lovir EZEEt BREUK WESTDUITSE CSU/CDU-COALITIE mML l Oud-commissaris assisteert Hartsuiker bij onderzoek Zeeuwse staten leveren scherpe kritiek op begrotingsbrief van gs bcikkei inter recreatie CONFLICT IN KABINET OVER NOORD-ZUID-DIALOOG Strauss kiest na 27jaar eigen weg Opsporing van Menten verzocht via tv 1 i OPDRACHT DEN UYL IN MENTEN-AFFAIRE Dit kabinet zal drie van Breda niet vrijlaten 219e jaargang no. 276 Zaterdag 20 november 1976 kamperland veerse meer tel. 01107-770 veerweg 16 Zie pag. 10 (Van onze correspondent) BONN - De christelijk sociale unie (CSU) heeft vrijdag volkomen onverwacht besloten de band met de christelijk democratische unie (CDU) door te snijden. Dat betekent dat er na 27 j aar een einde is gekomen aan een verbond, waarin CDU en CSU in het parlement optreden als gemeenschappelijke fractie. zuigwerking van een zeer conservatieve CSU is daar volgens hem voor nodig. Of de CSU zich nu ook over de grenzen van Beieren gaat begeven, is niet zeker. Strauss verklaarde dat hij geen pogin gen zal ondernemen om tot een zoge noemde vierde party te komen. Betreurt CDU-voorzitter Helmut Kohl betreurt de beslissing van de CSU. Volgens de man die er vast van overtuigd was oppo- De voorzitter van de CSU. Franz Josef Stranss, heeft zijn zin gekregen, daar kan geen twijfel over bestaan. Al in de nacht na de verkiezingen van 3 oktober, die voor de Beierse CSU forse winst be tekende, had Strauss zijn ongenoegen gespuid over de verkiezingscampagne van de CDU. Die was volgens hem met name in het noorden van de Bondsre publiek veel te „stap" geweest. Men had, aldus Strauss, niet genoeg geha merd op de juistheid van de slogan: „Vrijheid of socialisme". Dit zou de re den zijn waarom CDU en CSU net niet de absolute meerderheid behaalden. Men mag veronderstellen dat Strauss zijn CSU volkomen onafhankelijk heeft gemaakt teneinde na de volgende ver kiezingen in 1980 een grotere kans te hebben om te kunnen regering. Een Boze ouders bezetten kantoor waterstaat GRONINGEN (ANP) - Een tiental ou- ders van schoolkinderen uit Sappe- Hieer hebben vrijdagavond besloten de kantoren van rijkswaterstaat in de stad Groningen te bezetten tot zij er door de politie worden uigehaald. De ouders, meest moeders, behoren hij het comité vóór 1 december verkeerslich ten eist op een gevaarlijk kruispunt in Sappemeer. sitieleider van een gemeenschappelijke CDU-CSU-fractie in de nieuwe Bonds dag te zijn, betekent het besluit van de CSU een „stap terug". Ondat deze ont wikkeling zo volstrekt onverwacht was, beperken de meeste commentaren zich tot - uiteraard - eerste indrukken. De Bondsregering wil de toestand eerst analyseren. In de praktyk van het parlement houdt VOLGENDE WEEK BESLISSING EEG-COMMISSARIS (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG - Het kabinet zal volgende week definitief vaststellen wie de op volger van Lardinois wordt in de Euro pese commissie in Brussel. In de be spreking van afgelopen vrijdag is de zaak wel aan de orde geweest, maar konden nog geen besluiten worden ge nomen. In antwoord op schriftelijke vragen van de WD stelde Den Uyl vrijdag dat er volgens hem geen staatsrechtelyke be zwaren zijn tegen de benoeming van een fungerende minister. De WD had dit punt aan de orde gesteld omdat, als er wel formele bezwaren tegen een derge lijke benoeming zouden zijn, de libera len niet b(j voorbaat zouden zijn uitge sloten om een kandidaat te leveren. AMSTERDAM (ANP) - ln het kader van de opsporingsactiviteiten van de justitie naar de gevluchte Blari- cumse zakenman-kunstverzamelaar Pieter Nicolaas Menten 77) is nu ook de televisie ingeschakeld. Na het NOS-joumaal