'Zou de burgemeester zo willen wonen
'VERBETER MEE' DREIGT IN
KORTGENE UIT DE HAND TE LOPEN
[pzcZ
HUURDERS RENOVATIEWONINGEN VOELEN ZICH SCHANDALIG BEHANDELD:
Via overleg zijn er
nog mogelijkheden
ZATERDAG 16 OKTOBER 1976
zaterdagkrant
19
ve
te-
iet
'se
,ol
iu-
>e
e-
e-
5t
tr
ij
j-
Een rijtje huizen aan de Torendijk in Kortgene. dat ook onder de renovatieplannen viel. Een van de huurders van deze woningen is al hel gehar- De gemeentewoningen aan de Bealrïxslraat in Colijnsplaat, onderdeel van de 28 woningen, die de gemeente Kortgene
reioar meer dan beu. Hij gaat verhuizen. had willen opknappen.
Veel weggegooid geld. een hoop verspilde moeite en talloze tele
urgestelde gezichten. Het is tot nu toe het enige resultaat, dat de
renovatieplannen in Kortgene hebben opgeleverd. De
renovatie-affaire in de. Noordbevelandse gemeente hangt de
huurders van achtentwintig woningen mijlenver de strot uit. Ze
voelen zich in de steek gelaten en bedrogen. In de steek gelaten
en bedrogen door een gemeentebestuur, dat hen twee jaar lang
heeft beloofd hun woningen drastisch te zullen opknappen. In
september zou met de renovatie leen duur woord voor opknap
beurt) worden begonnen. Maar de bouivvakkers kwamen niet
opdagen. Een 'rekenfoutje' ivas er de oorzaak van, dat alle
mooie plannen vergeten konden worden.
Tot het laatste moment heeft het ge
meentebestuur de huurders voorge
houden. dat de zaak m kannen en
kruiken was. Een paar weken geleden
gleed er echter bij de bewoners van de
achtentwintig gemeentewoningen een
briefje in de bus. waarin hen in een
paar regels werd verteld, dat het plan
van de baan was. Op een hoorzitting
zou het college wel even 'het hoe en
waarom' uit de doeken doen. Het
brieve viel de huurder koud op het
dak. Ze hadden er allemaal vast. op ge
rekend. dat hun huizen eindelijk ver
beterd zouden worden.
Op die vrijdagavond in de laatste week
van september ontlaadde zich de
woede van de bewoners over de
hoofden van het- college van b. en w.
Het regende klachten over de slechte
toestand waann hun woningen verke
ren. En steeds maar weer werden be
schuldigende vingers in de nchting
van de leden van het Kortgeense col
lege uitgestoken. De gemeente zou de
woningen op een allerbelabbertste
manier hebben onderhouden. Verrotte
raamkozijnen, gammele vloeren, lek
kages, kapotte dakgoten, scheuren in
de muren: de gemeente zou nooit de
moeite genomen hebben om al die
mankementen een beetje behoorlijk te
verhelpen. Loco-burgemeester A.
Markusse zat er lelijk mee in z'n maag.
..Toen we eraan begonnen, geloofden
we er beslist in. Ik heb er ook m'n best
voor gedaan, maar ik kan geen ijzer
met handen breken. Als ik geweten
had. hoe het zou lopen, dan was ik er
nooit aan begonnen. Ik betreur het
zeer", verzuchtte de loco
burgemeester op die bewuste hoorzit-
ting
De bewoners schieten daar echter
weinig mee op. Zij zitten in de narig
heid. Want het is niet alleen de ge
meente, die verzuimd heeft de wonin
gen goed te onderhouden, de huurders
zelf hebben er de afgelopen twee jaar
ook niks aan gedaan. Een nieuw be
hangetje, een verfje hier en een verfje
daar. nieuwe vloerbedekking; ze stel
den het allemaal uit. De gemeente had
hen immers steeds verzekerd, dat de
woningen volledig verbeterd zouden
worden. En dan ga je niet nog even
gauw een nieuw behangetje plakken.
„We zijn aan het lijntje gehouden.
Almaar hebben ze beloofd, dat het
hele zaakje wordt opgeknapt En nu
laten ze ons barsten", roepen de bewo
ners in koor.
