PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VELDSLAG MET KERN
VAN TAMAELAGROEP
Kabinet: geen extra geld
uittrekken voor defensie
Opruimingswerk voor pijlerdam in de
Oosterschelde over anderhalf jaar klaar
Bijna 500 politiemannen ingezet bij
ontruiming Moluks woonoord Vaassen
KAMER AANVAARDT MOTIE-AANTJES
Andriessen trekt zich
terug als lijsttrekker
219e jaargang no. 245
Vrijdag 15 oktober 1976
Van onze correspondent
VAASSEN-EPE - Een groep aanhangers van de Zuidmolukse, afgescheiden 'generaal' Tamaela,
heeft donderdag in Vaassen de harde verzetskern gevormd bij de ontruiming van het schamele
barakkenkamp aldaar. Ingenieur Manusama heeft dit later op de dag laten doorschemeren. De
verzetsgroep omvatte circa 30 personen rondom het gezin Pattymoukai.
Hun verzet tegen de komst van de deurwaarder, die werd geruggesteund door 470 zwaar uitgeruste
politiemannen, resulteerde in zes gewonden, veertien arrestanten, enkele doodgeschoten honden,
twee juist voltooide, nu in de as gelegde huizen, een uitgebrande zolder alsmede een soms met
huisraad en al direct platgeslagen woonoord.
construeren en rottige oude barakken
vervangen door goede woningen". De
politie trad volgens de minister om ver
schillende redenen massaal op. „Er wa
ren ernstige aanwijzingen van het bezit
van zwaar wapentuig. Dat noodzaakte
tot het inzetten van veel marechaussees
en politiemannen.
Strijdmacht
Honderden tot aan de tanden gewa
pende politiemensen en marechaussees
begonnen donderdagmorgen even na
half zeven aan de ontruiming van het
woonoord. Zoals verwacht stuitte de
imposante strijdmacht, die met 60 ge-
De tweede kamer zal over niet al te verdere politisering van de Zuidmo-
lange termijn een debat houden over het lukse zaak.
politie-optreden in Vaassen. Op initia
tief van de PvdA belegde de speciale
kamercommissie, die zich bezighoudt
met de problematiek van de Zuidmo-
lukkers, donderdag een mondeling
spoedoverleg met de ministers van jus
titie, binnenlandse zaken en crm. Dit
was geen gelegenheid om nu ai een oor
deel uit te spreken over het donderdag
morgen gevoerde beleid van de over
heid. Uit een globale peiling bleek
evenwel dat de kritièk van de kamer
zich voornamelijk zal richten op het late
ingrijpen in Vaassen.
'Militaire9
Diverse commissieleden waren echter
van mening dat de sterke arm, gezien de
aanwezigheid van wapens in het woon
oord, donderdagmorgen geen andere
keus had dan met groot materieel aan te Jbfn
treden. De PvdA wil voorkomen dat de 11anusuinij,
incidenten in Vaassen leiden tot een
Dat het donderdagmorgen in feite ging
om het verzet van één gezin met wat
aanhangers, is volgens enkele commis
sieleden geen garantie dat de weer
stand van de Zuidmolukkers tegen de
overheid zich niet verder zal uitbrei
den.
Burgemeester J. H. Bergh van Epe, van
welke gemeente Vaassen deel uitmaakt,
noemde als oorzaak van het verzet de
opvatting van de betrokken Zuidmo
lukkers dat zij nog altijd militairen zijn
en op die grond in barakken horen te
wonen. De zeer grote politiemacht - tot
uit Amsterdam en Rotterdam toe -
achtte hij noodzakelijk om te voorko
men dat aan welke zijde ook doden vie
len. „De schletopdracht luidde dat er
geen slachtoffers mochten vallen", al
dus burgemeester Bergh, ,4k ben blij
dat dat ook niet is gebeurd".
voorbarig
Een aantal deskundigen meent dat de
concltisie van VIB ten aanzien van de
Zuid-chemie-affaire voorbarig is.
verscherpt
Ir. Manusama heeft zich donderdag
duidelijk gedistantieerd van de verzet
tende familie en hun vrienden. „Ik acht
het standpunt van de familie Patty
moukai onjuist. Er is een gerechtelijke
uitspraak op grond waarvan zij de ba
rakken moest verlaten en daar hadden
zij zich aan moeten houden". Wel gaf hij
toe de situatie in het woonoord te heb
ben onderschat. „Vroeger was Vaassen
het hoofdkwartier van de groep van
Tamaela. Sinds enkele maanden zijn
wij - de Badan Persatuan - daar in de
meerderheid en wij waren van mening
dat die meerderheid voldoende was om
de zaak in de hand te houden".
