winter maakt het
automobilisten moeilijk
winterberging:
behalve diepe slaap
werken aan de boot
y
zelf kunnen we heel wat doen
VRIJDAG 8 OKTOBER 1876
Een paar zoeken geleden hadden we
het nog nauwelijks
kunnen denken, maar het is echt
waar: de winter
komt eraan. Wat het wordt weet
niemand, maar de
temperatuur zal zoel afnemen. Ook is
er een gerede kazis
op een toenemende vochtigheid en
windkracht.
Dat brengt voor automobilisten
zoeer heel. wat zorg
en extra spanning mee. Een groot
deel daarvan kunnen zoe van
tevoren verzorgen.
De koznezide seizoenen zullen wel
gepaard gaan
met regen, modder en mist. Boven
dien krijgen zoe steeds
meer duisternis onder het
rijden, daar kunnen we
in ieder geval op rekenen.
Pas om te beginnen op voor plassen. Maar een enkeling
kan van plassen met redelijke zekerheid .voorspellen
hoe diep ze zijn. en dan alleen nog in de eigen straat.
Een plas van onbekende diepte (vrijwel allemaal dus)
dient waar mogelijk gemeden te worden. De plotseling
optredende weerstand uit zich in een ruk aan het
stuurwiel en kan onoplettende bestuurders in de cou
lissen doen belanden. Kalmpjes aan dus. Windstoten
hebben op lialfslapers dezelfde uitwerking, bij dit soort
weer geldt dus ook: extra oppassen.
Bij regen en wind moeten wij automobilisten ook eens
een beetje om de arme fietsers denken. De tweewielbe-
rijders treden die neerslag tegemoet met een forse hoe
veelheid extra kleding. Ze blijven er wel droog in, maar
hun zicht en gehoor wordt erdoor aangetast. Houdt
daar dus even rekening mee. Bij windstoten hebben ze
veel ruimte nodig om de zaak in evenwicht te houden
en terug te keren op de juiste koers. Geef ze dan die
ruimte.
Mist
Bij mist geldt voor autorijders: laat U zien. Dat wil
zeggen lichten aan. Ook het mistachterlicht zo nodig
inschakelen. We hebben het vaak toch. dus laat het
niet ongebruikt. Even de ruitewissers en -sproeiers
aanzetten geeft een soms verbazende verheldering
van het gezichtsveld Oriënteer u zo mogelijk op de
berm en de daar aanwezige streep. Wanneer we als
leidraad de middenstreep aanhouden en de tegenlig
ger doet dat ook, zal blijken dat beide bestuurders te
dicht of over het midden zaten. Blikschade is dan het
minste wat zal plaatsgrijpen. Bij slecht zicht is het
raadzaam het raampje ietsje open te zetten. Dan horen
we de auto's aankomen voor we ze (te laat) zien en ook
dat kan onbeschadigd overwinteren ten goede komen
De ruitewissers zijn al even ter sprake gekomen. Vele
zullen aan vervanging toe zijn. Door beschadigingen
(stof van de achter ons liggende zeer droge zomer dat
met de wisserbladen is meegegaan geeft minuscule
hapjes uit het raakvlakje) gaan de wisserbladen stre
pen trekken en slecht wissen. Vooral in het donker
geeft dat problemen: het licht van tegenliggers leverL
op zo'n slecht gewiste ruit bizarre vertekeningen die
gevoel voor ruimte kunnen aantasten, met alle gevol
gen van dien U komt in de berm terecht of zo. Zorg ook
in dit jaargetijde voor voldoende sproeiwater in het
reservoir. Er komt een forse hoeveelheid vuil mee met
het water dat door voor- en tegenliggers op uw wind
scherm wordt gesproeid.
