De pseudoniemen en de missers
KA TEN HOND
IpzcZ
Bankrekeninghouders:
Waarom u de 9 cijfers op uw bank
giroformulier niet mag veigeten.
VAN SCHENDEL HERDRUKT de televisie kan komen
Voorkom problemen voor u en voor ons.
Vergeet de 9 cijfers niet.
Anton Pieck
in herdruk
Birkenau en
Auschwitz
DINSDAG 30 NOVEMBER 1976
An de wassende stroom
'huisdieren-boeken' is een absolute
topper te melden: Elscvicrs Groot
Rashonden Boek van Fiorenzo Fio-
rone. Het levert in één. stevige, band
308 volledige rasbeschrij vingen toe
gelicht met meer dan 600 afbeeldin
gen in kleur en zwart-wit. Fiorone
geeft in deze 'must' voor de honden
liefhebber beschrijvingen volgens de
laatste standaarden en bevindingen
en. wat zeker zo belangrijk is. hij doet
dat helder en met grote kennis van
zaken. De auteur heeft zich voor deze
indrukwekkende uitgave verzekerd
van de medewerking van 35 kynolo-
gen van naam.
Aan de orde komen zaken als rashis-
torie. karakter, maat en gewicht, de
gebruikelijke 'raspunten' en de af
wijkingen. Dit prachtige uitgevoerde
boek. volgens de thans geldende
normen samengesteld, maakt eer
dere uitgaven zo goed als overbodig
voor wie het als duidelijke rassenlijst
wil beschouwen. Het is mede. door
het voortreffelijk evenwicht tussen
het tekstgedeelte en de illustraties
een waar en moeilijk aanvechtbaar
'panorama' van de hedendaagse hon
den.
(Elsevier-Amsterdam. 392 pagina's.
ƒ79.50.).
Minder dik. duur. wetenschappelijk,
maar ook zeer de moeite waard lijkt
ons Elsevicr.s Hondenboek (in kleu
ren) door de bekende kynologisch
publiciste Wendy Boorer Zij belicht
de hond als vriend en metgezel van
de mens in deze werkelijk prachtige
foto-reportage. Hoofdstukken waar
van de titels voorzich spreken: Hetis
een tentoonslellingshondenlcven,
De veelzijdige Duitse herder, Hals
banden, Öp het gezicht en met de
neus, Achter het, elektrische haas
aan, De wisselende mode, De metge
zel van de herder. De metgezel van
de jager. De huishond. Duidelijk zal
zijn dat zowel lief als leed hierin aan
dacht krijgen. Het boek, charmant
geschreven en samengesteld, bevat
veel leerzame tips. Het getuigt ook
van een in lange jaren opgebouwde
relatie van schrijfster met haar
vrienden en metgezellen.
(Elsevier-Amsterdam, 96 pagina's,
19.50).
Uitgeverij In den Toren geeft de
zelfde schrijfster Wendy Boorer in
enkele hoofdstukken van de nieuwe
uitgave 'Honden' de gelegenheid wat
dieper op enkele deelfacetten van het
verschijnsel hond in te gaan. In dat.
ook al keurig uitgegeven boek (135
kleurenfoto's) behandelt zij achte
reenvolgens de stamboom, het kie
zen van grote en/of kleine rassen en
het tentoonstellingsgebeuren. Dit
boek biedt meer. Howard Loxton.
erkend katten-speciahst, schrijft hier
over de hond als 'trouwe vriend'.
John Holmes heeft het over werk
honden en training, Margaret Os
borne behandelt de categorie her
dersverzorging. Een praktijkboek
dus, met prachtig fotomateriaal
(In den Toren-Combo. Baam. Tot 1
januari 14 90. daarna 19.50. 98 pa
gina's).
DrM. A J. Venver.oud-dierenartsen
schrijver van Sijthol'fs Grote Hon
denboek (derde druk 1975>. publi
ceerde een boeiend en interessant
boek dat hy de sprekende titel 'Wat
bezielt die bond' gaf.
Venver is bij de verschillende kyno-
logenclubs in Nederland bepaald
geen onbekende. Hij geeft indrin
gende lezingen waarbij zijn grote er
varing. als arts en lector aan de die-
rengeneeskundige faculteit van
Utrecht, vaak ten goede komt aan de
'gewone' liefhebber
In dit boek besteedt hij op zijn geheel
eigen wijze de mens-dierrelatie.
waarbij hij - menselijk onderzoeker
en wetenschapsman - uitgaat van
dierspychologie Verwer maakt dui
delijk. en dat is een waardevol aspect
van zijn boek. op welke manier hij al
die jaren aan gedragsstudie heeft ge
daan. Het is een allerminst 'moeilijk'
boek en voor wie verder wil gaan dan
het enkel vreugdevol bekijken van
zijn huisdier beslist de moeite van
het lezen (en naslaan) waard.
