HET ECHT GOED KLEUREN VAN
VOGELS LS EEN KU
Cluzona - Terneuzen: een
topper in tweede klas
extiA
Nederlands kampioen Albert
Harms geeft vanavond in Axel
een krachtsportdemonstratie
Film 'Max Havelaar
in Terneuzen en Hulst
Axelse kampioenskweker M. G. Borghstijn:
Fotopuzzel
Eksakt naast Rabobank in
Oostburgs zaalvoetbal
VRIJDAG 26 NOVEMBER 1976
AXEL - In deze tijd van het jaar zie
je weer overal aankondigingen van
vogeltentoonstellingen en uitslagen
van keuringen. HU gaat dan hoofd
zakelijk om kleurkanaries en tropi
sche vogels. Iemand die zelf ruim 20
jaar kleurkanaries en tropische vo
gels. Iemand die zelf ruim 20 jaar
kleurkanaries gekweekt heeft en 16
jaar lang keurmeester is geweest, is
de heer M. G. Borgstijn uit Axel. Hij
heeft een ontelbaar aantal medailles
veroverd met het kweken van spe
ciale soorten. Hij was diverse malen
internationaal kampioen, in 1959
werd hij zelfs wereldkampioen
kleurkanaries, in 1960 had hij in
Darmstadt de mooiste Isabelkana-
rie en in Lissabon werd hij 3e bij de
wereldkampioenschappen. Het aan
tal clubkampioenschappen is te veel
om op te noemen. Naast de medailles
heeft hij nog zo'n 120 bekers. Dus wel
iemand die weet waarover hi j praat.
Hoe komt iemand erbij om vogeltjes
te kweken? De heer Borghstijn ver
telt dat hij op ongeveer 20-jarige leef
tijd ook eens een aankondiging van
zo'n vogelwedstrijd zag en bij zichzelf
dacht kom. laat ik daar eens een
kijkje gaan nemen. Toen hij eenmaal
binnen was kwam hij volledig in de
ban van het gebeuren en hij schafte
zich ook een paartje aan.
Langzamerhand breidde dat aantal
zich uit en al na enkele jaren was de
halve achtertuin één grote volière
(hij was inmiddels getrouwd en had
een eigen huis».
Hij heeft zich voornamelijk toege
legd op het kweken van de naturel-
kleuren, wat ontzettend moeilijk is
omdat je de kleuren niet op kunt voe
ren. ,,'t Is helemaal geen kunst om
van een gele kanarie een rode te ma
ken met behulp van een speciaal
soort zaad, maar het echt goed kleu
ren van vogels is een kunst op zich
zelf."
„Als je mee wilt gaan doen aan ten
toonstellingen is het een vereiste dat
je lid wordt van een vereniging die
aangesloten ïsbij de landelijke bond.
Er zijn ook wel zogenaamde wilde
clubs, maar die kunnen bijna nooit
een keurmeester te pakken krijgen.
De bond zorgt ook voor voorlichting,
door middel van een maandblad
waarin bijv. ook de formules voor de
kleuren staan. Goed, dan ben je zover
met je eigen kweek dat je denkt;
„Non, als die geen medaille haalt,
dan weet ik het niet meer." De vogel
voldoet dus minimaal aan de eisen
zoals die door de keurmeesters zijn
vastgelegd. De meesten zijn na zo'n
tentoonstelling een illusie armer,
maar goed, voor de besten die hun
moeite wel bekroond zien met een
medaille of zelfs een beker is het een
enorme stimulans om door te gaan."
„Het is jammer", zegt de heer Borg
stijn, „dat de men?en die teleurges
teld van een tentoonstelling terug
komen de schuld meestal niet bij
zichzelf zoeken, maar gaan moppe
ren op de keurmeester. En ze vragen
nog liever de raad van een buiten
staander, dan naar het welgemeende
advies van een deskundige te luiste-
Behalve de eigen kweek-klasse is er
ook nog de zogeheten open klasse,
waaraan iedereen kan deelnemen.
