hoe komen we de
winter door?
herfst en
winter:
volop mogelijkheden voor reisje
laat die televisie eens uit
en pak een boek
van
Singapore
tot
zoutelande
fatum
van het
spel
beschikt
VRIJDAG 8 OKTOBER 1976
De platenmaatschappij van Gerard Cox zou er ver
standig aan doen om de tophit van enkele jaren terug
iveer opnieuw in de roulatie te brengen: "t Is weer
voorbij die mooie zomer' Nog slechts zeldenals we de
staatjes van het KNMI mogen geloven, zijn deze woor
den zo bewaarheid geworden als in deze herfst, nu de
naderende winter als een kille dweil over onze ver
schroeide lijven valt. Op hel moment dat. we enkele
weken terug nog in een tuinstoel in de avondzon zaten
na te genieten van een bezoek aan het strand, is de
vurige bron van al dit genoegen reeds lang achter de
nok van de overburen verdwenen De tuinstoelen heb
ben nog enige tijd geaarzeld tussen het schuurtje en
een definitieve plaats op zolder, maar uiteindelijk
moet de natuur zijn loop hebben. Van de asters bloeien
alleen nog de herfstasters. Een enkel viooltje heeft zich
verstout een tweede jeugd te beginnen, maar die zal
nimmer tot ouderdom voeren.
De aandach t verplaatst zich naar de kamerplanten en
voor het eerst in maanden wordt door velen het tv-
journaal van zeven uur weer eens bekeken. We leven
weer binnen, waar de kachel van de centrale verwar
ming inmiddels is gecontroleerd en voor gebruik ge
reed gemaakt. De lichten gaan steeds vroeger aan en
de avonden worden steeds langer. Hoe komen we de
donkere dagen van deze winter door? Op deze pagina
worden drie suggesties aan de hand gedaan. Binnen
het bereik van iedereen liggen de bezigheden lezen en
spelletjes. Minder eenvoudig, maar daardoor waar
schijnlijk wel zo aantrekkelijk, is het idee om in herfst
of winter eens voor kortere of langere tijd op reis te
gaan, per vliegtuig,per boot of in de auto of de trein. En
dat- hoeft dan niet persé Mallorca te zijn. want Drente is
in deze tijd van het jaar ook erg mooi. Lezen, spelletjes,
reizen .het zijn lapmiddelen na zo'n zomer. Maar de
natuur moet zijn loop hebben, 't Is weer voorbij
„Goedemiddag, meneer. Voor de na
jaarskrant wou ik een verhaaltje
schrijven over vakantiereisjes in de
herfst en winter. Kunt u mij aan wat
informatie helpen?" Vijf minuten la
ter verliet ik het reisbureau, met in
mijn armen een lading folders, waar
de oud papier ophalende muziekver
eniging jaloers op zou zijn. Een paar
uur later zat ik thuis ijverige de mij
nog resterende vakantiedagen op te
tellen. Een blik op mijn banksaldo
maakte evenwel aan alle illusies een
eind. Nou ja ik had dan ook een reisje
naar Pattaya aan de Golf van Siam op
het oog, vanaf 1489,-.
De reisgidsen weten het ook allemaal
zo mooi te brengen. Wie zou er niet
naar Pattaya willen als je leest over
wuivende palmen en glinsterend wit
zand. Of deze zin: 'De gloed van de tro
pische zon lijkt alles en iedereen met
een extra intensiteit te beschijnen,
waardoor bloemen, orchideeën en
bomen nog uitbundiger bloeien en de
bevolking nog vriendelijker en harte
lijker is dan de doorsnee-Thai'. Ga
maar vast sparen.
Om nog even in deze categorie door te
gaan, de reisgidsen maken melding
van reizen naar Bangkok, Ceylon.
