eiken en
grenen meubelen,
succesnummers
een goede verlichting brengt sfeer
nederlandse huisvrouw gehecht aan vitrage
VRIJDAG 8 OKTOBER 1976
najaar 1976 21
deze houtsoort is bekend: een pracnuge tekening
en onverwoestbaar. De potentiele koper moet zich
dus wel goed realiseren dat hij een keuze voor het
leven doet. Daar staat dan wel tegenover - en dat
mag in deze prijsklasse ook wel - dat hij een to t in de
puntjes afgewerkt meubel in zijn woning krijgt.
Het beste hout is het Slavonisch eiken dat in Polen
en in Midden-Europa groeit. Dit soort hout heeft
een hardefijnere kern en ishet mooiste meubelhout
voor verwerking. Daarentegen is Amerikaans eiken
grover, zachter, groeit sneller en is iets roder van
kleur. Er bestaat rood en wi t Amerikaans eikenhout,
waarbij de witte soort het beste te verwerken is voor
de meubelindustrie.
onderhoud
In vergelijking met zo'n drie jaar geleden is het
onderhoud van eikenhouten meubelen veel ge
makkelijker geworden. Toen werden meubelen nog
met lakken bespoten, die bewerkt moesten worden.
Nu bestaan er veel praktischere lakken die geen
behandeling meer nodig hebben.
Voor wat oudere eikenhouten meubelen luidt net
advies van de fabrikanten deze met een flanellen
stofdoek of vochtige doek af te nemen en deze één
keer per jaar met natuurlijke bijenwas in te wrijven
waardoor de open nerven van het hout worden ge
vuld. Dit voorkomt kaal worden onder de lak waar
door hetoppervlak een grijs uiterlijk krijgten even
tueel vlekken vertoont. Gebruik zo weinig mogelijk
- en liever helemaal niet - spuitbussen of syntheti
sche wrijfwassen. Meestal is het reeds voldoende
het stof met een flanellen of vochtige doek af te
nemen.
Vooral het robuuste eikenhouten wandmeubel is
erg 'in'. Immers, wandkasten en wandaanbouwsets
behoren tegenwoordig evenzeer tot de 'basisinrich
ting' als het zitje en de televisie en ze vervangen de
traditionele boekenkast. Een wandmeubel fun
geert met meer als opbergplaats van boeken alleen,
maar moet meestal een barretje, televisie, lampjes,
boeken, ringverlichüng en ruimte voor familiefo
to's bevatten. Een van de eerste eisen die de meeste
kopers stellen is dat 'de buis' gemakkelijk kan wor
den opgeborgen. De meeste consumenten hebben
ook een voorkeur voor een complete wandsetmet
een breedte van 2.5 meter. Wat betreft de indeling
van het wandmeubel bestaan er diverse mogelijk
heden met of zonder extra legplanken.
grote vraag
Door de grote vraag is het voor de meubelindustrie
soms moeilijk om aan deugdelijk hout te komen.
Dat komt uit Noord- en Zuid-Carolina aan de oost
kust van de Verenigde Staten. Deze bomen - groei-
tijd ongeveer vijfendertig jaar - worden bij een
dikte van 50 tot 55 centimeter omgehakt en vervol--
gens tot planken gezaagd. Daarna wordt dit hout
naar de diverse meubelfabrikanten in de wereld
geexporteerd. Het Amerikaanse grenen verkleurt
iets tot hooguit vier jaar en daarna niet meer
Sommige delen van het grenen meubilair, zoals bij
voorbeeld kastplanken, zijn niet van massief gre
nen. maar worden van een fineerlaag voorzien om
dat anders dit hout onbetaalbaar zou worden ge
zien het tekort aan Amerikaans grenen. De stroken
- geschilde of heel dun gezaagde - fineerlaag wor
den met behulp van nylon garen mét forse steken
aan elkaar genaaid waarbij de tekening van het
hout op gelijke hoogte blijft.
massief
Massief eiken meubelen, synoniem van warmte en
sfeer, romantiek en nostalgie. Een huis inrichten
met deze meubelen betekent echter wel een se
rieuze aanslag op de portemonnee. De kwaliteit van
De vormgeving
is over het algemeen zeer geva
rieerd.
