Zaak Dassen krijgt
een politieke staart
John Dean: boekje open over president Ford
PZC/^pInle en achtergrond
DU JARDIN
Oude foto's
archiefkluis
zeldzaam
Nobelpr ij s winnaar
Friedman, een
conservatief econoom
Deze week werden op twee verschillende punten in Amsterdam twee ver
schillende fotoboeken ten doop gehouden, die toch een paar overeenkomsten
vertonen. Het ene heetRusland hoe het was', het andere 'Nederland toen en
nu'. De tekst bij de foto's in het eerste boek werd geschreven door Karei van
het Reve. de tekst bij de foto's van het tweede boek door Nico Scheepmaker-
dat ben ik dus. De voornaamste overeenkomst tussen beide boeken is dunkt
me niet het feit dat ik Karei van het Reve een keer opvoer en dat Karei van het j
Reve mij een keer opvoert tdie goede gewoonte is weliswaar niet. contractueel
vastgelegd, maar mag toch als een gentleman's agreement tussen ons worden
beschouwd), maar de wijze waarop de foto's te voorschijn zijn gekomen. Die I
van Bernard Eilers (waar Con Monnich eigentijdse foto's tegenover heeft.
gezet) toerden enkele jaren geleden bij zijn nu 85-jarige wedutoe teruggevon
den. Angèle Manteau van Elsevier-Amsterdam-Brussel zag in het Brusselse
filiaal van kledingverhuur John Kennis een prachtige oude foto van Amster-
dam hangen. Bij navraag bleek de foto gemaakt te zijn door 'de man van tante i
Rie in Amsterdam', te weten weduwe M. A. Eilers-Kennis. Een bezoek aan I
haar woning in de Jacob Marisstraat leverde een pak foto's op. een volgend
bezoek wees uit dat er in de kelder nog tientallen dozen stonden met glasnega
tieven üiiiiiiüiiiiiiiijjjaes. Dat betekende de 'herontdekking' va Bernard Ei
lers, de schilder-fotograaf die leefde van 1878 tot 1951, in 1907 op een interna
tionale fototentoonstelling in Dresden zijn eerste hoge onderscheiding kreeg,
en daar later nog vele aan toevoegde.
1 nfeite nog wonderlijker was de vondst van de 450foto's uit het Rusland van
1852 tot 1932 waar Karei van het Reve een toelichtende tekst bij schreef. Ze
zijn ontdekt, hoewel ze nooit waren weg geweest. De foto's kwamen uit de
archiefkluis van uitgeverij Contact, waar ze waarschijnlijk sinds 1932 in j
hebben gezeten. Niemand weet hoe de opbergmap in die kluis terecht is i
gekomen, en niemand begrijpt ook hoe tussen 1932 en 1975 niemand op de I
gedachte gekomen is de map uit die kluis te halen en eens nader te bekijken
Op het eerste vel staat RUSSLAND-WIE ES WAR-WIE ES WURDE-WIE ES
1ST-IN450 BILDER-PANTHEON VERLAG, met de mededeling dat de verza
meling van de hand van Sandor Marai en Laszlo Dormani is. Kennelijk
Hongaren. Hun kennis van Rusland is maar matig, zegt Karei van het Reve.
die de bijschriften dikwijls moest corrigeren èn bijsturen, wat hij uiteraard op
de hem eigen wijze deed. Bijvoorbeeld bij een foto van de Sowjet-schrijver
.Gladkov: 1
„Fjodor Gladkov (1883-1958) was vroeger heel beroemd als auteur van de
socialistische industrieroman Cement, die ook in het Nederlands vertaald is.