Hongkong, Filippijnen, Penang, Sin
gapore, Bali en Indonesië. Reizen die
voor velen van ons een schone droom
zullen blijvën. Of wat dacht u van Ke
nia en Tanzania. Een reisje naar Israël
begint, financieel gezien, al tot de mo
gelijkheden van meer mensen te beho
ren en dat zal zeker het geval zijn met
Sicilië en Rome.
ruime keus
'Sneeu wvakanties en zonnevluchten',
de reisgidsen bictien een ruime keus.
Voor de liefhebbers van wintersport
zijn er verschillende mogelijkheden
in Oostenrijk, Zwitserland, Duits
land, Joegoslavië en Frankrijk. Wie
de voorkeur geeft aan een milder kli
maat, kan natuurlijk terecht in
Spanje en Portugal, maar ook Tunesië
en Egypte worden in de gidsen aan
bevolen.
Voor winterhaters moeten de Canari-
sclie Eilanden ideaal zijn, want de
tekst in één van de vele reisgidsen leert
ons, dat dit 'het aangewezen vakan
tieoord is voor een win tervakantie die
op een zomervakantie lijkt'. Onver
mijdelijk in de gidsen zijn Mallorca,
Benidorm, Costa del Sol, plaatsen die
inmiddels gerenommeerde vakan
tieoorden zijn geworden.
'Griekenland godenland' meldt een
reisgids in grote letters en adviseert
verder om twee weken vakantie te
nemen: één week A thene en één week
Rhodos. 't Is een idee. Dezelfde reis
gids geeft ook de volgende tip: 'Eén
week Malta is een beste tweede vakan
tie' en bovendien zit er een heroïsch
tintje aan, wanthetstaater echt: 'Mal
ta, de bakermat van de Malteser Rid
ders, verheft u in de adel van het va
kantieleven'. Marokko begint ook
steeds meer in trek te komen met va
kantieoorden als Marrakech en Aga-
dir. En ach, wie heeft er nog nooit van
het zonnig Madeira gehoord? We laten
even de reisgids aan het woord over
'het goddelijk geschenk Madeira':
'Waar het nooit winter is. waar u or
chideeën kunt plukken, waar de zeld
zame paradijsbloem bloeit. Yes my
dear, Madeira heeft iets van een lüst-
hof.
NaarRusland-komtoverigensmaarin
één reisgids voor - ga je niet om de
winter te ontvluchten. De tempera
tuur blijft er van november -tot april
stevig onder nul. De mogelijkheden
om, bijvoorbeeld in Moskou, uit te
gaan, zijn ook maar beperkt: geen bars
en geen dancings. Wel is er m de
meeste hotels 'dinner-dancing' en na
tuurlijk kan men een ballet- of theater
avond bijwonen.
Tot de niet alledaagse landen waar
heen reizen worden verzorgd, zijn ten
slotte Senegal en de Seychellen. Mooi
(zeker op de plaatjes), exclusief en dus
duur.
trein
Van veel vakanties wordt de reis naar
de plaats van bestemming per vlieg
tuig gemaakt. Begrijpelijk, want
daardoor wordt de tijd die aan het rei
zen verloren gaat tot een minimum
beperkt. Maar er zijn nog altijd men
sen - en waarschijnlijk meer dan men
wel zou denken - die zich niet zo happy
voelen in zo'n grote stalen vogel en die
liever wat dichter bij Moeder Aarde
blijven. Daarom zit er in het pakket
reisgidsen doorgaans ook wel een gids
die uitsluitend informatie geeft over
reizen per trein of auto. Senegal, Bali,
Hongkong of Kenia zal men er niet in
vinden. Daarheen reizen per trein zou
wat erg tijdrovend zijn. Maar er zijn in
Europa ook verschillende aantrekke
lijke mogelijkheden. Kopenhagen.
Wenen. Duitsland ligt bij wijze van
spreken naast de deur. Zwitserland is
gemakkelijk per trein te bereiken,
evenals Oostenrijk en Italië.
frankrijk
Een win tervakantie in Frankrijk Niet
iets dat direct in de ged achten springt.
