Engelsen: een apart soort volk
Engeland: gebrek aan
inzet,dynamische aanpak
Engeland is moeizaam
aan het
'vereuropeaniseren
Engeland ontdekte geen koloniën meer te hebben..
DE CHARME VERGOEDT VEEL
Engeland
op weg
naar
onbekende
toekomst
'76
ZATERDAG 13 NOVEMBER 1976
Engeland, is Engeland niet
meer. Sinds de na de tweede
wereldoorlog op gang ge
komen afbrokkeling van het
immense koloniale rijk,
„waar de zon nooit onder
ging," is Engeland aan het
veranderen. Langzaam wel
iswaar, maar onmisken
baar. De toetreding tot de
Europese Economische
Gemeenschap betekent een
versnelling van het proces,
dat de Britse samenleving
een ander 'uiterlijk' zal ge
ven. De afgelopen maanden
stond Engeland weer eens
in het middelpunt van de be
langstelling als gevolg van
de enorme waardevermin
dering van het Pond Ster
ling. Vakantiegangers, die
deze zomer hun ponden nog
voor rond de 5 kochten,
konden de afgelopen zoeken
bij de banken ponden kopen
voor een tegenwaarde van
in het gunstigste geval 4,15
maar gezniddeld zo'zz 4,25.
Gevolg: Engeland is de af
gelopen zoeken bijzonder in
trek. Grote scharen Duit
sersFransen, Belgen en
niet te vergeten Nederlan
ders zijn ziaar het relatief
goedkope Engelazid ge
gaan. Veelal om er inkopen
te doen, maar in evenzovele
gevallen ook gezooon om er
een aantal dagen vakantie
door te brengen in met name
Londen.
Onze Londense correspon
dent Henk Leffelaar be
schrijft op deze pagina in
een drietal artikelen Enge
land van 'binnenuit'. Verder
op deze pagina een aantal
in een artikel gebzindelde
impressies van PZC-
redacteuren, die zozoel van
de zomer als deze herfst En
geland bezochten.
(Van onze redacteuren!
VLISSINGEN- Een Engelsman blijft
voor een bewoner van het Europese
vasteland een wat buitenissig per
soon. Weliswaar is hel 'image' van de
Engelsman met bolhoed en wandel
stok al lang vervaagd, maar dat
neemt niet weg, dat deze eilandbewo
ners een apart soort volk zijn. Dat al
thans is de ervaring van bijkans ie
dere buitenlander.
Op het vaste land valt enerzijds een
zekere bewondering te beluisteren
voor flegmatieke houding van de En
gelsman ten opzichte van alles wat
zich om hem heen voltrekt, anderzijds
wordt de laatste jaren nogal eens mis
prijzend gewezen op de verouderde
Engelse industrie, die de concurren
tieslag met de nijvere vastelanders
verloren lijkt te hebben.
De Engelsman wordt vaak verweten
weinig werklustig te zijn. Dat verwijt is
natuurlijk niet algemeen geldend. Al
valt het wel op. dat er nog altijd baan
tjes zijn. die bij ons al lang tot het ver
leden behoren. Op het eerste het beste
station zie je - zoals vroeger bij ons -
érn of meermannen of vrouwen slaan.
die bij de toegang tot de perrons de
kaartjes knippen van de reizigers, die
op het punt van vertrek staan. Ook
innen zij de "tickets' van degenen, die
de trein zojuist hebben verlaten. In de
trein loopt er dan ook nog een conduc
teur rond. die de kaartjes nauwgezet
controleert. Een vorm van werkver
schaffing ben je al gauw geneigd te
denken.
Toch zijn er vele Britten, die hard ploe
teren voor hun eigen boterham. Velen
hebben een tweede baantje om de
eindjes aan elkaar te knopen. Voor
beelden zijn een directrice van een zie
kenhuis, in Lancashire, die 's avonds
achter het fornuis in een wegcafé staat,
de verpleegster, die op 68-jarige leef
tijd nog haar zware werk verricht, de
pensionhoudster, die in het seizoen,
ondanks het runnen van haar eigen,
huisgezin, nog dagelijks een aanlal
uren buitenshuis werkt. In tal van sec
toren. o.m. de gezondheidszorg en het
onderwijs, zijn de beloningen niet zo
hoog.
