Nostalgische herinnering aan
Nederlandse passagiersschepen
AMERIKANEN WETEN
NEDERLAND TE VINDEN
D„
GOED BEGIN VOOR
GOES
I HET GAZETTE VAN
MIDDELBURG
I EVEN PUZZELEN
iaO"?E)BÉ3@ EB
ZaaHviLïd ÖMÖ
Haaca^aaiiB
2 (iiwiiHiv aam
asQ.éHHmanrra!
a.*3asaKFG30E
•*"ffiGffl ^Haaa a
aamoa^fflaan
asm a«a "Eanu
TIPS VAN TOP-BRIDGERS Bridge/T. Schipperheyn
Ne,
ederlandse Passagiersschepen -
Van maildienst tot cruisevaart' is een
boek waar lang naar is uitgezien. De
schrijver, G. J. de Boer, deskundige op
het terrein van de Nederlandse mari
tieme historie, heeft hiermee een ge
schiedkundig overzicht samenges
teld dat zonder meer de betiteling van
'staandaardwerk' verdient. Het is
niet alleen een boeiend lees- en kijk
boek - niet minder dan achthonderd
Nederlandse passagiersschepen wor
den er, in de meeste gevallen aan de
hand van foto's, in behandeld - maar
het is ook een voortreffelijk hand
boek.
De 'shiplover' zal er steeds weer naar
teruggrijpen om de geschiedenis van
dit of dat schip uit een zo imposant -
helaas voorbijgegaan - tijdperk nog
eens na te gaan. Dat napluizen wordt
vergemakkelijkt door niet alleen een
strikte chronologische behandeling
van 150 jaar Nederlandse passagiers
vaart maar ook aan de hand van een
colledig register van zowel de namen
van de schepen als van de rederijen.
De heer De Boer begint zijn werk op
het moment dat de stoommachine
voldoende is ontwikkeld en betrouw
baar blijkt om als voortstuwing van
grotere schepen te dienen. Na het
schoorvoetende begin - vooral
scheepsbouwtechnisch had Neder
land half de vorige eeuw een grote ach
terstand op vooral de Engelse werven
opgelopen - kregen de Nederlandse
reders de smaak te pakken. Wat di
kwijls begon als een schuchtere po
ging groeide uit tot wereldomspan
nende ondernemingen. Namen als
Holland-Amerika Lijn (oorspronke
lijke naam Nederlandsch-
Amerikaanse Stoomvaart Maat
schappij), Rotterdamsche Lloyd,
Maatschappij Nederland, Koninklijke
Nederlandsche Stoomboot Maat
schappij (KNSM) en Koninklijke Pak
ketvaart Maatschappij, om een aantal
van de belangrijkste te noemen, spre
ken voor zich. De schepen werden
steeds groter, sneller en luxer. In het
boek komt de naam van de Konin
klijke Maatschappij De Schelde in
Vlissingen regelmatig terug. Dat is
niet verwonderlijk. Vele passagiers
schepen, vooral voor rekening van de
Rotterdamsche Lloycd werden op de
Vlissingse hellingen in elkaar gekoon-
ken. Al in de tachtiger jaren liet deze
maatschappij, die met een lijndienst
begon op het voormalige Nederlands
Indié, op de prille Scheldewerf, twee
passagiersschepen bouwen de Bata
via en de Soerabaya. Deze reeks RL-
schepen die bij de oude Vlissingers
nostalgische gevoelens opwekken,
mondde tenslotte uit in de formida
bele tweepijper Willem Ruys. Het
vliegtuig, sneller en tenslotte ook
goedkoper, zowel in exploitatie als in
tarief, heeft tenslotte het lot van de
lijndiensten en daarmee van het me
rendeel van deze fraai ogende schepen
bezegeld. Zelfs de Nieuw Amsterdam
moest nog niet lang geleden naar de
sloper. Er zijn nu nog slechts een vijftal
grotere Nederlandse passagiersche
pen, die allen in de cruisevaart worden
gebezigd. 'Nederlandse Passagiers
schepen' is verschenen bij uitgeverij
De Alk BV en kost 49,50.
