Treinramp Eindewege technische
of een menselijke fout?
Praten over derde dubbeldekker
op dit moment niet opportuun
PZC/provincie 17
'DRAAIBOEK' VAN
DE TREINRAMP
Axelaar staat in Gent
terecht voor zwendel
i poNDERDAG 28 OKTOBER 1976
NS: NOG NIETS BEKEND OVER OORZAAK
De ravage tussen personentrein en goederentrein.
drie oorzaken
mogelijk
GOES - Is de treinramp bij Ein
dewege veroorzaakt door een
technische fout of door een
menselijke fout Dat is een
vraag waarmee technici van de
Nederlandse Spoorwegen zich
de komende weken zullen be
zighouden. Woensdag tastte
men nog volledig in het duister
ov€r de oorzaak van de ramp.
Woordvoerders van de NS hiel
den zich zorgvuldig op de vlakte
als er naar mogelijke oorzaken
geïnformeerd werd. Pas na het
opruimen van de ravage in de
nacht van woensdag op don
derdag als het technisch onder
zoek begint en misschien zelfs
pas na het getuigenverhoor, dat
volgende week donderdag gaat
beginnen kan er iets zinnigs
I over de oorzaak van de ramp ge
zegd worden.
De feiten staan intussen wel vast. De
goederentrein was zoals vrijwel iedere
doordeweekse morgen om 7.03 uur uit
Goes vertrokken. Het was mistig met
een zicht van minder dan 50 meter. Bij
Eindewege, waai- de wissels moeten
worden verzet om de goederentrein van
de spoorlijn Goes-Middelburg naar de
lijn naar het industriegebied te laten af
buigen, moet de goederentrein wachten
om de eveneens om 7.03 uur uit Middel
burg vertrekkende Intercitytrein 2120
te laten passeren. Deze trein vertrok
woensdag uit Middelburg met drie mi
nuten vertraging.
Nagegaan moet nog worden of deze
trein nog vertraging had toen hij in Goes
binnenkwam. Het. is in ieder geval mo
gelijk dat de goederentrein woensdag
morgen langer heeft moeten wach ten op
het passeren van de Intercitytrein dan
normaal. De stoptrein, die later op de
I goederentrein zou botsen, kwam het
station van Goes met één minuut ver-
traging binnen. Die vertraging werd in
gelopen doordat de trein slechts één in
plaats van nonnaal twee minuten op het
station bleef staan. Voor zover woens
dag kon worden nagegaan hebben de
machinist en de rangeerders van de
goederentrein alle handelingen ver
richt, die ze normaal ook verrichten.
Dat betekent, vertelden woensdag de
heren H. van de Heuvel en C, Clemens,
respectievelijk chef exploitatie van het
rayon Roosendaal (Zeeland en West-
Brabant) en chef exploitatie van hetdis-
trict Ziiidwest van de Nederlandse
Spoorwegen, dat er in eerste instantie
dne mogelijke ooi-zaken voor de ramp
zijn aan te wijzen: olwel de machinist
van de stoptrein is doorseinen gereden,
waarvoor hij minstens snelheid moet
minderen, olwel debeveiligingsinstalla-
tie functioneerde niet goed. ofwel de
remmen van de stoptrein werkten niet
of zijn te laat gebruikt. De dichte mist
werd door de heer Van den Heuvel als
een 'complicerende factor' omschreven.
Vast is komen te staan meteen na het.