van vrijdagavond 20.00 en 21.30 uur werd een foto van Menten getoond en een foto van een Simca Stationscar (kleur grijs blauw) alsmede het kentekennum mer van de wagen (63-DR-73) waar mee Menten zondagavond 14 no vember met zijn vrome Is weggereden van zijn landhuis in Blaricum. De districtscommandant der rijkspo litie in de hoofdstad verzocht namens de Amsterdamse hoofdofficier van justitie om inlichtingen over Menten. Het telefoonnummer van de rijkspo litie in Amsterdam is 020-226322. Er werd zoals gebruikelijk bij een poli tiebericht. een signalement van Men ten genoemd door de nieuwslezer. de scheiding tussen CDU en CSU in dat er nieuwe commissies moeten worden gemaakt, dat afgevaardigden van de CSU eigen spreektijd krijgen. FDP De Westduitse vrije democraten, FDP, hebben vrijdag op het partijcongres in Frankfort hun voorzitter, minister van buitenlandse zaken Hans-Dietrich Ge- nscher. met grote meerderheid voor een volgende periode van twee jaar herko zen. In een politieke rede sprak Ge- nscher zich onomwonden uit voor voortzetting van de regeringscoalitie MUNCHEN - De sinds 1949 bestaande samenwerking tussen de Bondsdagfracties met de sociaal-democraten. Tegelijk van de Westduitse CDU en haarm Beierse zusterpartij, de CSU is verbroken. Vrijdag verklaarde hij zich echter in principe be- besloot de CSU Christelijke Sociale Unie) een eigen fractie te vormen. Op deze reid tot samenwerking met de archieffoto de beide voorzitters Frans Josef Strauss (CSU) en dr. Helmut Köhl (ri christen-democraten in de deelstaten. (CDU) gefotografeerd tijdens een verkiezingsbijeenkomst in mei 1976. Tussen Pronk en Van der Stoel/Brinkhorst (Van een onzer verslaggevers) SCHIPHOL - Binnen het kabinet is een conflict gerezen tussen minister Pronk (ontwikkelingssamenwerking) en de bewindslieden van buitenlandse zaken anderzijds. Minister Van der Stoel en - vooral - staatssecretaris Brinkhorst nemen het Pronk kwalijk dat hij begin deze week heeft gezegd dat de Noord- Zuiddialoog in Parijs tot mislukken gedoemd is. Staatssecretaris Brinkhorst zei vrij dagmorgen Schiphol bij zijn terug komst uit Parijs: „Alle uitspraken die op dit ogenblik de indruk wekken dat de Noord-Zuiddialoog mislukt, spelen in de kaart van degenen die een misluk king willen. Het beleid van dit kabinet is erop gericht al het mogelijke te doen om de onderhandelingen in Parijs te laten slagen. De minister en de staatssecreta ris van buitenlandse zaken voeren dat beleid uit. De Noord-Zuiddialoog is es sentieel voor de verhoudingen in de we reld. Het past mij niet commentaar te geven op uitlatingen van een collega. Ik vind wel dat iedere collega gehouden is het kabinetsbeleid te verdedigen. Er staan te grote belangen op het spel". In tegenstelling tot minister Pronk achtte staatssecretaris Brinkhorst het nog steeds niet uitgesloten dat de confe- g i pagina 2 heroine De officier van justitie in Middelburg heeft tegen twee jonge Zeeuwsch- i Vlamingen voor gebruik en handel in- ;l heroïne zware straffen geëist. pagina 3 deelname De regering verhoogt de deelname in de j Jnsm. pagina 4 wet Opinie: Is berechting van Pieter Menten wettelijk mogelijk? j pagina 11 speurders VNO-voorzltter Van Veen wil werk- i speurders aanstellen vooreen betere ar- beidsbemiddeling. pagina 13 sanering Het CDA in staten van Zeeland is van r 1 mening dat De Schelde' niet mag wor den getroffen door de snering in de j j scheepsbouw. j pagina 31 weg Ben IJsebaert stopt eind'76 als weieler- k consuL nin ZATERDAG j PAGINA 19 KRANT beul 1\ Oorlogsmisdadiger Hans Loyen. de ff! drie-sterren-beul van Brobuisk. M PAGINA 20 1 macht Ij Als de machtsmodellen veranderen, jl 0 verandert ook de geschiedenis: Be- H woondewereld; Stemmen uitde kerken: J; 1 Van en voor de draaitafel. j PAGINA 21 kloof j i Minister Pronk signaleert een kloof fcus- j i sen woord en daad in Suriname. ii PAGINA 23 architectuur 11 Architectuur is muziek in steen, zegt J Henk Hopman; Letterkundige kmoiek 1 1 van Hans Warren. j PAGINA 25 verrukkelijk 1 Denksporten; Hengelsportrubriek. Binnen en Buiten' over 'Vlinders die j verrukkelijke wezens'. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG - Premier Den Uyl zelf heeft afgelopen dinsdagavond het in itiatief genomen voor het eerste onder zoek naar de verdwijning van de van oorlogsmisdaden verdachte Blari- cumse kunstverzamelaar Menten. De minister-president verklaarde dit vrijdagavond tijdens een onderbreking van het kabinetsberaad. Tijdens een onderhoud op het departement van jus titie heeft de premier van mr. Hartsui ker, procureur-generaal van het Am sterdamse gerechtshof, een „van minuut-tot-minuut-onderzoek" geëist. Op aandringen van Den Uyl werd ook een assistent van Hartsuiker aangewe zen, oud-hoofdcommissaris Perick van Nijmegen. Den Uyl fungeerde deze week als minis ter van justitie ad interim omdat Van Agt in het buitenland vertoefde en ook zijn eerste vervanger, minister De Gaay Fortman, niet aanwezig was. Den Uyl hoorde eerst maandagavond telefo nisch van de verdwyning van Menten. Dinsdagavond had hij hierover een be spreking op het departement van justi tie met enkele hoge ambtenaren van het Openbaar Ministerie. „Staande die bij eenkomst concludeerde ik dat er vragen bleven liggen die om opheldering vroe gen". aldus Den Uyl. Hij gaf daarop Hartsuiker de opdracht de zaak te onderzoeken en binnen 36. uur, of in ieder geval zo snel mogelijk.' een gedetailleerd verslag van de gebeur tenissen te geven. Over de omstreden keus van Hartsuiker zei de premier vrij dagavond: „Ik wil me niet bemoeien met de kritiek die er in Amsterdam op deze man is. Je moet de eerst verant woordelijke man zo'n onderzoek laten uitvoeren". De opsporing van Menten is thans ge coördineerd by de rijkspolitie in Am sterdam. Daartoe is op het districtsbu reau van de rijks-politie in de hoofdstad een speciaal coördinatiepunt gevestigd. Diner Pieter Menten en zijn vrouw hebben vorige week vrijdagmiddag nog met vrienden gedineerd in een bekend res taurant in de Amsterdamse binnen stad. Zondagavond verliet het echt paar hun liuis in Blaricum. nadat aan de auto waarmee zij vertrokken de dag ervoor een kleine reparatie was uitge voerd. Reactie Romme Mr. C. P. M. Romme. na de oorlog lange tijd fractieleider van de KVP in de Tweede Kamer, is niets bekend van een bedrag van 200.000 gulden of zelfs meer. dat Menten zou hebben geschonken aan de KVP. Dat zou dan zijn gebeurd „voor bewezen diensten" van vooraanstaande partyleden die Menten daarmee be schermd zouden hebben. Het rechercheteam dat aan het eind van de jaren '40 de zaak-Menten heeft geprobeerd uit te zoeken, heeft in die tijd overigens argwaan gekoesterd je gens mr. Romme. Een van de recher cheurs die toentertijd aan dat onder zoek deelnamen, heeft dat verklaard. Volgens deze rechercheur is lange tijd overwogen Romme aan een verhoor ie onderwerpen. Waarom het ten slotte niet is gebeurd, is niet duidelijk. Mr. Romme zelf zegt dat hij Menten nooit heeft gekend. KANSAS He! paard Like Irish lanceer! hier zijn berijder Richard Zimmer man tijdens de American Royal Horse Show in Kansas City. Zimmerman ghtg dwars door de hindernis en bleef aan de andere kant met duidelijke hoofdpijn zitten Niettemin werd hij nog tweede door met een tweede paard Peck Bullit