Opvallend is wel dat de
meubelfabrikanten blijkbaar
hebben ingehaakt
op de in deze 'snelle tijd'
heersende trend naar modetypes
uit grootmoeders tijd.
Vooral jongeren zijn voorstanders van het licht van
kleur zijnde blanke grenen hout. Naast zijn vnj
goedkope prijs, heelt dit hout het voordeel dat liet
nauwelijks onderhoud vergt. De afwerking is dus
danig dat zo af en toe met een natte lap of een
stofdoek er over gaan voldoende is. Verder is deze
houtsoort erg sterk en kenmerkt het zich door een
fijne structuur van de nerven.
De vraag naar deze meubelen is overgewaaid ui t de
Scandinavische landen. De fabrikanten in Neder
land brengen een uitgebreid -assortiment op de
markt. Dat varieert van tafels tot kasten, bedban-
ken. wandmeubelen. linnenkasten, bureaus, klap-
stoelen, bankstellen, kapstokken en hoekkasten.
Een deel wordt uitgevoerd in de originele blanke
■kleur, terwijl ook lieihebbers van een kleurig - bij
voorbeeld groen - geheel heel goed aan hun trekken
kunnen komen.
Deze meubels doen het vooral goed in huizen, bun
galows of flats waar veel licht naar binnen valt.
Sinds kort zijn er grenen tafels en kasten te koop die
gezandstraald zijn. Daardoor verdwijnt het zachte
hout en wordt de hardere en ruwere structuur dui
delijk zichtbaar. Een gevolg daarvan is dat het op
pervlak wat ruwer en onregelmatiger aanvoelt
Met het streven 'terug naar de na
tuur' neemt de
belangstelling voor het houten
meubel iveer sterk toe. De
voorkeur van de consument gaat
daarbij veelal uit naar het
blanke grenen of het rustieke en
massieve eiken
meubel. De fabrikanten hebben
dan ook veelvuldig gebruik
gemaakt van deze houtsoorten bij
het samenstellen
van hun nieuwe collecties.
Een goede verlichting in huis doet meer dan
er alleen maar voor zorgen 'dat het niet donker
is'.
Juist een weloverwogen gekozen verlichting is
uitermate geschikt
om sfeer te brengen in een woning.
Plaatsen in huis die mogen
Bij hel opstellen van een lichtplan voor de woning is uiter
aard een voonoaarde dat het interieur vaststaat. De beste
manier om voorwerpen te belichten is van tioee kanten. Eén
kant wordt daarbij sterker belicht dan de andere. De scha
duwen vervagen en ondanks de contrasten is er nog vol
doende te onderscheiden. Praktisch licht - basisverlichling -
moet zo effectief mogelijk worden gecombineerd met sfeer-
licht - indirecte verlichting.
In de meeste woonkamers is er een centraal aansluitingspunt
om midden in de kamer een armatuur op te hangen. De hui
dige woonvormen stellen echter andere eisen. Tegenwoordig
wordt vaak gebruik gemaakt van lichtraïls of spots. In liclit-
rails kan ongeveer op elk gewenst punt een spot ivorden
ingeklikt. Deze lichtrails die in verschillende lengtes in de
handel verkrijgbaar zijn. stellen ons dan ook in de gelegen
heid om de 'lichtaccenten' op een eenvoudige wijze te ivijzi-
gen.
verborgen
Behalve van spots of lichtrails kunnen we ook gebruik maken
van verborgen lichtbronnen: tl-buizen in een gordijnkoof of
van achtereen iets van de wand geplaatste bank. Effectver
lichting verkrijgen we met speciale lampen. Die ivorden in
vele kleuren en uitvoeringen op de markt gebracht. Deze
of moeten worden gezien, worden extra in het
elektrische zonnetje gezet. De reflectie buiten we
uit om met
zo weinig mogelijk lichtpunten zoveel mogelijk
zichtbaar te maken.
