogingen
om die ontwikkeling te vergiftigen. Op
ogenblik zitten er nog minstens 250
Basken wegens „terrorisme" gevangen:
misschien was het de bedoeling om hen
r uit te wisselen tegen de voorzitter van
In kringen van de ETA was de afgelopen de raad van States
ting geëist van 15 gevangenen als prijs
voor de vrijheid van Oriol.
dagen al gezegd, dat men een belang
rijke ontvoering in de zin had. om vrijla
ting van een aantal medestrijders af te
dwingen. Zowel de politieke als de mili
taire vleugel van de ETA hebben echter
ontkend iets met de ontvoering te ma
ken te hebben.
ETA
Kort na de ontvoering, die zaterdag
morgen plaatsvond, eiste de uiterst
linkse trotzkistische groepering de ac
tie al voor zich op. Deze groep, zond een
communiqué aan een Spaanse krant,
waarin vrijlating van politieke gevan
genen werd geëist, in ruil voor Oriol. De
Vrees
Gematigd Spanje vreest
de ontvoering van Oriol zal leiden tot
nieuwe moordpartijen over en weer
tussen linkse en rechtse extremisten.
Verreweg de meeste doden van de
Spaanse burgeroorlog van 1936 tot 1939
vielen achter de linies doordat onder
ling politieke tegenstanders werden
uitgemoord. Om te beginnen hebben de
fascistische soldaten van „Christus
Koning" al aangekondigd dat zij de
linkse christen-democraat Ruiz Gime-
nez zullen „executeren" als het blijkt
dat Oriol iets overkomen is.
Een wraakactie van de ETA tegen een
man die in haar ogen de volmaakte beli
chaming was van het Baskische kapita
lisme dat zijn volk heeft ..verraden"
door arm in arm te gaan met de
..Spaanse onderdrukkers" leek niet on
waarschijnlijk. De familie-Oriol. een van
de rijksten van Spanje, heeft onmete
lijke zakenbelangen en toonde nooit
enige scrupule om dat bezit te handha
ven en te vergroten.
Ofschoon zelf Bask toonde Antonio Ma
ria Oriol steeds een felle haat tegen het
Baskische onafhankelijkheidsstreven
Zijn familie was altijd carlistisch,
maar brak los van die beweging zodra
deze onder prins Carlos Hugo, echtge
noot van prinses Irene, een vooruit
strevende koers insloeg.
De risico's van de ontvoering van Oriol
zijn veel groter dan bij de moord op
premier Carrero, met wie niemand zich
verbonden voelde. Met Oriol voelt het
hele rechtse establishment van Spanje
zich in het eigen vlees getroffen en be
dreigd.
Antonio Maria de Oriol Y Urquijo.
SPECIALISTEN
WILLEN MEER
HARTOPERATIES
DEN HAAG (ANP) - „De problematiek
in de hartchirurgie in Nederland heeft
in de afgelopen jaren een dusdanige
omvang aangenomen, dat snel en affec
tief handelen ten zeerste geboden is".
Dit schrijven cardiologen en hartchi
rurgen in een brief aan de staatssecre
tarissen P. J. M. Hendriks van volksge
zondheid en dr. G. Klein
en wetenschappen.
Het is voor het eerst dat de hartspecia
listen en hartchirurgen middels hun
(wetenschappelijke) verenigingen zich
in een open brief tot de politiek verant
woordelijkebewindslieden wenden over
het tekort aan hartoperaties in ons land.
In het laatste rapport van de gezond-
Minister Van Agt babbelt opgeruimd met een van de gasten, mevrouw Van de Heuvel, voorzitter van de Partij van de Arbeid.
VAN AGT OVATIONEEL OP CONGRES BINNENGEHAALD
i Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - „Het CDA maakt geen buigingen naar links en geen buigingen naar
rechts". Met deze karakteristiek heeft lijstaanvoerder Van Agt zaterdag aan het
slot van het CDA-congres in Den Haag de onafhankelijke koers van de christen
democraten voor de verkiezingnzinggzingen aangeduid. Van Agt - ovationeel
onderwijs door het congres als lijsttrekker binnengehaald - zei dat er onder de omstandig
heden van nu geen sprake kan zijn van het afleggen van een intentieverklaring,
noch aan het adres van PvdA. noch aan dat van VVD.
Zijn rede werd met veel enthousiasme
begroet: m totaal werd zijn één uur du
rende toespraak door het congres 32
maal door applaus onderbroken.
Hoewel Van Agt onmiskenbaar onder-
heidsraad wordt aanbevolen het totale streepte dat het CDA voorlopig de han-
open hartoperaties in Nederland op te
voeren tot5.500tot6.500perjaarin 1980.
