de amro bank
in rio de Janeiro
Raad Waterstaat: deel
Markerwaard inpolderen
PvdA-top af
van kernwapens
Overschakelen op olie en kolen
betekent sterke milieuvervuiling
DUITSE NAVO-GENERAAL
WORDT STAATSSECRETARIS
LICHTVOETIG...
MET GROTE RANDMEREN
Geen algemene regeling
remigratie Surinamers
DESNOODS GEFASEERD
Van den Doel:
tegenbegroting
boekhoud
kundige truc
van VVD
PvdA-burgemeesters
dreigen met opzeggen
lidmaatschap
In Duitse Bondsrepubliek
'Opvoedings
centra9 in
Thailand
MINISTERS: PRIORITEITEN AARDGASGEBRUIK
DONDERDAG 14 OKTOBER 1976
DEN HAAG (ANP) - De raad van de waterstaat heeft minister
Westerterp van verkeer én waterstaat geadviseerd een deel van
het tegenwoordige Markermeer in te polderen. De raad heeft ge
kozen voor een Markerwaard van ongeveer 40.000 ha met grote
randmeren langs de kust van Noord-Holland, aldus heeft woens
dag het ministerie van verkeer en waterstaat meegedeeld.
Markerwaard ook van invloed zyn,
vooral als zij afhankelijk zijn van een
grote wateroppervlakte. Maar voor de
Het eiland Marken zal volgens deze op
zet niet in de polder worden opgenomen
en minstens even ver van het nieuwe
land verwijderd liggen als van de
Noordhollandse kust. De randmeren
zullen een oppervlakte van circa 20.000
ha krijgen.
Over de vestigingsplaats van een even
tuele tweede nationale luchthaven
wordt opgemerkt, dat dit één van de
vele gebruiksmogelijkheden van de
nieuwe polder is.
De raad van de waterstaat ziet niet op
korte of middellange termijn een woon
functie van betekenis voor de Markerw
aard weggelegd. Wel is inpoldering een
nadeel voor beroepsvisserij, maar
dan voornamelijk in die zin, dat de
schepen verder moeten varen om viswa
ter te bereiken.
Voor de vogels zal inpoldering van de
VRAGEN OVER
MINIMUMLOON
JONGEREN
DEN HAAG (ANP-ARP-kamerlid Van
Dam heeft de minister van sociale za
ken schriftelijk gevraagd of het waar is
dat op grote schaal aan jonge werkne
mers het minimum-jeugdloon wordt
onthouden.
Van Dam verwijst naar een kortgeleden
ingesteld onderzoek door de loontech-
nische dienst naar de toepassing van de
minimum-jeugdloonwet. Hij wil weten
of het onderzoek aangeeft welke oorza
ken voor de ontduiking aanwezig zijn.
ALLEEN BAAN BIJ O VERHEID
PARAMARIBO (ANP) - Waarnemend president Olton van Gen-
deren vanm Suriname heeft naar aanleiding van het bericht dat
de Surinaamse regering steun gaat verlenen aan remigrerende
Surinamers verklaard, dat dit niet zonder meer het geval is.
Premier Arron verklaarde vorige week
in het parlement dat de Surinaamse re
gering daadwerkelijk steun gaat verle
nen aan Surinaamse en buitenlandse
werkkrachten die naar Suriname ko
men.
Van Genderen zei dinsdag dat de Suri
naamse regering twee regelingen heeft
goedgekeurd, waarin de voorwaarden
zijn opgenomen, onder welke personen
die m het buitenland vertoeven in Suri-
namse overheidsdienst kunnen treden
De ene regeling geld voor 'gekwalifi
ceerde buitenlandse krachten van
niet-Surinaamse origine' en de andere
voor 'gekwalificeerde Surinaamse
krachten uit het buitenland', dus niet
uitsluitend uit Nederland.
meeste vogelsoorten liggen fourageer-
gebieden ook nu langs de kust.
De kwaliteit van het water in de rand
meren langs de Markerwaard zal bij een
zorgvuldig beheer op een aanvaardbaar
niveau kunnen blijven
De Zuiderzeecommissie van de raad
van de waterstaat komt tot de slotsom,
dat inpoldering wel 'n kostbare zaak is.
maar zichzelf op termijn mer dan eens
zal terugbetalen. De raad dringt er op
aan op korte termijn een beslissing te
nemen over de vraag of in het iVlar-
kerwaardgebied al dan niet een polder
moet worden aangelegd. Het begin
daarvan moet niet te veel naar de toe
komst worden verschoven.
