VAN AGT: GESPREK
MET VVD MOGELIJK
Val Britse pond kan tot
kabinetscrisis leiden
Scheepvaart op het Schelde-Rijnkanaal
maandagavond gedeeltelijk hersteld
Zweeds koningspaar
in Nederland
Als PvdA en PPR na verkiezingen in oppositie gaan:
f
Ook kandidaat-premier
Dubbele moord
was roofmoord
1
Columbiaans
lijnvliegtuig
verongelukt
OOSTELIJKE SLUIS IS NU VRIJ VAN OLIE
Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - Minister Van Agt, de nieuwe lijsttrekker van het
CDA, ziet 'reële mogelijkheden' voor samenwerking met de VVD,
als PvdA en PPR na de verkiezingen in de oppositie gaan. Eerst wil
Van Agt nagaan of de huidige samenwerking met de progressie ven
kan worden voortgezet, maar lukt dat niet, dan is een gesprek met
de VVD zeker mogelijk. In een intentieverklaring aan het adres van
PvdA en PPR ziet Van Agt op dit moment geen enkel heil.
Van Agt verklaarde dit maandag op een persconferentie in Den
Haag, waar hij zich niet alleen als lijsttrekker maar ook als
kandidaat-premier van het CDA presenteerde. Van Agt deelde
namelijk mee dat hij zelf premier zal worden als het CDA de verkie
zingen wint. „Vroeger heb ik wel eens laten doorschemeren mezelf
niet geschikt te achten als premier. Maar ik geloof dat ik het nu wel
zou kunnen, zoals ook niet-economen als De Jong en Cals het
hebben gekund", aldus Van Agt.
zinning staat de zorg om de zwaksten in
de samenleving voorop.
Van Agt waarschuwde tenslotte tegen
een te overheersende rol van de over
heid in dit geheel. Hij noemde het nodig
dat de staat bijstuurt, corrigeert en
soms zelfs optreedt als het mis is ge
gaan. Maar zei hij. ..we moeten wel af
stand nemen van het grenzeloos centra
lisme dat we nu soms zien. Het CDA is
bepaald bevreesd voor een staat als
'heer albedil
Van Thijn
Over voortzetting van de samenwer
king met PvdA en PPR toonde Van Agt
zich niet bijster enthousiast. Hij wees
op de resolutie van PvdA en PPR en
verklaarde dat het CDA in de huidige
situatie niet popelend van verlangen
op de stoep van de PvdA staat. Een in
tentieverklaring aan het adres van
PvdA en PPR wees hij van de hand,
want, aldus Van Agt, zo'n voorkeur
suitspraak heeft dan betrekking op
partijen die een grote kans lopen in de
oppositie terecht te komen, en zoals
bekend, wil het CDA liever regeren dan
opponeren".
Fatsoenlijk
Van Agt ging niet in op de vraag of het
PAGINA 2
VVV
regime
De zwarte leiders op de Geneefse top
conferentie over Rhodesiê willen binnen
een jaar een eind aan het regime-Smith.
PAGINA 7
leeuw
Rubriek 'Hoort-Ziet-Schrijft'. een leeuw
ope
n flat.
PAGINA 9
proces
Voor de rechtbank in Maastricht is het
hernieuwde proces tegen de Kerkraadse
hoofdverpleger Frans H begonnen.
monsterzege
Sin Aioy bleel'via een r
Jaski ongeslagen aan de
tennis.
kinderbescherming
De NOS-radio start vrijdag een
over de kinderbescherming, radio
televisieprogramma's; strips.
neutraal
Volgens minister Duisenberg is het voe
ren van een 'politiek neutraal' dek-
kingsbeleid in de praktijk van de kre
dietverzekering niet mogelijk; beurs; fi
nanciën;
CDA een minderheidskabinet prefe
reert boven samenwerking met de WD.
als PvdA en PPR in de oppositie gaan.
Hij liet zich echter wel opvallend vrien
delijk uit aan het adres van de WD. Zo
zei hij: „De WD is een fatsoenlijke, de
mocratische partij, waarin een aantal
waardevolle ideeën en personen te vin
den is. Zo'n partij is het niet waard om
bij voorbaat als een stuk vuil te worden
weggegooid, al zijn er punten in het pro
gramma en het optreden van de WD
die me weinig bevallen",
„Met Steerikamp zeg ik: de WD is niet
melaatsaldus Van Agt. Hij legde er
echter de nadruk op, dat het streven
eerst gericht is op voortzetting van de
samenwerking met de progressieven.