De staatssecretarissen zeggen in een
brief van eind september aan de tweede
kamer over de hartchirurgie dat zij dit
aantal te hoog vinden. Zij willen streven
naar 4.000 tot4.500 per jaar. Ditjaarzal
naar verwachting het totaal aantal open
hartoperaties per jaar in Nederland
bijna 2.000 bedragen.
den vrij wil houden meenden politieke
insiders in de door hem uitgestippelde
lijn meer aanknopingspunten met links
dan met rechts te zien. Dat zou in over
eenstemming zijn met de uitspraken
van het congres, dat bij het vaststellen
van het program op sociaal-
economische hoofdpunten voorname
lijk de koers van het christelijke vak
verbond CNV volgde en wensen van
iVan onze correspondent)
BERN - De van oorlogsmisdaden verdachte Pieter Menten heeft tegenover de
Zwitserse politie elke deelneming aan executies in Polen ontkend. In Podhoroce,
ar hij 7 juli en 27 augustus 1941 een groot aantal Poolse joden zou hebben laten
neerschieten, is Menten volgens eigen zeggen sinds september 1939 niet meer
geweest. Bij Lemberg, waar ook veel joodse mannen, vrouwen en kinderen wer
den neergeschoten, zegt Menten maar vijf dagen te zijn geweest.
Menten legde zijn verklaringen af in aanwezigheid van zijn advocaat, dr. Hans
Grendelmeijer uit Zurich. Volgens Menten was hij in juli 1941 eerst in Zakopane, 100
kilometer ten zuiden .- van Krakau, en later in Krakau zelf. Menten zegt dit met
bedigde verklaringen te kunnen bevestigen.
Tijdens de tweede massamoord in Podhoroce was Menten, naar hij zegt. in Berlijn.
Hij zei bonnen voor levensmiddelen van 28 augustus 1941 te hebben, die kunnen
bewijzen dat- hij toen in Berlijn zat.
Ook voor de zelfmoordpoging, kort na zijn arrestatie in het Zwitserse Uster. gaf
Menten een verklaring. Hij was geschokt door de plotselinge verschijning van
Nederlandse politiemannen en journalisten en ..ik dacht plotseling dat de Gestapo
eraan kwam", aldus de verklaring.
Baronnen
Menten zegt dat hij pas uit recente perspublikaties heeft vernomen dat op 7 juli
1941 in Podhoroce executies zijn geweest. Volgens de Blaricumse miljonair woon
den er in deze Poolse plaats niet eens joden, omdat bet hen sinds de jaren twintig
was verboden zich op het platteland te vestigen. Het massagraf dat Accent
journalist Knoop in Podhoroce heeft gezien, is volgens Menten door de Russen zelf
veroorzaakt. Zij zouden in 1939 in Podhoroce drie baronnen met gezinnen en
personeel hebben doodgeschoten.
Intussen werd zondagavond bekend dat-Mentens advocaat Grendelmeijer de Zwit
serse minister van justitie heeft gevraagd Menten in de gelegenheid te stellen te
antwoorden op de beschuldigingen die voorkomen in de bewijsstukken die de
Nederlandse regering naar Zwitserland heeft gestuurd. Menten zou volgens dr.
Grendelmeijer niet mogen worden uitgeleverd voordat vaststaat dat het bewijs kan
worden geleverd dat hij zich aan oorlogsmisdaden heeft schuldig gemaakt
Uitwijzing
De Zwitserse regering vergadert vandaag over de zaak-Menten. Als tot uitwijzing
wordt besloten, is het vrijwel zeker dat de kunstverzamelaar uit Blaricum naar
Nederland gaat. Dit heeft een woordvoerder van het Zwitserse ministerie van
justitie dit weekeinde gezegd.
Wanneer Menten. na eventuele uitlevering, daadwerkelijk naar Nederland komt. is
nog niet duidelijk. Zeker is weldat hij dan zal worden verhoord door de rijksrecher
che. Als op de verhoren een rechtszaak zou volgen zal dat zijn bij de Bijzondere
Strafkamer van de rechtbank Amsterdam.
De Israëlische krant Haaretz heeft zondag de Zwitserse regering gevraagd Menten
uit te leveren aan Nederland. Haaretz, de krant van de journalist Kanaan, die de
zaak-Menten in juni door zijn publikaties startte, vindt de daden van Menten
ernstig genoeg om geen rekening te houden met diens leeftijd of gezondheidstoes
tand.
werkgeverszijde hoofdzakelijk negeer
de.
