FNV ZET EIS KRACHT BIJ:
EXTRA PRIJSCOMPENSATIE
PZC
Rhodesië-conferentie
op 25 oktober in Genève
Brabant en Zeeland willen
mogelijkheden voor
juridische
grenssamenwerking
Stremming door treinbotsing
Prijzen ditjaar al met 67procent gestegen
Duitse prijzen
in jaar maar
4 pet. hoger
DEELNEMERS NOG NIET BEKEND
Deense veerboot
in moeilijkheden
Granaten
verzamelen
pugina 13
219e jaargang no. 240
Zaterdag 9 oktober 1976
stok b.v.
badhuisstraat 153
vlissingen
tel. 01183-13320/121
Voor advertenties zie pagina.
0/12006
iVan onze redactie economie)
DEN HAAG - Nu de prijzen dit jaar al met 6,7 procent zijn gestegen, gaat de vakbeweging haar eis
kracht bijzetten voor een aanvullende loonmaatregel. Enkele maanden geleden al had de Federatie
Nederlandse Vakbeweging (FNV) gesteld dat als het verschil tussen het aprilcijfer van de prijzen (4
procent) was vermeerderd tot 6 procent zij om een aanvullende loonmaatregel van de regering zou
vragen. Nu het peil van 6 procent is bereikt zal binnenkort, naar kan worden verwacht, over deze eis
worden gesproken tussen kabinet en vakbeweging.
De FNV heeft de eis zodanig geformu
leerd dat er een loontoeslag zou moeten
komen van ongeveer 40 gulden bruto
per maand. Nadere besprekingen zul
len moeten uitmaken of de regering in
derdaad genegen is om aan dit verlan
gen toe te geven. Minister Boersma (so
ciale zaken) heeft eerder gezegd dat er
wel te praten valt, maar dit hield nog
niet in dat hij bereid is om de eis in te
willigen. Verwacht mag worden dat de
kwestie maandag in het kabinetsbe
raad, dat wordt gehouden met het oog
op de algemene beschouwingen, aan de
orde wordt gesteld.
Maandag zal ook de federatieraad van
de FNV zich buigen over de cijfers, die
vrijdag uit de bus van het CBS zijn ge
komen. Hij zal dan vermoedelijk in een
brief aan de regering het eerder uitge
sproken verlangen nader onderstrepen
en aandringen op spoedig overleg. Over
leg over arbeidsvoorwaardenbeleid in
het algemeen tussen regering, werkge
vers en werknemers was al eerder gep
land voor een datum die ligt na de alge
mene beschouwingen, waarschijnlijk
eind oktober.
Het valt nog te bezien of de nieuwe
prijsgegevens eerder, speciaal, overleg
nodig en wenselijk zullen maken. De
prijsbeweging tussen half augustus en
half september is zodanig uitgepakt dat
het prijsindexcijfer is gestegen van 4.9
tot 6,7 procent. Dit was precies de 2 pro-
PAGINA 2
beroerd
Duurder leven en minder feestdagen in
air-shuttle
Opinie: Het luchtverkeer op de lijn
Amsterdam-Londen neemt toe en wordt
uitgebreid.
cent ten opzichte van april, die de vak
beweging aanleiding had gegeven tot
haar eis. Het ministerie van economi
sche zaken zegt in een toelichting dat
fie (inclusief het kopje koffie buitens
huis). patat frites, meubelen,
elektriciteits- en treintarieven en
schoeisel. Prijsdalingen werden gecon-
deze stijging was voorzien, mede gelet stateerd voor met name eieren. Vooreen
ridder
voorkomen
wraak
PAGINA 29
met pijn
De bonden gaan 'met pijn' akkoord met
de overname van Braat, onderdeel van
het Nederhorst-concern.