Heel wat bescheidener van omvang
en omzet maar daarom niet minder be
langwekkend voor de maritiem geïn
teresseerde is het boekwerkje 'Zeil
strijken - stoom op' van de hand van
jhr. Henri Reuchlin. Het is deel 26 in de
serie Roterodamum, een een reeks
boekjes over Rotterdam in heden en
verleden, door Nijgh en Van Ditmar
uitgegeven vanwege het Historisch
Genootschap Roterodamum. Aanlei
ding tot het boekje vormde een lezing
die de schrijver hield ter gelegenheid
van het eeuwfeest van de Holland-
Amerika Lijn. Jhr. Reuchlin geeft een
indringend en historisch uitvoerig ge
documenteerd en verantwoord beeld
van de deplorabele situatie waarin de
Nederlandse scheepsbouw en scheep
vaart zich midden 19e eeuw, toen het
stoomwezen zijn intrede deed, zich be
vond. Het kwam in 1874 zelfs tot de
vorming van een parlementaire com
missie die zich onder meer boog over
de vraag: „Welke zijn de oorzaken van
de afnemende sterkte der vloot en van
haar verminderd aandeel in de
scheepvaartbeweging, zoo der Neder
landsche als der vreemde havens?" De
schrijver merkt dan op dat dit alles
juist ook in deze dagen nog vertrouwe
lijk in de oren klinkt en gemakkelijk in
eigentijdse termen zou kunnen wor
den getransponeerd Toch vormt het
bokje opwekkend lectuur want jhr.
Reuchlin beschrijft ook hoe dankzij in
itiatief en daadkracht van een aantal
durvers Nederland maritiem weer in
de eerste gelederen terugkeerde. De
prijs van 'Zeil strijken - stoom op' be
draagt 7.50.
De
'e Boer Maritiem (Unieboek BV)
gaat - gelukkig - onverdroten voort
met het uitgeven van een jaarlijks
'Maritiem Journaal'. Het nu versche
nen Maritiem Joumaal'76 (serieprijs
42.50 en 'los' 50,-) is de derde achte
reenvolgende uitgave. De maritieme
journaals vormen en feite een logische
voortzetting van de drie jaar geleden
voltooide Maritieme Encyclopedie.
Doordat in dejoumaals een grootaan-
tal actuele scheepvaartzaken aan de
orde komen blijft de maritiem geïnte
resseerde. zakelijk of particulier, uit
stekend op de hoogte an water op ma
ritiem gebied 'reilt en zei.ilt' Behan
delde onderwerpen zijn onder meer
scheepsbouw, koopvaardij, zeemacht,
berging, havens, kustvaart, binnen
vaart, visserij en watersport.
Sch.
De in Vlissingen gebouwde Willem Ruys: eens onder Nederlandse vlag.
(Van onze correspondent)
Amerikanen weten Nederland
weer te vinden. Twee jaar geleden
stortte het Amerikaanse toerisme aan
ons land volledig in, maar de patiënt is
aan de beterende hand. John Bertram,
de directeur van het Nederlandse Na
tionaal Bureau voor toerisme in New
York: „We waren enorm teruggelo
pen, van de 500.000 Amerikanen in
1972 naar 325.000 verleden jaar. Maar
sindsdien gaat het weer beter en boe
ken we een winst van 15 tot 20 procent
per maand".
Onze man in New York heeft zowel
Noord-Amerika als Canada als werk
terrein. Een van de zaken waar hij zich
nu bijzonder voor inspant is niet alleen
de Amerikanen te laten komen, maar
ook nog langer dan twee nachten, wat
nu nog de gemiddelde verblijfsduur is.
„Dat is een moeilijke zaak", zegt hij.