Ze pikken "net niet meer. Dat is duide
lijk Een aantal huurders overweegt
een schadeclaim bij de gemeente in te
dienen. Er zijn er, die hun vakbond in
schakelen om te bekijken welke stap
pen zij kunnen ondernemen. Enkele
bewoners hebben de huuradviescom
missie („In april hebben we huurver
hoging gehad in verband met de ge
stegen onderhoudskosten. Maar de
gemeente heeft nooit iets onderhou
den...") aan het werk gezet. Er is zelfs
één bewoner, die het hele gedoe zo beu
is. dat hij maar gaat verhuizen om van
alle ellende af te zijn. Het gemeente
bestuur van Kortgene heeft met het
niet kunnen nakomen van zijn belofte
veel brokken veroorzaakt. Dat staat
vast.
Versleept
Neem de familie Van Liere aan de Bea-
tnxstraat in Colijnsplaat bijvoor
beeld De Van Lieres waren zeer inge
nomen met de renovatieplannen, die
de gemeente hen had voorgeschoteld.
De vrouw van gemeentewerkman Van
Liere belde in augustus met het ge
meentehuis om te informeren, hoe het
er mee stond. Het gezin Van' Liere kon
tijdens de voorgenomen verbou
wingswerkzaamheden terecht in een
zomerwoninkje. Of ze hun boeltje daar
al heen konden slepen. De heer Van
Liere had vakantie, en had dus alle ge
legenheid om z'n hele hebben en hou
wen alvast te versjouwen „Doe dat
maar", klonk het op het gemeente
huis, En zo gebeurde. De hele huisraad
werd naar de zomerwoning overge
bracht. Van Liere verknipte de vloer
bedekking. Na de verbouwing zou hij
nieuwe kopen, en het kleed was nog
goed genoeg voor een paar slaapka
mers. Daarna ging het gezin Van Liere
met vakantie. Toen ze terugkwamen
lag het brielje in de bus, waarin gemeld
werd dat van de renovatieplannen
weinig terecht zou komen. Daar zaten
ze dan met de brokken. Ze konden de
hele huisraad weer inpakken en te
rugbrengen naar de Beatrixstraat. De
vloerbedekking is naarde knoppen. Ze
hadden nieuwe vloerbedekking willen
kopen, van de bijdrage van driedui
zend gulden, waarop huurders van re
novatiewoningen (als tegemoetko
ming in de verhuis- en herinrichtings
kosten i recht hebben. Naar die bij
drage kunnen ze vermoedelijk fluiten.
De rekening voor nieuwe vloerbedek
king is inmiddels binnen: 2500 gulden.
Alles wat de familie Van Liere aan de
belofte van de gemeente Kortgene
heeft overgehouden is een onnodige
verhuizing, een verknipte vloerbedek
king en een rekening van 2500 piek.
Mevrouw Van Liere: ..We zijn rottig
behandeld. Ik weet niet hoe ik het an
ders moet uitdrukken".
Weggestuurd
Even verderop woont mevrouw D.
Goulooze-Korsuize. Ook haar woning
aan de WestrHavenstraat was opge
nomen in het renovatieplan. Ze heeft
bezoek en zit te vertellen, hoe een paar
buurtbewoners schilders hebben weg
gestuurd. die in opdracht van de ge
meente de kozijnen van een verfje wil
den voorzien. „De gemeente wil de
rotte plekken zeker een beetje camou
fleren door-er een kwastover te halen".
Mevrouw Goulooze heeft het een jaar
of wat geleden duchtig met de ge
meente aan de stok gehad, omdat ze
weigerde huur te betalen. „Ik heb twee
keer niet betaald. Ik had de gemeente
een paar keer gebeld, omdat er een
groot gat in de muur zat. Maar er ge
beurde niks. Ze lieten er niks aan doen.
Toen ben ik gestopt met betalen. Het
heeft in ieder geval geholpen. Het gat
is nu gemaakt."
Kachel kwijt
De familie Antonisse aan de Torendijk
in het dorp Kortgene heeft ook de re
kening gepresenteerd gekregen voor
hun vertrouwen in het college van b.
en w In de plannen, die de huurders
was voorgelegd, was ook de aanleg van
centrale verwarming opgenomen. Dus
wat deed ijzervlechter K. Antonisse?
Hij deed zijn kachel voor een redelijk
prijsje van de hand. Nu is hij een ka
chel kwijt, hij zit met een gat en de
aanleg van een c.v, is zeer twijfelach
tig. Alom verontwaardiging in huize
Antonisse. De woning van de heer en
mevrouw Antonisse vertoont tal van
gebreken. Een voorbeeld: een van de
ramen van de slaapkamers is zo verrot,
dat het raam bij een beetje wind met
een dik touw vastgebonden moet wor
den, om te voorkomen dat het open
vliegt. Mevrouw Antonisse: „Dit is
toch geen stijl? Zou de burgemeester
zo willen wonen? Als je ziet. wat de
gemeente uitgeeft aan de recreatie
Daar kan blijkbaar alles. Maar aan
hun eigen inwoners hebben ze gewoon
lak".