reddingswerk dal de seinlichten langs
de spoorbaan bij de ongelukken de
kleuren vertoonden, die ze zouden moe
ten vertonen: ongeveer tweehonderd
meter voor de wisselplaats stond op
rood en het en het licht ongeveer vijf
tienhonderd meter verder terug naar
Goes was geel. Dat hoeft, vertelden de
woordvoerders van de NS. overigens
nog niet te betekenen dat de machinist
van de stoptrein een geel licht heeft, ge
negeerd. In de eerste plaats is het moge-
lijk dat de beveiligingsinstallatie een
tijdelijk mankement heeft vertoond en
in de tweede plaats kan het zijn dat de
stoptrein zelf door het binnenrijden van
het betreffende 'blok' in de spoorlijn de
lichten in de aangetroffen stand heeft
gezet,
Een menselijke fout is, gezien wat er
verder gebeurd is. echter niet uit te slui
ten. In de cabine van de stoptrein zaten
machinist J. Schijven en NS-
storingsmonteur A. J. van de Vreede. De
laatste was op weg voor zijn dienst in
VLissmgen. Het is een machinist toeges
taan om bij slecht zicht iemand in de
cabine toe te laten om dan samen uit te
kijken. Het is mogelijk d.at de machinist
en de storingsmonteur het gele licht op
ongeveer 1700 meter van de wisselplaats
nietgezien hebben. Dat licht gaf aan dat
het volgende licht op rood stond en dat
Chauffeur gedood
bij ongeval op
spoorwegovergang
Woensdrecht
bij
WOENSDRECHT - Bij een botsing op
de spoorlijn Vlissingen-Roosendaal is
even na de treinramp bij Eindewege de
heer J. C. Broeren uit Huybergen bij
Woensdrecht om het leven gekomen.
De heer Broeren botste bij Woensdrecht
meteen vrachtauto op een onbewaakte,
particuliere spoorwegovergang op de
trein richting Roosendaal. De trein liep
vertraging op van een uur. waardoor het
toch al ontregelde treinverkeer tussen
Goes en Roosendaal nog meer in de war
liep.
betekende weer dal hel 'blok .waarin de
wissels liggen, niet. vnj was. Bij het zien
van een geel licht moet een machinist
zijn snelheid venninderen om vervol
gens bij het rode licht zo'n 1500 meter
verderop te slappen Als de stoptrein
door het gele licht gereden is zonder cl at
werd opgemerkt, clan moei, de machi
nist ineens met.het. rode licht geconfron
teerd zijn en tóen krachtig zijn gaan
remmen. Dat zou overeenstemmen mei
de verklaringen van een van do passa
giers van de trein, die vertelde dat er
vlak voorde klap hard geremd werd. Als
eën en ander zo verlopen is ncefl liet
remmen niet veel uitgehaald, want er
was nog geen tweehonderd meter af
stand tussen hetrode lichten de achter
ste tankwagon. En dal. is veel te weinig-
om een met een snelheid van 120 km per
uur rijdende trein i/.o hard wordt door
gaans op hel betreffende baanvak gere-
deri) tot stilstand te brengen. Maar door
dat remmen moet de snelheid wel iets
zijn vertraagd en dat zou dan weer klop
pen met de schatting van de snelheid
van de stoptrein op het moment van de
a 100 km per uur.
Maar het blijft ook nog altijd mogelijk
dat de remmen niet goed gewerkt heb
ben. Dal moet het technisch onderzoek
uitwijzen. Daarbij zal onder meer wor
den nagegaan in welke stand de rem-
kraan in de vernielde cabine stond.
Overigens is het bij een spoonvegonge-
val altijd moeilijk om vast te stellen op
welk moment en op welke plaats de
remmen zijn gebruikt, omdat zich op
spoorrails, in tegenstelling tot bij krach
tig remmen op de weg, geen remsporen
aftekenen'.
Dat onderzoek zal zich in de eerste
plaats op dc heremming- van de stop
trein en de beveiligingsinstallalic rich
ten. Volgende week donderdag pas zul
len de getuigenverhoren beginnen.
Woensdag kon bijvoorbeeld de hevig
geschokte rangeerder, die zich bij de
achterste wagons van de goedi ntreïn
bevond en die de treinen ikaar
moet hebben zien vliegen, niet gehoord
worden. Onbekend was nog of dc
spoorwegongevallenraad net zoals bij
de treinramp bij Schiedam in maartdït
jaar de zaak zal onderzoeken.
GOES - Het 'draaiboek' van de treinramp, zoals die woensdag bij het gehucht
Eindewege plaatsvond, ziet er als volgt uit:
07.03 uur, vertrek goederentrein met locomotief 2229 naar Sloegebied; totaal 17
wagons, twee platte en 15 ketelwagons met, fosforrestanten. De wagons moesten in
het Sloegebied geladen worden.
