I
Vlinders
VERRUKKELIJKE WEZENS
pinnen
Buiten
d„
PUZZELENPUZZELEN
PUZZELENPUZ2
KAMPIOENSCHAPPEN
DELTA FEDERATIE EN KUSTHENGELEN
VAN SIMPEL
TOT GECOMPLICEERD
ui
ff
P
s
V
ö9
Él
si sTm^^naT
B
9
ggj;
§8
rm
^Ét
ff
KANDIDATEN BEKEND
i
1
s
i
•i
i
i
1
1
ms
b
DE KUNST
VAN CAMOUFLAGE
ZATERDAG 20 NOVEMBER 1976
Vlinders behoren, met vogels, tot de
verrukkelijkste wezens van de na
tuur; we associëren ze met zon en zo
mer, warmte en kleuren, ze maken
geen lawaai (wat een zegen, vogels
bunnen wel eens te druk zijn) ze zijn
enkel maar mooi, boeiend, kortston
dig, mysterieus.
Ze zijn er overdag, ze zijn er 's avonds,
ze zijn er 's nachts; liun kleurenpracht
is onvoorstelbaar, hun vormen zijn het
ook, en de moderne technieken vah fo
tografie en reproductie maken het
mogelijk dat alles te vangen, vast te
leggen, zoals nog nooit is mogelijk ge
weest. Zeker, er bestaan adembene
mend mooie boeken over vlinders uit
het verleden. Maar die zijn, helaas,
voor een gewone sterveling niet meer
te betalen, en dan ook nog enkel uit
esthetische en cultuurhistorisch oog
punt van belang, want de huidige
stand van de wetenschap geven ze na
tuurlijk niet weer.
Wie in vlinders belangstelten mogelij'fc
zelfs vlinderboeken verzamelt, weet
dat er op dit gebied heel wat bestaat,
,en heel wat fraais bestaat.
Er is nu een prachtboek bijgekomen,
het Spectrum Vlinderboek van Tho-
masC. Emmel, van de universiteit van
Florida. Rienk de Jong, als conserva
tor verbonden aan het Rijksmuseum
van Natuurlijke Historie te Leiden
vertaaldehet. Hetis een grootformaat
boek in een fraaie linnen band, 260 pa
gina's omvang, waarin 317 schitte
rende kleurenfoto's van dagvlinders
staan afgebeeld. De meeste van deze
afbeeldingen zijn van het formaat van
een halve prentbnefkaart ongeveer
(dat wil zeggen acht foto's op een pagi
na) maar er zijn ook vele foto's die een
hele of zelfs twee pagina's beslaan. Al
deze foto's zijn van levende vlinders in
actie gemaakt, dus geen opgeprikte,
dode, verdroogde en vervonnde geval
len. Alleen.al het bekijken van deze
foto's van vlinders uit alle werelddelen
en klimaatzones is een lust voor het
oog.
Behalve deze platen is er echter ook de
tekst, verduidelijkt met vele tekenin
gen, kaarten, overzichten e.d. Daarin
wordt niet alleen het leven van de
vlinders beschreven vanaf de hofma-
king, de paring, tot het leggen der eie
ren,het rupsstadium, de metamorfose,
e.d., maar ook wordt alles verteld over
de merkwaardige mimicry, waardoor
bepaalde soorten ongevaarlijke vlin
ders op giftige of onsmakelijke soorten
zijn gaan lijken; over de camouflage,
de trekgewoonten van diverse soorten,
over eet- en slaapgewoonten. Ook voor
verzamelaars zijn er allerlei wenken.
Men begrijpe goed: dit is géén deter-
mineerboek, maar een algemeen-
oriënterend boek over Dagvlinders
van de hele wereld, en als zodanig een
prachtwerk dat ik iedere vlinderlief-
hebber. of liever iedere liefhebber van
de natuur en Van een mooi boek. warm
aanbeveel!
en C. J. Zwakhals te kunnen bespre
ken, nu is "Nachtvlinders in Kleur"
van dezelfde auteurs uitgekomen, en
ook weer uitgegeven door Moussault,
Baarn 21,501. Dit is wél een (eenvou
dig, niet compleet) deteimineerboek-
je, met fraaie, duidelijke afbeeldingen
in kleur naar tekeningen van Niels
Jonsson. Samen met het deeltje 'Dag
vlinders' een heel bruikbaar boekje
voor beginnende vlinderliefhebbers.