Fenomeen
Engeland kent een hoog percentage
gehuwde werkende vrouwen. Veel ge
zinnen kunnen nog redelijk rondko
men doordat zowel de man als de
vrouw verdienen. Toch is het beeld
van de Engelsman die er zijn gemak
van neemt niet onjuist. Overal in liet
land wordt men met dit fenomeen ge
confronteerd In drukke toeristen
plaatsen krijg je de raad om voor half
vier naar de slager te rennen als je nog
een stukje vlees wilt hebben. De sla
gers sluiten tegen half vijf. maar ma
ken er een gewoonte van om half vier
de zaak te gaan opruimen. In een bad
plaats in Cornwall werden we om hall
vijf 's middags door de eigenaar met
zachte drang naar de deur .geloodst.
De man wilde persé de zaak sluiten en
het kon hem niets schelen dat er nog
tientallen mensen hun inkopen hepen
te doen.
De boodschappen konden we lal en
liggen. Veel winkels gaan pas tegen
tien uuii open en sommigen blijven om
onverklaarbare redenen hele dagen
dicht.
Toch doen veel Britse winkeliers
goede zaken, vooral de grote, dank zij
de stroom kooplustige buitenlanders.
Bij Burberry, een Londense kleding
LONDEN - Wie als toerist met zijn
liardc continentale valuta Engeland
bezoekt zal weinig merken van de
economische crisis die het land in een
worggreep houdt. De winkeletalages
bieden een ruime keus uit degelijke
artikelen. De schouwburgen in Wes-
tend zitten iedere avond vol. In de
pubs is het een gedrang van jewelste.
Voor zelfs de duurdere restaurants is
er een wachtlijst.
Wie zijn ogen en oren echter de kost
geeft, ontdekt dat deze bedrijvigheid
niets met de alledaagse werkelijkheid
van Engeland te maken heeft. Om te
beginnen zijn de meeste van die ko
pers. drinkers, eters en theatergangers
geen Engelsen maar buitenlanders
(gedurende het allerheiligen-
weekeinde kwamen er zo'n 60.000 naar
Londen). Een tweede essentieel puntis
dat Londen Engeland niet is.
Wat er zich op het ogenblik in Enge
land afspeelt is het langzaam, monu
mentaal proces dat de Britse samen
leving onherkenbaar zal veranderen
Wat er aan de hand is. is dat Engeland
aan het ..vereuropeaniseren" is. Het is
een noodzakelijk gevolg van Enge-
lands verlate toetreding tot de EEG.
en van het opgeven van de leidersposi
tie die het Britse imperium traditio
neel heeft bekleed.
Het is een proces waartegen de En-
En juist daarin schuilt een deel van de
problemen waarmee de Britse rege
ring te kampen heeft. Terwijl de maat
schappijen van de continentale Wes-
teuropese landen zich sinds de Tweede
Wereldoorlog geleidelijk hebben ver
nieuwd en hun economieën zich aan
pasten aan een gemeenschappelijk re-
geerbeleid, moet Engeland deze stap
pen nog nemen.
De Efigelsman heeft het nog steeds bij
voorkeur over ..het Verenigd Konink
rijk en de EEG alsof Engeland en de
EEG ongelijke grootheden zijn. Hij be
ziet de creatie van een Europees par
lement met wantrouwen. In Engeland
geldt nog steeds ..Fly the Flag" en
Buy British" ivlieg met Britse lucht
vaartmaatschappijen en koop Britse
produkterit.
Verwarring
De huidige crisis heeftin alle lagen van
de Britse samenleving verwarring ge
sticht. De rijken zijn onzeker over het
behouden van hun fortuinen, de ar
men weten niet hoe zij de gerafelde
eindjes nog aan elkaar kunnen kno
pen, fabrieksdirecteuren weten niet
wat zij met de inspraakpolitiek van de
vakbonden aan moeten, premier Cal-
laghan heeft de grootste moeite zijn
zaak tlie is gespecialiseerd in dure re
genkleding, zagen wij hoe tien Japan
ners elk twee regenjassen aanschaf
ten an bijna vierhonderd gulden per
Stuk. De verkoper incasseerde binnen
hel half uur ruim zevenduizend gul
den. Behalve de Japanners waren er
Italianen, enkele Fransen en een
Duitse familie in de zaak. De enige
Engelsen in de winkel waren de ver
kopers.