Speciale effecten verkrijgen we
doof gebruik te maken van gekleurde spots.
spots zijn wat de uitvoering betreft in een grote verscheiden
heid le koop. Een belangrijke factor bij de aanschaf is uiter
aard of deze op een plaats moeten worden bevestigd waar ze
tijdens de dag goed zichtbaar zijn. In dat geval verdient het
aanbeveling te kiezen voor de wat duurdere en beter afge-
ivérkte uitvoeringen. U bent dan een paar tientjes duurder
uit. maar u loopt tenminste niet het risico dat uw kamer door
het zonlicht wordt ontviaskerd
Hel verblind worden door het licht van een lamp hangt niet af
van de sterkte van de lamp, maar van de omgeving. Licht
moet over een voldoende groot oppervlak verdeeld worden,
zodat het oog het nog kan verdragen. Een lamp tegen een
donkere wand zal eerder verblindend werken dan dezelfde
Lamp tegen een witte wand. Bij het bepalen van de armatuur
boven de leeshoek is het belangrijk dat we met deze reflectie
rekening houden. Het licht moet zodanig op hel boek schijnen
dat het niet direct in de ogen wordt weerkaatst. Als de lamp
laag geplaatst wordt, moet ook de warmtestraling in de gaten
worden gehouden. Voor rechtshandigen komt de armatuur
links, voor linkshandige?! rechts.
kast
van de kast voor het grootste gedeelte verlichten. Ook het
sterke licht van de televisie moet uiteraard gebroken worden.
Het contrast tussen de sterke straling van de buis en de
zwarte achtergrond is immers voor onze ogen veel te groot.
Het werkt irriterend en bovendien vermoeiend. We kunnen
een spot of lamp op of achter de televisie bevestigen. Als de
basisverlichling zodanig is dat het wit plafond in de hoek van
hel kastje beschenen wordt, dan is dat ook vaak al voldoen
de.
Voor werlcverlichting geldt hetzelfde als voor leesverlichting
het licht mag niet reflecteren van het papier op de ogen. Hel
beste is het als het licht van opzij kan komen. Een lamp boven
het bureau kan hinderlijke reflecties geven Vermijd dat met
een tweede lamp die de schaduwen opheft.. Belangrijk is ver
der dat we er op letten dat- andere mensen in de kamer geen
hinder ondervinden van het licht. Geconcentreerd licht
werkt meestal erg irriterend omdat de contrasten te groot
zijn. Een erg fijne verlichting voor boven het bureau is de
tl-buis: de gehele breedte van het blad wordt beschenen en
erg sterk licht is niet nodig.
sfeer
Een goede kastverlichting bestaat uit een serie op de kast
gerichte spots of tl-armaturen die nog juist de achterwand
Eettafelverlichting moet niet. alleen praktisch zijn. hel is ook
uitermate geschikt om sfeer te geven aan gerechten en ser
vies. Daarvoor is beslist meer dan een lamp nodig. Uiteraard
moeten de armaturen bevestigd worden boven de hoofden
van de mensen die aan tafel zitten: zestig centimeter is een
idealehoogte. Ook in de gang of hal of het trappenhuis is licht
erg belangrijk. Gasten die van buiten komen, mogen niet
onmiddellijk met fel licht worden geconfronteerd.
Bevorderlijk voor de sfeer is liet direct aanlichten van voor
werpen als kapstok of spiegel. In de keuken is een niet te
sterke verlichting noodzakelijk. Hier is een combinatie van
spots en tl-buizen het meest aan te bevelen. In de slaapkamer
moet de verlichting beperkt worden gehouden. Leeslajnpjes
boven het bed zijn uiteraard onontbeerlijk. Twee boven een
tweepersoonsbed is aan te bevelen: ze hoeven dan niet zo
sterk, te zijn en kunnen meer gericht worden.
In Nederland is
haast geen huis of
flat te vinden of er
hangt wel de
een of andere vitrage
voor de ramen.
Uit onderzoekingen is
gebleken dat slechts één
procent van de
Nederlandse gezinnen,
ofwel een van elke
honderd huisvrouwen, geen
vitrage voor de ramen
heeft hangen.
Uit dat onderzoek kwam
ook naar voren dat
ongeveer de helft van
de huisvrouwen is
uitgekeken op
de vitrage die nu
voor de ramen hangt.
-
Een vakman controleert het gebreide weefsel van een kleurrijke vitra-
Nieuwe vitrages worden vooral 's zomers aangeschaft.