„Gezien het feit dat we al drieêneen half
jaar samen in het kabinet zitten, moeten
er wel heel duidelijke redenen zijn om je
partner eventueel te verlaten". Een re
den zou echter kunnen zijn wat PvdA en
PPR samen aan het hutselen zijn. zo
voegde hij er venijnig aan toe. doelend
op dé ontwerp-resolutie van PvdA en
PPR waarin als eis voor deelneming aan
het volgende kabinet staat dat beide
partijen minstens moeten winnen en
samen de grootste combinatie worden.
Voor voortzetting van de huidige sa
menwerking zal echter een goede prijs
betaald moeten worden, betoogde Van
Agt. „Herhaling van de formatie van '72
is uitgesloten: zoiets komt in de 20e
eeuw niet meer voor".
Als het CDA de grootste partij wordt., is
Van Agt tevens de eerste kandidaat
voor het premierschap. Eerder werd
aangenomen dat hij in dat geval plaats
zou maken voor Andriessen of wellicht
dr. Zijlstra. Maar Van Agt ontkende dat
afspraken in die richting zijn gemaakt
„Ik zeg niet dat ik de man ben waarop
het land wacht. Maar nu ik door het
CDA-bestuur gevraagd ben. neem ik de
uitdaging aan".
Enige opening omtrent het premier
schap liet Van Agt wel duidelijk be
staan. door op te merken dat het CDA
AMSTERDAM (ANP) - De moordbri
gade van de Amsterdamse politie is tot
de overtuiging gekomen, dat de daders
van de dubbele moord vrijdagnacht in
een woning aan het Spui in de hoofd
stad hun slachtoffers beroofd moeten
hebben.
Want volgens vrienden van de 21-jarige
Josje Dogger en de 22-jarige Job Hart
man, wier lijken zaterdag in de woning
werden aangetroffen, moet het tweetal
in het bezit zijn geweest van een paar
honderd gulden, die niet door de politie
zijn teruggevonden.
De moordbrigade heeft inmiddels een
buurtonderzoek ingesteld, dat niets
nieuws aan het licht zou hebben ge
bracht. Aan het onderzoek wordt mee
gewerkt door dertig rechercheurs en
technici.
Minister Van Agt
geen logische koppeling ziet tussen het
lijsttrekkerschap en het premierschap.
Ook sloot hij niet uit dat Den Uyl toch
premier blijft, ook al wordt het CDA de
grootste partij.
Kabinetsbeleid
Van Agt bleef bij zijn uitspraak van vo
rige week, dat het kabinetsbeleid geen
inzet van de verkiezingen mag zijn. Vol
gens hem is dat niet strijdig met zijn
huidige positie van vice-premier, want.
zo zei hij. „ik ben staatsrechtelijk alleen
verplicht te verdedigen dat de door het
kabinet genomen besluiten alleszins re
delijk zijn. Het is echter irreëel te veron
derstellen dat het CDA dezelfde beslui
ten precies zo genomen zou hebben. Het
ministerschap belet me niet het eigen
gezicht van het CDA naai- voren te
brengen".
Het vraagstuk van abortus zal in de ver
kiezingscampagne van Van Agt zeker
ter sprake komen, al is het CDA volgens
hem niet van plan er 'onderwerp num
mer één' van te maken.
Aan het begin van zijn persconferentie
gaf Van Agt een uiteenzetting over het
programma van het CDA en het door
hem bepleite ethisch of geestelijk reveil.
Van Agt verklaarde dat het bij het reveil
('het woord herbezinning is ook goed')
gaat om de gedachte dat de race om
welvaartsverhoging niet alleen het ge
luk van mensen bepaalt. Bij de herbe-
Er heerst grote ongerustheid onder
het burgerpersoneel van het militair
hospitaal in Utrecht. Dit. bleek op een
door de sectie defensie van het ambte-
narencentrum georganiseerde bijeen
komst maandag in Utrecht. De onrust
onder het personeel is ontstaan toen
bleek dat een aantal specialisten die
ontslag namen niet door anderen wer
den vervangen.