07.11 uur, vertrek van personentrein 4611 vanaf het station Goes; de trein was 1
minuut te laat in Goes maar bekortte de stoptijd en reed op tijd weg.
07.03 uur, vertrek personentrein 2120 uit Middelburg, 3 minuten te laat, die het
wisselpunt bij Emdewege normaal passeerde; de goederentrein'wachtte daarop
alvorens de rangeerwerkzaamheden konden beginnen.
07.15 uur. tijdstip van de botsing.
07.20 uur. melding komt binnen bij het hulpcentrum voor Midden-Zeeland in
Goes, alwaar groot alarm geslagen wordt.
07.25 uur. eerste surveillance-wagen van de gemeentepolitie Goes op de plaats
van de ramp.
07.30 uur. eerste ambulancewagen arriveert tegelijk met eenheid Goese brand
weer; het reddingswerk komt op gang.
07.55 uur, laatste gewonden uit de wagons gehaald en op weg naar ziekenhuis de
Bevelanden-noórd; ook drie lijken zijn dan al argevoerd.
08.40 uur, laatste niet-gewonde passagier wordt tiaar huis geholpen.
10.30 yur, werktrein NS uit Eindhoven met grote kraan arriveer!,
13.10 uur. achterste rijtuigen ramptrein worden losgetrokken en stuk versleept;
de opruimingswerkzaamheden zijn in volle gang, de identiteit van doden en gewon
den wordt door NS-voorlichter H Wissink bekend gemaakt.
Treinverkeer
pas vanmiddag
weer op gang
GOES - De heer H. van den Heuvel, ex
ploitatiechef van de NS verwacht dat
het treinverkeer tussen Goes en Mid
delburg pas vandaag, donderdag, in de
loop van de middag kan worden hervat.
Tegen twee uur vannacht denkt men de
ravage op de plaats van de botsing zo
ver te hebben opgeruimd, dat kan wor
den begonnen met het herstel van de
spoprbanen en van de bovenleiding. Het
reizigersvervoer tussen Goes en Mid
delburg wordt voorlopig verzorgd met De redding van de geroonden en het. bergen van de stoffelijke overschotten is voltooid. Het. laats
autobussen. weggedragen.
De cabine van de stopt rein nadat de stoffelijke overschotten eruit waren gezaagd en hoog in de lucht de plaats waar die cabine
eens aan het rijtuig heeft vastgezeten.
WESTERTERP: „SPREKEN OVER VEERBOOT ONDERGRAAFT
MIJN POSITIEVE OEVERVERBINDING-GETUIGENIS..."
minister gaat
'ruimschoots'
praten met gs
iVan onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - Minister Westerterp van
verkeer en waterstaat vindt het niet
opportuun om op dit moment te praten
over de voorbereiding van een nieuwe,
derde dubbeldeksveerboot voor de
Westerschelde. Spreken over een
nieuwe veerboot zou volgens de be
windsman neerkomen op het onnodig
ondergraven van zijn positieve getui
genis over de vaste oeververbinding
Westerschelde vorige week. Wel wil de
minister binnenkort ingaan op de uit
nodiging van het provinciale bestuur
van Zeeland om 'ruimschoots' van ge
dachten te komen wisselen over de
vaste oeververbinding en de eventuele
problemen voor de veerdienst.
De minister maakte dat woensdaga
vond in de tweede kamer bekend tijdens
de voortzetting van de behandeling van
zijn begroting, Met stelligheid her
haalde hij de woorden die hij vorige
week 'voor eigen rekening' sprak tijdens
de vergadering van de vaste commissie
verkeer en waterstaat uit de tweede
kamer: ..Ik ben ervan overtuigd, dat de
beslissing in 1977 zal worden genomen.
Naar ik van harte hoop nog door het
huidige kabinet".