Reizen in Engeland is niet altijd een
onverdeeld genoegen. Een grote bron
van vermaak voorde buitenlandèr is
bijvoorbeeld de wegenbouw, een op
het oog zeer primitieve bedrijfstak.
Overal op de doorgaans smalle wegen
komt men mannen tegen die met be
hulp van een schep en een pot teer ga
ten in het wegddek vullen. Is het kar
wei wat omvangrijker en het gat te
groot voor één man en één pot teer.
dan worden wel vier arbeidskrachten
ingeschakeld: twee om het gat te vul
len en twee om het verkeer te regelen.
Dat laatste doen zij door beurtelings
een bord om te draaien met op de ene
zijde het opschrift 'go' en op de andere
kant de tekst 'stop'
Zo'n ontmoeting deze zomer in
noord-Devon zullen we niet vergeten.
In een nauwe binnensladstraat. dicht
bij een hoek. werden we tol. stoppen
gedwongen door een rood bord met
het woord 'stop'. Het karwei voltrok
zich juist om de hoek. zodat we er geen
zicht op hadden. Na een kwartier ge
duldig wachten en terwijl achter ons
de file groeide, besloten we maar eens
een kijkje te nemen om hel hoekje. In
derdaad daar lag een gat. maar toch
tol onze verbazing was het leeg op een
enkele schop na. Bovendien stond aan
de andere kant van het gat ook een
bord met stopteken en daarachter
eveneens een aanzwellende file Op
dat moment voegde zich een politie
auto in de rij en direct daarna renden
drie mannen de 'pub' uit tegenover het-
gat.. Een van hen pakte de schop en de
andere twee namen het stopbord ter
hand.
Geen wonder dat de aanleg van we
gen in Engeland jaren in beslag kan
nemen. Enkele weken geleden, toen
wij op een zondag van Londen naar
Dover reden via de drukke A 20. zagen
we op een wegproject e
man in een buldozer onmetelijke ho
pen zand verplaatsen. Hij werkte
daar moederziel alleen. Maar ja, dat
was ook op een zondag.
Trouwens 's zondags met de trein rei
zen in Engeland geeft ook problemen.
Op de wat kleinere lijnen lij kt het er op
alsof men alleen maar de zondag heeft
om herstelwerkzaamheden uit te voe
ren Op de toch veel gebruikte trein-
route Sheernesse-Londen presteerden
de Engelsen het één dezer zondagen
onderhoudswerkzaamheden aan het
spoor uit te voeren. Waar en hoe blijft
altijd een wat duistere zaak. De reizi
ger wordt er 'plotseling mee geconfron
teerd. dat de trein niet verder rijdt.
Bussen zijn dan wel beschikbaar.
Maar als je dit twee keer op één en
dezelfde dag overkomt op twee geheel
verschillende routes, begin je toch te
twijfelen aan de efficiency van de
spoorwegmensen
Je benlechter al gauw bereid deze 'on
gemakken' op de koop toe te nemen,
want de charme, die dit land voor ve-
den heeft, vergoedt veel,zo niet alles.
Het warenhuis Harrods
linkerpartijvleugel in bedwang te
houden, huisvrouwen komen van de-
ene week op de andere tot de ontdek
king dat de kapper twee gulden en het
vlees twintig cent duurder is gewoi-
den. het onderwijssysteem ligt op de
helling.
.Ik zie het niet meer zitten", zei een
ambtenaar van \ret ministerie van bui
tenlandse zaken in een voor Engelsen
ongebruikelijk openhartig gesprek
met een buitenlandse journalist. .Het
leven in Londen wordt hoe langer hoe
valer. Je hebt het gevoel dat voor wat
je ook werkt, het er niet veel toe doet".
Inderdaad, gesprekken over geld.
voordien een teken van ..slechte" op
voeding, zijn in Engeland cocktail
praat geworden.
Een echtpaar maakt zich zorgen om
dat de verzekeringspremie van hun
auto na een claim verdubbeld is. Ze
denken erover de auto te verkopen.
Anderen vertellen dat ze kamers in
hun voor Londen grote huizen moeten
verhuren omdat ze anders de hoge
privé-schoolgelden voor hun kinderen
niet meer op kunnen brengen. Drieën
vijftig kastelen en landhuizen hebben
hun deuren geopend voor toeristen
tegen de soms forse prijs van zes gul
den per persoon (en inden daarmee
overigens een totaal van ruim 30 mil
joen gulden).