Desondanks gaf burgemeester Bergh
als zijn opvatting dat de gebeurtenissen
donderdag op zichzelf geen aanlei-
pantserde wielvoertuigen tot in het
centrum van het kamp werd gereden,
op groot verzet van de zijde der kamp
bewoners. Een aantal Molukkers
opende met bazooka's en pistoolmi
trailleurs onmiddellijk het vuur toen
politie en leden van de koninklijke ma
rechaussee de barakken bestormden.
De salvo's werden onmiddellijk met ka-
rabijnschoten beantwoord. Om kwart
voor zeven reeds werden met ambulan
ces de eerste gewonden afgevoerd naar
het Julianaziekenhuis te Apeldoorn.
Een Molukker had in het heetst van de
strijd een kogel in zijn nek gekregen. Om
tien over zeven kregen de opstandige
Molukkers hulp van buiten hun kamp
toen de politie ook vanuit nieuwbouw
huizen aan de rand van het woonoord
onder schot werd genomen. Als gevolg
daarvan nam binnen het kamp het ver
zet nog grimmiger vormen aan. Terwijl
sluipschutters vanaf de daken van de
barakken pantservoertuigen van de
marechaussee beschoten, bestookten
andere Molukkers politiemensen en mi
litairen met molotov-cocktails, straat
stenen en kapotte bierflesjes. Verschei- VAASSEN - De ontruimingsactie in Vaassen. donderdag: gehelmde agenten hou-
fc/ oii den met hun geweren jonge Zuid-Molukkers in bedwang terwijl de jongelui op
"ie Pagina '5 kolom o) mogelijk wapenbezit worden onderzocht.
schl!"ff'rT'r Ee™ndenïm
J worden. Minister Vvedelmp- is znzei Den
van de omvang en ernst als vorig jaar
december in Beiien en Amsterdam.
Minister Van Agt zei over de gebeurte
nissen in Vaassen, dat de politie is opge
treden als dienstverlener van crm. „Dit
ministerie wil het woonoord geheel re-
t Van onze parlementaire redactie) miljoen bezuinigd, in plaats van de
DEN HAAG - De regering weigert gehoor te geven aan de wens van de christen- aangekondigde 230 miljoen,
democratische partijen in de tweede kamer om de defensiebegroting voor 1977 De motie Aantjes werd aangenomen
met 150 miljoen gulden te verhogen. Premier Den Uyl ontraadde de kamer don- met steun van KVP minus de heer
derdagavond ernstig om een motie van AR-fractieleider Aantjes, waarin deze Krosse, ARP, CHU, VVD, SGP, RKPN,
wens wordt uitgesproken, te aanvaarden. BP en DS'70.
De premier sloot overigens niet uit dat de WD-motie, waarin van de regering Twistpunt
bUrnen de defensiebegroting se.r mis- woed, gevnugd De was he, beianpifl,.
nota van 1974. Volgens de minister
president heeft de regering in de begro
ting al een stapje terug gedaan, door dit
jaar minder te bezuinigen op de defen
sie dan aanvankelijk in de meerjaren
plannen was aangekondigd. Nu is 65
Aantjes had de regering gevraagd
Zilveren koord
met rood draadje
§ïn het noorden van het land
begint enig verzet te ontstaan
tegen een heffing, die de PvdA
oplegt aan die partijleden die
een bepaalde politieke functie
bekleden. Het gaat hier om
een heffing van vijf procent over het in
komen uit een dergelijke functie, welke
heffing dan in het partijfonds voor bij
zondere activiteiten wordt gestort.
