Schrijvende handen voor Amnesty
PZC/P
Middelburg bepleit voor raad
van state voltooiing ringweg
Grond te duur: ondernemer wil
niet meer naar industrieterrein
Binnenkort overleg
over dammenweg
provincie
VRIJDAG 8 OKTOBER
WISSEL BEVELANDEN Wissel Zeeuws-Vlaenderen WISSEL SCHOUWEN
ken onderling. Het verkeer dal er is. is
geen woon-werkverkeer en vindt vol
gens de waterschapsman dan ook bui
ten de spitsuren plaats. Het bestaande
verkeer kan gemakkelijk over de be
staande wegen rijden, zo meent hij, ze
ker de fietsers en bromfietsers.
De heer Visser heeft verder nog bezwaar
tegen het tracé van de ringweg, dat naar
zijn zeggen is gedacht ..uitgerekend
midden door een woonwijk van een
kleine 4000 mensen met scholen, win
kelcentrum. bejaardentehuizen en der
gelijke". Het is naar zijn mening volko
men in strijd met de huidige inzichten
en opvattingen om twee secundaire we
gen „kort te sluiten", aangezien de ver
bindingsweg dan altijd doorgaand ver
keer zal trekken, waarbij verkeersonge
lukken niet uit zullen blijven. De weg is
veiliger te maken door het treffen van
maatregelen, maar volgens ir. Visser is
dat het paard achter de wagen spannen:
..Eerst door de aanleg van onnodige we
gen gevaarlijke situaties scheppen en
deze dan weer door kunstgrepen onge
daan maken".
De heer Visser is blijkbaar niet de enige
in Middelburg die zich verzet tegen
doortrekking van de rondweg. Desge
vraagd verklaarde hij dat hij uit ver
schillende contacten weet. dat er meer
mensen tegen doortrekking van de
Laan der Verenigde Naties zijn.
Tijdens zijn pleidooi in Den Haag herin
nerde hij de staatsraden aan het resul
taat van een recent onderzoek onder
bewoners van de Griffioen. Daaruit
kwam naar voren, dat velen „met zorg
vervuld" waren bij de gedachte aan
doortrekking van de weg. Aanleg van de
weg zou verder een storend element be
tekenen in wat ir. Visser omschrijft als
„het bekoorlijke kleinschalige land
schap": „Naar mijn mening alle reden,
nu ook het streekplan Midden-Zeeland
en het tertiair wegenplan binnenkort
herzien moeten worden, ook deze weg
nog eens in het licht van de huidige si
tuatie en opvattingen aan een nader
onderzoek te onderwerpen". De Raad
van State brengt advies uit aan de
Kroon, die over afzienbare tijd uit
spraak zal doen.
STANDPUNTEN GEMEENTE, GS EN
WATERSCHAP TEGENOVER ELKAAR
WEG TUSSEN DE
DOMBURGSE
WATERGANG EN
KOUDEKERKSEWEG
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - Het gemeentebestuur van
Middelburg vindt dat door het aanleg
gen van een weg tussen de Domburgse
Watergang en de Koudekerkseweg de
Oostburg kreeg
geen bezwaren tegen
hinderwetvergunning
voor Cruson
Breskens
OOSTBURG - Bij de gemeente Oost-
burg zijn tot dusver geen bezwaren in
gediend tegen het verlenen van een
hinderwetvergunning aan het metaal-
veredelingsbedrijfCruson in Breskens.
Jetgaatomeenz.g. '6-a-vergunning', die
het hele fabriekscomplex dekt.
Zoals bekend kwam Cruson recentelijk
in hetnieuws, toen de kroon sluiting van
het bedrijf vroeg omdat voor een aantal
onderdelen geen hinderwetvergunning
aanwezig was en een dergelijke vergun
ning in andere gevallen werd overtre
den.
In een later stadium - en na overleg tus
sen het bedrijf, de gemeente Oostburg
en milieudeskundigen - is de sluiting
beperkt tot enkele onderdelen.
Vandaag - vrijdag - is er in het Oost-
burgse stadhuis een hoorzitting over de
hinderwetaanvraag van Cruson. Deze
bijeenkomst begint om 10 uur.
