Frans H. in slotwoord: niet schuldig aan moorden Newsweek: Russen vernietigden VS-satelieten met laserstralen ZONDER KERNCENTRALES EN GROTE KOLENWINNING STRAKS TEKORT ENERGIE Herkansing gezakten vóór grote vakantie FRANSE SCHRIJVER MALRAUX OVERLEDEN PZC/binnen -buitenland 13 Minister onder De Gaulle Shell-adviseurs Hoog en Hols: ONTKENNING DOOR PENTAGON Werknemers geschokt door asbestgevaar eigen bedrijf MAASTRICHT (ANP) - Na een proces van vele weken zal de rechtbank in Maastricht tot dinsdag 7 december moeten uitma ken of de 41-jarige hoofd verpleger Frans H. schuldig is aan moord op bejaarde patiënten of niet. In zijn laatste woord zei de ver dachte, aan wie negen moorden ten laste zijn gelegd, dinsdag niet schuldig te zijn. Hij gaf de verduistering van geld, siera den en andere goederen ten nadele van zijn patiënten in de Lückerheidkliniek in Kerkrade ruiterlijk toe: „Ik betreur dit, maar daarvoor heb ik met ruim vijf tien maanden hechtenis allang genoeg geleden". De verdachte bedankte de rechtbank onder leiding van president F. Eliëns voor de correcte behandeling. Pijn Omdat hij zich niet schuldig acht aan de dood van zijn patiënten vond ver dachte het verschrikkelijk, dat er tij dens het proces zoveel naar voren is ge bracht om zijn schuld te bewijzen. „Het doet mij pijn. Ik heb alleen maar men sen willen helpen. Ik wilde hun lijden helpen verlichten. Ik wist niet dat insu line dodelijk was". De hoofd verpleger zei zich altijd voor de zieke medemens te hebben ingezeten er nimmer op uit is geweest te doden. „Het zit me ontzettend dwars", zo beëindigde de verdachte zijn betoog. Hiermee sloot hij aan op de voorafgaande woorden van zijn raadsman. Zijn verdediger, mr. J. Hermans, had de rechtbank er in zijn dupliek dinsdag op gewezen, dat de hoofd verpleger nooit de opzet heeft gehad te doden. „U moet niet vergeten, dat verdachte met een beperkt verstandelijk vermogen deze Geen verstandhouding VS en Zuid-Afrika toekomst NEW YORK (Reuter) - Een zegsman voor secretaris-generaal Kurl Wald- heim van de V.N. heeft maandag tegen gesproken dat Waldheim berichten heeft gekregen over een vermeende verstandhouding tussen de Verenigde Staten ep Zuid-Afrika over de toe komst van Namibië (Zuidwest-Afrika). Woordvoerder Frangois Giuliani gat commentaar op een bericht in de Sun day Times in Londen, als zouden in het V.N.-secretariaat twee vertrouwelijke documenten berusten waaruit zou blij ken dat Zuid-Afrika in samenwerking met de Verenigde Staten voornemens zou zijn Namibië te binden aan het wes ten wanneer het onafhankelijk is ge- Als zich niet genoeg vrijwilligers melden voor dienst in het Zuidafrikaanse leger zal de dienstplichtige leeftijd worden verlengd-tot 60 jaar, zo heeft de Zuidaf rikaanse minister van defensie Pieter Botha dinsdag aangekondigd. Verdachten in Chinese moordzaak vrijgesproken ALKMAAR - De rechtbank in Alkmaar heeft vanmorgen drie Chinezen,- die werden verdacht van de moord op de 18-jarige Sau-Fan Cheung vrijgespro ken, omdat het wettig en overtuigend bewijs naar het oordeel van de recht bank niet was geleverd. President van de rechtbank mr. J. A. Markus gelastte onmiddellijke invrijheidstelling van het drietal. Heroïnekoerierster Sau-Fan Cheung werd 15 maart gewurgd gevonden in de berm van de Geesterweg te Akersloot. Het meisje werd om het leven gebracht in een huurauto waarin ze met vier Chi nezen een nachtelijke rit maakte. Drie van de inzittenden van de wagen kon den worden gearresteerd en stonden 14 dagen geleden terecht wegens mede plichtigheid aan moord. Tijdens de rechtbankzitting werd niet