Enkele kernzinnen uit het betoog van
Van Agt:
- Van concentratie van macht zijn wij
niet gediend, zeker wanneer daarop
geen duchtige controle wordt uitgeoe
fend Geen deugdelijke toezicht bestaat
er nog op de handel en wandel van de
multinationale ondernemingen.
- De EEG zit in een malaise. Er is alle
reden de handen opnieuw ineen te
slaan om te werken aan een gezamen
lijk beleid tot bestrijding van werk
loosheid en inflatie en aan een geza
menlijke sociale politiek.
- Het is voor wie nog we! werk heeft
moeilijk, denk ik. ten volle de immate
riële schade te zien die mensen door
werkloosheid wordt aangedaan.
- Het tempo waarin de collectieve voor
zieningen tot op heden zijn gegroeid en -
wanneer ons landsbestuur niet krachtig
op de rem trapt - waarschijnlijk zullen
blijven groeien, is te hoog. Het is een
steeds klemmender vraag of het zal luk
ken binnen de grens van de 1 procent te
blijven.
- Niet alleen de uitgaven van collec
tieve aard moeten aan de teugel, de
particuliere bestedingen evenzo.
- Indien en zodra onze economie het
kan dragen zou de waarborg tot een
minimuminkomen voor de niet-cao-
loontrekkenden moeten worden ver-
- Wij hebben een krachtige defensie no
dig. Het pleidooi van een doelmatig be
werktuigd defensie-apparaat voeren
wij met bezwaard gemoed. Een afschu
welijk dilemma, maar wij mogen het niet
ontlopen.
- Wij beklemtonen opnieuw de beteke
nis van het bijzonder onderwijs, dat
wil zeggen van scholen die de mensen
zelf kunnen stichten en inrichten en
waarin zij onderwijs kunnen doen ge
ven op de grondslag van hun levenso
vertuiging.
Zeer tegen de zin in van de sociale-
zaken-specialiste van het CDA, Hannie
van Leeuwen (ARP), nam het congres
een amendement over dat de kinderaf
trek wel koppelt aan de grootte van het
gezin, maar niet aan de grootte van het
inkomen van de ouder(s).
Op het CDA-congres werd voorts de
wenselijkheid uitgesproken voor een
onderzoek naar mogelijke bezuinigin
gen op alle begrotingsposten. Een
tweede door het CDA-congres voorge
stane maatregel is een nominale 'be
vriezing' van het totaal van overheids
subsidies. die niet een rechtstreeks in
komenskarakter dragen. Een derde
bezuinigings-maatregel binnen de
overheidssector is - naar de mening van
het CDA - een beperking van de toene
ming van het aantal ambtenaren tot één
procent per jaar.
PvdA-fractievoorzitter Van Thijn heeft
het christen democratisch appel zater
dag een keiharde voorwaarde voor ver
dere samenwerking gepresenteerd" de
vier voor de PvdA belangrijke hervor
mingsvoorstellen zullen voor de 25ste
mei 1977 - de verkiezingsdatum - in het
staatsblad moeten staan. Dat zijn de
vermogensaanwasdeling. de herziening
van de ondernemingsraden, de grond-
politiek en de wet op de investeringsre
kening.
Van Thijn, te gast in VARA's politieke
café 'In de rooie haan', noemde het on
denkbaar, dat, als de CDA-fracties in de
tweede kamer hun medewerking aan
deze voorstellen verlenen, de eerste
kamer nog een spaak in het wiel kan
steken.
Premier Den Uyl heeft zaterdag het
CDA nadrukkelijk opgeroepen in de
tweede kamer steun te geven aan deze
'hervormingsvoorstellen'„Als het CDA
zich vandaag als hervormingspartij pre
senteert. dan heeft het ook de plicht er
voor te zorgen dat die wetsontwerpen
nog voor de verkiezingen in het staats
blad staan." aldus ook Den Uyl op een
bijeenkomst van het gewest Noord-
Holland-Zuid in Amsterdam.
TANKER STRANDT EN VERLIEST TIENDUIZENDEN
LITERS BENZINE BIJ KOEL WA TERSYSTEEM PZEM-CENTRALES
Piet Allaart kan zich na een zenuwslo
pende tinale Zeeuws sneldamkampioen
PZEM LIET
OLIESCHERM
AANBRENGEN
BORSSELE - Een binnenvaarttanker
die omhoogliep op een van de strek-
mmen bi j de koel waterinlaat voor de
PZEM-centralc Borssele heeft zaterda
gavond en zondagmorgen vroeg tal van
instanties in staat van alarm gebracht.