Als er op korte termijn geen zekerheid
komt over 't al dan niet aanleggen van
een Markerwaard, weet men ook niet
welke kant men op moet met een aantal
ruimtelijke ontwikkelingen elders in het
land, in het bijzonder in het noordelijk
deel van de randstad, Dat kan schade
lijke gevolgen hebben voor het oude
land, aldus het advies aan minister Wes
terterp. Een minderheid in de Zuider
zeecommissie is van mening dat er nog
geen goede afweging van de voor- en na
delen van de behoefte aan nieuw land
mogelijk is. zolang er nog onzekekerhe-
den bestaan over de hoofdlijnen van het
gebruik en de inrichting van de Mar
kerwaard.
Volgens het meerderheidsstandpunt
van de Zuiderzeecommissie. dat wordt
onderschreven door de raad van de wa
terstaat. valt er een duidelijke wissel
werking tussen oud en nieuw land te
signaleren. Denk maar eens aan struc
tuurverbetering van de landbouw (in de
IJsselmeerpolders 'boert' men veel be
ter dan op het oude land) en vervan
gende landbouwgrond ter gaat veel
landbouwgrond verloren aan allerlei
bestemmingen). Op het oude land heeft
men meer mogelijkheden om ruimte
lijke ontwikkelingen in de gewenste
richting te sturen als er grondcompen-
satie in de Markerwaard kan worden
geboden.
In dit advies wordt geen uitspraak ge
daan over de meest wenselijke be
stemming en inrichting van een Mar
kerwaard. Het zou immers onjuist zijn
voor de toekomst van 1985/1990 nu al
meer vast te leggen dan noodzakelijk
is. De komende tien tot vijftien jaar zijn
beschikbaar om inrichtingsplannen
voor de polder te maken.
UTRECHT (ANP) Veilig Verkeer Nederland i VVN) introduceert volgende
maand in ons land een schoenreflector, die volgens VVN belangrijk bijdraagt
tot. grotere zichtbaarheid van de voetgganger in het donker.
De door hel lopen bewegende reflector wordt in het licht van een achterop
komende auto al op een afstand van circa 150 meter opgemerkt. De witte
schoenrefleclor lieefl een afmeting van 2.5 bij vier centimeterHet stripje, dat
aan de achterkant is voorzien van een lijmlaag. moet onder de schoen worden
geplakt in de holte tussen zool en hak
De 90 000 leden van VVN ontvangen volgende maand gra tis twee reflectoren..
Ook niet-leden kunnen de reflectoren bij de VVN-afdelingen kopen voor on
geveer 1.50 per paar.
Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - Het partijbestuur van de PvdA is in principe van mening dat
Nederland eenzijdig de nucleaire taken van ons leger moet afstoten, indien de
onderhandelingen tussen Oost en West over wederzijdse troepenvermindering,
niet tijdig vruchten afwerpen. Het partijbestuur heeft positief geadviseerd over
twee amendementen ter zake. die waren ingediend op het ontwerp-
verkiezingsprogramma van de PvdA.
Het partijbestuur is er overigens nog
niet uit of die afstoting ook financieel
wel te realiseren is. Minister Vredeling
van defensie heeft zijn partijgenoten
voorgehouden dat afstoting van de nu
cleaire taken betekent dat de conven
tionele bewapening versterkt zal moe
ten worden Dat kan voor ons land een
aanzienlijke financiële last gaan bete
kenen. omdat de kernwapens die in Ne
derland opgeslagen liggen van de Ame
rikanen zijn en niet door ons betaald
worden. Een verhoging van de defensie
begroting zou dan ook het gevolg zijn.
en dat is iets waar de PvdA zich al ge
ruime tijd tegen verzet heeft.
Voorlopig
Het partijbestuur heeft dan ook nog
maar een voorlopige uitspraak gedaan.