Volgens een woordvoerder van de ge
meente Oostburg is de belangstelling
voor het inzien van de concept
vergunning - die ondermeer stringente
beplaingen bevat ten aanzien van het
verrichten van galvanische werkzaam
heden, de tefloneerafdeling en het in
richten van de ontvettingsruimte - uit
erst gering geweest
Zeeuwse Bond van
Bejaarden tegen
bezuinigingen op
bejaardenzorg
KAPELLE - Voorzitter A. J. van der
Graaf van dde algemene bond van be
jaarden, afdeling Zeeland, heeft zich
donderdag verzet tegen mogelijke be
zuinigingen op het gebied van de be
jaardenzorg. Ook toonde de heer Van
der Graaf zich een fel tegenstander Van
een eventuele ontkoppeling van de
AOW het minimumloon.
De voorzitter van de algemene bond van
bejaarden bepeleitte donderdag een
grotere invloed van de bejaardenbon
den bij de hulpverlening voor elfstandig
wonende bejaarden. Verder pleitte de
heer Van der Graaf voor 'meer inhoud'
te geven aan de bejaardenpas. Volgens
de heer Van der Graaf biedt zo'n pasje
nog niet voldoende faciliteiten. Hij zei
dat allemaal tijdens de algemene leden
vergadering van de algemene bond van
bejaarden rayon Zeeland. De goed be
zochte vergadering werd gehouden in
het dienstencenturm 'De Vroone' in
Kapelle. De heer H. de Jongh, landelijk
beleidsmedewerker van de bejaarden-
bond, gaf er een toelichting op allerlei
actuele problemen, onder andere op het
gebied van de sociale wetten. De rest
van de agenda vermeldde hoofdzakelijk
huishoudelijke zaken.
ringweg van Middelburg moet worden
voltooid. Men is die mening toegedaan
op grond van de huidige opvattingen
over de leefbaarheid in het verkeer die,
volgens de gemeente, „domineren in de
eveneens aanwezige bezorgdheid voor
het behoud van het historisch aanzien
van de stad en haar omgeving".
Enerzijds wil Middelburg met de weg
een goede verbinding tot stand brengen
tussen de stadsgedeelten Stromenwijk.
Breeweg, Griffioen en later ook Klaren-
beek, terwijl anderszijds het door
gaande verkeer op Walcheren tussen
noord en zuid met de verbinding ge
diend zal zijn. Ook zal de ringweg vol
gens de gemeente een welkome vermin
dering betekenen van de verkeersinten
siteit op de singels en de zogenaamde
binnenstadstangent.
Het standpunt werd donderdagmiddag
herhaald voor de afdeling geschillen van
bestuur van de Raad van State in Den
Haag door ir. C. J. M. van Unen. direc
teur van gemeentewei'ken in Middel
burg en kreeg de steun van mr. J. A.
Lantsheer. die het college van Gedepu
teerde Staten vertegenwoordigde. Ze
pleitten voor handhaving van de be
stemming „weg" op het grondgebied
tussen de Domburgse Watergang en de
Koudekerkseweg, zoals die voorkomt in
het bestemmingsplan „Buitengebied".
Dat plan stelde de gemeenteraad in juli
,1973 vast en Gedeputeerde Staten
hechtten er een jaar later hun goedkeu
ring aan. De bestemming „weg" wordt
omstreden door ir. H. Visser van het wa
terschap Walcheren uit Middelburg. Hjj
verzet zich met tal van motieven tegen
hetzijns inziens ontbreken van bewijzen
van de noodzaak en de wenselijkheid
van de verbinding en hij maakt bezwaar
tegen het tracé. Hij meent onder meer,
dat duidelijke en gewichtige redenen
om het wegennet uit te breiden volledig
ontbreken. Tegen de goedkeuring die
Gedeputeerde Staten aan „Buitenge
bied" hebben gehecht is hij bij de Kroon
in beroep gegaan. De vertegenwoordi
gers van gemeente en provincie en de
heer Visser waren in Den Haag om bij
het adviescollege van de Kroon, de
Raad van State, een toelichting op hun
standpunten te geven.
Volgens ir. Visser is de voornaamste re
den om de rondweg aan te leggen weg
gevallen toen werd besloten af te zien
van een nieuwe secundaire weg (num
mer 14) van Vlissingen, via Koudekerke
naar Middelburg. De bedoeling van die
weg was om een deel van het verkeer
tussen Middelburg en Vlissingen via een
meer westelijke route te leiden en het op
het noordwesten gerichte verkeer via de
rondweg buiten Middelburg te voeren.
