hoort-ziet
Zeeuwse Olga Lowina
woont in Wemeldinge
jilSfToïletpapK
'Slapende' verkeersborden
bij de Vlaketunnel
KERSTGASTENDAGEN VOOR
EEN-OUDER-GEZINNEN
Experiment
met bintjes
ZE KWAMEN EN ZE GINGEN...
is®
lezers schrijven
pak a
4 rollen
NU
DONDERDAG 18 NOVEMBER 1976
onder redactie van Jacques Cats
Riny Leendertse jodelde- al toen ze
kind was. Zij vertelt: „Ik zong altijd alle
liedjes van Olga Lowina na als ze op de
radio was geweest. En dat klonk gelooi
ik nogal leuk, want op een keer zeiden
de buren: hoor daar eens, wat een
mooie plaat op de radio. Oh zei mijn
moeder toen, dat is geen plaat, dat is
mijn dochter."
Die waard ering in haar omgeving ze tte
Riny aan om haar jodelkunsten ook
buitenshuis te gaan vertonen. Zij trad
toe tot een gezelschapje dat voorstel
lingen verzorgde op verenigingsavon
den. Riny was er in haar Tiroler jurkje
een van de hoofdnummers.
De NCRV kreeg er lucht van, zette wat
jodelklanken op de antenne en schreel
in lovende bewoordingen, dat Riny
haar stem nog maar eens verder moest
gaan scholen, want daar zat veel meer
in. Maar Riny kreeg verkering en die
jongeman, inmiddels alweer geruime
tijd echtgenoot van Riny zag dat gejo-
del nietzo zitten. Mevrouw Leendertse
ging met haar man, die sleepboot ka
pitein is, meevaren. Van optreden a la
Olga Lowina kwam toen in geen jaren
meer iets.
Maar de laatste tijd is de liefde voor
het jodelen teruggekeerd. In haar
nieuwe woonplaats Wemeldinge
kwam men er achter dat mevrouw
Leendertse over een bijzondere gave
beschikte, want zo ziet Riny haar jo-
delkunst. Tijdens feestavonden werd
zij uit de zaal gehaald en op het po
dium gezet met het verzoek of ze maar
even een riedel wilde weggeven. En
dan zong ze weer, voor de zoveelste
Zeeland heeft ook een Olga lawina. In de persoon van mevrouw
Riny Leendertse-Dinkelberg, een 37--jarige inwoonster van We-
meldinge.Haarvaardigheidopjodelgebiedisnogslechtsinkleine
kring bekend, maardaarzalsnelverandering inkomen,wanteris
in huize Leendertse een brief binnengekomen waarin mevrouw
werd verzocht om wat ban die ijle klanken uit te stoten in de
nabijheid van een KRO-microfoon, die binnenkort in Breda de
prestaties van muzikale talenten gaat registreren.
keer: In Tirol, in Tirol, heb je iedere
avond jool".
Om even een indrukje van haar jodel-
kwaliteiten te geven draait Riny
Leendertse tijdens mijn bezoekje een
bandje af. Toen dit werd opgenomen
was ik wat verkouden", licht me
vrouw toe. „Het is wel goed hoor,
maar nog niet naar mijn zin."
Half december gaat mevrouw Leen
dertse naar de talentenjacht van de
KRO. Olga Lowina mag wel uitkijken.
Er dreigt concurrentie vanuit Wemel-
Er schijnen nog hoopjes mensen te
zijn, die niet weten wat dat nou pre
cies voor dingen zijn, die langs de weg
staan opgesteld, vlak vóórdat u als
automobilist de tunnel onder het ka
naal door Zuid-Beveland in duikt. De
een houdt het op radarinstailaties,
een ander denkt aan verkeerstellers.
Maar slechts weinigen weten er het
fijne van.
Wat het dan wel zijn? Verkeersborden.
In 'slapende' toestand. Ze komen pas
in werking als er rijstroken versperd
zijn bij ongevallen of werkzaamheden.
Boven de ingang van de tunnel wordt
dat ook al aangegeven met rood op
lichtende kruistekens, maar omdat
een tunnel een stuk weg is waar je met
dezelfde snelheid doorheen kart is het
noodzakelijk het verkeer al geruime
tijd van tevoren tot enige matiging te
Bericht ui! Aardenburg:
Wal in normale zomers niet lukt. bleek
door de uitzonderlijke weersomstan
digheden wel mogelijk in de zomer en
herfst van 1976.