PvdA-fractieleider Ed van Thijn heeft
maandagavond scherpe kritiek geuit op
de weigering van de christen
democratische partijen, om het beleid
van het kabinet-Den Uyl inzet te maken
van de tweede-kamerverkiezingen van
volgend jaar „Vroeger maakten de
christen-democraten steeds crises een
paar maanden voor er verkiezingen wa
ren. Nu blijft men gewoon zitten, stelt
nota bene de vice-premier kandidaat en
weigert verantwoording af te leggen".
Van Thijn sprak op een a fdel in gs bij een
komst van de PvdA in Amsterdam,
Van Thijn hekelde de opstelling in deze
van Van Agt. „Deze zit vier jaar in het
kabinet, is vice-premier, en laat blijken
dat hij alle vragen die hem in de ko
mende maanden over het regeringsbe
leid gesteld worden, door zal verwijzen
naar premier Den Uyl.
Volgens de PvdA-fractieleider bestaat
het risico dat de PvdA in de oppositie
komt alleen maar door de houding van
het CDA. die weigert een intentiever
klaring ten gunste van de PvdA uit te
spreken.
Van Thijn verdedigde de opstelling uit
de inmiddels zeer omstreden resolutie
van PvdA en PPR. dat de progressie ven
alleen zullen gaan regeren als zij de
grootste partij worden.
AMSTERDAM - Bij aankomst op de Oostelijke Handelskade in Amsterdam
wordt de Zioeedse koning begroet door kotiingin Juliana. Koning Karl Gustaf
beantwoordt de begroeting met een charmante handkus. Links goed zicht
baar prins Bernhard en uiterst rechts koningin Silvia.
t Van onze correspondent)
AMSTERDAM - Met een door ko
ningin Juliana en prins Bernhard
aangeboden gala-diner in het paleis
op de Dam is maandagavond de eer
ste dag besloten van het staatsbe
zoek dat het Zweedse koningspaar
tot en met donderdag aan ons land
brengt.
Het bezoek, dat enige maanden gele
den al had moeten plaatsvinden,
maar werd uitgesteld wegens het
huwelijk van koning KarlGustafmet
de huidige koningin Silvia, was
maandagmorgen in alle vroegte en
stilte in IJmuiden begonnen. Tegen
zevenen liep het Zweedse smaldeel
'Halland', begeleid door Zweedse en
Nederlandse oorlogsbodems de ha
ven binnen: drie uur later arriveerde
het gezelschap in Amsterdam waar
koningin Juliana en prins Bernhard
ter begroeting aanwezig waren. Na
de kranslegging bij het monument
op de Dam gebruikten de gasten in
de troonzaal van het paleis het
noenmaal.
's Middags werd een bezoek gebracht
aan de ambtswoning van burge
meester Samkalden. Bij deze ont
vangst. die ook door prinses Beatrix
en prins Claus werd bijgewoond,
kreeg het koninklijk paar namens
het gemeentebestuur de eremedaille
van de stad Amsterdam en twee ge
graveerde kristallen karaffen ten ge
schenke.
In de namiddag bekeken koning
Karl Gustaf en zijn echtgenote een
diamantslijperij en openden zij in het
Bijenkorfgebouw de tentoonstelling
'Zweden vandaag'.
Vrouwen, vrede
en Nobelprijs
i-n de Noordierse hoofdstad
[ftTüj®] Belfast is zaterdag mevrouw
rjSegn Betty Williams gewond. Zij
fcggllj liep mee in een demonstra-
fessuj tieve optocht die was georga
niseerd door de Noordierse
vrouwenbeweging voor vrede, een in
stelling die mede door Betty Williams is
opgericht. De fanatici in Ierland zijn
niet erg op haar gesteld, noch ter ene
noch ter andere zijde; zij willen gelijk
hebben en zijn er niet van gediend dat
vrouwen hen dwarsbomen. In het woor
denboek van de fanatici komthetwoord
'vrede' niet voor, evenmin 'verzoening'.
Vijftienduizend vrouwen betoogden za
terdag voor een vreedzaam samengaan
van alle partijen in Noord-Ierland, maar
de politieke vleugel van het republi
keinse leger was het daarmee niet eens.