Inmiddels is - zoals bekend - gekozen
voor de verdere verdubbeling van de
weg Vlissingen-SOuburg- Middelburg,
waaraan volgend jaar wordt begonnen.
Bovendienvoldoet, volgensir. Visser, de
onlangs opengestelde Noord-Zuid tan
gent en blijkt uit tellingen van de ge
meente. dat deze weg gemakkelijk
10.000 auto's per dag kan verwerken
terwijl het verkeer over de singels is ge
daald tot ruim 4000 per dag. Volgens de
appellant zal deze tendens zo worden
voortgezet als de nu nog aanwezige
knelpunten zijn weggenomen. De ge
meente is daarentegen van mening, dat
de 10.000 auto's per dag op de tangent
(gerekend was op 6000 auto's) een ver-
storing van de verwachting zijn, want
een ringweg zou 3000 auto's voor zijn
rekening nemen
Wijk verbi ndi ng
Ook als wijk ver binding is volgens ir.
Visser aan de ringweg geen behoefte. In
de eerste plaats omdat de weg ten op
zichte van de Stromenwijk en de
Breeweg te excentrisch ligt en ten
tweede omdat er naar zijn mening
maar weinig verkeer is tussen de wij-
'Grondstoffen,
weven, breien':
tentoonstelling in
museum Terneuzen
senm wordt van 13 oktober tot en met
11 december de tentoonstelling 'grond
stoffen, weven, breien' gehouden. De
expositie, ingericht niet medewerking
van het nationaal textielmuseum in
Tilburg, maakt duidelijk hoe de mens
wat de aarde oplevert gebruikt in zijn
produklieproccs.
Het aardse voortbrengsel, de vezel,
wordt draad, de draad wordt weefsel,
het weefsel gebruiksartikel. Soms wor
den meer draden gebruikt, soms komt
het weefsel lot stand met eenvoudige,
soms met ingewikkelde hulpmiddelen.
Dan weer behoort het tot de primaire
levensbehoeften van de mens. dan weer
is het siervoorwerp. „Toen we deze ten
toonstelling hebben samengesteld, ging
het niet enkel en alleen om de 'produk-
ten' en 'bijprodukten' van de "aarde en
de verhouding tot de mens. maar vooral
om het 'mens-zijn', laathetTerneuzense
museum in een toelichting weten. „Deze
achterliggende gedachten hebben be
trekking op de vraag waar mensen in
alle mogelijke sectoren van het maat
schappelijk leven steeds weer voor
staan: in hoeverre kunnen en mogen we
ingrijpen in de natuurlijke processen?
De beantwoording van deze vraag heeft
niets te maken met helder en logisch
redeneren, maar alleen met kiezen, Wie
kiest voor de natuur ziet perspectieven
achter de keuze. Wie de logische optel
som maakt, gaat daaraan voorbij. Wel
licht maakt dat de problemen met be
trekking tot het milieu en de natuur zo
gecompliceerd." „Grondstoffen, weven,
breien' is open van dinsdag tot en met
zaterdag van 14 tot 17 uur. Voorgroepen
kunnen - in overleg met het bureau cul
turele zaken van de gemeente-
afwijkende regelingen worden getroffen,
PGCJ en CJV contactdag
LAPELLE - Het Provinciaal Gerefor
meerd Centrum voor Jeugd- en Jonge
renwerk en het Christelijke Jongeren-
verbond houden zaterdag een leider-
scontactmiddag in 'De Vroone' te Ka
pelle.
De aanvang van de bijeenkomst is tien
uur, Het programma ls om vier uur afge
lopen. Op het programma staat onder
meer. werken aan het theama 'wat is
christelijk clubwerk, speltrainlng, ge-
sprektraining, programmeren en han
denarbeid.
E. A. Joncklieym.
TEGELZETTER IN KLOOSTERZANDE
ZAG GRONDPRIJS MET HELFT STIJGEN
MEDEDELING TIJDENS ZITTING
VAN RAAD VAN STATE
GEMEENTE: NOG
EENS PRATEN
OVER PRIJS
KLOOSTERZANDE - De heer E. A.
