GIALE ZEEUWSE COURANT
LABOURREGERING
AAN ZIJDEN DRAAD
Staking Spanje
niet algemeen
Mogelijk ook onderzoek
naar aankopen landmacht
CVI tijdens rechtspraak in Den Haag:
„Terneuzen voert willekeurig beleid'
de krant
van zeeland
Nederland wil 'zware
portefeuille' in de
Europese commissie
Ook mijnwerkers willen verkiezingen
155
Zeeuwse
propaganda Pa8*na 25
219e jaargang no. 270
Zaterdag 13 november 1976
Van onze correspondenti
LONDEN - Na de vernederende stemuitslagen in het parlement
over een aantal wetsvoorstellen, waarbij premier James Callag-
han en zijn kabinet met moeite een meerderheid van soms één
stem behaalden, is de regeringspositie verder ondermijnd door
een verklaring van de leider van de mijnwerkersvakbond,
waarin deze zich heeft uitgesproken voor spoedige algemene ver
kiezingen, die alleen maar de conservatieven ten goede kunnen
komen. Het lijdt geen twijfel meer dat Callaghans regering aan
een zijden draad hangt.
Vrijdag, nog voordat Callaghan voortij
dig terugkeerde naar Londen van zijn
gesprekken met de Franse president in
Parijs, werd bekend dat de inflatie op
het niveau van de kleinhandel in okto
ber gestegen was met 1,8 procent totale
inflatie dit jaar: 14,7 procent), en dat de
zelfde maand een tekort op de handels
balans had opgeleverd van één miljard
gulden.
Callaghans beroep op dé havenarbei
ders om niet in staking te gaan, zijn ver
zoek aan het Hogerhuis om „verant
woordelijk" te handelen, zijn steeds
weer herhaalde mededeling dat het re
geringsbeleid 'volgens plan' verloopt -
slaan bij de Britten steeds minder aan.
Zelfs ministers moesten hun reis naar
Frankrijk uitstellen om in hetLagerhuis
nog mee te kunnen stemmen om een
meerderheid te behalen.
Bij de stemmingen in het Lagerhuis
ging het om amendementen van het
Hogerhuis op vijf wetsvoorstellen,
waarvan de belangrijkste over de rech
ten van havenarbeiders alleen al met 40
amendementen werd terug verwezen
naar het Lagerhuis. De wet op de natio
nalisatie van de luchtvaart en
scheepswervenindustrie ontlokte niet
minder danb 48 amendementen, waar
bij het vooral ging om de werven die
geen schepen bouwen, maar repareren,
dimmen met spoedige verkiezingen.
Topoverleg
De Franse president Valery Giscard
d'Estaing heeft vrijdag aan het einde
van zijn tweedaagse topconferentie
met de Brise premier Callaghan Enge
land alle steun toegezegd bij de pogin
gen zijn economische crisis te boven te
komen.
Onder meer zal Frankrijk een 'begrips
volle en redelike houding' aannemen je
gens het Britse verzoek aan het Interna
tionale Monetaire Fonds om een lening
van 3.9 miljard dollar.
De Franse president, die dit bekend
maakte op een persconferentie, zei
g
PAGINA 2
staking
De vakbonden dreigen met ee
:n staking
in Antwerpen
PAGINA 3
samenwerking
Hl Het CDA moet na de congressen van
1.1 PvdA en PPR beslissen over s
H'king.
PAGINA 4
i schaduwen
H Het Carter-bewind werpt zijn schadu- il
W wen vooruit.
Ij PAGINA 7
misbruik
Middelburg wil misbruik van subsidies
Ij voor woningverbetering tegengaan.