Bij de stranding sloeg de met super-
benzine geladen tanker 'Alpentrans'
lek als gevolg waarvan enkele tiendui
zenden iiter benzine in het Wester-
scheldewater terecht kwam. De PZEM
werd daardoor gedwongen een aantal
maatregelen te nemen om te voorko
men, dat de benzine de koelwaterin
stallaties binnenstroomde: men bracht
voor de inlaat een 'oliescherm' aan:
De Nederlandse binnenvaarttanker
'Alpentrans' liep tegen negenen zater
dagavond op de strekdam - tweeëneen
half uur voor laag water - kort nadat het
bij de Total-rafBnaderij 'n lading super
benzine had Ingenomen. Het schip van
1237 ton laadvermogen had 900 ton be
nzine aan boord en was er mee op weg
naar Rotterdam, via Hansweert was de
bedoeling. Van de twaalf tanks sloegen
er drie - als gevolg van vlakschade - lek.
Dat drietal bevatte driehonderdzestig
ton benzine. In dé loop van de avond
stroomde uit de lekkages naar benader
ing zo'n vijftigduizend liter (50 toni be
nzine.
Toen bleek, dat er lekkages in enkele
tanks van de 'Alpentrans' optraden, be
gon men benzine uit de getroffen tanks
in het voorschip'over te hevelen' naar
tanks in het achterschip. Later op de
avond en in het begin van de nacht kon
er benzme. worden overgepompt in de
Duitse tanker 'Móhnesee', die juist bij
Total arriveerde om ook benzine in te
nemen Het ging daarbij om activiteiten,
die met grote behoedzaamheid moesten
worden uitgevoerd vanwege de gevaren
door benzinedampen
Scheepvaart
Zodra duidelijk was, dat de stranding
gecompliceerd werd door benzinever-
lies, werden onder meer via de rijkspo
litie te water tal van instanties gea
larmeerd, die met de scheepvaart op de
Westerschelde, of met calamiteiten, te
maken hebben: rijkswaterstaat, de po
litie van Vlissingen en Borssele, de
scheepvaartinspectie, de controle
dienst op het vervoer van gevaarlijke
sloffen. De 'Stuvesant' van rijkswater
staat ende RP10 bleven in de omgeving
van de gestrande binnenvaarttanker
en voorzagen Vlissingen-radio van in
formatie over de gang van zaken met
het oog op de scheepvaart in de Wester
schelde. Aanvankelijk werd overwo
gen de scheepvaart op de zee-arm te
stremmen, maar met het oog op de hoe
veelheid vrijkomende benzine en de
heersende wind - noord west tot noord -
werd daarvan afgezien. Wel werd de
scheepvaart frequent op de hoogte ge
houden van destand van zaken en werd
men aangemaand om ter plekke voor
zichtig te manoeuvreren.
Tot de gewaarschuwde instanties
hoorde in dit geval ook de PZEM, in ver
band met de eventuele gevaren, die in
het Westerscheldewater terecht geko
men benzine zou kunnen hebben voor
de drie centrales, als het de inlaat van de
koelwaterinstallatie zou binnendrin
gen. De PZEM zette een wachtpost uit
bij het kustlicht op de strekdam om
mede na te gaan of de hoeveelheid be
nzine in het water verontrustend zou
worden. Bovendien liet men voor de in
laat van het koelwater een scherm neer,
(Slot zie pagina 2 kolom 5)
i Van onze correspondent)
BONN - CDU en CSU zullen in de
nieuwe Westduitse Bondsdag, die
dinsdag voor het eerst bijeenkomt,
toch een gemeenschappelijke frac
tie vormen. Dat is door toppolitici
van beide christelijke partijen zon
dag na-zes uur praten besloten. Deze
beslissing vormt het voorlopige
einde van een merkwaardig politiek
pokerspel dat circa drie weken heeft
geduurd.
Vorige week maandag waren de on
derhandelingen over het herstel van
een gemeenschappelijke fractie mis
lukt. De breuk tussen de christen
democratische unie (CDU) en haar
Beierse zusterpartij leek definitief,
maar CSU-chef Franz Josef Strauss
legde afgelopen donderdag een
nieuw onderhandelingsplan op tafel,
daarover is men het nu eens gewor
den.
Er komt dus weer. zoals steeds sinds
de Tweede Wereldoorlog, een ge
meenschappelijke fractie met één
voorzitter, CDU-voorzitter Helmut
Kohl. Maar de CSU krijgt de moge
lijkheid om als men dat nodig acht,
zelfstandig op te treden. Dat kan be
tekenen dat de CSU-fractie (53 ze
tels) eventueel anders stemt dan de
CDU (190 zetels). Ook behouden
beide partijen zich het recht voor
landelijk een eigen politiek te voe-
