'BIJ VERKIEZINGEN NU 17
ZETELS WINST VOOR VVD'
CDA grootste partij
Geheim overleg
zwarte leiders
in Zuid-Afrika
Afvloeiingsregeling personeel Smit en
Bolnes verloopt niet zonder rimpels
de krant
van zeeland
Verbijsterde reacties op verkiezingsonderzoek:
HU A KUO FENG WORDT
OPVOLGER VANMAO
Inwoners
Seveso
doorbreken
afzetting
vandaag
Spiegelbeeld verkiezingen België
WINST VLAAMSE CVP EN
WAALSE SOCIALISTEN
Partijvoorzitter en legerleider
Miljoenenbrand in Breda
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Verkiezingen op dit moment zouden een ware aardverschuiving in de Nederlandse
politiek tot gevolg hebben. Uit het meest nauwkeurige verkiezingsonderzoek dat ooit in ons land is
gehouden, blijkt dat de VVD een gigantische winst zou boeken, de progressieve partijen gevoelig
zouden verliezen en het CDA de grootste politieke partij van Nederland zou worden.
is drie tot zes maal zoveel als bij derge- als het er 28 of 30 zetels worden", zo zei
lijke onderzoeken gebruikelijk. Deze hij. Wiegel stelde dat 'de hoogmoed
cijfers zijn in opdracht van 'In de Rooie N waarmee het kabinet-Den Uyl onze
Haan' bewerkt en geanalyseerd door de waarschuwingen over de ellende
socioloog drs. Maurice de Hond. Hij het ons land zou storten heeft wegge-
heeft de cijfers - het onderzoek vond wuifd en onze voorstellen van tafel heeft
plaats tussen 6 en 27 september- verge- geveegd, nu wordt afgestraft'.
leken met resultaten van de afgelopen
jaren.
Daaruit blijkt dat de grote ommekeer in
de Nederlandse politiek zich heeft inge
zet in het voorjaar van 1975 Toen kon
den de progressieven nog rekenen op
bijna 40 procent van de stemmen (nu zingen zijn. „Dit geeft hooguit een tijde-
Beckers is de teruggang van de progres
sieven verklaarbaar, omdat dit kabinet
bij de grote belangrijke beslissingen de
mensen van zich heeft vervreemd, ter
wijl zij de zaken die wel goed waren 'niet
goed heeft verkocht'.
Ien van den Heuvel, voorzitter van de
PPR-voorzitster Ria Beckers noemde PvdA, vond de enquêteresultaten een
de WD-winst zaterdag 'volstrekt ir- bittere pil, „maar er is nu nog tijd om er
reéel'. Zij stelde weinig waarde te hech- hard tegen aan te gaan. Deze cijfers zijn
ten aan de enguête omdat de meeste natuurlijk een hele labiele basis voor
mensen hun stem pas echt bepalen op een eventueel tweede kabinet-Den Uyl,
het moment dat er werkelijke verkie- maar we hebben gelukkig nog acht
zingen zijn. „Dit geeft hooguit een tijde-
lijke ontevredenheid aan". Volgens Ria (Slot Zie pagina 3 kolom 4)
De leiders van de verschillende poli
tieke partijen hebben deels verheugd,
deels teleurgesteld, en deels ongelovig
gereageerd op deze gegevens, die zater
dag bekend werden gemaakt in het
VARA-radioprogramma 'In de Rooie
Haan'.
Als nu tweede-kamerverkiezingen ge
houden zouden worden, zou de WD-
fractie in het parlement groeien van 22
tot 39 zetels. De PvdA zou twee zetels
verliezen, terwijl de drie christendemo
cratische partijen, die nu 48 zetels be
zetten. op 52 zouden komen.
Er zijn op grond van het onderzoek een
aantal grote winnaars en grote verlie
zers aan te duiden. De aanhang van de
PPR zou slinken met bijna de helft (van
7 naar 4 zetels), terwijl D'66 (nu 6 zetels)
slechts één kamerzetel zou verwerven.
De drie progressieve partijen slinken
dus in de tweede kamer van 56 naar 46
zetels. Verlies i-s er ook voor de AR. die
van 14 op 12 zetels zou belanden, terwijl
de CHU groeit van 7 naar 11 zetels. Groei
huldiging
"Ridders van de weg ontvingen hun in-
speurderswerk
geslaagd
Op het festival voor koren en solisten
van de Zeeuwse zangersbond 'Zang ver
edelt' in de Middelburgse concert- en
gehoorzaal zijn goede resultaten be
haald.