De heer D. Cduwels - amateur- -
tuinder - pootte op 3 aug. van dit jaar
opnieuw aardappelen Ibintjesop een
stuk tuingrond, waar hij al aardappe
len gerooid had. Hij verwachtte er
waarschijnlijk niet veel resultaat van.
Het was maar een gok. Hij had echter
de weergoden op zijn hand. De tropi
sche hitte verdween geleidelijk en er
kwam ivat regen. Het was maar een
experiment, dat een amateur-tuinder
zich kan veroorloven, maar op grote
schaal moeilijk is uit te voeren. Het
experiment bestond ook slechts uit 15
struiken bintjes. Dezer dagen heeft de
heer Cauwels 15 struiken gerooid.
Prachtigevolgroeideconsumptieaard-
appelen. Heelweinig kriel. Inhetgeheel
woog deze tweede oogst 25 kg.
bewegen. En dat gebeurt - bij werk
zaamheden en calamiteiten - nu via
die verkeersborden. Vanuit een bedie
ningspaneel zijn de witte schermen op
de borden weg te draaien waardoor cij
fers zichtbaar worden, die aangeven
dat er sprake is van een aftellende
snelheidsbeperking. Van negentig, via
zeventig naar vijftig.
De laa tste weken zijn de borden al ver
schillende keren in gebruik geweest
omdat men bezig is het gladde wegdek
in de tunnel wat op te ruwen. Over de
uitwerking van de borden zijn de men
sen bij rijkswaterstaat nogal somber
gestemd. Zei een woordvoerder: „Ik
zou ze niet graag allemaal de kost ge
ven die onbeperkt doorvliegen".
Toen de borden destijds geplaatst
werden was de aannemer al erg scep
tisch over het effect van de borden. Ze
zijn echter toch opgesteld. „We moe-
Ze kwamen en ze gingen, het is de titel
van een film die de verbondenheid
weergeeft van Schotland en Vlissin-
gen, een vriendschap voor het leven,
waarvoor de basis in de oorlogsjaren
werd gelegd. Maker van de film is Adri
van Wyngen uit QostiSouburg, be
roepsfotograaf met filmen als hobby-
Hij stond aan die basis, toen hij in de
oorlogsjaren in contact kwam met de
bevrijders van de vijfde divisie van de
Kings Own Scottish Borderers. Met
die divisie kwam hij mee naar Walche
ren. waar Van Wyngen het vierde ba-
tafj on van de Schotten ontmoette. Met
oudstrijders van dat vierde bataljon
van de Kings Own Schottish Borde
rers heeft Van Wijngen tot vandaag de
dag nog nauwe banden. Hij is eregast
op elke reünie. Die plezierige contac
ten waren er de oorzaak van dat Van
Wyngen de filmbeelden van herden
kingen, kransleggingen, wederzijdse
bezoeken, met beelden van Vlissingen
en het Schotse land tot een compleet
beeldverhaal is gaan smeden. Met de
presentatie van de film op de dertigste
reünie in het Schotse Hawick heeft
Adri van Wyngen naai' hij zegt zijn
waardering willen uiten voor die on-
ten namelijk gedekt zijn als er wat ge
beurt", zei de woordvoerder van rijks
waterstaat.
■MP.M
dervonden vriendschap en gast
vrijheid. De film werd uitstekend ont
vangen, evenals een begeleidende fo
totentoonstelling die dat gevoel van
verbondenheid nog eens extra onder
streept. De foto's op deze expositie zijn
binnenkort ook in Vlissingen te zien.
Hopelijk zal die rolprent ook in een
bredere Zeeuwse kring te zien zijn. De
film vertelt namelijk een stukje ge
schiedenis met een hedendaags ver
volg. Het zou jammer zijn wanneer
zo'n film nutteloos in een kast bleef
OVZk
Gezien, verkeertechnisch stripver
haal in de Segeersstraat in Middel
burg. Om de automobilisten in de gele
genheid te stellen om de toelichting bij
het bord op zich te laten inwerken zal
het wel nodig zijn om terplaatse een
parkeerplein aan te leggen. Soortge
lijke borden zijn ook te vinden op de
Lange Delftpromenade in wording.