Beslagen ruiten
Een andere bijkomstigheid is beslagen ruiten. Dat zal
naarmate de temperatuur buiten daalt, vaker optre
den. In vele auto's zit een achterruitverwarming die
dan oplossing brengt. Even terugblikkend op de tot nu
toe behandelde zaken, zal duidelijk maken dat we
steeds meer elektrische apparaten in ons automobiel
aanzetten. Lampen, ruitewissers. elektrische sproeiers
enzovoort
Zorgdus datde •elektriciteitsvoorziening' optimaal zal
functioneren en laat de zaak controleren bij een garage
als er twijfel bestaat. Belangrijk is in dit verband
vooral de accu. Die moet de hele zaak in eerste instan
tie letterlijk aan het draaien krijgen. Bij lagere tempe
raturen gaat zijn werklust (vermogen) achteruit. Maar
juist dan hebben we extra kracht nodig omdat een
koude motor onwillig start. Een goede verzorging is
hier dus vereist willen we niet letterlijk in de kou staan
Als we die accu een heel jaar lang aan zijn lot hebben
overgelaten, zal een troetelbeurt op het laatste nip
pertje voor zijn uitputtende slag tegen de koude motor
de zaak niet meer kunnen redden.
Ook een accu heeft trouwens geen eeuwig leven, ook
bij goede verzorging in alle seizoenen zal hij vroeg of
laat op zijn. Vervanging kan in beide gevallen een hoop
ellende op koude morgens voorkomen.
En dan ineens, eigenlijk toch nog onverwacht, dan
vriest het. De ruiten zijn veranderd in verticale ijs
baantjes en vele automobilisten bedenken dan met
schrik dat ze hun trouwe vierwielers niet op deze kou
hebben voorbereid.
Vorst
Laat dus bijtijds bijvoorbeeld antivries bijvullen. Zorg
ook voor het ruitesproeierreservoir. Vooral met elek
trische sproeiers geeft bevriezing een enorme hoop
kommer. Zoek van tevoren al die handige hulpjes-bij-
bevroren-auto's op: zelfs het handige hardplastic
krabbertje en de diverse bussen met ontdooimiddel-
tjes horen bij de eerste vriesmorgen gereed te liggen
onder handbereik. Om tijd en slechte humeuren te
voorkomen. Aanschaffing van bovengenoemde hulp
middelen dient dus ook voor het toeslaan van koning
winter te zijn geschied (We durven het eigenlijk niet
hardop te zeggen, vandaar de haakjes: het flesje met
ontdooiingsmiddel voor het portierslot. moet niet in de
auto liggen. Dan kunt u er niet bij als de nood aan de
man komt. Een waarschuwing met een enorme baard
en niemand zal het ooit toegeven dat het hem over
kwam. Maar het gebeurt nog steeds). We kunnen wél
hardop alternatieven noemen (voor die ene domme die
het toch achter de bevroren portieren heeft liggen, dus
ook). Het sleuteltje verwarmen of heet water in het
sleutelgat kan (ook) uitkomst bieden. Heet water op de
ruit geeft wel helder zicht vanaf de bestuurdersplaats,
maar op nogal rigoureuze wijze: er is een dikke kans
dat de hele ruit rond uw oren vliegt. In stukjes en
beetjes. Goed zicht dus. maar erg koud. Dan toch maar
beter het ouderwetse krabbertje ter hand genomen,
dat geeft trouwens sublieme resultaten, beter en snel
ler dan vele spuitbussen.
De ruitewissers moeten metrustgelaten worden totde
ruit geheel ontdooid is. liefst met de kachel. Inschake
len van vastgevroren ruitewissers kan een verbrande
wissermotor opleveren (de huidige automaten geven
bij inschakelen altijd een slag. Uitschakelen doet.daar
niets aan af. Het motortje zal dus proberen die ene
verplichte slag te maken. U bent gewaarschuwd).
Het bevriezen van de handrem is een euvel dat iedere
automobilistken L. In de versnelling zetten en de hand
rem niet aantrekken luidt de raad dus. Maar wel even
zorgen dat de versnelling weer vrijstaat voor u wegrijdt
om slaande ruzie met huurlieden na een onverwachte
sprong van uw auto te voorkomen Een briefje op een in
het oog lopende plaats kan uitkomst bieden. Over het
contactslot bijvoorbeeld, waarschijnlijk kijkt u waar
de startsleutel heen moet bij deze handeling. Als hel
startslol 'versperd' is door een briefje met pakkende
tekst kunt u sprongen voorkomen.
Als we dan wegrijden (met goed schoongemaakte rui
ten voor. achter en opzij, plus spiegels, koplampen en
achterlichten alstublieft) doen we dat rustig, 'Loeien'
om de koude motor op temperatuur te krijgen is slecht,
gewoon meteen gaan rijden zonder fors accelereren
spaart de motor en is verreweg het beste. De choke zo
kort mogelijk gebruiken, een paarminuLen is voldoen
de. De extra benzine verbrandt de oliefilm in de cilin
ders en geeft slijtage.