Maar 't is natuurlijk geen kunst om
voor veel geld een mooie vogel te
kopen en er dan mee naar een ten
toonstelling te gaan.
Een leek weet niet wat hij ziet. Er
zijn ruim 150 verschillende kleuren
kanaries, en dat aantal breidt zich
ieder jaar nog uit.
Een nieuwe kleur ontstaat door mu
tatie Dat is alleen te bereiken als je
als kweker je kennis steeds uitbreidt
en hoe meer je je erin verdiept, des te
meer kun je bereiken. De noodzake
lijke kennis haal je voor het grootste
del uit het bondsorgaan, want de
meeste boeken die verschenen zijn
over het kleurkweken van kanaries
zijn voor de doorsneekweker te moei
lijk.
Tegen het eind van het jaar worden
de kweekvogels aangeschaft. Het is
zaak daar vroeg mee te zijn. want ook
in de vogelwereld gaat het gezegde
'wie het eerst komt die het eest
maalt' op. De prijs van een mooie
kweekvogel in de klassieke kleuren
ligt zo ongeveer tussen de 15.- en
25.-. Wil je echter iets bijzonders
dan moetje wat meer neertellen.
Een aantal jaren geleden bijvoor
beeld kwamen de eerste opaalkleu-
nge manntjes. daarvoor betaalde je
toen 350.- Na een paar jaar gaat die
prijs wel wat omlaag.
Bij kleurkanaries is er minder ver
schil in prijs tussen een mannetje en
een popje dan bij zangkanaries. Voor
sommige kleuren kun je namelijk be
ter met popjes (vrouwtjes) exposeren
omdat die beter aan de standaardei
sen voldoen dan mannetjes. In ja
nuari worden de kweekvogels apart
gezet en klaargemaakt voor het
kweekseizoen. In verwarmde hokken
begint de kweek al rond die tijd.
maar in de buitenvollières moet t wel
half maart zijn en dan nog op een be
schutte plaats De kweek van tropi
sche vogels valt later in het jaar.
Op tijd eten
Juist in de kweektijd is he't van
groot belang dat de vogels op tijd
eten krijgen. Bij kanaries is dat nog
belangrijker dan bij torpische vo
gels. Je kunt dan eigenlijk nooit
weg. Bij de familie Borghstijn heeft
't ook altijd problemen opgeleverd
als ze eens met vakantie wilden.
Hij zegt zelf: „Met deze hobby moetje
oppassen dat je er geen slaaf van
wordt. Op den duur steek je al je vrije
tijd erin. Ik heb het weieens gehad
datwe met vakantie zouden gaan, de
buren (zelf ook kwekers) zouden voor
de vogeltjes zorgen. En wat denk je.
een dag van tevoren moet de buur
vrouw plotseling naar het zieken
huis. Wat moetje dan? Ik heb toen
alle vogels gevangen en naai- een be
vriende kweker in België gebracht.
Jekuntmoeilijkeendag van tevoren
je vakantie afceggen."
Als je zelf vogelkeurmeester wilt
worden moetje een (meestal schrifte
lijke) cursus volgen bij een interna
tionaal erkende keurmeester. Bij
keurin genloopjedanmetzo iemand
mee en fungeer je als assistentkeur
meester. Je maakt een rapport op
OOSTBURG - De nummer twee op de
ranglijst van de B-poule van het Oost-
burgse zaalvoetbal, Eksakt, heeft
goede zaken gedaan door te winnen van
koploper Rabobank I. Door de over
winning staat Eksakt nu bovenaan. De
winst mocht er wel zijn: het werd 5-1 en
dat geeft toch wel de kracht van de Ek-
saktploeg aan. Leraren staat puntloos
onderaan door een 3-1 nederlaag tregen
Administratief personeel. Aers Olie
kon het niet bolwerken tegen Diepvries.
Het werd 2-4 voor de Diepvries ploeg.