Buurman J. van Aken heeft de moed
opgegeven. Hij heeft meer dan tabak
van de beloftes van het gemeentebes
tuur van Kortgene. „Luister 's, ik wil
d'r niks meer over zeggen. Ik heb er
mijn buik van vol. We hebben nu twee
jaar gewacht en er komt niks van te
recht. Ik ben het beu. Ik ga verhuizen.
Het is mooi geweest...-"-
Verbeter mee: het gemeentebestuur
van het Noordbevelandse Kortgene
vond dat een prima idee. Begin 1975
werden plannen gemaakt om een
graantje mee te pikken van de geld
middelen die het ministerie (en met
name staatssecretaris Jan Schaefen
beschikbaar stelt voor verbetering
van woningen en woonomgeving. Het
ging om het opknappen van 28 wo
ningwetwoningen. bijna dertig jaar
oud en eigendom van de gemeente.
Eenvoudige huizen in de dorpen Co
lijnsplaat (15 stuks), Kats (2) en Kort-
gene (11). In april '75 kregen de bewo
ners van de huizen een berichtje van
de gemeente, met de mededeling dat
een plan in stadie was, „om te komen
tot verbetering van het complex wo
ningwetwoningen. waarvan de door u
bewoonde woning deel uitmaakt." In
het algemeen werd het plan door de
huurders met instemming begroet;
men was allang blij dat de gemeente
eens iets aan de huizen wilde doen.
In juni 1975 kwam de dienst gemeen
tewerken Walcheren/Noord-Beveland
(waarbij Kortgene verplicht is aange
sloten) met een plan op tafel. Hoofd
doel van dat plan: verbetering van het
woongeriefen verbetering van de inde
ling. In de 'beknopte beschrijving van
de uit te voeren werkzaamheden'
somde directeur K. de Graaf van de
:chenst gemeentewerken tien verschil
lende punten op die aangepakt moes
ten worden. Een greep daaruit; schei
dingswand tussen voor- en achterka
mer verwijderen met, inbegrip van de
beideschoorstenen. stukadoorwerk en
vloer in de woonkamer bijwerken,
keuken vernieuwen, daken en dakka
pellen voorzien van isolatie, voorzover
nog met aanwezig doucheruimte op de
overloop maken, herstellen van het
voegwerk aan de buitengevels, ]iet
aanbrengen van een centrale verwar
ming, wijzigen van de buitenramen,
het aanbrengen van een warm te-
isolatie in de spouwmuren, voor zover
nodig reparaties aan deuren en kozij
nen uitvoeren, de gehele woning in
wendig schilderen en behangen, bui
ten alleen nieuw houtwerk schilderen
Een hele waslijst.
Globaal
De dienst gemeentewerken leverde
ook een 'globale raming van kosten',
met alle zaken netjes uitgesplitst. De
toestand waarin de woningen" ver
keerden was overigens met, nauwkeu
rig opgenomen, het was als het ware
een berekening 'van achter het bu
reau.' Directeur De Graaf belandde op
een totale uitgaaf van 794.016 voor 28
woningen (gemiddeld ruim ƒ28.000
per huis). Op basis van dat gegeven
maakte de dienst een - wederom 'glo-
bale'-exploitafie berekening, waarbij
rekening werd gehouden met alle mo
gelijke subsidie- en bijdrageregelingen
van het ministerie. Van belang was de
hoogte van de huurstijging voor de be
woners. De dienst meldde dat de huur
verhoging voor een huis met een dou
che 2.43% van de verbeteringskosten,
ofwel 52.21 per maand zou zijn en
voor een woning waarin nog een dou
che moest komen 2,54%. ofwel 63,98.
Voor de gemeente bleef dan een be
drag van jaarlijks 31.258.16 over. „Dit
bedrag kan tijdelijk met renteloze le
ningen uit 's rijks kas worden gefinan
cierd". aldus de dienst.
