I ZEEUWSE COURANT JUSTITIE WEIGERDE MENTEN OP ZATERDAG OP TE PAKKEN Kritische reacties politici op rapport Zeeuwse kustgemeenten niet ingesteld op een strandolieramp van grotere omvang kleintjes Hartsuiker: Mededeling lag sinds 10 november op bureau Van Agt Overvallers maken 2 miljoen mark buit vandaag NIEUWE VRAGEN AAN VAN AGT Sint brengt zonneschijnpagina 14 291e jaargang no. 279 Woensdag 24 november 1976 kunt u ook telefonisch opgeven. Zie pag. 3 voor telefoonnummers. tflllftl il 111 st I1! f 1111$ I f Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG - Justitie heeft Menten laten ontsnappen hoewel men juist daarvoor zo bevreesd was. Op de zaterdagmiddag dat de politie door een telefoontje van Menten zelf eindelijk zekerheid kreeg omtrent zijn aanwezigheid thuis, besloot de Amsterdamse hoofdofficier van justitie, mr. A. N. Messchaert, de arrestatie toch pas maandagmox-gen uit te voeren wegens afspraken met het depar tement in Den Haag. Minister Van Agt had intussen al sinds 10 november de mededeling van Mentens aanhouding op zijn tafel liggen. Maar geen ambtenaar attendeerde hem erop. Veel vragen - ook of Menten werd getipt - blijven onbeantwoord. Dit blijkt uit het voorlopig rapport van de procureur-generaal bij het ge rechtshof te Amsterdam, mr. J. F. Hart suiker, over de mislukte aanhouding van Pieter Nicolaas Menten (77) en de begeleidende brief van minister Van Agt waarmee het rapport woensdag aan de Tweede Kamer is gezonden. Tussen het moment waarop Menten za terdagmiddag twee politiemannen in zijn huis ontving - om zich te beklagen over fotografen - en de volgende zon dagmorgen toen hij zijn huishoudster vertelde voor een paar dagen te ver trekken, moet Menten tot het inzicht zijn gekomen óf getipt, dat hij beter kon verdwijnen. Hij en zijn vrouw vertrok ken zondagavond om circa zeven uur. Op grond van te weinig bewijslast kon Menten niet eerder worden aangehou den en kon ook zijn paspoort niet wor den ingetrokken, of vrijlating zou nood zakelijk zijn waarna hij zeker zou ver dwijnen. Maar wel werd op Schiphol de marechaussee geïnstrueerd dat Menten bij passeren moest worden aangehou-, den. Bedrijfsblindheid Dat zijn aanhouding ook zaterdagmid dag 13 november niet plaatsvond en dat er zo weinig bewaking rondom zijn huis was, doet bij mr. Hartsuiker de ■vraag rijzen „hoe deze bedrijfsblind heid heeft kunnen ontstaan in dit uit hoofde van hun beroep toch met een gezond wantrouwen behept gezel schap, dat bovendien zeer gespitst was op een goede afloop van de plannen". Het Openbaar Ministerie heeft „tussen 9 en 11 november" besloten Menten op 15 november aan te houden. Minister Van Agt was hiervan niet op de hoogte. Hem werd hiervan een mededeling gezonden die op 10 november op Van Agts kamer arriveerde. Door bezigheden elders heeft Van Agt, aldus zijn brief, hiervan geen kennis genomen voor zijn vertrek naar Roemenië op 12 november. Ook tijdens de jaarlijkse conferentie van le den van het Openbaar Ministerie, op 11 november in Berg en Dal, zou de zaak- Menten niet ter sprake zijn gekomen, wel die van Loyen. 'Besprekingen Aan de gang van zaken bij Mentens voorgenomen arrestatie zijn drie be sprekingen voorafgegaan; twee op vrijdag 12 november, een op zaterdag de 13e. Op die bijeenkomst van zater dag kwam als belangrijk punt naar vo ren dat men zich ervan moest overtuigen of Menten nog wel in zijn huis was. De hoofdofficier, mr. Mes schaert, stelde toen als uitgangspunt dat „als Menten nu thuis is, hij ons nu niet meer mag ontsnappen". De zekerheid omtrent Mentens aanwe zigheid thuis kreeg de Blaricumse poli tie zaterdagmiddag. Hij of zijn vrouw beklaagde zich om een uur over een fo tograaf-van Accent!, maar nu werkend voor het Duitse blad Stern - die vanaf een hoogwerker foto's van Menten maakte. Tevens werd ergernis uitge sproken over een vliegtuigje dat de vo rige dag - ook voor Stem - over Mentens huis had gecirkeld. De fotograaf werd door de politie opgehaald. Op het bu reau werden zijn persoonlijke gegevens