Zijn blijvende plaats in de literatuur dankt hij echter aan een verhaal van
Nikolaj Arzjak (pseudoniem van Joeli Danieluit het begin van de jaren zestig
en alleen buiten Rusland gepubliceerd. De held van het verhaal is een jonge
man die als hij een kind verwekt het geslacht van dat kind kan bepalen. Wil
hij een jongen, dan denkt hij aan Karl Marx (283,324), wil hij een meisje, dan
denkt hij aan Clara Zetkin (304.321,375). Slechts éénmaal is het misgegaan,
en dat kwam omdat hij toen per vergissing in plaats van aan Clara Zetkin
heel even aan Fjodor Gladkov dacht. Voor dat verhaal kreeg de auteur in
1965 vijf jaar dwangarbeid - een bewijs, volgens sommigen, hoe hoog in
Rusland de literatuur genoteerd staat".
De zeldzaamste foto in het boek laat ons Lenin in 1923 in een rolstoel zien;
die foto is vermoedelijk pas in 1970 voor het eerst gepubliceerd, toen hij al een
kleine veertig jaar bij Contact in de kluis lag. Als je maar lang genoeg wacht
(zegt Karei van het Revewordt iedere verzameling foto's op den duur hoogst
interessant.
Deze Russische foto's, en de Nederlandse foto's van Eilers, werden bij toeval
door de uitgevers zelf ontdekt. Wie weet hoeveel waardevols aan oude foto's
er nog ongeweten bij de mensen thuis op zolder ligt, geduldig wachtend op het
mament dat iemand even kijkt wat er toch in die oude doos zit...
•NICO SCHEEPMAKER
VRIJDAG 22 OKTOBER 1976
VAN WENNEKER
(Van onze correspondent Henk Kolb)
WASHINGTON - De zestigjarige hoogleraar aan de universiteit
van Chicago, Milton Friedman, heeft vorige week de Nobelprijs
voor economie gekregen. Friedman, zoon van arme joodse im
migranten, geboren in het Newyorkse Brooklyn, echter behoort
tot de conservatieve denktrant in de economie en hij dankt zijn
voornaamste faam aan zijn studies op het gebied van het geld
wezen en zijn ontdekking van een leer die onder de naam mone-
tarisme bekend werd.
In die leer gaat Friedman uit van twee
punten: een verandering in de hoe
veelheid geld is de enige systemati
sche factor die het algemene niveau
van uitgaven en economische activi
teit kan beïnvloeden en zodoende
vormt voor de centrale banken het
handhaven de groei in de hoeveelheid
geld op het niveau van ten naaste bij
de werkelijke groei van de economie
de enige noodzakelijke actie om wel
vaart en stabiliteit van de prijzen te
verzekeren. Friedmans theorie sluit
zulke maatregelen als wijzigingen in
de belastingtarieven, overheidsuit
gaven. maar ook in privé-
investeringen en consumptie uit als
factoren die ter beïnvloeding van de
economie kunnen worden gebruikt.
Economen beschouwen de leerstellin
gen die Friedman heeft ontwikkeld als
een uitdrukking van zijn algemene af
keer tegen het soort-economische poli
tiek dat door controlemaatregelen of
andere vormen van overheidsinmen
ging in de vrije markt, een gevaar zou
den kunnen zijn voor het vooropge
stelde doorslaggevende belang van
individualisme en de vrije onderne
ming. Friedman behoort dus zeker
niet thuis in de hoek van de socialisti
sche economische denkers.
Zodoende is vanuit zijn economische
veste te Chicago dan ook een soort
tegenaanval geopend op de omwente
lingen die Keynes teweegbracht met
zijn gedachten omtrent de wijze
waarop depressies kunnen worden
aangepakt, maar die wordt niet alom
even ernstig genomen. De conserva
tieve economen zijn van mening dat de
regering met hun handen van de geld
pers afmoeten blijven omdat een ver
andering in de geldhoeveelheid een
verstoring in de economie teweeg zou
brengen waardoor uiteindelijk inflatie
een economische ineenstorting zou
teweegbrengen, gepaard aan werk
loosheid. Daaruit zou dan weer een
toenemende invloed van de staat op
de economie groeien, omdat die staat
niet kon worden toevertrouwd de
geldhoeveelheid op het noodzakelijke
peil terug te brengen^ als de persen
eenmaal in werking waren gezet.