Maar het wordt toch echt wel tijd dat
er weer eens een grondig, up-to-date
een echt Nederlands determineerboek
voor vlinders gemaakt wordt: De fa
meuze Ter Haar is volkomen verou
derd en kost bovendien antiquarisch
honderden guldens, en sindsdien is het
eigenlijk behelpen gebleven, of moet
men bij Duitse of Engelse determi-
neerboeken te rade.
moeten we helaas in menig geval, we
kunnen vliegen, muggen, muizen en
kakkerlakken maar niet hun gang la
ten gaan. Het is echter een éardig
boek; de oplossingen die gegeven wor
den zijn de meest humane. Het is ook
een heel interessant boek. omdat het
zoveel wetenswaardigs uit de geschie
denis geeft (ook metoude prentjes) en
veel informatie in het algemeen. Dus:
een heel apart deeltje in deze bekende
Elsevier-reeks. en ook zeër aanbevo
len.
Ooi
We
e blijven nog even bij de 'Insek-
ten'. Onder deze "titel verscheen er in
Elseviers serie 'Hoe Dieren Leven' een
boek van Walter M. Blaney. 22,50).
160 pagina's. Drs. G. v. d. Velde ver
taalde het.
Dit boek is natuurlijk nietzo uitvoerig
als het voorafgaande, maar het is ook
uitstekend van inhoud, keurig uitge
voerd en fraai geïllustreerd met teke
ningen en foto's, bijna allemaal in
kleur. (Elsevier, Amsterdam).
Bij dezelfde uitgeverij verscheen een
nieuw, en zéér interessant deeltje in de
bekende serie 'Natuurgidsen', en wel
'Elscvicris Gids van Nuttige en Scha
delijke Dieren in en om het huis'. Dat
ik dit boekje vandaag méé bespreek,
komt doordat die 'nuttige en schade
lijke' dieren vrijwel allemaal insekten
zijn. (Natuurlijk komen ook muizen en
ratten aan bod. zelfs de steenmarter!)
Een dier dat ik persoonlijk vaak in
huis heb gehad, en wel in diverse hui
zen waar ik woonde, is de hermelijn,
maar dat diertje wordtnietbehandeld.
Het is nuttig als het de muizen en ratr
ten opruimt, en schadelijk als het je
pluimvee doodt,
Bedoelde gids is oorspronkelijk een
Deense aangelegenheid, en heet dan
zoiets als Wilde dieren in huis en op het
erf. Maar de Nederlandse titel geeft wel
goed weer waar het in feite om gaat:
om 'Ongedierte' en hoe we dat kunnen
weren, bestrijden, verdelgen. En dat
'ok voor een ander boek van Spec
trum, Utrecht, 'Zwerftocht door het
Insektenrijk', van Walter Linsen-
maier. voor Nederland geredigeerd
door drs Duffels en drs Ellis, beiden
verbonden aan de afdeling Entomolo
gie van het Zoölogisch Museum te
Amsterdam, heb ik niets dan lof. Net
als het Vlinderboek van Spectrum, is
dit een werk om enkel in superlatieven
over te schrijven. De Zwitser Walter
Linsenmaier werd in 1917 geboren; hij
is een razend knap schilder en teke
naar van dieren, een knap fotograaf
ook, en een zeer bekend amateur
entomoloog en boeiend schrijver. Uit
de combinatie van die vier eigensehp-
pen ontstond een werkelijk uniek boe
kwerk dat op populair wetenschappe
lijke, volkomen verantwoorde wijze de
lezer invoert in de wondere, verbijste
rende wereld van de insekten. Kosten
noch moeiten zijn gespaard om dit
boek ook uiterlijk zeer fraai te maken.
Het is gebonden in blauw linnen, bijna
400 pagina's dik. mooi papier, zowel
voor de druk als voor de zeer mooie
kleurenillustraties.