PAGINA 9
verfdmd
KRO brengt de film 'Mira', naar een ro
man van Stijn Streuvels, op de buis;
radio- en televisieprogramma's; strips.
ziek
zege
kracht
leider
De Graauwse tafeltennisvereniging Sint
Aloy sius staat na de zege op Ravensteyn
alleen aan de leiding.
laf
PAGINA 16
geschorst
zit er ook in voor de K VP, die van 27 op
29 zou komen.
Volgens de onderzoekers maakt het feit
dat de drie christendemocratische par
tijen volgend jaar gezamenlijk als CDA
de verkiezingen in gaan geen verschil
uit voor de groei.
Ook in de kleine partijen wordt verlies
geleden. De Boerenpartij zou geheel
verdwijnen, DS'70 slinkt van 6 kamerze
tels naar één, de CPN verliest twee ze
tels (wordt 5) en de RKPN zou ook ver
dwijnen. Stabiel blijven volgens de en-
quetecijfers de PSP, het GPV en de
SGP.
Onderzoek
Het onderzoek is gebaseerd op enquête-,
resultaten van het Nederlands Insti
tuut voor Publieke Opinie (NIPO), die
daarvoor 4000 mensen ondervroeg. Dat
(Van onze correspondent) kingen tussen de Nederlandstalige en
BRUSSEL - Winst in Vlaanderen voor de Franstalige gemeenschap in België
de katholieke CVP van premier Leo over de definitieve opdeling van het
Tindemans, winst in Wallonië voor de land in een federatie. Dat gesprek wordt
Belgische socialistische partij, die in hierdoor bemoeilijkt, concludeerde
de oppositie is, en verlies voor de libe- CVP-voorzitter Martens zondagavond,
rale PW. Dat is het opmerkelijke De Belgische socialisten hadden weinig
(spiegel)beeld dat naar voren komt uit succes met de tactiek de gemeente-
de uitslagen van de verkiezingen voor raadsverkiezingen aan te grijpen om
de 589 Belgische gemeenteraden, die een uitspraak te ontlokken over het be-
zondag plaatsvonden. leid van de regering-Tindemans (een
Een ander belangrijk resultaat van de coalitie van Vlaamse en Waalse katho-
stembusstrijd is de onverwachte en ''e^en met liberalen en het RW). Al-
soms spectaculaire winst van de extre- 'een 1° Walloniboekten de socialisten
mistische, Franstalige FDF in de 19 ge- vooruitgang; in Vlaanderen gingen ze
meenten van de Brusselse agglomeratie achteruit.
(met in totaal anderhalf miljoen inwo
ners). De winst van het FDF (Front des
Francophones) stelt de bescheiden re
sultaten van de zgn. Vlaamse eenheids-
lijsten in de Brusselse gemeenten ver in
de schaduw.
De Waalse zusterpartij van de CVP, de
PSC, boekte ook een goed verkiezings
resultaat, met hier en daar een lichte
winst. In Wallonië, maar vooral ook in
Brussel, waren de liberalen (PW) de
grote verliezers van de stembusstrijd.
Opvallend was ook de lichte achteruit
gang van het Rassemblement Wallon
(RW), de Waalse-taalpartij, die in de
regering-Tindemans vertegenwoordigd
30), de christendemocraten op 33 pro
cent nu 34en de WD op 20 procent nu
25). In de eerste jaren na de verkiezingen
van november 1972 maakten de pro
gressieven veel winst. Als in voorjaar
1975 verkiezingen waren gehouden, had
de PvdA kunnen rekenen op 52 kamer
zetels. De socialisten hebben er nu 43 en
volgens het Rooie Haan-NIPO-
onderzoek zou dat aantal nog verder
slinken.
Volgens drs. De Hond'is dé enquête zeer
nauwkeurig. Het afwijkingspercentage
ligt op maximaal één. Vooral gezien het
feit dat deze enquête vergeleken is met
eerdere cijfers (NIPO ondervraagt weke-
lijks 1000 mensen over hun politieke |Van een mede„erker)
voorkeurs moet grote waarde worien „en HAAG-Hua Kuo Feng zal China's
toegekend aan deze resultaten, aldus „ieuwe partijvoo„iUer en legerleider
ars. ue üona. zj-n WeUicht hij daarbij de functie
Tlpnrtipt van Krs'e minister aan een ander moe-
ilCUtKCS ten overdragen. Mao's lichaam zal in
De leiders van de diverse politieke par- een mausoleum worden bijgezet. Op
tijen hebben zaterdag zeer verbaasd op korte termijn zal worden begonnen met
de resultaten gereageerd. Vooral de de uitgave van zijn volledige werken,
grote groei van de WD was door nie- Dit zijn de beslissingen die zaterdag, 9
mand verwacht. Ook niet door WD- oktober, na een bijeenkomst van de
fractieleider Hans Wiegel: „Wat wel Chinese topleiding zijn bekendge-
duideli jk is, is dat men een ander beleid maakt, precies een maand na het over-
in dit land wil. Men wil de WD in de lijden van China's Vader des Vader-
regering. En al die CDA'ers die er lands.