PAGINA 13
matiging
U Veel bedrijven ontduiken de loonmati- 9
H ging, het ministerie van sociale zaken is B
9 bezorgd.
j PAGINA 24
j moeilijk
i:
ij Theo de Jong: „Zonder Nico Jansen is ffl
9 het moeilijk om tegen Ajax te scoren." B
9 PAGINA 29
droogte
De inkomens van de veehouderij zijn |jj
door de droogte sterk gedaald, aldus het -
a landbouw Economisch Instituut
ivjn
riê\*
ZATERDAG
KRANT
daden
De scheidende KNVB-administrateur
L| Harry Plompen is een man ve
in weinig 9
IJ) woorden en veel daden.
1
I PAGINA 19
1 feest
IJ Sint-Eustatius viert volgende week pj
1 feest, samen met de Amerikanen; pla-
tenbespreking; letterkundige
rubriek; 1
9 stemmen uit de kerken.
PAGINA 21
apart
|J De Engelsen zijn een apart soort volk. fj
PAGINA 23
i spreken
ffl GPV-leider Jongeling: „Ik ben er niet D
|lj om te preken, maar om te spreken,"
nationalisatie uit te sluiten en het voorts bijvoorbaat zijn goedkeuring te
de scheepsbouwers te verbieden zelf hebben gehecht aan de pogingen van de
schepen te exploiteren. Britse regering het probleem van de
Bij alle donkere wolken die zich boven sterling-tegoeden op te lossen,
de Labour-regering hebben samenge- Ook zullen de twee landen de onderlinge
pakt, valt één lichtpunt te vermelden, samenwerking gaan verbeteren door
Door het aftreden van een conservatief gezamenlijke studies over mogelijke
Lagerhuislid is de effectieve Labour- samenwerking op het gebied van ijzer
meerderheid weer gestegen tot twee. De en staal, de scheepsbouw, de textielin-
conservatieven hebben echter al aan- dustrie en de elektrische en auto-
gekondigd ook deze lichtstraal te zullen industrie.
DEN UYL: „MIDDELGROOT LAND"
(Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - De Nederlandse regering heeft voor het binnenkort te benoemen
nieuwe Nederlandse lid van de Europese commissie een zware portefeuille ge
claimd. Hel Nederlandse lid van dit dagelijks bestuur van de Europese Gemeen
schap moet de portefeuille van financiën, ontwikkelingssamenwerking, land
bouw of buitenlandse betrekkingen krijgen. Dat heeft premier Den Uyl vrijdag na
het wekelijkse kabinetsberaad toegegeven.
Deze wens is door premier Den Uyl eer- Het kabinet heeft, tegen de verwachting
der deze week al aan de toekomstige in, vrijdag niet over de benoeming van
Britse president van de Europese com- het Nederlandse lid van de commissie
missie, Roy Jenkins, meegedeeld, toen vergaderd. Hoogstwaarschijnlijk valt
deze in ons land op bezoek was. Den Uyl deze beslissing volgende week in de mi-
baseerde de aanspraak van Nederland nisterraad. Den Uyl zei te verwachten
op een zware post op het feit dat wij als dat de naam van de Nederlandse kandi-
middelgroot land meer inwoners heb- daat. bekend is vóór de vergadering van
ben dan de vier kleine Europese lidsta- de Europese ministerraad, op 29 en 30
ten samen. november in Den Haag.
Alleen wat betreft het vissenjgeschil in
Europa zijn de twee leiders het niet eens
kunnen worden, hoewel wel een beter
begrip voor eikaars standpunt is ont
staan.
Het visserijgeschil is ontstaan door de
Britse eis voor een eigen, exclusieve
visserijzone van 50 mijl binnen de ge
zamenlijke 200-mijlszone voor alle
EG-landen zoals die is voorgesteld.
Frankrijk en een aantal andere landen
zijn tegenstander van de Britse eis.
De tweedaagse topconferentie was de
eerste van een serie van regelmatige
jaarlijkse ontmoetingen die. zo zei de
Franse president, de coördinatie van
het Franse en Britse regeringsbeleid
moeten verzkeren.