ZATERDAG
bestuurder
transcendent
Trancedente meditatie, een drug of de
weg naar wereld verbetering?, Stemmen
uit de kerken en Frans repertoire in 'Van
en voor de draaitafel".
penseel
Het gouden penseel is voor 1976 toege
kend aan Lidia Postma: Hans Warren
heeft het naar aanleiding van een
nieuwe vertaling van 'Le Grand Meaul-
nes' over AlainFoumier
PAGINA 23
retour
Amerikaanse toeristen weten Neder
land (weer) te vinden: Boeken - bridge -
dammen - schaken - puzzelen.
op het feit dat bijzondere prijsverhoging
van met name aardappelen, die in juli
kwart van het pakket goederen en dien
sten. dat in aanmerking komt voor no
optrad. volgens de werkwijze van het teringen in het indexcijfer bleven de
CBS over drie maanden wordt uitge- prijzen c
Dalende trend
September was de laatste maand
waarin deze bijzondere stijgingspost in
vloed uitoefende op het indexcijfer. In
tussen is er in de sector aardappelen,
groenten en fruit een prijsdaling opge
treden, die eveneens in de komende
maanden zal worden uitgesmeerd en
dan weer een wat neerwaarts effect zal
hebben.
De prijsontwikkeling vertoont inmid
dels wel nog steeds een dalende trend.
Maar van de zijde van de vakbeweging,
zowel als van de kant van de consumen
tenorganisaties. zegt men dat deze da
lende trend toch te langzaam gaat en te
laat is ingezet om voor dit jaar nog een
verrassend gunstig totaalprijsstijgings-
cijfer uit de bus te doen rollen. De zoge
naamde trend van de prijsbeweging is
nu gekomen op 8.1 procent; dat is het
verschil in prijspeil tussen september
1975 en september van dit jaar. Niette
min is te verwachten, zo zeggen des
kundige waarnemers, dat de prijsstij
ging dit jaar toch wel zeker boven de 8.5
procent zal komen. Hierbij wijst men op
het effect van waarschijnlijk ongeveer
een half procent dat straks zal worden
veroorzaakt door de verhoging van de
btw. dieper 1 oktober jl. is ingegaan.
Volgens het ministerie van economi
sche zaken komt de afnemende prijs
stijging ook hierin tot uitdrukking dat,
terwijl nu een prijsverhoging in septem
ber van 1.1 is geregistreerd, de overeen
komstige stijgingspercentages voor
september 1975 en september 1974 res
pectievelijk 1.3 en 1.5 procent bedroe
gen. Een derde aanwijzing voor een
neerwaartse beweging ziet het ministe
rie in het feit dat de prijzen in september
1976 ten opzichte van december 1975
met 6,7 procent zijn gestegen, althans
vergeleken met overeenkomstige stij
gingspercentages van achtereenvol
gens 7.7 en 8,2 procent in het vorige en
daaraan voorafgaande jaar.
De belangrijkste stijgingen, die zich
tussen half augustus en half september
voltrokken, deden zich voor bij kleding,
vooral dameskleding, met een invloed
van 0,4 procent. Het CBS heeft hierbij
toegelicht dat deze prijsstijgingen voor
een vijfde deel worden veroorzaakt
doordat de augustusindex nog uitslui
tend betrekking had op het zomerpak-
ket, terwijl in de septemberindex het
winterpakket van de kleding gedeelte
lijk is verwerkt
Ook duurder werden onder meer kof-
WIESBADEN - De kosten van het le
vensonderhoud in West-Duitsland zijn
in een jaar tijd tot en met september
slechts met vier procent gestegen, zo
blijkt uit gegevens van het centrale bu
reau voor de statistiek in Wiesbaden.