Volgende week maandag zal het gaan
praten over de financiële invulling van
de diverse wensen uit het partijpro
gram en de daarop ingediende amen
dementen. Mocht de eis van het partij
bestuur - kernwapens weg voor 1978 -
niet ineens te realiseren zijn. dan zal dit
volgens de PvdA-top eventueel gefa
seerd moeten gebeuren.
De PvdA heeft tot nog toe nooit het te
rugtrekken van kernwapens van Neder
lands grondgebied in direct verband
gebracht met de onderhandelingen over
troepenv.erminderingen in Wenen. Wel
wordt al geruime tijd in algemene zin
gesteld dat Nederland zijn nucleaire ta
ken moet verminderen. Ook in de begro
ting van minister Vredeling voor 1977
wordt gesteld1 dat het nodig is om de
nucleaire taken (opslag van kernwa
pens, net neooen van vliegtuigen die
kernbommen kunnen afwerpen, atoom
raketsystemen e.d.i terug te brengen tot
hooguit één of twee.
Alleen de PPR heeft zich tot nog toe van
de regeringspartijen consequent uitge
sproken voor het verwijderen van alle
kernwapens van ons grondgebied.
Overigens maakt het PvdA-voorstel nu
weinig kans. Een dergelijke eenzijdige
afstoting van een NAVO-taak zal door
de NAVO niet worden geaccepteerd. In
ons parlement is momenteel ook geen
meerderheid voor een dergelijke ge
dachte te vinden.
MINIMUMPRIJS
MELK DINSDAG
WAARSCHIJNLIJK
OMHOOG
DEN HAAG (ANP) - De minimum-prijs
voor verpakte volle melk gaat waar
schijnlijk dinsdag 19 oktober met twee
cent omhoog tot 96 cent per liter.
Minister mr. A. van der Stee van land
bouw heeft, mede namens zijn collega
drs. R. Lubbers van economische zaken,
zijn goedkeuring gegeven aan de desbe
treffende verordening van het produkt-
schap voor zuiveL De ministeriële goed
keuringsbeschikking komt waarschijn
lijk maandag in het mededelingenblad
bedrijfsorganisaties, wat betekent dat
de rpijsverhoging de dag daarop in kan
gaan.
EPIDEMIE IN
ZAIRE ONDER
CONTROLE
Man wilde vrouw
in brand steken
AMSTERDAM - Dinsdagnacht werd de
Amsterdamse politie te hulp geroepen
bij een wat uit de hand gelopen echte
lijke ruzie in de binnenstad. De 60-
jarige vrouw, die de politie had opge
beld. zat er deerlijk gehavend bij. Ze
zat onder de brandwonden op armen,
benen, borst en rug en zelfs een deel van
haar hoofdhaar was weggeschroeid.
Totaal over haar toeren vertelde ze dat
ze na een,stevige ruzie met haar man
was gaan slapen. Ineens werd ze wakker
omdat de dekens zo heet werden en ze
overal pijn kreeg. Zijzelf en haar bed
bleken in brand te staan.
Haar man stond op het moment dat ze
wakker werd er nog rustig bij, met de
spiritusfles en lucifers in zijn hand.
Haar 67-jarige man zat, toen de politie
arriveerde, overigens nog steeds ln de
kamer. Hij maakte een wat verdwaasde,
afwezige indruk. De vrouw is in ijltempo
naar net VU-ziekenhuis gebracht, de
man is opgepakt wegens verdenking
van poging tot moord of doodslag.
HILVERSUM (ANP) - Hans van den
Doel, hoogleraar in de economie aan de
Amsterdamse gemeente universiteit,
heeft woensdagmiddag de tegenbegro
ting van de VVD een boekhoudkundige
truc genoemd.
Volgens Van der Doel is het echte ver
schil tussen de begroting van het kabi
net Den Uyl en die van de WD slechts
een half procent van het nationale in
komen. Het voormalig lid van de tweede
kamerfractie van de PvdA deed deze
uitspraak in het radioactualiteitenpro-
gramma van de Vara: 'Dingen van de
dag'.
Van der Doel illustreerde zijn betoog
met het voorbeeld van de investerings
subsidie. Het kabinet Den Uyl wil deze
aan de ondernemers geven in de vorm
van een subsidie. De WD wil dit doen in
de vorm van belastingverlaging. „Inves
teringssubsidie is een uitgavepost en
belastingverlaging is een inkomsten-
post. In werkelijkheid wordt er niets be
zuinigd. Er veranderd niets, alleen
boekhoudkundig", aldus de Amster
damse hoogleraar.