OUDE NOL
ONTSNAPT UIT
INRICHTING
UTRECHT - De 86-jarige Utrechtse be
roepsmisdadiger A. R., beter bekend
als Oude Nol. is vrijdagmiddag wegge
lopen uit de rijksinrichting voor terbe-
schikkinggestelden Veldzicht in Aver-
eest. Oude Nol werd in 1969 veroor
deeld tot zes jaar gevangenisstraf en
terbeschikkingstelling van de regering
wegens zijn aandeel in de door Hans
van Z. gepleegde moorden. Oude Nol
werd gezien als de kwade genius achter
Hans van Z.
Vrijdagmiddag was Oude Nol het on
eens met bepaalde maatregelen die in
Avereest tegen hem werden genomen.
Hij heeft verlof om in de buurt rond te
fietsen Toen Oude Nol vrijdagmiddag
weer zijn fiets pakte, zocht niemand er
iets achter. Deze keer had Nol echter
besloten voor goed te gaan 'fietsen'. Hij
pakte in de buurt van Avereest een taxi
en is tot op heden spoorloos.
Arbeiders van Chrysler Spanje in Madrid groeten met gebalde vuist op het fabriek
sterrein nadat ze vrijdag hadden gestemd voor een door links uitgeroepen alge
mene staking
MADRID (UPI/AFP) - In Spanje heeft vrijdag slechts een deel van de naar schat
ting ongeveer acht miljoen werknemers gevolg gegeven aan de oproep van de
ondergronds werkende linkse vakbonden tot een staking van 24 uur. Terwijl de
regering sprak van circa 200.000 staker, noemde de communistische vakbondslei
der Marcelino Camacho een aantal van
verwachtingen had overtroffen.
De staking was uitgeroepen om kracht
bij te zetten aan eisen voor een alge
mene loonsverhoging van 6.000 peseta
(ongeveer ƒ210) per maand en om te
protesteren tegen de bezuinigingsmaat
regelen die de regering vorige maand
heeft afgekondigd.
De protestactie werd vooral beschouwd
als een krachtmeting tussen de linkse
partijen en de regering op een ogenblik,
dat het democratiseringsproces in een
beslissende fase komt. De regering
maakte vrijdag bijzonderheden bekend
betreffende het debat dat cortes dins-
ria°' begin f nvpr bet. kern wetsvoorstel
twee miljoen, dat naar zijn zeggen zijn
De autoriteiten hadden de gehele poli
tiemacht van ruim 100.000 man gemo
biliseerd om aan eventuele orrust op
straat het hoofd te kunnen bieden. Er
werden ongeveer 200 postende stakers
aangehouden. Hoewel de politie in het
centrum van Madrid, op het universi
teitsterrein en in de industriële voor
steden met rookbommen en gummik
nuppels samenscholingen van stakers
uiteendreef, vielen er geen ernstig ge
wonden.
KAMERCOMMISSIE WIL BEWINDSLIEDEN
EN LEDEN COMMISSIE DONNER HOREN
persconferentie na het
DEN' HAAG (ANP)-De bijzondere tweedekamercommissie,
die het aanschaffïngsbeleid van luchtmacht en marine moet
bestuderen, wil eerst de ondertekenaars van de ontwape
ningsnota, minister en staatssecretaris van buitenlandse
zaken, de bewindslieden van defensie en de leden van de
commissie Donner, horen.
Daarna wil zij bekijken of haar taakopdracht moet worden
uitgebreid tot het aanschaafingsbeleid bij de landmacht. Dat
blijkt uit een brief die commissie-voorzitter Van Amelsvoort
KVP) aan de leden van de commissie heeft voorgeschreven.
De kamercommissie werd ingesteld naar aanleiding van het
raRport van de commissie Donner, die de betrokkenheid van
Prins Bernhard bij de Lockheed-affaire onderzocht. Daarbij
kwarn ook de vraag aan de orde hoe de procedures bij de
aanschaf van de Starfighter, de NF-5 en de Brequet-
Atlantique (Marine) zijn verlopen. Die vraag is verwezen naar
de bijzondere kamercommissie. Ook zou de vervanging van
de Neptune vliegtuigen van de marine in het onderzoek van
de kamercommissie betrokken moeten worden.