Jonkheijm, van het gelijknamige tegel-
zettersbedrijf, uit Kloosterzande heeft
degemeente Hontenisse bericht weinig
meer te voelen voor een plaats op het
industrieterrein 'Oudeweg' in Kloos
terzande. „In maart heb ik bij de ge
meente geïnformeerd hoe duur de
grond zou worden. Toen werd als in
formatie de prijs van 1972 genoemd,
,f 13,98 inclusief btw. De grondprijs
wordt'nu een bezwaar, bijna 25 exclu
sief per m2," vertelde de ondernemer,
die 3500 m2 grond wilde hebben.
De heer Jonkheijn had de tekeningen
voor de nieuwe vestiging van zijn tegel-
zetterijbedrijf al klaar. Op de bouw-
schets zijn een loods en een woonhuis
getekend. „Ik had er echt wel zin in oir
'Rooie Vrouwen'
daar te beginnen. Het huis zou ik dan
later gebouwd hebben. Voor de loods
rekende ik op ongeveer 100.000 gulden
en voor de grond op zo'n 49.000 gulden
Dat wordt voor de grond nu al 50.00C
gulden meer Het kon dan ook nog zijr
dat de grondoppervlakte variabel is zo
dat .je er nog eens een paar honderd
vierkante meter bij moet nemen. Ik wil
niet op 10,000 kijken, maar 50.000 is
te veel.
Tijdens de raadsvergadering van Hon
tenisse zei burgemeester mr. M. Somers
naar aanleiding van de brief van de heei
Jonkheijme, waarin die meedeelde geen
belangstelling voor aankoop van grond
meer te hebben) dat de gemeente nog
best eens met de firmant wil spreken. De
heer Jonkheijm:
„Ik wil best ook eens met de gemeente
praten. Maar, het is misschien wel zo dat
de interesse die ik vijf maanden geleden
had is verminderd." Hij zegt overigens
dat een vlotte vestiging op het indus
trieterrein na zijn belangstelling on-
middeüjkeen arbeidsplaats zou hebben
opgeleverd. Hij wilde daar gaan uitbrei
den. Het zou dan ook niet uitgesloten
zijn dat in de toekomst nog meer arbeid
splaatsen bij zouden komen.
GS NEIGEN TOT
OPNIEUW
OVERWEGEN
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - Binnenkort zal de pro
vincie Zeeland met rijkswaterstaat
gaan overleggen wat er moet worden
gedaan met de zogenaamde dammen
weg, zoals die voorkomt op het thans
geldende streekplan Midden-Zeeland,
dat dateert uit 1968. Sinds de regering
heeft beslist dat in de monding van de
Oosterschelde een pijlerdam zal ko
men, kan over deze weg concreter wor
den gesproken dan toen het nog niet
bekend was welke oplossing er voor de
Oosterscheldeproblematiek uit dp bus
zou komen.
Het gaat om het allereerste overleg over
de dammenweg - een verbinding tussen
Walcheren en de Randstad Holland via
de eilanden - dat zal worden gevoerd in
het kader van de voorbereiding van de
herziening van het streekplan. In het
plan van 1968 is de dammenweg met
twee keer twee rijkstroken voor wat
Walcheren betrelt geprojecteerd vauui
Vrouwenpolder, langs Serooskerke. in
het westen langs Middelburg, zuidelijk
van Middelburg over het Kanaal door
Walcheren en aansluiting gevend op
rijksweg 58.
Mr. J. A. Lantsheer van de provincie
maakte donderdag in Den Haag gewag
van het op handen zijnde overleg, toen
hij gedeputeerde staten van Zeeland
vertegenwoordigde in de beroepskwes
tie bij de raad van state van ir. H. Visser
uit Middelburg tegen een onderdeel van
het bstemmingsplan Buitengebied van
de gemeente Middelburg. In zijn toe
spraak noemde de heer Lantsheer de
Oosterscheldebeslissing mede van
groot belang voor de Zeeuwse wegen
plannen. Ten aanzien van die dammen
weg zei hij, dat de gedachten daarover
de laatste jaren sterk zijn veranderd en
dat men er in Zeeland nu toe neigt om
genoegen te nemen met de verbinding
naar de Randstad via Rijksweg 58,
dwars door Zuid-Beveland en verder via
het westen van Noord-Brabant: „De
dammenweg zal opnieuw moeten wor
den overwogen", aldus de woordvoerder
van de provincie.