Sneeuw
Vijand nummer een is natuurlijk de sneeuw Dat geeft
gladheid en dreigende slippartijen. Als de auto al me
teen niet weg wil. door doorslaande wielen, kan als
eerste een hogere versnelling wel eens de remedie blij
ken. Ook afwisselend voor- en achteruit wil wel eens
helpen. Bij doorslaan van een wiel de handrem even
een beetje aantrekken, zodat alle kracht via het
wiel-zonder-weerstand wegvliegt. Eenmaal rijdend
geldt als devies: kalmpjes aan Alle handelingen die
nen bij vermeende of echte gladheid geleidelijk te wor
den uitgevoerd. Niet hard remmen of optrekken en
geen bochten te hard en te 'hoekig' nemen. Zo voor
komt u een slippartij. Wantrouw kleurverschillen in
hetwegdek, dalzijn 'vege tekens' van gladheid Ook de
overgang van het ene wegdek naar het ander dient met
omzichtigheid te worden genomen. Bruggen en via
ducten bevriezen als regel het eerst, hier dus extra
oppassen
Stoepranden, putdeksels en andere oneffenheden in
hetwegdek kunnen u dat.ene duwtje geven datde auto
onbestuurbaar maakt. Mocht het onverhoopt toch zo
ver komen: in ieder geval niet remmen, dat is uil den
boze Ontkoppelen en sturen in de richting waarin u
moetgaanom weer in hel rechte spoor te komen. Datis
de ruwe aanwijzing bij slippen. Er zijn allerlei boekjes
over waar dieper op deze zaak ingegaan wordt, er zijn
allerlei soorten slips met allerlei specifieke reacties om
de zaak weer recht te trekken. Maar zelfs duizend boe
ken kunnen u geen slipbehandeling leren. Daarvoor is
praktijkervaring (dus een cursus) nodig. Alleen dan
heeft u de beste kans in die fractie van een seconde niet
te schrikken (en bijvoorbeeld toch te remmen) maar
als natuurlijke reactie alle juiste handelingen snel te
verrichten,
In ieder geval geldt zeker nu: rijden me t he t hoofd erbij.
Nu de toeristen met hun onberekenbare weggedrag
verdwenen zijn is het koning winter die onoplettend
heid onmiddellijk zal afstraffen.
<3
Het watersportseizoen
zit er weer op. Na
langdurig varen onder een
stralende hemel en een overvloed aan
zonneschijn gaan de meeste boten
weer in een al dan niet diepe
winterslaap.
Daarmee komt een einde aan het plezier
op het water
Allereerst zijn er dan die paar mensen die pas aan
winterberging denken als de eerste sneeuwstorm
rond het huis giert. Dan gaan ze alsnog zoeken naar
een plekje oj:> de wal. liefst onderdaks De accom
modatie voor de opslag van boten is echter niet van
dien aard dat er op zo'n moment nog een plekje te
vinden zal zijn. Deze raad komt eigenlijk al te laat
maar wellicht kan men er volgend jaar dan aan
denken: booteigenaars doen er goed aan vroeg te
beginnen met speuren naar een plekje voor c|e win
ter. dan is er een kans dat dat gevonden wordt op
redelijke afstand van huis.