In de A-poule gaan Dhaenens/Verduyn
en Hofzicht Varkens nu samen aan de
leiding. Beide ploegen wonnen hun par
tij. Dhaenens/Verduyn deed dat met
ruime 5-0 cijfers tegen Durlet. Hofzicht
Varkens kwam maar met de hakken
Schietingen
LAMSWAARDE - Aan de schieting bij
R. Heijens te Lamswaarde namen 60
schutters deel. De uitslag van de eerste
wip luidde: hogevoge! P Pauwels,
Kloosterzande. eerste zijvogel A. de
Bakker, Hengstdijk, tweede zij vogel W.
Strobbe, Lamswaarde, grootste aantal
(6 stuks) J. Roels, Amaterdam, extra
vogel W. van Esbroeck, Kuitaart.
De uitslag van de tweede wip luidde:
hoge vogel W. Strobbe. Lamswaarde.
eerste zij vogel P. Verhelst. Sint-Niklaas.
tweede zij vogel J. Pauwels. Axel. groot-
ste aantal (5 stuks) P. de Deijn. Lams
waarde.
KLOOSTERZANDE - Aan de schieting
bij A. Raes te Kloosterzande namen 53
schutters deel. De uitslag van de eerste
wip luidde: hoogevogel H. Hoop,
Kloosterzande, eerste zij vogel A. Ver
hoeven, Kloosterzande, tweede zijvo
gel. A. van Geersdaele. Noordstraat,
extra vogel A. van Dijk, Rapenburg,
grootste aantal (4 stuks) F. Aarsen,
■Kloosterzande.
De uitslag vafn de tweede wip luidde:
hogevogel en eerste zij vogel A. van Dijk,
Rapenburg, tweede zijvogel A. Verhoe
ven. Kloosterzande. grootste aantal (3
stuks) F. P. Kouijzer. Kloosterzande.
KOEWACHT - Aan de schieting bij G
van Rumste te Koewacht namen 99
schutters deel.
De uitslag luidde: hoge vogel: F. Ver-
cammen. Koewacht, eerste zijvogel: J
Martens. Koewacht: tweede zijvogel: L.
van Goethem. Heikant: grootste aantal
(4 stuksi: C. de Booy. Zuiddorpe
waaruit blijkt of je er kijk op hebt en
naar aanleiding van de rapporten
wordt dan beslist of je aan het exa
men mag deelnemen Slaag je, dan
ben je B-keurmeester Na 3 jaar word
je dan A-keurmeester, wat inhoudt
datje ook aan internationale keurin
gen mag deelnemen
Als je eenmaal zelf keurmeester bent
kom je zelf praktisch niet meer aan
tentoonstellingen toe
Een jaar of twee geleden is de heer
Borghstijn gestopt met het kweken
en houden van kanaries. Hy zegt
hiervoer. ,.'t Is net als in de sport, als
je op een gegeven moment de top
hebt bereikt zeg je tegen jezelf, 't is
mooi geweest. Ik heb alles bereikt
wat er te bereiken is. nu wil ik wel
eens wat anders. Je krijgt toch nooit
meer dat gevoel dat je had bij het
behalen van je eerste medaille.
Dat zijn naam nog altijd een begrip is
in de vogelwereld blijkt wel uit het
feit dat hij nog regelmatig opgebeld
wordt door mensen die vogels van
hem willen kopen.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Renzo van Hanegem. Weststraat 44,
Aardenburg heeft de fotopuzzel van vo
rige week gewonnen. De fotograaf 'ver
donkeremaande' inderdaad de toren
van de hederlands Hervormde kerk in
Breskens. Renzo krijgt z'n bon gezwind
thuisgestuurd en deze Aardenburger is
tevens de laatste winnaar van deze fo-
topuzzelserie.
We hebben besloten om dit rubriekje te
beëindigen omdat we zoetjesaan alles
wal er in dit gebied te raden was hebben
afgedrukt. Meer wilden we u en onze on
vermoeibare fotomedewerkers niet
aandoen.