Het is niet mogelijk in een kort bestek
ook maar een flauwe indruk te geven
van de veelzijdige inhoud van dit boek,
enhetheeftook niet veel zin met getal
len te schermen: dat er een goede
750.000 soorten insekten beschreven
zijn tot nu toe (maar er zijn er veel
meer), dat de eerste insekten naar men
vermoedt een 400 a 350 miljoen jaar
geleden ontstaan zijn, dat ze letterlijk
overal (behalve in de oceanen) leven en
ach voortplanten, enzovoorts.
De tekst van dit boek is, zoals gezegd,
zeer levendig en boeiend geschreven
en de afbeeldingen zijn in één woord
schitterend. Linsenmaiers tekeningen
zijn vaak zó natuurgetrouw dat men in
een reproductie nauwelijks zien kan of
het een foto of een tekening betreft. Als
heteenfoto is.staatheterbij venneld.
en heus niet ten overvloede. Al zou ik
toch zeggen dat bij afb. 29/2 het woord
'foto' vergeten is.
Ook dit is een belangrijk, zéér aanbe
volen boek.
i de Vissen. Eerst, nog weer van
Elsevier: 'Elseviers Groot Zeeaqua-
riumboek', van K. Probst en J. Lange.
216 pag., groot formaat, 200 kleuren
foto's en tekeningen, J' 69,-.
Steeds meer mensen gaan een zeea
quarium houden. Sedert het baanbre
kende werk- van Portïelje. dat als
Verkade-album in 1930 het licht zag.
zijn er zoveel technische snufjes ge
komen. tot geperfectioneerde filters en
kunstmatig zeewater toe, dat men het
gerust kan wagen, zeker als men al wat
ervaring heeft opgedaan met het
zoetwateraquarium. En, laat ik dat er
direct bij zeggen: als men over een
ruime beurs beschikt, want het is een
kostbare liefhebberij. En dan. ja dan
ontvouwt zich een wereld voor de ogen
van een zo onvoorstelbare pracht, dat.
die van de vlinders er haast nog bij
verbleekt. Sommige, nee vele. tropisch
vissen en andere zeedieren zijn van een
schoonheid en kleurenweelde die zijn
weerga nauwelijks vindt, je moet het
zien om het te kunnen geloven. Dit
zéér frame boek ('Meeresaquaristik' is
de oorspronkelijke titeli is een all
round informatief boek voor wie een
zeeaquarium wil gaan aanleggen, en
ook voor wie er al een heeft. Het geeft
talloze tips. ook de nieuwste over fil
ters. verder over vangen, aanschaf,
gewennen, enzovoorts, en verder is er
dan een systematisch gedeelte waarin
allerlei zeedieren worden beschreven,
met wijze van houden. Eerst dieren als
sponzen, kwallen, zeeanemonen, kora
len, dan kreeftachtigen. schelpdieren,
inktvissen, zeesterren, zeeëgels. en
tenslotte de vissen. De foto's in dit
boek zijn heel erg mooi.
Het raadplegen van die nieuwste ge
gevens die in dit boek worden vermeld,
kan veel teleurstellingen voorkomen,
en wanneer men dat bedenkt is dit
boek daarom alleen zijn geld al ten-
volle waard. Trouwens, zoals gezegd:
de hele zeewateraquarium-
liefhebberij is een dure aangelegen
heid.
Uitgeverij 'In den Toren' te Baam
tenslotte brengt op groot formaat het
boek van Keith Sagar en Jack Swain:
'The love of tropical fishes' onder de
titel 'Tropische Vissen" 14.90, na 31
dec. 19,50).
De vissen worden in twee groepen ver
deeld: tropische zoetwatervissen en -
zeevissen voor in het huiskamera-
jauarium.
Dit boek is geïllustreerd met 115 kleu-
•enfoto's die ook al weer van voortref
felijke kwaliteit zijn, de tekst is goed.
Ie prijs opmerkelijk laag. gezien het
;ebodene.