Gewapend met de voorlopige cijfers
klopte de gemeente na de zomerva
kantie 1975 opnieuw bij de bewoners
aan. In een brief werd een en ander
uitvoerig uit de doeken gedaan: welke
verbetering, huurverhoging, en derge
lijke. Ook werd verteld dat de be
woners tijdelijk hun huizen zouden
moeten verlaten. „Er zal voor de duur
van de verbetering vervangende
woongelegenheid moeten worden ge
zocht. Hierbij is de gemeente bereid
alle medewerking te verlenen, die in
haar vermogen ligt. Ter tegemoetko
ming in de verhuiskosten en herinrich
tingskosten wordt een tegemoetko
ming van ten hoogste ƒ3000 ver
strekt". schreven burgemeester en we
thouders. Het merendeel van de huur
ders reageerde positief en na een voor
lichtingsbijeenkomst, kon er verder
worden gewerkt aan de plannen. Het
betekende het begin van alle ellende.
Bij hetopstellen van een definitief plan,
en het uitwerken van een begroting,
bleek er van de globale raming van de
kosten maar weinig meer te kloppen.
De aannemingssom lag aanmerkelijk
hoger, vooral omdaterontzettend veel
achterstallige onderhoudskosten bij
kwamen In een brief van 13 september
1976 noemde directeur De Graaf maar
liefst 26 nieuwe te verbeteren zaken,
variërend van een handenwasbakje in
het toilet en een behandeling tegen
Boktor, tot een lichtpuntje in het
schuurtje en een geheel nieuwe elek
trische installatie, Kosten: bijna
20.000 per huis. Als de toestand van
de huizen tijdig was bekeken, dan wa
ren deze zaken van begin af aan bekend
geweest. Nu kwam het als een koude
douche achteraf, op een moment dat
de bewoners vol goede moed naar de
verbeteringen uitzagen. In een nieuwe
berekening kwam de dienst gemeen
tewerken op een totaal uitgaaf van
1 726.443.63. op een huurverhoging
van 73.69 en 57,87 en op jaarkosten
voor de gemeente van 85 435.04
Het meest, vervelende van alles was
dat de verbeteringskosten per huis
boven 60.000 gingen en voor dat be
drag kan een nieuwe woningwetwo
ning gebouwd worden. Daardoor
kwam de bijdrage van het rijk op de
tocht te staan, want aan het opknap
pen van huizen wil staatssecretaris
Schaefer wel medewerking verlenen
als de opknapkosten binnen redelijke
grenzen (ten hoogste ƒ40.000 tot
45.000) blijven. Nadathet gemeente
bestuur op vragen van het raadslid J.
de Looft in mei en juni 1976 nog erg op
timistisch was geweest („het plan is
ongeveer half augustus te beginnen en
gerekend wordt met een werkduur van
ongeveer 10 weken", vertelde wethou
der A. Markusse), viel in september '76
het doek: geen verbeteringsplan. De
reacties van de huurders waren bij
zonder bitter, de verwijten aan het ad
res van het gemeentebestuur groot.
„Als we hadden geweten dat hewt zo
zou lopen, dan waren we er nooit aan
begonnen", verzuchtte wethouder
Markusse. Samen met zijn collega L.
M. van der Weele probeerde hij nog zo
veel mogelijk te redden en de belofte
werd gedaan om in ieder geval hetach-
terstallig onderhoud aan te pakken
Deze week viel daarover een beslis
sing. Waarnemend burgemeester A.
Welleman. die de zaak van een met
ziekteverlof vertrokken wethouder
Markusse overnam, verklaarde: ..We
zijn als gemeente bezig om de meest
noodzakelijke en urgente dingen aan
de huizen nog voorde winter temaken.
Daarna gaan we een plan maken om
het achterstallig onderhoud in te ha
len en in overleg met de bewoners lij
ken we of het, woongenot nog wat ver
beterd kan worden, zonder dat de
mensen hoeven te verhuizen." Over de
financiële gevolgen kon de heer Wel
leman nog niets zeggen: „Dat. moet
nog uitgevist worden. De dienst werkt
eraan."
Tot zover de geschiedenis van een
renovatie-plan dat volkomen de mist
inging. Geen kinderziekte, maar veel
erger. Een verbolgen raadslid De Looff
- zeil' werkzaam in de bouw - leverde
een lijst met 11 vragen. „Waarom is op
26 punten afgeweken van het eerste
plan waarover afspraken met- de be
wonerszijn gemaakt. Ishetjuistdatde
duur van het laatste plan gesteld is op
39 weken. Wanneer er sprake is van
achterstallig onderhoud van jaren,
waarom is daar niets aan gedaan'",
waren enkele vragen van de heer De
Looff. Hij is er nog steeds kwaad over -
vindt dat. het college te lichtvaardig
beloften heeft gedaan en de bewoners
te lang aan het lijntje heeft gehouden.