(Semper Agendo-Apeldoorn. 192 pa
gina's met zwart-wit illustraties.
Een klein en handzaam rashonden
boek levert Leni Fiedelmeier. Het
boek 'Rashonden in kleuren' wordt
ingeleid door de wereldbefaamde
keurmeesteres mevrouw
Gondrexon-Ives Browne, die ook al
een keurende blik liet gaan over de
vertaling en bewerking van het bo
vengenoemde Groot Rashonden
boek van Elsevier. Deze rassenkalei-
doscoop is zeer bruikbaar met korte,
puntige beschrijvingen en zeer illus
tratieve foto's.
(L J. Veen. Wageningen. 130 rassen,
135 kleurenfoto s. 256 pagina's.
ƒ21.90.
Tenslotte, op hondengebied althans,
een vrij specialistisch boek. Het heet
'Honden en hun voeding' en is ge
schreven door N. A. van der Velden.
Van der Velden is op dit gebied niet
zomaar de eerste de beste Hij is die
renarts en wetenschappelijk mede
werker aan de universiteit van
Utrecht, voorzitter van Cynophilia,
lid van de raad van beheer op kyno
logisch gebied en voorzitter van de
wetenschappelijke commissie van de
Federation Cynologique Internatio
nale.
Van der Velden waarschuwt in dit
bóek tegen voedingsfouten en toont
aan dat deze vaak desastreuse ge
volgen kunnen hebben. Hij zegt ook
hoe het dan wel moet en hecht daar
bij terecht minder waarde aan het
genot van de baas dan aan de wense
lijkheid en noodzakelijkheden voor
het dier. Zeer aanbevolen.
(U. M, Holland-Haarlem, 112 pagina's
14.90.
En
Jn dan vriend poes. Bij Elsevier
verscheen, in dezelfde uitvoering als
het bovengenoemde Hondenboek
van Wendy Boorer. Howard Loxton's
'Kattenboek in kleuren'. Om met de
introductie te spreken: de poes als
vriend, slimme dief en jager. liefko
zende moeder, elegante raskat en
'zorgeloze straatkat. Deugd en on
deugd wisselen elkaar af in dit zeer
vlot geschreven knap geïllustreerde
boek dat voor velen een aangename
aanvulling op het 'katteplankje' zal
kunnen betekenen.
(Elsevier-Amsterdam. 96 pagina's,
150 kleurenfoto's, 19.50).
Om het rijtje vol te maken dan-nog W.
van Stuyvenberg - bekend publicist
op zeer uiteenlopend terrein - het
'Groot Kattenboek', het vierde deel
m de serie grote dierenboeken van
Amsterdam - Boek.
(Eerder verschenen zulke voortreffe
lijke werken als Wouter Slob's boek
over paarden, dat van Wim Koesen
over honden en van Thijs Vriens over
vogels, terwijl dat van Van den
Nieuwenhuizen over de wereld van
het aquarium volgt) Willem van
Stuyvenberg. gecoached door Kik
Eysden. maakte van deze uitgave
een uitstekende documentaire dat
aan de kattenhteratuur weinig feiten
toevoegt, maar dat als boek op zich
hel bezitten meer dan waard is. Het
boek is zeer fraai verzorgd.
i Amsterdam Boek-Spectrum. Am
sterdam-Utrecht. 156 pagina's.
boeken
13
ADVERTENTIE
I l i l
i M M M
7 4 99 39 834
DE JiESR B.M-. DE VF.ïES
STATIONSWEG 114
SPOOKSTAD 8883
sjagei
Als u geld overmaakt, zet u het bankrekeningnummer van de
betrokkene op uw bankgiroformulier. U vindt dat vanzelfsprekend.
En dat is "t ook. De 9 cijfers sluiten misverstanden uit en bespoedigen de
betaling.
Toch komt het voor. dat u een bankrekeningnummer niet weet.
Probeer in zo'n geval eerst zelf die 9 cijfers aan de weet te komen. Een
telefoontje naar de betrokkene is meestal voldoende. U kunt hem dan
meteen attenderen op het feit dat zijn bankrekeningnummer nergens op
vermeid staat. Lukt het niet, neem dan contact op met uw bank.