Horizontaal: 1 bedaardheid; 6 maalin
richting; 9 blaasinstrumentje; 10 voor
zetsel; 11 duistere periode: 12 woon
schuit; 14 roofdier; 17 grijpen: 19
knijpbril; 20 gewricht; 22 tegenslag; 23
kerkelijk rechtscollege: 24 gele verf
stof; 25 loofboom; 27 inlandse medi
cijn in Indon.. 28 ijlen: 30 gevat; 32
smalle verhoging; 35 Turkse titel; 37
bastionvormig vestingwerk: 38
voegwoord; 39 arbeidsvermogen; 40
schande; 41 remittent.
Verticaal: 1 mestgoot; 2 ontwijken; 3
decigram; 4 Zuidslavische munteen
heid; 5 onwel; 6 doorlaatopening met
deksel in een stoomketel; 7 rijgsnoer; 8
oorspronkelijke naam van radon; 13
bevlieging; 15 achting; 16 rotanstok;
17 omgang: 18 stuk van een land, door
vreemd grondgebied omgeven: 21 in
hoge mate: 22 Latijns voorzetsel; 26
klap: 28 afzetting van kalk of kiezel-
zuur uit bronwater; 29 verkoudheids-
verschijnsel: 30 overschot: 31 besluit;
33 vaste ondergrond; 34 inhoudsmaat",
35 bloedvat; 36 wier.
ZOETWATERKAMPIOENSCHAP
De kampioenschappen van de Delta Federatie zijn
weer achter de rug en de kampioenen zijn bekend.
Vorig jaar was er een povere opzet van het zoetwa
terkampioenschap. Dit jaar is het aantal wedstrij
den toegenomen en het zoetwaterkampioenschap
van de Delta Federatie is tot een volwaardige com
petitie uitgegroeid. De uitslag van deze competitie
luidt: 1 kampioen C. Theunisse De Karper Bergen
óp Zoom; 2 c. v. Nieuwburg De Karper; 3 F. Termoh-
len Baroniesche Hengelaars; 4 Joh. Jansen De Kar
per; 5 Th. Blijlevens De Karper; 6 M. de Weert GW
Hoeven; 7 P. M. v. Gastel GW; 8 A. Schilder GW; 9
Th. Verbeek Bar. Hengelaars; 10 C. Aarts Bar. Hen
gelaars.
Dames: 1 kampioen mevrouw Vnnds GBV Roo
sendaal; 2 mevrouw Roose GOA Axel; 3 mevrouw
De Veth GW Hoeven en 4 mevrouw Van Rijnsber-
gen VBO Oudenbosch.
Korpsen: 1 kampioen De Karper Bergen op Zoom: 2
GW Hoeven; 3 Baroniesche Hengelaars Breda; 4
GBV Roosend aal en 5 Edelkarper Bergen op Zoom
De prijsuitreiking zal worden gehouden op zater
dag 27 november om precies half acht in de 'Hol
landse Tuin' te Bergen op Zoom. Op deze avond zal
naast de prijsuitreiking nog bingo worden ge
speeld, terwijl de Goldstars voor de muziek zullen
zorgen.
ZOUTWATERKAMPIOENSCHAPPEN
Ook zullen op deze avond de prijzen worden uitge
reikt van de zeehengelcompetitie.
Een competitie met 15 wedstrijden. Aan een groot
aantal van deze wedstrijden heb ik deel genomen.
Zo'n wedstrijd is altijd een ontmoetingspunt, waar
je visvrienden ontmoeten het nodige "visserslatijn
moet aanhoren. De organisatie van deze wedstrij
den is in het algemeen goed. hetgeen veelal te dan
ken is aan jarenlange ervaring. Er zijn natuurlijk
altijd nog punten die voor verbetering vatbaar zijn.
Er wordt bijvoorbeeld nog wel eens gesmokkeld
met de onderlinge afstand van de hengelaars. Deze
moet 5 m bedragen, maar er wordt nogal eens 4 m
van gemaakt, waardoor het vissen minder aange
naam wordt. Ook het aangeven van het inschrijfio-
kaal naar het wedstrijdparkoers is op enkele wed
strijden nog wel voor verbetering vatbaar. De wed
strijdcommissies van verschillende wedstrijden-
dienenzichervan bewust te zijn, dateen grootaantal;
hengelaars plaatselijk totaal onbekend zijn.