De kamercommissie zou de bewindslieden van defensie kun
nen vragen welke lering zij hebben getrokken uit het rapport
van de commissie Donner en of dit rapport hen aanleiding
heeft, gegeven tot veranderingen in de procedures, aldus de
voorzitter.
Van Amelsvoort constateert dat de regering zelf ook al bezig
is met een onderzoek, dat is aangekondigd in de ontwape
ningsnota. Dit onderzoek zal onder meer betrekking hebbe-
nop de methoden van producenten en verkopers van wa
pens. Dat onderzoek zal dus in zekere mate samenvallen met
dat van de kamercommissie. Aangekondigd si dat een amb
telijke commissie een en ander bekijkt.
Daarom ligt het voor de hand, de ondertekenaars van de
ontwapeningsnota uit te nodigen aan de kamercommissie
uiteen te zetten welk terrein de ambtelijke commissie be
strijkt. aldus Van Amelsvoort.
Verschillende leden van de kamercommissie hebben de wens
geuit met leden van de commissie-Donner te spreken, aldus
de voorzitter. Formeel probleem daarbij is dat de
commissie-Dormer als zodanig is opgeheven. Om dit pro
bleem te omzeilen stelt Van Amelsvoort voor vragen schrifte
lijk te stellen. De KVP-er verwacht dan de gewenste ant
woorden te krijgen.
De commissie-voorzitter merkt op, dat hij de positie van
prins Bernhard niet tot de opdracht van de commissie re
kent, omdat kamervoorzitter Vondeling uitdrukkelijk heeft
verwezen naar 'opmerkingen in het rapport-Donner, die niet
de positie van prins Bernhard raken'. „Dat betekent niet dat
wij halt zouden moeten houden, als wij tijdens ons onder
zoek zouden stuiten op zaken, waarbij prins bernhard in het
geding is en die de commissie-Donner niet besproken heeft
zo schrijft Van Amelsvoort.
Praktisch, niet
principieel
\M(f/ Twee Rotterdamse gebeur*
tenissen trokken deze week de
kgjjjgy aandacht, een groep Turkse
arbeiders kon nie t vergaderen
omdat een aanvankelijk ge
huurde zaal in het Hiltonhotel
hun niet ter beschikking werd gesteld,
terwijl voorts een organisatie - Neder
landse Volksunie genaamd - hetzelfde
overkwam toen zij in het Groothandels
gebouw bijeen wilde komen. Bij de Tur
ken zou er sprake zijn geweest van een
fascistisch getinte groep die - geleid
vanuit Ankara - ontoelaatbare pressie
zou uitoefenen op de Turken in Neder
land. Bij de Volksunie gaat het om de
omstreden 'partij' van de Hagenaar
Glimmerveen en zij houdt zich bezig
met activiteiten die als 'fascistisch' en
'rascistisch' worden aangeduid. In beide
gevallen ontwikkelde het Rotterdamse
gemeentebestuur enige opvallende ac
tiviteit: het liet de zalenexploitanten
weten geen prijs te stellen op fascisti
sche evenementen op het grondgebied
van de gemeente Rotterdam. Kennelijk
speelde een rol dat opponerende groe
pen hadden laten weten dat zij de bij
eenkomsten zouden verstoren met met
rellen als gevolg, zowel in het Hiltonho
tel als in het Groothandelsgebouw. In
een dergelijke situatie was het te begrij
pen dat de beide exploitanten besloten
alsnog hun deuren voor de bewuste or
ganisaties te sluiten. Een beslissing die
het Rotterdamse gemeentebestuur
goed uitkwam, want op die manier wer
den allerlei moeilijkheden voorkomen.