In deze rubriek-op-de-valreep past een
welgemeend woord van dank voorde in
zet waarmee u. als lezer, steeds bereid
was de niet altijd eenvoudige opgaven
te lijf te gaan.
BRESKENS KAN ZONDAG VERDER
UITLOPEN IN VIERDE KLASSE
TERNEUZEN - Voor de vierde achte
reenvolgende week speelt Terneuzen
zondag een topper. Na de uitwedstrijd
tegen Rood Wit, de thuiswedstrijden
tegen Vlissingen en Axel. staat zondag
opnieuw een zware uitwedstrijd op het
programma. Terneuzen moet zondag
naar Wouw voorliet duel tegen Cluzona
dat momenteel op de tweede plaats
staat met evenveel verliespunten als
koploper Rood Wit. Een duel van be
lang dus voor Terneuzen, dat na de
overwinning tegen Axel nog altijd een
rol van betekenis speelt in de tweede
klasse. De kans op een topplaats blijft
zondag zeker gehandhaafd als men erin
slaagt om met minimaal een punt
huiswaarts te keren.
Dat wordt een zeer lastige opgave. De
toch al door blessures geteisterde Ter-
neuzenformatie zal het de komende we
ken ook zonder Jan de Block moeten
doen. Daags na afloop van het beker
duel tegen Vogelwaarde werd geconsta
teerd dat Jan de Block zijn kuitbeen had
gebroken. Het was j uist J an de Block die
na een zwakke competitiestart een be
langrijke rol speelde in het herstel van
Terneuzen. Maar gezien de inzet waar
mee Terneuzen Axel veertien dagen ge
leden te lijf ging, moet er zondag, gezien
de belangen toch, een punt te pakken
zijn bij Cluzona.
Axel heeft na de nederlaag in en tegen
Terneuzen een beetje moeten inboeten
maar ook de Axelaars zijn nog altijd niet
kansloos voor een topplaats in de
tweede klas. Zondag speelt Axel thuis
SPORTHALVARIA
VOOR HET EERST IN ZEEUWSCH- VLAANDEREN
INITIATIEF
VAN KRIJN
DOBBELAAR
over de sl'ot tegen Sporthal (3-2). Jan
sen sport voegde een punt aan het to
taal toe door met 2-2 gelijk te spelen
tegen Tnco Noble. In de C-poule won
Temboys I de belangrijke wedstrijd
tegen Sasput. De 2-1 nederlaag bete
kende voor de Sasputse ploeg dat ze de
eerste verliespunten moesten incasse
ren. La Porte d'Or kwam van de onder
ste plaats door 6-5 winst tegen Vooruit
BV.
In de D-poule kwam Alheo twee keer in
het veld. Beide keren werd er met grote
cijfers verloren. De eerste keermetmaar
liefst 16-0 van Pauls Music Center en de
tweede keer met 3-7 van de Rode Leeuw.
De laatste ploeg blijft door deze over
winning leider in de D-poule. Standijen:
A-poule
Dhaenens/Verduyn 6 5 0 1 10
Hofzicht Varkens 7 5 0 2 10
Trieo Noble 6 3 2 1 8
Peugeot 4 3 10 7
Batselaere 3 3 0 0 6
Sporthal 5 2 0 3 4
Durlet 7 2 0 5 4
Oktopus 7 12 4 4
Jansen Sport 7 115 3
Riemens 3 0 0 3 0
B-poule
Eksakt
Rabobank I
Karibar I
Diepvries
Aers Olie
Veteranen
Administr. Pers
OBV
Van Looy/Groosman
Leraren
C-poule
Temboys I
Eloy
Sasput
Blondeel/NMB
Vooruit BV
Int. Trp. Bron
Steba BV
La Porte d'Or
Trimclub
Buitenlust
D-poule:
De Rode Leeuw
Skania Sauna
Temboys II
Rabobank II
In den Koning
Pauls Music Center
De Smet BV
De Sikkels
PTT Oostburg
Alheo
0 12
i 2 12
1 10
7 3 13 7
4 0 2 2 2
AXEL - Een krachtsportdemonstratie
in café 'de Witte Leeuw' te Axel moet
vandaag (vrijdag) de eerste aanzet
worden voor een krachtsportclub in
Zeeuwsch-Vlaanderen. Initiatiefnemer
tot dit alles is Krijn Dobbelaar uit Axel.