„Door de enorme bedragen die de
KLM in deze markt heeft gepompt zijn
we een typische toegangspoort tot Eu
ropa geworden en veel minder een be
stemming. We proberen naast de stad
Amsterdam nu zoveel mogelijk ook
andere delen van Nederland te verko
pen, met name de Randstad. Er zijn
campagnes voor bezoeken aan Den
Haag en Rotterdam. Door de geluk
kige omstandigheid dat er nu een film
wordt gemaakt over de Slag bij Arn
hem, zijn er ook campagnes om de
mensen naar Arnhem te krijgen en
daar de slagvelden te bezoeken rond
om de brug; Daarmee verwachten we
dan dat naast het bezoek aan Amster
dam van twee nachten een verblijf in
ons land kan worden uitgebreid tot
drie a vier nachten".
„Dat is natuurlijk niet alleen een
zaak van public-relations, daarvoor
moet ook een produktie worden ge
creëerd, niet alleen in Nederland, maar
ook bij de Nederlandse touroperators
en de touroperators hier". Bertram ge
looft in dat opzicht dat er vaak wat al
te gemakkelijk tegen het toerisme
wordt aangekeken. „Dat is een mis
vatting. Het is geen amateuristische
zaak waarbij mensen een bezoekje aan
het buitenland afleggen en zich daar
wat amuseren. Het is een zeer harde
zaak, het is industrie die moet concur
reren met de verkoop van auto's, tele
visies en noem maar op. Ook het Na
tionaal Bureau voor Toerisme NBT) is
zich daar terdege vah bewust. Wij stel
len ons dan ook zeer commercieel op
deze markt op en hopen dat Nederland
een produkt kan ontwikkelen dat ge
schikt is voor deze markt. Je bent er
niet mee door te zeggen, we hebben
Volendam en Marken, dus kom maar
op, die tijd is voorbij".
Service
John Bertram hamert ook graag op
het service-aspect. „Tot mijn spijt ge
loof ik dat een Nederlander niet ie
mand is die staat te wachten om
dienst te verlenen aan de buitenlan
der. Ik geloof dat we moeten beseffen
dat de toeristische industrie in Neder
land te vergelijken is met de land
bouw, het is de derde inkomstenbron
van ons land en bovendien geloof ik
dat men zich helemaal niet behoeft te
schamen om aardig te zijn tegen een
buitenlander".
Een kwart miljoen dollar staat John
Bertram ter beschikking om het aar
dige gezicht van Nederland aan de
Amerikaan te tonen. Dit is, vindt hij, te
weinig. Die mening wordt gedeeld
door KLM-president-directeur drs.
Serge Orlandini, die hier nog onlangs
in een weekbladinterview over filoso
feerde.
Bertram: „We zouden veel meer geld
moeten hebben om ons te bemoeien
met markten buiten de traditionele als
New York en het noordoostelijk ge
deelte van de Verenige Staten. Wij
hebben een kwart miljoen dollar, maar
de KLM geeft een veelvoud daarvan
uit, toch zeker een miljoen. Daarbij
moet worden gezegd dat we erg veel
samen doen. bij elkaar advies vragen
en die in nauwe samenwerking uitvoe
ren. We zijn eigenlijk een beetje vier
handen op één buik".
Ondanks dat kwartet je handen op cén
buik schroomt het NBT niet waar dat
nodig is met andere luchtvaartmaat
schappijen in zee te gaan. Een belang
rijke markt bijvoorbeeld is de west
kust van Amerika. De KLM heeft daar
geen landingsrechten en de Duitse
Lufthansa daarentegen een directe
verbinding tussen Los Angeles en
Amsterdam. Dat heeft geleid tot sa
menwerking. „Ja, zeer nauw", zegt
Bertram, „met beperkte middelen die
we voor de westkust van de Ver
enigde Staten hebben, werken we zo
nauw mogelijk met hen samen. We
hebben samen reclamecampagnes
ontwikkeld, creren workshops samen
met Lufthansa. Door de beperkte
middelen die we hebben werken we
zeer direct en proberen dus die mid
delen zoveel mogelijk daar uit te ge
ven waar we menen directe resulta
ten te kunnen bereiken".