Een gelukkige gang van zaken? Ja.
maar toch ook: nee. De meesten onzer
registreren bij zichzelf felle onlustgevoe
lens zodra ze op het woord 'fascisme'
stuiten Het staat immers voor zoveel
terreur en onderdrukking dat het alleen
maar afkeer en huiver oproept. En
daaruit vloeit voort dat het een gevoel
van opluchting geeft wanneer het derge
lijke groepen onmogelijk wordt ge
maakt te vergade
ren Het gaat hier
om een primaire
reactie: goed zo, die
horen in onze sa
menleving niet thuis
en dienen geen gelegenheid te hebben
om waar dan ook hun samenzweringen
te bedrijven Bij nadere overweging ech
ter lijkt ons toch een minder stellige
houding mogelijk en ook wel noodzake
lijk, een overweging die een tweetal
punten betreft, één van principiële en
één van praktische aard. Het eerste kan
met de volgende vraag worden aange
duid: moeten in een democratische
rechtsstaat niet pijnlijk nauwkeurig de
regelen worden gevolgd, waarover de
overheid beschikt om dergelijke bijeen
komsten eventueel onmogelijk te ma
ken? Minister Van Agt werkt kennelijk
in deze richting: hij heeft het openbaar
ministerie opgedragen te onderzoeken
of de rechter de Volksunie kan ontbin
den. Dat is een reguliere weg. Het lijkt
ons echter dubieus of dat ook kan wor
den gezegd van de Rotterdamse metho
de: druk uitoefenen op zalenexploitan
ten met ondermeer als argument dat er
mogelijk rellen zullen uitbreken. In zo'n
geval zal menige hotelhouder haastig
eieren voor zijn geld kiezen: niemand
voelt er wat voor om het risico te lopen
dat zijn inventaris aan stukken wordt
geslagen De grondwet zegt evenwel dat
'het recht der ingezetenen tot vereni
ging en vergadering' wordt erkend,
maar dat de wet de uitoefening van dat
recht 'regelt en beperkt in het belang
der openbare orde.' In Rotterdam komt
de wet er echter helemaal niet aan te
pas, de beperking wordt daar toegepast
in een onderhands overleg tussen "ge^
meentebestuur en de zalenexploitan
ten Misschien wel een praktische, maar
tegelijkertijd een uiterst onprincipiéle
methode.
He,
'GEMEENTE HANDELT IN STRIJD MET HET IN HET ALGEMEEN
RECHTSBEWUSTZIJN LEVENDE GELIJKHEIDSBEGINSEL'
„GEEN REKENING
GEHOUDEN MET
NOODSITUATIE IN
AFVALVERWERKING"
Van onze Haagse redacteuri
DEN HAAG - De Centrale Vuil-
verwerkende Industrie BV
(CVI) uit Terneuzen heeft de
gemeente Terneuzen beschul
digd van willekeurig beleid en
van handelen 'in strijd met het
in het algemeen rechtsbewust
zijn levende gelijkheidsbegin
sel'. De besloten vennootschap
vindt dat de gemeente bij het
bepalen van haar houding
tegenover het stortplaatsplan
van de CVI is voorbijgegaan aan
de belangrijke maatschappe
lijke taak in Zeeuwsch-
Vlaanderen, die de onderne
ming zichzelf toedicht. Verder,
dat de gemeente geen rekening
heeft gehouden met de noodsi
tuatie in de afvalverwerking -
waarvan volgens het bedrijf in
Zeeuwsch-Vlaanderen sprake is
- toen werd bepaald uit milieu
overwegingen geen medewer
king te verlenen aan het plan
van de CVI om in de Van Wijck-
huysepolder bij Jloek een stort
plaats te beginnen.
De beschuldigingen zijn vrijdag voor de
afdeling rechtspraak van de raad van
state in Den Haag geuit door Jhr. mr. Th.