Maar een boot wordt niet opgeborgen en maanden
later weer onder het spinrag vandaan gehaald om
me teen het wijde water op te gaan, Enig onderhoud
en eventueel herstel is veelal gewenst alvorens het
schip weer vaarklaar is. Daarmee is meteen .pro
bleem twee aan de orde
Vele watersporters hebben het. vooral na een zo
sublieme zomer, aan het eind van het seizoen wel
gezien. Zelfs doorgewinterde liefhebbers zijn tegen
de sluitingstijd vaarmoe en kunnen geen schip
meer zien. Met de vakantie achter de gebruinde rug
en de lange werkwinter voor de boeg zijn er maar
weinigen die zich geroepen voelen meteen aan het
herstelwerk te beginnen. Toch is dat voor een aan
talwerkzaamheden wel vereist Meteen aanpakken
kan latere narigheid besparen. Daar zijn bijvoor
beeld de kleine krasjes en beschadigingen op stalen
schepen, herinneringen aan vastlopen of minder
geslaagde afmeermanoeuvres. Die kleine krasjes
blijken, als er voor het inslapen van de boot. niets
aan gedaan wordt, in het voorjaar ineens kwadra
tisch te zijn gegroeid. Met als gevolg dat de opge
wekte watersporter nietmeteen hetruime sop kan
kiezen, maar de eerste fraaie dagen in het voorjaar
moet besteden aan werk dat met veel minder
moeite in het najaar nog had kunnen worden ge
daan. Bedenk daarbij wel dat haastwerk nauwe
lijks iets oplost, de roestvonnjng moet helemaal
grondig worden verwijderd, Verl houdtnietop roest
en bovendien kan er in dat geval doorwoekerende
onderroest' optreden die de zaak alleen maar erger
maakt. Grof schuren mag wel, is zelfs goed: hoe
grover (met mate natuurlijk) hoe beter de verf zal
hechten. Een bijkomende factor is dat in hetnajaar
beter schilderwerk kan worden afgeleverd. Het is
clan met zo vochtig als in het voorjaar.
Ook 'knippen en scheren' van de boot kan meteen
aangepakt worden De baard van het schip, allerlei
waterplanten' die zich in de loop van het vaarsei-
zoen als onderwater-verstekelingen hebben laten
meesleuren, zijn in het najaar nog vochtig. Als de
boot direct na het op de wal brengen van zijn baard
wordt ontdaan, zal dat weinig moeite kosten. In het
en begint voor velen
het minder aantrekkelijke
herstelwerk.
Want in de winterberging moet er wel het
een en ander gebeuren
om ook in de toekomst optimaal plezier te
kunnen hebben
van het vaartuig.
voorjaar blijkt de zaak keihard te zijn en is hamer
en beitelwerk nodig. Met gevaar voor nieuwe kras
sen en nog meer werk. Wie het allemaal uitgebreid
wil bestuderen, kan terecht op de boekenmarkt.
Ook verffabrikanten hebben soms handige brochu
res over dit onderwerp.
De motor
Een apart hoofdstuk vormt de motor. Een gesloten
"spoëlsysteem van een 'inboard' bijvoorbeeld moet
voor de winterslaap ófwel helemaal worden afge
tapt ófwel met antivries worden gevuld. Een open
systeem moet afgetapt worden. Ook een waterge-
koelde uitlaat moet een dergelijke behandeling on
dergaan. Dat alles geldt uiteraard voor zowel boten
die in het water overwinteren als voor de schepen
op de wal. Het vriest tenslotte overal, zelfs in bo ten-
loodsen Watertanks en het hele toiletgedoe moet
watervrij gemaakt worden: afsluiters, slangen en
pompen. In het kleine beetje water dat achterblijft
in het toilet zelf, kan een handje zout erger voorko
men.
De motor kan verder worden ingespoten met anti-
corrosie-olie of na aftappen worden gevuld met
speciale winterolie. Wie dat.allemaal teveel werk of
te ingewikkeld is, kan terecht oij diverse winkels en
werkplaatsen Er zijn daar wellicht monteurs die de
motor en alle verder drijfwerk een 'all-in' winter-
beurt geven. Maar dan wel vóór het einde yan het
seizoen even informeren en bespreken. Een win ter
beurt in het voorjaar is zinloos en bovendien moet
er rekening mee worden gehouden dat er een
wachtlijst kan bestaan
Behalve de motor zelf moeten zaken als bijvoor
beeld cle accu verzorgd worden. Haal de accu in
ieder geval uit de boot voor de winterslaap. Contro
leer of de bovenkant vrij is van ongerechtigheden
en de polen schoon zijn. Nadat het 'water' op peil is
gebracht, kan de accu een maand blijven staan
Daarna is het beter de accu te ontladen en opnieuw
te laden (daarbij de doppen eraf halen om explo
sieve situaties te voorkomen). Deze handelingen
dienen elke maand herhaald te worden.
De benzinetank moet worden afgevuld of helemaal
worden leeggemaakt. Voor mengsmering geldt dat
de olie na drie maanden onbruikbaar is geworden
en de winterslaap dus nooit kan overleven. Roest in
een brandstoftank is een euvel dat jarenlang grote
problemen kan veroorzaken, vandaar de zorg die
eraan moet worden besteed.