Ierse priester in
Argentinië ontvoerd
BUENOS AIRES (REUTER) - Een
woordvoerder van de Ierse ambassade
in de Argentijnse hoofdstad heeft
woensdag meegedeeld, dat een Ierse
priester door nog onbekende gewa
pende lieden in Buenos Aires is ont
voerd.
De ontvoerde is de 31-jarige pater Pa
trick Rice. Hij maakt deel uit vaneen r-k
missie-groep, die onder de armen werkt.
Volgens de Ierse woordvoerder werd hij
maandag kontvoerd tijdens een gebe
dsdienst in een krottenwijk bij Buenos
Aires.
De ontvoering van de Ierse priester
volgt op een beroep van de paus. een
einde te maken aan 'het blinde geweld'
in Areentinië.
VANWEGE VERPLICHTE BIJDRAGE
ASSEN i ANPi - Eengroot aantal socialistische burgemeesters in Drente heeft
tijdens een besloten vergadering in Beilen besloten om als lid van de Partij
van de Arbeid te bedanken als deze het besluit handhaaft dat zij verplicht vijf
procent van hun inkomen moeten afstaan aan de partijkas.
De PvdA zal dit geld storten in het fonds bijzondere activiteiten. De meeste
opposanten zijn in Drente en Groningen te vinden. Landelijk zal volgens eèn
partijfunctionaris dertien procent zich tegen de donatie verzetten. Het voor
naamste bezwaar is dat de donatie verplicht is Tot nu toe deed men de
bijdrage vrijwillig. De burgemeesters zien liever een algemene contributie
verhoging vooralle leden van de Partij van de Arbeid met hogere inkomens
KINSJASA (AFP) - Volgens officiële
medische kringen in Kinsjasa is de do
dende epidemie in Noord-Zaïre die de
laatste weken aan honderden
Franse en Belgische medische teams ter
plaatse hebben gezegd dat de quaran
taine in het epidemische gebied eind
deze week kan worden opgeheven. Men
zoekt verder naar de aard van de ziekte.
Ongeveer honderd personeelsleden van
een elektronische fabriek in Kittanning
in de Verenigde Staten lijden aan een
geheimzinnige ziekte en het bedrijf
heeft daarom dinsdag zijn deuren geslo
ten.
De zieken in Kittanning, van wie er ver
scheidene in het ziekenhuis zijn opge
nomen. kampen bijna allemaal met
ademhalingsmoeilijkheden, misselijk
heid. hoofdpijn en maagpijn.
De zaak doet voorshands denken aan de
'veteranenziekte' dié enkele maanden
geleden wereldnieuws was,
ADVERTENTIE
Klopt. Ook in Brazilië. Dank zij onze belangen in de BEAL
Banque Européenne pour l'Amérique Latine S.A.).
Adres: Avenida Prisidente Vargas 417.
Nadere informatie: Amro kantoren of Hoofdbank
Amsterdam. Telefoon: 020-28 3684.
(Van onze correspondent)
BONN - Voor de eerste keer in de ge
schiedenis van de Bondsrepubliek
wordt een hoge officier staatssecreta
ris van defensie. Minister Georg Leber
zal, na toestemming van Bondskanse
lier Schmidt, aan president Scheel
BANGKOK (AFP) - De nationale be-
stuurshervormïngsraad in Thailand
(BHR) heeft besloten speciale centra in
te richten voor 'de heropvoeding en be
roepsvorming van individuen, die een
potentieel gevaar voor de maatschap
pij worden geacht te zijn', zo heet het in
een woensdag door de Thailandse radio
uitgezonden communique.
Bovendien heeft de BHR bestuursfunc-
tionarissen het recht gegeven elke ver
dachte te arresteren voor een verhoor en,
voor hechtenis. Deze hechtenis mag
evenwel niet langer dan 30 dagen duren.
In het communique wordt gezegd, dat
als een potentieel gevaar voor de maat
schappij worden beschouwd, zij die 'op
een of andere manier de bevolking aan
moedigen te sympathiseren met een
bewind anders dan het democratisch
bewind met de vorst als staatshoofd'.