steeds van uitgegaan zijn dat met de Het is nog niet duidelijk of het centraal
PvdA verder geregeerd zou worden, comite'in Peking bijeen is geweest, of
moeten nu toch de ogen zijn openge- alleen het politiek bureau uitgebreid
gaan". Volgens Wiegel zullen veel met enkele regerings- en legerfunctio-
CDA'ers naar de WD overlopen als het narissen. En hoewel deze besluiten de
CDA weer met de PvdA samengaat. politiek weer op gang hebben gebracht,
Tot opvolger van MAao Tse Toeng is be
noemd de Chinese premier Hoea
Koeo-Feng.
Europees land als Frankrijk, Duitsland comité, in 1970 eerste secretaris van het.
of Engeland. Het is tevens een van de provinciale partijcomité. In 1971 speelt
allerbelangrijkste graanschuren van hij een rol bij het onderzoek tegen de-
China, en Hua hield zich er oorspronke- fensieminister Lin Piao, en in 1972 krijgt
lijk bezig met de modernisering van de hij als gevolg daarvan de moeilijke post?
landbouw en de verhoging van de pro- van politiek commissaris in de belang-
duktie. Van 1958 tot 1967 was hij vice- rijke militaire regio van Kanton. In het
gouverneur, en ondanks kortstondige
moeilijkheden met de rode gardisten
tijdens de culturele revolutie hehield hij
in 1968 een soortgelijke positie als vice-
voorzitter van het nieuw gevormde re
volutionaire comité.
Het is eigenlijk pas op dat moment, acht
jaar geleden, dat hij begint door te drin
gen tot de nationale top-100. In 1969
wordt hij lid van het negende centrale ligheid.
daarop volgende jaar 1973 wordt hij ver
volgens gekozen in het politiek bureau;
de partijleiding.
Zelfs dan nog is hij in geen enkel op
zicht een figuur van de eerste orde. Dat
wordt hij pas in januari 1975, wanneer
het vierde volkscongres, het Chinese
parlement, hem de vertrouwensfunctie
geeft van minister van openbare vei-
De winst van het FDF, dat in drie Brus
selse randgemeenten zelfs de absolute
meerderheid veroverde, werpt een
zware schaduw vooruit op de bespre-
SEVESO (UPI, AFP) - Meer dan vijf
honderd inwoners van Seveso hebben
zondag de afzettingen rond het in juli
van dit jaar door een wolk giftig gas
besmet gevied doorbroken en zijn naar
hun ontruimde woningen terugge
keerd.
De autoriteiten slaagden er niet in de
mensen te overtuigen dat de streek nog
steeds gevaarlijk is.
BKËÜA - De schade ais gevolg van
een brand zaterdagavond in een su
permarkt in Breda (Profimarkt) is
nog niet bekend, maar beloopt vol
gens de Bredase brandweercom
mandant M. Bouwmeester vele mil
joenen guldens. Nagenoeg de gehele
inventaris van het bedrijf en vaj de
21 andere zaken die in dit complex
van vroegere veiling gebouwen ge
vestigd waren, moét als verloren be
schouwd worden.
Over de oorzaak van de brand is nog
niets te zeggen. Er wordt een onder
zoek ingesteld, maar tot nu toe zijn er
geen aanwijzingen voor brandstich
ting, aldus de brandweer.
De brand brak zaterdagavond uit om
kwart voor zeven; om halfzeven had
het laaatste personeelslid de profi
markt verlaten.
De brandweercommandant is zon
dagochtend tot elf uur bezig geweest
met nablussen.
Foto: de brandende supermarkt.
is hun ware betekenis toch nog moeilijk
te schatten. Hua Kuo Feng werd als eer
ste vice-voorzitter algemeen als de beste
kanshebber beschouwd om Mao aan het
hoofd van de partij op te volgen. En de
vorig jaar aangenomen nieuwe grond
wet legt vast dat hij daarmee tevens
voorzitter van de belangrijke militaire
commissie, dus legerleider wordt.