Een zo kleine stijging heeft zich in ruim
vijf jaar niet meer voorgedaan. In
Niet onredelijk
De financiële expert van de WD-
fractie in de Tweede Kamer. dis. Van
Aardenne, zei vrijdagavond de verlan
gens van de vakbeweging niet onbillijk
te vinden. Maar hij vond dat de vakbe
weging er verstandig aan zou doen om -
nu de prijscijfers precies op de twee-
procentsgrens terecht zijn gekomen - af
te zien van de eis tot een prijscompensa
tie. „Het lijkt me voor hen beter om vol
gend jaar de onderhandelingen over de
lonen in te gaan in de wetenschap dat er
een achterstand is. Dat versterkt hun
onderhandelingspositie".
Maar als de regering volgende week niet
bereid blijkt zelf een stapje terug te doen
in haar uitgaven, dan vindt Van Aar
denne een prijscompensatie niet onre
delijk. Of zijn fractie ook een motie in die
zin zal willen steunen, kon hij vrijdaga
vond nog niet zeggen. Overigens
noemde hij de prijsstijging wel „een ver
velende zaak". Hij vreesde dat het prij-
scijfer in de komende maanden nog veel
sterker zal stijgen door de verhoging
van de btw per 1 oktober.
Andere politici konden of wilden vrij
dagavond nog geen reactie geven op
deze nieuwste cijfers. De fïnancieel-
economische experts van de PvdA zou
den zich zaterdag over deze nieuwe ge
gevens beraden. De Tweede Kamer zal
hoogstwaarschijnlijk volgende week.
bij de algemene beschouwingen over
de rijksbegroting voor 1977, al een uit
spraak moeten doen over de vraag of al
dan niet tot een prijscompensatie
overgegaan zal moeten worden.
PRETORIA-Premier Vorster. links, aan het hoofd van de tafel, heeft vrijdag in Pretoria metzeven Thuislandsleiders gesproken
over derecenierassenonlasten. Tijdens het gesprek, dal door dezwarteleiderswasaangevraagd.waarschuiudedeZoeloe-leider
Boethelezi (r) Vorster dat de Afrikanen tot de conclusie zullen komen dat geweld hun enige alternatief is als zij geen politieke
rechten krijgen.
Amerikaanse
kermis
De Amerikaanse presi-
dentsverkiezingen blijven de
u&PtC aandacht trekken door niet
ter zake doende affaires. Zo is
fenggj er nu weer een nationale rel
aan de gang naar aanleiding
van een weinig gelukkige uitlating van
Ford over de Oostbloklanden. Zij zou
den niet door de SowjekUnie worden
overheerst, aldus de president tijdens
het debat deze week met zijn rivaal Car
ter. Een ongelukkige opmerking, al
thans op dat moment en die plaats. Er
zijn echter ook situaties denkbaar
waarin dezelfde uitlating kan worden
uitgelegd als een voorbeeld van wijs
staatsmanschap. Bij een bezoek aan
Joegoslavië of Roemenië zou de be
wuste opmerking president Ford in
dank zijn afgenomen. Bovendien past ze
bij wat sinds een jaar 'de geest van Hel
sinki' wordt genoemd, het resultaat van
de conferentie over veiligheid en sa
menwerking in Europa- In de slotakte
van die conferentie - ze werd vorig jaar
augustus ondertekend - staat dat de
deelnemende landen wederzijds hun
soevereiniteit en hun individualiteit
zullen eerbiedigen. De handtekening
van Ford staat eronder, maar ook die
van Brezjnev en van de andere Oosteu-
ropese staatshoofden. Ford heeft eigen
lijk niets anders gedaan dan het herha
len van deze Helsinki-verklaring. Niet
temin was het politiek - of liever: electo
raal gezien - onhandig om daarmee nu
voor de draad te komen. De Oosteuro-
pese werkelijkheid wordt bovendien in
het westen anders ervaren dan in Fords
betoog werd aangegeven. Het opval
lende in deze kwestie is echter voorat
dat van een in wezen onbelangrijke op
merking een kernpunt in de verkie
zingsstrijd wordt gemaakt
Va.
fiantlijn
LONDEN (RTR/AFP) - De conferentie
voor het instellen van een voorlopige
multi-raciale regering in Rhodesiê
wordt op maandag 25 oktober in Ge
nève geopend. Dit heeft de Britse mi
nister van buitenlandse zaken Anthony
Crosland vrijdag bekendgemaakt.