De heer Westerterp zei dat het PvdA-
kamerlid Roels uit de toelichting op de
begroting 1977 van het rijkswegenfonds
naar zijn mening terecht heeft, gecon
cludeerd dat de regering in beginsel het
belang van de verbinding onderkent. De
heer Roels reageerde op de opmerkin
gen van de minister over de vaste oever
verbinding met de mededeling op moge
lijke problemen voor de veerdienst te
hebben gewezen en naar de mogelijk
heid te hebben 'geïnformeerd om voor
uitlopend op de beslissing medewerking
te geven aan het maken van tekeningen
voor een derde dubbeldekker. Hij
maakte evenwel nogmaals duidelijk
aan de vaste oeververbinding op korte
termijn veruit de voorkeur te geven
Volgens minister Westerterp zal bij
eventueel opnieuw uitstel van de oever
verbinding een nieuwe veerboot pas in
1981 nodig zijn. Vanmorgen (donderdag)
zal in de tweede kamer worden gestemd
over de amendementen die tijdens de
begrotingsbehandeling deze 'week zijn
ingediend. Zoals gemeld, wil een van die
amendementen de leningen garanderen
die voor de oeververbinding moeten
worden aangegaan op de kapitaal
markt Volgens het door zes leden on
dertekende voorstel zal die garantie tot
maximaal 1150 miljoen gaan.
Oosterse hel do
De lieer Westerterp wilde niet niet liet
geven van aanwijzingen vooruitlopen
over de te kiezen doorslroomopening in
de pijlerdam, die in de monding van de
Oosterschelde komt. Hij vertelde dat
de speciale interdepartementale werk
groep onlangs met haar werkzaamhe
den begonnen is en dat de studie begin
volgend jaar afgerond zal zijn. De mi
nister herhaalde zi.jn onlangs in
Noord-Brabant gedane uitspraken
over het streven naar het zoct-houdcn
van het Zoommeer. Speciale aandacht
zal daarbij uitgaan naar liet onderzoe
ken van de mogelijkheid om verschil
lende woonkernen aan te sluiten aan de
pijpleiding naar Waarde, ter ontlasting
van het toekomstige Zoommeer.
Volgens de bewindsman is het nemen
van een beslissing over het zout-blijven
of zoet-worden van de Grevehngen de
eerste tijd nog niet te verwachten. Het
wachten is op de afronding van een eco
logische studie. Om dc Grevehngen
voorlopig zo goed mogelijk zout te hou
den, 2ijn volgens minister Westerterp op
korte termijn wellicht voor:
treffen.
Ten aanzien van de omvang van cle slui
zen in de Oesterdam merkte de be
windsman nog op da t een grote omvang
mogelijk een grotere penetratie van
zout water in het. Zoommeer en in de
Oosterschelde tot gevolg.zal hebben.
Mogelijk dan zelfs mét nadelen voor de
mosselen en oesters. De heer Wester terp
beloofde speciale aandacht te zullen
schenken aan het zoeken naar een op
lossing voor een betere toegankelijk
heid van Bergen op Zoom. Als voorbeeld
noemde hij het incidenteel toelaten van
grote schepen; ..Rijkswaterstaat zal
daarvoor beslist wel een ingenieuze op
lossing kunnen vinden'
don maris te goes
GOES - Vrijdag 5 november 1976, om
20.00 uur. wordt in het museum voor
Zuid- en Noord-Beveland een expositie
geopend van Don Mans. Tentoonges
teld worden potloodtekeningen in kleur
en zwart-wit. De opening wordt muzi
kaal opgeluisterd door het kwintet
Jazzterday. De expositie duurt tot en
met 27 november '76 en is van dinsdag
tot en met zaterdag van 10.00-12.00 uur
en 13 00-17.00 uur te bezichtigen.
Rookontwikkeling
bij kelderbrand
MIDDELBURG - Omstreeks tien uur
woensdagmorgen ontstond een begin
van brand in de kelder van hel pand
Rouaansckaaï 21 te Middelburg. Hoe
wel de schade gering was liet het
brandje zich aanvankelijk vrij ernstig
aanzien, omdat in de kelder een grote
rookontwikkeling was ontstaan.
De brandweer was er snel bij. drong met
behulp van persluchtmaskers de kelder
binnen en wist het vuur in korte tiid te
doven. De oorzaak bleek kortsluiting te
zijn in een elektriciteitskabel, die tegen
een gasleiding lag. Door verhitting was
een lek in de gasbuis ontstaan. Gemeen
tebedrijven hebben het lek voorlopig
gedicht en de gastoevoer afgesloten.