ongeschonden het circuit af te werken. rentte in Parijs, die volgens programma van 15 tot en met 17 december met een ministeriële bijeenkomst wordt beslo ten, slaagt. Daarvoor is allereerst nodig dat de negen EEG-landen meer voort gang boeken in de richting van gemeen schappelijke standpunten. „Steeds wanneer de Negen in staat zijn iets ge meenschappelijks in te brengen, heeft dat onmiddellijk effect op de houding van de Verenigde Staten en Japan. Als er in Parijs iets wordt bereikt, is dat steeds een gevolg van stappen van de Negen", aldus staatssecretaris Brink horst. die daarmee nog eens onder streepte dat Nederland, in zijn visie, in ternationaal alleen iets kan bereiken ten bate van de ontwikkelingslanden als het zijn beleid voert via de Europese Gemeenschap. DEN HAAG- Het ministerie van justi tie vindt niet dat de Drie van Breda moeten worden vrijgelaten. „Zolang dit kabinet regeert, zullen de Drie niet worden vrijgelaten", zo verklaarde staatssecretaris Zeevalking van justi tie donderdagnacht in de Tweede Ka mer. Hij ontkende dat in een gesprek met vertegenwoordigers van het Centrum '40-'45 een officiële opvatting over die vrijlating zou zyn verkondigd. Wel gaf hij toe dat de secretaris-generaal van het departement, mr. A. Mulder, in het gesprek als zijn persoonlijke mening heeft gegeven, dat volgens hem de Drie wel op vrije voeten zouden moeten wor den gesteld. „Maar de heer Mulder heeft daaraan toegevoegd dat hij, als hij een zittende minister van justitie daarover zou moeten adviseren, misschien een andersluidend advies zou geven". Zeevalking reageerde daarmee op een opmerking van de communist Wolff, die de staatssecretaris en de secretaris generaal (de hoogste ambtenaar) min of meer verweet zeer onzorgvuldig met- de gevoelens van de mensen van het Cen trum, allemaal oorlogsslachtoffers, te hebben omgesprongen. Volgens Zee valking was de opvatting van Mulder niet uit eigen beweging gegeven, maar op grond van een vraag van een van de leden van de delegatie van het Centrum. Ook minister Van Agt mengde zich nog even in die discussie, door te stellen dat „het volstrekt acceptabel is dat mensen in een dergelijke situatie uitdragen wat hen op het hart ligt. zeker als hij daar aan toevoegt dat hij uit hoofde van zyn functie eventueel een ander advies zou geven". De kabelkoetsier moet van de bok §Er wordt in dit land steeds meer over 'de kabel' gespro ken. op congressen, door ge meentebesturen, in werk groepen. En het opvallende is dat vrijwel uitsluitend de ver betering van ontvangstmogelijkheden voor televisieprogramma's het centrale punt van dergelijke besprekingen vormt. Zo is in Vlissingen een actieco mité aan het y veren voor een kabelnet in de binnenstad omdat daar klachten zijn over de 'gewone' ontvangst per an tenne. Het comité meent dat daarin af doende verbetering kan worden ge bracht door aanleg van een kabelnet Een juiste theorie. Maar kabelnetten zijn er geenszins alleen om een verbe terde ontvangst te bereiken, er is veel meer in het geding. Helaas wordt dat 'meer' in Nederland meestal over het hoofd gezien. In allerlei gemeenten waar tot nu toe kabelnetten zyn aangelegd, ging het in de meeste gevallen om twee doeleinden: betere ontvangst en meer programma's. En op die basis werd een kabelnet ontworpen. Zo ontstonden VHF-UHF-systemen - ook wel aange duid als 'aftaknetten' - die in feite niet meer inhouden dan een technisch ver fijnd en verbeterd 'radiodistributiesys teem' zoals dat vroeger door de PTT werd geëxploiteerd. Eenvoudig gezegd: de programma's hoeven niet meer door de ether te worden aangevoerd, maar worden storingsvrij per kabel