Terneuzen kreeg
nieuw bestuur
TERNEUZEN - De afdeling Terneuzen
van de 'Tooie Vrouwen in de Pv.d.A.
heeft een nieuw bestuur. Voorzittster is
mevrouw Henny Klein Hesselink- van
Vliegen geworden, secretaresse-
penningmeesteresse mevrouw Teuni
Kruimink-Snap.
Op de bijeenkomst werden ook afge
vaardigden gekozen naarr de geweste
lijke vergadering van de 'Rooie Vrou
wen in de P.v.d.A.' op 14 oktober in de
'Prins van Oranje' in Goes en naar het
'Rooie Vrouwen'-congres op 30 oktober
in Utrecht.
Bijeenkomst Hulster
NKV vrouwenbeweging
HULST - Dinsdag is er om 20.00 uur een
bijeenkomst van de leden van de NKV-
Vrouwenbeweging afdeling Hulst in het
Hulster patronaatsgebouw. Tijdens
deze bijeenkomst houdt de heer Hofllus
uit Hoek een lezing over drugs en alco
hol. Daarna is er een gezellig samenzijn.
SAS VAN GENT - Donderdagmiddag
werd te Sas van Gent het schippershu-
welijlc voltrokken tussen Elisabeth van
Boven en Gerhard Kreuze, A.an de West-
kaae te Sas van Gent lagen arte schepen
afgemeerd, die vanaf het dek tot in de
mast versierd waren met vlaggetjes en
bloemen.
Elisabeth ruilde donderdag de 400 ton
metende Elly. het schip van haarvader,
die het voor deze gelegenheid extra ver
sierd had, voor het huwelijksbootje. Op
het gemeentehuis van Sas van Gent
werd het huwelijk voltrokken waarna de
huwelijksdienst werd gehouden
in de r-k kerk te Sas van Gent.
Het echtpaar Van Boven geniet te Sas
van Gent een grote bekendheid,
zodat de publieke belangstelling erg
groot was. Hierna vertrok de stoet,
waaronder de Rolls-Royce met het
bruidspaar, naar het feestlokaal de
'Tud-Club' aan het Stationsplein te Sas
van Gent. 's Avonds was er een receptie
voor vrienden en kennissen, die het echt
paar met felicitaties, bloemen en ge
schenken geluk kwamen wensen.
'Wordt vervolgd'. Zo heet het maand
blad van Amnesty International
(A.I.), de organisatie die wereldwijd
voor het vaak mensonwaardige lot
van politieke gevangenen op de bres
springt. Zodra bet bij de Oost Sou-
burgse Erik Hemelaar op de mat ploft
krijgt de hele familie daar prompt een
soort stomp tussen de ribben. Het
krantje vertelt onder meer hoe ge
vangenissen met hun 'bewoners' om
gaan in landen waar het hebben van
een eigen overtuiging als misdadig
wordt beschouwd. Het rept over te
rechtstellingen, niet weer te geven
wreedheden, lloe mensen - na bun
verhoor soms voor liet leven ver
minkt - veroordeeld lijken tot hun
dood achter tralies weg te kwijnen;
zondereen vorm van rechtspraak, be
trouwbare medische hulp. Of zonder
dat een levensteken aan zeer naaste
familie is toegestaan.
Ike maand worden een paar politieke
evangenen met name genoemd. Plus
net adres van presidenten, ministers
van justitie, kampen en gevangenis
sen in het (buiteniland dat hen vast
zet. Vandaar dat beklemde gevoel op
nummer 31 in de Souburgse Hunze-
straat. Want Erik Hemelaar is leider
van de Zeeuwse kaartenactie, een van
de activiteiten van A.L Dat betekent
zelf briefkaarten schrijven naar die
A.I.-adressen en andere deelnemers
aan de kaartenactie op weg helpen
met voorvertaaide ontwerpbneven.
Met dringende verzoeken om vrijla
ting van zo'n gevangene, op z'n minst
een betere behandeling, een eerlijk
proces, ophouden met martelen. Ter
wijl dan alle emotionele registers wa
genwijd open gaan mag dé brief uit-,
sluitend de deur uit in beleeft gestelde
zinnen.