Maar de Franse Toeristen Service
heeft toch maar een heel boekje met
uiteenlopende mogelijkheden samen
gesteld. Daar zijn natuurlijk de win
tersportvakanties in plaatsen als Mor-
zrne, Avoriaz, St. Gervais, Val d'Isère,
AimeLa Plage, Les Arcs, Les Deux Al-
pes en Isola 2000. maar waarom niet
eens in de winter naar Panjs of naar
plaatsen aan de Rivièra. zoals
Boulouris-sur-Mer. St. Raphael. Can
nes, Nice of Menton. En ook de stad
Aries in de Provence moet in de winter
de moeite waard zin. In Dieppe (Nor-
mandië) kan men deelnemen aan een
kookcursus, die daar bijna wekelijks
wordt gehouden. Wie zijn Frans niet zo
goed beheerst, hoeft er niet voor terug
te schrikken, want deze Dieppe Cook
ery Course wordt gegeven in het En
gels.
De meeste reisgidsen maken ook mel
ding van een soort 'minitnpskorte
vakantiesnaar bestemmingen die niet
al te ver van huis liggen. Zo kan men
voor twee of zeven dagen naar Londen
vier dagen naar Parijs, vijf of acht da
gen naar Rome, vier of acht dagen
naai- Wenen of zelfs zes dagen naar Is
tanbul. Voor de Zeeuwen zijn met
name interessant de minitnps naar
Londen via de Olaulijn.
eigen land
Soms lijkt het wel of je hebt afgedaan
voor je vrienden, wanneer je niet mee
kan praten over Mallorca, Rhodos,
Las Palmas of de Costa del Sol (hoog
uit over de Costa del Nol, maar om een
dergelijk grapje kan doorgaans-
slechts zuur geglimlacht worden).
Laat ze maar kletsen. Waarom zou het
in eigen land niet goed toeven zijn?
Natuurlijk, het buitenland is machtig
interessant en de reisgidsen vormen
een soort eetlust opwekkend voorge
recht. Maar daarom kan het hoofdge
recht nog best zwaar vallen. In reisgid
sen schijnt altijd de zon. Je zou bijna
denken dat het aan de Costa del Sol en
deCostaBlancanooitnachtwordt. En
de in bikini geklede dames die het al
lemaal nog aantrekkelijker moeten
■maken, hebben altijd een huidskleur
die sterke associaties oproept met een
gekookte kreeft. Zeker de zonnebrand
vergeten. Zelfs de pagina's die over de
wintersportgebieden handelen, laten
uitsluitend zonnige foto's zien. Maar
die sneeuw moet toch een keer geval
len zijn.
Als je in Nederland op vakantie gaat.
weetje tenminste waar je aan toe bent.
Vooreen vijfdaags reisje moetje op z'n
minst rekening houden met twee
buien, één van twee en één van drie
dagen. Maar dat geeft niks, want een
geharde Nederlander heeft zijn regen
pak bij zich en gaat toch wandelen. Als
je in Nederland op vakantie gaat. kan
je er ook van verzekerd zijn. datje een
eenvoudige, Hollandse pot krijgt
voorgezet. Want die olijfolie kan soms
maar wat raar vallen. Nou, bij de NS
hebben ze dat goed begrepen en heb
ben ze een aantal instantrrelsjes sa
mengesteld, die met wat eigen inbreng
heel gemakkelijk opgeklopt kunnen
worden tot een aangename herfstr of
wintervakantie. Zo is er volop gele
genheid om er In herfst, winter of lente
eens voor een paar dagen op uit te
trekken: drie dagen Friesland, Dren
the, Twente, Montferland. Zuid-
Limburg, Noord-Holland, Walcheren,
Texel. Terschelling, Ameland,
Schiermonnikoog, Veluwe. Brabant,
Rijk van Nijmegen, Groesbeek, Put
ten, Garderen, Amsterdam. Rotter
dam, Den Haag.