Het communiqué bevat een opsomming
van negen categorieën mensen, die voor
'heropvoeding' in aanmerking komen.
Enige dezer categorieën zijn: 'Zij die le
ven van een beroep, dat de goede zeden
schaadt', onruststokers', 'mensèn zon
der vaste woon- of verblijfplaats', en 'zij
die wilde stakingen ontketenen.
Generaal Kriangsak Chamanand,
secretaris-generaal van de BHR heeft
woensdag op een persconferentie ver
klaard, dat de democratie in het land
hersteld zal worden 'binnen enkele ja
ren'.
V*öf rrohmil: v'Qn f*vr»nr t ran I pn vnnr a a rii fas hmikpr*; nvpr<;ph nkplinf v
voorstellen de huidige NAVO-
opperbevelhebber voor Midden-
Europa, viersterrengeneraal Karl
Schnell, tot staatssecretaris voor be
wapeningsaangelegenheden te benoe
men.
Woordvoerder Halle van het ministerie
van defensie zei gisteren tegen journa
listen in Bonn dat er tussen Leber en de
huidige staatssecretaris dr. Siegfried
Mann onoverkomelijke verschillen van
mening zijn ontstaan. Mann zou de laat
ste tijd niet meer die loyaliteit hebben
opgebracht die een minister van zijn
hoogste ambtenaar mag verlangen.
De nieuwe staatssecretaris, luitenant-
generaal Schnell, is 59 jaar oud. Hij
heeft in het leger en de NAVO een nogal
VAKBONDEN
WOEDEND OP
HAGEMEYER
UTRECHT (ANP) - De directie van de
werkmaatschappij Haxemeyer in
Breubelen (onderdeel van het concern
Holec) heeft de ongeveer 130 werkne
mers laten weten, dat de vestiging
moet worden gesloten.
Ongeveer 30 werknemers zouden kun-
nen gaan werken bij Coq in Utrecht, een
andere werkmaatschappij van Holec.
Door deze mededeling heeft de directie
van Hazemeyer zich de woede op de hals
gehaald van de industriebonden, omdat
daarmee gemaakte afspraken zouden
zijn doorkruist
De vakbonden zijn kwaad op de directie
in Breukelen, omdat zij op eigen houtje
een reorganisatieplan bekend-heeft ge
maakt. zonder acht te slaan op de eerder
gemaakte afspraken met de raad van
bestuur van Holec.
Vrijdag komen de betrokken districts
bestuurders en bestuurders van de in
dustriebonden NW en NKV bijeen om
te praten over de moeilijkheden bij Ho
lec. Nu echter onverwachts de zaak
Breukelen op tafel is gekomen, zullen
beide bonden zich ook opnieuw beraden
over hun strategie ten opzichte van Ho
lec.
ongebruikelijke carriere gemaakt. In
1935 ging Schnell in de Bundeswehr,
waar hij na twee jaar luitenant werd.
Tijdens de tweede wereldoorlog klom
hij op tot majoor van een
pantsergrenadier-divisie. Van '45 tot
'47 was hij krijgsgevangene. Daarna
studeerde hij bedrijfseconomie en
staatsrecht en promoveerde in 1954.
Schnell werkte kort in de elektronische
industrie, en ging een jaar na de herop
richting van het Westduitse leger weer
terug in dienst. Hij bereikte de hoogste
rang. die van viersterrengeneraal. Hier
van zijn er tot nu tpe maar twee; Karl
Schnell en inspecteur-generaal Armin
Zimmerman.
In 1970 werd Schnell plaatsvervangend
commandant voor planning en opera
tie in het NAVO-hoofdkwartier SHAPE
in België. Mei 1973 werd hij benoemd
tot plaatsvervangend inspecteur-
generaal van de Bundeswehr en twee
jaar later tot de hoogste Duitse gene
raal binnen de NAVO: opperbevelheb
ber van de NAVO-strijdkrachten in
Midden-Europa.
RIJKSSUBSIDIE
BRANDWEER
DEN HAAG (ANP) - Om een goede re
gionale brandweerorganisatie te be
vorderen heeft de minister van binnen
landse zaken, mr. W. F. de Gaay Fort
man, besloten de brandweersamen
werkingsverbanden, die aan door hem
aangegeven criteria voldoen, in aan
merking te brengen vooreen rijksbijd
rage.