Wordt vervolgd. Voor de meeste men
sen zijn dit veelbelovende woorden, Ze
staan doorgaans (tussen haakjesi na
een aardig gedeelte van een lang ver
haal datje het liefst in een adem zou
uitlezen. Omdat het nu vaste prik in de
brievenbus steekt krijgt dat 'wordt
vervolgd' na een licht gevoel van tele
urstelling toch eigenlijk een prettige
betekenis. Het is immers nog niet afge
lopen. daar kun je op rekenen. Wat het
zo heel andere Wordt Vervolgd van A.I.
betreft kun je er overigens ook zeker
van zijn dat de laatste aflevering nog
lang niet van de pers komt. Daar heeft
de vaste lezer het af en toe zeker moei
lijk mee. Stel je voor. je neemt vrijwil
lig een abonnement waarmee je een
zaak steunt die je ter harte gaat. Ver
volgens wordt het onrecht je maande
lijks per PTT aangereikt. Je zou willen
dat het verkeerd bezorgd was maar je
weet beter. Je verscheurt het ook niet
al is dat misschien best een verleide
lijke gedachte. Je verscheurt het ook
niet al is dat misschien best een verlei
delijke gedachte. ..Dus 'verdwijnt' het
op mijn bureautje", zegt Eriks vrouw
Sonja. „en ik stort me op alle moge
lijke klusjes die ineens noodzakelijk
gedaan moeten. Maai- vergeten die
krant? Metgeenmogelijkheid. hetisoi
datding rechtop gaatstaan. Als ik dan
echt geen smoesjes meer heb om het
uit te mogen stellen dan begin ik
eraan. Duik in het relaas over die onge-
lukkigen, probeer nette woorden op
papier te zetten. Met een steen in m'n
maag. de ellende is begonnen. Je kunt
er niet omheen en dat wil je natuurlijk
ook niet".
Een kans
Juist door hun verantwoordelijk-
heïdsdrang haalde de-familie Heme
laar vier jaar temg zichzelf met liefde
deze 'ellende' op de hals. Ze zaten al
lang machteloos vol over de oneerlij
ke, mensonterende behandeling van
politieke gevangenen in zogenaamd
beschaafde landen. Wat klinkt dat nog
keurig zo. maar bedenk wel wat zich in
werkelijkheid afspeelt. Via kranten,
radio, televisie komt dergelijk nieuws
regelmatig in de huiskamer. Net zo
makkelijk als over het werk van Am
nesty International.
Erik Hemelaar „In een PZC-artikel
lazen we iets over een A.I.-sverkgroep
in onze toen nog Goese woonplaats.
Onverwacht dichtbij, we zagen het
gewoon als een kans iets te doen. Aan
sluiting zoeken dus. lid worden en
eerst zelf begonnen metschrijven voor
de kaartenactie. Geen pakjes, geld e.d.
sturen naar een paar vaste families,
zoals bij de bekende adoptiegroepen.
Maar voor telkens drie andere gevan
genen - een uit de derde wereld, een uit
een westers- en een uit een communis
tisch land - een kort schriftelijk plei
dooi houden bij elke hoge functionaris
die er maar invloed op hebben kan.
Altijd voor personen die geen geweld
hebben gebruikt of aangemoedigd,
behalve als zij gemarteld worden of de
doodstraf krijgen En steeds zijn over
de hele wereld dezelfde drie aan bod,
internationaal vanuit het Al-
hoofdkwartier in Londen geregeld.
Kun je nagaan met welke stapels 'be
leefd gestelde verzoeken' ze op zo'n ad
res voor die man of vrouw in hun maag
zitten. Het blijkt echt dat men daar
toch wel gevoelig voor is".
Tunesië. Chili. Spanje ofwaardan ook.
Altijd voorzichtig volgens het A.I.-
stencil met richtlijnen want wilde
schelduitbarstingen doen meer kwaad
dan goed. In vredesnaam in het Frans,
Duits of Engels, En dan maar hopen
da t er ginds een Rus of Afrikaan achter
de posltafel zit die zijn talen spreekt,
Erik Hemelaar: „Eerlijk gezegd toch
nog een hele klus. met z'n tweetjes al
les opstellen, vertalen. Na de verhui
zing heb ik nogal eens schrijfsels mee
genomen naar mijn werk, de Vlis-
singse HTS. Werd het door collega's in
'moderne talen* nagekeken op
schoonheidsfoutjes, daar is menige
koffiepauze mee verstreken. Zouden al
die anderen dat nu wel volhouden
denk je dan. niet iedereen heeft hulp.
Kun je niet beter een groter aantal
brieven versturen die woordelijk het
zelfde zijn dan hel uiteindelijk hele
maal laten verwateren omdat het
verre van eenvoudig is?"