Stuur zo'n bankgiroformulier in ieder geval niet in zonder die
9 cijfers; dat veroorzaakt grote problemen bij uw bank. Omdat vanaf
1 januari 1977 het bankgirosysteem volledig is geautomatiseerd.kunnen
wij bankgiroformulieren zonder rekeningnummer dan niet meer
verwerken.
De Gezamenlijke Banken en Spaarbanken.
rlan de voorkant heet het boek 'Pseu
doniemen'. Draait men het om. dan kan
men het ook openslaan, maar dan heet
het 'Auteursnamen'. Omdat de eerste
titel ook op de rug staat, zullen wij het
er maar op houden dat 'Pseudoniemen'
de titel is waaronder Wim Hazeu zo'n
tweeduizend schuilnamen heeft ver
zameld van Nederlandse. Vlaamse.
Friese en Zuidafrikaanse schrijvers
van na 1880.
Een handig naslagwerkje dus, waarvan
de bruikbaarheid wordt verhoogd door
dat niet alleen de pseudoniemen alfabe
tisch zijn gerangschikt, maar ook de
namen van de schrijvers. Als u, om een
voorbeeld te nemen, wilt weten welke
schrijver zich verstopt achter het pseu
doniem 'Stopper', dan hoeft u het regis
ter maar na te slaan om er achter te ko
men dat dit Nico Scheepmaker is.
Wilt u daarentegen weten van welke
schuilnamen Scheepmaker zich zo al
heeft bediend dan draait u het boek om.
kijkt onder Scheepmaker en u vindt een
rijtje van tien namen - waaronder na
tuurlijk ook Stopper.
In zijn nawoord vertelt Wim Hazeu dat
hij voor het samenstellen van dit boek
contact heeft gehad met tientallen
schrijvers en journalisten, en bovendien
natuurlijk de nodige encyclopedieën en
handboeken heeft geraadpleegd.
van der Beek ooit heeft gepubliceerd als
F. Harmsen van Beek Zo signeerde
haar vader zijn illustraties in kinder
boeken.
Ook miste ik al direct een aantal na
men. Zo heeft Godfried Bomans als
twintigjarige gedichten geschreven in
het maandblad Het Venster. Daartoe
bediende hij zich van het pseudoniem
Bernard iMajoiick (Major lek - groter
ik). Het curieuze is dat J. ,1. Bcnjon dit
pseudoniem later van Bomans cadeau
kreeg, zonder dat deze vertelde dat hij
het zelf gebruikt had.
E.,
tijdschrift dat wemelde van de
pseudoniemen was het maandblad
Mandril. Helaas geeft Hazeu daar geen
opheldering over. Ik meen dal Ceën een
schuilnaam was van Con Nicolai en
weet zeker dat (Ie uitstekende Parijse
correspondentie, getekend Hans van
Derken. het werk was van Han van der
Kraan.
Maar wie waren William Irish Step
henson en St. John Ervinc? Zoiets zou
je toch in dit boek moeten kunnen nas
laan. Ook heb ik altijd willen weten
wie in de jaren dertig de schrijver Ted
O'Sickens was.
Waarom ontbreekt Travailleur Cie,
de naam waaronder de Groningse
drukker II. N'. Werkman indertijd zulke
wonderschone teksten publiceerde?
Remco Campert heeft zieh in zijn jeugd
bediend van de schuilnaam Vincent
Moreno, niet van Moreno alleen, zoals
hier staat.
Simon Carmiggelt - maar dat weet nie
mand meer - heeft in 1946 in De Groene
een vers gepubliceerd dat hij tekende
met- Arie Zultvouwer. Jac. van Hattum
signeerde een polemiekje in Podium
met Jacques le Détroné. En zo heb ik er
nog wei een paar.
Het is te hopen dat deze Pseudoniemen
een uitgave van de Harmonie, ooit eens
een tweede druk beleven, want boeken
als deze plegen pas goed te worden als
ze. na aangevuld en bijgewerkt te zijn.
worden herdrukt.