genoteerd. Terwijl deze fotograaf op het bureau was, belde Menten op. Naar zijn aard direct tot de aanval overgaand, vroeg hij om de identiteit van de fotograaf en in beslagnemingvan zijn foto's. Volgens de verklaring van de Blaricumse opper- (Slol zie pagina 3 kolom 3) moord In verband met de moord op schip per Jacobs heeft de Vlissingse politie vier verdachten gearresteerd. reclame De tweede kamer wil de televisie reclame van 7 uur naar een later tijdstip nationalisatie Het Britse hogerhuls zet zijn eigen bestaan op het spel door nationali satie van de scheepsbouw af te wij- statuut De staten verwerpen een motie aan g.s. voor een sociaal vestigings statuut. satelliet De Russen vernietigden een Ameri kaanse satelliet door middel van la serstralen, aldus het Amerikaanse blad "Newsweek'. steun PAGINA 15 snel Liesbeth List weigerde ccn internatio nale filmrol in de rolprent 'Speed', die in Zuid-Afrika wordt opgenomen. sterk DEN HAAG- Dinsdagochtend heeft de Amsterdamse procureur-generaal mr. J. F. Hartsuiker het rapport rond de gebeurtenissen rond de voorgenomen arrestatie van P Menten aan minister Van Agt op diens ministerie aangeboden. Op de foto verwelkomt de beioindsman de P..G. Foto: politiemannen in burger die half automatische geweren naar de bank bren gen. Op de rechterfoto dragen rechercheurs de koffer met losgeld naar de inganq van het bankgebouw. NA BANKOVERVAL EN GIJZELING FRANKFURT (DPA/REUTER/UPI) - Twee bankovervallers zijn er dinsdagavond in West-Duitsland in geslaagd te ontvluchten met ruim twee miljoen mark die zij als losgeld hadden ontvangen van de autoriteiten, en de 140.000 mark die zij van dè bank hadden gestolen. De rovers waren dinsdagmorgen een bank in het plaatsje Marl bij Recklinghausen binnengedrongen. Toen de politie korte tijd later arriveerde, raakte één van de overvallers in paniek en vluchtte het gebouw uit waar hij gearresteerd werd. Zijn 'collega' nam hierop de vier personeelsleden van de bank in gijzeling om de vrijlating van de arrestant af te dwingen. Enige tijd later ging de politie hiermee akkoord. Vervolgens begonnen de autoriteiten met de rovers te onderhandelen over de vrijla ting van de gijzelaars, Het resultaat was dat de vierbankemployees werden vrijge laten in ruil voor een snelle auto, twee miljoen mark losgeld en twee rechercheurs die als gijzelaars moesten dienen. De bankovervallers sloegen op de vlucht, achtervolgd door politieauto's en helikopters. In de loop van de avond lieten zij een rechercheur vrij. De tweede werd later gekneveld teruggevonden in de vluchtwagen die de rovers aan de rand van een bos hadden achtergelaten. DEN HAAG - Het rapport van mr. Hartsuiker en mr. Perrick is door de belangrijk ste woordvoerders uit de Tweede Kamer vrij kritisch ontvangen. Mevrouw Kap- peijne van de Copello (VVD) sprak van een „onthutsend" rapport, waarin de zaak op drie totaal verschillende manieren wordt benaderd. „Er is de politie, die nuchter tot arrestatie wilde overgaan, dan het openbaar ministerie dat eerst op formeel juridische gronden een bewijs wil en daarin volledig vast is komen te zitten. En dan is er de politieke kant van de verantwoordelijke minister die zich te weinig met de zaak heeft beziggehouden". Mevrouw Kappeijne hekelde het feit dat Van Agt het rapport over de ophanden zijnde arrestatie, dat op 12 november op zijn bureau kwam, niet heeft gelezen omdat hij op het punt stond naar het buiten land te vertrekken. Dat laatste werd ook bekritiseerd door PvdA-woordvoerder Kosto, die zich af vroeg „wat er gebeurt als een minister het land verlaat en zo'n rapport niet eens leest, terwijl bovendien zijn amb tenaren hem er niet eens op attent ma ken". Hij wilde aan het rapport nog geen eindoordeel verbinden, maar zei wel groot belang te hechten aan de zaak van de politieke verantwoordelijkheid. Kosto zei minister Van Agt om een na dere opheldering te zullen vragen. Dat zal vermoedelijk gebeuren in de vaste Tweede-Kamercommissie voor justitie. Aftreden Nog veel scherpere