Bertram vindt het heel normaal dat
niet alleen met maatschappijen onder
Nederlandse vlag wordt samenge
werkt. „Er is behalve met de Luft
hansa ook een nauwe samenwerking
met Pan American en Fin Air. Die me
dewerking bestaat met medeweten
v an de KLM. Het is niet zo dat wij moe
ten vragen of we iets wel of niet mogen
doen. Voor ons is het belangrijkste dat
de mensen naar Nederland komen en
het blijft het NBT om het even of ze
met de KLM vliegen of met iemand
anders".
schaken/c. jansen s
Voor het eerste tiental van de Goese
.schaakvereniging, nog steeds de
grootste en sterkste club van Zee
land, is de eerste ronde in de lande
lijke tweede klasse niet ongunstig
verlopen. De wedstrijd tegen DAF
•uit Eindhoven zal hoogstwaar
schijnlijk worden gewonnen. Arbi
trage zal de beslissing moeten bren
gen over de enige nog niet beëin
digde partij. De stand is momenteel
5-4 voor Goes. Het team van DAF
maakte een zwakke indruk. De
overwinning, zo die al behaald
wordt, had veel groter kunnen en
moeten zijn.
Goes I, met als vaste spelers Jansen,
Gommers, Van Wijnen, Facee-
Schaeffer, Westerweele, Verburg,
Van Nispen, Krijger, Van Ruler en
Duvekot, moet zich dit seizoen toch
zonder al te veel moeite kunnen
handhaven. Men zal echter moeten
oppassen voor een te groot optimis
me. Er zal hard, zeer hard gewerkt
moeten worden.
De wedstrijd tegen DAF eindigde in
Eindhoven met een voorlopige stand
4-4. De partij aan het eerste bord zou
worden uitgespeeld, terwijl die van
Tholenaar ter arbitrage werd opge
zonden.
De partij aan het eerste bord verliep
als volgt:
Druon-Jansen
l.e4 g6 2,d4 Lg7 3.Pc3 d6 4.f4 c6 5.Le3
b5 6.Pf3 Pf6 7.e5 Pg4 8.Dd2 0-0 9,Le2
Pbd7 10.pg5 Pe3: U.De3: Pb6 12 0-0
b4 13.Pce4 Pd5 14.DE f6 15.ef6: ef6:
16,Ph3 Lh3: 17,gh3: f5 18.Pg5 Df6
19.LC4 Dd4: 20,Dd4: Ld4:t 21,Kg2
Tae8 22.Tadl Lcö 23.Tfel h6 24,Pe6
Tf7 25.PC5: Tel: 26.Tel: dc5: 27.Kf3
Kg7 28.Te5 Te7 29.Te7:t Pe7: 30.h4
Kf6 31.Lfl Pd5 32,La6 Ke6 33.Lc8?
Kd6 34,La6 Pb6 35,h5 gh5: 36.Ld3
Ke6 37.b3Pd538.La6Pc3 39.Lc8tKf6
1 40.Ld7 Pb5 41. Ke3 Pd4 42. Kd3 h4
43.Le8 Ke7 44.Lh5 Kd6 45.Ldl a5
46.Lh5 Pe6 47.Ke3 Pd4 48.Kd3 h3
49.Ldl Pe6 50.Ke3 Pd4.
pen en Verburg een snelle en fraaie
winstgang. Men ging er steeds van
uit, dat wit in de diagramstelling
51.Kd3 had afgegeven. (51.Kd2 komt
trouwens op hetzelfde neer).
51.Kd3 Pb5 52.Lh5 Pc3 53.Lg6 Ke6
54.Ke3 Pa2: 55.Le8 c4 56.Lc6: cb3:
57.cb3: Pel 58.La4 Kd5 59.Kd2
Pb3:fÜ 60.Lb3: Ke4 met winst voor
zwart. De loper is machteloos tegen
de pionnen.