Daar zijn nu inmiddels rustbanlcjes
geplaatst om het lezen van de borden
wat te vergemakkelijken.
Voor de derde achtereenvolgende
keer heeft vormingscentrum 'Het
Zilveren Schor' in Arnemuiden rond
de komende kerstdagen een pro
gramma voor één-oudergezinnen.
Tussen 20 december en 1 januari drie
keer vijf verschillende dagen, spe
ciaal afgestemd op knelpunten die
zich juist bij één-oudergezinnen kun
nen voordoen:.
1. het gevoel van eenzame machte
loosheid wanneer het 'er alleen
voorstaan' nog zo stroef in je
nieuwe leven past;
2. er voortaan in je eentje zijn voor de
kinderen, op een verantwoorde
manier die je toch ook nog enige
ruimte voor jezelf laat. En voor wie
er alweer wat beter tegenop kan;
3. hoe kun je met je eigen ervaringen
anderen door die moeilijke begin
tijd helpen.
„Een programma als een drieluik",
lichten Mario Jonker en Ed van Hoorn
toe - twee van de vier vormingswer
kers die dit jaar de kerstgastendagen
voorbereiden en begeleiden - waarbij
een gezin voor elk 'luik' apart mag in
schrijven. Of voor een combinatie
kiezen van één en twee of twee en drie.
En natuurlijk is er het gezellig sa
menzijn met anderen, die tenslotte in
hetzelfde schuitje zitten. Met zorg
gepland rond de feestdagen, wanneer
de onvolledigheid van je gezin het
meest schrijnt.
Zo met Sint-Nicolaas koud in het land
lijkt het verschrikkelijk voorbarig om
nu al over de kerstdagen te beginnen.
Meestal bedenken we pas op pakjesa
vond, als je naderhand het gekreukeld
papier samen met flarden van herin
neringen in een doos propt, hoeveel
moeilijker dan' dit moment de ko
mende feestdagen zullen zijn. Dagen
immers waarop vrienden en kennissen
zich vaak knus op het eigen stekkie
terugtrekken. Waar je je waarschijn
lijk overbodig zou voelen als je erbij
gevraagd was. Vandaar dat de in-
schrijfdatum voor deze kerstgasten
dagen - 1 december - oogluikend uit
gerekt wordt tot kort na die keiharde
sinterklaaskatèr. Veel later kan moei
lijk, per 'luik' moeten er minimaal 10
volwassen deelnemers zijn plus kinde
ren en wie zich hiervoor opgeeft wil
graag tijdig een beetje zekerheid.
Die eerstelingen moeten toch nogal
geduld hebben want de meesten stap
pen pas op het laatste nippertje over
de drempel.
Er is ook wel wat moed voor nodig,
erkennen om te beginnen dat het al
leenstaand ouderschap - of je nu on
gehuwde moeder bent, gescheiden,
weduwnaar-je met in de kouwe kleren
gaat zitten. En dat je het nodig hebt
om er iets aan te doen. Samen met an
dere één-oudergezinnen, die er tot nu
toe misschien evenmin toe konden
komen om de zware feiten hardop bij
de naam te noemen. Die ook wellicht
nooit eerder in beroepsverband uit
hun schulp kropen. Voor die mogelijk
heid moetje wel open willen staan, het
programma haalt beslist wat bij je
overhoop. Mario Jonker en Ed van
Hoorn hierover: „Naast de mogelijk
heid om er eenslekker tussenuit te zijn
steekt drieluik-één bijvoorbeeld de
hand uit naar gezinnen die het pas
sinds kort met één ouder moeten doen,
voeden centraal. Want in het één-ou
dergezin heeft de opvoeder een aparte
plaats, is vader en moeder tegelijk. Je
bent bang datje fouten maakt en die
onzekerheid maakt je soms extra star.