Bij Hemelaar werd het plan om het
kaarten schrijven te organiseren haast
als vanzelfsprekend gpboren. Lijst op
gevraagd bij A.I. van Zeeuwse 'schrij
vers'. van de werkgroepen. Sindsdien
speelt huize Hemelaar hen elke maand
de kant en klaar-brieven in handen.
Die eerste tijd hadden ze er alleen geen
notie van of iedereen dat nou wel op
prijs stelde, ook werkelijk gebruik
maakte van die moeite. Veel later
merkten ze pas hoe een haast uitge
doofde Zeeuwse actie opnieuw aan-
flakkerde. Dat was toen ze al hun ad
resjes vroegen om één gulden van de
3,- die de porto- en papierboel kost
voor hun rekening te nemen. Een
stroom van fijne reakties, bedankjes
en verzekeringen dat de handreiking
gretig werd aanvaard.
Tolken
Ze kregen steeds meer helpende han
den. Allerlei mensen die thuis waren
op een bepaald gebied wilden best re
gelrecht voor de landstaal zorgen, dus
meer kans dat het beleefd verzoek ook
werkelijk gelezen wordt. Een tolk
Spaans, Joegoslavisch, Portugees,
iemand uit Rusland, in liet rijke bezit
van een tikmachine met die speciale
lettertekens, Daarvan krijgt iedereen
een foto-copie, met de Nederlandse
tekst eronder. Een huisvrouw die al
het typwerk op zich neemt, Hulp, ont
staan uit toevallige ontmoetingen,
zelfs van buiten de provincie. En toen
A.I. daarnaast een campagne tegen
het martelen begon namen ze die paar
extra brieven er nog maar even bij.
Voor Hemelaar met het hele gezin,
want zelfs Anne van 15 en Jos van 12
zijn er elke maand een paar uur zoet
mee als ze bij aan te fietsen deelne
mers de paperassen thuis bezorgen.
Zo geeft een lange ketting van heilig
verontwaardigde mensen in (vele
landen) tegenwicht. Aan een ijzer-
sterke macht, die vrijheid, leven en
dood in eigen hand neemt. Zulk
tegenwicht kost je enorm veel ener
gie. geloof gerust dat het krantjes-
nieuws en die briefschrijverij een
mens niet in de kou we kleren gaat zit
ten, Ook al schud je alles naderhand
verstandelijk van je af. Op zo'n mo
ment ben je gewoon even moe. En als
de gewraakte gevangenissen er ogen
schijnlijk niet leger op worden dan
ontkom je niet aan de vraag of al deze
inspanning wel iets oplevert.
Erik Hemelaar: „Die kaartenactie
helpt zeer beslist, het resultaat krijg
je zwart op wit in het krantje. Begrijp
goed. die verzoeken om clementie
komen met kilo's tegelijk in gevange
nis. kamp of regeringskantoor. Zo'n
lawine bezorgt dc ontvanger allicht
het onbehaaglijke gevoel dat er op
hem gelet wordt. Wekt ook de indruk
dat die gevangen man of vrouw ken
nelijk minder naamloos is dan ze ge
dacht hadden. Het is bepaald een rem
om in elk geval niet nog verder te
gaan. Regelmatig worden er van 'on
ze' gevangenen vrij gelaten. Toegege
ven, anderen nemen hun plaatsen in,
maar de gevangenissen worden ten
minste niet groter en voller en voller.
Vaak wordt iemand na een briefhoos
ineens beter behandeld. Zoiets is na
tuurlijk enorm belangrijk voor wie
daar uitzichtloos zit. Vooral als je
weet wat de oorzaak is. Op aandrang
van wildvreemde mensen diezicli om
je bekommeren".
Ik zoek nog even naar Sonja. Maar ze
zit weer op haar liefste plekje, de
stille achtergrond. Zij vertelde me
van haar onomwonden kwaadheid en
het belang van strikte zelfbeheersing.
Over het onverteerbare idee dat er
gens op de wereld mensen zomaar
worden opgepakt, voorgoed verdwij
nen. Hoe ze jonge kinderen voor hun
moeders neus iets aandoen om haar
aan het praten te krijgen. Dingen uit
halen waarbij een pen tegenstribbelt
ais je het wil beschrijven .wordt
vervolgd.