Daarom werd een tegendemonstratïe
opgezet met alle gevolgen vandien: de
beide groepen ontmoetten elkaar en de
vrouwen werden door de Ira-mensen
met stenen bekogeld. Tientallen werden
gewond, onder wie mevrouw Williams.
We vestigen met enige nadruk de aan
dacht op dit bericht, omdat onlangs is
meegedeeld dat er dit jaar geen Nobel
prijs voor de vrede zal worden uitge
reikt. Het Nobelcomite van net Noorse
parlement vond dat er geen reële kandi
daten waren. Zou dit comité er niet goed
aan doen eens naar Belfast te gaan?
De
NOTERING AMSTERDAM TOT ZELFS BENEDEN F 4,—
Van onze correspondent)
LONDEN - De steile duik waarmee het
Britse pond gisteren 4 proeent op de
internationale geldmarkt heeft verlo
ren. kan op korte termijn leiden tot een
kabinetscrisis. In politieke en econo
mische kringen in Londen wordt in ie
der geval een aftreden van Denis Healy,
de minister van financiën, niet langer
onvermijdelijk geacht. Ook de geloof
waardigheid van premier James Cal-
laghan is ernstig ondermijnd.
Ook op de Amsterdamse wisselmarkt is
iMf
Op deze archieffotode 'Sov
BRITSE ATOOMONDERZEEBOOT
MELDT ZICH NIET
LONDEN (DPU) - De Britse atoomonderzeeboot 'Sovereign' die in het weekeinde
door het noordpoolijs zou opduiken, heeft zich tot dusver nog niet gemeld bij zijn
basis in Portsmouth. De marine-autoriteiten spraken maandagavond het ver
moeden uit dat atmosferische storingen daarvoor verantwoordelijk zijn.
De Sovereign, die een bemanning van 121 koppen heeft, zou zaterdag foto's hebben
doorgeseind van het ijsdëk.
Een marinewoordvoerder zei dat het uitblijven van bericht niet onverwachts kwam.
de waarde van het pond sterling maan
dag sterk teruggelopen.
Bij aanvang van de handel in Amster
dam noteerde het pond rond de 4.00
om vervolgens te dalen tot 3.98 als
laagste punt van de dag. Later op de dag-
trok de koers iets aan en het slot kwam
op 4.0450-/ 4.0475 ofwel zestien cent
lager dan het slot op vrijdag 4.2075).
De huidige Britse regering drijft nu
voornamelijk op de steun van de vak
bonden die. althans tot nog toe, ak
koord zijn gegaan met een loonstop. De
val van 4 procent van het pond sterling
betekent echter dat voor de Britten het
dagelijks levensonderhoud stijgt met 1
procent, voornamelijk als gevolg van de
duurdere importgoederen. Het is de
vraag hoe lang de arbeiders daarmee
genoegen zullen nemen.
Jack Jones, leider van de invloedrijke
vakbond van transportarbeiders, klonk
gisteravond nog als een echo van de re
gering. toen hij verklaarde dat het pond
ondergewaardeerd was. dat binnen an
derhalfjaar de Britse oliebronnen in de
Noordzee de handelsbalans zouden
doen omslaan, en dat de inflatie binnen
een jaar de kop in zou zijn gedrukt.
Dat. was. in wezen, wat zowel minister
Healy als premier Callaghan het land
verzekerden, Healy verscheen gisteren
in het parlement om een speciale ver
klaring af te leggen, maar hij kon pas het
woord nemen toen het geroep om zijn
aftreden geluwd was.
Zowel Healy als Callaghan gaven de
schuld voor de dramatische devaluatie
van het pond sterling aan een artikel
van de economische specialist van The
Sunday Times. Malcolm Crawford Deze
meldde zondag dat het Internationale
Monetaire Fonds (IMF) op een koersver-
laging van het pond tot anderhalve dol
lar zou aandringen als voorwaarde voor
de door Londen aangevraagde miljoe
nenlening.