Hu
Lij heefter dus wel werk van gemaakt
en het is nu maar zo jammer dat je ai
bladerend nogal wat fouten tegenkomt,
vooral in de spelling van de namen. De
Vlaamse dichter Jan van Droogen-
broeck schreef zijn naam nu eenmaal
met twee o's. niet met een. en bovendien
is het onjuist dat het hier een pseudo
niem van Jan van Beers betreft
Onjuist is ook. dat E du Perron zich ooit
W. C K. V N. heeft genoemd. Hij te
kende enkele erotische boekjes voluit
met W. C. Kloot van Neukema. Onjuist
is dat de dichteres Fntzi ten Ilarmser,
"p liet formaat van '...in oude ansichten' en '...kent u ze
nog' heeft de Europese Bibliotheek in Zaltbommcl in een
soortgelijke serie het boekwerkje: 'Het Nederlandse Bur
gerluchtvaart in beeld' uitgegeven. Het uitstekend beeld-
verslag - prijs J" 28.90 - beval in tonaal 155 foto's op. inder
daad. ansichlkaarttonnaat.
Samensteller en schrijver van de bondige maar genoeg zeg
gende onderschriften is Hugo Hooftman. die in de loop van
alweer vele jaren door een lange reeks publikaties in lucht
vaartkringen tot een begrip is geworden. Ook in het nu ver
schenen boekje geeft Hooftman blijk van zijn ongetwijfeld
door weinigen geëvenaarde kennis op het specifieke gebied
van de Nederlandse luchtvaart Al bladerend in De Neder
landse burgerluchtvaart constateert de lezer nog eens met
verbazing dat het op de wereldatlas zo onbeduidende Neder
land tol op de dag van vandaag een niet geringe rol in het
luchtvaartwezen speelt. Leiding bij het vervullen van die rol
gaven in de vooroorlogse jaren op de eerste plaats vliegtuig-
constructeur Anthony Fokker en de grondvester van de
KLM. Alben Plesman.
In de periode na de tweede wereldoorlog toen het vliegbedrijf
veel ingewikkelder en kostbaarder was geworden bleken er
toch genoeg Nederlanders de uitdaging aan te durven. Na
men Frits Diepen, eerst met een eigen vliegbedrijf en later
topman van de herboren vliegtuigfabriek van Fokker. Bob
Schreiner en Martin Schroder met hun gelijknamige lucht
vaartondernemingen en ook John Block die Transavia letter
lijk van de grond kreeg. Van vrijwel al die vliegtuigtypen die
vanaf ongeveer 1910 hun aandeel in het Nederlandse vliegwe-
zen, en dikwijls tegelijkertijd Nederlandse vliegtuigbouw,
een aandeel leverden is het werkje van Hugo Hooftman wel
een. dikwijls weinig gepubliceerde, afbeelding te vinden.
Naast lof moet toch één kritische opmerking worden ge
maakt: Er ontbreekt een afbeelding van de Fokker F 28 Fel
lowship, het nieuwste straalverkeersvliegtuig van Neder
landse huize. De Fellowship is. misschien afgezien van de
vooroorlogse F.36. het grootste en in ieder geval het meest
gedurfde vliegtuigproject dat de Nederlandse fabriek - over
igens met groeiend succes - heeft ondernomen. Het manke
ren van de F.28 maakt het beeluverslag helaas onvolledig.
De belangstelling voor en de populari
teit van Anton Pieck blijken eerder toe
dan af te nemen en waarachtig niet al
leen bij naar gepast geachte wandver
siering zoekende banketbakkers.
Pieck heeft een ontegenzeggelijk groot
publiek. Eén van de graadmeters voor
die constatering is wellicht het feit dat
het grote, weinig handzame en meer dan
honderd gulden kostende boek over le
ven en werken van de tekenaar
illustrator binnen de kortste keren uit
verkocht was.
De Zuid-Hollandsciie Uitgeversmij (te
Barn, tegenwoordig) heeft nu een
tweede druk op de markt gebracht, aan
trekkelijker van formaat en prijs, maar
met behoud van de inhoud: alle illustra
ties en de door Ben van Eysselsteijn be
gonnen en Hans Vogelesang voltooide
tekst.
Voor de liefhebbers zij gezegd dat dit
'kloeke boek' (260 nog steeds grote pa
gina's) lot 1 januari 1977 58.- kost met
daarna een stap omhoog gaat naar de
normale winkelprijs van 78.-.
Omni-boek Den Haag naakteveneens in
op het succes en heeft inmiddels de eer
ste twee deeltjes in de serie 'De wereld
van Anton Pieck' uitgebracht, leuk van
formaat, cadeauboekjes op mooi papier,
elk zo n 50 goed verzorgde bladzijden
dik.