Sandberg uit Rotterdam. Voor de CVI
trad hij op als pleitbezorger in het be
roep bij de kroon tegen de weigering van
b. en w. en de gemeenteraad van Ter
neuzen om een vrijstelling te geven
krachtens de gemeentelijke bouwver
ordening. Zo'n vrijstelling zou het de
CVI mogelijk maken in de Van Wijck-
huysepolder een vuilstortplaats aan te
leggen en te exploiteren. Mr. J. J. van
der Weel uit Middelburg maakte tijdens
de versnelde behandeling van de be
roepskwestie namens Terneuzen duide
lijk, dat de gemeente bij haar standpunt
blijft.
Het verwijt dat de gemeente Terneuzen
gelijksoortige situaties ongelijk behan
delt. illustreerde mr. Sandberg met de
opmerking dat de gemeente zichzelf wel
een vrijstelling heeft gegeven voor de
stortplaats in de Bontepolder: „De ge
meente exploiteert daar zelf een stort
plaats. Volgens een procédé nog wel, dat
diep ingrijpt in het milieu. Daar ge
schiedt het storten nadat de grond is
uitgegraven tot onder het grondwater
peil. met alle mogelijke vervuiling van
dit water. Naast de gemeentelijke stort
plaats is door Terneuzen nog in 1976 aan
een autosloper toestemming gegeven
een witte pomp te openen, die vanzelf
sprekend verkeer aantrekt. Bovendien
ligt tegenover de gemeentelijke stort
plaats een illegale stortplaats, die men
al jaren ongemoeid laat".
Mr. Sandberg vertelde dat er ook in de
Van Wijckhuysepolder soortgelijke ge
beurtenissen hebben plaatsgevonden,
die in strijd waren met de agrarische be
stemming. Hij noemde een ophoging
van twee meter van een terrein vrijwel
grenzend aan de Weeltjes in 1975 met
grond van een suikerfabriek. Een ont
gronding in de Weeltjes in 1976 en het
feit dat de polder tot 1975 twee jaar
(Slot zie pagina 5 kolom. 4)
•et verweer zou in dit geval kunnen
zijn dat beide groepen het beginsel der
democratie afwijzen en zich derhalve
buiten de rechtsgemeenschap van die
democratie plaatsen. Maar behoort dat
dan niet eerst langs de geëigende en
voorgeschreven weg te worden getoe
tst? Wordt in Rotterdam - waar deze
toetsing is nagelaten - niet vooral het
element willekeur in het beleid binnen
gehaald? Is men er soms bang geworden
voor militante dreigingen van de tegen
standers van beide groeperingen? On
getwijfeld zullen deze tegenstanders
zic'n hebben beroepen op de verdediging
van de vrijheid om aldus een vrijbrief te
hebben een vergadering te kunnen ver
storen. Maar wordt door een dergelijke
verdediging die vrijheid nie took geweld
aangedaan, in de letterlijke zin van het
woord? Men zegt dat Nederland een
voorbeeld is van de permissive society",
een maatschappij waarin veel wordt
toegelaten dat elders tot de taboes be
hoort. Toch blijkt nu dat bepaalde bij
eenkomsten - toegegeven: van verfoei
lijke organisaties - zonder enige formele
rechtsgrond onmogelijk worden ge
maakt Wie geeft hier de normen aan?
Bovendien - en dat is dan het tweede
punt van onze overweging - lijkt het niet
uitgesloten dat de Rotterdamse metho
diek er toe leidt dat de bewuste organi
saties sluipwegen inslaan, waardoor zij
zich verder onttrekken aan openbare
controle en discussie, twee wezenlijke
elementen van de democratie. Als het
ook maar even kan, moet namelijk wor
den vermeden dat organisaties in een
pseudo- of zelfs echte illegaliteit worden
gedreven: daar komen altijd nare en
verwerpelijke dingen van en meestal op
onverwachte momenten. Alles bijeen
genomen lijkt dan ook ernstige twijfel
nodig en noodzakelijk bij de beant
woording van de vraag of het Rotter
damse gemeentebestuur in deze zaak
een gelukkig beleid heeft gevoerd. Een
praktisch beleid zeker, maar in geen ge
val principiêek