Het pand. eigendom van H B. uit Mid
delburg, is aan een zestal mensen ver
huurd. De eigenaar is tegen brand
schade verzekerd. De schade beperkte
zich tot brandschade aan de leidingen
en enige rookschade.
Kreekraksluizen
vrijwel vrij van olie
RILLAND - Er bestaat geen gevaar
meer voor grote olievlekken bij de
Kreekraksluizen. Men is momenteel
bezig met het wegwerken van de laat
ste resten olie met de zogenaamde oil-
boom.
Deze resten zijn afkomstig van de plaa L-
sen waai- afgelopen weekeinde schepen
hebben gewacht om te worden geschut.
De verwachting is dat vandaag - don-
derdag- de opruimingswerkzaamheden
kunnen worden beëindigd. Er werd
woensdag met b eide sluizen geschut.
Slechts enkele schepen bleven bij de
sluizen liggen vanwege de mist op de
Oosterschelde
FRITESAUTOMATEN VERKOCHT
VAN SLECHTE KWALITEIT
een inwoner
van axel
GENT - VierNederlanders, van wie één
Axel. staan in Gent terecht wegens
misbruik van vertrouwen en/of bedrïe-
gelijke bankbreuk. Zij hadden volgens
dc beschuldiging in het begin van de
jaren '70 bij Gent een verkoopfïrma op
gericht voor fritesautomaten en de ko
pers buitengewone hoge verdiensten
voorgespiegeld.
„Niet alleen hebben zij fritesautomaten
verkocht van minderwaardige kwaliteit
en tegen sterk variërende prijzen, maar
ook lieten zij de kopers wat betreft het
onderhoud en service volledig in de
steek. Ik heb alle kopers aangeschreven
op twee na is niemand tevreden over het
rendement, In advertenties had de
firma de fritesautomaten aangeprezen
met een gegarandeerde winst' van
15 000 tot 40.000 frank tvan 1,000 lot
3.300) per maand", zo getuigde de
commissaris van de gerechtelijke poli
tie van Gent,
In totaal zijn in deze zaak zeven perso
nen in beschuldiging gesteld, die de fir
ma. Avem genaamd runden. Het zijn di
recteur Frank K. uitLochristi bij Gent,
Herman van IJ. die samen met zijn va
der ook eigenaar is van een automaten-
fabriek ïn Deventer, de Nederlandse
koopman Frederik H. uit Nijmegen, een
Gentse en een rugse handelsvertegen
woordiger en voorts twee Nederlandse
werknemers, Jacob M.. van wie het ad
res onbekend is en Roland T. H. uit
Axel.
De fritesautomaten werden verkocht
tegen zeer uiteenlopende prijzen. Deze
varieerden van 75.000 tot 175.000 frank-
De hoogte van de prijs zou telkens heb
ben afgehangen van de individuele
koopkracht van de geïnteresseerde. Een
vijftigtal personen voelen zich in deze
zaak bedrogen. Een tiental onder hen
heeft schuldvorderingen ingediend
tegen de eigenaren van Avem, die varië
ren van 1.000 tot 12.000. Avem is in
1973 failliet gegaan.
Het rendement van de automaten bleef
ver onder de verwachting Sommige
toestellen gingen maar mee tot de eer
ste, gelijk geleverde voorraad van voor
gebakken frites was verkcoht. Het was
op de Belgische markt praktisch on
doenlijk frites te betrekken van de ge
vraagde lengte van 4 centimeter. Nog
moeilijker bleek het bekertjes te bestel
len van de gepaste afmetingen. De
meeste toestellen blokkeerden al na en
kele weken. En ondanks dlkwljis mon
delinge toezegginen over de naservice
werden vele kopers verwezen naar de
fabriek in Nederland. De eerste 2 be
schuldigden Frank M. en Herman van
IJ. staan tevens terecht wegens bedrie-
gelijke bankbreuk omdat zij na het fail
liet van hun firma in 1973 ruim 3.000
hebben onttrokken aan de activa.
Hetproces wordt 25 januari voortgezet.