In de prijs van deze reisjes zijn ver
schillende dingen begrepen, zoals al
tijd de treinreis van elk station in Ne
derland naar de vakantiebestemming
en terug, volledig pension van het di
ner op de dag van aankomst en de
lunch op de dag van vertrek en vaak
ook een abonnement op het plaatse
lijke streekvervoer. Met de NS kan
men overigens ook eventjes over de
grens gaan kijken; vier dagen naar
Monschau of Tecklenburg, twee dagen
naar Brussel, een weekend naar Ant
werpen, Gent, Brugge, Luik. Düssel-
dorf, Keulen of Hamburg, drie dagen
naar Munster of vier dagen naar
Sauerland. Daarnaast verzorgt de NS
ook achtdaagse appartementenreizen
naar Ameland, Bergen (N-H), Zoute
lande, Valkenburg, de Ardennen en
Sauerland. Een overvloedige keus.
Aan het slot van dit verhaal kunnen
we niet anders doen. dan de lezers die
door het bovenstaande zijn aange
moedigd om een korte herfst- of win
tervakantie te houden, te verwijzen
naar één van de erkende reisbureaus.
Met de armen vol reisgidsen komt u
weer thuis. Maar het doorbladeren is
een feest, op zichzelf al een korte va
kantie. Met altijd zon, ook als het bui
ten regent, De gidsen zijn gratis, dus
een goedkoper uitje is nauwelijks
denkbaar.
Wordt het weer een hele winter 'bui
zen' Van 'Hollands Glorie' via Mies
en Willem naar de Wie-kent-kwis en
de Hammonds? Met kaas uit het
vuistje en de pils binnen handbereik?
Avond aan avond? Wegdommelend
bij 'Den Haag vandaag' en induttend
tijdens het laatste journaal? Het zal
wel weer. De schoolmeester moet het
allemaal hebben voorzien, toen hij
halverwege de vorige eeuw, in dicht
vorm, zijn toekomstvisie gaf op het
nageslacht:
'Bleeke kind'ren. kranke moeders.
Neven met een breukband aan.
Scheele zusters, bochelbroeders.
Vaders, die uit kuchen gaan,
Ramlend vee. met kwik bevracht
Machteloos, mislijk nageslacht.'
En toen moesten radio en televisie nog
uitgevonden worden. Maar kaas en
bier waren er al wel en die zijn uitste
kend te combineren met een goed
boek, bijvoorbeeld een boek met de
humoristische verzen van de School
meester. Dit was het pseudomem van
Gerrit van de Linde, die op 12 maart
1808 te Rotterdam werd geboren als
zoon van Jan van de Linde en Hester
de Vooys. Voordat hij op 27 januari
1858 op Cromwellhouse, Highgate,
Londen, overleed, had hij als 'de
Schoolmeester' grote bekendheid
verworven met 'de proeven van zijn
speelsch en dichterlijk vernuft' (zoals
Jacob van Lennep het uitdruktei, die
werden gepubliceerd in de almanak
'Holland' Jacob van Lennep bundelde
na de dood van Van de Linde de wer
ken van de Schoolmeester Al werden
de gedichten van de Schoolmeester
meer, dan een eeuw geleden geschre
ven, ze zijn grotendeels de moeite van
het lezen waard gebleven. Lezen is
trouwens altijd de moeite waard. Veel
meer dan bijvoorbeeld televisiekijken.
Laat dat ding nou maar eens een paar
avonden per week uit. Scheelt trou
wens ook in de stroomkosten. De win
teravonden lijken erg lang, maar met
een goed boek vliegt de tijd om. En het
geeft zo'n tevreden gevoeL
De gedichten van de Schoolmeester
zullen wellicht wat moeilijk verkrijg
baar zijn - de boekhandelaar zal het
boekje waarschijnlijk moeten bestel
len, maar dat doet de boekhandelaar
graag - maar daarnaast zijn er nog vele
duizenden boeken die wel zo voor het
grijpen liggen en die in staat moeten
worden geacht verschillende wintera
vonden te maken tot feestavonden.