„Er bestaat geen twijfel aan dat dit arti
kel de oorzaak is van de val van het
pond", zei Healy. Hij citeerde de ont
kenningen van de Amerikaanse minis
ter van financiën en de onderdirecteur
van het IMF Vakbondsleider Jack Jo
nes noemde het artikel in The Sunday
Times 'onpatriottistisch, onverant
woordelijk, bezijden de waarheid'.
Crawford, schrijver van het gewraakte
artikel, bleef echter bij zijn verhaal.
Bankiers en financiers in Londen waren
het. zij het in andere termen, met hem
eens. Hun mening was dat het pond in
de komende dagen iets zou kunnen stij
gen. maar zich niet meer volledig van de
val van 4 procent zou kunnen herstellen.
BOGOTA - Maandag is een Colum
biaans lijnvliegtuig van het type DC3
in vlammen neergestort, kort na het
vertrek van het vliegveld Yopal. Alle
32 inzittenden hebben het leven verlo
ren. Het zijn 27 passagiers en vijf be
manningsleden, allen Columbianen.
Het toestel had een tussenlanding ge
maakt in Yopal tijdens een binnen
landse vlucht van Villavicencio naar
Cucuta, aan de Venezolaanse grens.
e vrouwen van Noord-Ierland die
zich achter het streven van Betty Wil
liams hebben gesteld komen naar ons
gevoel als weinig anderen in aanmer
king voor deze vredesprijs. Zij hebben
getoond vrouwen te zijn met moed.
Moed om in te gaan tegen vooroordelen
die eeuwenlang de Noordieren hebben
verdeeld. Moed om onverschrokken
naar de frontlijn te gaan. niet om aan de
barbaarse gevechten mee te doen, maar
om tussen de strijdenden te staan ten
einde te wijzen op hun verderfelijk fa
natisme. Moed om over de diepe kloof te
springen die sinds
eeuwen gaapt tus
sen katholieken en
protestanten in dit
land. Moed tenslotte
om op te komen voor
de menselijke waardigheid, dat bete
kent in dit geval naast en met elkaar
leven in di t deel van Europa. Wie de ver
betenheid kent waarmee in Noord-
Ierland wordt gestreden, zal diepe be
wondering hebben voor deze vrouwen
die met elkaar dit imponerend vredes-
leger vormen. In Noorwegen evenwel
wordt niemand waardig gekeurd om een
Nobelprijs voor de vrede in ontvangst te
nemen.
•Aan welke kwalificaties moet men ei
genlijk voldoen om wel In aanmerking
te komen? Moet men Amerikaans mi
nister van buitenlandse zaken zijn en er
een pendeldiplomatie op nahouden? De
vraag is niet helemaal eerlijk, want niet
alleen Kissinger heeft ooit eens deze
prijs gehad. Ze werd ook verleend aan
humanitaire instellingen zoals het In
ternationale Rode Kruis en het Unicef!
Martin Luther King behoorde eveneens
tot degenen die er mee werden onder
schelden. Deze Nobelprijswinnaar heeft
eens een woord gesproken - tijdens de
beroemde mars op Washington in 1963 -
dat voor de vrouwen van Noord-Ierland
bestemd had kunnen zijn. Dit zei hij
namelijk: „Gij zijt de veteranen van een
scheppend lijden." Betty Williams en
degenen die naast haar staan, behoren
inderdaad tot een groep die van oudsher
weet wat lijden Is: in Noord-Ierland zijn
vrede en verzoening immers zeldzame
verschijnselen. Maar door dit lijden zijn
ze tot een scheppend bestaan gekomen:
vrouwen die met elkaar begrepen dat er
een eind moet worden gemaakt aan de
verbeten broederoorlog in hun land.
Destijds riep dr. Martin Luther Kingzijn
zwarte mede-Amerikanen op om voort
te gaan ondanks alle verbittering en on
danks alle strijd. „Weet dat een onver
diend lijden ooit tot verlossing leidt"
Ook dit woord zou tot de vrouwen van
Noord-Ierland gesproken kunnen zijn.
Zij zitten niet te wachten op een Nobel
prijs voor de vrede, ze werken voor de
vrede en dat ls belangrijker dan het in
ontvangst nemen van een prijs temid
den van hoogwaardigheidsbekleders.