Ofjuistal te toegeeflijk, 'het kind komt
immers al zoveel tekort?' Hoe geefje je
kroost dé ruimte en kom je ook nog
eens aan jezelf toe? Die bewegings
vrijheid moet je leren nemen. Zelfs
wanneer je het gevoel hebt dat men
extra oplet of je het wel goed aanpakt
jn je eentje. Met de bekende kritische
burenblik, die we zo graag prikkend in
de rug van het onvolledige gezin druk
ken. Daarnaast ervaringen uitwisse^
len en vooral veel doen. Samen met de
kinderen.
er zich nog onwennig mee voelen. Hen
willen we onder meer praktische in
formatie geven over allerlei zaken.
Zoals de rechten van het één
oudergezin. De alimentatie waar je
niet buiten kuntrWat te doen als je het
niet op tijd binnenkrijgt? Hoe kan een
weduwnaar gebruik maken van een
regeling voor gezinsverzorging? Moge
lijkheden om financieel het eerste stu-
diej aar van een kind op te vangen. Hoe
bepaalde formulieren in te vullen, voor
wat naar de sociale dienst. Wij dragen
zelf geen problemen aan. laten hen al
leen de mogelijkheden zien. Als de
tongen eemaal los zijn komt. het alle
maal uit de groep zelf, een kettingreac
tie van vragen. Je staat iedere keer
weer verbaasd als je ziet hoe snel on
derling vertrouwen groeit, ook al
weet jé dat het is uitgelokt door de
manier waarop de begeleiding in elk
aar zit: kennismakingsspelen, activi
teiten waarbij ouders en kinderen - die
een eigen programma hebben - met
iets gezamenlijks bezig zijn. Dat blij-
ken trouwens vaak de meest waarde
volle momenten van zulke dagen"
Bij drieluik-twee staat kinderen op
Tenslotte luik nummer drie, voor die
één-oudergezinnen waar de hardste
klap al achter de mg is. Willen zij, ook
lang na de kerstgastendagen, soms
anderen leren om uit de put te klaute
ren? En op welke manier pakje zoiets
aan? In stad of streek een contact-
groepje vormen is een van de moge
lijkheden. Van daaruit hulp en advies
geven. Leren luisteren en de weg zoe
ken in het land van de sociale wetten.
Mario en Ed: „Zoiets maakt de beste
kans als de deelnemers binnen een re
delijke afstand van elkaar wonen.
Vandaar dat we ons in de toekomst
steeds meer op Zeeland willen richten.
Toegegeven, de voorafgegaande jaren
bleken de landelijke contacten won
der boven wonder levensvatbaar.
Maar hoe dichter bij je huis, des te
meer zekerheid dat er op deze feeste
lijke kerstdagen een door de weeks
vervolg komt"
Piepklein partje
Drie verschillende programma's, ge
richt op verschillende mensen. Zeg
maargerustopvallende dagen, op 'Het
Zilveren Schor' iets dat er blijkbaar
toch wel uitspring. In de eerste plaats
voor de één-oudergezinnen. Want bij
vormingswerk in intemaatsverband -
dat is het tenslotte als je met je hele
gezinnetje komt bivakkeren - geeft je
heel andere stukken van jezelf bloot
dan je thuis voor mogelijk had gehou
den. Voor de leiding van 'Het Zilveren
Schor' is het overigens ook opvallend
anders. Allereerst werken met een
groep mensen die elkaar voor de be
wuste dagen niet als groep kennen.
Totaal verschillend met het normale
vormingswerk waarmee de staf vrij wel
twaalf maanden rond de handen vol
heeft. Zo wordt 30 procent van de jaar
kalender besteed aan jongelui plus
docenten uit het lager beroepsonder
wijs en mavo. Nog eens 30 procent van
het totaal is voor groepen geestelijk-,
lichamelij k- en dubbel gehandicapten.