Dit is door economen bestempeld als
'voor honderd procent zuiver kapita
lisme" (schrijft Leonard Silk in de New
York Times). Friedmans 'concessie'
dat de geldhoeveelheid slechts mag
toenemen met hetzelfde percentage
als de economie groeit, dient alleen
maai- om het probleem uit de weg te
ruimen dat bij een gelijkblijvende
hoeveelheid geld in een groeiende
economie de prijzen zouden moeten
dalen. Aangezien dit niet voor de hand
ligt in een samenleving die met die
prijzen dan ook de lonen zou zien zak
ken, zou de "pure" theorie van Fried
man vermoedelijk leiden tot een ver
mindering in werkgelegenheid en een
lagere produktie.
Zijn regel voor monetaire expansie
echter zou moeten dienen om het
evenwicht te bewerkstelligen dat een
minimale overheidsbemoeienis zou
moeten garanderen, omdat geld. uit
gaven en produktie gelijk op zouden
gaan.
Friedmans pleidooien voor een vrije
markt economie hebben niet altijd tot
correcte veronderstellingen geleid. In
zijn gedachtengang kan een veron
derstelling uitsluitend dienen om de
omstandigheden vast te stellen
waarbij een theorie zou standhouden.
Maar die veronderstellingen zouden
nimmer die omstandigheden kunnen
bepalen. Maar hij is daarbij voorbij
gegaan aan de omstandigheid dat de
ingewikkelde wijzigingen in de eco
nomie op nationale en internationale
schaal niet met eenvoudige hypothe
sen kunnen worden bestreken. Aan
gezien de vrije markt ineen zakte en
door monopolies werd gedomineerd,
konden veronderstellingen geba
seerd op het bestaan van de perfecte
concurrentie hem niet tot juiste voor
spellingen brengen. Zodoende voor
spelde Friedman dan ook ten on
rechte dat het internationale oiiekar-
tel, dat de prijzen opstuwde, in elkaar
zou ploffen en dat de prijzen zouden
zakken naar ten naaste bij het niveau
van voor de laatste Israêlische-
Arabïsche oorlog. Dit is nog steeds
niet het geval gebleken.
de Israëlische belangen in Moskou be
hartigt, is er geen sprake van een poli
tieke verandering. Op die gedachte is
men in Jeruzalem nu wat teruggeko
men. al wordt dat niet hardop gezegd:
juist het feit dat Nederland dit keer
langs officiële diplomatieke weg zo
moeilijk heeft gedaan, dat heeft de Is
raëli's te denken gegeven.
Op buitenlandse zaken in Jeruzalem
wordt over de zaak in alle talen ge
zwegen. De zaak-Dassen heeft Israël
geen goed gedaan en de Israëli's,gaan
ervan uit: hoe minder publiciteit, hoe
beter. Maar dat doet niets af aan de
conclusies die zijn getrokken.
Het ministerie van buitenlandse za
ken in Den Haag wees er dinsdag in
een reactie op. dat de betrekkingen
met Israël nog altijd even goed zijn als
daarvoor. Het stelt nogmaals dat de
zaak-Dassen is afgedaan. Het wijst
erop dat de verklaring van de woord
voerder moet worden gezien in het
licht van de consulaire bijstand die
Dassen moest krijgen. Met andere
woorden: er moest juridisch en op an
dere manieren bijstand worden ver-'
leend. Nederland moet in zo'n geval
opkomen voor de rechten van een on
derdaan.
Het blijft, aldus buitenlandse zaken,
een ernstige zaak wanneer Dassen in
derdaad in territoriale wateren van
een ander land is opgepakt, maar dan
alleen in relatie met de consulaire
hulp die hem moest worden verleend.