Hua werd tot op heden echter steeds be
schouwd als een compromis-figuur, en
zijn benoeming brengt dus geen enkele
wijziging in de bestaande verhoudin
gen. Belangwekkend wordt het pas om
te zien of hij zijn functies van premier en
minister van openbare veiligheid zal
neerleggen. In het officiële communique
rordt dat duidelijk voor mogelijk ge
houden en in het verleden is een schei
ding van deze taken wel wenselijk ge
noemd. De volgende vraag is dan door leiders en meer dan 50 vertegenw.
wie hij daarin zal worden opgevolgd. De digers van de zwarte bevolking
NKOMO EN MOEGABE UITEN
'WENSEN' VOOR GENEVE
belangrijkste kandidaat daarvoor lijkt
eerste vice-premier Chang Chun Chiao,
die bekend staat als een radicaal.
Sarcofaag
De beslissing dat Mao's stoffelijk over
schot verder zal worden gebalsemd en in
een kristallen sarcofaag zal worden op
gebaard, heeft nogal lang op zich laten
wachten. Sinds de vestiging van de
volksrepubliek in 1949 werden alle over
leden Chinese leiders gecremeerd en is
hun as veelal uitgestrooid.
De beslissing dat onmiddellijk met de
voorbereiding van de uitgave van Mao's
volledige werken zal worden begonnen,
is in dit verband eveneens van groot be
lang. Het is duidelijk dat alle Chinese
politiek voorlopig in naam van Mao en
met een beroep op zijn werken zal wor
den bedreven.
Landbouw
Hua Kuo Feng zelf is 54 j aar en is net als
Mao geboren in Hunan, een centraal ge«
legen provincie met een bevolking en
oppervlakte ter grootte van een West-
de
verschillende satellietsteden in Zuid-
Afrika kwamen dit weekeinde bijeen
voor geheime gesprekken die wellicht
tot een nieuwe confrontatie tussen
zwart en blank in dit land kunnen lei
den. Organisator van de geheime bij
eenkomst in het blanke Holiday Inn-
hotel in Johannesburg
Gatsha Buthelezi, de leider der Zoe-
loe's. die blijkbaar meer en meer op een
botsing met de regering-Vorster aan
stuurt.
Buthelezi. die door het zwarte dagblad
'The World' een der weinige zwarte cri
tici genoemd wordt die nog niet in de
gevangenis zit. eiste dat blanke journa
listen niet werden toegelaten en wei
gerde achteraf informatie met de woor
den; „Ik ben niet van plan om mijn
vijanden in te lichten over de plannen
die wij hier hebben besproken"Hij eiste
bovendien niet meer thuisland-leider
genoemd te worden (hoewel hij officieel
chief-minister van het thuisland Kwa-
zulu is) en zei dat dit ouderwets is. „Van
nu af bestaat er geen verschil meer. Wij
zijn allen gelijk en slechts bekommerd
om onze bevrijding".
Joshua Nkomo en Robert Moegabe, de
leiders vas de twee belangrijke Rhode-
sische nationalistische bewegingen,
hebben zondag ontkend dat zij nieuwe
voorwaarden hebben gesteld voor hun
deelneming aan de door Engeland
georganiseerde conferentie over de
toekomst van Rhodesië.
Na aankomst in Boelawajo, de in be
langrijkheid tweede stad van Rhodesië,
verklaarde Nkomo tot meer dan hon-
Chief derdduizend zwarte volgelingen die
BEGELEIDINGSCOMMISSIE SOCIAAL PLAN NOG STEEDS NIET VAN DE GROND
BONDEN WIJZEN NU
ZELF COMMISSIE
LEDEN AAN
ZIERIKZEE - De afwikkeling van het
'sociaal plan' voor de werknemers van
dc op sluitende staande motorenfa-
brick Smit Bolnes verloopt niet ge
heel naar wens, Werknemers zowel als
vakbonden beklagen zich er over dat de
in het sociale plan genoemde begelei
dingscommissie nog steeds niet van de
grond is. Dit heeft tot gevolg dat werk-
et problemen, die gevolg zijn
van het hen aangezegd ontslag nog niet
bij deze commissie terecht kunnen. Zij
zoeken dan óf zelf een oplossing, óf
kaarten hun problemen individueel
aan bij de vakbond. De bij Smit Bol
nes betrokken bonden zullen zo snel
mogelijk maatregelen nemen dat de
begeleidingscommissie alsnog haar
werkzaamheden kan gaan aanvangen.