l.p. boon
en is op dit moment waarschijnlijk al
verkrijgbaar. Voor vele kinderen is het
ongetwijfeld goed nieuws, dat de boek
jes over Jip en Janneke (van wie an
ders dan Annie M. G. Schmidt) zijn ge
bundeld, zodat een kloek werk van 400
bladzijden ontstond, met tekeningen
van Fiep Westendorp. Een boek dat-in
de zak van Sinterklaas niet zal mis
staan. Van de Zeeuwse dichter-
schrijver Hans Warren komen twee
nieuwe werken in de handel: een bun
del openhartige liefdespoëzie 'Zeggen
wat nooit iemand zei'en tot een roman
vervlochten verhalen, onder de titel
'Demetrios'. Nog onbekend is de naam
van Martin Melskens. die debuteert
met de roman 'Screenplay en de
vloed', in een eigentijds decor van
hippe jeugd, die zich een beetje uitleeft
in sex. drank en een joint van tijd tot
tijd. Van de uit Vlissingen afkomstige
dichter Hans Verhagen verschijnt om
streeks februari een nieuwe bundel
gedichten.
brachten, schreven na 'All the presi
dent's men' het boek 'The final days',
dat in Nederlandse vertaling ver
schijnt onder de titel 'Nixons laatste
dagen'. Van het beroemde boek 'Max
Havelaar' van Multatuli verschijnteen
onverkorte herdruk met 32 foto's uit
de film van Fons Rademakers. De
televisie laat de door Godfried Bo-
mans geschreven avonturen van Pa
Pinkelman weer herleven en natuur
lijk zijn deze boeken dus weer ver
krijgbaar.
herdrukken
beperkt
De Nederlandse uitgeverijen hebben
voor deze herfst en winter overigens
weer de nodige publicaties op stapel
staan. Velen -zullen zich waarschijn
lijk al verheugen op een nieuw werk
van de hand van Louis Paul Boon: „De
zwarte hand', een boek dat dze maand
verschijnt. Dit werk van de Vlaamse
meester, dat als ondertitel draagt 'of
het anarchisme van de negentiende
eeuw in het industriestadje Aalst',
wordt aangekondigd als een soort
vervolg op Boons met vijf literaire
prijzen bekroonde sociale documen
taire 'Pieter Daens'.
Een andere naam die er uitspringt bij
het bekijken van de lijst met nieuwe
uitgaven is die van Jan Cremer, de
man die in het begin van de jaren zes
tig naam maakte metzijn 'onverbidde
lijke bestseller' 'Ik Jan Cremer'. In na
volging van vele schrijvers heeft hij
zich nu ook op zijn jeugd gestort en
schreef 'Jongensleed'. Dit ruim 300
pagina's dikke boek mag men ove
rigens pas in het vooijaar verwachten.
Het nieuwste boek van Simon Car-
miggelt, altijd goed voor een grote le-
zersschare. is getiteld 'Ze doen maar'
De lijst van boeken die deze herfst en
winter zullen verschijnen, is schier
eindeloos. We kunnen daarom slechts
een beperkte greep doen uit het aan
bod van Nederlandse en vertaalde li
teratuur. boeken over politiek, ge
schiedenis, psychologie, hobby, enzo
voorts. enzovoorts.
Van de herontdekte Noorse schrijver
KnutNamsun verschijnt 'Het laatste
hoofdstuk' en Virginia Woolf hield een
'Schrijversdagboek' bij. waarvan nu
een Nederlandse vertaling verschijnt.
De liefhebbers van de schrijver Konsa-
lik kunnen voorlopig weer even voor
uit met 'Liefde is sterker dan de dood'
en .Een hemel vol sterren'. De laatste
roman speelt zich voor een belangrijk
deel in Nederland af. Van de hand van
Olaf J. de Lande 11 verschijnt 'De porse
leinen spiegel' en Jan Koesen schreef
na zijn debuut 'Bus gegijzeld' een
nieuwe thriller, getiteld 'Salvo voor de
sjah'. De succesvolle serie van Anne en
Serge Golon over Angélique wordt
voortgezet met deel dertien 'De sa
menzwering'. Leonard Huizinga her
schreef op zijn manier een aantal be
kende sprookjes. onderde titel'Je leeft
maar zo kort en je bent zo lang dood'.
