PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT VANMIDDAG KAMERDEBAT OVER AFFAIRE MENTEN Rumoer rond Menten was Van Agt onbekend Oosterscheldeproblematiek bewees belang van inbreng bevolking op besluitvorming de krant van zeeland Minister Van Agt legt verklaring af ZEVEN DODEN BIJ GIJZELING AMMAN Vijf rechters in zaak oorlogsmisdrijven L. NAVO schrapt rapport van Piet Dankert vandaag Leger ontzet hotelgasten Debat-Menten rechtstreeks op televisie Een gevechtshelm vol met vis... pagina 2 219e jaargang no. 274 Donderdag 18 november 1976 (Van onze verslaggevers) DEN HAAG - De vlucht van de van oorlogsmisdaden verdachte Blaricumse kunstverzamelaar Pieter Menten (77) zal vanmiddag in de Tweede Kamer inzet van een speciaal debat zijn. Minister van justitie Van Agt - woensdagavond vervroegd van een dienstreis uit Roemenië teruggekeerd - zal dan ter verantwoording worden geroepen voor het feit dat Menten zich uit de voeten maakte kort voordat hij in verband met zijn oorlogsverleden zou worden aangehouden. Van verschillende zijden is gesug gereerd dat Menten getipt is over zijn aanstaande arrestatie. Minister Van Agt zou zich nog gistera- begaan door gegevens uit Israël over vond en vannacht in de affaire verdie- Menten terzijde te leggen, en nu worden pen. Aan het begin van de middagver- wij opnieuw diep gekwetst in ons rechtsgevoel", zo zei De Jong gistera vond in Rotterdam op een gezamenlijke bijeenkomst van de Liberaal-joodse gemeente en het Genootschap Nederland-ïsraël. n het rapport over Friedrich gadering komt hij met een verklaring voor de Tweede Kamer. Hij zal dan te vens ingaan op de vragen die door ver scheidene parlementsleden zijn ge steld. De directeur van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, prof. dr. Lou de Jong, verwijt de justitie ondertussen grote nalatigheid. „In de jaren 1949 en 1950 heeft men aide hoogst ernstige fout MOEGABE EN NKOMO WILLEN WEER PRATEN GENEVE (UPI) - De Rhodesische zwarte nationalistenleiders Robert Moegabe en Joshua Nkomo hebben zich woensdag in Geneve plooibaarder ge toond dan dinsdag en hebben ver klaard dat zij bereid zijn met Ivor Ri chard, de Britse voorzitter van de Rho- desiëconferentie, te gaan praten over vorming van eeen overgangsbewind naar onafnhankelijkheid. Tot dinsdag hadden Nkomo en Moega be, partners in een 'vaderlands front', geweigerd over iets te onderhandelen voordat een defintieve en bindende on afhankelijkheidsdatum was bepaald.. binnenvaart De vrachtkosten van de binnenvaart op Frankrijk en België worden 7,5 tofc'8 pro cent hoger. organisatie Staatssecretaris Hendriks beantwoordt de kritiek uit de kamer: „De trage start van het bevolkingsonderzoek is veroor zaakt door organisatorische proble- fluor jodelen PAGINA 13 gas record verkeerd Het besluit van de platenmaatschap pijen om de opbrengst van de dubbel- elpee 'Ik houd van Hollands' geheel in eigen zak te steken, is bij de betrokken artiesten verkeerd gevallen; radio- en televisieprogramma's; strips. PAGINA 21 Schandaal" „Ik eis dat justitie hemel en aarde be weegt om deze schurk alsnog in handen te krijgen", aldus De Jong. Hij noemde het een grof schandaal dat er geen „vanzelfsprekende maatregelen" wa ren getroffen om te voorkomen dat Menten met onbekende bestemming kon vertrekken. Volgens De Jong heeft het voor minister Van Agt van begin af aan vastgestaan dat Menten zou moe ten worden vervolgd als daar vol doende aanleiding voor zou zijn. Hij had hem dat horen zeggen bij de pre sentatie i Weinreb. Het communishische Tweede- Kamerlid Wolff liet gisteravond weten dat hij in het debat van vandaag niet het hoofd van minister Van Agt zal eisen omdat justitie nalatig zou zijn geweest. Maar „ik zou er niet graag op aangezien willen worden", zei Wolff. Het past volgens hem niet in het „ethisch reveil" dat Van Agt propageert. „Dat moet de mensen toch veel te denken geven", aldus Wolff die sprak van een nauwe betrokkenheid van de KVP in dergelijke zaken. Hij doelde daarmee onder meer op de om streden voornemens uit 1972 van minis ter Van Agt om de