In dat licht, aldus buitenlandse za
ken, is het ook niet van belang of con
creet bekend was dat Dassen zou
worden vrijgelaten op het moment
dat de verklaring werd afgelegd. Vol
gens buitenlandse zaken was dat ech
ter niet het geval. Er waren vooruit
zichten dat Dassen op korte termijn
zou vrijkomen, maar zekerheid over
de precieze datum was er niet.
De Nederlandse diplomatieke verte
genwoordiging in Jeruzalem heeft,
omdat de zaak ernstig werd genomen,
steeds aandrang uitgeoefend voor de
vrijlating van Dassen. Buitenlandse
zaken memoreert tenslotte in dit ver
band ook aan het vrij grote gebrek aan
informatie van Israëlische zijde over
Dassens arrestatie.
Door mr. Jaap van Wesel)
JERUZALEM-DEN HAAG - Het laatste woord in de zaak-
Dassen schijnt nog niet te zijn uitgesproken. De Israëlische am
bassadeur in Den Haag. Kidron. heeft langs informele weg om
een onderhoud verzocht met premier Den Uyl, vermoedelijk om
opheldering te vragen over de verklaring van de woordvoerder
van het ministerie van buitenlandse zaken.
Keus
Nu is het natuurlijk ondenkbaar dat
Israël via diplomatieke kanalen met
een bevriend land als Nederland in
formatie gaat verschaffen over acti
viteiten die zich voor een groot deel
ondergronds afspelen, in de strijd
tussen veiligheidsdiensten. Ambas
sadeur Arriëns en zijn superieuren in
Den Haag wisten dus ook wel dat zij
op die vragen geen antwoord zouden
krijgen. Wel bereikten zij ermee, dat
Dassen werd vrijgelaten. Want toen
de Israëli's voor de keuze werden ge
steld: de nadere informatie geven of
Dassen vrijlaten, toen was de keuze
niet moeilijk. Dassen was misschien
voor de veiligheidsdienst wel inte
ressant om eens nader te ondervra
gen, maar zo belangrijk was hij nou
ook weer niet.
Vorige week had de woordvoerder
verklaard: „Alles lijkt er op te wijzen
dat Dassen, die lid is van het Neder
landse Palestina Comité, buiten Is
raëlisch souvereïniteitsgebied is
gearresteerd of van zijn vrijheid is
beroofd. En indien dat zo blijkt te zijn,
dan is dat uiteraard een ernstige
zaak".
Zoals bekend werd de 23-jarige Nij
meegse student Dassen door de Israë
li's van de Libanese kotter Nlazi ge
haald en naar een gevangenis in het
Israëlische Hail'a gebracht, waar hij
van 7 tot 17 oktober heeft vastgezeten.
De Israëlische regering neemt de ver
klaring. al wordt officieel geen woord
daarover gezegd, bijzonder ernstig op.
te meer omdat zij werd afgelegd toen al
bekend was. dat Dassen in vrijheid zou
worden gesteld. Die vrijlating ge
schiedde tot ongenoegen van Neder
land niet onmiddellijk, maar de poli
tieke implicaties van de verklaring
van de woordvoerder zijn veel ernsti
ger dan de zaak-Dassen rechtvaardigt.
Tot dan konden de stappen van de
Nederlandse ambassade worden uit
gelegd binnen het kader van de consu
laire bijstand die de ambassade aan
een gedetineerde verleent. De uit-
spraak van de woordvoerder kwam
echter toen de zaak in feite al rond was.
Rout ine-zaak
De arrestatie van Dassen was in feite
een routine-zaak. Dassen werd door de
Israëli's met twijfelachtige argumen
ten vastgehouden. De omstandighe
den van zijn arrestatie en het feit dat
geen beschuldiging tegen hem werd
ingebracht, rechtvaardigde diploma
tieke actie van Nederlandse kant. Dat
gebeurde in de vorm van de vraag naar
opheldering. De Israëlische leger-
woordvoerder had een communiqué
uitgegeven waarin als plaats van ar
restatie 'ten noorden van Rosh Hani-
kra' werd vermeld. Dat was vanuit Is
raëlisch gezichtspunt een ernstige
fout.