kritiek kwam er van de communist Wolff, die zich ook in het vorige week gehouden Ment'en- debat fel tegen Van Agt afzette. Wolff noemde de opdracht van mr. Hartsui ker, het onderzoek naar de gebeurte nissen van tien dagen geleden dus, mis lukt. „Het openbaar ministerie weet het kennelijk ook niet meer". Hij noemde de verklaring dat minister Van Agt het arrestatie-rapport niet gelezen had voordat hij naar Roemenië ver trok, een „zwak alibi". Wolff drong, evenals hij vorige week deed. aan op het aftreden van minister Van Agt. „De staatkundige en feitelijke verant woordelijkheid in de zaak-Menten blijft bij minister Van Agt liggen. Er zijn din gen nagelaten die hij had kunnen doen. Hij had een bepaalde waakzaamheid kunnen gelasten. Dat is niet gebeurd, anders had hij zich daar in de Kamer zeker op beroepen", aldus dr. Lou de Jong, directeur van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie in Amster dam in een eerste reactie op het voorlo pige rapport, dat hij overigens dinsda gavond nog niet gelezen had. Dat. zoals uit het voorlopig rapport blijkt, de Am sterdamse hoofdofficier van justitie mr. Messchaert had vastgehouden aan ar restatie op maandag in plaats van het weekeinde, ook al omdat w^s overlegd met het ministerie van justitie dat er op maandag een persconferentie zou wor den gehouden, vindt dr. De Jong vreemd. „Zo'n persconferentie had toch ook op bijvoorbeeld zaterdag gehouden kunnen worden?" De drie christen-democratische fracties in de Tweede Kamer vinden dat er sprake is van een „openhartige reporta ge" en zeggen met vertrouwen het resul taat van het door Van Agt toegezegde onderzoek af te wachten. Toch blijven er enkele onopgehelderde punten, zo meent ook het CDA. Waarom is maan dag 15 november als datum voor de ar restatie aangehouden ondanks aan drang van verscheidene kanten. Waarom is de bewaking ontoereikend geweest en hoe zit het met de mogelijke tipgever van Menten?, aldus het CDA. De PvdA-fractievoorzïtter in de Eerste Kamer, drs. Vermeer, heeft dinsdag tij dens de algemene beschouwingen kri tiek geuit op de uitlating van minister Van Agt. dat de verontwaardiging rond zijn beleid in de zaak-Menten „niet ge heel zuiver is". Vooral Van Agts op merking dat de verontwaardiging on derdeel is van een schade-actie tegen het CDA, viel bij hem verkeerd. „Heeft de minister eigenlijk wel voldoende oog voor de beschadiging die zijn op treden heeft veroorzaakt bij al dege nen, die met afschuwelijke herinnerin gen aan de oorlog zitten?" zo vroeg Vermeer. Mevr. Van Someren vroeg naar de me ning van minister Van Agt (die over igens wegens het uitkomen van het eer ste rapport in de zaak-Menten niet in de Eerste Kamer aanwezig was) over de bewering van prof. Ruter, dat de rechter in de zaak-Menten en de Limburgse SS'er op juridische gronden niet meer tot vervolging kan overgaan. CPN- woordvoerder IJmkers noemde de zaak-Menten de zoveelste blunder van minister Van Agt en sprak over een fa lend beleid. VAN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING NOG GEEN SPRAKE Van Agt en de onzuiverheden f]\Tnister Van Agt en de zaak-Menten blijven geza menlijk de aandacht trekken. Begin deze week heeft de be windsman tijdens een bijeen komst van het CDA te Amers foort verkondigd dat de kritiek in de tweede kamer op zijn beleid in deze af faire niet alleen door zuivere overwegin gen was ingegeven. Naar zijn mening moesten bepaalde onderdelen van het kamerdebat worden beschouwd als het 'eerste hoofdstuk van de actie- i beschadiging lijsttrekker CDA'. Een ei genaardige opmerking. Van Agt voert aldus een oneigenlijk element in zijn verdediging in, namelijk het lijsttrek kerschap van het CDA Naar ons gevoel is hij wel de laatste die met deze opmer king voor de draad kon komen. Andries- sen had ze kunnen maken of desnoods Aantjes: zij hadden hem in bescherming kunnen nemen, zo al niet tijdens het kamerdebat dan toch wel onmiddellijk daarna. En op dat ogenblik hadden zij hun politieke tegenstanders eventueel kunnen verwijten