Aanvankelijk was deze heffing niet ver
plicht: men ging er bij de PvdA van uit
dat betrokkenen het bedrag wel zonder
meer zouden overmaken op grond van
morele overwegingen. In de loop van dit
jaar besloot echter de partijraad deze
storting om te zetten in een verplichte
bijdrage: er was onvoldoende gerea
geerd. De bezwaarden stellen nu dat
deze heffing in strijd is met hun zuive
ringseed of -belofte en zelfs onverenig
baar met de grondwet. Het PvdA-
bestuur heeft daarop besloten over deze
kwestie nader advies in te winnen, on
der meer bij de Kiesraad. Men wil zeker
heid over de vraag of deze partij aanslag
al dan niet in strijd is met de wet.
Daama zal men zich er opnieuw over
beraden.
De moeilijkheid zit met name in de
verplichting: een verplichte bijdrage
kan inderdaad worden uitgelegd als een
gift om een bepaalde functie te krijgen.
De ontwerpers van de gewraakte rege
ling hebben blijkbaar aan dit aspect
niet of onvoldoende aandacht geschon
ken. Hun redenering was eenvoudig: po
litieke ambtsdragers hebben als regel
een redelijk inkomen of een extra
inkomen uit een functie die zij mede
dank zij de partij hebben gekregen, zo
dat als tegenprestatie zeker een extra
donatie mag worden gevraagd. Hoe
goed ook de bedoeling, een dergelijk be
sluit kan niettemin tot verkeerde prak
tijken leiden. Stortingen in partijkassen
zijn in een democratisch stelsel heel ge
vaarlijke ondernemingen, zoals be
paalde ontwikkelin
gen in de Verenigde
Staten de laatste ja-
ren duidelijkhebben "n&HuiJH-
gemaakt. Trouwens,
ook in Nederland is
een dergelijke zaak ooit eens aanleiding
tot felle parlementaire discussies ge
weest: de lintjeskwestie van Kuyper.
Overigens gaat de vergelijking hier in
zoverre mank. dat de PvdA in geen en
kel opzicht enige geheimzinnigheid be
tracht of heeft- betracht: he t gaat om een
openbare regeling. Voorzichtigheid
blijft desondanks altijd geboden. Te
recht beroepen de bezwaarden zich naar
=n I IJantfim
VS, II
f 150.000.000 uit te trekken voor de zijns ons gevoel op een mogelijke conflictsi-
inziens noodzakelijke investeringen in tuatie met de door hen afgelegde eed of
de krijgsmacht en met name voor de belofte
vervanging van de Neptune- y-v
vliegtuigen. Dit geld zou moeten komen A-»e PvdA had er beter aan gedaan
uit de post van 1,1 miljard gulden die op geen zilveren koord - in dit geval een
de begroting is opgenomen voor onver- koord met een rood draadje - te vlech-
worden. Minister Vredeling is. zo zei Den
Uyl, bezig om de precieze gevolgen te
berekenen van de aanschaffingen die in
de defensiebegroting worden aange
kondigd.
Den Uyl ontraadt ook aanneming van
Het akkoord tussen PvdA en PPR heeft
de politieke verhoudingen in Nederland
verscherpt, vindt AR-fractieleider Aan-
strijd
bedden
De Raad voor de Volksgezondheid wil
i vermindering van het aantal bedden
de Zeeuwse zwakztnnigeninrichtin-
ste politieke twistpunt - naast de ge
ruchtmakende resolutie van PvdA-
PPR over een regeerakkoord - dat uit
de drie dagen durende algemene be
schouwingen was overgebleven. Eer
der had het CDA zijn eis al laten vallen
tot blokkering van 1 miljard aan rijks
uitgaven, nadat minister Duisenberg
had toegezegd in maart van het vol
gendjaar met een nota over het verloop"
van de begroting te komen.
wachte prijsstijgingen voor alle depar
tementen. Aantjes verklaarde donder
dag dat het hem niet louter te doen is om
meer geld voor defensie, maar eerder óm
de afspraken van de defensienota 1974
na te komen.
De ARP eist in de eerste plaats dat Ne
derland een evenredig aandeel levert in
het pakket van NAVO-taken. Volgens
de christen-democraten is dat met de
(Slot zie pagina 3 kolom 3)
Zwaar bewapende politie en pantserwagens in het woonoord.
I Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - KVP-fractieleider Andriessen is niet langer beschikbaar als moge
lijke lijsttrekker voor het CDA. Andriessen zei donderdagavond in een tv-
interview dat onvoldoende steun uit vooral de ARP. voor hem aanleiding is niet
langer in de race om het leiderschap van het Christen-Democratisch Appel mee te
doen.