goed duidelijk wat zich in de auto had afgespeeld. De Chinezen legden uiterst vage verklaringen af, gaven elkaar de schuld of herinnerden zich belangrijke details niet. De officier van justitie deelde na de uitspraak van de recht bank mee, vermoedelijk in hoger be roep te gaan. Probleem hierbij zou zijn dat de Chinezen mogelijk Nederland verlaten. NFO BEZORGD OVER SITUATIE BIJ ONDERWIJS DEN HAAG (ANP) - De Nederlandse Federatie van Onderwijsvakorganisa ties (NFO) maakt zich zorgen over de situatie in het onderwijsbeleid. Hierbij gaat het niet alleen om de be zuinigingen die in de onderwijsbegro ting 1977 staan, aldus de NFO vandaag in een brief aan de leden van de tweede kamer, maar ook om het perspecttiel voor de komende jaren. Dat is zo drei gend dat bij de NFO ernstige zorg voor de toekomstige ontwikkeling is ont staan. Volgens de onderwijsvakorgani saties deelt het aandeel van de onder wijsbegroting in het nationaal inkomen en de rijksbegroting. De organisaties schrijven in de brief dat zij begrip hebben voor het bezuinigen op exploitatie en bouw als een ltematief voor bezuiniging op arbeidsplaatsen en salarissen, Niettemin vinden de organi saties dat hiermee een situatie ontstaat die het functioneren van het onderwijs bedreigt, omdat de daarvoor beschik bare gelden in feite verminderd worden. Bij de tweede-kamerleden pleit de NFO ook voor een snelle verlaging van de leerlingenschaal in het kleuter - en lager onderwijs om de groeiende werkloos heid onder onderwijzers en kleuterleid sters weg te nemen. De NFO is van mening dat het mogelijk moet zijn omdeze extra maatregelen te betalen uit de gelden voor de werkloos heidsbestrijding. ingewikkelde materie van insuline en suikerziektenietheeft kunnen doorzien. U moet niet vergeten, dat hij dacht met het inspuiten van 80 eenheden geen ge vaar te lopen. U moet niet vergeten, dat NIEUW PROCES STROOMOPWEKKING TECHNISCH MOGELIJK (Van ome redactie economie) DEN HAAG - Stroomopwekking via een proces met turbines waarbij olie met een hoog zwavelgehalte wordt ge bruikt, is technisch haalbaar. Dit zegt minister Lubbers (economische zaken) in antwoord op schriftelijke vragen uit de begrotingsbehandeling. Hij voegde eraan toe dat het prijsverschil tussen hoog- en laagzwavelige olie nu groter is dan bij de start van het project. De ge volgen daarvan moeten eerst worden bekeken. De kosten van het ontwerpen van een proefinstallatie worden op ongeveer een half miljoen geschat, Daarvan heeft de overheid totaal f450.000.- bijgedragen. hij nooit méér spoot", zo richtte de raadsman zich tot de rechtbank. Lang en duur Het proces tegen de 41-jarige hoofdver pleger is de langste en duurste rechts zaak die in Nederland ooit tegen één persoon werd gehouden. Met vele on derbrekingen heeft de zitting alles bij elkaar bijna acht weken in beslag ge nomen. Het ministerie van justitie heeft een miljoen gulden aan extra kos ten gehad. EEG-BESLUIT ZUTVELBERG UITGESTELD BRUSSEL (ANP) - De landbouwminis ters van de negen EEG-landen hebben dinsdag in Brussel geen overeenstem ming kunnen bereiken over het pakket maatregelen om de Europese melkplas, de boter- en melkpoederberg in de ko mende jaren te doen afnemen. De grote tegenstelling die besluitvor ming onmogelijk maakte, lag tussen de landen die onder geen voorwaarde een heffing willen op plantaardige oliën en vetten (Nederland. Verenigd Konink rijk, Duitsland en Denemarken) en de landen die dat wel wensen (de rest van de EEG-lidstaten). De landbouwraad zal de zulvelvoorstel- len in december opnieuw behandelen, PLAN STAATSSECRETARIS DE JONG: UTRECHT (ANP) - Als de vakantiespreiding wordt beperkt en een herkansing voor gezakte eindexamenkandidaten kan worden ingevoerd kan iedereen voorde grote vakantie weten waar hij of zij aan toe is. Staatssecretaris drs. K. de Jong van onderwijs en wetenschappen heeft dij plan maandag voorgelegd aan de centrale commissie voor onderwijsoverleg. WASHINGTON - Mevrouw Carter, echtgenote van Amerika's nieuwe -president heeft een bezoek gebracht aan een lagere school, hoofdzakelijk voor zivarte kinderen, vlakbij het Witte Huis. Me vrouw Carter bezocht de school om te kijken of haar dochtertje Amy volgend jaar deze school zou kunnen bezoeken. Bij het verla ten van de school vertelde mevrouw Carter dat zij en haar man nog geen beslissing genomen hadden, maar de 9-jarige Amy in geen geval naar een bijzondere school zou gaan. BUNDELING KRUIDENIERS- VIJFTIG DODEN BIJ VLIEGRAMP ORGANISATIES GRIEKENLAND De bewindsman heeft dit in Utrecht op een bijeenkomst met journalisten mee gedeeld. Hij heeft de vertegenwoordiger van de onderwijsorganisaties in het overleg gevraagd voor 15 december te laten weten wat zij van het plannetje vinden. In de kerstvakantie denkt hij een beslissing te kunnen nemen. Staatssecretaris De Jong wil nu de va kanties voor het voortgezet onderwijs slechts spreiden over twee perioden van zeven weken, Deze twee perioden vallen dan samen met de drie perioden van zes weken voor het kleuter- en lager onder wijs. De spreiding zou zo gebeuren, dat twee regio's in dezelfde periode vakantie hebben, beginnend op de laatste vrij dag van juni, en dat de derde regio in een andere periode, die een week later begint, vakantie heeft. Voor wie niet meteen bij de eindexa mens slaagt, wil drs. De Jong herkan singen voor twee vakken. Deze herkan singen komen ook in de plaats van de nu nog bestaande herexamens. Zijn dc ein dexamens in de huidige vorm en vakan tiespreiding op zich strijdig met de wen sen, het probleem is vooral een kwestie van strijd. De bewindsman denkt tijdwinst te kunnen maken bij de eindexamens door een andere manier waarop de cor recties van het examenwerk kunnen worden verricht. Metname acht drs. De Jonghet mogelijk de meerkeuzetoetsen sneller te laten nakijken. AMSTERDAM (ANP) - De i duizend leden van drie kruideniersor ganisaties, de christelijke, de katho lieke en de algemene bond, hebben be sloten hun krachten te bundelen in een 'vakcentrum', dat met ingang van 1 ja nuari 1977 zal gaan opereren. De interne activiteiten, die verband houden met de eigen levensbeschouwe lijke identiteit van de bonden, worden onder eigen verantwoordelijkheid voortgezet met gebruikmaking van de apparatuur van het vakcentrum. Overleg tussen overheid, werkne mers en werkgevers heeft ertoe geleid dat 'in de bouwnijverheid een gezamen lijk experiment zal worden opgezet met korte bijscholingscursussen in Rijn mond voor werkloze werknemers van 23 jaar en ouder in de bouwnijverheid. ATHENE (AFP/RTR) - Een vliegtuig van de Griekse luchtvaartmaatschap pij Olympic Airways met 50 mensen aan boord is tijdens een binnenlandse vlucht in bergachtig gebied in het noorden van Griekenland neergeko- Volgens de politie zijn alle 46 passagiers en de vier bemanningsleden van het toestel, dat in brand vloog, omgekomen. De machine, een YS11 van Japanse ma kelij, was op weg van Athene naar Ko- zani. Een tussenlanding in Larissa was vanwege het slechte weer niet mogelijk. Het toestel verloor contact met de ver keerstoren van Larissa na gemeld te hebben dat het in verband metde^ware mistprobeerde een noodlanding te ma ken. PARIJS (AFP) - De Franse