Ook nu weer tekst van Vogelesang. Deel
I. Ontmoeting met Hildebrand. vereent
Pieck en Beets in de Haarlemse omge
ving die bij beiden past De familie
Kegge en De Rijtoer zijn de verhalen uit
de Camera Obscura naar directe aan
leiding waarvan Pieck zijn impressies
gestalte gaf
Deel II. Langs de Waterkant, toont ook
een bekend facet van de beeldenaar
Pieck' steden en stadjes rond rivieren en
duidelijk dode meeuwen in het zwerk
erboven. Wat Pieck tekent is voorname
lijk zoet en brak water: Amsterdam,
Den Haag. Delft. Rotterdam. Amers
foort. Enkhuizen. Antwerpen en - na
tuurlijk - Haarlem, stad aan het Spaar-
ne.
Beide boekjes 14.90 per stuk.
Tot welke beestachtige wreedheden de
Nazi-beulen - niet alleen de SS en hand
langers maar ook de zo graag voor 'fat
soenlijk' gehouden Wehrmacht - in
staat waren, wordt op onbarmhartig
harde wijze aan de kaak gesteld door
Ludo van Eek in zijn twee romans: 'De
getekenden' en 'De zwarte weg'.
Ludo van Eek 'werkelijke naam Ludo
van Eeckhout) weet waarover hij het
heeft. Tijdens de tweede wereldoorlog
was hij 'sectorchef in het Belgische ver
zet en agent van de Engelse inlichtin
gendienst. Die activiteiten werden hen
noodlottig. Van Eek is zelf een 'overle
vende' van een concentratiekamp. De
schrijver spaart op geen enkele wijze de
gevoeligheden'van de lezer. De onge-
lukkigen die in handen - in dit verband
beter gezegd de klauwen - van de Duit
sers vielen - stond een vreselijk lot te
wachten. De martelingen en ontberin
gen worden zonder omhaal tot in detail
beschreven Men zou De Getekenden
ook het 'Boek van Auschwitz' en De
Zwarte Weg het 'Boek van Birkenau"
kunnen noemen. Beide vemietingings-
kampen lagen dicht bij elkaar. Birke
nau wordt dan ook wel aangeduid als
AuschwitzII. Heteersteboek behandelt
vooral de lotgevallen van Poolse parti-
sanen. die eenmaal gegrepen door de
Duitse mensenjagers op geen enkel me
dedogen meer behoefden te rekenen.
In het tweede boek nemen Franse ver
zetsstrijders een belangrijke plaats in.
De nu en dan bijna letterlijk de adem
benemende romans van Van Eek zijn
echter tegelijkertijd een 'in memoriam'
voor die eindeloze rijen andere slachtof
fers. op de eerste plaats de joden, maar
ook de niet-joodse Polen. Russen en an
dere Europeanen, die door hun mede-
Europese Duitsers werden vernietigd.
Ofschoon de onmenselijkheid in de twee
boeken overheerst laat Van Eek de deur
toch nog op een kier staan. Uit de be
nauwenis is een ontsnappen mogelijk.
Bij Van Eek is dat vooral de 'simpele'
liefde tussen twee mensen, die nog enig
uitzicht kan bieden op een brokje men
selijk geluk. De Zwarte Weg iprijs
ƒ31.50) en De Getekenden (ƒ29,751 -
uitgegeven door Nijgh en Van Ditmar -
vormen zoals eerder aangegeven geen
gezellige avnndleetuur voor bij de
haard Wie echter wil weten hoe het is
geweest kan terecht bij Van Eek.
(Sch.)
Co Loerakker wint
Prijs voor
grafisch werk
HILVERSUM - De Henriette Roland
Holst-stichting heeft de Prijs voor gra
fisch werk voor 1976' bestemd voor de
illustratie van een jeugdboek De prijs is
toegekend aan Co Loerakker uit Haar
lem voor zijn bijdrage aan het boek 'De
grote Vivat' van MMIES Bouhuvs.
N.„
i atuurlijk zal er pas echt massale
belangstelling komen voor het werk
van Arthur van Schendel als ei- eer.
boek van hem tot tv-serie is bewerkt.
Daar zijn. zover ik weet. nog geen
plannen voor. maar mocht Walter van
der Kamp na 'ollands Glorie naar iets
nieuws zoeken, mag ik dan zijn aan
dacht vragen voor een boek van Van
Schendel dat dooi zijn episodische
bouw als hel ware vraagt om een tele
visiebewerking
Ik bedoel De wereld een dansfeest
het tragische verhaal van een dan
spaar Marion en Daniel, dat in zijn
jonge jaren triomfen viert, maar later
in ziekte en armoe ondergaat.