In een verklaring zegt Crosland, dat hij
heeft besloten een conferentie te beleg
gen 'die op donderdag 21 oktober bij
eenkomt met het oog op een formele
opening op maandag 25 oktober'. Dit zal
de delegaties en de conferentievoorzitr
ter. de Britse VN-ambassadeur Ivor Ri
chard. in de gelegenheid stellen inlei
dende privë-gesprekken te voeren.
Crosland zei dat hij de namen van dege
nen die voor de conferentie zijn uitge
nodigd volgende week in het parlement
zal bekendmaken, mogelijk dinsdag.
De conferentie zal naar verwachting
minstens twee weken duren. De te vor
men voorlopige regering moet de afge
scheiden Britse kolonie binnen twee
jaar naar een zwart meerderheidsbe
wind en onafhankelijkheid leiden. Later
op de dag heeft een Rhodesïsche rege
ringswoordvoerder bekendgemaakt dat
premier Ian Smith de Rhodesische re
geringsdelegatie naar de Genève-
conferentie zal leiden.
De andere delegaties zullen voorname-
gustus bedroeg de stijging ten opzichte van die plaats ir. de richtingen Venlo en
van een jaafTëvoren nog 4,6 procent en
in juli 4,1 procent.
UTRECHT (ANP) - Als gevolg van een
botsing tussen een reizigerstrein en een
goederentrein op het stationemplace
ment van Eindhoven, waarbij een wis-
.•erd beschadigd is 't treinverkeer
ligplaats in de ri
Weert vrijdag gestremd geweest.
Het treinverkeer was vrijdagavond
tegen half zeven vrijwel weer normaal.
Vrijdagochtend was al treinverkeer mo
gelijk tussen Eindhoven en Venlo. NS
deelde mee dat de materiële schade
aanzienlijk is Een van de twee treinstel
len van de reizigerstrein.werd zwaar be
schadigd. Een in de goederentrein mee
rijdende motorwagen met post kantelde
behoorlijk
lijk bestaan uit zwarte Rhodesische na
tionalisten. Naar verwachting worden
ze geleid door Joshua Nkomo. bisschop
Abel Moezorewa en Robert Moegabe.
Volgens ingelichte kringen in Londen
zullen Zuid-Afrika en de zwarte Afri
kaanse 'frontlijn-staten' - Zambia, Tan
zania, Botswana. Mozambique en An
gola niet in Genève vertegenwoordigd
zijn. Of vertegenwoordigers van deze
zwarte Afrikaanse landen als 'waarne
mers' naar de conferentie zullen komen
was in deze kringen niet bekend.
Zuid-Afrika
Een zwarte leider heeft vrijdag premier
John Vorster van Zuid-Afrika recht
streeks gewaarschuwd dat de Afrikanen
tot de conclusie zullen komen dat ge
weld hun enige alternatief is als zij geen
politieke rechten krijgen. Gatsja Boe
thelezi, politieke leider van de grootste
stam. de Zoeloes, ontmoette Vorster
met zeven andere thuislandleiders.
Boethelezi is de leider van ca. vijf mil
joen Zoeloes. Voor de ontmoeting met
Vorster zeiden 'de zwarte leiders dat zij
zouden eisen.
beëindiging van rasdiscriminatie.
gratis verplicht onderwijs voor
zwarte kinderen (blanken hebben dat
al).
opheffing van wetten die vrije bewe
ging van zwarten van thuislanden naar
steden onmogelijk maken.
erkenning dat zwarten in steden
Zuidafrikaanse burgers zijn.
(De regering maakte plannen om zwar
ten tot burgers van hun eigen thuislan
den te maken).