Drie van Breda vrij te laten, alsmede op het feit dat tijdens het eerste proces tegen Men ten. in 1948 de KVP'er Van Maarseveen minister van justitie was, terwijl Menten werd verde digd door de KVP'er Kortenhorst. die datzelfde jaar nog voorzitter werd van •de Tweede Kamer. De nazi-jager Simon Wiesenthal zal worden ingeschakeld bij de jacht op Menten. zo heeft premier Den Uyl laten weten aan het kamerlid Wolff. Opspo ringsverzoeken zijn via Interpol al naar politie- en justitie-autoriteiten in vele landen gestuurd. Wolff heeft gisteroch tend om acht uur al met premier Den Uyl over de affaire gesproken. Wolff zegt uit Moskou te hebben verno men dat de justitie daar mensen aan het verhoren is die in de plaatsen wonen of SOWJET-UNIE RESPECTEERT KOERS VAN JOEGOSLAVIË BELGRADO (UPI) - De Sowjet-Unie heeft woensdag beloofd het recht van Joegoslavië te respecteren een com munistische koers te varen die afwijkt van de officiële door het Kremlin voor geschreven lijn. Deze belangrijke concessie springt eruit in het gezamenlijke communiqué dat werd uitgegeven aan het slot van het driedaagse overleg tussen partijleider Leonid Brezjnjev en president Josip Broz Tito van Joegoslavië in Belgrado. hebben gewoond waar Menten zou heb ben huisgehouden. De Nederlandse jus- (Slol- zie pag. 3 kolom 11 GRUYTERS KOMT NIET TERUG ALS MINISTER VLAKENBURG (ANP) - De minister van volkshisvesting en ruimtelijke or- Archieffoto van het Intercontinental Hotel in Amman wat (lening, drs. J. Gruijters keert niet meer plaats vond. terug als minister. Dit betekent even wel niet, dat hij gesolliciteerd zou heb ben naar de functie van voorzitter van het college van bestuur van de Lim burgse universiteit. „Ik wist niet eens dat bij deze instelling binnenkort een vacature ontstaat." Dit zei de minister woensdagavond op een persconferentie in Valkenburg waar hij even verbleef in verband met een spreekbeurt in Heerlen over de verste- delijkingsnota. Over zijn vertrtek als minister merkte hij op: „Vier jaar islang genoeg en politiek gezien heb ik geen been meer om op te staan al zien ande ren de toekomst van D'66 minder som ber in." woensdag de overval „PASPOORT INHOUDEN WAS NIET MOGELIJK" beter De resultaten van de winkelbedrijven geven geleidelijk een beter beeld te zien; beurs - financiën - economie. (Van onze verslaggever) SCHIPHOL - „Ik schrok me rot". Zo had minister Van Agt woensdagmid dag gereageerd toen hij in de Roe meense hoofdstad Boekarest ervan op de hoogte werd gesteld dat in Neder land door Mentens verdwijning poli tiek rumoer was ontstaan. Bij zijn aan komst op Schiphol verklaarde Van Agt dat het openbaar ministerie geen kans had gezien de van oorlogsmisdaden verdachte Menten eerder te arresteren, of zijn paspoort in te trekken. „Geweldig moeilijk" had Van Agt het gehad met de suggestie dat hij wegens Mentens ontsnapping zou moeten af treden. „Deze persoonlijke aanvallen zijn ten dele insinuaties en ten dele aan vallen op mijn persoonlijke integriteit. Daar moet ik eens op mijn gemak over nadenken", aldus Van Agt. Uitlevering van Menten aan Polen of de Sowjet-Unie, zo deze landen daarom zouden vragen, lijkt Van Agt, die in ver band met deze zaak zijn bezoek aan Roemenië een dag bekortte, vrijwel uit gesloten. Aangenomen dat Menten de Nederlandse nationaliteit heeft - „het zou een punt kunnen zijn omdat Menten in vreemde staatsdienst is geweest" - heeft Nederland in elk geval met Polen geen uitleveringsverdrag. Met de Sowjet-Unie wèl, sinds 1917. Van Agt verklaarde ook „helemaal niet te weten of Menten is getipt zodat hij voor zijn aanhouding kon verdwijnen, en dus ook niet waarom hij zou zijn ge tipt". Dat er, zoals Van Agt enige tijd geleden in een weekblad had gelezen, een Menten- beschermende „beerput zaak" zou zijn, was de minister tot dat moment onbekend geweest. „Voor mij persoonlijk, ik heb daar niets mee te maken. Maar zou er toch een beerput zijn, het zou mij niet in het minst ervan weerhouden te doen wat dan noodzake lijk is". De minister gaf toe dat hy onlangs was bezocht door