Zelf barhouder maar ook een fervent
krachtsportbeoefenaar. Hij werd on-
.langs tijdens de Nederlandse kam
pioenschappen Power-Lifting zesde.
Voor Krijn Dobbelaar is het nemen van
dit initiatief niet nieuw. Eerder dit
jaar probeerde hij een zelfde demon
stralie in Axel te organiseren en on
danks een aantal toezeggingen kon het
toen niet doorgaan. „Dat was toen een
geweldige teleurstelling voor me. La
ter hebben we de zaak uitgepraat.
Daarom gaan we het vrijdagavond op
nieuw proberen. We weten nu zeker dat
het doorgaat", aldus Krijn Dobbelaar.
Krijn Dobbelaar is vrij optimistisch
over de kans van slagen vrijdagavond
Hij verwacht een vrij grote toeloop om
dat er volgens hem voldoende interesse
bestaat voor de krachtsport. Krijn
Dobbelaar: „Als je zo met de mensen
praat dan blijkt gewoon dat er vol
doende interesse bestaat Het gaat er
alleen om om die mensen ook actief be
zig te krijgen. Via deze demonstratie
hopen we daar toe te komen Ik ver
wacht vrijdagavond toch wel een paar
honderd mensen".
Opvallend is wel dat Krijn Dobbelaar
niet zijn eigen Groovy-bar gebruikt voor
deze demonstratie, terwijl hij daar toch
wel de ruimte voor heeft, maar uitwijkt
naar café "de Witte Leeuw' te Axel Knjn
Dobbelaar verklaart dit als volgt. „Op
de eerste plaats wil ik erpersoonlijk niks
aan verdienen, de schijn dat ik dit zou
regelen om er zelf beter van te worden
wil ik voorkomen. Dat is een van de re
denen waarom ik het niet in mijn eigen
zaak doe De tweede is dat er in 'de Witte
Leeuw' nog meer mensen binnen kun
nen dan hier. dat is het allerbelangrijk
ste natuurlijk".
Voor de nieuwsgierigen of de liefhebbers
vsn de krachtsport valt er vrijdagavond
heel wat te genieten Het is zelfs voor het
eerst dat de Temeuzenaar Albert
Harms in de regio in actie kwam. Albert
Harms is momenteel kampioen van Ne
derland Power-Lifting zowel in het
bankdrukken als in het kniebuigen en
heeft zijn kunsten nog nooit in
Zeeuwsch-Vlaanderen vertoond. Hij
vormt voor vanavond dan ook één van
de grote trekpleisters Behalve Aibert
Harms komen ook Joop den Haan uit
Terneuzen en organisator Krijn Dobbe
laar zelf in actie „Het is de bedoeling",
zo zegt Krijn Dobbelaar, ..dat we begin
nen met een bankdrukdemonstratie en
daarna zal het publiek de kans krijgen
om iets te laten zien. Het is de bedoeling
dat we vanuit het publiek mensen een
halter van 70 kg willen laten drukken bij
het bankdrukken".
Nadat mensen uit het publiek hun
krachten hebben laten zien. is het de
beurt aan Eddy Mangnus uit Kapelle-
brug. Deze laatste geniet al bekendheid
in Zeeuwsch-Vlaanderen door zijn de
monstraties tijdens rollenzesdaagse.
waarbij hij superdikke telefoonboeken
kapot scheurt. Hij heeft onlangs een
nieuwe stunt bedacht waarbij ook het
publiek actief betrokken is.
Aan beide armen is er een touw beves
tigd waaraan aan weerszijden vier men
sen mogen proberen Mangnus van zijn
plaats te knjgen. Een optreden dat niet
geheel zonder risico is voor Eddy Mang-,
nus.