Maar juist omdat hun werk zo belang
rijk is en zo hoogst actueel is er reden tot
verwondering - bittere verwondering
zelfs - over de mededeling uit Noorwe
gen dat op dit ogenblik niemand in deze
wereld in aanmerking komt voor de No
belprijs voor de vrede.
MEER DAN 120
SCHEPEN LAGEN
TE WACHTEN
RILLAND - Om ongeveer vijf uur
maandagmiddag is in de oostsluis van
het Kreekraksluizencomplex in de
Schelde-Rijnverbinding het schutten
van de binnenvaartschepen hervat.
Aan beide zijden van de sluizen lagen
op dat tijdstip meer dan 120 schepen te
wachten. Zoals bekend waren de slui-
i gesloten om te voorkomen dat een
door de zuidoostelijke wind naar de
Kreekraksluizen gedreven hoeveelheid
olie de Oosterschelde zou vervuilen.
Tijdens het schutten maandagavond en
nacht hield het personeel van rijkswa
terstaat de oppervlakte van hét water in
de sluiskolk nauwgezet in de gaten.
Want de sluis zou onmiddellijk weer ge
sloten worden zodra er weer olie werd
gesignaleerd. De mogelijkheid bestond
namelijk dal door een verandering van
windrichting of door de zuiging van de
varende schepen olie, die elders in het
sluizencomplex in hoeken was opge
stuwd, via de sluis toch de Ooster
schelde zou binnenkomen. Er is maan
dag hard gewerkt om de sluizen schoon
te krijgen. Met behulp van het oliezuig-
vaartuig van de Antwerpse havendienst
en in het water drijvende olieschermcn
werden de oostsluis en het remming-
werk aan de oostkant van het kanaal
schoongemaakt. Door de zuidoostelijke
wind werd het nog drijvende deel van de
olie naar de westkant van het sluizen
complex gedreven, zodat men aan het
eind van de middag de beslissing kon
nemen om de oostsluis weer vrij te ge
ven voor het scheepvaartverkeer. Vanaf
vijf uur werd er zo snel mogelij k geschut.
Tegen negen uur maandagavond waren
er al ongeveer 50 schepen geschut De
rijen wachtende schepen (er waren er
sinds de telling 's middags nog enkele
tientallen bijgekomen) telden toen nog
ongeveer 120 schepen. Men verwachtte
gisteravond dat in de nacht een belang
rijk deel van de wachtende schepen zou
kunnen worden weggewerkt. Tenge
volge van de stremming van de Kreek
raksluizen hebben maandag meer sche
pen dan normaal de oude route via het
kanaal door Zuid-Beveland genomen.
Echt druk was het echter niet op het
kanaal. Bij Hansweert ontstond welis=
waar een wachttijd van een uur of vier,
maar dat kwam meer doordat de grote
sluis buiten gebruik was dan door de
drukte. Voor irjkswaterstaat het wel
vast dat de olie afkomstig is uit het Bel
gische gedeelte van de Schelde-
Rijnverbinding. Vrijdagmiddag is het
kanaal tot aan Zandvliet nog geïnspec
teerd en toen werd er geen olie gesigna-
(Slot zie pagina 4 kolom 1)
TRANSKEI
ONAFHANKELIJK
UMT AT A/JOH ANNESBURG
(AFP/UPI/RTR) - Transkei, een van de
Zuidafrikaanse thuislanden, is maan
dag om middernacht (23.000 uur onze
tijd) formeel onafhankelijk geworden.
De Zuidafrikaanse president Nicholaas
Diederichs overhandigde hier een do
cument waarin de onafhankelijkheid
werd bezegeld en de gouden pen waar
mee het stuk is ondertekend, aan pre
mier Kaiser Matanzima vn Transkei.
De EEu-staten, de Verenigde Staten, en
de Organisatie van Afrikaanse Eenheid
hebben al laten weten dat zij Transkei,
de vrucht van de 'grote apartheid' (terri
toriale scheiding van de rassen en
stammen) niet willen erkennen. Ook
van de Verenigde Naües heeft Transkei
geen enkele vorm van erkenning te ver
wachten, zo verklaarde VN-secretaris-
generaal Kurt Waldheim maandag.
De Spaanse politie heeft maandag
bekendgemaakt dat zij in het hele land
43 aanhoudingen heeft verricht in een
optreden tegen linkse extremisten.