Tot en met 1980 staan de bewindsman
voor dit doel, naar het zich thans laat
aanzien, jaarlijks oplopende bedragen
tot een totaal van circa 75 miljoen gul
den ter beschikking. Dit heeft het minis
terie van binnenlandse zaken woensdag
meegedeeld.
Vooruitlopend op de nodige wettelijke
voorzieningen heeft de minister een re
geling getroffen voor de overgangspe
riode tot 1981.
In die periode moet over het gehele land
een aaneensluitend patroon van regio
nale brandweren tot stand komen.
DEN HAAG (ANP) - Als de grote indus
trieën en elektriciteitscentrales gaan
overschakelen op steenkool en stook
olie zal dit een sterke toeneming van de
milieuvervuiling met zich mee bren
gen. Als gevolg van de eindigheid van
de Nederlandse aardgasvoorrraden zal
deze omschakeling echter overmijde-
lijk zijn. Dit stellen de ministers Lub
bers (economische zaken), Vorrink
(volksgezondheid en milieuhygiëne) en
Boersma (sociale zaken) in antwoord
op vragen van het CHU-tweede-
kamerlid Kruisinga.
Als er geen maatregelen worden geno
men ter bestrijding van de luchtveron
treiniging zal de overschakeling in
Zuid-Holland zelfs leiden tot een over
schrijding van de als aanvaardbare
norm aangegeven grenswaarde voor
zwaveldioxide in 1980. Als alleen al de
elektriciteitscentrales in Rijnmond zul
len overstappen van het gebruik
aardgas op dat van stookolie met een
zwavelgehalte van 1 procent zal de uit
worp van zwaveldioxide stijgen met
45.000 ton.
Overigens zal de omschakeling niet al
leen een luchtvervuiling ten gevolge
hebben door de uitworp van zwavel
dioxide maar ook door die van stiksto
foxiden, zo blijkt uit het antwoord van
de bewindslieden.
Prioriteiten
De eindigheid van de Nederlandse
aardgasvoorraden en de problemen
verbonden aan het op korte termijn
importeren van aardgas in grote hoe
veelheden maken het nodig bij het ge
bruik van aardgas als energievorm van
hoge kwaliteit prioriteiten te stellen,
aldus de ministers in hun antwoord.
Nieuwe exportcontracten voor aardgas
worden sinds een aantal jaren niet
meer afgesloten. Ten aanzien van de
voor binnenlands gebruik beschikbare
hoeveelheid aardgas heeft minister
Lubbers besloten de hoogste voorrang
toe te kennen aan het kleinverbruik.
Bij industrieel gebruik zal aardgas
worden gereserveerd voor hoogwaar
dige toepassing.
Om langer over aardgas te kunnen be
schikken als -schone brandstof voor
ruimteverwarming en kleine bedrijven,
veelal gevestigd in de woonomgeving en
uitgerust met lage schoorstenen, moet
het gebruik in de sector van de grote
industrie worden afgeremd, menen de
bewindslieden.
Bestrijding
Als consequentie van dat beleid is voor
een aantal van de grootste grootver
bruikers overschakeling van aardgas
op stookolie of andere energiebronnen
onvermijdelijk.
Voor nieuwe elektriciteitscentrales zal
geen aardgas meer worden geleverd.
Omdat overschakeling van aardgas op
kolen of olie onvermijdelijk een slechte
invloed zal hebben op de luchtkwaliteit
is het volgens de minister van belang de
bestaande bestrijdingsmethoden te ge
bruiken. Voor de beperking van de to
tale zwaveldioxide-uitworp staan, zeg
gen de bewindslieden, drie wegen open;
•het naar verhouding vergroten van de
invoei van ruwe olie en steenkool met
een laag zwavelgehalte
het vencijderen van zwavel uit de
brandstof, eventueel in een tweetrap-
sproces
het vencijderen van het gevormde
■zwaveldioxide uit de rookgassen.
Woensdag zijn in Theater Frascati in Amsteram de Gouden Griffel en het
Gouden Penseel 1976 uitgereikt ter gelegenheid van de kinderboekenweek
aan Guus Kuiler (links) en Lidia Postma.