Ambassadeur Arriëns stapte met dat
legercommuniqué naar het ministerie
van buitenlandse zaken in Jeruzalem
en vroeg 'nadere toelichting', zoals dat
in diplomatieke taal heet. Waar was
Dassen precies gearresteerd, zo wilde
de ambassadeur graag weten. Daar
mee werd een vraag gesteld die de Is
raëli's onmogelijk formeel langs di
plomatieke weg konden beantwoor
den
Israël voert in het kader van zijn poli
tiek ten opzichte van de Libanese bur
geroorlog een beleid waarbij het sche
pen van en naar Zuid-Libanon aan
houdt en doorzoekt. Niet alle schepen
worden doorzocht, daarom willen de
Israëli's niet van een blokkade spre
ken. Maar de aanvoer van de Palestij-
nen en de linkse krachten via de haven
van Sidon wordt daar wel ernstig door
bemoeilijkt. Dat gebeurt in het kader
van Israels oorlog tegen de Palestijnse
terreur, zo lichten Israëlische zegslie
den toe.
Toen dan ook donderdagavond na
veel strubbelingen de Nederlandse au
toriteiten op de hoogte werden gesteld
dat Dassen vrfj zou komen, was in feite
de zaak-Dassen afgelopen De Israëli's
hadden het niet erg netjes aangepakt:
er was overdreven geheimzinnigheid
geweest, de ambassade was te laat in
kenms gesteld en het bezoek bij Das
sen door een functionaris van de am
bassade was vertraagd. Ook werd alles
gedaan om Dassen een advocaat te
onthouden. „Maar", merkte een Israë
lische zegsman op, 'een Nederlandse
jood die onlangs humanitaire hulp ver
leende aan de Koerden, is door Irak
opgehangen'. Dassen werd na tien da
gen vrijgelaten
De zaak groeide daarom buiten haar
proporties toen vrijdag de woordvoer
der met zijn al genoemde verklaring
kwam. Die verklaring is overigens niet-
zo verwonderlijk. Nederland wil van
haar pro-Israël-image af. Daarom
grijpt het de kans aan als zich een ge
legenheid voordoet. En Wat dat betreft
kreeg zij de zaak-Dassen in haar
schoot geworpen. Hetzelfde gebeurde
al eerder- Nederland was het enige
westelijke land dat een halfjaar gele
den Israël langs diplomatieke weg een
reprimande gaf voor het bezoek van
premier Vorster van Zuid-Afrika. De
overdreven voorzichtigheid bij het be
zoek van Beatrix en Claus; allemaal
tekenen die er op wijzen dat Nederland
geleidelijk het roer omgooit.
Op het ministerie van buitenlandse
zaken in Jeruzalem is altijd ontkend
dat er van een kentering in de
Nederlands-Israëlische betrekkingen
sprake zou zijn. Daarbij worden for
mele criteria aangelegd: zolang Neder
land Israël in de Verenigde Naties en
andere internationale organisaties
steunt, zolang Nederland voor Israël in
de EEG opkomt en zolang Nederland
(ADVERTENTIE)
Van onze correspondent Henk Kolb)
WASHINGTON - John Dean, voorma
lig medewerker in Nixons Witte Huis,
blijft voortdurend nieuwe bouwste
nen aandragen voor een reputatie als
'verklikker'. Zijn onthullingen tij
dens het onder/.oek naar de
Watergate-affaire hielpen er in zeer
belangrijke mate aan mee het toe
nmalige staatshoofd van de Ver
enigde Staten vervroegd naar zonni
ger oorden te doen vertrekken - als
verslaggever van het vrijdenkers
weekblad 'Rolling Stone' rappor
teerde hij over een gesprek met Fords
minister van landbouw dat voor deze
na enig heen en weer praten ontslag
betekende - in zijn boek 'Blinde ambi
tie' onthult hij nu dat president Ford
wellicht mede een rol heeft gespeeld
in het vroegtijdig torpederen van de
eerste onderzoekingen naar de in
braak in de kantoren van de democra
tische partij aan de vooravond van de
verkiezingen in 1972.