schrijver, oud-minister en oorlogsveteraan André Malraux is dinsdagochtend overleden. André Malraux is 75 jaar geworden (geboren 3-11-1901). Hij stierf in een ziekenhuis in de Parijse voorstad Creteil aan een longembolie. Hij was daar een week tevoren opgeno men met een lichte infectie als ge volg van een longoperatie die hij drie maanden geleden had onder gaan. Als jongeman bezocht Malraux op een oudheidkundige expeditie het Verre Oosten. Hij raakte daar in de politiek betrokken en speelde een ac tieve rol in de Chinese revolutie. Zijn roman 'La Condition Humaine' in Nederland verschenen onder de titel 'Het menselijk tekort', gaat over die revolutie en bracht hem naast twee andere Franse intellectuele giganten van de 20e eeuw, André Gide en Jean Paul Sartre. In de Spaanse burgeroorlog was Mal raux mitraillist. Zijn ervaringen in Spanje legde hij neer in de roman TEspoir'. Zijn bekendste boek is 'La condition humaine' dat in 1933 met de 'Prix Concourt' werd bekroond. Malraux begon zijn literaire loop baan als medewerker van avan- tgardistische tijdschriften in Parijs. Zijn eerste boek was het surrealis tisch getinte 'Lunes en papier', dat verscheen toen hij,20 was. In de tweede wereldoorlog, toen hij bij een Franse pantserdivisie was ingedeeld, werd hij gevangen geno men. In 1942 ontsnapte hij uit Duits land en slot zich bij het Franse ver- eet aan, waar hij onder de schuil naam 'kolonel Berger* van zich deed spreken. Als commandant van een brigade ontmoette hij de Gaulle aan het front in de Elzas. Hij werd één van tijn trouwste aanhangers. Toen de oorlog afgelopen was. werd Malraux eerst cultureel attaché, daarna tot januari 1946 minister van voorlichting in het kabinet van De Gaulle. Hij trad toe tot het 'Rasse- nemblement du Peuble Francais' en werd in juni 1958 opnieuw minister van voorlichting. Hij publiceerde in die tijd de eerste resultaten van zijn overwegingen over de kunst: 'Psychologie de l'art' (1947-1949) in drie delen. - Rouw Heel Frankrijk rouwde De Franse driekleur ging halfstok op alle openbare gebouwen en monu menten. President Valery Giscard d'Estaing, die met Malraux in het kabinet van wijlen president De Gaulle zat, zond zijn persoonlijke betuiging van deel neming aan de enige nog in leven zijnde nazaat van Malraux, zijn dochter Florence, de echtgenote van filmregisseur Alain Resnais. Het stoffelijk overschot van Mal raux is opgebaard in het kasteel van de familie De Vilmorin in Verrieres le Bouisson ten zuiden van Parijs, waar de schrijver zijn laatste leven sjaren heeft doorgebracht. Hij zal overeenkomstig zijn wens in alle stilte worden begraven. Dit heeft zijn familie meegedeeld. De Franse regering is echter van plan enkele dagen later een open bare herdenkingsplechtigheid te houden. Nauw betrokken De schrijver - soldaat - staatsman was van mening dat men niet over oorlog, politiek of kunst kon schrij ven zonder er nauw bij betrokken te zijn geweest Zelfs toen hij 69 was, in 1971, wilde hij zich nog scharen aan de kant van de opstandelingen in Oost-Pakistan, die streden voor de vestiging van de onafhankelijke staat Bangla Desj. Tot 1939 is Malraux uitgesproken links geweest Toen in dat jaar de Sowjet-Uni'e een verdrag met Nazi- Duitsland sloot keerde hij het com- munisme de rug toe. Hij ag later in het nationalisme van De Gaulle een leer die de belangen van het wer kende volk kon dienen. Over De Gaulle en diens toekomstbeelden schreef Malraux 'Les chenes qu'on abat', verschenen in 1971. Aan het einde van de jaren twintig kwam Malraux in contact met de Nederlandse criticus en roman schrijver