Kleine zelfstandige zakenlieden kun
nen niet meer op Legen de sterk geste
gen rentes op bankleningen en het
percentage dat bankroet gaat is hoog.
In 1975 zijn bijvoorbeeld 360 drogiste
rijen en apotheken over de kop ge
gaan. In Londen, waar de huren en
prijzen voor kantoorgebouwen feno
menaal zijn gestegen, zijn zakenlieden
die op de een of andere manier het
hoofd boven water moeten houden
nadat hun huren verzesvoudigden
Londen is nog steeds de stad van
kleine winkeltjes waar de klant ge
holpen wordt door de eigenaar zelf.
Maar de ontwikkeling die in Amerika
en in iets mindere mate in Westeuro-
pese landen geleid heeft tot de regel
..groter worden, uitbreiden, of er on
derdoor gaan" zal ook niet lang meer
door Engeland geweerd kunnen wor
den. Er zullen, hoe betreurenswaar
dig ook. meer supermarkten komen,
meer winkelcentra, grotere woon
wijken. Dat is een van de onderdelen
van het aanpassingsproces waar de
Britten zich nog doorheen moeten
worstelen.
Een Britse journaliste (zelf alles be
halve arm) heeft voor de verpaupe
rende Engelsen de term „nouveau
poor" (nieuwe armen) bedacht. Een
van de talrijke rubriekenschrijvers in
de Londense pers heeft voorgesteld
Engeland tot een ontwikkelingsland
te verklaren zodat het automatisch op
de steun van het rijkere buitenland
zou kunnen rekenen. In deze wrange
zelfspot klinkt echter minder humor
door dan berusting. Het is die berus
ting die een van de factoren is in de
huidige Britse malaise.
De crisis heeft namelijk evenveel te
maken met de handelsbalans als met
de Britse afkeer van ieder vertoon van
werken. Zoals mensen in India centi
meters lange nagels laten groeien om
te laten zien dat zij geen handenarbeid
verrichten en tot een bevoorrechte
kaste behoren, heeft de Engelsman
zijn cultuur van „leisure" (gemak) op
gebouwd.
Dat geldt voor rentenierende aris
tocraten, zakenlieden, winkeliers en
arbeiders. Ietsmagdanwelwerkzijnals
heter maar nietop lijkt. De aristocraat
behoeft „leisure" op zijn landgoed met
fazantenjachten, thee en whiskey op
het meteennagelschaartje bijgeknipte
gazon, en laat zijn rentmeester de toe
risten door het kasteel leiden.
Zakenlieden zitten op een uur van de
dag in hun clubs als continentale ma
nagers achter hun bureaus zitten.
De Brit-se arbeiders nemen hun gemak
ervan met lange lunchpauzes wanneer
zij zich voornamelijk met bier voeden
waarna hun toch al beperkte ar-
beidsdrift sterk gereduceerd wordt, In
winkels en kantoren zijn het de be
ruchte theepauzes die tot drie kwar
tier kunnen uitlopen.
„Wat. er in Engeland mis is", zei Mar-
tell (de leider van hef, Franse bedrijf
dat de gelijknamige cognac produ
ceert) in een vraaggesprek met een
Britse journalist, „is dat er niet hard
genoeg gewerkt wordt".
A bsenteisme
Het absenteïsme in de Britse staalin
dustrie levert een dagelijks verlies op
van bijna 10 miljoen gulden. Het Lon
dense openbare transport omvat meer
dan 2000 stadsbussen, maar daarvan
staan er 450 in de garage omdat er geen
onderdelen zijn om ze te repareren.
Winkels bieden ijskasten aan. maar
die kunnen pas over twee of drie
maanden afgeleverd worden.
De Britse Leyland-autofa brieken
stuurden een delegatie naar het conti
nent om ui t te vinden hoe het daar lukt
een winstgevende auto te bouwen en
het arbeidsproces gaande te houden.
Voor het installeren van een bewerke
lijk telefoonsysteem stuurt de Lon
dense telefoonmaatschappij een man
op het karwei af. die na een halve dag
werken verdwijnt en drie dagen later
terugkomt om te vertellen dat hij een
andere klus heeft die hem voorlopig
nog wel evën zal bezighouden.