..Het is gewoon zo dat je op tijd iets
nieuws moet brengen", vertelt Eddy
Mangnus. „Met dit onderdeel ben ik nog
maar in een beginfase. Ik wil dit toch
nog verder gaan uitbreiden, nog meer
mensen erbij betrekken".
Hierna volgt een kniebuigdemonstratie
door Albert Harms. Joop den Haan en
Krijn Dobbelaar, waarna body-builder
Ben Herder uit Hoogland zal laten zien
wat voor lichaam hij heeft.
Ben Herder is onlangs in Londen uitge
roepen tot Mister Universe, de hoogste
onderscheiding bij de amateurs. Wie
vanavond interesse heeft kan zich bij
Krijn Dobbelaar onmiddellijk laten in
schrijven.
Het krachtsportgebeuren begint om
half acht.
KRIJN DOBBELAAR.
tegen MadeseBoysen datzal zeker weer
twee punten opleveren. De Axelaars
hebben zich dit seizoen op eigen veld al
zeer sterk getoond en nog geen enkele
ploeg is er in geslaagd om 'achter de wa
tertoren' te winnen.
Spelen de ploegen in de tweede klasse
een rol van betekenis, heel anders is dat
in de derde klas. Steen en HW'24 zijn
gedoemd tot een rol in de middenmoot,
terwijl Koewacht moet vechten tegen
degradatie. Toch ziet het er naar uit dat
Koewacht het gaat redden. Na een
zwakke start is men geleidelijk aan be
ter gaan spelen en wat nog belangrijker
is voor Koewacht: men pakte ook pun
ten.
Zondag staat er voor Koewacht een vier
puntenwedstrijd op het programma in
de uitwedstrijd tegen Steenbergen. Een
wedstrijd die door trainer Levien Die-
leman bepaald met pessimistisch tege
moet woidt gezien, ondanks de beker
nederlaag in Biervliet,
„Alles is gericht op de competitie. We
willen in ieder geval proberen ons te
handhaven. De laatste wedstnjden wa
ren misschien als kijkspel niet zo mooi,
maar ze leverden ons wel punten op en
dat is toch het belangrijkste. Ik hoop
zondag in Steenbergen toch minstens
een punt te pakken. Als Steen dan van
Dosko wint zijn we weer iets verder van
de degradatiewens vandaan", aldus Le
vien Dieleman. Die voor Koewacht zo
belamgrijke wedstrijd tussen Steen en
Dosko wordt in Steen gespeeld. Steen is
duidelijk als de morele overwinnaar uit
de streekderby tegen HVV'24 gekomen
en zal zondag ongetwijfeld willen win
nen van Dosko en is dan ook zwaar favo
riet. HW'24 moet zondag naar koploper
Zierikzee en mag dan ook blij zijn als het
met een puntje huiswaarts kan keren.
Bij een nederlaag zaktHW'24 zelfs naar
de onderste regionen van de ranglijst en
dat is weer enigszins beneden de stand.
Rode Lantaarn
In de vierde klasse blijft Breskens nog
altijd deranglijst aanvoeren. Een posi
tie die zondag niet in gevaar zal komen
als rode lantarendrager Domburg op
bezoek komt. Een ploeg die weliswaar
niet onderschat mag worden, maar die
voor Breskens toch geen puntenverlies
mag opleveren. Bij een overwinning
kan Breskens zelfs garen spinnen om
dat twee van de achtervolgers, RCS en
Ria W, elkaar in Souburg ontmoeten.
Voor de formatie van Willy Kramers
wordt het zondag een zeer zwaar karwei
om punten te pakken in dit duel. Voor
RCS. dat deze competitie als favoriet is
gestart, is het zondag een noodzaak om
te winnen omdat anders de achterstand
op Breskens te groot wordt. Derhalve
een zeer lastige uitwedstrijd voor Ria W.