„Ook is er veel te laat een aannemer
ingeschakeld om de precieze kosten
uit te rekenen", aldus De Looff.
Buik vol
Verbeter mee: misschien hebben ze er
in de gemeente Kortgene zachtjesaan
de buik van vol. Toch zijn er nog moge
lijkheden. In de eerste plaats is het
zinvol dat een beroep wordt, gedaan op
een speciale deskundige van het mi
nisterie: stadsvemieuwingsconsulent
C. van Someren. Hij is sinds begin '76
aangesteld om adviezen te geven, on
der andere aan gemeenten die verbe
teringsplannen hebben. Ook heeft de
consulent- een bemiddelende taak,
wanneer er conflicten tussen de be
trokkenen bij een stads- of dorpsver
nieuwingsproces ontstaan. „Hij kan
als onpartijdig gesprekspartner met
de verschillende betrokkenen gaan
praten en proberen mee te helpen de
conflicten uit de weg te ruimen", zegt
hetmmisterie. In de tweede plaats kan
de gemeente een zogenaamde 'con
tactpersoon bij woningverbetering' in
de arm nemen: een deskundige van de
nationale woningraad ol" het Neder
lands christelijk instituut voor de
volkshuisvesting, in een brief van 14
september 1976 aan de gemeentebes
turen heeft staatssecreatris Schaefer
deze mogelijkheid geopend, als het
gaat om een verbeteringsproject van
meer dan 20 woningen en waarvan de
verbeteringskosten meer dan 10.000
per woning bedragen. De gemeente
krijgt dan een bijdrage van 500 per
woning van het ministerie voor in
schakeling van de consulent. Taak
verbetering van hulp aan de indivi
duele huurder en voorlichting geven
bij allerlei praktische problemen die
zich voordoen bij de uitvoering van het
verbeteringsplan. De contactperso
nen zijn min of meer tussenpersoon
tussen gemeente en huurders.
Vooral is het nodig om een nieuw ver
beteringsplan te maken, dat een so
berder opzet heeft. Een belangrijk deel
van het achterstallige onderhoud zal
dan betaald moeten worden uit het
zogenaamde 'risicofonds' dat de ge
meente voor de eigen woningen moet
hebben. Daardoor worden de totaal-
kosten per woning al aanzienlijk ge
drukt. Bovendien moet er rekening
mee worden gehouden dat de leven
sduur van de huizen door een verbete
ring tot 25 jaar verlengd wordt, zodat
ook de afschrijvingstermijn 'uitge
smeerd' kan worden. En dan zijn erbij
de exploitatierekening van de dienst
gemeentewerken nog wel wat vraag
tekens te zetten, onder andere bij de
kosten voor vervangende woonruimte,
waarvoor subsidie mogelijk is.
Volgens de deskundigen van het mi
nisterie moet er niet te vlug 'ncc het
kan met' gezegd worden als het lijkt
tegen te zitten. Zijwijzen erop dat de
strijdkreet "verbeter mee' ook vooi
Kortgene van toepassing is. Er is dan
wel overleg noodzakelijk, juist ook
omdat de veelheid van circulaires, be
schikkingen. regelingen en meer van
dat soort dingen, het ingewikkeld
maakt. 9 RINUS ANTONISSE
De familie Van Liere begint weer een beetje op orde te komen. Binnen een paar weken konden ze twee keer hun huisraad
verspelen. Voor niets. Hun vloerbedekking zijn ze kioijt.
'VERBETER MEE': met deze strijdkreet probeert het ministerie
van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening sinds enige jaren
vaart te krijgeninde stads- en dorpsvernieuwingMinder slopen
en meer verbeteren is daarbij het belangrijkste uitgangspunt.
Een eindeloze rij van circulaires, beschikkingen, regelingen en
meer van dat soort dingen is losgekomen. Begrippen als ver
nieuwbouw, renovatie, rehabilitatie, reconstructieplan, in
standhouding en saneringsplan hebben hun intrede gedaan in
de woningwereld. Tamelijk ingewikkelde zaken allemaal. Je
moet een kenner zijn om er enigszins de weg in te weten. Zelfs de
heren van het ministerie hebben er soms wat moeite mee. Het is
dan ook niet venvonderlijk dat daadwerkelijke aanpak van de
stads- en dorpsvernieuwing gepaard gaat met de nodige kinder
ziektes.
J. de Looff... 11 dagen.