Een advocaten-echtpaar vertelt hoe in
hun kantoorgebouw het telefoonsy
steem waarop 250 anderen waren aan
gesloten. onklaar raakte en niet op
korte termijn gerepareerd kon wor
den. Wanneer klanten van buitenaf
opbelden hoorden zij de telefoon wel
overgaan, maar er werd uiteraard niet
opgenomen zodat zij' zich vaak tot an
dere advocaten wendden. De tele
foondienst gevraagd om een antwoord
apparaat in te schakelen, berichtte
dat zij niet over zo'n apparaat be
schikte en dat ze bovendien niet wis
ten hoe het geïnstalleerd zou moeten
worden. Met veel moeite kreeg men
ten slotte gedaan dat er bij het bellen
van de gestoorde nummers een stoor-
toon werd gehoord. De installatie werd
drie maanden later gerepareerd.
Op grote banken en kantoren worden
papieren nog met spelden aan elkaar
gehecht, in plaats van met paperclips
of nietjes. Wie het niet gelooft moet in
Londen naar een winkel voor kantoor
behoeften gaan en ziet dan dat daar
inderdaad doosjes met spelden wor
den verkocht. Afspraken met loodgie
ters of welke vakarbeiders dan ook.
komen alleen tot stand via schrifte
lijke offertes en schriftelijke bevesti
gingen ervan, als of het om staatscon-
tracten gaat.
Gas kan alleen worden aangesloten
nadat men zich persoonlijk tot het
gaskantoor heeft gemeld om een for
mulier in te vullen dat de gasfitter ook
mee had kunnen nemen. Wie na een
avondje in de schouwburg per taxi
naar huis wil terugkeren, kan er geen
krijgen hoewel er talloze zonder pas
sagiers voorbij rijden, Gevraagd wat
daar de reden van was, zei een taxi
chauffeur: ,.U denkt toch zeker niel
dat ik op dit uur van de dag, wanneer
er interessantere ritjes zijn op te pak
ken, me voor zoiets ga uitsloven?". Nu
heeft Londen 15.000 taxi's die allemaal
op de superrit uit zijn, zodat er maai
weinigen zijn die ze krijgen.
Wat uit deze opsomming blijkt is dat
er in Londen in deze crisistijd gebrek
is aan inzet, dynamische aanpak, ini
tiatief. Er is een sfeer van gematigde
wanhoop die ertoe bijdraagt dat ver
ouderde fabricageprocessen niel
worden gemoderniseerd, nieuwe
plannen niet tot ontwikkeling wor
den gebracht, en dat bij voorkeur de
schuld aan anderen wordt gegeven
waarbij vooral de EEG de grote zon
debok is.
Onlangs werd in een van de dure ho
tels van Londens Westend een pers
conferentie gegeven door een 44-
jarige ingenieur. Hij had een uitvin
ding gedaan waardoor het mogelijk is
moeilijke vormen te gieten door mid
del van injectie van plastic. Maar dat
was niet de reden voor de persconfe
rentie. Wat hij de verslaggevers te
vertellen had, was dat hij geen patent
op zijn uitvinding' had aangevraagd
en het idee cadeau gaf aan iedereen
die er maar belangstelling voor had.
Hij legde uit dat het een investering
vereiste van ongeveer 10 miljoen gul
den om zijn idee commercieel te ex
ploiteren Dat is. vergeleken met an
dere nieuwe produkten die ontwikkeld
moeten worden, een zeer gering be
drag. „Maar", zei hij. „waarom zou ik
mij van mijn belangrijkste werk laten
afleiden, mijn collega's aan risico's
blootstellen, bankgaranties onderte
kenen. mijn tijd verdoen aan uitleg ge
ven aan regeringsfunctionarissen die
er eventueel belangstelling voor heb
ben. en door honderden vierkante me
ters directiekamertapijt waden om
mijn idee te slijten aan grote maat
schappijen. wanneer ik het hele zaakje
in één brochure kan samenvatten en
de wereld er het gebruik van kan ge
ven?"
„Wie zou het in zijn hoofd halen. 15
procent rente te betalen op bankle
ningen om de ontwikkeling te finan
cieren van een produkt over een pe
riode van vijf tot zes jaar voordat het.
iets gaat opleveren, terwijl de regering,
en dus het nationale beleid, in die tijd
zeer waarschijnlijk twee keer van rich
ting kan veranderen?"