Uiteraard moet gezorgd worden dat alle water uit
de boot is voor zij wordt opgeborgen. Een polyester
schip kan bij bevriezing uit elkaar gedrukt worden,
en dat is niet de bedoeling. Goede ventilatie is es
sentieel. zet bijvoorbeeld ook de luchtkasten open.
Houten schepen moe ten overigens ook weer niet te
droog worden, dat geeft ook problemen. Gasflessen
kunnen het best mee naar huis genomen worden, in
ieder geval moeten ze goed worden afgesloten.
Polyester
Een polyester boot heeft de naam geen onderhoud
nodig te hebben, terwijl een houten schip zoveel
werk zou opleveren. Ieder kan daar het zijne over
denken, het is in ieder geval raadzaam een 'plastic'
boot goed schoon te maken met bijvoorbeeld een
vloeibaar schuurmiddel uit het huishoudkastje in
de keuken. Dat heeft een zeer licht polijstende wer
king Daarna de boot in de was zetten en dan heeft
de eigenaar er inderdaad geen omkijken meer naar
Schoonmaken met cleaner heeft hetzelfde effect als
het keukenmiddeltje. De buitenkant van een po
lyesterschip lijkt aan de buitenkant geheel en al
waterdicht te zij'n. Maar die 'gelcoat' laat toch wel
minuscule waterdruppeltjes naar binnen, die bij be
vriezing scheurtjes kunnen~Vormen. Enig onder
houd is dus wel gewenst.
Dat waren dan de in het oog lopende 'grote lappen'.
Maai- 's winters kunnen allerlei kleinere onderdelen
ook een goed nagekeken worden. Lopend en staand
want, electrische bedrading en dergelijke. Boven
dien is er nu tijd om allerlei euvels uit het vaarsei-
zoen (zoals dat vervelende piepje in de stuurinrich
ting) eens na te lopen en de oorzaken van het onge
rief te verhelpen. Ook het beslag verdient aan
dacht, een schoonmaakbeurt en eventueel demon
tage waarna de zaak met vaseline wordt inge
smeerd Dat zal de levensduur verlengen. Nylon-
beslag behoeft deze zorg niet. Bij polyester boten
moet er wel rekening mee gehouden worden dat
schroeven in alleen dit materiaal niet ongelimi
teerd in- en uitgedraaid kunnen worden. Enige be
perking is hier dus gewenst.
Wat er verder nog toezicht verdient, zal iedere
schipper zelf wel kunnen bedenken. Maar wacht
niet tot het laatste moment. Voor binnen- en bui
tenslapers gelden dezelfde regels. Voor schepen die
buiten een 'behouden huis' moeten overwinteren
moet wel zorg aan de dekzeilen worden besteed. De
zaak moet goed vastzitten, losse flappen gaan in de
wind tegen" het schip slaan en geven beschadigin
gen. Zakken in een dekzeil zijn uit den boze: het
water zal daar na verloop van tijd door het zeil
heen zakken met alle narigheid van water in de
boot.
Over textiel gesproken: haal de kussens en gordijn
tjes uit hét schip en neem ze mee naar huis om
rotting te voorkomen. Voor mobiele schippers is
het raadzaam ook de trailer in de winterzorg te
betrekken, De wielen eraf. lagers invetten en derge
lijke. Zout water heeft een desastreuze uitwerking
op bewegende onderdelen. Een ander punt: de rub-
berrollen. Die zitten.aan het eind van het seizoen
nog redelijk los. Verzorg ook die even, anders is er
een redelijke kans dat ze in het voorjaar muurvast
zitten.
Voor de zeer drukke ol'luie mensen die al dat werk
aan hun boot niet zien zitten zijn er andere mensen
die de hele zaak van hun schouders nemen. De boot
eruit halen, winterbeurt. nakijken, herstellen en
weer in het water leggen. Alles zonder dat de
schipper zelf een hand uit hoeft te steken.
Nou ja, niet helemaal: hij zal wel even in de buidel
moeten tasten
Fietsers in het koude en natte seizoen: geef ze de ruimte.
Kinderen spelend in de sneeuw.
Plassen: kalmpjes aan, misschien is het een binnenzee.