aangebo den. En daarmee is de zaak dan afge daan. Tamelijk definitief: allerlei moge lijkheden voor nieuwe ontwikkelingen worden aldus voor een groot aantal ja ren uitgebannen. Ka, abelnetten houden heel wat meer ln dan verlengstukken van radio- en tele visiestudio's: zij kunnen een nieuwe mogelijkheid betekenen voor moderne vormen van communicatie. Vormen waarvan allerlei groepen profiteren: on derwijsinstellingen, bibliotheken, buurtwerkers en wat niet al meer. In dat geval echter moet niet worden beslo ten tot de aanleg van maar is j Jjmtlïjn 'aftaknet' stemet' noodzakelijk. Het resultaat is dat de aangeslotenen veel meer mogelijkheden hebben bij hét ge bruik van hun kabelaansluiting, moge lijkheden die zij zeil' via een kiessysteem kunnen bepalen. Zo zou men als abon nee een aansluiting tot stand kunnen brengen met een 'avondschool' voor het volgen van een bepaalde cursus of men zou het ANP kunnen bellen om via het scherm het laatste (gedrukte) nieuws te zien. Schooltelevisie voor groepen van scholen wordt mogelijk, zo ook ver- keersbewaking of een aansluiting met het oog op de individuele gezondheids zorg. Er zijn allerlei varianten te beden ken. waarbij de 'kabel' niet langer meer fungeert als het 'draadje-van-de- radiocentrale', maar als een geheel nieuw communicatiesysteem. In ver schillende landen is men op deze nieuwe mogelijkheden al ingespeeld, terwijl de elektronische industrie er eveneens re kening mee houdt. Vermoedelijk wordt in de jaren tachtig de nieuwe generatie televisietoestellen gereed gemaakt voor aansluiting op dergelijke stemetten. In Nederland heeft de tweede kamer de gedachtengang van staatssecretaris Van Huiten afgewezen om uitsluitend aftaknetten toe te staan, zodat ook in ons land andere nettypen mogelykzyn. Wa, H. EVERSDIJK: „MAGER STUK WERK' at betekent dit nu voor de 'kabelpo- litiek' van de gemeenten? Het antwoord ligt voor de hand: bij de ontwikkeling van hun projecten moeten gemeente besturen niet uitsluitend denken aan verbetering van ontvangstmogelijkhe- den en vermeerdering van het aantal tv-programma's. Kabelnetten vergen hoge investeringen en derhalve een zorgvuldig beleid. Als men daarvoor plannen maakt moet in ieder geval wor den bestudeerd of die inves teringen niet zodanig moeten worden besteed dat er veel grotere gebruiksmogelijkheden ontstaan. Dekosten voorstemetten zyn weliswaar als regel hoger dan voor een aftaknet, maar er zijn varianten moge lijk: in Nederland is byvoorbeeld een 'meegroeinet' ontwikkeld dat op lan gere termijn de mogelijkheden van een stemet kent. maar eenvoudiger begint. Bovendien zijn de afschrijvingstennij- nen voor stemetten als regel langer dan die voor aftaknetten, een factor die de exploitatie gunstig beïnvloedt. Uitein delijk gaat het er om wat een aanslui ting per abonnee kost: het laat zich aan zien dat de abonnementskosten van een stemet niet wezenlijk hoger zullen zyn dan voor een aftaknet, wel zyn de voor delen aanzienlijk groter. De W. DON: „GEEN BLIJK VAN BELANGSTELLING VOOR SAMENLEVING" MIDDELBURG - Vanuit dc Zeeuwse staten is vrijdag scherpe kritiek gele verd op de inhoud van de geleidebrief van gedeputeerde staten bij de begro ting voor het volgend jaar. De heer W. Don van de PvdA zei over de brief, dat die 'minder dan ooit een inspiratiebron vormt tot een gloedvolle discussie' in de staten. De heer H. Eversdijk, die na mens het CDA het woord voerde zei: 'Deze briefis een mager stuk werk en in feite slechts een financieel verhaal'. De heer C. Th. A. van Waterschoot van de PPR liet weten: 'Het heeft onze fractie bij het lezen van de geleidebrief bij zonder verbaasd dat het