Het boek, dat onmiddellijk een rolletje
is gaan spelen in de tot grimmigheid
vervallen verkiezingscampagne anno
1976. gaat als zovele andere boeken
over die Watergate-affaire. En het
voegt op zichzelf weinig nieuwe feiten
toe aan het complex van misdrijven
dat al van zoveel kanten is belicht.
Bijna alle betrokkenen van betekenis
hebben per boek al hun persoonlijke
kijk op de feiten gegeven, niet slechts
de schuldigen, maar ook John Deans
echtgenote, en bijvoorbeeld aanklager
Jaworski. Het wachten is nu nog op
het boek van Nixon zelf: de man die er
met een ruime vergiffenis vanaf kwam.
doch wiens naam onterend blijtj op
duiken in de recente geschiedenis van
de republikeinse partij - al was het
slechts omdat zowel president Ford
als diens kandidaat voor het vice-
presidentschap Robert Dole hem tot
het laatst zijn trouw gebleven, in de
veronderstelling dat hij het wel zou
redden. Zonder John Dean. de ver
klikker. zonder Alexander Butterfield.
die het afluistersysteem van het Witte
Huis onthulde ien nu geen baan kan
krijgen), zou dit misschien ook wel zijn
gelukt
Dean heeft de titel van zijn boek niet
voor niets gekozen, hij beschrijft zijn
besluit om carrière te maken. Want
zijn aanvankelijke, zeer bescheiden
positie in een kantoortje, waar de verf
van de muren bladderde met uitzicht
op een binnenplaats van asfalt, tot
Kerstmis 1972 toen hij onmisbaar was
geworden' in de bedriegerij, met een
plaats op de lijst van functionarissen
die per dienstauto van hui-s werden
gehaald en met een kantoor dat om
standig opnieuw was ingericht, Deze
John Dean 'de Derde' (in de familielijn)
JOHN DEAN
vreesde tenslotte voor zijn leven van
wege zijn kennis der duistere zaken en
zijn vrouw moest een aantal archief
stukken die hij (voor alle zekerheid?)
thuis had opgeborgen, op de zolder
gaan verstoppen omdat hij al de feiten
documenteerde die hij later in het
volle zicht van de natie omtrent Ri
chard NLxon en zijn machinaties zou
gaan onthullen.
Dean, in de gevangenis tenslotte, met
andere samenzweerders als Kalm-
bach, Colson, Magruder en een aantal
duistere mafïa-flguren, onder andere.
En, weer vrij, met de vraag of het wel
netjes is om veel geld te gaan verdie
nen aan de talloze lezingen waarvoor
hij wordt gevraagd en die hem van een
heel behoorlijk inkomen zouden kun
nen verzekeren.
Samenzwering
Het is op zichzelf niet zo belangrijk de
hele smerige samenzwering nog eens -
zij het levendig - onthuld te krijgen.
Het. is wel merkwaardig dat John Dean
kennelijk zo'n perfecte, totaal ver
blinde ambtenaar is geweest, een car
rièremaker van het slag dat Nederland
in de oorlogsjaren kende: de functio
naris die te lang een verkeerd gezag
blijft dienen omdat hij nu eenmaal op
zijn plaats zit. En het is bijna onrust
barend dat deze Dean zonder twee
maal adem te halen de legale kaarten
huizen uiteenblaast die hij zelf stukje
bij beetje had helpen opbouwen,
Van zo'n man zou je dan uit een boek
meer moeten leren dan Dean omtrent
zichzelf prijs geeft. Wat motiveert hem,
wat heeft het hem gedaan behalve het
feit dat er in het boek nauwelijks een
gebeurtenis van betekenis voorkomt
waarin steeds grotere flessen whisky
zeer tekenend worden beschreven.