dat hun kritiek was aangescherpt omdat het de toekom stige politieke leider van het CDA be trof. Evenwel, noch Andriessen, noch Aantjes kwam met dit verwijt, maar wel de minister zelf. En daarmee gaf hij op nieuw te kennen dat hij de kritiek op zijn beleid eigenlijk overdreven vindt. Hoe is dat toch mogelijk? Het rapport dat gisteren aan de ka mer is overgelegd, maakt duidelijk dat de bewindsman op de hoogte had kun nen zijn van de voorgenomen arrestatie en het bijbehorende uitstel tot maan dag, indien hij althans een ambtelijke notitie daarover zou hebben doorgele zen die twee dagen lang tussen zijn stukken heeft gezeten. Hij kwam er niet toe omdat hij op reis moest Onvermij delijke conclusie: de minister had de zaak-Men ten niet hoog op zijn prioritei tenlijst staan. Waarom overigens heeft de bewinds- I Xant/ijn man niet direct aan I lw,wJn de kamer meege- deeld - vorige week tijdens het eerste debat over deze kwes tie dat deze ambtelijke notitie twee da gen op zijn tafel heeft gelegen? Had hij zijn stukken op het ogenblik van het kamerdebat nog zelfs niet eens goed doorgekeken? De ambtelijke staf van het departement achtte de zaak- Menten blijkbaar evenmin zo belangrijk dat men de bëwindsman vóór zijn ver trek op het stuk attendeerde. Het minis terie - inclusief de minister - maakte zich blijkbaar niet erg druk over de zaak. Po litiek gezien komt dat er op neer dat een beleid werd gevoerd op basis van een onjuiste taxatie. En dat laatste nu heeft de kamer vorige week de bewindsman terecht verweten. Zijn in dat verwijt onzuivere elemen ten binnengeslopen? De minister is toch geen kind in de politiek? In de afgelopen weken is hij gekozen tot lijsttrekker van het CDA en bij die gelegenheid heeft hij laten weten zichzelf in staat te achten op te treden als minister-president. Ver volgens heeft hij in zijn huidige functie ernstige politieke beoordelingsfouten gemaakt: is het wonder dat die hem scherper worden aangerekend dan bij voorbeeld een beginnend staatssecreta ris? Maar dat wil niet zeggen dat nu het eerste hoofdstuk zou zijn ingeluid van de 'actie beschadiging lijsttrekker CDA'. Misschien herinnert de minister zich nog wel hoe destijds het kabinet- Cals werd gepresenteerd als de ploeg van de 'sterke jongens', Cals zelf kwam met die kwalificatie. Hij had dat beter niet kunnen doen, want bij elke beleids fout werd schouderophalend gevraagd": Tsdatnietdesterke-mannenploeg?' Bij Van Agt doet zich een soortgelijke si tuatie voor: hij heeft zich een benoe ming tot lijsttrekker laten welgevallen en zichzelf als toekomstige premier ge presenteerd. Geen wonder dat er scherp op hem wordt gelet Maar dat betekent helemaalnietdathethierom 'onzuivere elementen' zou gaan. INDUSTRIEBOND NVV ACHTER FNV-BELEID BEROEP DOEN OP AANNEMERS VLISSINGEN - De gemeenten aan de kZeeuwse Noordzeekust zijh over het algemeen niet uitgerust om een 'olie ramp' van enige omvang het hoofd te bieden. Wel acht men zich hier en daar in staat olieafzeetting vankleinere om vang van de stranden te verwijderen. Van een gemeenschappelijke regeling, waarin de gemeentelijke krachten op basis van een soort rampenplan tot net bestrijden van olie-overlast op de stranden zouden kunnen worden ge bundeld, is nog geen sprake. Een olievlek zoals die onlangs voor de kust van Walcheren werd gesignaleerd, kan afdrijven - zoals gebeurde - maar even goed over een respectabele lengte op de Zeeuwse Noordzeestranden te recht komen. In zo'n geval zullen de Zeeuwse kustgemeenten - als er ten minste op korte termijn geen afspraken worden gemaakt en maatregelen wor den getroffen - elk op eigen gelegenheid de overlast moeten bestrijden. Men heeft hiertoe de beschikking over enig graaf- en transportmaterieel bij de diensten van gemeentewerken, en denkt in gevallen van grotere omvang een beroep te kunnen doen op pplaatse- lijke aannemers voor bulldozers en an der materieel, eventueel ook op de Be scherming Bevolking en het ministerie van Defensie (genie). Maar een goed ge coördineerd plan