Dan valt - in het volle zonlicht - ineens op, dat de oude
vitrage niet meer past bij het tijdens de grote schoon
maak' gewitte plafond of bij het nieuwe behang. Er is
wat nieuws bijgekomen, het houtwerk heeft een
kiuastje gekregen en als alles dan klaar is blijkt dat die
oude vitrage bij de frisse en nieuwe kleuren afsteekt.
De 'spreiachtige' effen vitrage met een rand kant ver
sierd, zoals die vroeger werd gemaakt, doet het in dat
nieuwe interieur niet meer zo goed.
Vitrage wordt meestal gebreid. Dat is nu al ongeveer
twintig jaar het geval sinds kunststoffen als diolen en
terlenka hun intrede deden. Katoen is er namelijk uit
geraakt om plaats te maken voor niet krimpende vi
trages.
breien
Hoe gaat dat breien nu in zijn werk? Uiteraard niet met
de hand. maar met immense breimachines, die zo'n
veertien meter breed kunnen zijn. Met die machines
wordt een drie meter brede vitrage gebreid met een
lengte van 250 tot 500 meter op een rol. Bij heel dunne
vitrage kan wel 1000 meter op een rol worden aange
bracht. Om krimpen te voorkomen, worden de toe
komstige gordijnen veredeld en nadien tijdens het af
rollen gekeurd op eventuele breifouten.
Aan de vitrage wordt aan de zijkant een loodbandje of
loodveter genaaid, zodat deze later keurig recht
hangt. Daarna wordt de vitrage 'opgemaakt' en ge
wikkeld op 'broodjes' trollen) van 30 tol 35 meter.
Nederlandse huisvrouwen kopen in het algemeen voor
hun vitrage twee maal de normale breedie. De West
duitsers zijn icat dat betreft iets royaler. Zij willen liefst
driemaal de breedte, waardoor het aantal plooien en
de ondoorzichtigheid toeneemt.
soorten
Er bestaan talrijke soorten vitrage, van effen tot en
met allerlei gekleurde dessins. De transparante vitra
ges zijn vaak iets grover en meer modisch. Sommige
huisvrouwen zijn 'verliefd' op modelgordijnen zoals
'sluiers', die naar maat kunnen worden vervaardigd of
in dozen worden geleverd. De indruk bestaat dat de
vraag naar zeer grove transparante vitrage watterug-
loopt en dat de kleur bruin lbruine draden in onder
meer effen of creme vitrage) terrein zal winnen. Dit is
een gevolg van de toenemende vraag naar 'eikehout'
kleur bij de meubelen.
In flats hangt veel vitrage met grove mazen maar hui
zen uit de jaren dertig met dikwijls kleinere ramen
vereisen een rustige vitrage, die weinig licht weg
neemt.
tips
Vitrages kunnen het beste worden geivassen in een
sloop in een wasmachine. Een andere tip is vlak voor
het wassen de vitrages af te nemen. De loodband of
loodveter mag en kan er niet uit. Plastic en andere
roestvrije haakjes kan men gewoon meeivassen.
Vergeet niet eventuele achtergebleven spelden te ver
wijderen. want een vergeten speld levert roestvlekken
op.
Bij het wassen mag het water niet warmer worden dan
dertig graden en gebruik nodït inweekmiddelen. In
veel koud water naspoelen. Even laten uitlekken. Niet
wringen en niet centrifugereii.
Vitrage kan vochtig worden opgehangen. Mochten er
door foutief wassen ivat kreukels zijn ontstaan, dan
met een strijkbout verwijderen istand tussen 'nylon'en
'wol').
Afhankelijk van de gordijnrail moet u bij de aankoop
extra meten: 2.5 centimeter voor een hoofdje van een
halve centimeter: 3,5 centimeter voor een hoofdje van
een centimeter; enzovoort.
Gebruik uitsluitend 100 procent synthetisch naaiga
ren en dito sleuvenband. Het beste kunt u machine-
naalden nr 80 gebruiken.
In veel huizen wordt de vitrage tegenwoordig tot vlak
boven de grond over de centrale verwarming gehan
gen. In tegenstelling tot wat vroeger ivel werd gedacht,
houdt vitrage de warmte bepaald niet tegen.