Koele observaties, weinig menselijks,
zo hier en daar verstopt de verzekering
dat hij ging beseffen dat Nixon vanuit
het zogenaamde nationale belang be
zig was een machtsgreep te distilleren:
„Dit klinkt als iets uit het Derde Rijk".
Maar het is weinig geloofwaardig - on
danks de titel van het boek - dat John
Dean. de nauwkeurige rekenaar, dit al
les uit blinde ambitie zou hebben vol
voerd.
In het dagblad 'The Washington Star'
zegt John Dean tegen een interviewer,
naai' aanleiding van zijn rol als 'ver
klikker'. van presidenten en ministers:
„Ik denk niet dat mijn getuigeverkla-
ringen of mijn schrijfsels de werkelijke
redenen zijn geweest dat er iemand uit
zijn functie is gestoten. Ik veronderstel
dat ze gevallen zijn vanwege zichzelf.
Alles wat ik heb gedaan is rapporteren
van hetgeen ik als de waarheid ken. In
het geval van mijn getuigenis omtrent
de regering-Nixon had ik twee moge
lijkheden: de ene was liegen, de andere
het zeggen van de waarheid. Voor mij
was dit geen situatie waarin er een
keuze bestond. Wat het boek be
treft. het is wederom een verslag van
wat ik als de feiten ken. Het is geen
opzet iemand kwaad te berokkenen,
doch eenvoudig het verhaal op te vul
len zoals ik mij herinnerde en wist dat
het zich had afgespeeld. Ik beschouw
mij zelf dus niet als iemand die er op
uit is kwaad aan te richten en ik laat de
feiten en de waarheid te voorschijn
komen voor wat die waard zijn".
John Dean echter had al te veel be
wust bedrog geconstrueerd om als
hoeder van de waarheid nu betrouw
baar te zijn. De grenzen die hij legt
zijn uitsluitend de zijne en ze stem
men niet overeen met de gebruikelij
ke. Zijn handelen wordt niet ingege
ven door een ideologie: hij had met
hetzelfde gemak voor een democraat
kunnen werken omdat hij vooral
geïnteresseerd is, zegt hij, in een op
lossing voor de problemen die men
hem voorlegt. Maar de waarheid? „Ik
heb geen reden om te liegen. Ik koes
termijn geloofwaardigheid. Daaraan,
besloot ik, moest ik vasthouden. Het
is voor mij nog steeds van belang als
een waarheidslievend man te worden
gekend".
HIJ verklaart ook: „Ik denk dat er geen
enkele kans is dat Ford welbewust be
trokken was bij een samenzwering om
Watergate verborgen te houden. Ik
denk dat hij zeker niet op de hoogte
was van het soort kennis en de om van g
van de problemen binnen het Witte
Huis".
En dan beschrijft John Dean de hui
dige president van de VS als de ge
hoorzame partijman, die deed waar
voor hij was aangesteld: het Witte
Huls dienen bij problemen die met het
parlement dreigden te rijzen. Als de
man die een brief zond naar de leden
van de republikeinse minderheid in
het congres teneinde tegen de alle
reerste onderzoeken te stemmen van
de commissie voor het bankwezen. En
die nadien, toen dat eenmaal was ge
slaagd, een telegram stuurde naar de
voorzitter van het Huis met de eis dat
nu de hele staf van die commissie zou
moeten worden ontslagen: „Hij deed
dus wel wat extra's", zegt John Dean.
Dit alles zijn mededelingen die presi
dent Ford geen dienst bewijzen in deze
dagen - John Dean beweert niet te be
grijpen waarom Ford zo vreemd om de
zaak heen scharrelt.