Vanavond vergadert het presidium van het CDA om de volgorde van het advies
over het lijsttrekkerschap op testellen. Naar verluidt staat mr. Van Agt eerste op de
lijst, gevolgd door minister Lubbers. Maandag zal het partijbestuur van het CDA
een definitieve beslissing nemen over een advies aan de drie partijen KVP, ARP en
CHU. De kans bestaat evenwel dat minister Van Agt zich niet bereid toont als
lijsttrekker op te treden. Enkele weken geleden liet hij duidelijk weten weinig voor
die veeleisende post te voelen. In dat geval zou minister Lubbers de CD A-lijst bij de
verkiezingen gaan aanvoeren.
HELFT PYLONEN VERD WJJNT DIT JAAR
nobelprijs
Drie Amerikaanse geleerden hebben de
Nobelprijzen voor economie en genees
kunde 1976 gewonnen.
PAGINA 15 EN 17
zaalhandbal
Zondag start de zaalhandbalcompeti-
tle: voorbeschouwingen bij het nieuwe
seizoen.
in huis
leden
Een intensieve actie levert de VARA
25.000 nieuwe leden op; radio- en televi
sieprogramma's; strips.
kritiek
De directie van Zestienhoven is het niet
eens met de kritiek van Schiphol-
directeur ir. D. Stapel; beurs-financiën-
economie.
BEZINKING WORDT
NU WEGGEHAALD
ZIER1KZEE - Binnen anderhalf jaar
zullen de opruimingswerken in de
monding van de Oosterschelde zijn vol
tooid. Er is al begonnen met het weg-
baggeren van de bezinking in de mon
ding van de Oosterschelde over een
breedte van 80 tot 100 meter. Binnen
kort wordt een aanvang gemaakt met
het verwijderen van de pylonen. Nog
dit jaar zal de helft van de pylonen
worden weggehaald en in het voorjaar
van het volgend jaar zijn ze alletwaall
verdwenen. Het wegbaggeren van de
beezinking, bestaande uit steenasfalt-
raattcn en uit de klassieke beslorting
met rijshout, zal ongeveer anderhall
jaar in beslag nemen. Intussen is al be
gonnen met het maken van nieuwe be-
storting als bodembescherming voor
de in de monding van de Oosterschelde
te bouwen waterdoorlatende dam.
De pylonen, waarvan er mogelijk enkele
zullen worden benut voor de bouw van
een kabelbaan voor de aanleg van de
Philipsdam, zullen op korte termijn
worden ontmanteld. Nadat de stalen
opbouw van de pylonen is afgehaald,
worden ze afgezaagd tot op vier meter
boven NAP. Vervolgens worden de ge
vaarten door persdruk met water, uit de
bodem gedrukt, waarna ze door een
drijvende bok worden opgepikt. Als het
moeite kost de pylonen uit de bodem te
persen, zal een methode worden toege
past, waarbij rond de pylonen de bodem
wordt losgemaakt
Met het wegbaggeren van de bezinking
in de monding van de Oosterschelde,
noodzakelijk om de nieuwe fundering
voor de pijlerdam te kunnen maken, zijn
kort geleden proeven gedaan die goede
resultaten te zien gaven. Het blijkt mo
gelijk de beide soorten bestortingsma-
teriaal, die zijn gebruikt, weg te halen
metbehulp van een zware baggermolen.
Bouwplaats
Bij de voorbereidende werkzaamheden
die binnenkort voor de bouw van de
doorlaatbare dam worden aangepakt,
hoort de aanleg van een bouwplaats in
Schelphoek. Daar zullen in de komende
jaren de pijlers en de putten voor de
pijlerdam worden gebouwd. Binnen
enkele weken zal uit drie plaatsen in
Schelphoek een keus worden gemaakt
en daama wordt op korte termijn be
gonnen met het opspuiten van een ter
rein en de aanleg van pieren. Op die
pieren komen (lc pijlers te liggen, die
door een catamaranschip zullen wor
den vervoerd naar de plaats waar de
pijlerdam moet komen.