Accent-hoofdredacteur Hans Knoop en dat Knoop hem toen had geadviseerd Mentens paspoort te laten innemen. „Op deze suggestie heb ik gezegd dat dat op grond van de pas poortinstructie niet zo eenvoudig was, maar dat ik het wegens de mate van be wijs zou kunnen laten nagaan. Dat is ook gebeurd, maar het openbaar minis terie in Amsterdam zag de mogelijkheid niet". Duidelijk onderscheid wenste Van Agt te maken tussen het openbaar ministe rie (officier van justitie) en het departe ment van justitie. „Bedenk dat het openbaar ministerie een afzonderlijk staatsorgaan is, geen departementale dienst. Het openbaar ministerie ont leent zijn bevoegdheden aan afzonder lijke wetten. Er is dan ook geen overleg geweest Lussen net openbaar ministerie en mij en daaruit volgt dat het ministe rie van justitie geen bemoeienis heeft gehad met de manier waarop in deze strafzaak is gehandeld". Mentens vrijheid kon niet eerder wor den beperkt, aldus Van Agt. dan tot her moment waarop het openbaar ministe rie arrestatie wenselijk achtte. ..Arres tatie is de enige mogelijkheid in ons wetsstelsel om iemands vrijheid te be perken. Zou Menten eerder, om ont snapping te voorkomen, zijn aangehou den, dan had hij bij gebrek aan feiten weer vrijgelaten moeten worden". Intussen vond Van Agt het verwerpe lijk dat verdachte Menten door elk me dium met name voluit wordt genoemd. Op grond van een afspraak tussen justi tie en de pers worden van verdachten in principe alleen de initialen gegeven. Van Agt vond het verwerpelijk omdat dit kleine stuk privacy in de situatie dat de verdachte bij het publiek be kend wordt „juist sinds 1945 weer een van onze verworvenheden is gewor den". Wel vond de bewindsman het „onzinnig" om zo dan ook van de ver dachte of P. N. M. te spreken. DEN HAAG - Het Tweede- Kamerdebat over de affaire-Menten zal vanmiddag rechtstreeks op de televisie worden uitgezonden. Ver wacht wordt dat het debat om onge veer kwart over twee zal beginnen. Om zes uur wordt een samenvatting van de vergadering uitgezonden. De NCRV heeft meegedeeld het begin van het debat over de zaak-Menten donderdagmiddag in de tweede ka mer rechtstreeks via de radio uit te zenden. Dit gebeurt vanaf 14.15 uur op de zender Hilversum I. AMMAN (UPI/RTR) - Com mando's van het Jordaanse le ger zijn er woensdag in geslaagd de bezetting en gijzeling in het hotel Intercontinental in Am man te beëindigen door drie overvallers te doden en een vierde zwaar te verwonden, al dus een woordvoerder van de Jordaanse regering. Twee mili tairen en twee hotelemployees kwamen eveneens om het leven. De bezetting, die negen uur duurde, was 's morgens begonnen toen de over vallers schietend het hotel binnend rongen. De overvallers hadden 150 gijzelaars, maar die werdenbevrijd toen Jordaanse commando's het gebouw bestormden. Volgens radio-Amman zijn,.,onder de gasten, voornamelijk buitenlanders, geen slachtoffers gevallen. De vier over vallers behoorden tot de Iraakse tak van de Palestijnse bevrijdingsbeweging El Fatah, zo heeft een officile Jordaanse woordvoerder woensdagavond meege deeld. GRUWELIJKE DETAILS Minister Van Agt van jusitilie staat de pers te woord, nadat hij woensdagavond vervroegd uit Roemenië op Schiphol aankwam in verband met de zaak-Menten. (Van onze correspondent) ROERMOND - Vijf rechters zullen in Roermond de bijzondere strafkamer bemannen die binnenkort moet oorde len over de schuld van de 58-jarige L. L. uit Horn aan de hem door het openbaar ministerie ten laste gelegde oorlogs misdrijven en misdrijven tegen de menselijkheid. Dat zijn twee rechters meer dan de wet voorschrijft. De bijzondere strafkamer wordt gepre sideerd door mr. H. te Strake. Als bijzit tende rechters zijn aangewezen mr. J. Cremers, mr. B. Pijls, mr. G. Wind en mr. A. Schrickx. Het openbaar ministerie wordt vertegenwoordigd door hoofdof ficier van justitie mr. M. Bruigom. Het openbaar ministerie somt in de aanklacht een aantal gruwelijke misd rijven op die door de in Duitsland gebo ren Limburger zouden zijn gepleegd of medegepleegd. L. wordt er onder meer van beschuldigd