Hij noemde zijn persconferentie een
protestactie, een ..uitvindersstaking",
tegen het Britse regeringsbeleid, dat
de ontwikkeling van nieuwe ideeen
vrijwel onmogelijk maakt. Deze uit
vinder was geen Conservatief partijlid,
maar een sociaal-democraat en zijn
protest wordt gedeeld door duizenden
Britse ondernemers en zakenlieden
'Vlucht'
Enkele dagen later kondigde een
Bl itse dirigent, aan dat hij zich in Ame
rika zou gaan vestigen. Hij deed dat
niet. zei hijom de zware belastingen te
ontlopen, maar omdat er in Engeland
geen ruimte meer was voor initiatief.
De hoofdcommissaris van politie in
Londen is, ondanks verzoeken om aan
te blijven, onlangs afgetreden, omdat
hij er anders financieel zoveel op ach
teruit zou gaan, dat hij zijn gezin niet
op dezelfde voet zou kunnen onder
houden.
Elders hebben commissarissen van
een groot Brits bedrijf met. aftreden
gedreigd wanneer hun honoraria
niet werden verhoogd. Wat bij deze di
recte of indirecte protesten in het oog
springt, is dat. het niet alleen de arbei
ders zijn die zich roeren, maar dat de
Engelse samenleving ook aan de top
blijkbaar een breekpunt genaderd is.
Even opvallend is echter, dat de statis
tieken aantonen dat gedurende de
eerste maanden van dit jaar het aantal
naar het buitenland emigrerende Brit
ten niet gestegen is.
Dat kan duiden op twee mogelijke fac
toren. Emigreren kost geld en bete
kent het opgeven van Engelands
ruime sociale voorzieningen, en daar
naast kan het ook duiden op een af
nemende ondernemingszin. Een van
de standaardopmerkingen over En
gelsen is. dat het een flegmatiek volk
is. Dat wordt meestal gezegd als een
compliment: een volk dat weinig
klaagt, zich zonder morren aanpast
aan moeilijke omstandigheden, en er
zelfs een cultus van heeft gemaakt om
in tegenspoed „stijl" te behouden.
Deze eigenschappen lijken nu in het
nadeel van de Blitse samenleving te
werken. Er wordt te weinig geklaagd
over zaken waar in het buitenland al in
jaren geen genoegen mee wordt geno
men. Het aanpassingsvermogen heeft
ais gevolg, dat weinig nieuwe initiatie
ven worden ontplooid. En „stijl" blijkt
in wezen een excuus te zijn voor het
afweren van „nieuwigheden".
Engeland heeft door de eeuwen heen.
en voornamelijk dank zij zijn koloniën,
uitgeblonken in het kweken van een
regerende, administrerende klasse.
Daarop is het Engelse schoolsysteem
gebaseerd, zijn de Blitse „kasten" ge
grondvest. en daarop is ook de Britse
houding ten opzichte van „werk" te
rug te voeren. Men zou kunnen zeggen
dat de huidige crisis aantoont dat En
geland het laatste ex-koloniale land is
dat tot de ontdekking is gekomen dat
het geen koloniën meer heeft en dat
het zijn eigen peultjes moet gaan dop
pen.
Het in-stand-houden van de
Commonwealth-gedachte. het Ver
enigd Koninkrijk, is nog een laatste
illusie van grootheid, en niets bewijst
dat beter dan de discussie die nu in
Engeland op gang komt over wat een
Engelsman eigenlijk is. Een Engels
man in de striktste betekenis van het
woord is iemand die niet in Schotland
of Wales (of Ierland) is geboren. Maar
zijn allen die een Brits paspoort heb
ben (zoals de Indiërs die. bijvoorbeeld,
in Rhodesië een Brits paspoort kre
gen), ook Engelsen of Britten, of inge
zetenen van het Verenigde Britse Ko
ninkrijk?
Op dat thema zijn in Engeland uren
lange discussies te voeren, die vaak
niet vrij zijn van racistische onderto
nen. Wat uit al deze gesprekken echter
blijkt. is dat de Engelsen (en op liet
continent verstaat men daar ook
Schotten en de inwoners van Wales
onder) zich minder zeker voelen over
hun identiteit dan honderd jaar gele
den. toen - bij wijze van spreken - de
wereld nog aan hun voeten lag.
Kleding possen in 'The Scotch House