In deze variant slaat het paard dus
op a2. Tevens blijkt hoe wit tegenspel
kan krijgen door een pendel tussen
g6 en e8. Helaas, bovengenoemde va
riant is onjuist. In plaats van 58.Le4?
stelt 58.Lb5! zwart voor grote pro
blemen. Misschien is het dan ook nog
wel gewonnen, maar dan wel zeer
moeilijk. Er moet een gemakkelijker
winstgang gevonden worden.
Duidelijk was. dat zwart met c5-c4
moest werken. Slaan op c4 (bc4:) zou
dan na Pa2: zwart een vrijpion op de
a-lijn bezorgen en spoedige winst. De
volgende variant gaf daarover op
heldering:
51,Kd3 Ph5 52.Lh5 Pc3 53.Lg6 Ke6
54.Ke3 c4! 55.Le8 c5! enz. Of: 51.Kd3
Pb5 52.Lh5 Pc3 53.Ke3 c4! 54.Lf7
#d5t! 55. Kf3 c3! en zwart wint ge
makkelijk. Bijvoorbeeld: 56.Lg6 Pe7
57.Lf7 Kc5 58.Ke3 Pd5t 59.Kf3 Kd4.
Deze variant is grappig. Niet pion a2
is het zwakke punt in de witte stel
ling, maar e2!
Toch was de zaak nog niet helemaal
in kannen en kruiken. Wat zou er ge
beuren als wit pion f4 in de steek liet
en met zijn koning de zwarte dame
vleugel zou binnendringen? Ook dat
probleem werd met vereende krach
ten (Verburg, Van Wijnen) opgelost:
51.Kd3 Pb5 52.Lh5 Pc3 54. Lg6 Ke6
55.a4 (Le8 leidt na Pd5! ook tot ver
lies) Pd5 56.Kc4 Pf4: 57.Lh7 Ph5!
58.KC5: Pg3ü 59.Lg8+ (Pfl moet ver
hinderd worden) Ke5 60.Lc4 f4!
61.Kb6 f3 62.Ka5: f2 63.Kb6 flD
64.Lfl: Pfl: 65.a5 Ph2: 66.a6 Pg4 67.a7
h2 68.a8D hlD en zwart met een stuk
en een pion meer wint gemakkelijk.
Deze problematische winstgang is
opmerkelijk. Niet pion a2 is zwak,
maar h2ü
Er kon dus weinig meer gebeuren.
Behalve genoemde varianten wer
den alle mogelijke en onmogelijke
zetverwisselingen en sub-varianten
onderzocht! Het was een kwestie
van uitzitten. De witspeler kon net zo
goed in Eindhoven blijven. Hij kwam
toch. En wat geschiedde? Uit de en
veloppe kwam:
51.Kd3
Dat was geen verrassing
51.Pb5
De huisanalyse wordt geëffectueerd.
52.Le2???
Hier staat het verstand bij stil. Heeft
de witspeler helemaal niet naar de
stelling gekeken?
52 Pc3 53.Ke3
Op 53.Lfl volgt 53... Pd5 en winst!
53.Pe2: 54,Ke2; Kd5
En wit gaf het op. Na luttele minuten
spelen!!! Het pionneneindspel is na
tuurlijk voor zwart gewonnen:
55,Kd3 c4t 56.bc4: Kc5 57.C3 h5
58.cb4: ab4: enz.
Ëën leerzaam eindspel. Uitstekend
geschikt om de analyse-vaardigheid
op te voeren. Verrassend is, dat in de
drie hoofdvarianten wit aan drie ver
schillende zwakke pionnen ten onder
gaat: a2, h2 en c2!
Op landelijk niveau is de strijd op
350 damborden weer in alle hevig-
beid ontbrand. Verdeeld in Ere-, Na-
S tionale en Regionale klassen komen
resp. 10, 20 en 40 tientallen tegen el-
kaar uit. Tussen deze 700 spelers
heeft ook een 20-tal Zeeuwse spelers
een plaatsje veroverd, t. w. de dam-
clubs Middelburg en Lammeren-
S burg. Het hadden er ook 30 kunnen
zijn, ware het nietdat de damclub
Goes gemeend heeft zich te moeten
terugtrékken. In de Regionale
S Hoofdklasse, groep 4, ondervinden
de Zeeuwse deelnemers intussen,
dat op dit niveau een veei groter be-
roep wordt gedaan op het moreel en
het incasseringsvermogen dan in
provinciaal verband. Zo kreeg Mid
delburg in de eerste ronde tegen
Dordrecht een daverende nederlaag
te verwerken.