De zwarte leiders eisten ook een confe
rentie van vertegenwoordigers van alle
rassen om een nieuwe politieke orde en
grondwet voor Zuid-Afrika op te stellen.
Premier Vorster heeft de eisen inzake
een nationale multiraciale conferentie
verworpen. Ook weigerde Vorster de
vrijlating van gearresteerde zwarte na
tionalisten te overwegen. Maar. in ante
woord op eisen voor de opheffing van
rasdiscriminatie, 'verklaarde de pre
mier'. aldus een gezamenlijke verkla-
schadigd. De motorwagen moest met ring. „dat het de politiek van de regering
een kraan weer overeind worden geta
keld. De locomotief van de goerentrein
werd licht beschadigd;
Foto: de ravage nadat de treinen zijde
lings op elkaar waren gebotst.
was zich af te wenden van discriminatie
en deze op te heffen."
De Sowjet-Unie heeft vrijdag met An
gola. als eerste- land- in Zuidelijk-
Afrika, een vriendschaps- en samen
werkingsverdrag getekend.
AANDRANG IN DEN HAAG OP 'VERDRAGSMATIGE BEVOEGDHEDEN'
GEMEENTEN MOETEN
VERDRAGEN
KUNNEN SLUITEN
MIDDELBURG - De commissarissen
van de koningin in Zeeland en Brabant
zullen bij de minister van binnenlandse
zaken gezamenlijk aandringen op de
totstandkoming van een regeling
waarbij gemeenten aan beide kanten
van de Nederlands - Belgische grens op
een aantal terreinen beter kunnen sa-
menwerken. De colleges van gedepu
teerde staten van de twee provincies
zijn het erover eens dat de provincies of
de gemeenten aan de grens 'verdrag-
matige bevoegdheden' moeten krijgen.
Zij menen dat een juridische vorm
moet worden gevonden waardoor de
samenwerking tussen bijvoorbeeld
brandweren, gezondheidsdiensten,
ambulancediensten en organisaties op
cultureel gebied in de twee landen be
ter gestalte kan krijgen.
De commissaris van de koningin in Zee
land, dr. C. Boertlen, liet vrijdagmiddag
tijdens een persconferentie die volgde
op een gezamenlijke vergadering van de
colleges van gs weten, dat de twee
commissarissen er bij de minister van
binnenlandse zaken op zullen aandrin
gen dat internationaal overleg over deze
kwestie gevoerd wordt. Mogelijk zullen
ook andere provincies - Limburg - bij
overleg over samenwerking tussen ge
meenten en provincies in Nederland en
Beigie betrokken worden.
De heer Boertien wees er vrijdag op dat
bijvoorbeeld in een aantal Zeeuws-
Vlaamse grensplaatsen samenwerking
bestaat tussen brandweren en ambu
lancediensten. maar dat daar geen juri
dische basis voor is. omdat de wetten in.
de twee landen uiteraard niet wederke
rig geldig zijn.
Naar de mening van de Zeeuwse corn-
zou men moeten streven naar
een situatie, waarin gemeenten uit de
twee landen zelf verdragen mogen slui
ten, eventueel onder toezicht van de
provincies.
Technisch contact
Bij het o verleg zijn vrijdag ©ok een aan
tal stappen gezet om regionaal tot meer
(technische) samenwerking te komen.
Besloten is, dat de planologische dien
sten van beide provincies op twee ter
reinen met elkaar nauwere contacten
zullen onderhouden:
- in de eerste plaats waar het gaat om
de waterhuishouding In het toekom
stige Zoommeer, tussen Philips- en Oes-
terdam. Het Brabantse college heeft gs
van Zeeland daarover nader geïnfor
meerd. Tijdens het persgesprek zei dr.
Boertien over het Zoommeer: „We vin
den het politiek wel een belangrijke
zaak om te streven naar één standpunt
van Brabant en Zeeland, maar voor we
daartoe kunnen komen moeten eersteen
aantal vragen in het technische vlak
worden opgelost."