een van de joodse sla venarbeiders in met kamp Bobruisk in Rusland tijdens de Tweede Wereldoor log met een bijl zijn geslachtsorgaan te hebben afgehakt waardoor de man is overleden. Begraven Andere gruwelen die in de aanklacht zijn vermeld zijn het levend begraven van mensen, het tot aan de hals begra ven van een of meer mensen en daarna netzo lang tegen het hoofd trappen tot de dood intrad, het doodschieten en het ophangen van joodse gevangenen in het slavenkamp van Bobruisk. Het zou ook voorgekomen zijn dat joden in een bassin met water werden gewor pen en bij elke poging om eruit te komen er weer in geduwd of getrapt werden tot ze verdronken. Terwille van de juridische constructie van oorlogsmisdrijven is in de aan klacht uitdrukkelijk vermeld dat de misdrijven zouden hebben plaatsge vonden tegen slachtoffers die met het oog op slavenarbeid waren gedepor teerd en behoorden tot de burgerbevol king van een door Duitsland bezet land. Om dezelfde reden is vermeld dat de onmenselijke handelingen werden be dreven als daad van vervolging op grond van politiek, ras of godsdienst van de slachtoffers. Twee inspecteurs van de rijksrecmerche zijn als getuige gedagvaard alsmede ook vijf voorma lige joodse bewoners van het slaven kamp Bobruisk. Voor het opheffen van taalbarrières zijn twee hebreeuwse tolken en een Duitse tolk door de recht bank aangetrokken. OPVATTING OP OOSTERSCHELDESYMPOSIUM DELFT: OPENHEID IS EEN COMMUNICATIE DELFT - De manier waarop de proble matiek van de Oosterschelde weten schappelijk en politiek is behandeld heeft meer dan ooit duidelijk gemaakt, dat een grote inbreng van de bevolking van groot belang is bij de besluitvor ming over zaken die verstrekkende ge volgen hebben. Voorwaarde voor een optimale communicatie tussen plan nenmakers en maatschappij is het be trachten van de grootst mogelijke openheid. Uiteindelijk is het de bevol king die met een eenmaal genomen be sluit zal moeten leven. Aan deze opvat ting is woensdag in verschillende toonaarden uiting gegeven tijdens de «irvnnm a 57/-vr\r« tweede en laatste dag van het VOORWAARDE VOOR Oosterschelde-symposium van het Ko ninklijk Ipstituut van Ingenieurs in Delft. Op deze tweede dag werd vooral aan dacht besteed aan de totstandkoming van de plannen die samenhangen met de afsluiting van de Oosterschelde en aan het besluitvormingsproces van de afgelopen jaren. In het bijzonder werd ingegaan op het ten slotte uit de bus gekomen compromis (waardoor de ge tijdebeweging in de zeearm gewaar borgd is) als gevolg van een heroverwe ging van het eerdere besluit om in de monding een potdichte dam te leggen. De veranderde inzichten in de maat schappij, met name ten aanzien van het milieu en de invloed van de mens op de natuur, die tot deze heroverweging leid den, waren ook onderwerp van een aca demische forumdiscussie die het sym posium besloot. Ir. H. Engel, hoofd van de Deltadienst van Rijkswaterstaat, deed een boekje open over de „lessen in samenspel", die de Oosterscheldestudies voor de be trokken dienst van Rijkswaterstaat hebben betekend. Uitzijn betoog bleek, dat de bestudering van de problemen gepaard is gegaan met het op een nieuwe leest schoeien van de samen werkingsstructuur, In plaats van te werken volgens de traditionele hiërar chie is gekozen voor een projectstruc tuur. Over de moeilijkheden waarmee men in de loop der tijd is geconfronteerd heeft zich een team van soms zeer sterk uiteenlopende deskundigen gebogen. Elk tean^lid had de verantwoording voor zijn eigen vakgebied eri voor de taak van het team als geheel. Ir. Engel was een van de sprekers die het toene mend belang van inbreng van de burge rij signaleerde. Hij merkte ook op, dat men in de kring van deskundigen altijd open staat voor meningen van buitenaf, tenzij deze volledig voorbij gaan aan ge gevens waarvan reeds vaststaat dat men er niet onderuit kan. Op de al herhaaldelijk gestelde vraag hoe een toekomstige generatie zal den ken over de gekozen Oosterschelde- oplossing gaf hij het antwoord, dat deze waardering volgens hem is af te meten