In het clubblad van Middelburg 'Het
gazetje van Middelburg' lezen we
over deze ontmoeting:
Ons eerste tiental heeft, op het mo
ment dat dit clubblad wordt samen
gesteld, nog maar één wedstrijd ach
ter de rugde uitwedstrijd tegen
Dordrecht op 11 september. De reis
daar naartoe was misschien al een
voorbode: deze verliep ook al niet al
te voorspoedig. In verband namelijk
met een stremming op het baanvak
2 Roosendaal-Dordrecht moest met
een omweg over Breda worden ge-
reisd. Gelukkig was het aantal mee-
2 gevoerde zakdambordjes groot ge-
3 noeg om de tijd toch nog enigszins
H zinvol te kunnen doden. De volgende
S tegenslag was dat J. Baayens niet op
5 tijd l hij kioam juist enkele minuten te
S laat) uit Amsterdam in Dordrecht
kon arriveren. Dat betekende dus al
5 vrij vlot een achterstand van 2-0. En
verder ging het aan sommige borden
ook al niet. zoals het had gekund en
zelfs: gemoeten!). Met name De Jon-
S ge. Kammeraat en Schunselaar lie-
ten minstens één punt zitten. Goed-
hart was de enige die tot winst wist te
5 komen. De uitslag was dan ook ver-
nietig end: 16-4 voor Dordrecht.
Maar gezien de zeer redelijke resulta-
ten van de Goese Damclub in de
voorgaande jaren doen de Walchere-
S naren goed zich daaraan te spiege-
SE len; ook voor hen zijn beslist nog suc-
2 cessen weggelegd, eenvoudig omdat
2 de nodige capaciteiten aanwezig zijn.
Intussen hopen we, dat de spelers
ook deze rubriek willen gedenken en
hun mooiste partijen aan ons opzen-
den. Ons adres is Kasteelstraat 29 te
Kapelle! Daar we uit het Walcherse
tot dusver nog niets hebben ontvan
gen doen we ditmaal een greep uit de
veelheid van de andere wedstrijden.
Twee fraaie winstpartijen
In de Ereklasse komt de oud
wereldkampioen drs. P. Roozenburg
uit voor Twente's Eerste. Wij zien
hem hier aan het werk tegen de
Damclub Huissen en wel tegen de
plaatselijke coryfee H. van Aalten.
Drs. P. Roozenburg-H. van Aalten
2-0.
1. 34-30 17-21; 2. 32-28 21-26; 3.
40-34 11-17; 4. 45-40 20-24: 5. 50-45
7-11; 6.-34-39 1-7; 7. 29x20 14x34; 8.
39x30 9-14; 9. 44-39 4-9; 10. 39-34
14-20; 11. 43-39 20-24; 12. 28-23
18x29; 13. 34x14 10x19; 14. 49-43
12-18; 15. 31-27 7-12:16.39-34 2-7; 17.
dammen/1, anderson
33-29 24x33; 18. 38x29 18-23; 19.
29x18 13x31: 20. 36x27 17-22; 21.
27x1812x23; 22.43-39 15-20:23- 37-32
8-13; 24.42-37 20-24; 25. 32-28 23x32;
26. 37x28 13-18: 27. 39-33 5-10: 28.
34-29 10-15; 29. 29x20 15x24:30.40-34
19-23; 31.28x19 24x13: 32,34-29 9-14;
33. 45-40 .16-21; 34, 40-34 21-27; 35.
41-37 7-12; 36. 30-25 12-17; 37. 34-30
17-21; 38. 48-42 27-31; 39. 25-20
14x23; 40. 33-28 23x41; 41. 47x7
Stand na 38.27-31
Bij de Nationale hoofdklassers ont
dekten we een interessante partij bij
de wedstrijd Treebeek - Zaandam.