Rijkswaterstaat heeft op dit moment
nog geen inzicht in mogelijke besparin
gen die kunnen worden doorgevoerd in
het hele project. Evenmin kan worden
gezegd in welke richting de beslissing
over de omvang van de doorstroomope-
ningen in de pijlerdam gaat. De werk
groep. die zich met dat probleem bezig
houdt, heeft enkele dagen geleden een
eerste vergadering gehad. Voor 1 maart
van het volgend jaar zal de groep minis
ter Westerterp van verkeer en water
staat over de omvang van het door
stroomprofiel adviseren. Het gaat daar
bij om drie mogelijkheden: een door
stroomprofiel van 11.500 vierkante me
ter waarbij een gemiddeld getijverschil
van 2.3 meter bij Yerseke gehandhaafd
blijft, een opening van 20.000 vierkante (Mo! zie pagina J kolom
ten tussen één bepaalde groep leden en
de functie die zij bekleden. Daarmee
worden immers deze partijleden in een
uitzonderingspositie geplaatst: zij moe
ten wél een bijdrage betalen, terwijl al
lerlei figuren in andere functies daarvan
zijn vrijgesteld. Er zijn bijvoorbeeld
zonder twijfel hoogleraren aan te wijzen,
die niet alleen zijn benoemd op grond
van hun wetenschappelijke verdien
sten, maar ook omdat zij in hun party
een bepaalde rol hebben gespeeld of nog
spelen. Eenzelfde overweging geldt voor
sommige topambtenaren. Bovendien
zijn er categorieën die presentiegelden
ontvangen op grond van een functie die
zij viahun partijlidmaatschap kregen in
nietrpolitieke adviescolleges. Waarom
niet eigenlijk een sterk progressief con
tributiesysteem ingesteld dat verge
lijkbaar is met dat van de inkomstenbe
lasting? Of gaat dat te ver? Vermoede
lijk is de diepe oorzaak van deze zaak
dat allerlei mensen wel hoge Idealen
koesteren, maar niet altijd de bereid
heid tonen om er voor te offeren. Daar
weten alle organisaties over mee te pra
ten, die afhankelijk zijn van vrijwillige
bijdragen. Menig lid weeteen voortreffe
lijk alibi op te bouwen om aldus zijn bij
drage binnen voor hem acceptabele
grenzen te houden.
Bij de PvdA heeft men kennelijk de
hoop gekoesterd dat leden uit de hogere
inkomensgroepen wel de morele ver
plichting zouden voelen tot een bijdra
ge. evenredig aan hun inkomen. Vervol-
gensheeft men deze morele verplichting
uitgesproken in relatie tot een extra hef
ting, te betalen door diegenen die als
partijlid in een functie waren gekomen.
Blijkbaar was ook dat onvoldoende,
waarop een verplichting tot betaling
volgde. Daarmee werd tevens duidelijk
dat ook aan bepaalde leden van de
PvdA niets menselijks vreemd is.
Eindhovense politie
waarschuwt voor
gevaarlijke bessen
EINDHOVEN (ANP) - De Eindhovense
politie heeft een waarschuwing laten
uitgaan, omdat in tal van plantsoenen
in de stad en op braakliggende ter
reinen de zware nachtschade vol zit
met zwarte bessen, die zwaar giftig
zijn.
meter waarbij dat getijverschil 3,1 me
ter zal zijn of een oplossing daartusse
nin.
Studies
Buiten de opruimingswerken in de
mond van de Oosterschelde en de ko
mende aankleding van de werkhaven
Schelphoek concentreren de activitei
ten bij de Oosterscheldewerken zich op
tal van studies. Daarbij is op dit mo-
ment sprake van een 'hausse tn grond- TwM EtoallovenseJongetjes van drie en
mechanische onderzoekingen' voor de
fundaties van de pijlerdam.
Verder zijn onder meer in studie:
de mogelijkheid om in de pijlerdam
een schutsluis te bouwen. Een werk
groep met vertegenwoordigers van
verschillende disciplines gaat nu na
welke belangen - behalve die van
vier jaar hebben dit inmiddels aan den,
lijve ondervonden. Zij moesten na het
eten van de besjes worden opgenomen
in een Eindhovens ziekenhuis. De
zwarte nachtschade is een heesterach
tige plant die zichzelf uitzaait en daar
door nauwelijks is uit te roeien. Een
grote heooeveelheid van de besjes kan
dodelijk zijn.