aan het respect van de huidige generatie voor hetgeen vorige generaties hebben gepresteerd. De fractieleider van D'66 in de Tweede Kamer, dr. J. C. Terlouw, deed een be roep op de technici en wetenschaps mensen om het beleid dat leidde tot het regeringsbesluit over de pijlerdam in mei 1977 voort te zetten. Hij zei de openheid die bij de besluitvorming aan de dag is gelegd bijzonder op prijs te hebben gesteld en hij vroeg om hand having en zo mogelijk verdere bevor dering van open kaart spelen. Het kamerlid zei zich beijverd te hebben voor een open Oosterschelde met dijk verhoging, maar de uiteindelijk gekozen oplossing op democratische gronden een aanvaardbaar compromis te vin den. De manier van afsluiten van de Oosterschelde kan nu naar zyn mening alleen nog maar aan de orde worden ge steld als er nieuwe, verrassende gege vens van technische, financiële of biolo- (Slot zie pagina 4 kolom 6) De aanslag werd van verre geleid door Sabri AI Banna, alias Abou Nidal. een voormalig Fatahleider die was ontsla gen wegens misbruik van macht. Met hun actie wilden zij in Jordanië ge vangen mensen vrij krijgen en de Jor daanse regering dwingen de resoluties van Ryad en Cairo inzake Libanon te verwerpen. Blijkens mededeling van de directie van de Polaroid fabnek in Enschede bevin den zich in het hotel Intercontinental twee Nederlandse vertegenwoordigers van deze fabriek, de 43-jarige Paul Tes ta, exportmarketing-manager, en de 30-jarge Han van Driel, export area ma nager. WILLIAMSBURG (UPI) - Op Ameri kaans aandringen heeft de assemblee van de Noordatlantisclie Verdragsor ganisatie woensdag het rapport van onze landgenoot en lid van de tweede kamer voor de PvdA Piet Dankert ge schrapt waarin de NAVO wordt verwe ten een ouderwetse politiek van vrees te voeren, die wordt aangewakkerd door militaire Functionarissen en wa penfabrikanten. Dankert zei in zijn rapport ook dat on- stspanning werd gehinderd doordat de politiek de zeer vereenzelvigd is met de Amerikaanse minister van buiten landse zaken Kissinger. Het rapport was fel aangevallen door de voorzitter van de Amerikaanse delega tie, de republikeinse senator Jacob Ja- vits. De politieke commissie verwierp het rapport eerder deze week met 15 tegen 7 stemmen omdat het 'hard' ge noeg was over het communisme. Dan kert had de benadering door de NAVO van Sowjet-kwesties vaak gebaseerd op 'ouderwetse concepten en overdreven vrees* genoemd en gepleit vooreen 'rea listischer en objectiever benadering". ABORTUS KOMT 14 DECEMBER IN SENAAT (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG - Het abortusdebat in de Eerste Kamer is vastgesteld op dinsdag 14 december. De eindstemming over het initiatief-voorstel van PvdA en WD tot legalisering van abortus, zal waarschijnlijk nog dezelfde dag plaatsvinden. Aanvankelijk zag het er naar uit, dat de behandeling van het wetsontwerp niet voor Kerstmis aan de orde zou komen. Het grote aantal vragen dat door de fracties uit de Eerste Kamer aan de vier indieners is gesteld, leek een snelle af handeling te bemoeilijken. De indieners hebben nu echter meegedeeld, dat ze de antwoorden op de gestelde vragen begin december gereed zullen hebben. Zoals gemeld is de kans op aanneming van het abortuswetsontwerp in de Eer ste Kamer aanzienlijk kleiner dan in de Tweede Kamer. Waarschijnlijk zal het ontwerp slechts met een uiterst krappe meerderheid de eindstreep halen. Af hankelijk van het aantal „uitvallers" by PvdA en WD, zou de stemverhouding kunnen schommelen tussen 38-37 en 40-35. Als het initiatief-wetsontwerp door de Senaat is aanvaard, gaat het voor advies naar de Raad van State. Daarna zal het - waarschijnlijk half fe bruari - ter ondertekening aan minister Van Agt van justitie worden voorgelegd- Babylijkje in Woerden gevonden WOERDEN (ANP) - Woensdagmiddag is in de Singelgracht in Woerden het stoffelijk overschot ontdekt van een baby. Het ontklede lijkje was dat van- een meisje. Volgens de politie is de baby hoogstens enkele dagen oud.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1976 | | pagina 1