Willy Okrogelnik - met zijn broer
Ferdi nog steeds één van de steunpi
laren van het Limburgse tiental
loopt (opzettelijk??) in een damval,
maar behaalt nochtans de overwin
ning.
W. Okrogelnik-D. Vermeulen 2-0
1.32-2819-23; 2.38x19 14x23; 3.37-32
10-14; 4. 34-30 14-19, 5. 30-25 9-14: 6.
41-37 17-21; 7. 31-26 11-17; 8. 37-31
7-11: 9. 40-34 1-7; 10. 33-29 3-9: 11.
44-10 21-27; 12. 32x21 16x27; 18.
31x22 18x27; 14. 29x18 12x23; 15.
42-37 8-12, 16. 37-32 11-16; 17. 32-21
16x27.18. 46-41 13-18; 19. 41-37 7-11:
20. 50-44 9-13; 21. 34-29 23x34; 22.
40x29 4-9; 23. 39-34 2-7; 24, 48-42
27-31; 25. 36x27 18-23; 26. 29x18
13x31; 27. 38-33 9-13: 28. 34-29 13-18;
29. 37-32 17-22; 30. 9-13 22-27; 31.
32x21 12-17; 32. 21x1 11-16; 33, 1x23
19x50; 34. 29-23 50-17; 35. 43-38
20-24; 36. 23-18 16-21; 37. 49-44
17x50; 38.18-12 50-11: 39. 12-8 21-26;
40. 8-2 11-16; 41. '2x30 16x49; 42.30-34
49-21; 43.42-38 21x30; 44. 35x24 6-11;
45. 45-40 11-17; 46. 40-34 17-22; 47
37-32 26-31; 48 47-42 15-20; 49. 24x15
14-19; 50. 34-29 31-36; 51. 42-37 5-10;
52. 15x4 22-27
Horizontaal: 2 bergmiddel voor reis
goed; 6 siddering; i 1 dun; 12 roofdier: 14
kortharig konijn; 15 deel van een schip;
17 keur. 19 Perzische munteenheid: 21
inrichting voor het verven; 22 sieraad;
23 bijwoord; 24 organische amoniak-
verbinding; 25 muzieknoot; 26 dochter
van Cadmus en Harmonia; 28 dorpsaf-
val; 30 onmiddelijk daarop; 31 talent; 33
inhoudsmaat voor droge waren; 34 ri
vier in Egypte; 35 kans op onheil; 38 het
eerstkomend; 41 opstootje; 42 vlies; 44
reeds; 46 ten dele; 48 lidwoord: 49 onde-
(eschikte; 51 soort aap; 53 hetzelfde, 54
onaantrekkelijk; 56 inlands landbouwer
in Idon; 57 opperlijn van het dak; 59
zandheuvel; 60 scnarmer van een
hengsel: 61 een of meer noten na een
triller, bij wijze van muzikale versiering;
62 ondergrondse ruimte
Vertikaal: 1 schermbloedig gewas: 2
rechtmatig trots; 3 verwoed; 4 maat
stok; 5 vrouwelijk dier; 7 symbool voor
erbium; 8 woordelijk: 9 Engelse zwaard
lelie; 10 van kracht zijnde; 12 plaats in
Noord-Brabant; 13 achtregelige strofe
in vijfvoetige jamben; 16 ijzerhoudende
grond; 17 jaartelling; 18 hoog aanzien;
20 plaats in België; 26 elkeen; 27 gebe
rgte in Sovjetunie; 28 toegehaalde
strik; 29 arbol^uur: 30 insekt; 32 het
plotseling omslaan van een scheepszeil;
36 rechtvleugelig insekt; 37 vertederen;
38 guillotine: 39 solo-uitvoering; 40
daarna; 43 de oudere: 45 deel van de vin
ger: 46 vallei; 47 ruime japon der acht
tiende eeuw: 48 op die tijd; 50 eenmaal;
52 wezen: 55 dorsachtige zeevis; 58 los-
wal; 60 uiting van voermoiedheid.