Van de Nederlandse detective
schrijver A. C Baantjer verschijnen
'De Cock en het lijk aan de kerkmuur'
en 'De Cock en de zorgvuldige moor
denaar'. Meneer A. E. Hotchner
schreef een boek over Doris Day, me
neer R. N. Berki een boek over het so
cialisme en dr. Claude Maïllard een
boek over prostituees. De journalisten
Bob Woodward en Carl Bernstein, die
het Watergate-schand aal aan het licht
En we zijn nog lang niet aan het einde
van de lijst. We noemen van James
Baldwin 'Het werk van de duivel', ge
heel herziene herdrukken van de be
kende boeken van J. B. Charles 'Volg
het spoor terug' en 'Van het kleine
koude front' en willekeurig rijk geïl
lustreerde werken als een boek over
piraten (door David Mitchell, ver
taald door Bab Westerveld) en een
boek over erotische prentbriefkaar
ten (door Barbara Jones en William
Quellette, vertaald door Gerrit Kom
rijk
Glenn Infield schreef een boek over
het privéleven van Adolf Hitler, onder
de titel 'Eva en Adolf. Bertus Aafjes
schreef verhalen over plaatsen als
Amsterdam. Den Haag, Edam. Goude
en Veere onder de verzameltitel 'In de
Nederlanden zingt de tijd' en Hubert
Lampo schreef 'De Pnns vanMagonia'
overeen tragische vriendschap tijdens
de Tweede Wereldoorlog. Bob Meijer,
de nieuwslezer van het NOS-joumaal
die vertrok omdat hij zich niet kon
verenigen met de tekst die hij
moest voorlezen, schreef over deze
controverse het boek 'Het belangrijk
ste nieuws werd verzwegen...'
Tenslotte willen we er nog even op wij
zen, datna de verschillende standaard
werken onder de vlag 'Winkler Prins'
er nu ook een 'Winkler Prins Geschie
denis der Nederlanden' op stapel
staat, die door verschillende Neder
landse en Belgische historici is sa
mengesteld. Het worden drie kloeke
delen, met in totaal zo'n 700 afbeeldin
gen.
Er zullen de komende maanden weer
veel boeken het licht zien, vele malen
meer dan in dit kort bestek is opge
somd. Daar valt nauwelijks tegen op te
lezen. Maar wanneer we die televisie
nou eens de hele winter uitlaten, dan
komen we wellicht een eind in de
goede richting.
En wie met alle geweld plaatjes wil
kijken, moet nog even geduld hebben
tot 14 november, wanneerereennieuw
deel van de stnp 'Asterix' verschijnt,
getiteld 'Obelix en Co'.
Stratego, Mens erger je niet (dat nog
steeds in de belangstelling staat), Olie
voor de Wereld (waarmee enkele jaren
terug werd ingehaakt óp de actualiteit
van de oliecrisis), een moeilijk talen-
spel dat als doel heeft de Franse woor
denschat van de spelers te vergroten,
enzovoorts. In de handel zijn ook nog
steeds oude spelen als Klok en Hamer
en Slabberjan. Dit laatste is een ty
pisch Walchers gezelschapsspel, dat
voornamelijk werd gespeeld op 'oog-
daegen', zoals Kerstmis, Nieuwjaar en
ook na de slacht. Het spel wordt ge
speeld met twee maal 21 houten dop
pen, die op verschillende manieren
gemerkt zijn en daardoor ook verschil
lende waarden vertegenwoordigen. De
verschillende merktekens zijn: cijfers
blind (ongemerkt), rit, smoel, pispot,
herberg, poesje, vogel, kap-af (ruiter te
paard met getrokken sabel).
en overleg, van intuïtie en verstand.