Van de overige veertig procent (voor
verenigingen, organisaties, dienstver
lenende instellingen e.d.) wordt een
piepklein partje in beslag genomen
door deze bijzondere kerstgastenda
gen, die een aan tal gezinnetjesweereen
toekomst geven, „Jammer dat net
niet kosteloos kan", vinden Mario en
Ed. „Naast de drempelvrees kon de
portemonnee in veel gevallen best
eens remmend werken. Het kost uit
eindelijk 90.- voor één luik: ƒ150.-
voor een combinatie van twee: kin
deren beneden de t waalf half geld, be
neden het jaar gratis. Laat iedereen
die het gevoel heeft dat het aan onze
dagen hoognodig toe is toch vooral
contact leggen (01182-1610), zelfs als de
prijs onoverkomelijk lijkt. Wie weet
kunnen we in overleg een oplossing
vinden, met een noodpotje, via de so
ciale dienst"
Kerstfeest 1976, op 'Het Zilveren
Schor' dus opnieuw gewijd aan het
één-oudergezin. Zonder zielig gedoe,
gewoon voorzien in een .stukje be
hoefte. Zoals zoveel vormingscentra
zich met zulke dagen op mensen rich
ten die zich in hun eentje soms ecg
verloren voelen. Wie wil weten of er
elders iets van zijn gading op touw
wordt gezet kan informeren bij het
Oecomenïsch Radio Pastoraat van ds.
Klamer, 02150-15555, Oranjelaan 8 in
Hilversum. Daar kon nog weieens een
zeldzame ervaring inzitten. Ontdek
ken dat 'alleenstaand' gelukkig niet
bij voorbaat betekent dat je eenzaam
zult zijn.
Ondoorzichtige
berekening
gasprijs (II)
In de PZC van 9 november jl. beklaagt
de heer D. v. d. Berg uit Middelburg
zich erover, dat hij op een verbruiks-
nota van de NV Pzem, een nota over een
heel jaar, enkele guldens teveel heeft
moeten betalen. Hij voelt zich de dupe
van het systeem van gespreide meter
opname dat de PZEM, evenals vele
zusterbedrijven, hanteert. Heeft hij ge
lijk?
Bij gespreide meteropname wordt de
meter niet eens per één of twee maan
den. doch slechts éénmaal per jaar afge
lezen. Dat kan in januari zijn, maar ook-
bijvoorbèeld - in juni. Gesteld dat op 1
januari van het jaar het KWh of m3-
tarief verhoogd wordt. Hoe moet de
PZEM dan in juni berekenen hoeveel
KWh'n aan elektriciteit of m3's aan
aardgas tegenhetoude (lage) enhoeveel
er tegen het nieuwe (hoge) tarief moeten
worden genoteerd?
Om helemaal stipt te zijn, zou de PZEM
op oudejaarsavond bij al haar 120.000
verbruikers de meterstand moeten afle
zen, zodat zij precies weet wat de 'tus
senstand' tussen hoog en laag tarief
voor ieder van haar verbruikers is.
Dit is uiteraard onmogelijk. De heer v. d
Berg nam echter de honneurs waar. Hij
las op oudejaarsavond zijn eigen gasme
ter af en na vele maanden ontdekte hij
dat PZEM hem enkele tientallen m3 te
véél tegen het nieuwe (hogere) tarief had
berekend. Zijn strop bedraagt ƒ3,49.
Omdat het om een principezaak gaat,
wenst de heer v. d. Berg dit bedrag niet
te betalen en hij kijkt dan ook vreemd
op als de PZEM dit toch komt invorde
ren en hem zelfs tals hij blijft weigeren
om de 3,49 af te dragen) 5 aan admi
nistratiekosten in rekening brengt.
Waar kwam die 3,49 verschil nu van
daan? Heel logisch: de PZEM heeft in
het geval van de heer v. d. Berg en al
haar andere kleinverbruikers, een
schatting moeten maken van de hoe
veelheid m3 die tegen oud tarief en de
hoeveelheid die tegen nieuw tarief is af
genomen. En bij die schatting is zij niet
op de meters van de mensen gaan kij
ken. De schatting is tot stand gekomen
door hantering van een zorgvuldig uit
gekiend en rechtvaardig systeem, dat
als enige nadeel heeft dat het niet
millimeter-zuiver kan werken. De ene
keer scheelt dat de klant een paar gul
den, de andere keer de PZEM
De opdracht die de PZEM van de ge-
Tweede prijs voor
'Euterpe' on concours
SINT-MAARTENSDIJK - De muziek
vereniging 'Euterpe' uit Sint-
Maartensdijk deed mee aan het Natio
naal Federatief Muziekconcours te
Zaanstad. Men behaalde daar in de
twecoe al'delin" Tjifare een tweede prijs
met een totaal van 260.5 punten.-
meenschap neeit gekregen is: energie
leveren op elk uur van dag en nacht aan
iedereen die erom vraagt, tegen de kost
prijs. De PZEM vraagt als tegenpresta
tie niet anders dan dat de klant even
eens zijn verplichtingen nakomt.