Dan zijn er voorts altijd wedstrijden
waarbij getracht wordt om de
uitslag zo spoedig mogelijk bekend te maken, maar
ook wedstrijden waarbij ze het zo lang mogelijk
rekken. Vooral als dit tijdrekken gebeurt door een
rad van avontuur, zorgt dit bij veel wedstrijd vissers
voor veel ongenoegen! Het is zeker geen reclame
voor zo'n wedstrijd. Zoals het zich nu laat aanzien.
(Het aantal zeehengelwedstrijden van de Delta Fe
deratie zal toenemen tot 20) zullen de hengelaars
een keus gaan maken. De wedstrijden waar het
minder plezierig was, zullen ze dan wellicht laten
vallen.
De uitslag van de zeehengelcompetitie luidt: 1
kampioen A. Mens Eendrachtvissers; 2 C. Luijks
Zeester; 3 W. Franken Edelkarper; 4 A. v. d. Ree
Oosterscheldevissers; 5 R. Vermaas Oosterschel-
devissers; 6 T. de Backere GBV; 7 J. Veraart GBV: 8
T. Krebbex Eendrachtvissers; 9 W. v. d. Heijden
Zeester en 10 C. v. d. Sanden Zeester.
Dames: 1 kampioen mevrouw Schouw Zeester; 2
mevrouw De Veth Zeester; 3 mevrouw Van Dorst
.Zeester; 4 mevrouw Slabbekoorn EGHV en 5 me
vrouw Van Hoof HVKK
Junioren: 1 Adri Aarden Zeester: 2 Marcel Kroon
Zeester: 3 Mary Lepoeter HVKK: 4 Kees Luijster-
burg Zeester en 5 Andre Deegens HVKK
Verenigingen: 1 Zeester Halsteren: 2 HVKK Kapel-
Ie; 3 Oosterschelde Vissers Sint-Maartensdijk: 4
Eendrachtvissers Nieuw-Vossemeer en 5 Ooster
schelde Zierikzee.
NEDERLANDS KAMPIOENSCHAP
KUSTHENGELEN NWS
Het Nederlands kampioenschap kusthengelen is
weer achter de rug. Dit kampioenschap leverde een
pnmeur op van een vrouwelijke kampioen namelijk
mevrouw De Koek van de Zeester uit Halsteren
Zwager Jan en Peer waren voorheen ook al eens
kampioen, zodat ze daar kunnen zeggen het blijft in
de familie. De vangst was redelijk, maar viel enigs
zins tegen door de verwachtingen. Het weer was wel
regenachtig, maar toch goed en de stemming bij de
deelnemers liet niet te wensen over. Toch blijkt het
kusthengelen bij de NWS nog steeds een stiefkind
te zijn. Voor het wereldkampioenschap zeehenge-
len vanaf de boot en het kampioenschap zoetwa
tervissen werd de pers schriftelijk uitgenodigd om
hierbij aanwezig te zijn. Voor dit kampioenschap
zou een paar persmensen telefonisch zijn uitgeno
digd. omdat er volgens de perschef van de NWS in
de lande meer belangstelling zou bestaan voor zoet
als voor zout. Dit is een totaal verkeerd inzicht.
Waar is er in Nederland een selectiewedstrijd ge
weest met meer dan oOO deelnemers? Alleen in
Zuid-WestrNederland bij het kusthengelen.
dammen/1, anderson
Van Leen (le Rooij uit Heerlen moch
ten we weer een 12-tal problemen
ontvangen, waarmee hij deze ru
briek een goede dienst bewijst.
Wij
streven naar een redelijk hoog ni
veau en wat de problemen betreft,
zijn we bij De Rooij wel in uiterst
deskundige handen. Om te beginnen
een drietal eenvoudige werkjes met
als sluitstuk een uit 1958 daterend
probleem, waarvan de oplossing
niet minder dan 13 zetten telt. Ook
toen al bleek de Limburgse groot
meester tot verbluffende prestaties
in staat!
'Een simpel stukje voor huisdam-
9
f m 9
m
juiste beginzet gevonden, verloopt
de verdere ontwikkeling automa
tisch.