Het is oorspronkelijk een koninklijk
spel, het Spel der Goden.
Een aangename manier om de lange
winteravonden te korten, is het spe
len van een spelletje. Dat blijken
steeds meer mensen in te zien, want
de vraag naar spelletjes vertoont een
duidelijk stijgende lijn. Als je nood
gedwongen de winteravonden in een
zaamheid door moet brengen, dan zie
je je beperkt tot kruiswoordraadsels
of een spelletje patience, maar zodra
je met twee personen bent, dan liggen
er al vele mogelijkheden open.
Neem bijvoorbeeld het moderne spel
Mastermind, dat als warme broodjes
de winkel uit vliegt. In zijn laatste va
riant wordt dit spel nu ook gespeeld
met woorden. Scrabble is ook een spel
dat met twee personen gespeeld kan
worden, al wil het dan soms wel eens
lang duren. Een oud spel is Tric-Trac,
dat in vroeger jaren uitsluitend ge
speeld werd in adelijke kringen, maar
dat tegenwoordig ook voor het gewone
volk verkrijgbaar is. Ook dit is een spel
voor twee personen, evenals Reversi
en Kalaha. Het laatste is een tamelijk
onbekend spel, dat evenwel zo'n 7000
jaar geleden reeds werd gespeeld in
Azië en Afrika. De naam van het spel is
afkomstig van de Kalahariwoestijn,
waar het gespeeld werd met behulp
van kuilen in het zand en keutels van
kamelen. Als inzet gebruikte men ste
nen. diamanten of mooie slavinnen.
Hetassortimentspelen is enorm groot.
Er zijn spelen als Zeeslag, dat erg in
opkomst is, het dierenspel Wild Life,
mah jong
Eenspeldat met drie ofliever nog met
vier personen gespeeld kan worden, is
het Chinese spel 'Mah Jong', dat be
schouwd kan worden als het oudste
en meest exclusieve gezelschapsspel
ter wereld. In dit spel zijn de sporen
terug te vinden van de Oosterse mys
tiek en van de Chinese muur. De zonen
van het Hemelse Rijk ontwierpen een
spel, dat een combinatie is van toeval
Er zitten allerlei symboien in ver
werkt, zoals de getallen 13 en 14, onge
luk en geluk. Oorspronkelijk is het een
krijgsspel. waarin de machten worden
voorgesteld door de Winden. Draken,
Hoofden, Officieren en voetvolk. De
Chinese beschaving kende dit spel
reeds, toen het westen nog in het sta
dium der primitieven verkeerde. Het
Mah Jong-spel bestaat uit 144 stenen,
namelijk 28 honneurs (Öe winden en de
draken). 24 hoge stenen (namelijk de
hoofden en officieren, dat wil zeggen
de Enen en de Negens van de Tekens,
de Kringen en de Bamboes), 84 gewone
stenen(het voetvolk, ofwelalle tweeën
tot en met alle achten van de Tekens,
de Kringen en de Bamboes) en 8 sei
zoenen (stenen waarop afbeeldingen
van de vier j aargetijden staan en die de
rol van joker kunnen vervullen). Hetis
ondoenlijk om in enkele woorden de
gang van het spel uiteen te zetten.
Maar, zoals voor zoveel spelen geldt,
de snelste manier om het te leren is het
te spelen. In Mah Jong speelt het lot,
het fatum, een belangrijke rol, het lot
dat zich niet verstandelijk laat beïn
vloeden, hoe graag men het ook tel
kens weer probeert. En in datproberen
ligt juist de bekoring van het speL De
speler wikt, maar het fatum van het
spel beschikt.
Het Mah Jong-spel, een spel dat in de fraaie uitvoering met stukken van ivoor en bamboe tamelijk prijzig kan zijn, maar het
is wel een investering waar de hele familie vele, vele jaren groot plezier aan kan beleven.