PZEM maakt geen echte winst. Daar
door zijn de tarieven, in vergelijking met
de prijzen van nagenoeg alles in ons
land, laag. Maar wij houden ze graag
laag, want daarvoor zijn wij een nuts
bedrijf. Lage tarieven nastreven bete
kent: zo goedkoop (en toch veilig) moge
lijk werken. Immers: alle kosten die de
PZEM maakt, komen in de tarieven tot
uitdrukking.
Het periodiek aflezen van 120.0.000 gas-
en elektriciteitsmeters is erg arbeidsin
tensief en dus: duur. Zelfs als alle ver
bruikers dit werk van ons zouden over
nemen, zou dat tot hoge administra
tieve kosten leiden en ook die kosten
(denkt u alleen maar eens aan de porto
kosten) zouden op de tarieven moeten
worden verhaald. Het voordeel van een
nauwkeurige bepaling van de tussen
stand in een verbruikersjaar. zou meer
dan teniet worden gedaan door de stij
ging van de kosten en (dus) de tarieven.
De heer v. d. Berg zou er niets aan heb
ben als hij zich 3,49 bespaart, terwijl
hij daarvoor vijf gulden in de vorm van
hogere kWh en m3-prijzen zou moeten
inleveren. Hij zou een schijnwinst heb
ben behaald en reden hebben om PZEM
verwijten te maken dat zij on-efficiènt
en te duur werkt.
Gespreide meteropname heeft als na
deel een geringe onnauwkeurigheid in
jaren waarin tarieven tussentijds om
hoog gaan, maar het voordeel van lage
bedrijfskosten, dus: een aanvaardbaar
energietarief.
De onnauwkeurigheid van de gespreide
meteropname is zó gering en het voor
deel (de kostenbesparing in uw belang)
zó groot, dat PZEM er bewust voor ge
kozen heeft. De kleine onnauwkeurig
heid werkt uiteraard naar twee kanten.
De 3,49 die de heer v. d. Berg naar zijn
mening teveel heeft betaald, betaalt hij
in een ander verbrüiksjaar misschien te
weinig. PZEM komt die te weinig be
taalde guldens echter nietopeisen, want
die onnauwkeurigheid maakt deel uit
van de spelregels.
Wie maakt die spelregels uit?
Dat zijn de provinciale en gemeentelijke
overheden in Zeeland, die uit naam van
de Zeeuwse bevolking en in het belang
van die bevolking, de PZEM besturen.
Dit PZEM-bestuur heeft in het belang
van de verbruikers hun portemonnee
besloten, dat gespreide meteropname
verreweg te verkiezen is boven het sys
teem dat de heer v. d. Berg propageert.
Vanaf het moment van goedkeuring van
het systeem van gespreide meteropna
me, wordt zoiets een deel van de over
eenkomst tussen PZEM en haar ver
bruikers. Het is daarbij de gewoonte,
dat beide partijen hun deel van de over
eenkomst getrouw nakomen, maar dat
dit bij zulke ondoorzichtige zaken als de
3,49 van de heer v. d. Berg niet vanzelf
gebeurt, is heel begrijpelijk.
Hij heeft - op zijn manier - gelijk, want
strikt genomen betaalt hij 3,49 teveel
op een nota die in de honderden guldens
loopt. Dat zijn werkelijke winst meer
■dan 3,49 bedraagt en dat de economie
van de energievoorziening en het incas
sosysteem verder reikt dan de meter
kast in het huis van de heer v. d. Berg,
zal hem stellig na lezing van het voor
gaande duidelijk zijn.
En misschien begrijpt hij nu ook dat die
3.49 voor de PZEM eveneens iets prin
cipieels is, zo sterk zelfs, dat het bedrijf
tot invordering overgaat, als was het
een echte schuld.
Ir. M. D. Dalebout,
Directie NV PZEM.
Middelburg,
ADVERTENTIE