De Bols bridgetip-competitie is een dusdanig
doorslaand succes gebleken dat een nieuwe afle
vering al weer voor de deur staat. De formule is
eenvoudig. Een aantal spelers van wereldformaat
geeft een tip, een voor het praktische spel bruik
bare aanbeveling t.a.v. uit- of tegenspel. De tips
worden beoordeeld door een jury van 30 interna
tionale experts, waaronder dit jaar ook Uw me
dewerker.
De eerste inzending in dit seizoen ils van mevrouw
Dorothy-Hayden Trulscott (Amerika), één der
sterkste speelsters ter wereld en echtgenote van de
bekende bridgejoumalist Alan Truscott. Zij
schrijft: De laatste belangrijkste aanvullilnlg op
signaleergebied is 40 jaar geleden gentroduceerd en
al die jaren is er een belangrijke leemte gebleven in
de methoden die de vedediging ten dienste staan.
Veronderstel dat West tegen een contract van 3SA
door Zuid, uitkomt met Sch 4, waama hij te zien
krijgt:
Dummy Sch 9, 7.
West Sch A, 10, 8, 4, 2; Oost Sch B; Leider Sch H.
Van tafel wordt de 7 gespeeld, oost de boer en Zuid
neemt de heer. Wie heeft de vrouw?
Westweëthetniet.
Sch 9, 7;
Ha V, 10, 2;
Ru 7.6,5.4:
KI A. H, V. B;
Sch A, 10, 8, 4, 2: F~
Zuid 1 Ru, Noord 2 KI, Zuid 2 SA en Noord 3 SA,
West komt uit met Sch 4 via de boer voor de heer.
Zuid speelt klaveren na en Oost gooit de tien: Part
ner. jouw uitkomst bevalt me, ga er mee door. Zuid
verliest de ruitensnit aan de heer en weet nu dat hij
veilig schoppen kan doorspelen. Veronderstel nu
dat het spel is:
Ha 9, 8, 7;
Ru H3;
KI 9. 7, 3.
w o
Sch H, 6, 3;
Ha A, 5, 3;
Ru A. V. B.
KI 6. 5. 4.
Sch V, B, 5,
Ha H, B, 6, 4;
Ru 10, 9, 8;
KI 10. 8. 2;
Sch A 10,8 4, 2
Ha 9, 8, 7
Ru H, 3.
KI 9. 7, 3.
Sch H, V. 3
Ha H, 5, 3
Ru A, V, B, 2
KI 6. 5, 4.
De bieding is hetzelfde en west start opnieuw met
Sch 4. Opnieuw volgt klaveren, maar nu speelt oost
de twee. West komt aan slag met Ru 4 en weet nu
dathij nietveilïgschoppen kan spelen. Hij probeert
Ha 9 en dat blijkt een schot in de roos. Oost neemt
het aan, speelt schoppen en het contract gaat twee
down.
Zaterdag 16 oktober heeft u een unieke kans om
bridge van wereldformaat te aanschouwen. Het be
faamde Italiaanse Lancia-team met o.a.
Belladonna-Garozzo speelt dan in het kader van de
Interpolis Denksportrmanifestatie tegen Neder
land. De wedstrijd is op rama te volgen; de toegang_
is gratis. Plaats "vah handeling het Turfschip te'
Breda, waar U ook een aantal topdam- en schaak
evenementen kunt aanschouwen.
Tot zove ccn weinig interessante par
tij. De opening verliep lichtelijk in
zwarts voordeel, hetgeen resulteerde
in pionwinst op de twintigste zet.
Wat daama gebeurde, was meer
schuiven dan schaken. De tweede
J"" er tegenaan gooide,
winst voor zwart, die on~
in tijdnood was geraakt,
nnen meer en
paard tegen een slechte loper. De
eerste analyses waren voor Goes dan
ook hoopgevend. 's-Maandags op de
Goese clubavond vonden Van Nis-