- verder zullen de PPD's contact met
elkaar houdenover de ontwikkeling van
(Slot zie pagina 7 kolom 4)
an uit de Amerikaanse democratie
bekeken waren er deze week veel be
langrijker punten aan de orde In het de
bat tussen Ford en
Carter. Bijvoorbeeld
het verwijt van Car
ter dat de huidige
president, niet
staat is zelf een bui
tenlands beleid te voeren omdat Kis
singer de dienst uitmaakt. Deze
Harvard-professor reist als een soort
Amerikaanse superpresident de wereld
door, waardoor Ford in wezen een se
cundaire figuur wordt, zo was de teneur
van Carters betoog. Binnen het Ameri
kaanse systeem is dat een hard verwijt
De president wordt er immers met zo
veel woorden van beschuldigd, dat hij
niet het nationale leiderschap bezit dat
hem krachtens de constitutie toekomt
Ford bleek niet in staat deze aanval van
Carter op juiste wijze te pareren en dat
tekende zijn zwakke positie op het stuk
van buitenlandse zaken sterker dan zijn
ongelukkige opmerking over de Oost-
europese landen. Overigens versterkte
deze laatste uitlating weer wel de indruk
dat Ford niet zelf zijn buitenlandse poli
tiek bepaalt Maar dat neemt niet weg
dat de gewraakte uitlating geen hoofd
zaak is. En dat wordt er nu van gemaakt
Bij Carter gebeuren soortgelijke za
ken. De afgelopen weken verloor hij een
deel van zijn populariteit door uitlatin
gen die her en der eveneens als ongeluk
kig zijn gekwalificeerd. Een uitglijder
met name was in dit opzicht zijn verkla
ring in een in tervie w met Playboy d at hij
wel eens 'met wellust' naar andere
vrouwen had gekeken. Dat had hem
achteraf wel gespeten, maar als gelovig
man was hij ervan overtuigd dat God
hem deze zonde had vergeven, zo onge
veer was Carters betoog. De storm
daarover in de Verenigde Staten is nog
niet bedaard: in allerlei columns in di
verse bladen wordt er nog steeds op ge
zinspeeld. De befaamde Art Buchwald
kwam al vrij spoedig met een fraaie
reactie: ook hij kende de aanvechting
die de presidentskandidaat had be
schreven. ook hij rekende er op dat hem
op het hoogste niveau vergiffenis zou
worden geschonken, maar hij vroeg zich
af of dat wel voldoende was: zou zijn
vrouw hem wel zo makkelijk vergeven?
Bij het lezen van dergelijke merk
waardigheden vraagt men zich met
een lichte verbijstering af of de keuze
van een Amerikaanse president nu in
derdaad moet worden bepaald door het
opkloppen van dit soort opmerkingen.
Aan de andere kant: het alternatief in
een totalitaire staat is aanzienlijk min
der aantrekkelijk: een machtsstrijd ach
ter gesloten deuren, waaruit tenslotte
een leider komt over wiens lusten en 1 as
ten zelfs niet mag worden gefluisterd.
Dan is het toch maar beter een presi
dent te verkiezen via een kermis dan
met wapens in de hand. Maar een ker
mis is het weL
DEN HAAG (ANP) - De Deense veer
boot Geltind is vrijdagavond in moei
lijkheden geraakt tussen Fuenen en het
Deense vasteland.
De kapitein van het 'roll-on-roll-ofF-
schip meldde dat water de machineka
mer binnenstroomde en vroeg hulp voor
de evacuatie van de 250 passagiers, Een
andere veerboot, de Hansa, is later bij de
Geltind langszij gekomen. Ook een he
likopter arriveerde bij de veerboot om
"hulp te verlenen. Het radionoodverkeer
werd toen beëindigd.
Op Schiphol is vrijdagavond de
nieuwe Tunesische ambassadeur in ons
land, dr. Slaheddine el Goulli aangeko
men.