35-30! 25x32.27x3816x18.33x2 24x42.
2x15 11x22.47x38 36x47.38-33 47x29,
15x2!
Probleem van de week
No. 1
w
m
9
O
9
m
m
33-28 12x21,23x12 32x23 A, 29x9 3x14,
12x3 21-26, 3x20 26x48, Motiefstand
Blonde: wit: dam op 20. 2 sch. op 40
en 34. Zwart: dam op 48.1 sch. op 25.
Wit aan zet.
20-29! 48x30. 40-35!!!
A. op... 8x17, 28x37 bv. 17-22. 31-26
25-30. 26x28 30x39! 42-38
'Eénzetter*
m
Het z.g. magneetmotief. De witte
dam trekt de aspirant-dam (nu schijf
op 43) onweerstaanbaar naar een van
de velden 31 of 40. waar één veld ver
der een witte schijf gereed staat om
het vonnis te voltrekken
'Samen met Scheijen. Een schuch
tere poging om een prachtig motief
te bewerken. Simpel? Het gaat echt
niet anders'.
9 m
m
9
9
W,
h;:<i
s
9
9
'9
A
m.
O
M
Het vinden van de juiste beginzet is
uiteraard steeds de sleutel tot de op
lossing van een probleem. Maar
meestal is net dan verder wel zo. dat
na enkele slagdwangzetten opnieuw
naar een volgende sleutelzet gezocht
moet worden. Bij de éénzetter is dat
echter niet het geval. Eenmaal de
De problemenserie De Rooij zal in
een drietal afleveringen van telkens
vier problemen plaatsvinden. Tel
kens zal één probleem gelden voor
onze oploswedstrijd. Wie de goede
oplossingen van de - in totaal drie -
problemen inzendt, dingt mee naar
de prijs, bestaande uit een 2-tal
Prismaboekjes: Damboek voor be
ginners van L. de Rooij. Daar dit
boekje ook voor meer gevorderden
van belang is, speciaal voor hen, die
meer systeem in hun spel willen
brengen, achten wij dit boekje voor
elke dammer een nuttig geschenk.
Oplossing van probleem no. 1 kun
nen binnen 2 weken worden inge
zonden aan ons adres: Kasteelstraat
29 te Kapelle.
Volledigheidshalve de stand nog in
cijfers:
Wit: 16 sch. op 15.16,21,27,31,32,34,
37, 39, 40, 41, 42, 45, 47, 48, 50.
Zwart: 16 sch. op 4, 7, 8, 9.14,18, 19,
20, 22, 23, 24, 25, 28, 29, 35, 36.
schaken/c. jansen
De deelnemers aan de kandidaten
matches zijn bekend. De loting is
verricht. De strijd kan beginnen.
Portisch-Larsen, Mecking-
Polugajevski, Hort-Fischer en
Petrosjan-Korlsjnoi.
Het is natuurlijk uitgesloten, dat Fi
scher meedoet. In dat geval zal Hort
tegen Spasski moeten aantreden.
Spasski, die nog steeds in Frankrijk
vertoeft, is echter door de Russische
schaakbond een speelverbod opge
legd. Speelt Spasski niet, dan komt
Tal tenslotte in aanmerking. Moge
lijkheden en moeilijkheden nog ge
noeg dus. Maar de grootste tramme
lant staat ons met Petrosjan-
Kortsjnoi te wachten. Een grotere
antipathie tussen twee schakers is
er sinds Capablanca-Aljechin niet
geweest. Daarbij komen nog de poli
tieke complicaties. Er staan ons in
teressante gebeurtenissen te wach
ten!!
Een van de beste partijen uit de in
terzonale toernooien was de partij
Hort-Browne. Geen partij met duize
lingwekkende combinatoirewendin-
gen, maar met ragfijn positiespel.
Een partij voor de fijnproevers.
Wit: V. Hort Zwart: W. Browne (Ma
nilla 1976)
Engels
I. c2-c4 e"-e5 2. Pbl-c3 Pb8-c6 3.g2-g3
g7-g6 4.Lfl-g2 Lf8-g7 5.c2-e4
Een van Nimzowitsch afkomstige
speelwijze. De zwakte van veld d4
speelt voorlopig een ondergeschikte
rol.