college geen visie geeft op de toekomstige ontwik keling in onze provincie'. In zijn algemene beschouwing over de begroting was boos over de mededeling van gedeputeerde staten dat zich geen byzondere gezichtspunten voordeden, waarop in de begrotingsbrief van 1977 zou moeten worden ingegaan. De heer Don: 'Is het geen bijzonder punt, dat het aantal mannen, maar vooral ook vrou wen, dat in onze provincie by de zoge naamde geregistreerde arbeidsreserve staat ingeschreven een opwaartse ten dens vertoont? Geeft het vraagstuk van de jeugdwerkloosheid u geen extra zor gen en moeten de gevolgen voor die op groeiende jeugd geen byzondere aan dacht hebben?' En verder: 'U en wij worden geacht aan politiek te doen, maar ik geloof dat u dat teveel vereen zelvigt met het bestuurly k apparaat. De geleidebrief 1977 beperkt zich myns in ziens tot het verstrekken van feiten en feitjes, tot het geven van cijfers en cy fei tjes. De geleidebrief geeft geen blyk van belangstelling voor de samenleving waarin wij leven, voor de noden en de vervreemding van mensen, ook in Zee land', De heer Eversdijk was zeer kort in zyn kritiek. 'Een beleidsvisie ontbreekt en die vernachten we toch ook in een ge leidebrief, hoe belangrijk de financiële toestand ook is'. De heer Van Waterschoot: 'Zeker in deze ty d moet een bezinning plaatsvinden op wat binnen de Zeeuwse samenleving te gebeuren staat en gebeuren moet, voor allen die by het bestuur betrokken zijn, maar zeker ook voor de burgers. Het is van belang te weten hoe de bestuurders zich deze ontwikkelingen denken'. En verder: 'Dit jaar lijkt alles gereduceerd tot de financiële problemen. Waarmee ik overigens niet wil zeggen dat die niet belangrijk zijn'. Zorgen Over de financiële positie toonden de staten zich vrijdag bezorgd. Daarbij kwam ook aan de orde het voorstel van g.s. tot uitbreiding van het personeel van de provincie met 13 of 14 personen. De VVD-er J. Hoekstra wees erop dat de uitgaven die daarvoor gedaan worden ook in volgende jaren gedaan moeten worden en de heer Eversdijk meende dat de druk op de begroting door een aantal oorzaken zo groot wordt 'dat wij toch eerst een veel beter inzicht willen hebben in de financiële draagkracht van onze provincie, voordat we defini tief willen beslissen tot zulke ver gaande structurele uitgaven'. De heer Eversdyk maakte duidelijk dat zijn fractie overweegt een uitspraak van de staten te vragen over de noodzaak tot het maken van een meerjarenraming. "Wij willen u college in ernstige overwe ging geven om 10 van de gevraagde 13 a 14 extra personeelsleden als het ware in de wachtkamer te zetten, totdat de meerjarenraming het mogefijk maakt 'e huidige ontwikkelingen rond de kabel maken het naar ons gevoel nood zakelijk dat gemeentebesturen geen be sluit nemen over een kabeltype dan na dat zij zich omstandig hebben laten voorlichten, ook door groepen uit de ei gen gemeente. Het gaat immers niet al leen meer om tv-programma's, het gaat om een moderne infrastructuur in de gemeente, een telecommunicatienet. Toen in vroeger dagen de eerste auto's werden ontwikkeld ontstonden er typen waarbij de bestuurder buiten zat en de passagiers binnen, in een soort koets werk. Dat kwam omdat auto's werden ontworpen vanuit de eisen die men aan een koets-metipaarden stelde. En om- dat'dekoetsierbuiten op de bokzatwerd de chauffeur aanvankelijk eveneens in de kou gezet Pas later begreep men dat. de eisen van een auto anders lagen en dat de bestuurder best wel binnen kon zitten. Zo is het min of meer ook met de (Slot zie pagina 13 kolom 2) (Slot zie pag. 3 kolom 1

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 1