E. du Perron, aan wie bij la condition Humaine' opdroeg. Malraux was de hoofdfiguur in du Perrons boeken 'Het land van her komst' en 'De avonturiers'. LEIDSCHENDAM - Dinsdag zijn in het Nationaal Automobielmuseum een aantal bejaarden, maar voor de liefhebbers hoogst aantrekkelijke auto's geveild. Een van de vele pronkstukken ivas deze Maybach cabriolet, die eens de persoonlijke wagen van Eva Braun zou zijn geweest en die in 1939 is gebouwd. De auto ging van de hand voor 48.000 gulden. DEN' HAAG (ANP) - Ook bij een geringe economische groei zal de wereld het zonder kernenergie en grootscheepse ontwikkelingen van steenkolen niet kunnen redden. Er zullen energievoorzieningsmoeilijkheden ontstaan als niet alle be schikbare opties (met inbegrip van kernenergie en kweekreactoren) worden ge bruikt. Dit zeggen dr. ir H. Hoog, voorzitter van het Energieonderzoek Centrum Neder land en adviseur in energiezaken van Shell en ir. A. Hols, adviseur inzake olie- en gasproduktie bij Shell, in een geza menlijk pre-advies voor de op 11 de cember a.s. in Utrecht te houden alge mene vergadering van de vereniging voor de staathuishoudkunde. Deze ver gadering zal gewijd zijn aan een discus sie over het energievraagstuk. De kernenergieprogramma's blijven in het algemeen achter bij de plannen en daardoor zal een tekort ontstaan aan dekking van de verwachte energiebe hoefte. Dat zal zelfs bij lage economi sche groei verplichte stringente ener giebesparingen noodzakelijk maken, menen de heren Hoog en Hols. Zij zien anders niet. hoe in dat tekort zou moe ten worden voorzien. De voorraden fossiele brandstof zijn bij elkaar weliswaar nog toereikend voor 100 jaar (bij een verbruik op het niveau van 1975), maar de ontginning van die voorraden is geen simpele zaak. Er treden technische en financiële be zwaren op en die geven reden tot zorg. Overbruggen Het is noodzakelijk de bestaande ener giebronnen verder te ontwikkelen en NEW YORK (UPI) - Vorig jaar zijn enkele Amerikaanse ver kenningskunstmanen verblind en buiten werking gesteld door een Sowjetlaserstraal, zo heeft het tijdschrift Newsweek ge meld. Newsweek voorspelde een 'ware oorlog in de ruimte' in science-fictionstijl, die in de jaren 1980 het staium van de te kentafels voorbij zou zijn. Er worden dan gevechten geleverd tussen vernie tigende jachtkunstmanen, bemande ruimtevaartuigen en dodelijke laser stralen, aldus het blad. De V.S. volgen al lang de Sow jet- ruimtevaartuigen met van laser voor ziene radar en er zijn 'sterke aanwij zingen, ondanks officiële Amerikaanse tegenspraak, dat het incident van vorig jaar boven Siberië het werk was van een laserstraal die tienduizend maal sterker was dan enig natuurlijk vuur'. Minister van defensie Donald Rumsfeld zou verklaard hebben dat de betrokken Amerikaanse kunstmanen waarschijn lijk waren 'verblind door het felle licht van brandend aardgas langs een buis leiding in het westen van Rusland'. Enkele weken nadat de twee Ameri kaanse kunstmanen buiten werking ge steld waren lanceerde de S.U. een on bemand ruimtevaartuig, dat daarna ge volgd werd door een tweede Russische kunstmaan. 