5 .Pg8-e7 6.Pgl-e2 0-0 7.d2-d3 d7-d6
8.0-0 f7-f5
De stelling vraagt om deze zet. Zwart
poogt aldus het initiatief op de ko-
ningsvleugel te nemen.
9.h2-h3 Lc8-e6 10.Pc3-d5 Dd8-d7
Een indirekte aanval op pion h3.
II.Kgl-h2 Ta8-e8
Het is fraai om te zien hoe zwart zijn
stukken in siagorde opstelt. De witte
stelling is wat rommeliger, maar
daarom nog niet slechter.
12.Lcl-e3 Pc6-d4
Zwart vindt, dat de tijd van voorbe
reiding voorbij is en gaat tot actie
over. Een andere mogelijkheid was
h6. gevolgd door Kh7 en eventueel
a5. De tekstzet- heeft als eerste doel
het dominerende wit.te paard op d5
op te ruimen.
13.Le3xd4 c5xd4 14.Pe2-f4 Pe7xd5
Een blunder was natuurlijk 14 .c6
wegens 15.Pe6: met kwaliteitswinst.
15.e4xd5!
Iets minder goed was 15.cd5: met de
bedoeling op de c-lijn te drukken.
Bijvoorbeeld: 15Lf7 16.efö: (an
ders fe4:i Df5:17.Tcl Le5! 18.Pe6 Le6:
19.de6: c6! enz.
15.Le6-f7 16.Ddl-b3
Niet 16.Pe6 Le6:17.de6: Dc8! 18.Db3
c6 en zwart staat beter.
16.Kg8-li8
Nu dreigde Pe6 wél. Zwart plaatst
bovendien een valstrik.
17.Db3xb7 Te8-b8 18.Db7-c6!
Wit trapt er niet in. Met 18.Da7: zou
hij zich lelijk in de vingers gesneden
hebben. Er zou dan gevolgd zijn-
18Ta8 19.Db7 Tfb8 20.Dc6 Dc8!
21.Pe6 Ta7fi met stukwinst <Pc7:i.
18 .Dd7xc6 19.d5xc6 Tb8xb2
Men houdt het niet voor mogelijk,
dat zwart deze stelling nog verliest.
Maar het gebeurt!
20.Tal-bl! Tf8-b8
Op 20Ta2: volgt 21.Tb7 Tc8
22.Ld5! en pion c7 sneuvelt! Het ver
dere verloop van de partij wordt be
heerst door de zwakte van deze pion.
21.Tblxb2 TbSxb2 22.Lg2-d5! g6-g5
Nog het enige. Er komen nu ongelijke
lopers op het bord. maar ook dat mag
zwart niet baten,
23.Pf4-e6 Lf7xe6 24.Ld5xe6 Lg7-e5
Ook na andere zetten blijft wit in het
voordeel Bijvoorbeeld 24,Ta2:
25.Tbl! Ti2:" 26.Kgl en wint. Of..f4
25.gf4: gf4: 26.Kg2 Le5 27 Kf3 en
zwart is aan handen en voeten ge
bonden. Slaan op a2 kan niet wegens
Tgl (of Tbli en pion c7 valt.
25.Le6xf5 Tb2xa2
Zie diagram
i
t
M
X
'Si':
Zwart staat zeer slecht. Ongelofelijk!
Ongelijke lopers en een vrijpion op
de a-lijn en toch
26.Lf5-e4
Niet26.Kg2 wegens26 .Ta6enTb6.
26,a7-a5
Als de zwarte toren de a-lijn verlaat,
volgt Tal.
27.Kh2-g2 a5-a4?!
Het is twijfelachtig of 27 .Ta4! de
partij had kunnen redden (28.Tbl?
Tb4!). maar nu is er zeker geen red
den meer aan. Op 27 .Ta4! was wit
op de koningsvleugel binnengedron
gen.
28.Tfl-bl d6-d5
De enige manier om c7 te dekken.
29.Le4xd5 Kh8-g7 30.Tbl-b8 a4-a3
31.Tb8-g8r Kg7-f6 32.Tg8-e8!