hiertoe bestaat nog niet Gemeentesecretaris W. J. de Jonge van Westerschouwen verklaarde desge vraagd dat zijn gemeente - die enkele jaren geleden met een niet onaanzien lijk olie-aanspoeling werd geconfron teerd - niet over de hulpmiddelen be schikt een strand-olie-ramp van enige omvang te bestrijden. Gemeentewer ken beschikt daar wel over materiaal voo/ opruimen van kleiner formaat. „In geval van een grotere calamiteit zouden wij aannemers inschakelen. Ik geloof dat er hiertoe wel voldoende materieel op Schouwen .aanwezig is", aldus de heer De Jonge. Hij zag weinig in bestrij ding met chemische middelen, omdat die destijds in Scheveningen ook niet effectief waren gebleken. Bij een vorige 'olie-aanval' had men het afval verza meld en bij de voet van de duiri'en be graven. „Erg belangrijk is het tijdstip waarop je moet gaan bestrijden, of dit in het seizoen valt, als er haast bij is, of tijdens rustiger tijden". Van een ge meenschappelijke regeling totstrando- liebestrijdïng van dekZeeuwse kustge meenten had de heer De Jonge nog niets vernomen: „Gemeenten, die al eerder met een olie-overlast van enige omvang te kampen hebben gehad, zullen het bij een volgende bestrijding gezien de erva ring minder moeilijk hebben, dan een strand-gemeente, die het voor het eerst overkomt", aldus deze secretaris. 'Niets bekend Ook waarnemend secretaris J. Wattel van Veere, dat bij Vrouwenpolder een stuk Noordzeestrand heeft, was niets bekend over een intergemeentelijke regeling voor stamdoliebestrijding. „Er is volgens mij nog niets op grote schaal georganiseerd. Als kleine ge meente zouden we een olievervuiling ,van grotere oppervlakte ook niet kun nen bestrijden. We zouden dan een be roep moeten doen op een samenwerking met liet waterschap". Noch de gemeente, noch de stichting Badplaatsbelangen in Domburg be schikt over werktuigen en apparatuur om een olie-aantasting van het strand van enige omvang te lijf te gaan. Dat verklaarde burgemeester Diepenhorst van Domburg desgevraagd. Ook van een gemeenschappelijke rege ling had hij nog niet gehoord: „In geval van een olie-aanspoeling van grotere omvang zouden wij een beroep doen op aannemers, eventueel op de Bescher ming Bevolking of op het materieel ende mankracht, die defensie bij de kparate genietroepen heeft", liet de burgemees ter weten. „Wij zijn er hier niet op inge steld", zei gemeentesecretaris Diele- man van Westkapelle; een gemeente, die enkele jaren geleden ook werd ge confronteerd kmet olie-overlast. „Bij een calamiteit van kleinere omvang zouden wij gemeentewerken inzetten met hulpkrachten". Ook bij deze ge meente was nog niets bekend van een intergemeentelijke samenwerkingsver band voor strand-olie-bestrijding. Ook bij de gemeente Valkenisse wist men niets van eventuele afspraken tus sen de kZeeuwse kustgemeenten in ge- Slot zie pagina 5 kolom 5) NUNSPEET (ANP) - De bondsraad van de Industriebond NVV heeft zich dins dag in Nunspeet met ruime meerder heid gesteld achter de uitgangspunten van het gecoördineerd arbeidsvoor waardenbeleid van de FNV. Na de voor- en nadelen van een gecoör dineerd loonbeleid tegen elkaar te heb ben afgewogen, heeft het hoogste be leidsbepalende orgaan van de Indus triebond NVV 'een veer gelaten', zo deelde voorzitter Arie Groenvelt na af loop van de vergadering van de bonds raad mee. Volgens Groenevelt hield ongeveer eenderde deel van de bondsraad vast aan een motie waarin volledige prij scompensatie voor 1977 werd genoemd als voorwaarde voor deelneming aan het gecoördineerd FNV-beleid. De federatieraad van de FNV kwam echter maandagavond tot de slotsom dat ten behoeve van de bestrijding van inflatie en werkloosheid over 1976 een gedeelte van de prijscompensatie waar men eigenlijk recht op had (1,3 pet) moest worden prijsgegeven. In Amsterdam is op 51-jarige leeftijd overleden mr. Rudolf Adriaan van Sandick, algemeen secretaris van de Nederlandse Orde van Advocaten en secretaris van de Algemene Raad.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 1