In Boschkapelle spelen zondag Vogel-
waardeen Philippine tegen elkaar. Een
interessant duel Vogelwaarde is na een
matige start duidelijk in opmars maar
kampt nogal met problemen in de af
werking. Daardoor verloor men ook het
bekerduel tegen Terneuzen, terwijl men
in het. veld zeker niet de mindere was.
Philippine moet het daarentegen
hoofdzakelijk van zijn verdediging heb
ben. maar juist in het sterkste deel van
de ploeg zijn wat problemen gerezen nu
laatste man Robbie Thomaes in de
clinch ligt met trainer Walter van Duys
en zonder Thomaes blijft Philippine
kwetsbaar al heeft de verdediging met
hem erbij in de laatste competitiewed
strijd bepaald geen yzersterke indruk
achter gelaten.
Biervliet heeft ongetwijfeld moed geput
uit de bekeroverwinning op derde klas-
ser Koewachten is zondag op eigen veld
dan ook beslist niet kansloos tegen Zee-
landia dat op de tweede plaats van de
ranglijst staat. Een Biervlietoverwin-
ning zou de ploeg in de veilige midden
moot brengen terwijl men tevens Bres
kens een dienst zou bewijzen. Hoofd
plaat tot. slot moet zondag naar Noor
mannen. Een lastige uitwedstrijd om
dat de Westkappelaars op eigen veld
nog wel eens voor een uitschieter dur
ven zorgen. Toch moet Hoofdplaat via
een overwinning zich kunnen handha
ven in de kopgroep.
Ie klas: Aardenburg - Lewed. Boys (1):
Hulsterloo - Com Boys (3); SDO - Patrij
zen (1); Schoondijke - Sluiskil (1);
Graauw - Walcheren (2). res. Ie klas: Zie
rikzee 2 - HW'24 2 (3); Breskens 2 -
Domburg 2(3): Clinge 2 - Com Boys2 1
Zeeland Sport 3 - Axel 3 (3Jong Ambon
2 - Vogelwaarde 2 1). 2e klas A: Biervliet
2 - Steen 2(2); Aardenburg 2 - Oostburg i
(3): Oostburg 2 - Hoofdplaat 2 (2); Ter
hole 1 - Breskens 3(1): Hansw. Boys 1 -
Philippine 2 (1); IJzendijke 1 - Schoon
dijke 2 (1). 3e klas A: Clinge 3- Vogel
waard e 4 1Terhole 2 - Hulsterloo 2(3);
Terneuzen 7 - Axel 5(1); Graauw 3 - Ter
neuzen 6(1); Hontenisse 4 - SDO 2 (2);
Steen 3 - HVV'24 4 (2). 3e klas B: Com
Boys 3 -Philippine 3 (1); Ria W 2 -
Graauw 2(1). Groede 1 - Koewacht 2(1);
IJzendijke 2 - Terneuzen 4 (3); Honte
nisse 3 - Vogelwaarde 3(1); Sluiskil 2 -
Axel 4 13e klas C: Groede 2 - Breskens
4 (2): Hoofdplaat 3 - Biervliet 3 (3): Sluis
kil 3 - Oostburg 3(1): Terneuzen 5 - Aar
denburg 3(3); Com Boys 4 - Schoondijke
3 (1).
Het Temeuzense Luxortheater en de
Koning van Engeland in Hulst hebben
deze de film 'Max Havelaar' van Fons
Rademakers en zijn Indonesische co
producent Hiswara Darmaputera op
het programma.
Zeeuwsch-Vlaanderen kan op die ma
nier verrassend snel kennismaken met
eén van de meestbesproken Neder
landse rolprenten van dit moment.
Rademakers en Darmaputera heten
zich - het is inmiddels wel bekend - in
spireren door het gelijknamige boek van
Multatuli. een kritische beschouwing
over de gevolgen van het cultuurstelsel
in het toenmalige Nederlandsch Oost-
Indié.