'Na een korte achtervol ging haalde de jager de kunstmaan in en bleef in de buurt om zijn prooi te bekij ken. Daarna verwijderde de jager zich tot op veilige afstand en ontplofte - een bewijs dat het doel op bevel kon worden vernietigd'. Bepalend Newsweek beweert dat een gevecht tussen kunstmanen in de ruimte bepa lend kan zijn voor.de uitslag van een oorlog op aarde omdat de systemen van vroegtijdige waarschuwing en verde diging tegen ballistische raketten bij de verliezende partij worden uitge schakeld, waardoor deze onder de drei ging van een massale aanval met atoomwapens zich wel zal moeten overgeven. Het artikel zegt dat in de V.S. al chemi sche lasers zijn ontwikkeld die geen elektriciteit van node hebben. De S.U. is volgens Newsweek met haar jachtkunstmanen voor op de V S.. maar vermoedelijk heeft de V.S. weer een voorsprong met laserwapens. Boven dien heeft de V.S. het machtigste wapen van alle met de grote Space Shuttle, het ruimteveer waarmee dertig ton lading en een zevenkoppige bemanning kun nen worden vervoerd. Het wordt in 1979 voor de eerste .maal gelanceerd en kan Russische laser- en spionagekunstmanen uit hun baan plukken en opbergen in een ruimte waar een heel Russische ruimtestation, een Saljoet. in kan. GOOR (ANP) - Leden van de indus triebonden NVV en NKV bij de asbest-cementfabriek Etemit in Goor hebben bij een eigen onder zoek geconcludeerd, dat zich in de fabriek geregeld situaties voordoen waarbij werknemers zijn blootges teld aan asbeststof. Inademen van deze stof veroorzaakt op den duur minstens ademhalingsmoeilijkhe den. De stof kan ook aanstichter zijn van long- en buikkanker. Districtsbestuurder Th. de Bruyn van de Industriebond NVV zei ge schokt te zijn door de uitkomsten van het onderzoek. Het rapport wordt onder meer aangeboden aan de directie van Etemit en de arbeid sinspectie. In september van dit jaar werd op een congres van de internationale metaalbewerkersbond in. Oslo een resolutie aangenomen die zich uit sprak voor het verbieden van asbest- verwerking. Op die bijeenkomst schetste de Nederlandse arts drj. Strumphius de medische gevolgen van inademen van asbeststof. mogelijkheden gebruik te maken, maar daarnaast zal energie besparing de meest zinvolle bijdrage kunnen vormen om de komende 25 jaar het hoofd te helpen bieden. Naar hun mening moet een zo goed mo gelijk gebruik worden gemaakt van de overbruggende functie, die de kemsplij- tingsenergie kan vervullen tot het mo ment. dat stromingstypen energie en kernfusie de energievoorziening kunnen overnemen. De stromingstypen (winde nergie, getijdenenergie enz.) zullen nooit veel meer dan ongeveer tien pro cent aan de energievoorziening kunnen bijdragen: de kernfusie kan de vrijwel onuitputtelijke energiebron van de toe komst worden, maar het stadium van ontwikkeling is nog uiterst vroeg. Het wetenschappelijk bewijs, dat kern fusie bruikbaar is, is nog niet geleverd. Verder onderzoek en ontwikkeling zul len monumentale kosten met zich brengen. Een reële bijdrage tot de energievoorziening wordt niet in deze eeuw verwacht. Bezwaar RMHP tegen regeling kinderbijslag Van onze redactie economie DEN HAAG - De Raad van Overleg voor Middelbaar en Hoger Personeel (RMHP) protesteert met klem bij de Tweede Kamer tegen de door het kabi net voorgestelde herziening van de kinderbijslag regeling en de kinderaf trek. .Hier is opnieuw sprake van een weinig doordachte ingreep van de regering op het inkomensbeleid. Bovendien worden een aantal principiële uitgangspunten met voeten getreden", aldus de RMHP. die meent dat juist de inkomensgroepen van f30.000 tot f50.000 extra de dupe worden van de maatregelen. OPEC-conferentie KOEWEIT (ANP) - De ministersconfe rentie van de Organisatie van Olie exportlanden (OPEC) over de olieprij zen is vijf dagen uitgesteld tot 20 de cember. Dat heeft de minister van oliezaken van de Verenigde Arabische Emiraten, Mana Ai-Oteiba, dinsdag meegedeeld. WOENSDAG 24 NOVEMBER 1976 EINDE VAN LANGSTE PROCES IN NEDERLAND

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 13