Dreigt 33.Te6 Kfó 34.KI3!! met mat.
32,Ta2-e2
Het enige, want 32.Ld6 leidt na
33.c5 meteen tot verlies.
33.Te8-e6^ Kf6-g7 34.c4-c5!
Zwart is nu in complete zetdwang. Er
dreigt 35.Kfl met stukwinst.
34.Te2-c2
De kapitulatie. Ook 34.a2 35.La2:
was er niets meer.
35.Te6.xe5 Tc2xc5 36.Tc5xg5^ Kg7-f6
37.f2-f4 a3-a2 38.Ld5xa2 Tc5-c2*
39.Kg2-f3 Tc2xa2
Zwart gaf het op. Een grandioze pres
tatie van Vlastimil Hort.
bridge/T. Schipperheyn
De laatste inzending in de Bols bridgetip-eompelitie
1976/77 is van Tony Friday, Engels international en als
zodanig een geducht tegenstander sinds 1961. Hij schrijft
over dc kunst van camouflage. Voor militairen een
doodnormale zaak, maar door bridgers nog wel eens ver
geten. Zijn uitgangspunt is dat. als men sterk is in een
kleur, het verstandig kan zijn dat le camoufleren voor de
leider. Deze taxeert uw kracht in een andere kleur dan
wellicht verkeerd.
Sch 7
Ha B 10
Ru A H V B 10 6
KI A H V 5
moest hebben. Zuid legde de heer en ging één down.
Een ander voorbeeld:
Sch 10 6
Ha B 8 4
Ru V 10 8
KI V 10 9 7 4
Sch V 7 4
Ha 7 5
Ru A 6 5 3
Sch A 5 2
Sch 10 8 4
Ha A 9 5 4
Ru 5 4 2
KI 7 2
Sch A H V B
Ha V 8 7 3
Ru 9 7
Seh 9 6 5 3
Ha H 6 2
Ru 8 3
KI 10 8 6 4
Een spel uit een wedstrijd tussen Engeland en Ierland.
Oost gever, allen kwetsbaar. Oost opende 1 Sch. Zuid pas.
West 2 Sch. Noord doublet, waarna via 3 KI. bij zuid een
eindcontract werd bereikt van 5 KI.West kwam uil met
Sch 2 en oost legde het aas! Hij kon zien dat het contract
zou afhangen van de behandeling der hartenkleur. Oost
had de bieding geopend en zuid zou zeker het grootste
deel van de kracht bij oost zoeken. West had evenwel
geboden en moest derhalve toch wel iets hebben. Door het
spelen van Sch A en niet de boer hoopte Oost de indruk te
wekken dat west Sch H had en dan dus niet Ha A. Deze
camouflage tactiek slaagde wonderwel.Oost speelde Ha 3
terug en zuid ging er inderdaad van uit dat oost Ha A
Ru H B 7 4
KI H B 8 3
Sch H B 9 8 3
Ha A H V 10" 9 2
Ru 9 2
KI géén
Zuid opende 1HA (allen kwetsbaar) - OW passen - noord
1 SA. zuid 2 Sch. noord 2 SA en zuid tenslotte 4 Ha. Géén
bieding die in aanmerking komt voor een schoonheid
sprijs maar in de praktijk voorgekomen in een zeer be
langrijke Engelse viertallenwedstrijd. West kwam uit met
Ru A en vervolgde met de drie voor oost's heer. Deze
bedacht dat het nuttig zou kunnen zijn zijn bezit in
schoppen te camoufleren, hetgeen mogelijk was door an
dere kracht te etaleren. Hij legde KI H op tafel, de kleur
waarin zuid gegeven de bieding, waarschijnlijk renonce
moest hebben. Zuid taxeerde oost inderdaad op KI A H,
zodat west wel Sch A moest hebben. Hij speelde later Sch
10 en liet deze uitlopen, één down.
Priday formuleert zijn Bols-tip aldus:
Denk in de verdediging aan de kunst van camouflage der
kracht. Als men de leider omtrent één kleur een verkeerd
beeld kan geven trekt deze t.a.v. een andere kleur wel
licht de verkeerde conclusie.