Het boek is al jaren niet meer te krij
gen. maar dit tekort zal spoedig ver
holpen zijn. gezien hel rappe tempo
waarin op het ogenblik de delen van
het Verzameld Werk verschijnen
(Meulenhoff).
Misschien leidt deze uitgave in acht
delen dundruk tot een ingrijpende
hei-waardering van dit. oeuvre maai ik
kan mij toch niet goed voorstellen dat
"De wereld een dansfeest' daarbij niet
een hoge. zo met de hoogste plaats zou
innemen.
Hoewel Van Schendels eerste boek
"Drogon" 11896. de schrijver was toen 22
jaari. al meteen op een welwillende
ontvangst kon rekenen, zijn het toch
de beide Zwerver-boeken Êen zwerver
verliefd" (1904) en 'Een zwerver ver
dwaald 11907) geweest die zijn naam
hebben gevestigd.
Het is opvallend hoezeer de zwervei-
sdroom de Nederlandse literatuui in
de eerste helft van deze eeuw heeft be
ziggehouden. Aait van der Leeuw. A.
Roland Holst en Slauerhoff moeten
worden genoemd maar ook Nescio' de
tragiek van zijn verhalen ontspringt
immers aan het conflict tussen zwei-
veisdroom en kantooi slavernij.
He,
herlezen van Een zwerver ver
liefd' is een merkwaardige ervaring
Een romantisch verhaal a la Eichen-
dorff maar gezet in een prae-
Raphalische gloed Een ding is in een
halve eeuw volstrekt veranderd: voor
de jonge Du Peiron was Van Schendel
een verademing na de woordkunst van
Tachtig, maar op mij komt het taalge
bruik van de Tamalones wel degelijk
over als typisch kunstproza
Van een avondlucht heet het: De vei-
schoten hemel was wijkepd alom met
zijn bioei van kwijnende starren en
a Is da t geen Tach tigse schoonheidsbe
leving is. wat is het dan wel?
Hei verhaal is op bepaalde punten al
lesbehalve duidelijk Tamalone wordt
een deugniet, een onverschillige
schooier en zelfs een gauwdief ge
noemd. maar het enige vergrijp waar
van wij vernemen is zijn poging, een
oude dievegge te redden van de haar
achtervolgende schout en dat doet hij
dan nog in zijn onschuld.
Toch is Tamalone een levend en on
vergetelijk personage en dat zul je in
de literatuur van Tachtig verder ner
gens vinden. Het thema wordt omge
keerd in Een zwerver verdwaald- zoals
Tamalone in het eerste boek tever
geefs bemint, zo is hij nu op zijn beurt
het voorwerp van een vergeefse liefde.
Het verhaal is in dezelfde flonkerende
stijl geschreven maar als avontuur is
het veel zwakker. De beschrijving van
de feestelijkheden duurt veel telang
en pas tegen het eind komt er schot in
de historie.
Daar staat tegenovei dat Tamalone
hier meer psychologische motivering
krijgt: zijn met-verliefd-zijn op Maluse
vereist meer opheldering dan zijn
wel-verliefd-zijn in het eerste boek op
Mevena
D,
ïrken die opgenomen zijn i
deel II zijn veel minder bekend, en
misschien is dat ook wel terecht. Ik
heb getracht een korte roman als
Rose Angclique le lezen, maar na
drie bladzijden heb ik het opgegeven.
Blijkbaar ben ik volslagen onvatbaar
voor deze ijle wazigheden, dit proza
dat wel in gangbaar Nederlands is ge
steld. maar waarvan de inhoud voor
mij ongrijpbaar is. Het is een lectuur
die bij de beroepslezer de beruchte
tweespongheid oproept: je leest wel.
maar je betrapt jezelf er op datje met
een ander deel van je hersens aan heel
andere dingen zit te denken.
Toch. ik heb zo veel aan Van Schendel
te danken dat mij geen lelijk woord uit
de machine wil. Schrijvers als hij heb
ben er nu eenmaal recht op dat be
paalde boeken, die het niet gehaald
hebben, ook hun plaatsje krijgen in
het Pantheon, waar ze wel regelmatig
worden afgestoft, maar waar alleen de
specialist ze nog aandacht geeft.
HANS VAN STRATEN