De 'Max Havelaar' brengt ons naar de
streek Lebak op Java, waar de plaatse
lijke inlandse vorst (de regent geheten)
zijn status alleen kan ophouden door de
boerenbevolking genadeloos uit te per
sen. Achtergrond van de moeilijkheden
is ovengens een tekortschietend Neder
lands bewind, dat de regent en zijn fami
lie met genoeg betaalt om zijn vorste
lijke plichten te kunnen nakomen.
De harde hand van de regent veroor
zaakt onrust bij de bevolking. In drom
men trekken de inlanders weg om zich
elders als koeües te verhuren of als quer-
rillastrijders de Hollanders te bevech
ten.
De Hollandse bestuursambtenaar Slo-
tering protesteert bij de regent en dreigt
hem metstrenge maatregelen. Hij sterft
op raadselachtige wijze aan leververgif
tiging. De gouverneur-generaal, hoog
ste Nederlandse gezagsdrager in de
oost, is een humaan man. die 't goede
voor heeft met de bevolking. Hij be
noemt de opvallende, flamboyante
ambtenaar Max Havelaar tot opvolger
van Slotering. Havelaar heef het gevoel
in Indië een missie te vervullen. Hij is -
althans in Rademakers film: historisch
is dat nooit aangetoond - een waaghals
die in een zee vol haaien springt om 't
hondje van zijn zoontje te redden en op
de sabel duelleert met onbeschofte Hol
landse officieren. Hem benoemt de
gouverneur-generaal in Lebak. Naar
Havelaar gelooft om er schoon schip te
maken. Hij zal dan ook doen omdat hij
meent door de gouverneur-generaal ge
steund te zullen worden Vol goede
moed vertrekt hij dan ook met zijn
vrouw en kind naar Lebak. Zijn illusie
met een schone lei te kunnen beginnen
wordt wreed verstoord. De regent blijkt
ongevoelig voor waarschuwingen en
dreigementen. In een half-mystieke. ty
pisch 'indische' sfeer (zoals we die ook
aantreffen inbijvoorbeeld 'De stille
kracht' van Louis Couperus) ondervindt
zijn gezin tegenslagen van de meest bi
zarre soort. Zijn zoontje wordt bijna hel
slachtoffer van een invasie van gifslan
gen. het voedsel voor het gezin is onbe
trouwbaar en mogelijke inlandse getui
gen vinden op een raadsel achtige ma
nier de dood.
Havelaar wil nu dat de regent gearres
teerd en verbannen wordt en de moor
denaars hun straf krijgen. Dat is de
gourvemeur-generaal echter te veel. Hij
is best bereid om mededogen en men-
senlijkheid voor te staan, maar weigert
Havelaar actief te volgen in diens rigou
reuze verzet. De jonge bestuursambte
naar wordt ontslagen. Een protest bij de
koning wordt - symbolisch - overstemd
door het psalmgezang van zijn landge
noten.
Hoofdrollen in de 'Max Havelaar' heb
ben. Peter Faber iMax Ha velaar i, Rut-
ger Hauer (Duclan. commandant van
het garnizoen), Sacha Bulthuis iHave-
laars vrouwi en Leo Bevers (droogstop
pel)
Andere film in Terneuzen: 'Pomotoer in
Bangkok' Een rolprent over welge
schapen meisjes die oosterse liefde be
drijven. Voor strikt boven de 18 jaar
Het Ledeltheater in Oostburg prolon
geert One flew over the cuckoo's nest',
een film over de toestand in een psy
chiatrische inrichting met o.a. Jack Ni
cholson Verder draaien in het West
Zeeuws-Vlaamse: 'Liefde die voor het
grijpen ligt' (de amoureuze belevenissen
van Lissyt en 'Tarzan in New York' met
de Igendarische Johnny Weismuller en
Maureen o'Sullivan in de hoofdrollen.
'De Koning van Engeland' Hulst heeft
naast de Max Havelaar in de projector:
'Blote stoten die van het spel genoten',
'One flew over the cuckoo's nest' en
'Death wish".