Voorts willen de vakbonden op 21 okto
ber nog eens een voorlichtingsbijeen
komst voor de werknemers van Smit
Bolnes houden over de praktische uit
voering van het tussen bonden en raad
van bestuur van het IHC concern over
eengekomen, en door de werknemers
aanvaarde sociale plan.
Op grond van dit plan zou een begelei
dingscommissie worden ingesteld. Deze
commissie zou toezien op de toepassing
van het sociaal plan in verband met de
optimale behartiging van de belangen
van de af te vloeien werknemers. In de
praktijk zou dit betekenen het opvan
gen van de mensen, het doorverwijzen
naar de gewenste instellingen en instan
ties, en het eventueel noodzakelijk con
tact tot stand brengen met de vakbon
den. De begeleidingscommissie zou
worden samengesteld uit twee leden
s de directie en twee leden, aan e
wijzen door de ondernemingsraad. Van
werkgeverszijde zijn inmiddels al twee
leden aangewezen; Het hoofd perso
neelszaken en een vertegenwoordiger
van de IHC-directie.
Bij de ondernemingsraad heerste de
opvatting dat - gezien andere 'sociale
plannen' - de twee door de raad aan te
wijzen commissieleden ook noodzake
lijkerwijze leden van de O.R. moesten
zijn. In dit kader verzochten zij hun in
het uitzicht gesteld ontslag met onge
veer twaalf maanden uit te stellen, zo
dat zij hun taak als commissielid kon
den blijven vervullen.
Bij ontslagaanvragen voor onderne
mingsraadleden moet de kantonrech
ter zijn goedkeuring geven, nadat hij
heeft vastgesteld dat het ontslag zuiver
een zaak is van het wegvallen van de
arbeidsplaats, en niets van doen heeft
met de o.r.-functieuitoefening \'an de
betrokkene.
De kantonrechter heeft ook in dit geval
de ontslagaanvragen voor de onder
nemingsraadsleden alleen maar op
deze grond kunnen toetsen en goedkeu
ren. Hun deelname aan een commissie
speelde in zijn overwegingen geen rol.
Districtsbestuurder H. Bijvank van de
Slot zie pagina 4 kolom 4)
hem verwelkomden, dat het woord
'conditie' in de gemeenschappelijke
verklaring die hij en Moegabe zaterdag
in Dar es Salaam hadden afgelegd niet
was gebruikt. Volgens hem was de ge
meenschappelijke verklaring onjuist
geïntepreteerd.
In die verklaring hadden volgens pers
berichten de twee leiders de volgende
voorwaarden gesteld: de besprekingen
van 25 oktober in Genève over de toe
komst van Rhodesië moeten minstens
twee weken worden uitgesteld. Het
overleg dient alleen gevoerd te worden
tussen Groot-Brittannië, als de kolo
niale mogendheid, en de zwarte natio
nalisten. Vertegenwoordigers van de
blanke regering van Rhodesië zouden
slechts beschouwd worden als een uit
breiding van de Britse delegatie. Om de
noodzakelijke sfeer voor de conferentie
te scheppen moeten alle politieke ge
vangenen vrijgelaten worden, de be
schermde dorpen worden afgeschaft, de
beperking van de politieke activiteit in
Zimbabwe (Rhodesië) worden opgehe
ven, de noodtoestand worden beëin
digd, alle politieke processen worden
gestaakt en de ter dood veroordeelde
vrijheidsstrijders worden vrijgela-
ten.Alle leden van de bevrijdingsbewe
gingen moeten ongehinderd naar Zim
babwe kunnen terugkeren.
„We hebben op geen enkele wijze voor
waarden voorafgesteld", zo verklaarde
Nkomo zondag in Boelawajo. „Wat we
wel hebben gezegd is dat, om een sfeer te
scheppen die tot een goede conferentie
leidt, gevangenen moeten worden vrij
gelaten".
„We hebben duidelijk gemaakt dat we
bepaalde zaken graag verwezenlijkt
zouden zien en die hebben we genoemd.
We hebben ook gezegd dat, afhankelijk
van de verwezenlijking van bepaalde
factoren, wij de constituationale con
ferentie in Genève zullen bijwonen.
Deze twee dingen staan apart en die
zijn door de pers door elkaar gehaald",
aldus Nkomo.
Hij herhaalde echter dat de conferentie
moet woorden uitgesteld.
